DE PLAAT VAN DE WEEK. J, «B""»1
De Noord-Ooster
DE B L A D
m
m
VAN ZATERDAG 25 JANUARI 1936. NO. 14.
BINNENLAND.
Een Poolsche order van 5 millioen
voor Nederland.
Noodlottig ongeval.
GERECHTSHOF TE LEEUWARDEN.
ARR.-RECHTBANK TE ASSEN.
p-GRAVENHAGE, 23 Januari.
tn aansluiting aan de desbetreffende in de
laatste dagen gepubliceerde berichten, wordt
tthona medegedeeld, dat de order, welke door
de Poolsche marine aan de Combinatie van de
Nederlandsche scheepswerven, vereenigd in de
Nederlandsche Vereenigde Scheepsbouw bu
reaux verstrekt zou worden, behoudens kleinere
détails nu perfect is.
Deze belangrijke order is door de Neder
landsdhe scheepsnijverheid verkregen in nauwe
saxnenwerking met de in Den Haag gevestigde
Financiëele en Handels Maatschappij „Neder-
landPolen N.V.". Het is de eerste order, welke
de N.V. S. B. sinds haar bestaan heeft geboekt.
De waarde dezer duikbooten beloopt ongeveer
{5 millioen, inclusief de machine-installatie.
De bewonderenswaardige prestatie van de
K XVin zal aan deze belangrijke order voor
de Nederlandsche industrie niet vreemd zijn
DEN BOSCH, 23 Jan.
Toen Woensdagmiddag in het café van den
heer Raymakers in de Karrenstraat alhier een
klant een praatje met den kastelein maakte,
nam de caféhouder een windbuks, die in de na-
bjjheid op een tafel lag, en legde, niet wetend
dat het wapen geladen was, op den bezoeker
f»nn Het schot ging af en trof de vrouw van
den caféhouder, die in de nabijheid stond, in
het voorhoofd tusschen neus en oog. De vrouw
moest naar het ziekenhuis worden overgebracht,
waar men het kogeltje langs operatieven weg
heeft verwijderd.
Tegen den kastelein is proces-verbaal opge-
maakt,
ODOORN, 23 Jan.
Ledenvergadering „Het Zuidenveld".
In de plaats van den heer G. Kuipers, die pe-
riodiek moest aftreden als lid van het bestuur
en niet herkiesbaar was, werd gekozen de heer
G. Strating te Valte.
Tôt leden der commissie, belast met het na-
zien der boeken van den penningsmeester, wer-
den gekozen de heeren W. Brinks te Gees, G.
Weggemans te Sleen en H. Ziengs te Valte.
Na langdurige discussie werd besloten de
productie-eischen voor stieren niet op te voe-
ren.
Een voorstel om de collecties vee te splitsen
in collecties koeien en pinken kon in de verga-
dering geen meerderheid verkrijgen. Aan het
slot van de vergadering werd door den heer
Beugeling een woord van dank gebracht aan
den heer G. Kuipers, voor ailes wat hij in het
belang der vereeniging had gedaan.
EMMERERFSCHEIDENVEEN, 24 Jan.
Ouderavond O. L. school I.
Nadat 's middags voor de kinderen een paar
mooie films waren vertoond, werd 's avonds in
café Wever ouderavond gehouden.
De heer Schildering, het nieuw benoemd
hoofd, had voor de eerste maal de leiding dezer
vergadering.
Verschillende zaken werden besproken, zoo-
als verstrekking klompen enz., terwijl na een
zeer gezellige koffiepauze de geluidsfilm „Vic-
tor en Victoria" werd vertoond. Het was reeds
brj twaalven toen de voorzitter deze zeer ge-
slaagde vergadering sloot met een woord van
dank voor de goede opkomst.
Jaarvergadering Baptiste Gemeente.
Onder leiding van Ds. Hekhuis hield de Bapt.
Gemeente haar jaarvergadering. Na gebed en
openingswoord door den voorzitter, werden de
verschillende verslagen aangeboden.
Ofschoon de fin. toestand in deze streken
voor vele gemeenteleden slecht is, sloten zoo-
wel gemeentekas als de kas voor de armverzor-
ging met een batig saldo.
Uit het jaarverslag van den secr. en de se-
cretaresse van het Jeugdwerkerscomité bleek,
dat de gemeente en de verschillende takken van
jeugdarbeid zich in gestadigen bloei mogen ver-
heugen. De heeren H. Bakker, G. J. Olijslager
en W. Baptist werden resp. herkozen tôt ouder-
ling, diaken-scriba en diaken. Ouderling Wol-
ters sloot op de gebruikeljjke wijze.
NIEUWWEERDINGE, 23 Jan.
Jaarvergadering „Euphonia".
Gisteravond had in Elim de jaarvergadering
plaats van de Chr. Gem. Zangvereeniging
„Euphonia".
Uit het verslag van den secretaris bleek, dat
het ledental teruggeloopen was en thans 30 be-
draagt.
De fin. toestand van de vereeniging is niet
bijster rooskleurig. In verband hiermee moest
de wekelrjksche contributie verhoogd worden.
De zangstukken zullen voortaan eigendom van
de vereeniging blijven.
Tôt bestuursleden werden verkozen de heeren
M. Strik, J. Muller, J. Blaak en F. Leutscher.
MUSSELKANAAL, 23 Jan.
De voor eenigen tijd alhier gevormde afdee-
îing van de Bijz. Vrijw. Landstorm organiseerde
een B.V.L.-filmavond in hôtel Schot alhier, wel
ke zeer goed was bezocht.
Dr. H. Springer alhier, had de leiding. Ach-
tereenvolgens werden vertoond komische films.
Indië-films en tôt slot de Koninginne-film.
Vooral dit laatste, oogstte een daverend ap-
plans.
De heer burgemeester Bergmeqer wees op de
beteekenis en doel van de B.V.L., daarbij in
herinnering brengende de woellge dagen van
November 1918. Vooral aan de Vrijw. Land
storm was het toen te danken, dat de poging
tôt revolutie geen succès had.
Luitenant Attema van Groningen sprak even-
eens efen kernachtig propagandawoord. Het was
voor de commissie en haar leider, den heer H.
Weinands, een succesvolle avond. „Pro patria,
pro regina"
STADSKANAAL, 23 Jan.
Verg. A. K. Kiesvereeniging.
In zaal Eendracht vergaderde hedenavond de
A. R. Kiesver. te Stadskanaal (O.).
De voorzitter, de heer J. van Klinken, opende
met een kort welkomstwoord. Het Bestuur
deelde mede, dat voor de belangrijke vergade
ring te Groningen, waar als sprekers zullen op-
treden de heeren Schouten en Mr. Grosheide, 'n
aantal kaarten beschikbaar was. Door enkele
aanwezigen werd van deze gelegenheid gretig
gebruik gemaakt om zich van kaarten te voor-
zien.
Als spreker trad hierna op de heer H. ME-
DEMA, die ingevolge het verhandelde op de
vergadering van het Prov. Comité, sprak over
de Fin. en Economische politiek.
De heer H. BOERS sprak vervolgens over
„Onze sociale- en onderwijspolitiek en de poli
tiek voor onze volksvrijheden en rechten, even-
eens in verband met bedoelde vergadering van
het Prov. Comité.
Op deze onderwerpen volgde een zeer geani-
meerde bespreking, waaraan verscheidene aan
wezigen deelnamen.
Gevraagd werd waarom de kapitaalkrachtige
boer wel steun ontvangt en de arbeider, die
een spaarduitje of een huisje bezit, niet. De
heer Horlings gaf een uitvoerige uiteenzetting
van deze zaak. De steun aan den boer beoogt
steun aan het bedrijf en geen persoonlijke steun.
De steun aan den arbeider zou persoonlijke
steun beteekenen. Aan den steun aan den
boer moest een verplichting zijn verbonden t.o
van het aantal in dienst te nemen arbeiders
en de aan te schaffen landbouwmachines. Aan
gezien het geen persoonlijke steun is, mag het
ook niet aan het persoonlijk inzicht van den
boer worden overgelaten, hoe met den steun te
handelen.
Omtrent de vestigingswet t.o. van de Mid-
denstandsbedrijven werd opgemerkt, dat het de
bedoeling is ongewenschte elementen te we-
ren en het aantal te beperken. Bij enkele orga-
nisaties, als de Boekhandelaren en de Brand-
stoffenhandelaren werkt deze beperking reeds
op adviep en in overleg met de organisatie.
Ds. W. v. d. Heide vroeg of er ook richt-
lijnen zijn aangegeven om te komen tôt vrijwil-
lige concentratie van scholen. Op de school-
besturen rust, z.i. de dure plicht de concentratie
zooveel mogelijk te bevorderen. Want komt de
concentratie niet vrijwillig, dan vreest spreker
dat art. 12 weer aan de orde komt.
De heer Bos sloot deze zeer goed geslaagde
vergadering met dankgebed.
HOOGEZAND-SAPPEMEER, 23 Jan.
In veiling werd heden betaald
Groene kool f 0.601.40. Knolselderij f 22.10
Andijvie f 1, Prei f 1.90—3.50, Rabarber
f 10.4011.10, ailes per 100 bos.
Peen los f 4.70—6.10, Spinazie f 13—14.10,
Spruiten f 3.20—3.50, Witlof I f 5.10—6.50
idem n f 2.403.60, ailes per 100 pond.
NOORDBROEK, 23 Jan.
In het hôtel Schrage trad voor de plaatselijke
landbouwvereeniging op de weled. heer Dr.
Botke, van Groningen. Mede uitgenoodigd was
de afdeeling „Noordbroek" van de Ver. van
Boerinnen en andere Plattelandsvrouwen, zoo
dat een talrijk publiek aanwezig was, dat met
groote aandacht de boelende rede van den spr.
volgde over de Steppen van Hongarije, aan de
hand van een pracht-collectie lantaarnplaatjes.
t Was een gezellige en leerzame avond.
N OORDBROEK, 23 Jan.
Brand.
Hedenmorgen, omstreeks 10 uur, brak er
plotseling brand uit in het perceel aan de Goc-
kingelaan, bewoond door de familie W. De
brand ontstond in de keuken, doordat vet in
een pan op het vuur in brand geraakte. De
brandspuit was spoedig aanwezig het voorste
deel van het huis brandde grootendeels uit de
schuur bleef behouden en de muren bleven
staan. Slechts weinig van den inboedel uit het
verbrande deel kon worden gered. Naar verluidt
dekt verzekering de schade.
MUNTENDAM, 22 Jan.
De tooneelclub Inter nos, een deel van het
Jeugdwerk Jong Hervormd, verleden jaar 's zo
mers hier door den predikant van Muntendam
begonnen, gaf Woensdagavond voor een goed
gevulde zaal in hôtel Stukje een uitnemend ge
slaagde uitvoering. Het was de eerste maal,
dat in de Nederl. Hervormde Gemeente te Mun
In een rede, welke Dr. Gobbels, de
Min. van propaganda en voiksvoor-
lichting, op 17 Jan. te Berlijn heeft
gehouden, zei hij o. m.: „Wij kunnen
zonder boter rondkomen, maar NIET
ZONDER GEWEREN
De beschaving gaat steeds verder,
't Menschdom wordt steeds meer verfijnd,
Ofschoon sommigen beweren,
Dat dit enkel maar zoo s c h ij n t
Want daar lieten Duitsche lippen
Zich een cynisch woord ontglippen
Dat wat wij het slechtst ontberen
Zijn geweren.
Toen in 't jaar negentien-achttien
't Vuren eind'lijk was gestaakt,
Hoopte men, dat bij het menschdom
Zin voor Rede was ontwaakt.
Doch in plaats van voor den Vredë
Leeft men daar naar d'oude zede
En roept in fel begeeren
Om geweren.
Boter, eieren en die zaken
Zijn begeerlijk voor een mensch,
Maar vèr boven deze dingen
Gaat îun nationale wensch
Al moet men ook honger lijden,
't Leger wenscht men uit te breiden,
't Laatste geld wil men verteren
In geweren.
Arme natie, die niets beters
Als haar hoogste doelwit stelt,
Die zoo in aanbidding neerknielt
Voor de macht van het geweld.
Immers, tegen brute krachten
Stellen zich dezelfde machten,
Om daartegen zich te keeren
Met geweren.
J. S.
tendam zulk een avond werd gegeven en ieder
was blijkbaar overtuigd, dat het een buitenge-
meen goed begin was.
De voorzitter, Ds. HENZEL, opende de bij-
eenkomst met een pittig, ruim, echt christelijk
woord, op krachtige en vurige wijze voorgedra-
gen. Er werd dan ook onder groote stilte geluis-
terd.
Vervolgens zong de zangvereeniging Kerk-
zang, onder e~ leiding van den heer J. H.
Sehwankhaus „Wilt heden nu treden", waar-
voor een welverdiend applaus uit de zaal op-
klonk.
In het eerste gedeelte van den avond werd
opgevoerd „'KorJ>"oraai en recrdut", waarom
hartelijk werd gelachen, terwijl eenige kleinere
voordrachten ten beste gegeven werden door de
heeren Keizer en Timmer. Nadat de zangver
eeniging nog eenmaal gezongen had, werd ge-
pauzeerd.
Het groote moment van den avond was de
opvoering van ,,Het Vrouwtje van Stavoren
legendespel in drie bedrijven, door M. C. Fal-
lentin. De leekenspelers hadden hier de algehee-
le belangstelling der aanwezigen, die blijkbaar
geheel meeleefden met het uitnemende spel.
Er was goed gestudeerd.
Het publiek beloonde de spelers met een
dankbaar en hartelijk applaus.
Nadat Kerkzang nog gezongen had „De
Heer is mijn Herder", bracht de voorzitter dank
aan allen, die hadden meegewerkt tôt het sla-
gen van den ganschen avond, waarna hij de
vergadering met een korte rede sloot.
MEEDEN, 23 Jan.
Nutsavond.
Gisteravond werd in het hôtel Bulthuis alhier
voor de leden van het Département Meeden van
de Mjj. tôt Nut van 't Algemeen de film „Het
leven gaat verder" vertoond. De talryke aan
wezigen volgden met spanning de mooie film,
welke het leed en de gevolgen van den oorlog
op duidelijke wijze schetste.
Aan het slot constateerde de Voorzitter, de
heer H. Hofstee Aukema, dat de vertooning zeer
in den smaak van de aanwezigen was gevallen
en met vrijmoedigheid aan het Hoofdbestuur
kan worden geadviseerd met soortgelijke film-
vertooningen voort te gaan.
Na dankzegging aan den filmoperateur voor
de goede projectie werd de gezellige avond ge-
sloten.
Arresten.
In de zitting van 9 dezer stond o.m. terecht
P. J. W. K., 18 jaar, kapper te Emmen, ver-
oordeeld door de Asser rechtbank ter zake van
diefstal van een hoeveelheid benzine, door met
een ontvreemde auto te gaan rjjden, tôt 6 maan-
den gevangenisstraf, waarvan 4 maanden voor-
waardelijk met bijzondere voorwaarden.
Eisch bevestiging met aanvulling van gronden
en heden werd verdachte veroordeeld tôt deze
straf.
V -,
DE KORFBALCLUB A.K.C. TE ANNEN HERDENKT HEDEN HAAR 15-JARIG BESTAAN.
Zitting van 23 Januari.
OPZETTEL1JKE BKANDSTICHTING
TE ZUIDBROER
gepleegd in de woning van den heer W. Kruit
te Zuidbroek, melkventer aldaar, in de maand
April 1935, door den gedetineerden JACOB B. 54
jaar landbouwer en fabrieksarbeider te Zuid
broek en JACOB N., 45 jaar, arbeider te Nieu-
wë-Pekela, tengevolge waarvan een deel van het
pand is afgebrand.
De heeren S. W. Moolenaar en dr. J. A. Bot-
tema worden in deze zaak als getuigen beëedigd
en verhoord.
Er zijn 7 getuigen charge en 5 décharge
gedagvaard.
De heeren Mr. M. Levie en Mr. Vos Jr. treden
als verdedigers op.
Het verhoor der 2 deskundigen, waarbij nog
later een derde komt, duurt geruimen tijd door
het stellen van vragen, 't bezichtigen van foto's
enz.
De heer dr. BOTTEMA vond petroleum aan
verschillende goederen. Spr. blijft bij zijn rap
port en geeft inlichtingen over het ruiken van
creoline, dat is echter zeer lastig.
Verdachte B. zegt jaren-oud creoline met
zoutzuur voor een kippenhok te hebben gebruikt.
Hij heeft niets met petroleum besmeerd. Beslist
blijft hij dat ontkennen.
Dr. BOTTEMA Turf en hout waren goed m
petroleum gedrenkt geweest. Misschien is tegen
een klomp wat petroleum aangesputterd. Op 9
Mei 1935 deed spr. het onderzoek.
De PRES. En de brand was in April bevo-
rens, dus een 14 dagen eerder.
Ook de heer MOOLENAAR licht zijn rapport
toe. De brand was in den nacht van 26 op 27
April j.l. geweest.
Ook getuige, die foto's overlegde, heeft pe
troleum waargenomen.
De wachtmeester der marechausse R. Zijl-
stra uit Muntendam, heeft volgens den prési
dent een „weldoorwrocht" rapport van dezen
brand opgemaakt. Zolderingen, stallen enz. wa
ren ingebrand en ailes rook naar petroleum op
de voorkamerzolder was het een creoline-lucht
geweest. Op den zolder vond getuige 6 triplex-
platen, ook met 'n bijzondere lucht. Voor op den
zolder lagen de raampjes van dien zolder. Er is
„scheutig" met petroleum gewerkt kleeding-
schraag, kinderwieg, planken enz., ailes was pe
troleum, zegt getuige.
PRES. Dus ailes petroleum, wat de klok
sloeg I
GET. Ailes was petroleum... Hij handhaaft
zijn rapport.
KLAAS VESTERING, gemeente-veldwachter
te Zuidbroek, krijgt evenals de vorige getuige,
een pluimpje over het zaakrijk rapport.
Zijn verklaring over petroleum en creoline is
als die van Zijlstra.
De 25-jarige W. KRUIT, woonde tôt 1 Mei
1935 in het huis, dat den eersten verdachte Ja-
kob B. in eigendom toebehoort. Hij weet, dat B.
bij hem op zolder was en toen was het een reuk
van creoline en petroleum. Een vrij dikke man
(de tweede verdachte?) was toen bij B. ge-
weest.
Eén dag voor den brand ging B. weer op den
zolder met triplexplaten en waren de ramen
open. En dien nacht er op, was er brand in den
stal, achter het karnhuis. De zolder brandde,
doch getuige heeft den brand gebluscht. Hij
heeft er 'n f 70 schade van gehad.
B. blijft bij zijn verklaring en ook N. doet al-
dus.
Twee buren verklaren verder 't heele schuur-
tje rook naar petroleum.
Verdachte B. zegt, dat hij op den voorzolder
ging en ook een raampje schoonmaakte.
PRES. Is U zoo netjes Ge hebt ze mee
naar huis genomen en de raampjes niet terug-
gebracht
B. Neen, EdelAchtbare. Er was een kwade
hond. (Hij lacht er zelf om).
jtfej. n.Meijer uit Nieuwe-Pekela, wil de
heele waarheid wel zeggen en legt den eed af.
Ze vertelt van twee forsche menschen, die in
Juni met een auto kwamen, die zouden heb
ben gesproken over den brand te Zuid
broek en de f 150 enz.:, doch 't vrouwtje zegt
eenvoudig van niets te weten.
Op aile vragen weet ze „niks" meer, 66k niet,
of haar man er met Noordenwind, als die sterk
was, op uit moest.
Ook van sokken met petroleum, klompen enz.,
door haar man in de kachel geworpen, weet ze
niets. Ze kan gaan zitten
Enkele getuigen décharge vertellen, aan B.
geen petroleum te hebben verkocht.
Verdachte B. zegt, dat hij voor f 2700 verze-
kerd was.
De PRES. f 1500 was genoeg geweest.
Verdachte B. vervolgt, dat hij niets van den
brand afwist.
De PRES, deelt mede, dat hij toch bericht
kreeg, dat hij ingaande 27 April geroyeerd was
uit „Woudsend."
VERDACHTE deelt mede, dat 't net was, of
hij ten gronde ging, toen hij dat telegram ont-
ving.
B. en N. verklaren dan beiden onschuldig te
zijn.
PRES. Ook niets ontvangen Uw vrouw zei
't anders... vroeger.
N. Mijn vrouw kan wel meer zeggen.
PRES. De verhouding niet goed
N.: Wel goed, doch hebben wel eens wat.
PRES. Dus beiden onschuldig
VERDACHTEN (tegelijk) Niets gedaan,
heeren.
De Officier van Justitie, mr. VAN GROENEN-
WEGEN, stelt v66rop, dat hij het bewijs voor
het aan N. ten laste gelegde niet kan leveren en
al duurt de instructie reeds vanaf Augustus j.l.,
meent spr. ook, dat uit het getuigenverhoor het
bewijs voor de schuld van B. evenmin voldoende
is vast te stellen.
Spreker vraagt vrijspraak voor belde
verdachten.
De Rechtbank, na in raadkamer te zijn ge
weest,
gelast de directe invrijheldstelling van
beide verdachten.
Uitspraak 30 dezer.
OVERTREDING ARBEIDSWET.
De Rechtbank bevestigde in hooger beroep het
vonnis van den kantonrechter te Assen tegen
Harm S. uit Gasselternjjveenschemond, waarbij
deze werd veroordeeld wegens het laten werken
I in zijn bakkerjj buiten arbeidstjjd.