H
Oorlog en Bezetting
schaadden onze Volksgezondheid
i
waarin opgénomen OOST GOORECHT VAN 1871
en het NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN 1888
Stîile strijd om 's werelds Oliebronnen
KLANKEN VAN HET FILMFESTIVAL
PROF. BROUWERS
EN DE BOEREN
Nieuw
model Bonkaarten
VOOR DE GEMEENTEN HOOGEZAND - SAPPEMEER - SLOCHTEREN
- NOORD- EN ZUIDBROEK - MUNTENDAM - VEENDAM EN OMGEVING
MAATREGELEN
HENRIëTTE ROLAND HOLST-VAN
DER SCHALK BRAK HEUPBEEN.
PARASIETEN TRACHTEN TE
PROFITEREN VAN LEED
VAN ANDEREN.
I
IJ
i
Tweede Jaargang
WOENSDAG 8 October 1947
No. 78
ABONNEMENTSPRIJS
f 1.25 p. kwartaal. Franco p. ppst f 1.50
(bij vooruitbetaling.)
PRIJS DER ADVERTENTIES:
12 cent per mm. Zogen. Kleintjes als
te koop, te huur, gevraagd enz. mini
mum 75 cent (bij vooruitbetaling.)
HET NIEUWSBLAD
VERSCHIJNT
WOENSDAGS EN ZATERDAGS.
Uitgeefster:
Seggers' en Kremer's Uitgeverszaak
„Het Nieuwsblad" C.V.
Kantoor Hoofdstraat 6, Hoogezand.
Telefoon 139 (b.g.g. 213 of 214.)
Postrekening No. 435888.
Alierlei maatregelen moeten genomen worden omde
'olksgezondheid weer op oude gunstige peil te brengen
i A i 1A 1 r. i U o A I f ^,1- J 1 r vv\ v\ v\ Va #a Va Va r~\ VA A /A
Gezondheid is het kostbaarste be-
zit, ziedaar een uitspraak, die men
dikwijls kan horen, en waaraan niet
valt te tornen. Dat gezondheid het
kostbaarste bezit is geldt voor een
mens persoonlijk, maar ook voor
een volk.
De gezondheid" van een volk kan
men bevorderen door het treffen van
hygiënische maatregelen: hygiëne bij
de voedselvoorziening en bij de
drinkwatervoorziening; ruime f risse
woningen met veel licht en luçht.
In de grote steden staat de hygiëne
op hoog peil, maar komt men in
een achteraf-boerderijtje van Dren-
the, dan laat in vele gevallen de
hygiëne heel veel te wensen over.
Verder draagt een goede voeding bij
tôt de gezondheid.
De bezetting heeft een ongunstige
invlo«d gehad op de volksgezondheid.
Daar îs in de eerste plaats de om-
gang van vrouwen met vreemde mi-
litairen, en daar is verder een on-
voldoende voeding. Vooral de hon-
gerwinter in het Westen van ons
land heeft ondermijnend gewerkt op
de volksgezondheid, en van rege-
ringszijde moeten alierlei maatrege
len genomen worden om de volks
gezondheid weer op het oude, gun
stige peil te brengen.
De omgang van Nederlandse vrou
wen en meisjes met buitenlandse mi-
litairen heeft ernstige gevolgen ge
had, welke gevolgen intensiever dan
ooit zullen moeten worden bestre-
den. Het is de bedoeling der regering
het aantal adviesbureaux uit te brei-
den en meer districts-huisbezoekers
in dienst te nemen.
De tuberculose is toegenomen.
Voor de bestrijding van deze ziekte
zal de regering in 1948 f 600.000
meer nodig hebben dan gedurende
dit jaar.
Wil men de volksgezondheid naar
een hoger niveau brengen, dan zal
men moeten beginnen met het kind.
En wie het hoofdstuk Volksgezond
heid in de begroting 1948 bekijkt, die
zal vele maatregelen vermeld vinden
betrekking hebbende op de verzor-
ging van het kind. Wij noemen: een
systematischer kleuterzorg, betere
medische contrôle op het schoolkind,
uitbreiding van de kinderhygiëne,
waartoe meerdere districthuisbezoe-
kers zullen worden aangesteld, ho-
gere subsidie voor uitzending van
zwakke kinderen.
Maar ondanks het feit dat er ge
werkt wordt aan het herstel van
onze volksgezondheid, kunnen de
gevolgen van oorlog en bezetting
niet in korte tijd hersteld worden.
Zoals ons stads- en landelijk schoon
nog vele jaren zieke plekken zullen
blijven vertonen, zo zal het ook ja
ren duren voor het stempel, dat de
geleden ellende op onze volksge
zondheid heeft gedrukt, geheel is
uitgewist.
Bijzondere rechtspraak.
Het volgend jaar zal vermoedelijk
de bijzondere rechtpleging een roem-
loze dood vinden. Haar taak zal wor
den overgenomen door de normale
gerechtelijke instanties. Er is altijd
veel critiek geweest op de bijzondere
rechtspraak. Zij, die door de Duitsers
(geassisteerd door de Nederlandse
landverraders) hebben geleden, die
familieleden hebben verloren of in
gevangenissen of concentratiekam-
pen hebben gezeten achten de straf
fen, die worden opgelegd veel te
laag, en betreuren nog altijd, dat het
niet tôt een „bijltjesdag" is geko-
men. Maar er zijn ook mensen, die
er anders over denken. In dat ver
band willen wij enkele passages aan
halen uit een schrijven, dat een aan
tal leden van de comm. voor geeste
lijke en sociale verzorging in het
kamp Vught hebben gericht tôt H.M.
de Koningin:
Volgens hen betekent de huidige
berechting der politieke delinquen-
ten een uiteindelijke belasting en
intense ontwrichting van onze natio
nale samenleving, welke op het
ogenblik niet kan worden gedragen.
Zij wij zen verder op de uiteenlo-
pende behandeling. Aan vrijwel ge-
,r lijke gevallen wordt dikwijls, en dan
somstijds nog door één gerechtelijke
instantie zeer uiteenlopende straf
opgelegd, waardoor het gevoel van
rechtszekerheid bij de politieke de
linquenten afneemt.
ter verzekering van de
Aardappelvoorziening
De aardappelvoorziening in de
wintermaanden is door een goede
oogst alleen niet ten voile verzekerd.
Een zeer ^Strenge winter kan boven-
dien aan de ingekuilde aardappelen
nog belangrijke schade aanrichten.
Hoewel de oogst aan consumptie-
aardappelen ondanks de droge zo-
mer over het algemeen niet onbevre-
digend is geweest, dient, nu de
graanpositie bij een onverhoopt te-
kortschieten van de voorziening met
consumptie-aardappelen niet de mo-
gelijkheld geeft om met graanproduc-
ten voor de handhaving van het rant-
soeneringspeil bij te springen, de Re
gering op andere wijze een zekere
reserve te vormen. Zij doet dat door
reeds nu een belangrijk kwantum
gedacht wordt aan 400.000 ton
van de telers in de Noordelijke pro-
vincies op te kopen, welke reserve
indien zulks nodig zou blijken, als
aanvulling van de voorraden con
sumptie-aardappelen gebruikt zat
kunnen worden.
Ook over de kampen hebben de
heren geen goeds te vertellen. In
plaats van harde maar doelmatige
opvoedingsinstituten tôt nationale
betrouwbaarheid zijn de kampen
verworden tôt plaatsen, waar de
mensen afstompen en een voe-
dingsbodem van alierlei immo-
raliteit. Bovendien, zo zeggen de
leden van genoemde commissie,
geraken de vrouwen der poli
tieke delinquenten door materiële
nood tôt zedelijk verval en echtelijke
ontrouw.
Zij menen, dat de mogelijkheid tôt
heropvoeding uitsluitend bestaat in
de vrije maatschappij.
Zo staan twee meningen tegenover
elkaar. Zij die de aan politieke de
linquenten opgelegde straffen veel
te licht achten, in verhouding tôt
hun misdaden: landverraad, terreur-
daden met dikwlijs de dood van
landgenoten tôt gevolg. En ander-
zijds zij die menen dat men de ex-
N.S.B.ers het eenvoudigst tôt demo-
craten maakt, door ze maar weer in
het vrije leven op te nemen.
Het is niet waarschijnlijk, dat zij
die dit laatste voorstaan veel leed
en ellende door en tijdens de bezet
ting hebben ondervonden.
Weer een spoorbrug hersteld.
Zo langzamerhand zijn de meeste
van de vernielde spoorbruggen her
steld. Ook de afgelopen week is weer
een herstelde brug in dienst gesteld.
Het is de brug over de Maas bij
Buggenum. r
Deze brug is in het bijzonder van
belang' voor de kolentransport. Ko-
lentreinen uit Susteren, bestemd
voor het Noorden en Westen van
ons land, worden thans weer over
deze brug geleid.
Vermelding verdient ten slotte de
opening van de Katerveerbrug te
Zwolle, hetgeen Zaterdagmiddag
door minister Vos is geschied. Hier-
mede is een schakel in de verbinding
Noord-West hersteld.
EUROPEANEN ETEN VOEDSEL,
DAT NOG MINDER IS DAN
ZWIJNENVOER.
Een Amerikaanse senator, de heer
Thomas heeft een reis door Enge-
land, Frankrijk en Zwitserland ge-
maakt. In Amerika teruggekeerd
verklaarde hij dat door de Europe-
anen voedsel gegeten wordt, dat de
Amerikaanse zwijnen niet eens lus-
ten.
Thomas, die vertegenwoordiger
van de V.S. op de voedselconferentie
te Geneve was, verklaarde, dat hij
Europa verlaten heeft, omdat hij de
ellende niet langer kon aanzien.
CARBOLINEUM EXPLOSIE.
Aan de grote zeesluizen te TJmui-
den worden momenteel werkzaamhe-
den verricht. O.a. wordt met oehulp
van drukspuiten het houtwerk inge-
spoten met carbolineum.
Een dezer dagen kwam een vat
met carbolineum tôt ontploffing. De
arbeider, die erbij stond werd zo <vrn-
stig aan de benen gewond, dat hij
vermoedelijk een been zal moeten
missen.
MEER TELEVISIE APPARATEN
IN DE VERENIGDE STATEN.
Begin Juli van dit jaar bedienden
11 televisie stations in de grootste
steden van Amerika ongeveer 50 tôt
60.000 toestellen; 55 stations wachten
nog op zenders, waarvan de produc-
tie tôt vier stuks per maand beperkt
blijft in verband met de materiaal
schaarste.
De productie van ontvang-appara-
ten steeg tôt 11.484 toestellen in de
maand Juni 1947. Gedurende die
maand werden meer toestellen ver-
vaardigd dan in het gehele jaar 1946.
De productie blijft zich uitbreiden
naarmate nieuwe fabrikanten 4Rch
vestigen en steeds weer nieuwe tech-
nische verbeteringen bij de over-
brenging worden toegepast. (USIS).
VERMINKTE BABY GEVONDEN
IN DE NIEUWE MAAS.
In de Nieuwe Maas te Rotterdam
is het lijkje gevonden van een pas-
geboren baby van het mannelijke ge-
slacht. De rechterzijde van de sche-
del der baby, die slechts korte tijd
in het water gelegen had, was inge-
drukt. Aan de linkerzijde van het
hoofd bevond zich een wonde van een
lengte van ongeveer 10 cm.
In haar woning te Zundert strui-
kelde de dichteres Henriëtte Roland
HolstVan der Schalk over een
drempel, viel en kwam zodanig te-1
recht,' dat ze een heupbeen brak. De
behandelende arts achtte overbren-
ging naar een ziekenhuis noodzake-
lijk. Later is zij naar een Amster-
dams aiekenhuis overgebracht.
FABRIEKSBRAND TE HELMOND.
In de ,,Spinnerij Nijverdal" te Hel-
mond ,brak vermoedelijk door kort-
sluiting, brand uit, die door de grote
hoeveelheid wol en katoen, die zich
in het pand bevond, zich snel uit-
breidde. Fabrieks- en gemeentebrand-
weer stonden machteloos. Later ar-
riveerde de Eindhovense brandweer
ter assistentie. Toen men het vuur
in de bijna geheel uitgebrande loods
eindelijk meester was, bleek, dat een
tweede loods had vlamgevat, en ook
deze brandde geheel uit.
Ongeveer 400.000 kilo grondstoffen
bestaande uit katoen en wol gingen
verloren. De schade beloopt enige
honderdduizende guldens.
EEN VERBETERDE METHODE
OM VOEDSEL TE BEVRIEZEN.
Clarence Birdseye uit Gloucester,
Massachusetts, uitvinder van bevro-
ren voedsel in de handige verpak-
king, heeft weer een nieuwe moge
lijkheid aan zijn diepvries méthode
toegevoegd: door gedeeltelijk indro-
gen vôôr het bevriezen. Door het
ver wij der en van ongeveer een derde
van het vloeibare bestanddeel be-
houden de groenten en het fruit
meer ge.ur en kleur. Andere voorde-
len: vitaminen, gelatine, vlees ex-
tracten, siropen en andere vloeistof-
fen kunnen tijdens het bevriezen
worden toegevoegd. (USIS).
Er zijn nog vele mensen in Neder-
land, wie niets bekend is omtrent
het lot, dat naar Duitsland getrans-
porteerde familieleden is overkomen.
Onverantwoordelijke lieden trachten
deze onzekerheid te exploiteren en I
er munt uit te slaan.
Daar is dan in de eerste plaats
een groep van personen, die met een
serie waarschijnlijk «lijkende verha-
len aankomt, dat de vermisten nog
in leven zouden zijn, met als doel
oplichterij. Anderen komen alierlei
fantastische verhalen opdisschen met
als doel een flinke fooi.
Zo kwam iemand bij de ouders
van een parachutist, die reeds 2 jaar(
officiële mededeling van overlijden
van hun zoon in hun bezit hadden,
die vertelde, dat de jongen ergens
in een Russisch kamp zat. Toen hij
gegrepen werd, bleek, dat hij reeds j
bij 20 bloedverwanten van overle-
den personen was geweest. Hij werd
tôt twee jaar veroordeeld.
Iemand die uit Duitsland terug-
kwam vertelde dat er nog een kamp
zou zijn met 4000 Nederlanders. Ver-
schillende vermisten had hij er ge-
zien. Het was puur fantasie. Boven
dien had de man in bezettingstijd
minder fraaie dingen gedaan.
Dan is er nog een cathegorie van
ontoerekenbaren, die met alier
lei verhalen aankomen, die bij ve-
len ijdele hoop wekken. Hun kan
men deze verhalen echter niet euvel
duiden, en het is hun doel niet er
financieel gesproken beter van te
worden.
En tenslotte zijn er verschillende
telepathen die ongerechtvaardigde
hoop aankweken.
„DE SCHRIK VAN DE VELUWE"
KRIJGT DE DOODSTRAF.
De 33-jarige Gomarus A. G. van
der Wal noemde zichzelf in de be
zettingstijd graag ,,De schrik van de
Veluwe". En hij was ook de schrik
van de Veluwe. Talloze arrestaties
heeft hij er verricht, heeft zijn
slachtQffers op beestachtige wijze
mishandeld, en verschillende de dood
in gejaagd.
Verder streed hij aan verschillende
fronten, ook in Nederland, en bereik-
te de rang van Oberscharfiihrer.
Het Arnhemse Byz. Gerechtshof
veroordeelde deze landverrader, die
gedurende de gehele oorlog de vijand
met overgave heeft gediend en die
tegen Nederlanders heeft gevochten,
tôt de doodstraf. Hij kreeg het recht
van cassatie.
64 FIRMA's TE ROTTERDAM
VLOGEN ERIN.
De typograaf G. en de vertegen
woordiger v. D., gingen te Rotter
dam op stap, om advertenties te ver-
zamelen voor een omslag van de te-
lefoongids, welke gratis zou worden
verspreid in een oplage van 1500
exemplaren. Zij vonden 64 firma's
bereid een advertentie te plaatsen op
de voorpagina, waarvoor deze firma's
een bedrag betaalden variërend tus-
sen f 20 en f 90.
In totaal streken de acquisiteurs
een bedrag op van ongeveer f 2500
voor advertenties op een omslag, die
in werkelijkheid helemaal niet zou
verschijnen. Wegens oplichting zijn
zij thans door de politie gearresteerd.
HET GOEDE VOORBEELD.
Ongeveer 50 leden van de Sport-
vereniging Jahn II te Stadskanaal zijn
Zaterdagmiddag bij een landbouwer
aldaar gaan aardappels rooien. Bij
elkaar wisten zij 800 H.L. bij elkaar
te krijgen. Het geld wordt in de kas
der vereniging gestort.
Hiermede heeft men twee goede
dingen gedaan: de kas der vereni
ging versterkt en eraan geholpen de
aardappeloogst tijdig binnen te krij
gen.
NIJMEGEN BEHOORT 700 JAAR
BIJ GELDERLAND.
Vandaag zal het 700 jaar geleden
zijn, dat stad en rijk van Nijmegen
door Rooms-Koning Willem II van
Holland, voor 10.000 Mark zilver
werd verpand aan Graaf Otto II van
Gelre. Nijmegen werd toen militai!
en economisch aan Gelderland ver-
bonden, en kwam daardoor voorgoed
aan Nederland.
In 1247 scheelde het weinig of
Nijmegen was bij het Duitse Kleef
gevoegd, en zou dan waarschijnlijk
Duits gebleven zijn. De Nijmegena-
ren zullen zich er zeker over ver-
heugen, dat dit niet gebeurd is.
WEES VAN 17 TOT 20 UUR
ZUINIG MET ELECTRICITEIT.
Het Provinciaal Electriciteitsbe-
drijf van Groningen verzocht ons om
opneming van het volgende:
Aangezien door vertraging in de
totstandkoming van nieuwe produc-
tiemiddelen de provinciale electrici-
teitsfabriek in het aanstaande win-
terseizoen niet over voldoende reser-
ve-vermogen zal beschikken, wordt
er bij aile stroomverbruikers op aan-
gedrongen tôt nadere bekendmaking
het stroomverbruik in de uren van
17 tôt 20 zoveel mogelijk te beper-
ken.
De olie staat in het midden der
belangstelling, politiek en econo-|
misch. Om het bezit van de zich op
fantastische wijze ontwikkelende
bronnen van Saoedië-Arabië heeft1
zich als het ware een stille strijd ont-]
wikkeld. Zo hebben 11 onafhanke-
lijke Amerikaanse petroleummaat-
schappijen, met een activa van een
milliard dollar tezamen een maat
schappij opgericht met een kapitaal
van 100 millioen dollar, de Ameri
can Independent Oil Company die
daar zal gaan werken.
Het verbruik.
Oorlogen verslinden ontzaglijke
hoeveelheden olie. Maàr degenen,
die hadden gedacht, dat de con-
sumptie na beëindiging van de jong-
ste oorlog belangrijk zou teruglopen,
ihebben zich vergist. Wanneer we
trachten de oorzaken daarvan vast
te stellen, dan moeten we in de eer
ste plaats noemen de omschakeling
van steenkolen op olie, een procès,
dat men reeds voor de oorlog kon
waarnemen, en dat aljhans wat
Europa betreft door het steen-
kolentekort is verhaast. Steeds meer
machines en verwarmingsinstallaties
gaan op olie werken. Neem b.v. eens
de zeeschepen: 60 wordt thans
door olie voortgedreven, tegen 30
voor de oorlog.
Maar in Amerika, waar geen kolen-
(gebrek heerst neemt eveneens het
verbruik van olie toe. De productie
van op diesselolie lopende locomo-
tieven is enorm, alsmede van trac-
tors en landbouwmachines, terwijl
iedere week 100.000 auto's de fa-
brieken verlaten. In de V.S. is het
verbruik van petroleum-producten
nu 1% maal zo groot als in 1938 en
van stook-olie tweemaal zo groot.
Hoewel in Europa het olieverbruik
relatief is toegenomen ten opzichte
van het verbruik van kolen, is het in
practijk toch minder dan in 1938.
Dit is te wijten aan de economische
chaos. Maar zodra het verwachte
herstel zich manifesteert, zal het
olieverbruik met sprongen omhoog
gaan.
De productie.
De V.S. zijn nog steeds de belang-
rijkste olieproducenten, maar zij
verliezen langzamerhand terrein aan
hun concurrenten. In 1920 leverden
zij 85 in 1936 67 en in 1946
64 van de wereldproductie van
ruwe olie. In 1946 was de productie
nog iets groter dan de consumptie,
doch in de laatste maanden zijn zij
petroleum importerend geworden.
Van de landen die momenteel nog
een overschot hebben dient genoemd
te worden- Venezuela, dat, wat de
export betreft, op de tweede plaats
staat.
De sterkste stijging van de pro
ductie nemen we waar in het Mid
den Oosten. In vrijwel aile oliepro-
ducerende landen van het Midden
Oosten is de productie in de laatste
jaren sterk toegenomen. Het sterkst
4comt deze stijging tôt uiting in
1 Saoedië-Arabië, dat in 1938 nog geen
500 vaten ruwe olie opbracht; in
1940 was dit aantal vaten reeds 4
millioen, in 1945 21 millioen en in
1946 60 millioen. In sommige Azia
tische landen is een vermindering
der productie het gevolg van de oor-
„FILM EN CULTUUR".
In het kader der film-festivalvie-
ring hield de voorzitter der Gron.
Filmliga Donderdag j.l. in de aula
der Universiteit een lezing over bo-
vengenoemd onderwerp.
Spr. begon met de films te verdelen
in drie rubrieken: de documentaire
film, de amusements-film en de
film als kunstuiting, waarbij hij con-
stateerde, dat de scheiding tussen
deze drie groepen getrokken wordt
door het door de film gestelde doel.
De doelstelling van de documentaire
film is wel de eenvoudigste didacti-
sche- en propagandistische waarde,
waarbij de eerste vooral het onder-
wijs grote diensten zal kunnen be-
Professor Brouwers, die de vorige
week sprak op de vergadering van]
de F.N.Z., ontmoette weinig bijval,1
toen hij zijn betoog hield over de,
prijs- en.loonpolitiek. En hij had die
bijval ook niet verwacht. Hij is een
man, die zijn mening niet onder stoe-
len of banken steekt, want, zoals hij
zegt, wat voor nut heeft het de din
gen te verbloemen. Laat liever ieder
zi^i mening ronduit zeggen, dan we-
ten we tenminste, wat we aan elkan-
der hebben. Nu was die mening van
prof. Brouwers van dien aard, dat er
telkens weer een licht gemurmel van
protest uit de vergadering opsteeg
als de spreker agrarische kwesties
aanroerde. Hij betoogde immers niet
meer of minder, dan dat de land-
bouw er niets slechter voor stond
dan de industrie en dat was iets, wat
er bij de boeren niet ^n wilde. Nu is
het buitengewoon moeilijk om der-
gelijke verhoudingen te vergelijken,
maar de boeren zetten eenvoudig
naast elkaar, welke winsten er in de
industrie worden gemaakt en de ver
liezen, die zij zelf geboekt hebben of
vrezen oVer het lopende jaar te
moeten boeken.
De professor vaagde een deel van
de critiek bij voorbaat weg door te
verklaren, dat kostprijsberekeningen
niet al te veel waarde hebben. Dat
is echter een even verrassend als be-
nauwend standpunt, want tôt nu toe
zijn aile prijzen, die door het Direc-
toraat van de Prijzen zijn vastge-
steld het uitvloeisel van dergelijke
kostprijsberekeningen. Het Land-
bouw-Economisch Instituut doet niet
anders dan zulke berekeningen uit-
voeren en de deskundigen, waarover
prof. Brouwers beschikt doen van
hun kant hetzelfde. Daarna worden
de berekeningen onderling vergele-
ken en er komt nog eens de accoun-
.tantsdienst van het Ministerie van
Landbouw aan te pas om na te gaan
of inderdaad de berekeningen de
waarheid nabij komen. Als we dan
horen, dat deze berekeningen toch
nog weinig waarde hebben, is dat
wel ontmoedigend.
Het spreekt vanzelf, dat het bui
tengewoon moeilijk is voor land-
bouwproducten bij voorbaat een
prijs te bepalen. Niemand kan thans
zeggen, wat de tarwe, die volgende
maand gezaaid wordt en volgend
jaar geoogst, moet kosten om de on-
kosten goed te maken. Bij de bere-
kening gaat men dan ook steeds uit
van de onkosten van het afgelopen
jaar. In het begin moest men daarbij
met heel veel veronderstellingen en
schattingen werken, doch nu het
stelsel enkele jaren functionneert en
de boekhoudbureaux kunnen nagaan,
wat de resultaten van de prijzen zijn
geweest, kan het o.i. niet anders, of
de berekende kostprijzen benaderen
steeds meer de werkelijkheid. Het is
dan ook wel zeer bevreemdend, als
prof. Brouwers, wiens gehele arbeid
berust op kostprijsberekeningen, nu
plotseling fverklaart daaraan maar
een zeer betrekkelijke waarde toe te
kennen. Eigenlijk heeft hij daarme'e
toegegeven, dat de prijsvorming door
een ambtenarenbureau weinig meer
is dan een slag in de lucht.
Voor de boeren is echter het be-
langrijkste, hoe de prijzen of beter
gezegd, hoe de inkomsten in de land
bouw zich verhouden tôt die van an
dere beroepen. Het kan heel goed
zijn, dat de prijzen per 100 kilogram
graan of per kilogram vlees of melk
in een evenredige verhouding staan
tôt de prjjsontwikkeling per meter
katoenen stof, per paar schoenen,
enzovoort. Maar dat is niet beslis-
send. Beslissend is, hoeveel zakken
graan, hoeveel kilo's melk en vlees
de boer te verkopen heeft en hoeveel
hij vervolgens van die inkomsten
moet gebruikeh om de uitgaven voor
zijn bedrijf en zijn gezin te bestrij-
den. Op dit punt is het, naar de boe
ren dagelijks ondervinden, dat de
schoen wringt. De bedrijven leveren
onder de gegeven omstandigheden
onvoldoende op om na aftrek van
aile, verplichtingen en belastingen,
na aankoop van bedrijfsbenodigd-
heden nog een redelijke beloning
voor de boer over tè laten.
Wij zouden daarom deze eenvou-
dige raad willen geven: vergelijk het
netto-inkomen van de boeren, zoals
het berekend wordt door de land-
bouw-boekhoudbureaux (niet alleen
in de vruchtbaarste delen van Fries-
land, maar over het gehele land)
met de inkomsten van industriëlen
of zakenmensen, die met een over-
eenkomstig kapitaal werken en ver-
telt U ons dan nog eens, of de boe
ren niet ten achter staan bij andere
bevolkingsgroepen. Wij voor ons we-
ten wel, hoe het antwoord dan zal
luiden.
wijzen. Bij de amusements-film, met
als doel het publiek ontspanning te
brengen, merkte spreker op, dat de
ze kwantitatief de belangrijkste
gebonden is aan 't gemiddelde en
maar al te vaak aan het middelma-
tige, hetgeen zijn oorzaak wederom
vindt in het feit, dat zij gebonden is
aan de massa. Een gevolg hiervan
is weer, volgens spr., dat zij type-
rend is voor het cultureel peil van een
bepaalde période. Buitendien specu-
leert de amusements-film op het
wensleven van de toeschouwer; het
kan gaan werken als een narcoticum,
maar daarnaast kan zij verheffend
werken, waardoor zij van eenzelfde
sociaal belang kan zijn als de sport.
Op dit terrein lagen, volgens spreker,
de vereisten van film-producent en
bioscoop-directie, terwijl film-liga's
ook in deze richting baanbrekend en
stimulerend kunnen werken. Bij de
film als kunstuiting merkte spreker
op, dat de caméra niets anders is,
dan het mechanisch instrument, dat
in dienst staat van de persoonlijke
interpretatie van de cineast: dus pen-
seel en verf van de schilder. Slechts
langzaam zal deze categorie-filmen
terrein kunnen winnen.
„Morgen is voor eeuwig".
Bij gelegenheid van de première
voor het Noorden van deze rolprent
in de Hoogezandster Bioscfcop voerde
wethouder Plinsinga, namens het Ge-
meentebestuur van Hoogezand, het
woord, bijzonder daarbij beklemto-
nend de belangstelling, die genoemd
Gemeentebestuur in Bioscopie stelt
en bij welke gelegenheid de heer Plin
singa de heer Milius, voorzitter der
afdeling Noord van de Ned. Bioscoop
Bond, feliciteerde met het jubileum
van z'n vereniging en tevens met de
heuglijke herdenking van het be-
staansjubileum der Hoogezandster
Bioscoop.
„Groningen, Friesland, Drente".
Een kort voorfilmpje gaat in het
programma van deze week n.l. een
filmpje over de drie Noordelijke pro-
vinciën, waarin de karakteristieke
eigenschappen van dit deel van Ne
derland, zijn industrieën, z'n bodem-
cultuur en z'n typische gebouwen
zijn opgenomen, een filmpje, dat
iedereen zal interesseren, en dat in
z'n geheel als geslaagd beschouwd
kan worden.
lcg. In Roemenië is de vermindering
toe te schrijven aan slijtage van de
installaties en het uitblijven van de
nodige vernieuwingen.
Voor zover de olie in de vorm van
benzine en andere eindproducten in
de handelMvordt gebracht, moet deze
geraffineerd worden. In deze tak van
industrie speelt West-Indië een be
langrijke roi. Wanneer we de resul
taten van 1940 bezien, neemt West-
Indië met een capaciteit van 180
millioen vaten per jaar, na de V.S.
en Rusland, de derde plaats in.
Reserves.
Het Midden Oosten beschikt over
de grootste reserves, buiten de ont-
dekkingen, die men nog vermoedt te
zullen doen, bedragen deze 26.8 mil
liard vaten, tegen de V.S. slechts
21% milliard. Voorts kan het Mid
den Oosten profiteren van goedkope
werkkrachten en van het feit, dat
de opbrengst per bron aanzienlijk
hoger is dan eldrs ter wereld.
Is het derhalve niet begrijpelijk,
dat zowel Amerika als Rusland en
nog verschillende andere landen met
begerige blikken naar deze rijke ge-
bieden van het Midden-Oosten zien.
Er heeft zich een stille strijd om het
bezit der bronnen ontwikkeld. Een
economische strijd met politieke
consequenties. Want voor oorlog is
er olie nodig. Moge het een strijd
blijven zonder wapenen.
(Gegevens van Wetensch. vragen
van de Robaver).
DE JAARLIJKSE STUDENTEN-
OORLOG TUSSEN GROENEN
UIT LEIDEN EN DELFT.
's Avonds in liet politiebureau werd
de vrede getekend.
Drie October is een zeer bijzondere
dag voor Leiden. Dan wordt Leidens
ontzet herdacht, en ter herinnering
aan dit feit eten nog velen hutspot.
Ook in den Haag wordt 3 October
gevierd, maar dan op een geheel an
dere wijze. Dat bleek dit jaar al des
avonds vroeg, want de politie had de
passage, en aile straatjes die erop
uitkomen, afgezet, teneinde te voor-
komen dat in deze winkelrijke buurt
een of meer spiegelruiten zouden
sneuvelen.
De kwestie is deze: Op 3 October
worden de ,,groene" studenten (eer
ste jaars studenten) niet in Leiden
geduld. Van arren moede trekken zij
naar den Haag. Maar dat vinden de
,,groenen" uit Delft niet goed, die de
residentie zo een beetje als een voor-
stad van Delft beschouwen. En zo
ontbrandt dan jaarlijks een strijd, die
opgeluisterd wordt door het ontplof-
fen van voetzoekers, zevenklappers,
,,gillende keukenmeiden" enz.
Daar de passage dit jaar verboden
terrein was, werd het Buitenhof nu
als slagveld uitgekozen.
Reeds tegen half zeven knalden de
eerste ,,schoten", er waren weliswaar
nog geen Leidenaars aanwezig, maar
de Delftse studenten kondigden zich
aan. Wanneer het nu maar bleef bij
,,groenen" dan was het zo erg niet.
De politie zou deze 300 400 studen
ten zeker wel de baas kunnen blij
ven. Maar er komen massa's suppor
ters bij, tweede- en derde jaars stu
denten. Dit jaar waren er bij elkaar
wel 1400.
Er waren ook senatoren van de
studentenverenigingen aanwezig,
wier taak het was als scheidsrech-
ters te fungeren. En om hun hoofden
tegen slagen van gummistokken van
de politie te beschermen, hadden de
ze arbiters hoge hoeden opgezet.
Om tien minuten voor zeven ont-
brandde de strijd, en om vijf minu
ten voor zeven waren deze hoeden
zo plat als pannekoeken. Inmiddels
waren 30 agenten verschenen met
jeeps en gummistokken om de orde
te herstellen. Toen keerden beide
partijen zich tegen de politie. De ex-
plosies waren niet van de lucht en
het gehele plein stond in kruitdamp.
De strijd nam voortdurend in heyig-
heid toe. Ondanks blauwe plekken
e.d. veroorzaakt door de politionele
gummistokken openden de kaalhoof-
dige studenten een hevig offensief en
veroverden twee inspecteurspetten.
Maar korten tijd later moesten zij
deze tropheeën, zij het in verfom-
faaide toestand, weer prijsgeven.
Omstreeks 9 uur eindigde het ge-
vecht. Er waren 43 studenten in het
politiebureau beland, omdat ze op
heterdaad betrapt werden bij het
ontsteken van vuurwerk. In het po
litiebureau werd de vrede getekend.
De studenten reikten elkaar de hand,
en beloofden dat zulk een strijd ge
durende een jaar niet meer zou voor-
komen. Toen zij later werden vrijge-
laten trokken zij onder het zingen
van het ,,Yo Vivat" de stad in.
In de buurt van de Wagenstraat
bleef het nog lange tijd rumoerig,
maar tôt incidenten kwam het niet.
Tenslotte is er bij al die herrie
toch een slachtoffer gevallen. .Dat
was een politieagent. Hij sprong van
een rijdende jeep, en viel op zijn
mond, waardoor hij een aantal tan-
den verloor.
Er is een nieuw model bonkaart
ontworpen, welke op 23 November
a.s. in gebruik zal worden genomen.
Op deze kaart komen bonnen Alge
meen", .Reserve", ,,Boter", „Vlees"
en „Melk" voor, welke voorzien zijn
van een doorlopende nummering.
Voor verschillende artikelen kan dus
nimmer een bon met hetzelfde num-
mer worden aangewezen. In de pro-
vincies Noord-Holland, Zuid-Holland
en Utrecht is bovendien op deze
kaart op de vlees- en melkbonnen
de opdruk „West' aangebracht.
