de Samenvoeging Hoogezand en Sappemeer.
IEDER HET ZIJNE.
wTari'n opgenomen "OOST GOQRECHT VAN 1871 en het NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN 1883
De kleine verpachters
verkeren in een noodtoestand.
Derde Jaargang
HF GEMEENTEN HOOGEZAND
WOENSDAG 17 Maart 1948
No. 22
- SAPPEMEER
NOORD- EN ZUIDBROEK
MUNTENDAM
VEENDAM
OMGEVING
SLOCHTEREN
De Gemeenteraad van Sappemeer besprak
Momenteel weet de regering geen oplossing.
de samenvoeging Hoogezand en Sappemeer
Rapport van Commissie ad hoc inzake
LANDBOUW.
WERELDNIEUWS
IN VOGELVLUCHT
WAT GEEFT DE RADIO
ABONNEMENTSPRIJS:
f 1.25 p. kwartaal. Franco p. post f 1.50
(bij vooruitbetaling)
PRIJS DER ADVERTENTIES:
12 cent per mm. Zogen. Kleintjes als
te koop, te huur, gevraagd enz. mini
mum 75 cent (bij vooruitbetaling).
VERSCHIJNT
WOENSDAGS EN ZATERDAGS
Uitgeefster:
Seggers' en Kremer's Uitgeverszaak
„Het Nieuwsblad" C-V.
Kantoor Hoofdstraat 6, Hoogezand
Telefoon 139 (b.g.g. 213 of 214)
Postrekening No. 435883.
De behoefte aan artsen is in ons
land toegenomen. We hebben tegen-
woordig schoolartsen nodig, bedrijfs-
artsen," contrôleartsen voor zieken-
fondsen, enz. Daarentegen is het
aantal bescnikbare medici afgeno-
men om verschillende redenen
Achthonderd zijn opgeroepen voor
de militaire dienst, tenemde Indone-
sië van de nodige geneeskundige
hulp te voorzien
het
vijf
heeft
Verder heeft
afstuderen gedurende vier of
jaar stilgestaan. Nederland
thans 7000 artsen (specialisten mbe-
grepen), dat is 1 dokter op 1400
mensen, hetgeen onvoldoende is. Im
mers wanneer men in aanmerkmg
neemt dat in bepaalde delen van ons
land (de grote steden) de verhoudmg
aanmerkelijk gunstiger is, dan volgt
hieruit onmiddellijk. dat elders de
toestand ongunstiger is. Er circule-
ren de laatste tijd berichten over be-
paald ongunstige toestanden m be
paalde delen van ons land (b.v. de
Peel), ziekenhuizen en universiteits-
klinieken kunnen haast geen assis-
tenten krijgen, en het is zeer moei-
lijk waarnemers te vinden voor de
artsen, die voor de militaire diens
opgeroepen zijn.
Het is niet mogelijk voor dit pro-
bleem onmiddellijk een oplossing te
bedenken. De universiteiten blijven
groepen afgestudeerde jonge artsen
afleveren, en zo zal dit vraagstuk
geleidelijk uit de wereld geholpen
worden.
Vrijwillige politie.
Door de regering zijn maatregelen
genomen, welke men gericht noemt
,,tegen extremistische uitspattingen
van welke zijde ook". Of anders ge-|
zegd, de politie zal met vrijwilligers
worden versterkt. In de Rijkspolitie
zullen 10.000 vrijwilligers worden
opgenomen, terwijl de gemeentepo-
litie zal worden verdubbeld- Van het
optreden van deze vrijwilligers m
eigen korpsverband zal geen sprake
zijn, terwijl het ook niet in de be-
doeling ligt te komen tôt heroprich-
ting van de vroegere Bijz. Vrijwillige
Landstorm en de Vrijw. Burger-
wachten, hoewel men op de leden
van genoemde instituten een beroep
zal doen aan de vrijwillige politie
mede te werken.
Naar gemeld wordt overweegt de
regering ook nog andere maatrege
len tôt waarborging van de openbare
veiligheid.
N ederlandse broodgraanvoorziemng
voor 5 jaar gewaarborgd.
Naar aanleiding van een kort ge-
leden gesloten internationale tarwe-
overeenkomst, heeft Ir. A. H. Boer-
ma enkele inlichtingen verstrekt
Hij verklaarde, dat de nieuwe over-
eenkomst de Nederlandse graanbe-
hoefte waarborgt gedurende 5 jaar.
De prijzen van de door de expo
terende- aan de importerende iân-
den te leveren hoeveelheden, zijn
gefixeerd op maximaal 2.en een
aflopend minimum van 1-50 tôt
1.10 p. bushel (35.36 liter of 27 kg.
Nederland heeft zich verbonden
835.000 ton tarwe af te nemen, waar
van 85.000 ton bestemd is voor de
overzeese gebiedsdelen. De import-
behoefte voor hét rijk in Europa is
met 750.000 ton voor 5/6 gedeelte ge-
dekt.
Het nieuwe contract betekent voor
de Nederlandse schatkist een dubbel
voordeel, want tôt nu toe moesten
aanmerkelijke hogere prijzen betaald
worden. Zo was de prijs in Januari
1947 3.15 per bushel. Iedere verla-
ging van de prijs betekent in de
eerste plaats
subsidie verlaagd kan worden, indien
men de consumentenprijs onveran-
derd laat.
De Landbouwbegroting.
In de Eerste Kamer is de land-
bouw-begroting behandeld. Over de
kortgeleden vastgestelde prijzen voor
de boer voor zijn producten, kwam
nog al wat critiek los. De minister
deelde mede, dat het hier een kwes-
tie van het afwegen van aile in aan-
merking komende belangen betreft,
en dat werkelijke verbetering alleen
te verwachten is, indien de produc-
tiviteit van de bodem wordt opge-
voerd.
De heer Mansholt wees erop, dat
iedere groep tracht naar eigen toe
stand zo ongunstig mogelijk voor te
stellen. In dat verband wees hij erop,
dat een accountantsonderzoek in het
bakkersbedrijf had aangetoond, dat
de winsten daar aanmerkelijk groter
waren, dan men had doen voorko-
men.
De minister gaf toe, dat de kleme
verpachters inderdaad in een soort
van noodtoestand verkeren. De hu-
ren en pachten zijn niet verhoogd,
maar de lasten zijn gestegen. Voor-
alsnog weet de regering hiervoor
geen oplossing, daar het haar mening
is, dat in het kader van de huidige
loon- en prijspolitiek, huur en pacht-
prijzen nog niet kunnen worden
verhoogd- De regering zal de kleme
vesrpachters echter niet vergeter.
Wat betreft de tuinbouw drong de
minister sterk op rationalisatie aan,
en hij ontkende, dat steun was toe-
gezegd, zodra de minimumprijs op
de veiling niet meer werd gehaald.
SMOKKELBUIT ACHTERHAALD. zij door verbreking van een ruit
naar binnen dringen. Wijs bemerkte
De smokkelaars echter ontsnai echter een openstaand raam op de
Op grond van een aanwijzing wil- eerste verdieping. Daar hij trapeze-
de de politie Vrijdagavond een on- werker in een circus was geweest
derzoek instellen naar smokkeltrans- koste het hem niet veel moeite bm-
acties, die gesloten zouden worden in nen te komen. Daarna trok hij Adel
een woning te Emmer-Compascum. naar zich toe.
Het bleek dat de bewoner er een Intussen was de antiquair door
aantal vreemdelingen had ontvan- het lawaai wakker geworden, en op
gen. onderzoek uitgegaan. Hij trof de bei-
Men kreeg echter te vroeg arg- de inbrekers aan, doch Adel, die een
waan, en nog voordat het huis om- stengun en een smidshamer bij zich
singeld was, wisten gasten en gast- droeg, gaf hem een slag op het
heer via een raam te ontvluchtem hoofd, waardoor hij neerstortte. Kol-
Een pool werd achterhaald, en on- dijk stond onmiddellijk weer op,
der bewaking tegen een muur ge- waarop Adel hem een tweede slag
plaatst. Toen de dochter van de be- met de hamer op het hoofd gaf, en
woner echter later naar haar vader toen de oude man zich nog bleet^
kwam informeren, sprong de arres-verweren, gaf hij hem ook nog een
tant achter het meisje, zodat de po- derde, en dodelijke slag.
litie niet kon schieten. Met een Vervolgens namen de beide man-
tweede sprong zat hij in een sloot. nen een portefeuille met f 350.uit
Hoewel de politie van de
HET ZOEKEN ENZ. VAN EIEREN
VAN WATERWILD.
Krachtens een beschikking van de
Minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening is het zoeken en
rapen van eieren van kemphanen.
wulpen, scholeksters, grutto's, ture-
luur-meerkoeten en waterhoentjes
toegestaan gedurende de période
11 Maart—19 April 1948-
Het ten verkoop in voorraad heb
ben, te koop aanbieden, verkopen,
afleveren en vervoeren van deze
eieren is toegestaan t.m. 21 April a.s.
met dien verstande, dat op 20 en 21
April het vervoeren slechts is geoor
loofd binnen de bebouwde kom der
gemeenten en langs openbare wegen
en paden.
Verboden is daarentegen het zoe
ken, rapen, ten verkoop in voorraad
hebben, te koop aanbieden, verko
pen, afleveren en vervoeren van
eieren van Zwanen, ganzen, eenden
(aile soorten), duikers, watersnippen
en goudplevieren.
vuurwa-
pens gebruik maakte, gelukte het
hem toch te ontkomen. Vermoedelijk
is hij met een schotwond m een
Duits ziekenhuis opgenomen.
In de woning werden grote hoe
veelheden smokkelwaren aangetrot-
fen en in beslag genomen-
MOORDENAARS GEPAKT.
Roofmoord te Bussum opgehelderd.
In de loop van de vorige week
werd de 71-jarige antiquair Kolduk,
wonende te Bussum vermoord. In
verband met deze moord werden
twee zigeuners gearresteerd. Het
bleek echter, dat deze mensen mets
met de moord te maken hadden,
waarnq zij werden vrijgelaten. Dooi
de activiteit van verschillende poli-
tiebeambten, werden twee andere
zigeuners aangehouden, de 23-jarige
A. Adel en de 21-jarige J. Wijs, bei
de van beroep muzikant.
Wijs heeft bekend en naar aanlei
ding van hetgeen hij vertelde kan
men zich een beeld vormen hoe de
misdaad verlopen is.
Donderdagavond omstreeks hait
elf belden de beide zigeuners bij
Koldijk aan, en vroegen of bij hem
een zekere Jansen woonde. De heer
Koldijk gaf daarop een weinig vrien-
delijk antwoord.
Kort na middernacht kwamen de
beide mannen terug. Eerst wilden
een
ka-
een der kledingstukken, die op
stoel lagen, en doorzochten de
mer.
Bij arrestatie vond men op Wijs
nog een cent en op Adel f 5. De rest
hebben zij te Amsterdam verbrast.
VAN MEDEPLICHTIGHEID
AAN MOORD BESCHILDIGD.
Twintig jaar geleden werd een
Italiaan tôt levenslange gevangenis-
straf veroordeeld wegens vermeen-
de medeplichtigheid aan een moord.
Op grond van nieuwe getuigenissen
is men thans tôt de conclusie geko-
men, dat de man onschuldig is. Hij
is onmiddellijk op vrije voeten ge-
steld.
AUSTRALIëR VERDACHT
VAN MOORD OP NEDERLANDER.
De Australische vlieger van de
R.A.F. A. Newman, die te Morotai
was gestationeerd is gearresteerd-
Hij wordt ervan verdacht bij een
twist de Nederlander W. Anker,
stuurman van het schip Nassau", te
hebben vermoord.
KIND GEDOOD BIJ ONTPLOFFING
Vijf kinderen op Terschelling von-
den aan het strand een projectiel.
Zij namen het mee. In het dorp Den
Hoorn kwam het tôt ontploffing. Het
dertienjarige zoontje van het hoofd.
In de vergadering van Vrijdag
avond van de Gem. raad van Sappe
meer is de samenvoeging Hoogezand
en Sappemeer opnieuw ter sprake
gebracht, op grond van het wetsont-
werp, dat daaromtrent is versche-
nen. De commissie ad hoc uit de
raad heeft een rapport samengesteld,
waarvan wij elders in dit blad een
uittreksel geven. Vanzelfsprekend
leidde dit onderwerp tôt uitvoerige
debatten.
Weth. Hammenga (C.P.N.) (voorz.
der comm. ad hoc) opende de rij der
sprekers. Hij deelde mede, dat de
meningen in de commissie verdeeld
waren. Twee leden waren vôôr en
drie tegen samenvoeging. Indien
echter ondanks het besluit van de
raad, de samenvoeging doorgaat, dan
kan de commissie zich wel met het
ontwerp verenigen, alleen wenste
men een aanvulling op de voorge-
stelde wachtgeld-regeling voor de
gemeente-ambtenaren.
De heer G. Boer (Arb.) sprekend
namens de meerderheid der com
missie, haalde de bekende bezwaren
weder aan: de kern der nieuwe ge-
meente zal buiten het huidige Sap
pemeer komen te liggen* een kleine
huishouding is beter te overzien dan
een grote. Hij betreurde dat het
voorgestelde onderzoek door het
Inst. v. Soc. Onderzoek te Amster
dam niet is doorgegaan, en verklaar
de, dat de tegenstanders de zelf
standigheid van Sappemeer slechts
willen prijsgeven, indien hierdoor
een algemeen belang gediend wordt
en dezelfde resultaten niet langs an-j
dere weg kunnen worden verkregèn.
De heer Schafer (Arb.) haalde
verschillende uitspraken over sa
menvoeging aan van bekende figu-
ren. Hij acht samenvoeging met
wenselijk, omdat de nieuwe gemeen-
te te groot zou worden, en niet in
staat zou zijn haar taak te vervullen.
De stemverhouding in de Hooge-
zandster raad achtte hij niet juist,
der school werd daarbij gedood,
drie kinderen werden ernstig
wond.
en omdat hij een raadsiid had gespro-
ken, dat hem had verteld helemaal
niet warm te lopen voor samenvoe
ge
In verband met het wetsontwerp
tôt samenvoeging van de gemeenten
Hoogezand en Sappemeer, is door
een commissie ad hoc uit de gemeen
teraad van Sappemeer, bestaande uit
de heren J. Hammenga (voorz.), G.
Boer, H- J. Geling, A. Kamps, A.
Kolthof en J. J. Perdon (secr.) een
uitvoerig rapport samengesteld.
Hierin wordt in de eerste plaats
opgemerkt, dat, hoewel Sappemeer
zich tegen samenvoeging heeft uit-
gesproken, Gedeputeerde Staten toch
op uitnodiging van de Minister van
Binnenlandse zaken, het daarvoor
benodigde wetsontwerp hebben
klaargemaakt.
Zoals ook de vorige maal, blijken
de meningen in de commissie ad hoc
over de samenvoeging verdeeld te
zijn.
De meerderheid
We zullen niet nakaarten over de
prijzen der landbouwproducten. Ze
zijn tenslotte zo uitgevallen, als wij
verwacht hadden en de Stichting
voor de Landbouw heeft het er niet
bij laten zitten. Het lijkt ons echter
dienstig de kwestie van het inkomen
van de landbouw ook eens van een
andere kant te benaderen. De in-
komsten der boeren zijn beslissend
voor de welvaart van het platteland.
De smid en de wagenmaker, de mo-
lenaar en de voederhandelaar, de
kunstmest- en de zaaizaadleveran-
cier, de aannemer, de schilders, van
een deviezenbesparingj ai die mensen hangt het bestaan ten
en in de tweede plaats een bespa-
ring doordat wegens het goedkoper
worden van het brood de regerings-
Rusland en Finland.
Zaterdag a.s. zullen Finse verte-
genwoordigers te Moskou gaan pra-
ten over het Russisch-Finse vriend-
sc-haps verdrag, een verdrag van
wederzijdse militaire bijstand, dat
Stalin per persoonlijke brief aan de
Finse président Paasikivi heeft voor-
gesteld te sluiten.
De Finse minister président, Pek-
kala, deelde mede, dat het verdrag
met de Sovjet Unie in geen enkel
opzicht van invloed zal zijn op de
onafhankelij kheid en souvereiniteit
van het land. Ook zal het geen wij-
ziging in de internationale betrck-
kingen betekenen.
Het plan Marshall.
Uit Washington is gemeld, dat de
Amerikaanse Senaat het plan inza
ke het verlenen van steun aan Euro
pa heeft goedgekeurd- Men ver
nauwste samen met het welvaarspeil
in de landbouw. Samen met de boe-
renbevolking vormen zij de platte-
landsgemeenschap, die geheel ver-
schillend is van die der steden en
die we niet graag zouden zien ver-
zwakken. Het zou werkelijk geen
aanwinst voor ons land zijn wanneer
de dorps-zakenmensen verdwenen
om plaats te maken voor filiaalhou-
veel meer behoeften dan een ver-
armde boerenstand. In het eerste
geval kopen de boeren meer maehi-
chines en andere bedrijfsbenodigd-
heden, meer meubelen, meer kleren
en geven ze meer opdrachten aan
aannemers. Ook het transportwezen
ontwikkelt zich dan in ruime mate.
Dit betekent, dat een boerenstand
met ruime inkomsten een steeds îui-
mer arbeidsveld opent in de dorpen.
Tal van jongelui, die door het ge-
brek aan grond zelf geen bedrijf
kunnen krijgen, vinden daardoor
een bestaan in een van de vele be-
roepen, die met de landbouw samen-
hangen- Zij zoeken zich als het ware
een eigen weg, hetzij in de zuivel,
hetzij in het transport, hetzij m de
handel dan wel in loonploegerij e.d.
Was deze gelegenheid er niet, dan
zou het bevolkingsvraagstuk in vele
streken nog nijpender zijn dan thans
het geval is.
Deze mogelij kheid om zelf een be-
zouden
om piaais le iiidrai vuu, kipzen is wat we zouaei
ders, hetzij van groot-kapitalistische wiUen noemen. economische demo
ondernemingen, hetzij van coopéra-! cratie De politieke démocratie moet
ties. En toch is dit wat gebeuren
zou indien door het naar beneden
schroeven van de inkomsten van de
boerenstand het bestaan van het
niet-agrarische deel van de platte-
landsbevolking eveneens zou worden
aangetast.
Wij menen en wij zullen met
ver van de waarheid zijn, wanneer
wij zeggen, dat 99 van de platte-
landsbevolking het daarmee eens is
dat ieder dorp een bloeiende kern
van ambachts- en handelsmensen
moet hebben. Wij verstaan daaron-
der ook coôperatieve ondernemin
gen. Ook voor de stichting van bloei
ende cooperaties is welvaart nodig.
Een zaak kan alleen bloeien wan-
wacht, dat in het huis van afgevaar-. neer de eigenaar of de bedrijfsleider
digden ernstige pogingen gedaan~™v' „itorato incnant om te
zullen worden, de voor het plan
Marshall uitgetrokken som te verla-
gen.
Het vetorecht.
Amerika heeft in de Kleine As
semblée voorstellen gedaan om het
vetorecht te beperken. Ten aanzien
van belangrijke kwesties blijft
volgens het voorstel het vetorecht
onveranderd gehandhaafd. De Ame
rikaanse delegatie heeft 31 gevallen
genoemd waarbij het vetorecht niet
moet worden toegepast.
Opgemerkt moet worden, dat in
de „Kleine Assemblée" de Slavische'
groep niet vertegenwoordigd is. De1
„Kleine Assemblée" kan slechts aan-
bevelingen doen aan de algemene
vergadering.
zich tôt het uiterste inspant om te
zorgen, dat hij de klandizie van de
boeren en van de andere platte-
landsbewoners behoudt. Het is zijn
taak op zijn duimpje te weten wat
er gevraagd wordt en waar hij de
beste producten vandaan krijgt.
Schiet hij daarin te kort dan gaan
de zaken achteruit om het even of
het een coôperatieve, dan wel een
zelfstandige onderneming is. Het is
dit risico, dat er voor zorgt, dat het
zakenleven gezond blijft. Deze wed-
ijver om het beste te leveren maakt
dat de zakenman en de coôperator
beide wakker moeten blijven. Daar-
om willen we ze geen van beiden
missen.
Ruimer arbeidsveld.
Een welvarende landbouw heeft
zorgen, dàt we vrij mogen denken,
spreken, schrijven en vergaderen;
de economische démocratie moet de
vrijheid van arbeid garanderen.
Wanneer daarbij ieder zijn eigen ar-
beidsterrein heeft, zijn eigen risico
kan overzien en geen zaken onder-
neemt, die de draagkracht van het
platteland te boven gaan, dan hou-
den we het platteland gezond.
Zo heeft ieder zijn taak en dient
men elkander wederzijds. Dit kan
echter alleen met voldoening worden
gedaan, wanneer de beloning in de
onderscheiden beroepen in redeli.ike
verhouding is met de inkomsten v an
de landbouw. Jammer genoeg heett
de regering, blijkens het nieuwe svs-
teem van richtprijzen en toeslagen,
geen kans gezien een landbouwbe-
leid te ontwerpen, dat beloften vcor
de toekomst inhoudt. Er worden wel
gaten gestopt, maar de regering stelt
aan het kleine en minder vruchtbare
bedrijf geen productieplan voor,
waarmee een normaal bestaan
diend zou kunnen worden. Dit is in
de eerste plaats voor die boeren zelf
teleurstellend, maar zal onvermijde-
lijk zijn terugslag hebben op het ge-
hele platteland. Als we zeggen.
„ieder het zijne", dan bedoelen we,
dat de dorpsmiddenstand recht op
een bestaan heeft, maar niet minder,
dat de boerenstand zelf de kans
moet hebben op een gezondé wijze
een behoorlijk inkomen te ver
dienen.
is tegen samenvoeging. Aan hetgeen
door deze meerderheid naar voren
wordt gebracht ontlenen wij het vol-
gende:
Uit de door het Anti-samenvoe-
ging-comité ingestelde enquête is wel
gebleken dat Sappemeer zijn zélf-
standigheid niet wil prijsgeven.
Slechts 5—10 was voor samenvoe
ging. Dat de raad met 7 tegen 6 stem-
men zich tegen samenvoeging uit-
sprak is een toevallige omstandig-
heid.
Een gedeelte der voorstemmers
was bij de behandeling van deze
aangelegenheid in de gemeenteraad
tegen samenvoeging, terwijl bij de
volgende behandeling de fractie,
waartoe dit gedeelte behoorde zich
voor de samenvoeging verklaarde.
Welke motieven voor deze omme-
keer hebben gegolden weten we niet
en ligt ook niet te onzer beoordeling,
aldus de meerderheid.
Wij betreuren het nog steeds, dat
pogingen tôt samenvoeging worden
gedaan aangezien wij niet overtuigd
zijn van de noodzakelijkheid daarvan
Immers hebben niet beide gemeen
ten dezelfde bestaansrechten en moet
één van beiden worden opgeofferd
ten behoeve van de andere?
Is dan juist Sappemeer de gemeen-
te die haar zelfstandigheid moet prijs
gêven, een gemeente met voldoende
bestaansmogelijkheden, van ruim
7000 inwoners en een bevolkings-
meerderheid, die absoluut tegen op-
heffing is?
Wij willen hier even opmerken
dat ons kan worden tegenge-
worpen dat hier niet enkel
sprake is van opheffing der
gemeente Sappemeer, doch ook
van de gemeente Hoogezand
en dat uit die twee opgeheven
gemeenten één nieuwe ge
meente zal worden gevormd.
Dit komt evenwel hierop neer,
dat na eventuele samenvoe
ging zal blijken dat de plaats
Hoogezand, als zijnde de groot-
ste plaats, practisch de rege-
ling heeft en Sappemeer als
bijloper kan worden be-
schouwd.
In de nieuwe gemeenschap zal
Sappemeer een zeer onderge-
schikte roi krijgen te vervullen
Zoals uit de diverse stukken blijkt,
is dit de derde officiële poging, die
aangewend wordt om de beide ge
meenten tôt één gemeente te ver
enigen in een tijdsbestek van 120
jaren. De vorige twee pogingen heb
ben voor samenvoeging geen gun-
stig resultaat opgeleverd. De tweede
keer 1912/1913 werd ook een wets
ontwerp ingediend en in de gemeen
teraad behandeld.
Met op één na algemene stemmen
werd toen tegen eventuele combina-
tie gestemd. De toenmalige Minister
heeft gemeend de aangelegenheid
niet verder in behandeling te moe
ten nemen en Sappemeer bleef haar
zelfstandigheid behouden. Laten wij
hopen, dat ook thans een bericht in
gelijke zin kan worden tegemoet ge
zien.
Daar echter rekening moet wor
den gehouden met de mogelij kheid,
dat tegen onze zin wordt gehandeld
en het wetsontwerp tôt Wet wordt
verheven, menen wij, dat aan Ged.
Staten moet worden medegedeeld,
dat Sappemeer in het algemeen geen
bezwaren heeft tegen het ontwerp.
Wij zeggen in het algemeen, omdat
wij ten aanzien van de op wacht-
geld te stellen ambtenaren dezer ge
meente enkele wensen naar voren
willen brengen. (Met deze wensen is
ook de minderheid het eens).
De minderheid.
De minderheid in de commissie
zo lezen wij in het rapport kan
zich met het vorenstaande niet ge
heel verenigen (terecht merkte tij-
dens de discussies de heer Kamps
op dat het woord „geheel" gevoeglijk
achterwege had kunnen blijven).
Deze minderheid, welke voor sa
menvoeging van Hoogezand en Sap
pemeer is heeft haar mening in een
twaalftal punten vastgelegd. Enkele
van deze punten nemen wij hieron-
der over:
De raad van Sappemeer heeft
zich met slechts één stem verschil
tegen samenvoeging uitgesproken,
hetgeen niet aan een toevallige om-
standigheid moet worden toege-
schreven, dit kwam na een welover-
wogen beschouwing bij de voor-
standers tôt uiting.
Er wordt gezegd: Hoogezand is
voorstander; Sappemeer tegenstan-
der". Waaruit blijkt dat? De enquête
telt niet mee, want toen waren de
ingezetenen niet goed voorgelicht;
dat vonden ook de tegenstanders
zelf blijkbaar, want zij werkten mee
aan de totstandkoming van de débat
avond SchoemakerDe Zeeuw.
Er wordt verder gezegd,
,,7000 inwoners is voldoende om
zelfstandig te kunnen voortbestaan".
Hoogezand geeft ook de zelfstandig
heid prijs en voor beiden in de plaats
komt de krachtige, betekenisvclle
gemeente HoogezandSappemeer.
Een belangrijke zelfstandige ge-
meentelijke eenheid.
Wat men vroeger heeft besloten,
zegt niet veel voor nu. Nog eerder
waren de verschillende Nederlandse
Gewesten niet verenigd en bevoch-
ten elkaar te vuur en te zwaard. In
het algemeen juicht men nu die toe
stand niet meer toe en is verheugd
over het feit, dat uiteindelijk de ge
westen zich verenigden en later uit-
groeiden tôt ons tegenwoordig Ko-
ninkrijk der Nederlanden. Men is
er zich dus allengs meer vaji be-
wust geworden, dat eendracht macht
maakt en samensmelting van ele-
menten, die geheel gelijkgericht zijn
kan niet anders dan de macht om
iets goeds tôt stand te brengen ver-
groten.
De tegenstanders contateren, dat
„Sappemeer het kind van de reke
ning" wordt. Dat is niet juist. Sap
pemeer en Hoogezand, later één
grote gemeente vormende, met veel
industrie, handel en nijverheid, een
belangrijk tuinbouwcentrum zijr.de,
de tweede gemeente in zielental
van ons gewest, zal voor haar inwo
ners, dus zowel voor die uit het
vroegere Sappemeer als voor die uit
het vroegere Hoogezand meer kun
nen bereiken, dan bij separaat voort
bestaan het geval zal zijn.
ging, maar die vôôr het ontwerp
had gestemd, omdat hij tegenstand
van één persoon doelloos achtte. De
stemmenverhouding in de raad van
Sappemeer achtte hij niet in over-
eenstemming met de wensen der be-
volking.
Hij achtte het niet in de haak, dat
bij de burgemeestersbenoeming in
Sappemeer een wnd. burgemeester
werd benoemd, die zich niet met de
kwestie van de samenvoeging mag
bemoeien, terwijl in Hoogezand een
definitieve functionnaris werd be
noemd, aan wie deze beperking niet
werd opgelegd. Bovendien vond hij
het onjuist, dat in Hoogezand een
nieuwe gemeente-secretaris werd
benoemd. Niet ten onrechte heerst
er ongerustheid bij het gemeenteper-
soneel. Immers, Hoogezand heeft een
apparaat, dat intact is. Slechts aan-
vullingen zullen plaats hebben uit
het Sappemeerster personeel. „Dit is
geen samenvoeging", zo besloot spre-
ker, maar annexatie".
De heer Kamps (V.V.D.) is door de
argumenten van de tegenstanders
nog steeds niet overtuigd, dat sa
menvoeging nadeel zal brengen. In
dien er van kernvorming sprake is,
dan zal die kern groeien om het
nieuwe gemeentehuis, dat vermoede-
lijk ergens op de huidige grens der
beide gemeenten zal worden ge-
bouwd, en dus zal die kern op de
iuiste plaats komen. De door de heer
Schafer aangehaalde uitspraken
achtte spr. van algemene geldigheid
Maar Hoogezand en Sappemeer vor
men een speciaal geval. Zij zijn in
vele opzichten reeds één. Door sa-
menvoeging zou één grote betekenis-
volle gemeente worden verkregen.
Wethouder A. Kiewiet (Arb.) vroeg
zich af of de raad van Hoogezand
voor samenvoeging heeft gestemd
omdat men er voordeel in zag, ol
omdat men er geen nadeel in zag.
Voorts vroeg hij zich af of de door
de raad naar voren gebrachte mening
wel verhoudingsgewijs de wens van
de bevolking weergeeft. De voor-
standers beweren, zo zei spr. dat de
in Sappemeer gehouden enquête bun
niets zegt, maar hun mening zegt hem
niets. Volgens de heer Kiewiet ligt
het geografisch middelpunt van de
nieuwe gemeente ongeveer op de
plaats waar thans het gemeentehuis
van Hoogezand staat, dat is derhal-
ve de plaats voor een nieuw gemeen
tehuis. Verder is deze spreker ervan
overtuigd, dat de samenvoeging
doorgaat, zelfs al zou de raad er una-
niem tegen zijn.
De heer Mulder (C.P.N.) begrijpt
niet waarom Sappemeer het kind
van de rekening zou worden. Hij ge-
looft, dat de nieuwe raad, indien 1
Jan. 1949 de samenvoeging een feit
is, alleszins capable zal zijn haar taak
te vervullen. Hij verwacht de kern
van de nieuwe' gemeente op de
grens, die hij aanduidde met „nie-
mandsland". Wat betreft de benoe-
ming van burgemeesters en een
•secretaris gaf hij de heer Schafer
gelijk. Uit de gemeentepersonelen
zullen de beste krachten gekozen>
worden. Overigens verwachtte hij
niet dat er veel mensen over zouden
zijn.
In tweede mstantie
werd in de eerste plaats het woord
gevoerd door de heer G. Boer, die
beweerde, dat het geographisch n.id-
delpunt van de nieuwe gemeente,
door de lange armen, welke Hooge
zand heeft buiten Sappemeer zal
vallen.
Wethouder Kiewiet sprak over
een gezamenlijk zwembad voor de
beide gemeenten. Voorts vroeg hij
zich af of het nodig is twee gezinnen,
die goed met elkander kunnen op-
schieten in 1 woning op te bergen.
De heer Kamps verklaarde eens
van een vroegere wethouder van
Hoogezand gehoord te hebben, dat
het middelpunt van de gemeente er
gens in het Foxholstermeer ligt. Is,
het nodig dat een gemeentehuis pre-
cies in het midden van een gemeente
ligt? „Eendracht maakt macht", zo
besloot de heer Kamps, „macht om
iets goeds te bereiken".
Bij de stemming welke vervolgens
gehouden werd, werd de samenvoe
ging met 7 tegen 6 stemmen verwor-
pen.
Programma van R.O.N.
Woensdag 17 Maart: 13.1513.30
De Stem van het Noorden. „Van
Niewolda begint de victorie", een
uitzending, gewijd aan het werk van
de Stichting voor Instructieve
Schoolreizen.
Donderdag 18 Maart: 12.4513.00
Landbouwkwartier. J. M. Los, Drie-
borg (Nw. Beerta) spreekT over
,,Conserveren van combinestro".
Vrijdag 19 Maart: 12.4513.00
Sportpraatje; 13.1513.30 De Stem
van het Noorden.
Zaterdag 20 Maart: 13.1513 30
„In sloot en plas", een biologisch
praatje van Drs. Fop. I- Brouwer;
13.30—13.45 Noordelijk weekover-
zicht; 15.00—15.20 Concert door het
Chr. Mannenkoor ,,Laus Deo" te
Winschoten; 15.20—16.00 Frysk Pro
gramma. 15.20 Stimmen ut it Heite-
lân; 15-30 „Ik hoech nea ut sé", in
radioforhael oer Makkumer fiskers,
fan Hein F. Faber; 15.45 De Rein-
bôge, in rige foarlêzingen ût de Frys-
ke literatuer. Prof. Dr. J. H. Brouwer
lêst to foaren ût it wurk fan R
Brolsma.
