E ORANJEBOOM
BLOEIDE WEER
e
,CENT8l
Mil
ARIN OPGENOMEN OOST GOORECHT VAN 1871 en het NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN 1888
KUITI
antaion:
Martensh
LIJK
r.
SURINAME ALS EMIGRATIEGEBEED.
WOENSDAG 19 Febr. 1947
No. 14
DR DE GEMEENTEN HOOGEZAND - SAPPEMEER - SLOCHTEREN - NOORD- EN ZUIDBROEK - MUNTENDAM - VEENDAM EN OMGEVING
een
ithmapoei
ormpoedt
lestpoede
lappoede
steld ste
3 G EZ A
jemeente
1.
U orr
roiMM
lîIKMQ!®'
voor leve
LATE
nmagazijr
s-inrichtin
emeer
oorraad st
VU.
Naar het einde van de Spellingschaos.
Het leven der Milîtasren in Indonesië*
Jvinc
Bazar
en ve
de na<
heeft gi
ndelijk v
,p. m. t
N 1,
gezand.
de Jaargang
ABONNEMENTSPRIJS:
p. kwartaal. Franco p. post f ISO
(bij vooruitbetaling).
RIJS DER AD VERTENTIES
ît per mm. Zogen. Kleintjes als
ip, te huur, gevraagd enz. minim.
(bij vooruitbetal-ing).
HET NIEUWSBLAD
VERSCHIJNT
WOENSDAGS EN ZATERDAGS.
Uitgeefster:
Seggers' en Kremer's Uitgeverszaak
„Het Nieuwsblad" C V
Adminlstratie- en Redactieadres:
Hoofdstraat 0, Hoogezand.
Talofoon 130 (b.g.g 31S of 214).
BEATRIX
I938
IRENE
1939
MARGRIET
1993
jef met C'
JULIANA
.BERNHAM von LIPPE
I909-...
BIE5TERFELD 1911- 2
WILHELMIMA
^HENDRIK wut MECKELEM-M
I8Q0-
8UM1SCHWERIN I3?6-I93jd
WILLEMBI
EMMAvanWALDECK 1
181?-1890
PYRM0NT J
WILLEME
ANNA PAULOWNA N
1792-1699
vanRU5LAND
WILLEM 1
FREDERIK4L0UI5E
1772-1893
WILHELMINAvahPRUISEN^
WILLEM Y
frederika wilhelminà*
1798-1606
vanPRUI5EN
WILLEM n
I7II-I75I
ANNAVANHANN0VER
■J
:d. zakeome
Sederl Gro
liddelingsor
nder vrouwt
jr U zeer
:ies heeft e;
akiug is geg;
îgt direct il
ELSIOR"
vlinisterpari
versum.
te Groninge
idstraat 18.
-5, ook Za
landags gesi
MED
-1702
L005
WILLEME
1626-1667
rJ0HAN WILLEM FRISO MARIA LOUISE
1667-1711 van HES&EN-KASSEL
HENDRIKCASIMIRE
1657-1696
ALBERTINE AGNES
162 A- 1696
HENRIETTE AMALIA
*van NAHALT-DESSAU
WILLEM FREOERIK
1613-1669
Tî\:
1URIT6
7-1625
frederikhendrik^
I569-I6A7
AMALIA van SOLMS |j
BRAUNFELS
W1LLEMI
1533-1569
ANNA vanSAKSEN
LL0UI5Eof COLIGNY j
ERNST CASIMIR
1573-1632
Il SOPHIEHEOWVû va« BRAimil
Iw'JKWOlFFEnbiiTTEl/
jANoeOUDE
1536/7-1606
WILLEM van NASSAU
1967-1539
JUUANAvan stolberg
I50b-l560
/'u
v DE SCHOENENPOSITIE.
In verband met de geruchten om-
trent ongeldigverklaring van de in
omloop zijnde schoenenbonnen en
eventuele afschaffing van de schoe-
nendistributie deelt de Vakgroep De-
tailhandel in schoenen mede, dat voor
de aankoopmo'gelijkheden van het pu-
bliek niet de distributie, maar de bin-
nenlandse productie verantwoordelijk
is. En deze is thans van zodanige om-
vang, dat dit jaar slechts een paar
per volwassene ter beschikking zullen
komen. De import is uiterst gering.
De hoeveelheid Amerikaanse schoe
nen welke beschikbaar was is inmid-
dçls gedaald van 2 millicen paar tôt
300.000 paar.
De oorzaak van de lage binnen-
landse productie is gebrek aan grond -
stoffen en gebrek aan arbeidskrachten.
DE PRIJZEN VAN KLOMPEN.
De prijzen van klompen zijn door
prijsvoorschriften geregeld. De vast-
gestelde prijzen zijn den gebruiker
echter onvoldoende bekend, daarom
is thans bepaald, dat de prijs met on-
uitwisbare verf op de onderkant van J
de klomp moet worden aangebracht.
BONNEN VOOR ZIEKEN.
In de laatste bonnenlijst zijn voor
het eerst bonnen voor zieken bekend
gemaakt, van de kaarten ME, MF en
MG. In-tegenstelling met vroeger zul
len deze bonnen, en die in de toe-
komst worden aangewezen slechts
twee weken geldig blijven.
VERLAGING BROODRANTSOEN
IN ITALIë.
De dagelijkse broodrantsoenen in
Italië zijn van 250 op 200 gram per
dag teruggebracht. Thans wordt naast
het broodrantsoen per dag 35 gram
Turks tarwemeel verstrekt.
VOOR 80.000 GULDEN AAN WAAR-
DEBONNEN VOOR HET CONSU-
MENTENCREDIET GESTOLEN.
In het gebouw voor Christelijke Be-
langen te Zaandam werd onlangs een
inbraak gepleegd.
Thans is vastgesteld, dat voor een
waarde van f 80.000 aan waardebon-
nen voor het consumentencrediet
werden gestolen. De gestolen bonnen
dragen het nummer 942, en zijn ver-
vallen verklaard. De banken zullen
ze dus niet ter verzilvering aannemen.
Buiten de kolenschaarste heelt onze industrie -
evenals land- en tuinbouw - de gevoigen te
dragen van de economische ineenstorting van
Duitsland, hetgeen slechts wordt gecompenseerd
door het wegvallen van de Duitse concurrentie.
grote gebeurtenis heeft plaats
en in de nacht van 1? op 18
ri, of anders gezegd in de vroe-
tend van Dinsdag. Er is een
geboren, een welgeschapen
3EFAE
eiuii
clP
nlang was er spanning, span-
nder ons ganse volk, onder de
uhtehde journalisten te Baarn, die
k voor stuk de eerste wilden zijn
het heuglijke nieuws de wereld
end te maken. Allerlei onbelang-
;e dingen hebben we in de kran-
kunnen lezen: van een werkster
schrok van een te Baàrn. opge-
d telextoestel van rivaliteit van
itairen); van soldaten, die op de
de oefenden in het schieten en
irdoor de schijn verwekten alsof
grote gebeuren was geschied. De
'en verslaggevers verveelden zich.
,'oen verhuisde Dr. de Groot van
hôtel naar het Paleis. Dat was een
en, dat het spoedig zou gebeuren.
het is gebeurd. Dinsdag om 2.14
's voormiddags flitsten telegram-
tt van land tôt land, ratelden de
jxtoestellen: er was een prinses ge-
fen!
angzaam drong de mare door tôt
ontwakende volk: ,,Het is een
jses". Het was alsof er teleurstel-
klonk in die woorden. Men had
oopt dat het een prins zou zijn.
ir is een vrouw minderwaardig
de man? De tijd dat wij zulke
tasheden 'veronderstelden is lang
rbij.
en volk wordt tezamengebonden
r deze ene gebeurtenis, tezamen
ben wij gejuicht bij de tijding, te-
en waren wij bezorgd voor Moe-
en Kind, tezamen hebben wij
tgevierd omdat de Oranjeboom
f heeft gebloeid.
jngzaam kwam de dag, een koude
•■"ergoten winterdag, een dag
het huis v p kantoren en werkplaatsen ge-
waren, een nationale feestdag.
vlaggen werden uitgestoken,
tn, die zich in de nauwe stads-
1 tôt elkander neigden, aldus
mmens gewelf vormend van
vit en blauw.
.radio opende Dinsdagrqorgen
programma met het Wilhelmus,
is de schoten horen van de bat-
4. Toen werd overgeschakeld
Baarn en liet men het nieuws
wat reeds veel eerder bij ons
cantoor ,aan de Hoofdstraat in
Ulletin te lezen was Er was een
,/!s geboren.
dag werd ingezet door klokken-
toen werd in verschillende ker-
ienst gehouden.
winterse straten waardoor de
Noord-Oosten wind gierdte,
gras te
wil 't ni
.even zc
vond het
moest,
was.
îrlore
Doc
i en ve
is terug
ij het Z<
ngs de 4
gezonge
îet oude
tuin, w
eld en g
1 vreemdl
voorbijgir
nacht v
als een k
j was opi
(olmeester,
snvoudige k
V^ordt verve
vulden zich met vrolijke, feestvieren-
de mensen.
Overal in den lande is feest gevierd
Er was muziek, er waren optochten,
feestavonden. De schoolkinderen vier-
den feest, en werden onthaald op lek-
kernijen.
Er is feest gevierd in ons rayon en
elders, hier waren de feesten georga-
niseerd door buurtverenigingen, daar
door comité's, ergens anders op een
andere wijze. En er zijn plaatsen waar
de feestelijkheden helemaal niet ge-
organiseerd waren. Maar toch is er
feest gevierd, al konden hier of daar
optochten of vuurwerk niet doorgaan
vanwege de koude; het was feest in
ons aller hart.
Ons volk was als eens in bezettings-
tijd: één, een ondeelbaar geheel ron-
dom de wieg van de jongste prinses.
WIELRIJDER NA BOTSING
OVERLEDEN.
In den Haag had een dsievoudige
botsing plaats. Een bestelauto, een
vrachtwagen en een wielrijder bots-
ten tegen elkander. De laatste was er
het ergst aan toe. Hij kreeg een sche-
delbasisfraetuur, aan de gevolgen
waarvan hij in het ziekenhuis is over-
leden.
(Bijzondere correspondentie.)
Benowo, eind Januari.
,,As 't straks goud begunt te reeg'n
verzoepen we hier", zei Aaldrik op
zekere dag.
,,Jao", zei ik, „we mout'n de kwin-
de dichtmaok'n", en ging weer op
mijn tempatje liggen lezen.
Ons huisje hier is luchtig, te luch-
tig in het natte jaargetijde. Echt tro-
pisch geregend had het echter nog
niet en het ergste wat we geleden
hadden was dat we niet aan tafel kon
den eten, omdat die precies onder een
lek in het dak stond, maar een O.V.
W.'er kan ook zonder tafel eten.
De laatste dagen is het echter
„echt" gaan regenen en we hebben
onze tentzeiltjes en gascapes in moe-
ten schakelen om droog te slapen.
Toen ik op zekere avond mijn bed
in orefe had gemaakt en juist wilde
gaan slapen, kwam uit de andere hoek
een stroom van verwensingen in zulk
onvervalst ,,Grônniger's" dat ik wel
even moest informeren: ,,Wat hest
nou weer?"
Het bleek, dat Aaldrik's tempatje
een klein vijvertje was geworden.
„Pech had", zei ik en ging gauw in
mijn droog tentje liggen. „Geef mie
dien tentzeil", zei Aaldrik.
,,Kin nait, wor' ik zhlf nat".
„Maor ik verzoep".
,J?ak. dien't maor".
,,Maor morg'n gaon wie aan 't
waark", en dan heerst er weldra zoe-
balken met plank in hebben moeten
gooien om bij het verrichten van ons
werk droge voeten te houden. Er ligt
in de breedte een vondertje over, dat
we - „Klainemeersterbruggie" noemen,
pn de kuil heet natuurlijk „Winscho-
terdaip". In de droge tijd was die kuil
een bron van vermaak, maar nu er
water in staat is het oppassen, want
het vondertje is smal, en de modder,
die aan je schoenen blijft plakken
glad
Nadat we een dag zo hard gewerkt
hadden, besloten we de volgende dag
„verlof" te nemen. Ontspanning be-
hoort op inspanning te volgen,, maar
aan het einde van de maand valt het
voor een O.V.W. er niet mee om een
dag naar de stad te gaan. We deden
botje bij botje, en zo kregen we toch
nog f 15 bij elkaar. Dus togen we om
10 uur 's morgens op weg naar Soe-
rabaya.
„Wat mout 'n we, liften of mit de
tram?"
,,Laot 'n we mit de tram gaon, das
jveul lolliger".
Dat deden We. Wat op de passar
(markt) neuzen, een keertje lekker
eten, een bioscoopje pikken, en om 10
uur 's avonds telden we in de Prfns
Bernhard-Cantine onze laatste dub-
beltjes neer voor een biertje. Toen
wachtten we op de auto, die ons door
de stromende regen naar onze pose
[Zou brengen. Na een uur hobbeleri
over een meer dan slechte weg kwa-
te, zij het enigszins natte rust in de men we bij ons huisje, dat er van
Radiopost W.
De volgende dag" hebben we hard
gewerkt1. Ramelan, de djongos, moest
meehelpen en hij kon er niet bij, dat
zijn „toean radio" zo hard konden
werken aan hun „roemah".
Ramelan ambil (haal) spiekers".
,,Apa" (wat is dat) spiekers", vraagt
Ramelan.
Ter verduidelijking wordt hem een
spijker' meegegeven. Verder hebben
we golfplaten, asphalt en diverse an
dere bouwmaterialen aangesleept en
verwerkt, met als gevolg, dat ons ho
me nu wel wat donkerder is gewor
den,, maar behoorlijk droog, en dat
laatste is het voornaamste in dit land,
met zijn hevige regens.
„Machtig", zei Ramelan, toen des
middags om 4 uur ailes klaar was, en
het woordje ,,Machtig" wil hier heel
wat .zeggen!
Aile leed was echter nog niet gele
den. In het midden van onze kamer men slepen
bevindt zich n.l. een kuil van onge- binnen. Hij
binnen tamelijk droog uitzag.
Als ik goed en wel in bed lig komt
Aaldrik, die nog even ergens is ge-
weest, binnenstrompelen. Ik hoor hem
voorzichtig over het bruggie lopen en
danpions!
,,Wat dust nou weer?" vraag ik,
stikkend van het lachen.
„Lach nait, 'k bin in 't daip vaH'n",
is 't antwoord.
,,Hou daip is 't nou", vraag ik be-
langstellend.
„Kroep d'r zulf in, din kinst zain",
moppert Aaldrik, terwijl hij zijn nat
broekje uittrekt. Na zijn body goed
afgedroogd te hebben ^gaat hij slapen.
De volgende dag regent het alsof
het nooit meer zal ophouden, maar
wij kunnen droog aan tafel zitten
schrijven. Aaldrik heeft qen blik on
der een afvoerpijp gezet, om wat
water op te vangen.
„Help mie even", vraagt hij, en sa-
we het blik met water
ging achterwaarts over
veer 2 meter breed, 1 meter diçp en de glibberige plank.
over de gehele breedte van het ver- „Val d'r nou nait weer in", zeg ik.
trek, welke kuil moet dienen als Te laathij staat droog aan
schuilplaats voor onze toestellen, bij
eventuele artillerie-beschieting. Nu
het het grondwater stijgt, krijgt deze
kuil langzamerhand vijver allures, zo-
dat we er al een paar keer een paar
de overkant, en ik lig „in daip".
,,Nu zijn we quite", grinnikt Aal
drik, ,,boontje komt om zijn loontje".
,,Stik doe maor", mopper ik, terwijl
ik droge kleren aanschiet.
Alvorens we ons in economische
aangelegenheden, dus handel en in
dustrie gaan verdiepen willen wij
eerst even stil staan, bij enige aange
legenheden van geheel andere aard.
In de eerste plaats de nieuwe spel-
ling. Nadat deze spelling in de twee-
de kamer was goedgekeurd, liad men
op vrij wat tegenstand in de eerste
kamer y£rekend, maar de tegenstand
viel h™l erg mee. Met alleen een
deel van de A.R. fractie tegen is het
ontwerp goedgekeurd. De minister
deelde mede, dat zij 1 Mei zal worden
ingevoerd. Dat betekent dus het ein
de van de spellingchaos. Sinds ge-
ruime tijd worden in ons land 2 spel-
lingen gebruikt. In de eerste plaats de
spelling De Vries en Te Winkel, die
gold als de officiële spelling, en
daarom gebruikt werd in regerings-
stukken; de meeste kranten gebruik-
ten haar alsmede vele zakenlieden.
Daarnaast bestond een vereenvoudig-
de schrijfwijze, die op de scholen
werd onderricht, en die de minder
ontwikkelde klasse in staat stelde te
schrijven zonder grove taalfouten
want vele moeilijkheden in onze
schrijftaal waren lùij de vereenvoudi-
ging geëlimineerd.
Op 1 Mei komt dus een einde aan
het ietwat zonderlinge beeld, dat er
twee manieren zijn. om één taal te
schrijven. Een schrijfwijze, die ten
opzichte van De Vries en Te Winkel
een vereenvoudiging betekent zal dan
als de officiële schrijftaal gelden. Men
mag niet meer zoo schrijven, het
moet dan zijn zo.
In de lente zal personeel van
het Indische leger worden af-
gelost.
In een memorie van antwoord op
het voorlopig verslag van een com-
missie van rapporteurs uit de eerste
kamer, deelt de "minister mede dat
gestreefd zal worden naar bezuini-
ging. Nog dit jaar zal het aantal oor-
Hgsvrijwilligers worden verminderd;
de opleidingen in Engeland zullen
worden beëindigd en verschillende
organen ontstaan, gedurende of kort
na de oorlogsjaren zullen worden op-
geheven, of tôt een minimum beperkt.
Een belangrijke vermindering van de
sterkte van de troepenmacht van de
landmacht kan echter niet worden
verwacht, omdat men in het voor-
jaar van dit jaar wil beginnen met
aflossing van onderdelen van het In
dische leger. In het najaar zullen on
derdelen van de landmacht hun twee-
jarig verblijf in de tropen hebben
volbracht, en dan zal ook voor hun
aflossing moeten worden gezorgd, al
dus het memorie van toelichting.
Steenkoolproductie en industrie.
Wanneer wij de cijfers van onze
mijnproductie van, de laatste tijd be-
kijken, dan zien wij een geleidelijke
stijging, en dat is een verheugend
verschijnsel. Op het ogenblik onder-
vindt de afvoer natuurlijk moeilijk
heden wegens de bevroren waterwe-
gen, maar zodra de natuur wat milder
wordt, zal de kolenproductie uit Zuid-
Limburg ten voile kunnen worden
benut. De huisbrand vormt slechts
een onderdeel van het kolengebruik
het belangrijkste deel is bestemd voor
onze industrie, en reeds vanaf de be-
vrijding heeft onze industrie te kam-
pen met kolenschaarste, eeh kolen
schaarste, die een rem betekent op
de ontwikkeling van ons bedrijfsleven.
Buiten kolenschaarste heeft onze
industrie evenals land- en tuin
bouw de gevolgen te dragen van
de economische ineenstérting van on-
zen grootsten afnemer, Duitsland, het
geen slechts ten dele gecompenseerd
wordt door het wegvallen van Duits
land als concurrent op de internati
onale markt. Verheugend is het, dat.
ons land in het kader van de herstel-
betalingen door Duitsland aan de ge-
allieerden het grootste gedeelte van
de uitrusting van de optische fabriek,
de Hensoldt-Werke, ontving, hetgeen
een voordeel betekent, maar dat toch
lang niet opweegt tegen de schade,
die wij door de Duitse bezetting heb
ben geleden.
Ook werden aan Nederland in het
kader der herstelbetalingen een aan
tal Duitse schepen toegewezen. In
scheepvaartkringen heerst voor dit
jaar, in het bij zonder wat betreft de
vrachtvaart, optimisme.
Een ongunstig verschijnsel voor ons
land is .natuurlijk het feit, dat het
transito verkeer via Rotterdam prac-
tisch stilligt, en dat betekent weelr
slapte in de Rijnscheepvaart.
Reeds van verschillende zij de werd
erop gewezen ,dat men deze tijd,
waarin Duitsland als concurrent uit-
geschakeld is, moet gebruiken voor de
industrialisatie van ons land. Aan-
vankelijk kon men hier niets tegen
inbrengen. Het was immers de ver-
wachting, dat Duitsland een agrari-
sche staat zou worden, zodat de ex
port van onze landbouwproducten ge-
handicapt zou wordén. Thans krijgt
men echter de indruk, dat op enkele
uitzonderingen na, de Duitse indu
strie weer zal worden opgebouwd.
Indien dat het geval is vraagt men
zich af: krijgt de Nederlandse indu
strie eeh kans?
Hierop kan men antwoorden, dat er
snel gehandeld moet worden. Buiten-
landse afzetgebieden moeten worden
gezocht, en men moet ervoor zorgen,
dat men producten levert van prima
kwaliteit, die niet hoger in prijs zijn
dan dezelfde artikelen yan buiten-
landse fabrieken. Dan heeft men ook
een goede kans in Zuid-Amerika. Ne
derland kan Braziliaanse koffie, Ar-
gentijns vlees, enz. best gebruiken,
en anderzijds kunnen in Zuid-Ame-
rika zeker afzetgebieden gevonden
worden voor fabricaten van goede
kwaliteit. Met het doel dit te berei-
ken is onlangs een Nederlandse han-
delsdelegatie het Zuidelijk deel van
de Atlantisché Oceaan overgestoken.
J.l. Vrijdagavond hield de heer
Dijkhuis, secr. van de Mij. v. Land-
bouw te Groningen, een lezing naar
aanleiding van zijn reis naar Surina
me. Den heer Dijkhuis had zijn reis
ondernomen in opdracht van de Ne
derlandse regering ter bestudering
van de mogelijkheden tôt emigratie
van landbouwers, vooral wat betreft
voor de gemechaniseerde rijstcultuur.
Na een korte inleiding ging de
heer Dijkhuis over tôt een beschrij-
ving van zijn reis, welke aan de hand
van een aantal lantaarnplaatjes werd
gehouden. Deze plaatjes, welke helaas
de kleuren niet konden weergeven,
toonden de prachtige tropische plan-
tengroei van deze gewesten, en de
grootsheid van het landschap. Ook
over de bevolking van deze streken
wist spreker veel intéressants mede te
delen. Zo onderscheiden we hier ver
schillende rassen, in de eerste plaats
natuurlijk de blanken, waarvan velen
van Nederlandse afkomst zijn, dan
zijn er de negers, die in de slaventijd
van de Afrikaanse Westkust zijn aan-
gevoerd, en oorspronkelijk in de cul
tures werkten, doch die na afschaf
fing van de slavernij zich gedeeltelijk
in het binnenland terugtrokken, thans
Bosnegers genoemd, en gedeeltelijk
als vrije ambachtsman of havenwer-
ker in de plaatsen langs de kust gin-
gen wonen, hierdoor kwamen de cul
tures zonder werkkrachten te zitten
en moest naar nieuwe werkkrachten
worden omgezien, men nam zijn toe-
vlucht tôt côntractarbeiders uit Java
en Brits-Indië.
Ook deze echter namen na afloop
van hun contracttijd, welke vijf jaar
duurde, afscheid van de cultures, de
Javanen gingen zich in hoofdzaak als
kleine zelfstandige landbouwers ves-
tigen, terwijl uit de Brits-Indiërs ve
le kleine zakenlieden voortkwamen.
Er vond een grote vermenging van
rassen plaats vooral tussen blanken
en negers, deze kleurlingen treft men
dan ook in aile kleurnuances aan, van
crème tôt ebbenhoutbruin. Een niet
zeer grote, doch zeer belangrijke
groep van bewofiers hebben wij hier
nog vergeten, namelijk de oorspron-
kelijke bevolking, de Indianen, welke
in hoofdzaak in de binnenlanden
woont.
Bij de lichtbeelden bevonden zich
een aantal plaatjes van verschillende
cultures, doch deze zijn grotendeels
vervallen, in tegenstelling met Brits-
Guyana, waar de laatste jaren bizon-
der veel zorg aan de cultures is be-
steed vooral aan de suikerculture.
Cultures welke momenteel nog in Su
riname worden beoefend zijn, een
kleine suikerplantage van de Neder
landse Handelmaatschappij, welke bij
gebrek aan werkkrachten nog slechts
op een derde van zijn vroegere pro
ductie werkt, en waarvan het gevolg
is, dat de bij deze plantage behoren-
de raffinaderij slechts een klein ge
deelte van het jaar werk heeft, en er
zelfs voor eigen behoefte niet voldoen-
de geproduceerd wordt. Verder zijn er
de kleine zelfstandige verbouwers van
rijst, maar ook hier is de productie
niet toereikend om een overschot voor
export te verkrijgen. Behalve enige
kleine bedrijven is de cocoscultuur
nog in handen van een aantal negers;
het door de bedrijven verkregen pro-
duct wordt in fabrieken machinaal
uitgeperst en levert een behoorlijke
hoeveelheid cocosolie, doch de negers
verwerken hun eigen cocosnoten en
deze zijn-slechts in staat 70 °/o van de
olie uit hun product te halen, het ge
volg hiervan is, dat deze met de
hand bereide verkregen copra, welke
evenals de machinaal verkregen, voor
varkensvoer dient, eigenlijk veel te
vet is voor dit doel. Dan telt Surina
me nog een aantal koffieplantages,
doch hier ontbreken de werkkrachten
voor de pluk en het wieden, met als
gevolg, dat een groot gedeelte van de
oogst verloren gaat en verschillende
bedrijven langzamerhand door een
bijzonder taaie onkruidsoort worden
overwoekerd. De cacaocultuur is in de
loop der jaren vooral door de optre-
dende ziekteveschijnselen in een ver-
regaande staat van verval geraakt,
Het is op het landbouwkundig proef-
station in de buurt van Paramaribo,
dat slechts door één man wordt
beheerd, thans echter gelukt, een ca-
caosoort te telen, welke weinig in-
vloed van de voorkomende ziektever-
schijnselen ondervindt en een bizon-
der hoge productie levert. Ook de cul
ture van sinaasappelen en andere
zuidvruchten is zeer wel mogelijk. Su
riname levert namelijk een sinaasap-
pel van bizonder hoge kwaliteit wat
betreft het suiker- en sapgehalte,
momenteel is echter ook hiervan de
productie niet zo hoog, dat een vol-
doende overschot Jaereikt kan worden
vopr een lonende uitvoer, het is na
melijk niet mogelijk een speciaal
hiervoor bestemd schip te vullen en
bij verzending langs een andere weg,
bijvoorbeeld als stukgoed per K.N.S.
M. is de zending door het aandoen van
een groot aantal tussenhavens zo lang
onderweg, dat het merendeel onge-
schikt voor de consumptie aan zou
komen.
Uit de beschrijving van de cultures
is wel gebleken, dat Suriname nog
vele mogelijkheden biedt, doch alleen
indien er een zeer doortastende reor-
ganisatie zal plaats vinden. Hieraan
zal vermoedelijk worden begon-
nen zoals blijkt uit het van regerings-
zijde ingediende vijfjarig welvaarts-
plan voor Suriname, waarmede een
bedrag van 40 millioen gulden ge-
meeid zal zijn. De heer Dijkhuis was
echter van mening, dat een welva^rts-
plan van 5 jaren absoluut onvoldoen
de is om deze als stiefkind behandel-
de kolonie weer op gang te krijgen en
dat een plan met een looptijd van 30
jaar hier beter op zijn plaats zou
zijn.
Emigratie naar Suriname op eigen
gelegenheid vond spreker een zeer
speculatieve onderneming, welke zo-
veel mogelijk moest worden voorko-
men. Voor een goed geleide emigra
tie met een degelijke voorlichting en
steun van de overheid is zeker van
deze kolonie, met zijn nog bijna on-
bekende schatten aan mineralen en
delfstoffen en ook met een behoorlij
ke oppervlakte aan cultuurgrond, wel
iets goeds te maken. Een deel van, de
kolonie is uitstekend geschikt voor
het bewonen door blanken en het
verrichten van lichte arbeid, zware
arbeid is in deze streken voor blanken
onmogelijk.
Voor emigranten achte spreker het
pachtsysteem het beste, het zou dan
omvatten cultuurgrond met een op
pervlakte van plm. 9000 ha., waarmee
een bedrag van ongeveer 30 000 gul
den gemoeid is, deze oppervlakte zou
in verschillende cultures verdeeld
moeten worden naar de aard der
gronden, n.l. rijstcultuur, welke zich
uitstekend voor gemechaniseerde ex-
ploitatie leent, sinaasappelen en ande
re zuidvruchten, cacao en cocos.
CULTURELE COMMISSIE
BENADEELD.
De secretaris van de Culturele Com-
missie voor Wederopbouwarbeiders op
Walcheren is gearresteerd. Hij wordt
verdacht van verduistering van
f 12000 bestemd voor de culturele zorg
voor de wederopbouwarbeiders.
FRAUDE BIJ COoPERATIEVE
MELKINRICHTIN G.
Bij een coôperatieve melkinrichting
te Breda is een boterfraude geconsta-
teerd. In verband hiermede is de di-
rectie gearresteerd. Over een tijds-
duur van 1% jaar zou een hoeveel
heid boter van 2000 kg. zwart zijn
verkocht. Door het toevoegen van
grote hoeveelheden taptemelk aan voi
le melk, zou men mélk voor boterfa-
bricage vrijgemaakt hebben. Deze
boter zou dan in terugontvangen bo-
termerken verpakt en verkocht zijn.
PRIJSBEHEERSING ONTDEKT
VEESMOKKEL.
In verband met verboden handel
in koffie, stelden ambtenaren van de
prijsbehéersing een onderzoek in, in
de woning van een inwoner van Hil-
varenbeek. Zij vonden geen koffie,
maar wel een kasboekje, waarin zij
de boekhouding aantroffen van een
veesmokkelaffaire. Het bleek, dat sinds
eind 1945 reeds 1000 stuks vee over
de Belgische grens waren gesmokkela
met een gemiddelde inkoopsom van
f 800 per stuk, hierop werd 45 °/o
winst gemaakt, zodât het totaal der
transacties bedraagt f 1.360 000.
Degenen, die het vee over de grens
brachten kregen f 100 per stuk.
Reeds zijn 13 personen in arrest ge-
steld.
LEERLINGEN VERMOORDDEN HUN
ONDERWIJZER.
Enige jongens, waarvan de oudste
16 jaar is, hebben te Stoke-on-Trent
hun 21-jarige onderwijzer doodge-
schoten. Daarna hebben ze zich mees-
ter gemaakt van 4 geweren uit het
magazijn van de school, en hebben
vervolgens de benen genomen.
OPLICHTERS GEARRESTEERD.
Eind 1946 werd te Rotterdam pro-
ces-verbaal opgemaakt tegen colpor
teurs van de handelsondernemingen
,,De Ster" en „Concordia", welke on-
dernemingen rijwielen, stofzuigers ra-
diotoestellen e.d. op afbetaling ver-
kochten.
De colporteurs sloten contractai af,
doch onthielden de gegadigden zoveel
mogelijk kennis te nemen van de
voorwaarden. Bovendien waren de
goederen indien zij geleverd wer
den niet gelijk aan hetgeen bij het
sluiten van de koop was voorgesteld.
Naar aanleiding van de processen-
verbaal en de waarschuwingen, die in
de pers verschenen, werden de kan-
toren overgeplaatst naar Baarle Her-
tog op Belgisch grondgebied. Het be-
drijf werd voortgezet.
Thans zijn te dezer zaken enige ar-
restaties verricht; zo werden de bei-
de directeuren in arrest gesteld, als
mede A. B. A. te Breda, die als gees-
telijke vader van dit soort zwendelza-
ken is te beschouwen.
