De discussies over de begroting van ondeiwijs.
=38 i SiS r' s -=
VAN 1871 en het NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN 1888
KUNST.
HET CONCERT VAN DE G. O. V.
De practische waarde van bomen en
struiken om en bij de boerderij.
NEDERLAND EN ZUID-AFRIKA.
Tweed» Jaargang
WOENSDAG 17 December 1947
No. 98
SAPPEMEER
VOOR DE GEMEENTEN HOOGEZAND
WAARIN OPGENOMEN OQST GOOREC
SLOCHTEREN
NOORD- EN ZUIDBROEK
MUNTENDAM
VEENDAM EN OMGEVING
De algemene kennis is breed, zodat het
onderricht in ieder onderdeel slechts
oppervlakkig kan zijn.
POSTBODE SPEELDE VOOR
DETECTIVE.
DRONKEN KELLNER VEROOR-
ZAAKTE DRAMA IN ROTTERDAM
worden tetig en des.empelt hem .0. ee»
WERELDNIEUWS
IN VOGELVLUCHT.
ABONNEMENTSPRIJS:
f 1.25 p. kwartaal. Franco p. post f1.50
(bij vooruitbetaling.)
PRIJS DER AD VERTENTIES
12 cent per mm. Zogen. Kleintjes als
te koop, te huur, gevraagd enz. mini-
HET NIEUWSBLAD
mnm 75 cent (bij vooruitbetaling.)
VERSCHIJNT
WOENSDAGS EN ZATERDAGS
Uitgeefster:
Seggers' en Kremer's Uitgeverszaak
„Het Nieuwsblad" C.V.
Kantoor Hoofdstraat 6, Hoogezand.
Telefoon 139 (b.g.g. 213 of 214)
Postrekening No. 435883.
In de Tweede Kamer heeft de be- der welgestelden werd nagegaan,
groting van Onderwijs, Kunsten en maar wegens allerlei moeilijkheden
Wetenschappen de gemoederen m weer tijdelijk terzijde gesteld. Of de
beweging gebracht. Er is veel ge- subsidie op het levensmiddelenpak-
sproken er zijn wensen geuit enj ket toch nog zal worden verlaagd
ook critiek, en minister Gielen heeft hangt van verschillende factoren af,
eeen eemakkelijk werk gehad. Er is o.a. van de ontwikkelmg van de al-
een gezegde dat luidt: wie de jeugd1 gemene economische toestand m om-
heeft heeft de toekomst. De tijd, dat, nen en buitenland.
men een kind de wereld kon instu-
ren zonder enige kennis, is voorbij.
De voortgezette
SMOKKELAARS GEBRUIKTEN
EEN PANTSERAUTO.
Reeds zeven raaal was langs de
Brabants-Belgische grens door de
douane een pantserauto gesignaleerd
die blijkbaar gebruikt werd door
zeer geraffineerde smokkelaars, die
zich verschanst achter de dikke pant
Geen slechte resultaten.
Te Emmen reed een motorrijder,
wiens achterlicht niet brandde. Daar
de bestuurder niet stopte zette de
politie per jeep een achtervolging
in, doch raakte het spoor bijster. Een
serplaten weinig aantrokken van het postbode gaf echter aanwijzingen
vuur van stenguns en karabijnen. i die ertoe leidden, dat de motorrijder
De douane-beambten waren echK en zijn duo passagier in een fcioerde-
ter bij zonder op hun hoede. Toen op
Er is een leerplicht.
opleiding na het lager onderwijs is
mogelijk geworden voor de brede
kring der bevolking, niet alleen het
vakonderwijs, maar ook het alge-
meen vormend onderwijs. Analpha
bétisme bestaat bijna niet meer in
ons land, en het ontwikkehngspeil
der bevolking is sterk gestegen.
Toch is men niet tevreden. Er wordt
gesproken over onderwijsvermeu-
wing Het is moeiliik om het onder
wijs zodanig te organiseren, dat
ieder tevreden is. De algemene ken
nis is breed, zodat het onderricht m
ieder onderdeel slechts oppervlakkig
kan zijn. Wanneer men bij deze fei-
ten nog voegt de ontevredenheid m
docentenkringen en het tekort van
leerkrachten bij het middelbaar on
derwijs, dan heeft men bij elkaar
een materie waarover veel te zeggen
is. En in dat opzicht heeft de tweede
kamer zich niet onbetuigd gelaten.
Het Radiobestel.
Een der facetten van de begroting
van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen wordt voorts gevormd door
het radiovraagstuk. Het radiobestel
behoefde helemaal geen probleem
te zijn, mits we het maar met el-
een avond de pantserauto voor de
achtste maal verscheen werd reeds
op een afstand het vuur geopend.
De auto reed door, en aan de voor-
en achterzijde van de wagen flitste
een felle schijnwerper aan om de
commiezen te verblinden. De kogels
ketsten af en weer scheen de auto
te zullen ontsnappen. Doch dat ge-
beurde niet. Een der douane-amb-
tenaren raakte de linker achterband
die snel leegliep, terwijl bovendien
een mankement ontstond aan de
remmen, waardoor de achteras warm
liep en het stro van de laadbak,
waarin zich naar later bleek 5 koei-
en bevonden, in brand geraakte.
Twee mannen sprongen uit de wa
gen en verdwenen met een luxe
auto, die steeds in de nabijheid van
de pantserwagen had gereden
Van de koeien, die in beslag wer-
den genomen moesten twee wegens
de brandwonden, die ze hadden op-
gelopen, worden afgemaakt.
K. B., een 31-jarige kellner, is
Toen Vrijdagavond de Groninger 's-Hertogenbosch. Dan verhuisde van
Orkest Vereniging in het hôtel Fa-| Welie naar Parijs en reisde vervol-
ber een concert heeft gegeven, was gens tôt 1940 door de gehele wereld
aan om de
De vooruitzichten inzake de
voedsdlvoorziening zijn somber.
Het tekort ontstaan door de ge-
ringere opbrengst van de bin-
nenlandse productie van granen
zal niet gedekt kunnen worden
door grotere importen. De mi
nister zal echter niet tôt rant-
soenverlaging overgaan, voordat
aile beschikbare middelen om
het tekort aan te vull.en zijn
uitgeput.
De grenscorrecties.
Het krantenlezend publiek begint
zo langzamerhand zijn maag vol te
krijgen van aile kamerverslagen, en
begint eens uit te kijken of er niets
anders is, waarmede hij zijn maag
zal kunnen vullen. Hij herinnert
zich dat te Londen de conferentie - aan de stërke~ drank. Maar
der vier ministère van buitenlandse gterke drank maakt hem vecht-
over een vredesverdrag met Duits-
land..Hij herinnert zich ook, dat we
ons vroeger eens warm hebben ge-
maakt voor (of tegen) grenscorrec
ties, en hij gaat die beide feiten sa-
menkoppelen. Zo is de kwestie der
grenscorrecties weer actueel gewor-
kaar eens waren, dat er één nationale den Actieve journalisten zijn eens
omroep moest zijn, of dat de uitzen-| enkele buitenlandse grootheden gaan
dingen verzorgd moeten worden door, vragen hoe zij tegenover de eisen
een aantal omroepverenigingen. Maar
daarover zijn we het helemaal met
eens.
En wie de taaie kamerverslagen
van de laatste dagen heeft doorge-
worsteld, die heeft kunnen zien dat
de radiokwestie ook weer eens on-
derwerp van besprekingen is ge-
weest. En beide standpunten zijn
dat spreekt vanzelf verdedigd.
We kunnen niet ailes wat er over dit
onderwerp gezegd is weergeven (het
papier is wel geduldig maar toch ook
schaars!), en evenmin willen wij een
standpunt innemen. Daarom vol-
staan we met aan te halen wat twee
sprekers hebben gezegd. Ds. v. d
Zaal (A.R.) noemde het streven naar
een nationale omroep een „Engelse
ziekte" waarvan de B.B.C. de infec-
tiebron is. Daarentegen achtte Mevr.
Fortanierde Wit (Vrijh.) de terug-
keer naar de vooroorlogse toestand
noch wenselijk noch mogelijk. Zij
wil een nationale omroep, die door
samenwerking van de verschillende
verenigingen tôt stand moet komen,
en dan met een algemeen (geen neu-
traal) programma, waarin tôt uiting
moet komen wat er leeft in ons volk.
rij, waar zij zich verstopt hadden,
werden gevonden. Bovendien ont-
dekte men daar de motor, verborgen
onder een hoop bietenloof.
Om te beginnen werd procès ver-
baal opgemaakt wegens het r.iet
branden van het achterlichtje. Maar
het kwam de politie toch wel enigs-
zins vreemd voor, dat de man aan de
haal gegaan was enkel en alleen
vanwege het niet-brandende achter
lichtje. En weer bracht de postbode
uitkomst. Hij ontdekte dat op een
bepaald adres een groot pak door de
motorrijder werd afgegeven. De po
litie stelde een onderzoek in, en
vond 25 kg. koffie. Toen wist de
politie genoeg. De bestuurder van
het motorrijwiel, E. K. uit Stadska-
naal werd gearresteerd. Zijn mede-
plichtige G. v. O. wist echter te ont-
komen.
DE NATION A AL SOCIALISTISCHE
WAANZIN TEN TOP GEDREVEN.
De Zwolse politie-agent G. H. ter
Braak was zo op en top nazi, dat hij
een kind dat tijdens de bezettings-
jaren werd geboren „Anton, Adolf,
Benito" liet noemen.
De onaangename gevolgen welke
het kind door deze namen zou kun
nen ondervinden konden tijdig weg-
genomen worden, doordat naams-
verandering officieel is toegestaan in
dit geval.
De gevolgen van andere daden
van ter Braak konden echter niet
weggenomen worden. Hij legde er
zich op toe Joden op te halen en
van onze regering stonden, en zij
zijn teruggekomen met de medede-
ling, dat de Franse minister Bidault
er niet ongunstig tegenover stond
(hetgeen natuùrlijk niets nieuws was
want Frankrijk wenst nog veel gro
tere gebieden dan wij van Duitsland
los te maken), en dat Bevin er ook
niet ongunstig tegenover stond.
Inmiddels heeft een Brits-Neder-
landse inspectietocht langs de grens
plaats gehad, en de Duitsers zijn
weer begonnen moord en brand te
schreeuwen. Of dat geschreeuw veel
zal helpen, of dat de heren minis
tère zullen denken „veel geschreeuw
en weinig wol" zal de toekomst moe
ten uitwijzen.
gevaarlijk individu.
Toen hij verleden jaar in zijn
kroeg zat, na het officiële sluitings-
uur en een brigadier kwam waar-
schuwen, dat het tijd was om naar
huis te gaan, wilde hij de polltie-
man te liif Deze trok ziin revolver,
doel troffen. B. werd toen veroor- £reeg
deeld tôt 7 maanden voorwaardelijk.j
het verheugend te zien, dat de zaal
goed gevuld was. En het waren niet
alleen oudere mensen, die zich de
moeite van een wandeling naar het
hôtel, en de kosten van een entrée-
biljet getroost hadden om deze cul-
turele gebeurtenis voor Hoogezand
mede te maken, maar ook het jonge
geslacht was goed vertegenwoor-
digd. Het is nog te vroeg om te jui-
chen, maar dit feit zou kunnen wij-
zen op een kentering in de période
van smakeloosheid onder de jeugd,
die de laatste vooroorlogse jaren en
de eerste jaren na de bevrijding
heeft gekenmerkt. En wat kunstge-
not betreft zal deze muzikale avond
slechts weinigen van de aanwezigen
hebben teleurgesteld. Want datgene
wat ten gehore werd gebracht was
van voortreffelijk gehalte.
Het programma begon met vier
delen uit de „Peer Gynt" suite van
Grieg, waarin geheel verschillende
stemmingen tôt uiting werden ge
bracht. De ietwat landelijke „Mor-
genstimmung" werd gevolgd door
het trieste deel ,,Ases Tod", waarna
het lichtere Anitra's Tanz en ten
slotte het diep sombere gedeelte
„Die Halle des Bergkônigs".
Het twede nummer van het pro
gramma was van wat lichter genre
n.l. de 2e entre-acte en de ballet-
muziek uit ,,Rosamunde" van^ Schu
bert. Entre-acte wil zeggen de mu-
ziek, welke tussen twee toneien
wordt gespeeld. Hieruit volgt, dat
deze muziek behoort bij een toneel-
daarvoor f 10 per arrestant.
!^aandeWnervQooZaaVrdeïiTk'! «efthij een gezin bestaande
en schiep het ene werk na het an
dere. Meer dan 10 jaar verbleef hij
in Londen, waar in kunstenaarskrin-
gen zeer waarderend werd gespro
ken over zijn werk. Als portretschil-
der heeft hij veel en goed werk ver-
richt. Drie Pausen heeft hij geschil-
derd n.l. Pius X; Benedictus XV en
Pius XI. Verder hebben vorsten,
prelaten, geleerden, véldheren en
kunstenaars voor hem geposeerd. Hij
schilderde o.m. de Koning v. Grie-
kenl. wijlen Prins Hendrik, Mussolini
Eugen d' Albert, Mengelberg, Sarah
Bernardt, Isidora Duncan, Yvette
Guilbert, Gemma Bellincioni, Louis
Couperus, Abraham Bredius, de la
Rey, de Wet enz.
Camille Mauclair, die in een door
hem geschreven boek heeft voor-
speld, dat Antoon van Welie, die als
symbolist begon, zich later op reli-
gieuze onderwerpen zou gaan toe-
leggen, had de zaak goed bezien.
Het laatste werk van de kunstenaar
is b.v. een Christuskop, als uitbeel-
ding van de tekst ,,Ik ben de Weg,
de Waarheid en het Leven".
Behalve een begaafd schilder is
van Welie ook zeer muzikaal. Hij
verschafte Diepenbrock het motief
voor zijn „Electra" en op zijn aan-
wijzing werkte Eugen d'Albert zijn
opéra „Tuin" om. Een zware slag
trof de schilder toen bij een bombar
dement zijn woning in Den Haag in
vlammen opging. Van de 800 aan-
wezige doeken gingen vele verloren.
Antoon van Welie ziet er niet uit
GELDIG VERKLARIN G
KUNSTMESTBONNEN.
Met ingang van 15 December 1947
worden de stikstofbonnen, voorzien
van opdruk 2, en de kalibonnen,
voorzien van opdruk 3, geldig ver-
klaard. Deze bonnen behouden hun
geldigheid tôt nader order.
Zoals men weet, zijn de kalibonnen,
Onze voedselvoorziening baartj voorzien van opdruk 2, geldig tôt 31
December a.s. Men gelieve dus zorg
te dragen, dat laatstgenoemde bon
nen uiterlijk op die datum in bezit
zijn van het Kunstmest Distribuée
Bureau. Na 1 Januari 1948 worden
deze kalibonnen niet meer door dit
bureau geaccepteerd.
zorg.
In de memorie van antwoord be-
treffende de begroting van het land-
bouw-egalisatiefonds staan enkele
belangrijke punten.
Er is een belangrijk tekort op de
begroting, dat verlaagd zou kunnen
worden door de subsidies op het le-
vensmiddelenpakket te verlagen.
Maar dan zouden de prijzen voor
dit pakket stijgen en dat zou weer
in strijd zijn met de thans gevoerde
politiek inzake de verhouding lonen
en prijzen. De mogelijkheid om de
subsidie alleen te verlenen aan min-
Zaterdagavond heeft de kellner
weer van zich doen spreken. Tegen
6 uur was hij dronken en in vecht-
lustige stemming naar zijn kamer
gegaan. Het kwam tôt een kloppar-
tijtje waarna de 46-jarige metselaar
J. hem naar boven bracht. In zijn
kamer gekomen greep B. een revol
ver, schoot, en trof J. in zijn buik,
waarna deze in zorgwekkende toe
stand in het ziekefthuis moest wor
den opgenomen.
B. rende de straat op, joeg de bc -
drijfsleider K. uit de cabine van een
auto, zond hem een schot na, dat
echter niet trof, maar kon niet star
ten, omdat K. kans had gezien het
contactsleuteltje mee te nemen.
B. sprong uit de auto en rende
voort. Ergens aan een huis beide hij
aan. Een oude vrouw opende, de
deur, doch wilde hem niet toelaten
waarop hij wilde schieten, maar de
-«revolver ketste, en toen sloeg B.
haar met de kolf van het wapen de
hersens in.
De kellner is toen naar een ken
nis gegaan, waar hij een poosje
heeft zitten praten. Later ontmoette
hij een vriendin, die reeds van de
moord gehoord had. Zij bewoog' hem
zich bij de politie te melden, hetgeen
B. ten slotte gedaan heeft. Van het
schot op de bedrijfsleider en de
moord op de oude vrouw kon hij
zich niets herinneren. Alleen het
schot op de metselaar J. stond hem
nog voor de geest.
uit 4 personen opgehaald en kreeg
daarvoor f 31.50. Een klein kind kon
n.l. niet met f 10 gehonoreerd wor
den; het was slechts f 1.50 waard.
De procureur fiscaal van het Zwol
se Bijz. Gerechtshof eiste 10 jaar te
gen deze man.
GANGSTERS AAN HET WERK
IN BERGEN OP ZOOM.
Iemand, die in een stille straat te
Bergen op Zoom wandelde, werd
door twee personen aangehouden,
die hem om zijn geld vroegen. De
wandelaar weigerde dit. Hij keek om
zich heen, maar hulp kon hij niet
verwachten. Er stond slechts op een
afstand een auto. De beide aanran-j een
stuk Dit toneelstuk, geschreven door, als een tachtig-jarige. Hij werkt nog
Hermine von Chézy is wegens zijn j van de_ morgenjot de avond^en>iJ
onbelangrij kheid echter in het ver-
geetboek geraakt, maar Schuberts
muziek is bewaard gebleven.
Het programma van voor de pauze
werd besloten met een stuk van de
alom bekende componist Joh. Strauss
n.l. de ouverture van de operette
,,Der Zigeunerbaron". Van dit stuk,
waarin Hongaarse en Weense klan-
ken tezamenvloeiden zullen speciaal
de liefhebbers van het lichtere genre
genoten hebben.
Het tweede gedeelte van het pro
gramma omvatte in de eerste plaats
een werk van Rossini, de ouverture
van de opéra ,,Wilhelm Tell' een
stuk dat reeds zo veelvuldig voor de
radio werd uitgevoerd, dat het vrij
algemeen bekend is. Vervolgens
werd werk van Peter Tschaikowsky
uitgevoerd, drie delen uit de strij-
kers-serenade Op. 48. Het eerste deel
omvatte de welbekende wals, ge
volgd door de melodieuze Elégie,
soort treurzang, en ten slotte
finale,
zegt „Ik voel me nog geen dertig!
UITVOERING ZANGVERENIGING
„DE SMITSLAAN".
De Zangvereniging ,,De Smitslaan"
gaf Zaterdagavond haar jaarlijkse
uitvoering in de goed bezette zaal
van het café Sloots. Het programma
omvatte zang door de vereniging
w.o. ,,Onbewaakt" door L. van Beet
hoven en ,,De Lindeboom" van Fr.
Schubert. De toneelgroep der ver
eniging voerde een drama in 2 be-
drijven op ,,Zijn Geluk", terwijl het
programma ook werd besloten met
toneel. Er was bal na. Muziek van
de ,,Borsini's".
DE FILM „VERZET".
In het hôtel Faber te Hoogezand
zijn Zaterdagavond twee vertonin-
gen gegeyen van de langzamerhand
ders namen een dreigende houding de ietwat wild aandoende
aan en sloegen de wandelaar ten waarvan het karakter enigszins doet
slotte bewusteloos en ontroofden' denken aan een Russische volksdans.
hem zijn portefeuille. Het laatste nummer, de „Kaiser-
Ergens anders in Bergen op Zoom Walzer" van Joh. Strauss was van
werd een geparkeerde auto gesto-
Jen. Daar de neergeslagen wande
laar een auto meent gezien te heb
ben legt de politie verband tussen de
beide misdrijven.
DE JAMPRIJZEN.
Maandag j.l. zijn verlaagde jam-
prijzen van kracht geworden voor
2e klasse jam. Deze prijzen zijn:
glazen pot inh. 450 gram 53 cent;
cartonnen bekers inh. 450 gram 55
et.; cartonnen bekers van 500 gram
60Va et.; los uitgewogen 11 Va cent
per ons.
Vrijdag komt de Veiligheidsraad
te Lake-success opnieuw bijeen. Als
no. 1 staat op de agenda de Veto-
kwestie; andere agenda-punten zijn
Indonesië eç de vroegere Japanse
Eilanden in de Stille Oceaan.
De toestand in het Midden Oosten
bljjft gespannen. Botsingen blijven
voorkomen, waarbij zowel aan Ara-
bische als aan Joodse en Britse zij-
de doden en gewonden blijven val-
len. Sedert de beslissing viel, dat
Palestina verdeeld zou worden vie-
len er reeds meer dan 200 doden ten
gevolge van de onlusten. In Caïro,
de Egyptische hoofdstad, is een mas-
sale demonstratie gehouden tegen
het verdelingsplan.
Italie is langzamerhand weer op
eigen benen komen te staan. Het
vredesverdrag is reeds geruime tijd
getekend. En volgens deze overeen
komst hebben de bezettende mo-
gendheden nu hun troepen terugge-
trokken. Politiek is het land nog niet
stabiel. Verleden week heeft een
grote staking Rome geteisterd. De
regering De Gasperi heeft tôt nu toe
echter stand gehouden tegen de druk
van links en van rechts, die op hem
uitgeoefend wordt Hij is thans over-
gegaan tôt verbreding van de basis
van zijn rereging.
Het Russische volk heeft nogmaals
de gevolgen van de oorlog moeten
ondervinden. Er was veel te veel
geld in omloop, en daarom was een
geldsanering noodzakelijk. Die is nu
een feit geworden. Dinsdag zijn er
nieuwe Roebels in omloop gebracht.
Verder heeft de Russische regering
het distributiesysteem afgeschaft en
heeft besloten de handel tegen geuni-
ficeerde staatsprijzen uit te breiden.
Het winterwerk houdt ons nu
hoofdzakelijk in en om de stal bezig
en dat is in vele opzichten een ge-
zellige tijd. 's Morgens hoeven we
niet meer de koude natte wei in om
de koeien op te èoeken, s avonds
zijn we zo uit de stal in de keuken,
waar het eten al op tafel staat en
de hele dagelijkse gang van zaken
speelt zich af in de gebouwen en op
het erf. Er wordt op de hogere wei
rij en de stallen liggen, des te mm-
der last hebben we van de felle Oos-
tenwind en van de sneeuw. Ook voor
het vee is zomers de begroeiïng van
veel waarde. Wanneer wij ons een
ogenblik verplaatsen in de hete
maanden en bedenken hoe graag het
vee dan de schaduw opzoekt, ontdek-
ken we ook alweer, dat opgaand
hout eigenlijk onmisbaar is rondom
de weiden. Natuurlijk behoeven de
het programma geschrapt en vervan-
gen door de ouverture van de opéra
Mignon" van Thomas.
De dirigent, Jan van Epenhuysen
lichtte de nummers toe.
Het applaus vormde de spiegel der
dankbaarheid van het publiek.
H. B.
EEN NEDERLANDSE SCHILDER
VERJAART.
Antoon van Welie wordt 18 Dec.
80 jaar.
In verband met het feit dat de
zeer bekend geworden film „Verzet"
van de Groninger verzetsbeweging.
FEESTAVOND „A.N.G.O.B."
Ter gelegenheid van het 50-jarig
bestaan van de Alg. Ned. Geheel
Onth. Bond heeft de plaatselijke af-
deling, welke 37 jaar bestaat, een
feestavond georganiseerd in 't Park-
hotel te Sappemeer. Door de Gronin
ger toneelvereniging ,,Ons Genoegen"
werden twee blijspelen opgevoerd
t.w. „Het Slippertje" en „Caroussel",
en verder verleenden ,,De zingende
Vagebonden" en een zangtrio mede-
werking aan het programma.
Het openingswoord werd uitge-
sproken door de voorzitter, de heer
P. Bergman. Door de heer J. Rede-
ker uit Assen werd in de pauze een
propagandistische rede gehouden. De
den nog wat mest gereden, maar dan: weilanden niet omsloten te zijn met
krijgen we onze handen vrij voor|bos, maar een boomgroepje hier en
het opknappen van sloten en grep-] daar wordt door het vee altijd ge-
pels, het bijwerken van hagen, het waardeerd. Van niet minder beteke-
nakijken van de vruchtbomen, het nis is, dat in de houtopstanden tal
herstellen van hekken en dammen,| van vogels hun nestplaats vinden en
e.d. karweitjes, die nu op ons gemak vogels zijn weer onmisbaar voor be-
kunnen worden gedaan. Daarbij is strijding van insecten en in het alge-
het zaak ook oog te hebbeir voor meen voor het evenwicht in de na-
het landschap. We zien nog maar al
te dikwijls hoe beboste walletjes wor
den kaalgekapt en soms geslecht,
hoe bomen worden opgeofferd ter-
wille van een paar tientjes hout ot
wat brandstof voor de kookpot en
dat is altijd zonde. In het algemeen
hebben onze boerderij en niet al te
veel begroeiïng. We kennen het
oude spreekwoord wel, dat zegt:
hout op het land is dure brand, maar
zo nuchter moet de kwestie van die
begroeiïng niet worden bezien. Ten
eerst ligt de boerderij veel mooier
wanneer er wat hoog en laag hout
omheen staat. Een eindeloze gras- of
bouwland „steppe" met alleen een
rij stijve iepen of populieren langs
de wegen en kanalen is een wel wat
armzalig gezicht. Hoeveel gezelliger
wordt het land niet wanneer hier en
daar een klein hoekje bos of struik-
gewas de vlakte onderbreekt.
Bovendien het is niet alleen een
kwestie van het oog, want struiken
en bomen hebben ook veel prac
tische waarde, die ver boven de
waarde van het hout uitgaat. In de
eerste plaats breken ze de wind en
dat is iets waarop veelal te weinig
de aandacht valt. Juist op onze vlak
ke landen heeft de wind vrij spel en
dan is wat luwte in de nabijheid
van de boerderij zeker geen overbo-
dige weelde. Hoe luwer de boerde-
Daaronder verstaat men ook het be-
waren van andere waardevolle ele
menten, zoals oude bouwwerken en
oude levensvormen, doch zeer zeker
valt daaronder de bescherming van
het natuurschoon'. Dit moet echter
geen zaak blijven van enkele na-
tuurschoonspecialisten. Het moet het
geestelijk bezit blijven van de boe-
renstand. Eerst wanneer de platte-
landsbevolking zelf het natuurschoon
beschermt en bevordert zal ons plat-
teland steeds mooier en bloeiender
worden en dat is toch wat wij al
leen verlangen.
Nederlandse kunstschilder Antoon opkomst Van het publiek was matig.
van Welie op 18 dezer zijn 80e ver-
jaardag zal vieren, willen wij enkele
bijzonderheden vertellen uit zijn
vruchtbare carrière.
Zijn geboorteplaats is het Gelder-
se dorpje Afferden. Hij was leerling
van C. J. Grips en L. Strache en
werkte van 1886 tôt 1891 op de Ant-
werpse académie onder leiding van
Ch. Verlat, P. van Havermaat en P.
van der Ouderaa. Deze drie jaren te
Antwerpen werden onderbroken
door studiereizen naar Italië en
Griekenland. In 1893 was hij in ons
land terug en werkte tôt 1905 te
tuur. Langzamerhand begint men al
deze cultuurwaarden, die ons in feite
de natuur dichter bij brengen, meer
te waarderen. Het is nog maar een
kwart eeuw geleden, dat men er
nauwelijks oog voor had en in die
tijd is veel vernietigd tôt schade van
het land. Hoeveel beboste wallen,
dië een goede bescherming tegen de
wind gaven, zijn destijds niet in de
zandstreken opgeruimd, waarna men
vrijwel dadelijk de nadelen onder-
vond door een toenemende verstui-
ving van de akkers.
Het is niet alleen in ons eigen
land, dat ook de boerenstand meer
oog krijgt voor de begroeiïng met
bomen en struiken. Vooral in Ame-
rika, maar ook in Frankrijk en Italië
heeft men met schade en schande
geleerd, dat ontbossing een regel-
recht gevaar is voor de cultuurtoe-
stand van de bodem. De Amerikanen
zijn dan ook op grote schaal sinds
tien jaar bezig met het herstellen
van de begroeiïng, waardoor zij het
wegstuiven en het wegspoelen van
de bodem op doeltreffende wijze te-
gengaan en het natuurlijke dierenle-
ven herstellen. Het blijkt dan, dat
het klimaat zachter wordt dat er
minder insectenplagen optreden en
dat het gehele land weliger, gezon-
der en aantrekkelijker wordt. In ons
land noemt men dit ,,heemschut"
De voorzitter van de Nederlandse-
Zuid-Afrikaanse Vereniging, de heer
Middelberg, heeft een reis van 4
maanden naar Zuid-Afrika gemaakt,
en na zijn terugkeer heeft hij het
een en ander verteld over zijn in-
drukken, in het bij zonder wat be
treft de toekomstmogelijkheden voor
Nederlanders, die naar dat land emi-
greren.
De eerste indruk, die men krijgt
wanneer men aan wal stapt, is, dat
men in een rijk land terecht geko
men is. Er schijnt welvaart te heer-
sen en er is van ailes een overvloed.
Ailes, maar dan ook letterlijk ailes
kan men er krijgen.
Het land is ongeschonden uit de
oorlog gekomen, en dat is een van
de redenen, waarom de Afrikaners
zich bij kans geen voorstelling kun
nen maken van hetgeen in de bezet
te landen is gebeurd. Er heerst wei
nig medeleven met Nederland, dat
thans worstelt met de gevolgen
die zijn voortgekomen uit bezetting
en oorlogsgeweld. Wij Nederlanders
voelen nog wel enige stamverwant-
schap met de Zuid-Afrikaners, maar
omgekerd wordt dat door de Afrika
ners niet meer gevoeld. Maar dat
neemt niet weg, dat ze sympathiek
staan tegenover Nederland en tegen
over Nederlandse immigranten.
Er is in Zuid-Afrika plaats voor
bouwvakarbeiders, typografen, ver-
pleegsters, metaalbewerkers, kortom
voor allen, die een vak verstaan.
Voor hoger opgeleiden, zoals admini-
stratieve krachten, rechtsgeleerden
e.d. zijn de kansen minder goed
Voor artsen is het arbeidsveld zeer
ruim, maar de bepaling, dat een Ne
derlandse arts nog 3 jaar moet stu-
deren, alvorens hij zich mag vesti-
gen, is voor velen een onoverkomen-
lijk bezwaar.
Natuurlijk is er ook plaats voor
landbouwers. Maar emigrerende boe-
ren zullen wel niet in de eerste plaats
hun oog op Zuid-Afrika laten vallen,
en daarvoor zijn twee factoren aan
te wij zen. In de eerste plaats wordt
de landl?ouw in Zuid-Afrika zodanig
beoefend, dat het noodzakelijk is
grote kapitalen in de bedrijven te
steken. En in de tweede plaats is het
klimaat zeer droog.
In de talenstrijd heeft het Afri
kaans een volledige overwinnmg
behaald. Vijftig jaar geleden werd
dit taaltje nog geminacht door de En-
gelse emigranten. Maar tegenwoor-
dig is het land tweetalig geworden.
Met het Afrikaans kan men overal
terecht, zelfs in de meest Engelse
provincie Natal. De Engelse emigran
ten kennen na enige jaren vrijwel
algemeen naast het Engels ook het
Afrikâsns
Natuurlijk heeft Zuid-Afrika ook
zijn problemen. Het land is niet zeer
waterrijk, en het beschikbare water
moet zo goed mogelijk verdeeld
worden. Ziedaar het eerste probleem
Een ander vraagstuk is de geleide-
lijke overgang van mijn- en land-
bouwende bevolking naar industri-
alisatie.
Maar naast problemen zijn er ook
mogelijkheden, en ieder die werken
wil kan er een plaats vinden; ook de
UITVOERING MUZIEKVEREEN.
„CONCORDIA".
De muziekvereniging ,,Concordia"
van Siddeburen gaf Zaterdagavond
in het café Por, aldaar, een uitvoe
ring voor haar donateurs. Medewer-
king aan deze avond verleende het
toneelgezelschap „De Oud Groene
Wezen" uit Groningen.
De geheel gevulde zaal toonde zich
dankbaar en tevreden over het door
de beide verenigingen gebodene.
KERKKOOR NOORDDIJK.
Onder leiding van Ds. Veenstra
van Middelbert, gaf het kerkkoor
een geslaagde uitvoering in de kerk.
Het programma werd aangevuld
met enige orgelsoli van de organist
Groenewold, terwijl Ds. Veenstra
een inleiding hield over de betekems
van het kerkkoor in een gemeente.
MUZIEK- EN TONEELUITVOE-
RING RUISCHERBRUG.
In het café Oosting had de jaarl.
uitvoering plaats van de muziek en
toneelvereniging. Muzieknummers en
toneelspel wisselden elkander af. Er
werden twee toneelstukjes opge
voerd t.w. „Soort bie Soort" en „De
operaotie". t
DE STROVOORZIENING IN
FRIESLAND.
De drie landbouworganisaties in
Friesland, de bond v. Coop. Zuivel-
fabrieken en de ring Friesland Eyn-
traal Bureau hebben gezamenlijk
een telegram aan minister Mansholt
gezonden, waarin gezegd wordt, dat
de Friese greidboeren ten zeerste
gedupeerd zijn door het uitblijven
van stro. Er is destijds toegezegd,
dat de boeren 250 kg. per koe z°uden
krijgen, doch tôt nu toe is slechts
70 kg. ontvangen. Een en ander
moet worden toegeschreven aan het
feit, dat de aanvoer uit Gronmgen
en Drenthe onvoldoende is, hetgeen
moet worden toegeschreven aan de
hoge prijzen, die door de strocarton-
fabrieken worden betaald. Er wordt
een beroep op de minister gdaan om
de strovoorzining van Friesland te
verbeteren.