VAN .1871
ER IS GEEN TIJD TE VERLIEZEN,
EN het NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN 1888
De moeilijkheden in het midden Oosten.
Bankbedienden willen een G. A O
Vele duizenden politieke gevangenen zullen
worden vrijgelaten.
-aS®!
Eersie jaargang
ZATERDAG 17 Aug. 1946
VOOR DE GEMEENTEN HOOGEZAND - SAPPEMEER
WAARIN OPGENOMEN OOST.GOORECh
No. 5
SLOCHTEREN
NOORD- EN ZUIDBROEK
MUNTENDAM VEENDAM EN OMGEVING
want hanger staat voor de deur!
Duitslands sateiieten verdedigen zich.
De UNRRA za! haar taak beeindigen.
EEN DODE BIJ EEN SPOGRWEG-
ONGEVAL.
Waarom geen Tabaks-
cultuur in Nederiand.
De binnenvaart in Groningen
en Friesfand.
ABONNEMENTSPRIJS:
f 1.25 p. kwartaal. Franco p. post f 1.50
(bij vooruitbelaling).
PRIJS DER ABVERTENTIES:
12 cent per-mm. Zogen. Kleintjes als
te koop, te huur, gevraagd enz. minim.
75 ct. (bij vooruitbetaling).
VERSCHIJNT
WOENSDAGS EN ZATERDAGS.
Uitgeefster:
Seggers' en Kremer's Uitgeverszaak
„Het Nieuwsbiad'' C.V.
Administratie- en Redactieadres:
Hoofdstraat 6, Hoogezand.
Telefoon 133 (b.g.g. 213 of 214).
,.?p clc Par«s<; vredesconferentie menslievend vverk terugzien Vele
bnjven do controversen tussen. de
Sovjet-Unicen de Russisch geori-
ent.cerde landen enerzijds en de Wcs-
terse mogendheden anderzijds be-
staan. Aan beide zijden poogt men
zijn eigen -belangen zo goed mogelijk
te behanigen. In de eerste plaats
kon men dit waarnemen bij. de be-
sprekingeiv, .welke werden gevoerd,
over do toelaiing van nieuwe dele-
gaties. liusland had er .geen enkel
bezwaar tegen'; en drong er zelfs op
aan, dat. Albanie zou worden toege
laten. Van- de andere zijde werdge-
constateerd, dat, indien Albanie zou
woj-den toegelaten ook Cuba, Egypte,
Mexico erf Perzie toegelaten zouden;
mocten v.orden, waartegen de Sov-
jets wel bezwaar hadden.
Een andlre gelegenheid waafbij de
tegenstellingen aan het. licht kwamen
was de |verdediging van Italie en
Roemenie.l
.Hoe zw^ar het vredesverdrag, dat.
aan Itaue zal worden voorgelegd
zal zijn l?&t de Russen onverschillig.
MaarEolemenie, dat in de Russi-
sche ihv|>eds£eer ligt, kan op de
steun vifi det Sovjet-Unie rekenen.
Toch heboen beide landen hun troe-
pen in laatste ooriogsjaren ge-
bruikt to:|steun van de gcallieerden.
Later1 yprden Bulgarije en Honga-
rije in :e gelegenheid gesteld zich
le verdedigen.
Met (i| verdediging. der landen,
waarmccJ vredesverdragen zullen
worden opgcsteld. !s het eigenlijke
■work vj6 de conrerentie begonnen-
- Er zijn b|jna t\yoe weken, verlopen.
cor menf zover was, twee koslbaiv
weken a|h verspild met het regclen
van de procedure. En de lijd dringt!
Half September had de conferentie
beeindigiil moeten zijn, want op 23
Septemba-' begint een bijeenkomst
'.van»de \|.N. Het- ziet Mr echter naar
uit da: alle vraagstukkeh 15 Sep
tember |nog, niet besproken zullen
zijn. Er zijn daarom reeds plannen
pm de vqrgaderirig van.de V.N. uit te
.istellen ia| November. En dat: is te be-
treuren, omdat wellichtde gezond-
heid era. - misschien zelfs het leyen
van tienduizenden afhangen van de
besluiteal van de. vprgadeidng der
V.N. y Daarg zal beslist worden wat
er gebeufen- moet metde iiongerende
.volkerenf" van "Eufopa. nadat de"
JINRRAihaar werk .zal' hebbenrieer-
gologd 4
De- tlNRRA' werd in 1943,; bpge-
rich! met het doel "de volkeren
van Eurppa na de bevrijding van de
Duitsc Bezelting'v te; helpen. Die. hulp
zou- twppleaig zijnin de, eerste plaats
zou irien zich het lot aantrekken
van de| z.g. „verplaatstepersonen",
dat ?.i|n ..de ehsen die door de
DuitsetS naar elaers werden overge-
bracht| en thans geen onderdak, en
in vclri gevallen zelfs geen nationa-
iiieit |of Vaderiand mcer hebben.
Nog 900.000 van deze rnensen zwer-
ven fhi; Europa rond. In de tweede
plaaUf zou aan landen, waar gebrsk
heersf |aan voedsel en kleding, hel
alienipotizakelijkste verstrekt wor-
iden-i ^'erschillende landen droetVsn.
bij tob het insland.tiouden van de
UNHRA: de." Verenigde Stolen en
Erigelfhd gaven daarbij het leeu-
weaaa'ideel.
J)e| UNRRA kan, op belangrijk en
LOGNDORSERS HELPT DE ZIEHEN
Onder deze'titel heeft het minis-
tcrie van Landbouw, V.isserij en
Voedselvooraieningeen vouwblad uit-
•.;.'j4rfeven,:. waarin' aanvi?ijzingen' wor-j
den gegeven. hoe bet boika.f van
Mauwrnaanzaad het best kan worden
jvehamdld bij het dorsen. Zoals
p-eeds in een :persberf.clit werd mede-
j|g|deeld vormthet vblauwmaanzaad
jbSlktifeen onontbeerlijke grondstof
,f yoor de geneesmiddelen-yoorzienihg
I van ons land.
I'-',/ Indien inj Nederland' voldoende
I jbolkaf wordt verzarneld, betekent
/dat, dat we minder in het buitdn-
land behoeven te kopen en dus be
lt sparing van deviezen.
TSJECHISCII MINISTER WERKT
IN DE MUNEN VAN KLADNO.
Het is 's Zondags gebruikelijk dat
een1 timmerman voor zijn genoegen
gaat schrijven, en dat een schrijver
gaat timmeren. Maar dat een mi
nister gedure.nde zijn vrije tijd in
de rnijnen gaat werken is iets, dat
niet alle dageri voorkomt. Tsjechc-
Slovakije heeft in dat opzicht een
prirneur gehad. De minister van bui-
tenlaridse zaken, Vaclav Nosek, heeft
gedurende de Zondag de problemerr
van de Parijse conferentie en al het
andere Internationale geharrewar uit
zijn hoofd gezet, en is tezamen met
een groep vrijwiiligers in de rnijnen
van Kladno (bij PraagV gaan werken.
;De zware mijnarbeid is voor de
minister- echter niets bijzonders. Ge
durende de vorige ooriog was hij
mijnwerker in dezelfde rnijnen.
POOLS-TSJEClilSCHE GRENS
GESLOTEN.
In verband met de illcgale iinmi-
igratie in Palcstina is de Pools
Tsjechische grens gesloten. Dage-
dijlcs trokken namelijk meer dan'
:3000 JodennitPolen naar Tsjccho-
Slovakije, vanwaar zij probcerden
naar het Zulden trekkend de JVIhidel-
landse Zee le bcreiken.
Deze uittocht uit Polen was een
gevolg van het besluit van de Pool-
se Zionisten Bond, die als protest
tegen. de hcatding van de Poolse be-
volking had. bevolen, dat alle Jo-
den voor 31 October het land ver-
laten moeten hebben.
tienduizenden hebben het behoud van
hun leven te dartken aan de steun,
die de UNRRA verleende. En thans
nu de toestand in vcrschiigende
Middel- Zuid-Europose landen door
de polilieke tegenstellingen tussen
het Russische statenblok en de Wes-
terse mogendneden weinig is verbo-
terd, en misschien zelfs nog slechter
geworden is, zal do UNRRA hsar
taak beeindigen.
Wat betreft de 900.000 ..vcrplaats-
te personen" zal het werk van de
UNRRA worden overgenomen, door
do International Relief Organisati
on. Deze organisatie zal aan de V.N.
plannen voorleggen om 25.000 van
deze refugies per maand te laten
repatrieren of emigreren, zodat het
probleem van de verplaatste perso
nen in 3 jaar geen probleem meer
zal zijn.
Wat betreft het ondersteunings-
wcrk, het verstrekkenvan de
hoogst noodzakelijke goederen om
in leven te kunnen blijven, daar-
voor is nog geen nieuwe organisatie.
Er bestaat een Internationale Voed
sel en Landbouw Organsatie, (F.A.
O.) wier taak het is het voedsel-
vraagstuk op aarde te regclen. Haar
arbeid hoe belangrijk ook voor
de toekomst betekent echter op
het ogenblik geen verliehting voor
de landen die door voedselschaarste
worden geteisterd. Het gaat niet
aan, dat men in het hart van Euro-
pa duizenden mensen van hongor
laat omkomen. Daarom zullen de
V.N. een organisatie in her. leven
moeten roepen, die dit gedeclte van
het UNRRA-werk zal overnemen.
Het is derhalve te betreuren, dat de
bijeenkomst, waar dit zal worden
behandeld, waarschijnlijk zal moe
ten worden uvtgesteld. Nooit zal
een duurzame vrede gevestigd kun
nen worden in een wereld waarin
volkeren gebrek lijden, terwijl de
bodern voldoende kan opbrengen om
alien te voeden.
EEN ZWITSER OVER NEDERLAND.
Zwitserland. een land dat de oor
iog aan zijn grenzen zag voorbij-
gaan; Nederiand, een land waar het
igeweld van de strijd grote gaten
faeeft geslagen. Onlangs vertoefde 'n
aantal Zwitsers in ons land. Een van
hen heeft zijn mening weergegeven,
van' hetgeen hij hier zag. Wij laten
hetgeen hij zei hieronder volgen:
„fk heb in verschillende landen
de verwoestingen van de ooriog ge-
zien. maar nergens zag ik zulk een
vooruitgang wat betreft de weder-
opbouw dan in Nederiand. Ik zag
de grote sieden, voer op de rivieren,
door havens, op de meron. Ik zag
voor het eerst de zee en dat alleS
was indrukwekkend. Vol bewonde-
ring zag ik het zware vee, nam een
kijkje in de vriendelijke woonhtiizen,
en nam een goede indruk rnee terug
naar ons land.
De vele en grote kerkhoven spre-
ken van ontzettende'offers en cnorm
leed. Wij groeten het strijdivaardige
volk van Nederiand, de helden uit
de verzetsstrijd en vol eerbied be-
zocht ik de graven van al die jonge
mensen uit heel de wereld,: die her.-
hoogste offer brachten voor de zaak.1
van de vrijheid. Wij Zwitsers voelen
ons nauw verbonden met de Neder-
landers, omdat wij strijden-voor de
zelfde idealen: te leven in vrijheid en.
samen te werken in welvaart aan de
opbouw van cultuur en geestelijk
leven.
BOEIIEN HELPEN BOERiEN.
De oproep, via pers en radio ge-
richt lot atle boeren In Nederiand,
om gedurende een week of veertien
dagen Irekker-zelfbinders of paar-
den-zelfbinders beschikbaar te stel-
icn voor het zo zwaar geteisterde
gebied van Waicheren, is een groot
succes geworden.
Bij de Rijksdienst voor Land-
bouwherstei te Goes zijn enige horn
dcrden aanbiedingen binnengekomen
uit alle delen van het land. Ket
aantal aanbiedingen was zo groot,
dat slechts van een beperkt aantal
gebruik kon worden gemaakt.
Hot enthousiasmc, waarmede aan
de oproep is gevolg gegeven, heeft
niet nagelaten indruk te maken bij
de bevolking van Walchere-n, die
voor deze gesie zeer dankbaar is.
-IImT 111 lilll 1111MW 111 ■IIIIIbTiMl IQII I I II iT^l IM^I llllhM
De verhouding tussen werkgevers
en, werknemers in het banfebedrijf
heeft de afgelopen dagen tot moei
lijkheden geleid. De beaienden zijn
met oisen naar voren gekomen. xvel
ke:i'de;-Vv-ei-kgevers niet zonder rneer
wiiden inwilligen. En zo hing een
conflict in de luchl.
Wellicht hebben de .eisen van het
personeel de directies ietwat ver-
rast. Jareniang hebben de directies
een ovcrheersende positie gehad. Zij
bonders vrij beschikken 'over het
personeel, konden het laten werken
van 's morgens- vroeg tot 's avonds
laat, en al die arbcid belonen met
minivuale, salarissen.
Deze toestand is ontslaan in de
ensisjaren. Wegens de grote werk-
loosheid, welke in de meesle beroe-
pen heerste, bezochten - vooral in
de grote steden veel meer leerlin-
gen dan in noi'male tijd middelbare
scholen. En ieder jaar weer brach
ten de H.B.Sien honderden'beboorlijk
ontwikkelde mensen op ae arbeids-
markt,. waarvan yelen, omdat zij
niets anders wisten, of do opleiding
tot een ander beroep niet konden be-
talen, besloten hun leven op de kan-
toor kruk te gaan slijten.* En derge-
lijkemensen 'accepteerden gaarne
baantjes bij: de grote banken. Niet
alleen, dat je daar niet de kans had,
als de zaken wa.t minder goed gin-
gen, zonder meerontslagen te wor
den, maar bovendien had je bij het
bereiken. van een r. bepaalde leeftijd
recnt op pensioen.
De glans van de joyeuse entree in
liel maatschappelijk leven verbleekte
echter spoedig, De jongelui hadden
de betrekking aanvaard op een be-
vrekkelijk laag asanvangssalaxis, en
dat salaris ging zeer langzaam om-
hoog. Tot kort voor de ooriog waren
er mensen op de banken, die daar
10 jaar en langer gewerkt hadden
en nog .geen f 100: per maand verr
dienden. (In die tijd kon' men1 in de
grote steden niet trouwen en een
gezin onderhouden bij een dergelijk
salaris); En hoeveel werk moest
men daarvoor doen? Ei: werd op ver
schillende afdelingen gewerkt tot
's avonds laat. of zelfs tot. diep in
de nacht. Overwerk werd niet be-
taald. In de balanstijd (Juni en De
cember) werd door vrijwel alie afde
lingen overgewerkt. Dan kregen de
employe's 's avonds iets te drinken-.
Bij een der grootbanken is het toen
voorgekomen, dat de employe's die
koffie wenstcr, dit gratis kregen,
rnaar wee den iekkcrbek, die liever
een glas frisse limonade had -— het
gebeurde in Juni die moest 2V4
cent betalen. Dat was dus overwerk
eri geld toe)
Thans is h.et getij gekeerd. De
overvioed van personeel, dat zich-i
zelf aanbood, en waaruit de perso-
neelchefs slechts to lcie2en hadden,
bestaat niet meer;, ook' het bankbe-
drijf heeft thans met. personeelgebrck
to kampen.
0 Het is voikomen logisch dat de be-
dienden thans met zeer gerechtvaar-
digde eisen komen, en hun rechten
geyvaarborgd jvillen zien door een
cofleetieve arbeids overeenkomst.
Dat de directies thans in ruime mate
opslag hebben gegeven heeft hun
niet iTieer gebaat. Zij hebben lange
lijd het personeel uitgebuit, en thans
zullen zij aan de gerechtvaardigcie
eisen van het personeel om een C.
A.O. niet meer kunnen ontkomen.
Op het spoorvvegemplacement tc
HiUigersberg heeft een spoorwogon-
,-ge.val plaats gehad. waarbii een dode
,te betreuren is.
Hij het achteruitrijden vaii een
goederentrcin had de rangeerder den
machinist het sein gegeven om te
stoppen. Wegens tot nu toe onopge-
helderde oorzaak reed de trein ech
ter door. De laatste wagen botsle
daardoor met zoveel krachl tegen
een stootblok, dat de tweede en der-
de wagon in elkander schoven. In
deze laatste, een personenrijtuig be
yond zich op dat moment een'29-
jange spoorwegarbeidcr. Deze raakte
bij het ongeval zo ernstig bekneld,
dat hij kortc- tijd later aan de be-
komen vorwondingen is ovcrieden.
DERTIEN GEEUKKIGE VROUAVEN
IN DEN IIAAG,
Op 13 Augusius telde Den Haag 13
gelukkige vrouwen. Misschien waren
er wel meer, maar van 13 weten we
het zeker, want zij hebben
een paar Nylon-kousen verkregen.
Reeds dagenlang was in de resi-
dentie het heuglijke foil voor
dames wel te verstaan aangekon-
digd, dat Dinsdag 13 Augustus op
een bepaald adres Nvlon-kousen ver-
krijgbaar zouden zijn. Maandaga'vond
Sin zes uur verschcnen reeds de
eerste kooplustigen voor de gesloten
deuren. Dinsdagmorgen om negen
uur gingen die deuren open. Met
teen gelukkige glimlach om de lip-
pen stroomden de dames binnen. zich
reeds in het bezit wanend van een
paar Nyion kousen.Hoe groot was
echter hun verbazing, toen een win-
keljuffrouw hun een bus met opge-
vouwen papiertjes onder de ncus
hieltj. De mccste papiertjes waren
bianco; op 13 stond het woord ..Ny
lon". Wic zo een papiertjc trok be-
hoorde tot de gelukkigen. die een
paar kousen mochten kopen. Macr
niet alleen de verbazing bij een dee!
van de dailies in hot bijzonder
zij die als eerste naar binnen waren
gerend was groot, maar ook de
ergernis. En die, laatste dreigde .tot
daden te zullen komen, zodat de
eigenaar van de winked niet' beter
wist te doen, dan de politic op te
bellen.. Er kwam een agent, en toen
die zich voor de deur geposteerd iiad
verliep de verkoop geregeld.
LAATSTE PHASE IN HET PROCES
TE NEURENBERG.
Het einde van het proces te Neu-
.renberg, waar de nauste medewer
.kors. van v.: Hitler voor hun rechters
!>tohden, begint zich langzamerhar.ci
.(.luidelijker ...■a£,; ..te .tekenen,. Dc .vechr
,'ters: zijn thans bezig zich op de ,'uit-
spfaak^voor te bereiden. Over l a 2
.weken wordt de uitspraak van de
vonnissen,%verwachtl
YOLKSTELLING VINDT IN 1947
PLAATS.
.Het., lag aanvahkelijk in de bedoe-
ling, dat tegen het einde van dit;
jaar een volks-, beroeps-, woning- en
gezinstellin'g zou worden gehouden.
Om technische redenen is hot.echter
niet mogelijk, en moest een en an
der wor.den uitgesteid tot 1947.
In hel - Middcn-Oosten. is Enge-
iand in ccn alicsbchalvc benijdens-
waardige positie geraakt.
rienduizenden Joden uit Midden-
en Oosl-Europa, alsmede een aantal,
dat de hel der concentratiekampen
heeft overlcefd. willen nu naar een
eigen land, Palcstina, dat zij net bc-
loofde land noemen. en dat hun
door de Engelseo is toegezeg'd.
Vanzolfsprekend nenien de Arabie-
rc-ii er geen genoegen mode, dat
hun land aan vrcemdelingen wordt
afgestaan. Engeiand moet kiezen
tussen Joden en Arabieren.of het
moet een bemiddelingsvoorstel ont-
werpen, waarmede beide partijen
genoegen nemen. Dit laotste hceit
het reeds beproefd. Het heeft plan
nen gemaakt. om Palcstina tc verde-
len tussen Arabieren en Joden,
maar de beide beianghebbende par
tijen verklaren zich er tegen. Aan
de Arabieren ging het te ver, aan
de Joden niet ver genoeg. Thans is
ook Amerika met een verdelings-
plan voor de dag gekomen. Zij stel-
len voor de Joden een groler gebied
loo te wijzen, dan Engeiand had ge-
dacht en hun de controle over im-
migratie in handen te geven. Ver-
der stellen zij voor de" Arabieren te-
.vreden te stellen, niet dat, waarvan
zij een overvioed heeft, en dat in
bijna alle andere landen schaars is:
geld. Zij willen de Xrabische we
reld, indien deze zich bij 'net plan
kan neerleggen een bedrag van
300 millioen dollar aaobiecien, waar
van 50 millioen hestemd is voor de
Palestijnse Arabieren.
Intussen is de toestand in .Pales-
lina critick. Joden en Engelsen heb
ben voikomen met. eikandcr gebro-,
ken. Er hecrst. ais het ware een oor-
logsloesland -tussen aan de ene zij
de Britsc militairen en politic en
aan de andere zijde de Joden.
Tienduizenden illegale Joodse cnii-
granten stromen van alle zijden
toe. De meesten gaan over Italic,
en schepen zich ergens op de Ita-
liaanse kust in.. De Engelsen hebben
hun vlooteenheden in de nabijheid
van Palcstina aanmerkelijk ver-
sterkt. En zo is de grote klopjacht
begonnen. De Joodse illegale immi-
granten, die worden aangehouden
worden overgebracht- naar concen-
ALGEMEN'E ABONNEiVIENTS
KAARTEN BIJ DE NEDERLANDSE
SPOORWEGEN.
Met ingang van 'Donderdag 22 Aug,
"zullen-algemene" ab'oHh'erhcniskaal^eh'
2e en 3c klasse der Nederlandse
Spoorwcgen worden ingevocrd. Deze
kaarten zullen aan alie stations en
bij de erkende reisburcaux verkrijg-
baar worden gesteld.
Voorlopig zullen slechts kaarten
welke Pen maand geklig zijn worden
afgegeven, dus geen kaarten voor 2
of 3 maanden.
Het verdieot aanbeveling de kaar
ten nu reeds aan tc vragen. Zij
kutinen op iedcre wiliekeurige dag
ingaan.
Binnen afzienbare. tijd zullen vele
duizenden politieke deliciuenten wor
den vrijgelaten.. Het aantal, dat de
regering zich voorstelt in het vrije
leven tcrug te voeren is zo groot,
dat het onmogelijk is, dat dit alleen
lichte gevallen -kunnen zijn. Er' is
dan ook bepaald, dat ook funcliona-
rissen van de N.S.B., die niets an
ders gedaan hebben, dan dat zij
functionaris waren, ■..■tacr.ionen, die in
het Duitse 10ger)-,j.;oj'2rkt hebben,
zonder dat zij tegen.'Nederland 'en
zijn bondgenoten gevochten hebben,
e.d. de vrijheid zullen herkrijgen.
Dit alles klinkt ons goede Vader-
landers ongetwijfeid onaangenaam
in de oren. Moeten wij deze mensen.
van wie wij in bezettingstijd steeds
gevreesd hebben, dat zij zouden
Het zou mogeiyk zijn een
behoorltjk product te verkre
gen.
Terwiji de oogst vlot verloopt en
het voor de boeren op het ogenblik
alleen maar een kwestie van hard
werken is, is het in de tuinbouvv
weer eens mis met de1 afzet. De no-
teringen aan de veilingen zijn snei
gedaald en daar kwam als klap op
de vuurpijl juist nadat Engeiand
voor tomaten gesloten was het bericht,
dat ook de groentenuitvoer naar
Duitsland zou worden stilgelegd. Dit
bericht is intussen alweer achterJ
haald, maar het bewijst toch dat er
lijn in onze export zit. Ais zelfs
de veiligheidsklep van de uitvoer
naar Duitsland tegen sterk verlaagde
prijzen nu en dan vast loopt zijn
onze tuinders in deze maanden van
grote productie blootgcsleld aan zwa
re schornmelingen in de prijzen. Dit
is des te ergcr omdat er blijkbaar
geen middelen zijn om het overschot
aan groentcn, dat niet vlot geplaatst
kan worden op de een of andere wij-
ze te conserveren of een andere* nut-
tige bcslemming le geven. Het offi-
ciele advies aan do tuinders bevat dan
ook '-.slechts de raad om voorlopig
niet aan te voeren wat hoogst waar
schijnlijk toch slenht verkooobaar zal
zijn en dat desnoods nog wel enige
tijd op het land kan blijven staan,
zoals do koolsoorten. Een zeer bijzon-
dere belernmering van de afzet van
groenten in ons eigen land is, dat
ondanks de lage prijzen aan de vei
lingen de groenten in de kleinhandel
nog zo duur zijn, dat de huisvrou-
wen er niet toe kunnen bcsluiten te
gaan wecken. In andere jaren wer
den er enorm veel groenten juist in
de maanden Augustus en Setitember
huishoudelijk geconserveerd. Deze
groenten werden dus in glazen pot-
ten geweckt, tenvijl later in het na-
jaar'nog heel veel bonen en andijvie
in het zout werden gezet. Bij de te-
genwoordige kleinhandelsprijzen is
het echter voor de gemiddelde huis-
vrouw uitgesloten dat zij haar weck-
glazeij kan vullen. Bij een prijs van
50 cent voor een kilo sperciebonen is
het inslaan van een wintervoorraad
veel te bezwaarlijk. De doperwtentijd
hebben de huisvrouwen ongebruikt
voorbij moeten laten gaan, omdat
deze groente zelfs voor een enkel
maaltje maar nauwelijks te betalen
was. Zolang de kleinhandelsprijzen
zich nieLaanpassen bij de opbrengst,'
die de tuinders in handen krijgen; zal
de; binnenlandse groentenomzet niet
kunnen stijgen.
Voor de tuinders is dit wel eon
lelijke tegenvaller, doch anderzijds
hebben zijin de afgelopen maanden
zeer behoorlijlce inkomsten geboekt,
zodat hot tclcurstellen van de afzet
van het ogenblik voor do tuinbouw
in het algemeen; nog niet direct eeri
i'inar.ciele ramp is. Veel bedenkelij-
ker is echter, dat thans nog eens
overduidolijk' blijkt dat' de productie
van onze tuinbouw voikomen in de
ten spijt. De tuinders kwek'en, doch
zij weten hoe.gonaamd niet "in hoe-
verre hun productie overeeristemt
met de behoof te. Dat wij in de af
gelopen maanden vrij veel naar En
geiand en Duitsland hebben kunnen
verkopen, is bctrekkelijk: toovaliig ge-
weest en geeft heel weinig houvast
op do toekomst. Men heeft de tuin
ders maar hun gang laten gaan, ter
wijl men vooruit wist, .dat het bijv.
met de tomaten In Augustus zou
vast lopen. Dat is nu juist wat men
bij „geleide cconomie" wenst te
voorkomen. Een zakenweekblad, dat
de geleidef economic geenszins voor-
staat, heeft onlangs gevraagd waar
om men niet een gedeclte van de
tuinbouwoppervlakte met- tabak heeft
doen belelen. Do tuinders hadden
deze teelt op contract kunnen opno-
men en dus zekerheid van prijs en
afzet gekregen, terwijl automatisch' de
oppervlakte speculatieve gewassen
hierdoor zou worden verhiinderd:
Anderzijds zou eigen tabaksprodtictic
'deviezen hebben bespaard en de
mogelijkheid hebben geopencl om het
tabaksrantsoen te verhogen. De er-
varing heeft wel geleerd, dat bij
goede verzorging van de teelt en de
fermentatie een zeec behoorlijk" pro
duct kan worden verkregen. Inder-
daad wanneer men deze mogelijkheid
had aangegrepen, zou or sprake zijn
geweest van een op bohoeftc gerich-s
productie, terwijl wij thans overge-
leverd zijn aan do spelingen van
internationatc belangen. Laten we
hopen; dat de lessen van dit Jaar
ten minste zullen. worden verwerkt
lucht hangt, alio geleide economic in het tecUplari voor 1947
yerkJ.ikkcn, wat wij als goede va-
derlanders meenden te moeten doen.
die medegewerkt. hebben aan de on-
dergang van de gehele wereld, weer
naast ons in het leven accepteren?
Het is begrijpeiijk, dat aan vele
zijden een. protest gehoord wordt te
gen doze inaalrogel. Vooral in de
kringeh vanoud-illegalo strijders
gaan vele waarschuwende stemmen
op. Men- vraagt zich af: waarom
heeft de -Nederlandse Regering te
London zoveel beloofd over eon
rechtyaardige bestraffing van alle
landvefraders? Heeft zij. dingen be
loofd, die in practijk niet, uitvoer-
baar waren of is men inmiddels tot
andcr'c gedachlen gekomen'?
De daarvoor in aanmerking ko-
mende gei'nternecrden komen vrij.
Er zullen velen bij zijn, die niets
anders gedaan hebben,. dan dat zij
lid geweest zijn van do N.S-B., zij
hebben zich laten misleidcn door
een kleino grocp, die om der Wiilc
van pcrsoonlijke macht en voordo-
len, het Nederlandse volk widens en
wetens ten ondergang heeft gevoerd.
Die mensen hebben nooit cen on-
d^rduiker verraden of aan de S.D.
verteld, dat deze of gene buurman
een radiotoestel bezat. Enkel voor:
het feit. dat zij lid waren van de
N.S.B. en niets anders ten gunste
van Duitsland hebben gedaan. zijn al
te zwaar gestraft met. eenjaar in-
ternering. - Niemand kan er bezwaar
-tegen hebben, dat zij thans vrijgeia-
ten worden. De maatschappij zal
hen weer in haar midden moeten
opnemerv. Met de hie.rboven omschre-
ven zwaardere gevallen is het een
andere kwestie. Aan verschillende
liefdadigheids- en kcrkelijkc instel-
lingen is verzocht do vrijkomenden
te helpen in do vijandige wereld
waarin zij komen te staan. Wat. be
treft de zwaardere gevallen zullen
deze instellingen dat zeker niet: met
liefde doen.
Een- ding is echter duidclijk; wij
willen niet: oordelen over de juistheid
van de vrijlating, maar indien dit
geschied!:, mocten deze mensen niat
alleen komen te staan in eer. wereld
die hen niet meer ais medemens
wil accepteren. Dan zullen zij steun
gaan zoeken bij elkander en opnieuw
vervallon tot oxtremisinc,. Indien
men ben wcrkelijk vrijiaat is het
gewenst: hun het goede en menso-
iijkc bij te brengen.
tratiekampen op Cyprus.
De tragedie van het Jodendom
schijnt nog niet uitgespeeid.
Palcstina is r.iet de enige Engeisc
mociiijkheid in het Midden-Oosten;
ook Perzie vormt een mociiijkheid.
De Perzische olie zal in de toekom-
stige wereld zeker een rol van be-
tekenis speien. En Engeiand heeft de
afgelopen jaren geleerd, dat het. zijn
belangen in het Midden-Oosten niet
onverdedigd mag laten. Daarom
heeft Engeiand. nu de toestand in
Perzie tamelijk troebel is, Brits-
Indische troepen naar Basraii ge-
zonden. Basrah ligt weliswaar niet in
Perzie, doch in het aan' dat land
grenzende Irak. De bedoeling van
het zenden der troepen is evenwei
duideiijlc, en de Perzische regering
heeft dan ook geeist, dat deze on-
middellijk moeten worden terugwe-
trolcken.
Reeds voor de ooriog is de nood-
zakelijkheid gebleken van een goed
kanalenstelse! in Groningen enTFries-
land. In 1938 werd begonnen met
het aanbrengen van verschillende
verbeteringen o.a. de verbinding van
Groningen naar het IJselmeer be-
vaarbaar te maken voor schepen met
een laadvermogen van 1000 ton.
Hierrnede zou geen aigehele "oplos-
sing verkregen zijn, doch wel een
belangrijke vooruitgang. Mobilssatie.
ooriog en bezetting werkten echter
remmend op do voortgang der wer
ken, en in 1944 moesten deze geheel
worden stilgelegd. Na de bevrijding
kon hot werk nog niet krachtig
worden aangepakt. Verschillende
factoren oefenen een vertragende in-
vloed uit. zoals gebrek aan werk-
krachte.n en materialen en de ver-
nieiingen en diefstallen. welke door
de Duitsers zijn gepleegd.
Toch hoopt men hel tempo van de
uitvoering der 'werken in zoverre te
bespoedigen, dat deze in 1950 zullen
zijn voltooid, ongevcer gelijktijdig
■'met de vol tooting van de Twente-
kanalen. 1
Van de grote verbindingsweg
welke begint in Beigie, Frankrijk.
Rijnland en -Wcstfalen, en die.via
Amsterdam en het IJselmeer loopt
naar de Noordelijke Provincitin,
vormt de waterweg Lemmer-Delfzij]
een ontbrekende schakel.
-Een andere verkeersweg vanuii. het
Zuiden loopt Jangs de Geidersc Use!
en door de Twentekanalen.
Bij de: bespreking van het kana-
lensiclsel sluit aan de positie van
Harlingen als zeehaven en deze po
sitie is in de toekomst nog onzeker.
Of doze "haven behouden zal blijven
hangt af van een ministeriele beslis-
sing welke in de loop van dit jaar
kan worden tegernoetgezien.
Hoe dan ook. in 1950 zuUen^cle
vJaggen gehesen worden, niet allSn
hier in het Noorden en in Twenle,
maar in het gehele land, want de
ingebruikneming van het verbeterde
kanalenstelsel betekent het ontstaan
van nieuwe mogelijkheden voor de
ontplooi'ing van het economische le
ven.
Intussen valt te constateren dat
do export van Friese zuivelproduc-
ten is gedaald, omdat dc Friese bo-
ter in kwaiiteit met kan concurrc-
ren met de Deense- en in prijs
niet met de Austral isehe-. Daarvan
vindt .Harlingen natuurlijk de terug-
s!ag. maar aan de andere kant
moot men bedenken, dat ministec
Vos een suggestie heeft gernaakt de
yoorgesteldc industrialisatie van dc
Zuid-Oost lioek van Frieslarid te
gaan realiseren. En dat zou weer de
activiteit van de haven van Har
lingen ten goede komen.
DE BEKENDE ENGELSE SCHRIJ
VER G. H. WELLS OVERLEDEN.
Dinsdagmiddag is te Londen ovcr
ieden de bcroemde Engelse schrijver
G. II. Wells. Hij bereikte do- leeftijd
van 79 jaar. Weils, was niet alleen
geleerde, politicus en geschiedschrij-
ver, maar ook romanschrijver. Zijn
werk tot 1935 omvat 20 romans, 19
fantasieen. 4 boekdelen met korte
verhalen en 20 werken van socialc-,
religieuze- en politieke aard. Vooral
zijn ..Outline of History", een vge-
scluedkundig werk. maakte grote
opgang, Er werden ongevcer' 1 ,-= mil
lioen exempiaren van verkocht, en
de opbrengst. heeft Wells rijk ge
maakt.
Dat Wells' boeken boeiend zijn en
geschreven naar de wcrkelijkheid
biijkt uit tiet voigende voorval:
Voor de ooriog werd door de'Ame-
rikaanso Radio, een hoorspel opge-
voerd waarin de inhoud van een van
Wells1 romaris in was verwerict. De
ooriog werd erin afgebeeld, een af-
schuwelijke ooriog, waarin ook Anie
nt® beirokken was. Vijandelijke
vliegtuigen raasden over .New York;
een bommenregeiv daaide "neer. Luis-
teraars, die- hun ontvangtoestel aan-
zelten hoovden verschrikt toe. Er
was ooriog! Een paniekstemming
golfde over dc Verenigde Stat.en. De
radio was verplicht de uitzending te
slaken en de luisteraars gerust te
stellen.
Weils heeft meer over ooriog ige->
schreven. Hij heeft geschreven van
een ooriog. die over Europa zou ko
men, die alle leven op do Oudc We
reld zou vernietigen en slechts puin-
hopen achter laten. Gelukkig is
Wells' voorspelling in dot opzicht
,niet in vcrvuiling gegaan.