WAARIN opgenomen POST GOQRECHT VAN 1871 en het N1EUWS- EH, ADVERTENTSEBLAD VAN 1888 Het Resultaat der Berlijnse Verkiezing Een Nederl. Walvisvloot trekt het zeegat uit. ZWEDEN Eerste Jaargang ZATERDAG 26 Oct. 1946 Ho. 25 abonnbbsentsfbus VOOR DE GEMEENTEN HOOGEZAND - SAPPEMEER - SLOCHTEREN NOORD- EN ZUIDBROEK - MUNTENDAM - VEENDAM EN OMGEVING en zijn gevolgen voor de bevelking. De Wederopbouw van West Zscuws VJaanderen IN AMERIKA NADERT DE VERKIEZINGSSTRIJD. ^YEENKOLONIALE BOERENBOND. De Commissaris der Keningin fieden te Hoogezand. SCHIJHBAAR EEN LAND ZONDER ZORGEN LANDBOUW Beloning van arbeid naar evenradighesd. WAAR BLUFF HET DELETTANTENTONEEL? De Verzeisfentoonstelllng. In het Concentratiekamp. I 1.25 p. kwartaal. Franco p. post t 1.00 (bij vooruitbetallng). FRIJS DER ADVKRTENTIEH 12 cent per ram. Zogen. Klelntjea als te koop, te huur, gevraagd enz. minim. 75 ct, (bij voorultbetallng). VEKSCHLJNT WOENSDAGS EN ZATERDAG8. Uitgeefster; Seggers" en Kremer's Uitgeversza&k „Het Nieuwsblad" C.V. Adralnlstratie- en Redactieadres: Hoofdstraat 6, Hoogezand Telefcon 139 (b.g.g. 213 of 214). Ondanks de grote reclame-die door de Communistische Eenheidspartij is gevoerd heeft zij bij de Zor.dag j.l. te Berlijn gehouden verkiezingen een nederlaag geleden. Het grootste stemmenaantal verwierf de Soc. Dem. Partij, en eerst dan komt de Comm. Eenh. partij.Dit betekent een radi- cale wijzigihg in het stadsbestuur, aangezien het door den Russischen commandant Berzarin ingestelde stadsbestuur zal moeten worden ont- bonden. De Berlyners hebben te kennen ge- geven, dat zij geen communisme wen- sen, maar nu vrczen zij de geyolgen daarvan, want de Russeh zijn begonr nen maatregelen te nemen, die wijzen op hun verbolgenheid over de neder laag van de door de Spvjet Unie op poten geholpen Comm. Eenh.partij, De levering van electrische stroom aan hun sector van Berlijn en aan Char- lottenburg in de Britse sector is ge- staakt, volwaardige arbeiders zijn door de Russen uit hun huis ge- haald, tezamen met de leden van hun gezm, en hun huisraad, en zijn naar het Oosten gebr'acht.Verderv: vreest men een vermindering van de toe- voer van levensmiddelen. Zo zijn de Berlijners dupe geworden van de po- litieke tegenstellingen. Vergatlcring der V.N. Woensdag is de algemene vergade- ring der Verenigde Naties te New York door president Truman geopend. Door, de delegaties van 51 Ianden zul len de 53 punten, die op de agenda zijn geplaatst worden beliandeld. Men verwacht, dat zij daarvoor ongeveer 0 weken nodig zullen hebben. Proble- meh,- die van groot belong zijn voor een- - naar vrede hunkerende wereld zullen behandeld worden. Er moet ge- bouwd worden aan een practische i -- tc-i*natlonale. samenwerking. Maar vobraat dit is bcreikt zullen nog heel wat klippen omzeild moeten worden.. Met de nederlaag van het Fascisme is het systeem van de macht van de sterke verslagen. En toch zijn het weer de sterken, bij wie de macht berust. Men denke aan net veto-reeht. Verschillende ianden hebben ge vraagd lot de V.N. te worden toege- laten, maar reeds in de Veiligheids- raad, die hen^moet voordragen, zijn een-aantal door dit vetorecht van de groten getrpffen. Ock dit veto-recht zal in devvergadering worden bespro- ken.' daarom-hebben Australie en Cu ba gevraagd. - Australie heeft steeds getoond.te willen strijden voor.de-bey langen" - van dekleine riaties, maar hot is- te betwijfelen of deze onwillig- heid van de kleine veei resultaat zal hebben. De groten leveren 'n macbts- strijd zonder wapens, en willen de kleinen voor zich inschakelen, Het is zaalc de tegenstellmgen te sl?chten en een fundament-te leggen 7 voor een duurzame wereldvrede. Mo- gede delegaties zich van die taak bevWst zijn. Bevin over Engelands Buitenl. Po-itiek. In een voor. net Lagerhuis gehou den rede heeft Bevin de Britse bui- tenlandse politick toegelicht. Hij acht- te een nieuwe x-egeling op brede ba sis noodzakelijk in het bijzonder Minister Gielen heeft een bezoek gebraeht aan West; Zeeuws-Vlaande- ren,' en ter gelegenheid van dit be zoek hebben verschillende d'agbladen artikelen geschreven over de snelie vorderingenvan de wederopbouw van deze hoek van ons land. Men leest uit. deze artikelen, dat alles hier. naar. wens zou gaan, zo zegt het Nwsbl. en Alg. Adv.blad, dat in Oostburg verschijnt, en dat is abso- luut niet waar! Wat te denken van een vlotte afwikkeling, indien een aanvrage 33 instanties moet passe ren? Na' Uvee -jaar zijn vele bewoners in ..hun gemeenten teruggekeerd, maar nog/ steeds zijn er honderden geevacu- eerd. Dat is dank zij de ,,goedkope" ■noodwoningen. Het blad wijst op de ..schandalige lijntrekkerij" bij de bouw van, de-noodwoningen, die heel wat gebreken hebben en niet min der .dan f 10.000 kostten, hetgeen voorrekening van de gedupeerde komt. Met het definitief heistel is het aiveven slecht gesteld; ;Een groot aantalhuizenwacht op herstel. De bewoners behelpen zich, maar de hui zen verwaarlozen meer en meer. Geen: materiaal.ambtelijke mo- lens ■k: Verder "bespreekt het blad de toe- standenop onderwijsgebied, in het byzonderte Oostburg, waar zich verschllJinde instellingen bevinden voor voortgezet onderwijs. Er zijn ve le; leerkrachten aangenomen. Maar er is-jgeen onderdak voor hen en hun ge-. zinnen. Verschillende van hen heb ben elders werk gevonden, hetgeen niet moeilijk is in verband rnet- het huldigetekort aan onderwijzend per- soncel. Te Oostburg" zouden 20 le- raar-noodwoningen gebouwd worden, die- 3 Sept. klaarzouden zijn, Ze zijn nog nietgereed, en komen dit jaar ook niet-klaar. De'minister van Onderwijs bezocht deze - streek, speciaal om- zich op de hoogte te stellenvan de toestanden op heti gebiedvan onderwijs. Men kon dus verwachten dat de beiangstel- ling voor Oostbunjhet grootst zou zijn. Maar Z, Ex. was te vecl gepas- seefd. Hij bezochtalleen de R.K: 'la gere school, de kleuterschool, UIj school ..-en Ambachtschool deze scholen vertoefde hij voor Midden- en Verre Oosten. Ver der wees hij op een ontwakend na- tionalisme. De Russische aanspraken op de Dardenellen noemde Bevin on- gcoorioofoe inbreuk op de Turkse souverciniteit. Sprekende over Duits- land wees hij oo de wenselijkheid van een definitieve opiossing. tenein- de de betrekkingen tussen de vier groten te verbeteren. Als opiossing voor de Duitsekwcs- tie noemde Bevin de overweging van een Duitse constitutie welke het mid den houdt tussen een onsamenhan- gende federatie van autonome sta- ten en een gecentraliseerd Cenheids- bestuur. Met Frankrijks wens tot in- lijving van het Saargebied kan En- gelandjdch verenigen, maar niet met de inlijving van Rijn- en Roergebied. Amerika's voornemens met Duits- land werden reeds uiteengezet door minister Byrnes in zijn rede te Stutt gart. Engelands bedoelingen zijn nu ook bekend, politick en economiseh., want Bevin heeft ook gezegd dat het niet Engelands bedoeling .is de Duit se Industrie te vernietigen, met uit- zondering dan van die indusirieen, die de veiligheid in gevaar brengen- Langzamerhand krijgen onze Oos- terburen weer grond onder de -voe- ten. Alleen de Russische bedoelingen zijn thans nog een vraagteken. Momenteel is de onverdeelde aan- dacht van Amerika gevestigd op de verkiezingen van 5 November en de vraagstukken die hiermede samenhan- gen. De strijd om het nationale base- ballkampioenschap is achter de rug, doch het kampioenschap in de poli- tieke- arena is nog steeds onbeslist. President Truman, do leider van de Democratische Partij, droeg opnieuw bij tot de heftigheid van de verkie- zjngscampagne, toen hij in zijn ra- diorede de schuld vopr het falen van de prijsbeheersing op vlees op reke ning schreef van een groep roekeloze zelfzuchtige personen en vervolgens de opheffing aankondigde van vele maximumprijzen. De nationale prijs- structuur staat thans. evenals de po- litieke structuur open voor vrije con- currentie. In aile politieke kwartieren ver- eorzaakte de. boodschap vail Truman een snelie en krachtige'reactie, doch" het bleef een open vraag of de ,kie- zers de schuld van -shet,,. yleestekorf zullen-' geven. aan het .democratisch bewind of aan de Republikeinse par-; tij, vanwege de oppositie, die deze. partij heeft gevoerd tegen het pro- gramma der regering voor de prijs- beheersing. (U.S.I.S.) VRAAG EERST JNUCHTINGEN. voordat G werkgelegenhcid in het Buitenland accepteen. Wees voorzichtig met het aanvaar- den van in het ouitenland aangebo- den betrekkingen. Vooral- de zedelijke gcvaren voor vrouwen en meisjes zijn niet denkbeeldig. Reeds is een ,-geval van iiandel in blanke slavinnen ge-r coustateerd terwijl daarnaast^ ver>- scheidene van de aangeboden betrek kingen niet van* gevaar ontbloot bie- ken te zijn. Neem daarom voordat U op een aan- bod ingaat eerst' grondige inlichtin- gen. Voor desbe'ereffende inlichtingen kan* men zich wenden tot de Ned. Ver. tot behartiging der belangen van jon- ge meisjes, Weteringschans 51, Am sterdam en de R.K. Ver. ter bescher- ming van Vrouwen en Meisjes, Ko- ninginneweg 8 bis. Haarlem. REUSACHTIGE BRAND TE BANDJERMASSIN. In de haven van Bandjermassin heeft een brand gewoed die een rnil- lioenen-schade heeft veroorzaakt. Bij de onderzoekingen bleek dat-de brand gesticht is door een troep samen- zweerdcrs. Dit complot is ontmas-: kerd. Zeven personen zijn gearres- teerd.;- EEN D.C. 4 VAN DE K.L.M. BRENGT 100 PASSAGIERS VAN AMSTERDAM NAAR NEW YORK. Onlangs vertrok een D.C. 4 van de K.L.M. met 100 passa'giers van Am sterdam naar New York. Onder deze' 100, pasfeagiers bevonden zich echter 60 kanariepietjes. .It ivilki itt hool, ULQ4- 1, en iJjjMl lij een inl;f nuut. Het Nwsbl. en Alg. Adv.blad -vraagtzich af of een' dergelijk be- -'zoek-wel nut heeft. KRANS VOOR NAZILEIDERS. Aan het monument voor oorlogs- slachtoffers, dat zich voor dekerk van het dorp Geschwend! bevindt, vond men op een ochtend een krans waarop de namen Goering, Keitel en: Jodl waren vermeld. ALFRED HUGENBERG, EEN GEMA- TIGD NAZI MAAR GRENZELOOS ONBESCHAAMD. Onlangs werd Hugenberg; een der mannen die medehielp" Hitler aan het bewind te krijgen, en die geldt als een gematigd nazi, gearresteerd: Kort na zijn arrestatie had een verslagge- ver van een Zwitsers blad een onder- houd'met hem. Met het einde van Hitler werden de sluizen voor een Communistische vloedgolf geopend'; het Duitse rijk verviel en ellende en chaos beheersen het leidlngloze-yolk";; dorfde de arrogante grijsaard te zeg- gen. En hij durfde nog meer, .hij] durfde te zeggeh, dat hij maar Ijriletj begrijpen kon waarom de Ruhrkoleri7 naar Nederland. BelgiS en Frankrijk worden uitgevoerd. ,,Naar rnijn me- ning mag geen pond kolen het,:lar.d verlaten", zci hij. „omdat steenkooh het levensbloed van het Duitse. rijk is."; Hij beklaagde zich erover, dat de Amerikanen met handgranaten de fo- rellen uit de vijvers van zijn buite'n-^ verblijf ,,visten", inplaats van n-ietlV een hengel hun maaitijd-te vangen. „Zinneioze baldadigheid", zei hij. ..GEEFT U Mil DE DOODSTRAF MAAR". Het huwelijk van Mevr; K. D. was niet gelukkig. Haar man leefde niet bij haar, doch in het huis van zijn zuster, waar in bezettingstijd vier" Jo- den waren ondergedoken. Door af-V gunst gedreven vertelde mevr. Kv^D.,' blijkbaar een emotioneel mens,,dit aan de S.D. Zij heeft dit alleen; ge- daan om haar schoonzuster te' tre'f-; fen, maar vergat dat door haar aan-x gifte de Joden een wissen dood in een concentratlekamp tegemoet - gin- gen. De adv. fiscaal van het ,'Bijz. Gerechtshof te Amsterdam, waar deze zaak voorkwam, zeide, dat hij meer met het fcit zelve dan met de 'gevol- gen rekening zou houden en eiste een rnilde straf n.l. 10 jaar R.W.I. Uit de publieke tribune kionk de uitroep van een moeder: „Twintig jaar moet zij hebben, zij heeil mijn kind vermoord". De 50-jarige verdachte zei: ,,Geeft U mij de doodstraf maar, ik weet;niet hoe.ik verder. moet* leven". GESCALPEERD. Een Amsterdamse buffetjuffrouw in een ijssalon .wilde nieuwe- voorraad scheppen uit de ijsmachine. die, npg in-.beweging-.was:- De -draalende stang; greep de haren van het 21-jarige meisje en trok deze van het hoofd, een groot deel van de-hoofdhuid me- descheurend. Het slachtoffer moest in het zieken-, huis worden .verbonden. waarna zij huiswaarts kon gaan. MOORD TE WINTERSVVIJK. Een 67-jaige borstelVenter zou in ondertrouw gaan. De ochtend, dat dit zou gebeuren klopte een melkvent- ster aan - de deur van zijn v/oning, doch kreeg geen gehoor. Zij opende toen de deur, en vond de man in de gang, badend in-het bloed. Zij waar- schuwde de polities en deze arriveer- de spoedig met medische hulp. Het bleek, dat de schedel met een zwaar voorwerp was ingeslagen. Zonder tot bewustzijn te zijn gekomen is het slachtoffer overleden. BANDEN TJIT BELGle. Binnenkort wordt een partij van ongeveer 100.000 gebruikte autoban- den uit Belgie verwacht. Naar gelang van de bruikbaarheid zullen de prij- zen variSren tussen f 12.60 en-.f-34.501 E1KKT.S VOOR VEEVOEDER. Van overheidszijde was verwacht, dat in verband met het tekort aan veevoeder vele rapers erop uit zou den trekken om eikels te verzame- len, omdat deze gedroogd en gema- len goed varkensvoeder opleveren. Er is slecnts een -klein gedeelte van ..de eikels geraapt, zodat veel waardevol materiaal dreigt verloren te gaan. In verband -met de overvloed kan door rapers een behoorlijk daggeld ver diend worden. Eikels en andere .boom zaden kunnen ingeleverd worden bij agenten van de Stichting tot bevor- dering van aankoop; distribute en export van -boomzaden.- Wie - eike.ls verzamelt en deze inlevert draagt eeri steen bij tot de ver'sterking van onze veevoederpositie. "WEEST ZUINIG MET ZEEP. - Weest zuinig met Uw zeep, want in dd nabije toekomst kunnen wij niet veel toewijzirigen verwachten. Begin November zal een bon voor zeeppoe- der,- en in de tvveede helft van die raaand een voor zachte zeep worden aangewezen. VISVANGST OP HET ZUID- LAARDERMEER. f Vrijdag ving een vissei- op het Zuid- laardermeer. 11 snoeken van een to- taalgewicht van '28'pond. Drie henge- laars vingen op 1 dag totaal 100 pd. Een van deze drie bemachtigde 34 pond, aldus het Gron. Dagblad. In d.c Maandagochtend gehouden bestuursvergadering van de Veenkolo- riialc Boerenbond wee's de voorzitter op .de rnoeilijkheden die het arbei- dersvraagstuk meebrengt en het be- trekkelijk kleine aantal aardappel- rooimachines, dat thans in gebruik is (obrzaak materiaalschaarste). Tever- leefs heelt men getracht de kalinor- men.voor de Veenkolonien verhoogd te. krijgen. Verschiliende aardappel- rneelfabrieken verklaarden zich bereid mede'te werken aan de vorming vari een. aardappelrooimachinefonds. j In- de 's middags gehouden alg. le- denvergadering wees de voorzitter op'de moeilijke tijden, die onze boe- renstand in de komende jaren tege- hioet- gaat. -. QNT.VANGEN TJITGA^N. „Erlca". Van de'Uitgeverij A' Roelofs van Goor te Meppel ontvingt-n wij „Eri- ca" eenmaandblad voor het cultu- rele leven in Noord-Oost Nederland, het is het cerste nummer van de tweede- jaargang, een nummer, dat speciaaUgewijd is 'aan Groningen, Het. is met genoegen dat wij dit blad. in het kort wilien bespreken, omdat het, in tegenstelling met heel veel- wat wij ontvangen, een bespve- king waard is. Uiteraard bevat het tyd^chrift enkele artikelen gewijd aan het culturele leven. Onder de medewerkers zien wij verschillende bekende namen, zoals Fop Y. Brou- wer. Tussen de artikelen door vinden wij goede gedichtjcs, in dit nummer veelal in Gronings dialect. Het gcheel wordt verlucht door mooie foto's en afbeeidingen van kunstwerken. KNOEIERI.JEN BIJ ENGROS- SLACHTERIJ ..WELLING". Bij de; Engros-Slachterij ..Welling" te Borculo hebben knoeierijen plaats gevonden. Bij onderzoek vond de C." C.D. eon ,,zwarte pot" van f 7000. welk bedrag bijeen was gekregen door de verkoop van; zwarb.vices, mac-hine- ohderdelen en; lege vaten tegen zeer hoge prijzen. Aanvankelijk dacht men cj,at de orsregelmatigheden een veel hoger bedrag beliepen. Er zijn geen arrestaties verricht, alleen een pro-- cuatiehouder en de secretaresse der airectie moesten enige uren ondc-r po- litietoezicht doorbrengen., Zoals wij reeds eerder meldden zal heden door den Commissaris der Ko- rtingin in de Frovincie Groningen de eerste steen worden gelegd voor het kantoorgebouw van de N.V. Noorde- lijke Industrie voor Vezelbev/erking te Hoogezand. Naast den heer E. h". Ebels-zal o.m. tegenwoordlg zijn Prof, de Lange. Allereerst komt men bij- een in het hotel Faber, 's morgens om 11 uur. Hier zullen enkele redevoe- ringen worden gehouden. Daarna bo- geeft het gezelschap zich naar de in aanbouw -zijiide fabriek, waar de plechtiglieid plaats vind. Na afloop wordt -in het hotel Faber een lunch geserveerd. Herleving van een pud bedrijf. Vandaag verlrekt een kleine Neder- landse walvisvloot, beslaande uit een drij.vende iraankokerij, 8 jagers en 2 vliegtulgen, bemand met plm. 350 man personeel uit ons land. De route leidt eerst naar Kaapstad, en van daar naar de .vitte eindeloosheid van de Zuidpool, nu het poolvoor- ja'ar de' wa'lvissen uii 'hun schuilplaat- sen lokt. Het is niet de eerste liter, dat een Nederlandse walvisvloot naar barre oorderi trekt: reeds in 1612 gingen onze walvisvaarders naar het Pool- gebied om er de kostbare walvis- traan te winnen. Maar de thans ver- trekkende vloot is de eerste na een langdurige periode van volkomen lam- legging. Het eigenlijice vangen van de vis- sen gebeurt door de jagers, die uit- gerust zijn met harpoenkanonnen. Deze jagers brengen hun buit naar *t tankschip. de ,,Willem Bfe'ndsz", een omgebouwd Zweeds schip. Daar wordt de vis ontieed. Meer dan 10 van de ze vissen, die ongeveer 140.000 kilo per stuk wegen hoopt men per dag te vangen. Indien dat lukt hoopt men in de pe riode van 8 December tot 8 April 20.000 ton traan te verzamelen, die o.a. waarde heeft voor de margarine fabricage. Bovendien zal het spek ge- bruikt worden. Het initiatief van dit herleefde be drijf is uitgegaan van den heer A. M. Versluys, directeur van de Amster damse Droogdok Mij. Reeds in zijn ondei'duikperiode voerde de heer Ver sluys besprekirigen en zocht contact met verschillende personen. Na de bevrijding vorrnde zich een eommissie van oriderzoelc en die ging naar Oslo voor het inwinnen van in lichtingen. Eenmaal in-het Noorden gekomen vond de eommissie in Go thenburg (Zwgden) een tanker van 15.000 ton, die te koop was, en die bijzonder geschikt was voor traanko- kerij. Maar er was geen geld ,en" de Nederlandse financien stonden nog op losse schroeven. Er volgde een be- spreking op het Departement van Fi nancien en daarbij zegde de minister zijn vMledige medewerking toe. De NEDERLANDs" EXPORT. De Nederlandse uitvoer bedroeg in September - x 91.6 millioen, het hoog- ste cijfer sinds de bevrijding; De beide daaraan voorafgaande maanden be droeg de uitvoer resp. f 60.4 en f 64.1. De bloemboHeh-export bedroeg in September f 31.3 niilliogn, zijnde meer dan 1/3 van de totdle export. (Weekber. v. d. Robaver). DE NEDERLANDSE KOLENPRODUCTIE. In September bedroeg de totale productie der, Limburgse mijnen 750.000 ton steenkool tegen 658.000 ton in \ugustus. De bereikte stand over- trof de raming met 13.500 ton. De gemiddelde dagelijkse productie in September bedroeg 60 van die in 1938. In verband met de staking zal October waarschijnlijk een daling te zien geven, RADIO NEDERLAND STAAKT BETALINGEN AAN DE AVRO, - Radio Nederland heeft de betaling aan de AVRO voor losse medewerkers gestaaki, aangezien deze omroepver. het voor 1946 voor haar gereserveerde bedrag' geheel heeft gebruikt. Hiebij wordt opgemerkt, dat alle orkesten, koren, technische installaties van Ra dio Nederland gratis ter beschikking van de omroepverenigingen staan. Het betreft dus alleen de vergoeding voor losse medewerkers, waarvoor 'n half millioen was gereserveerd. Herstelbank stelde 5 millioen ter be schikking en particulieren brachten bijeen wat verder nodig was, daartoe in staat gesteld door maatregelen van den minister in verband met de toen afgekondigde blokkering. Aan de walvisvangst danken wij vele grondstoffen, maar een geslach- te kip legt geen eieren meer, en een uitgeroeide walvisstand houdt op grondstoffen te leveren. Aanvankelijk is door de exp.edities zo huisgehouden in de Poohvateren, dat de Volken- bond zich ermede bemoeide en een Intern. Walvisconventie tot stand kwam. Hoewel de inzichten over de bepalingen van deze conventie zeer verschillen, eri de bepalingen door verschillende deskundigen als niet scherp genoeg werden gequalificeerd' blijkt de stand van deze vissoort mede dank zij de stilstand van de vangst in oorlogsjareri'thans zo- danig te zijn, dat het mogelijk w&3 de bepalingen te verzachten. Dit seizoen zullen 4 Ianden ter wal visvangst trekken, dat zijn Engeland, Noonvegeri, Japan en Nederland. Moge het herleefde bedrijf zich ont- fikkelen en uitbreiden en mogen er stoere kerels gevonden worden, die bereid zijn de ontberingen van de zware tochten te trotseren. Een brok van Nederlands gouden eeuw is her- leefd in een tijd van herstel uit de diepste malaise. hoog. Verschil in niet merkbaar; de Wie verre reizen-doet, - kan veel verhalen. Maar in deze tijd van„ijze- ren gordijnen'.'i en deviezenrestrictsca maken slechts weinig mensen verre reizen. Alleen- -het personeel -van transportmiddclen maakt hierop een uitzondering. En wie inlicntingen wil hebben" over toestanden in het bui tenland ..kan- zich' het best totdeze mensen, wenden; Zo hebben wij een schepeling iets gevraagd-- over Zweden, het land dat in neutraliteit door .de oorlog kwam. Zweden - heeft het uiterlijk van. een rijk land, zo vertelde hij. De levens- Wie ophet ogenblik in een volks- wijk vi^jj^een. van de grple stederi loopt !i|i^ni;^daar overal aanbiedingen zien \rhw?-'prachtige' wmteraardappe- len'voor- 8 en 9 cent per kg. Voor de verbruikers is het een tot voldoenlng stemmende ervaring, dat een zo be- langrijk volksvoedsel thans weer in overvloed en tegen lage prijzen be- sehiltbaar is, maar voor de boeren is dit toch niet zonder bedenking. Ook de groenten .zijn overvloedig en be- trekkelijk goedkoop,. al zljri de prij zen daarvan belangrijk hoger dan voorheen. Wanneer een huisvrouw echter met voorzichtig - overleg koopt kan zij haar middagmaal thans sa~ menstcllen zonder in al tergrote. uitr ga.ven te- vervallen. Tegelijkertijd ts het vleesrantsoen tijdelijk verhoogd en is de vis: al thans in hetWesten van ;het land .volop te krijgen, Dit goedkoopste eiwitrijke voedsei (vooral de verse haring kost weinig) zou rjog $tlger gebruiktworden als .-de- vet- S f^borziening wat'1 royaler was, doch een feit blijft, dat uit deze grond stoffen een uitstekende .en niet dure maaitijd is samen te stellen. Terwijl dus de voedingskosten naar verhouding van deoverly,e prijzen niet te hoog zijn, laten de officiele sta- tistieken .zien, dat'de ultgaven voor andere artikelen veel meer gestegen zijn. Terwijl invergelijking met.de laatste -jaren van voor, de oorlog de prijzender levensmiddelen nog niet ten voile zijn verdubbeld, zijn die van kleding, schoeisel en.bewassing, meer dan verdrievoudigd., Wanneer dan ook een groot deel van de bevolkingmet zijn inkomen niet kan toekomen is dat, zeker, niet van wege deduurte van de landbouw- producten en daaruit blijkt.dat er reeds weer een wanverhouding is be- zig te ontstaan tussende voortbren g- selen van landbouwj. en die van In dustrie. A'an een dergelijke pntwikke- ling zit steeds een,'heel, gevaarlijkc kant, want dat betekent, dat hat in-, komen van-de boereri en tuinders naar verhouding te laag is. Deze zijn daardoor weer niet in staat om, vol- doende kleding e.d.zaken tekopen- waarvan de stedelijke enindustriele bedrijven -spoedig de terugslag zul len ondervinden. Er .kan nu eenmaal alleen maar een7 gezonde samenlevirig ontstaan, wanneer de beloning van ieders arbeid naar.cvenredigheid. ge- schledt. Nu wetenwe wel; dat daartegen- over op het ogenblik hot argument wordt aangevoerd, datrde boeren in do ooriogsjaren veel verdiend hebben. Op papier is dat-geaeeltelijk .waar, maar in feite heeft. de .landelijke be volking aan deze papieren oorlogs- 'winst vrijwei niets, want het geld, zoals dat gedeponeerd is bij de - boe- renleenbanken tot een bedrag van honderden. millioenen. is voor een groot, deel -.geblokkeerd. Maar veel ernstiger is, dat deze. depositors .in. feite geen winst waren,.maar slechm een papieren vergoeding voor de,ha>J over hand toenemende uitputtirg van de bedrijven.. In normale tijden *:ou' men .voor dat geld kunstmest en vec voederhebben -.gekocht en er do in- ventaris van hebben doen.. onderhou- den en aanvullen. Onder de oorlogs- omstandigheden.. echter; werden de be drijven met toenemende snelheid uit-, gehold en daar stond slechts.papier- geld tegenover, Wil het landbouy:- bedrijf weer geheel bp kraehten ko men, zodat het kan voldoen aan de. els om metminder kosten meer voort te. brengen, dan moet er vol-, doende- geld; vande tegenwoordige waarde binnenkonien om de bedrij ven opnieuw in te richten. Dat kan alleen als de prijzen van de land- bouw niet in een wanverhouding staan tot die voor industriiile produc- ten. Evenmin als, de- liefde kunnen lage prijzen van 6611 kant, komen. - standaard is er stand is bijna chauffeur van een expedilieonderne- rrier woont in een flat boven of naast. die van zijn directeur. De sieden bieden een welverzorgde indruk.- Stockholm baadt zich des avonds in een zee van bont gekleurd licht, want overal branden neon re clames. En wanneer wij denken aan onze oude, halfversleteri tramwagens, die dikwijls om zo te zeggen uitpui- len vanwege de compac'ce lbvende la ding, dan doen de nieuwe, ruime wa- -gens, die door Zvvedens hoofdstad rij- den vreemd aan. In de Stalages, die tot 's avonds laat verlicht zijn worden alle moge- lijke artikelen te koop aangeboden. F.n deze zijn te koop, zonder distribute zonder textielpunten, zonder speciale vergunningen. Er zijn slechts 3 arti kelen, die op de bon z'.jn, dat zijn brood, boter en vlees,. maar het rant- soen is ruim. Htlcss krijgen sehepe- lingen slechts 1/3 gedeelte van hun gage in Zweeds geld, en aangezien een reis iii de Zweedse wateren rneestal slechts kort duurt, is„dat precies vol- dcande om enige" bioscoopjes te pik- ken. Al die mooie en goede kleren, al die prachtige fietsen met goede banrten, die de Stockholmenaren zo maar dag en nacht bulten laten staan, daarnaar kunnen de schepelingen kijken, maar kopen- kunnen ze het niet. Zweden, schijnbaar een land zonder zorgen, maar toch heeft het zijn pro- blemen. Daar is het arbeidersvraag- stuk. Wie een Zweedse krant be- kijkt die vindt heel veel advertenties betreffende gevraagd personeel. En dan is er de monetaire -positie. De schatkist is lang niet welgevmd. Het cerste probleem tracht men op te los- Ar* unn Ti.aliflnnSG Reeds meer dan eens is er vanaf deze plaats op gewezen, hoe belang rijk de rol is, die het serieuze dilet- tantentoneel te vervullen heeft, van welk een waarde de roeping is, die het moet volgen. En wanneer men zo eens nagaat en hoort met welk soort stukken de verschillende ver- enigingen in verschillende plaatsen voor de dag komen of denken te ko men, dan blijkt daaruit, dat nog lang niet door alien dat wordt beseft. Want anders zouden talrijke draken, zoals wij niet aarzelen ze te noemen. reeds lang ter ziele zijn gegaan. Of zien de beoefenaars van het dilettan- tentoneel misschien op tegen de rnoeilijkheden? Durft men niet, omdat men denkt, dat de krachten ontbre- ken? Of handelt men uit sleur of laat men zich misleideh-door de idee, dat dit of dat stuk zo ,,loliig" of zo ,;dramatisch" is? Laat men toch ein- delijk eens breken met de oude ge- woonte! Laat men eindelijk bens met frisse stukken komen, vrolijke of ernstige, het doet er-'niel 'toe,' m'aar laat rneh die cade draken nu maar eens laten rusten! Meer dan ooit krijgt het dilettantcn-toneel thans zijn kans: laat men ze aangrijpen! In de „Vernichtungslager" voor Joden ging alles punctueel toe. De kleren van vergaste perspner, werden onder de overigen gedistribueerd. Icder kampbewoner was dan ook in het bezit van een textielkaart- Even- eens kregen zij speciaal geld en aller- lei andere papieren. Wie de dikste portefeuilie had, met allerhand „or- laubnisse" enz., was er het beste aan toe, Bijna een hele stand van de Ver- zetstentoonstelling is er mee gevuld. Verder grijnzen ons op deze Concen- tratiekampstand o.m. de koppen van Robert Lehmhof en zijn spitsgenoten toe. Deze tentoonstelling wordt heden- middag geopend te Groningen. INGEZONDEN. IN HET VERLEDEN LIGT HE?t HEDEN! Een overpeinzins: op Wereldspaardag 1946. Voor het eerst na de 2e Wereldoor- log zal 31 October 1946 weer als we reldspaardag worden - gehouden. Hoe moeilijk lijkt het. in deze allesbehalve rooskleurige tijden tot sparen aan te moedigen, nu er nog zo velen zijn, die zelfs de allereerste levenseisen niet kunnen vervullen. Hoe hebben wij ons verheugd op de naderende bevrijding. De bevrijding kwam, maar zij bracht niet de bevrij ding van schaarste en zcrgeh. Niet te vergeten is echter dat ons land arm is aan goederen en dat dit alleen kan verbeteren door arbeid en spaar- zaamheid, Het is ongeveer 130 jaar geleden, dat Nederland er even slecht voorstond. Ook toen was de herwin- ning van onze onafhankelijkheid ge- vierd. Ook toen was ons land arm ge worden. Sparen? Wie kon er sparen? Toch waren er toen mensen, die.er anders over dachter., en die het idee opperden spaarbanken op te richten. Velen leek dit een waanzinnig idee. Toch zijn er spaarbanken gekomen, en ze bestaan nog. Er zullen ook toen „bezwaren" en „maren" zijn geweest, evenals nu. De spaarbanken zijn tot .op heden instellingen gebicvee. die niet ten voordele van eandeelhouders of coni- missarissen werken, doch uitsluitend voor het welzijn van 't gehele voIk, waarvan de kleinespaarderszulk een onmisbare kern vormen. In vele plaatsen staan de spaarbankgebouwen als monumentale bewljzen van de macht van het kleine. „Kleine droppels water, kleine korrels znnd vormen.saam de m.achti- ge oceaan en het wonderschone land". Zoals Nederland zich 130 jaar geleden uit do misbre verhief tot een der arbeiders; het tweede door hoge be- j vvelvarendste naties, zo zuIIoa wi), lastingen: een Zweed bctaald niet 1 ieder voor zich, ook thans de wei- minder dan 25 van zijn inkomen j vaart hervinden door werken en aan belasting. Isparen.

Kranten- en periodiekenviewer van het Historisch Archief Midden-Groningen


Het Nieuwsblad nl | 1946 | | pagina 1