Het Nieuwsblad nl | 1948 | 10 juli 1948 | pagina 1

usland richt zijn blik naar Zuid-Qost Azië

1

Mededelingen Alex Rotti

Het drama van Dronrijp

ArN opgenomen OOST GOORECHT V A_N_187j

en HET NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VANJ888

Openstelling Jacht op Wildsoorten

Rechtszaken

De keerzijde van Inpolder ingen

\\J

Zaterdczg 10 Jull 1948

No. 55

SAPPEMEER - SLOCHTEREN NOORD- EN ZUIDBROEK - MUNTENDAM

VEENDAM EN OMGEVING

4; To- WA
52—64;
Tuin-
L526;
bessen
98 per

Het resultaat van de propaganda van de
Sovjet Unie.

INDONESIë

„ALL ROUND LANDVERRADER"

NEDERLANDSE CACAO
EN CHOCOLADE NAAR DE V-S.

Ter Overdenking.

HET NIEUWSBLAD

16—21, ABONNEMENTSPRUS:

j°7~9n1-25 P- kwartaaL Franco P- Post i 150

f 54(bij vooruitbetaling)

B f 12- PRIJS DER ADVERTENTIES:

u^s:_a 12 eent per mm. Zogen. Kleintjes als
f 25;)' koop, te huur, gevraagd enz. mini-
f lï-tmum 75 cent (bij vooruitbetaling).

Rode VOOR DE GEMEENTEN HOOGEZAND

VERSCHIJNT
WOENSDAGS EN ZATERDAGS

Uitgeefster:

Seggers' en Kremer's Uitgeverszaak

„Het Nieuwsblad" C.V.
Kantoor Hoofdstraat 6, Hoogezand
Telefoon 139 (b.g.g. 213 of 214)
Postrekening No. 435883

4488;

Aan de Russische drang naar uit-
TÎÂn. eiding van zijn invloedssfeer m
iropa schijnt voorlopig een hait te
in toegeroepen. Tsjecho Slovakije
bij verrassing genomen, maar
ardoor zijn de Westelijke mogend-
den uit hun sluimering ontwaakt.
Finland durfden de Russen al
en omwenteling van bmnen uit
ser te forceren, terwijl Amerika,
geland en Frankrijk hun posities
Berlijn ondanks de moeilijkheden,
i de Sovjets hun in de weg leggen
z îg blijven vasthouden.

We Sowjet Unie heeft ten voile ge-
JO iteerd van aile mogelijkheden,
- 'oor de gewonnen oorlog zijn ge-
■j ia om haar invloedssfeer in
I opa zo groot mogelijk te maken.
r ns moet het aan het Kremlin dui-
ài. k zijn, dat de grenzen van het
k- -lijke in Europa vrijwel zijn be-
e1 en dat iedere stap verder oor-

t kan betekenen.
1k, Z.-O. Azie.

V ans richt Moskou zijn blik naar
-Oost Azië, waar de mogelijk-
dd om deze gebieden in de Rus-
che invloedssfeer te betrekken
ordt vergroot door de drang naar
ijheid, welke onder de daar wo-
>nde volkeren is ontstaan. Het Rus-
riche propaganda-apparaat functio-
eert uitstekend. Het is erin geslaagd
l Malakka, Burma, Indo-Chma en
nintt i zekere mate ook in het Chmese
Ol€fl ijk pro Russische krachten op te
ékken. Er heerst onrust m deze
nden, en hun toekomst is onzeker.
Vooral in Burma vindt de Rus-
lten's ae propaganda dankbare oren. Dit
voor id is zeer links georiënteerd. Het
■•kreeg kort geleden van de Engei-
l zijn onafhankelijkheid. Er zijn
n rechtse partijen. De partijgroe-
ig loopt van Socialistisch naar
i -<;t links. De huidige regering
t langzaam verder naar links af,
aet ligt in de bedoeling de ogen
/enden naar Moskou.
xlet Kremlin doet niets. Het be-
oeft niets anders te doen dan af te
r ten. Want indien de ontwikke-
g in Burma zo voortgaat, dan

lachten. Want indien de ontwikke-
|ng in Burma zo voortgaat, dan noeit
lleen reeds de propaganda de Rus-
ische invlçed in Z.-O. Azië belang-
ijk versterkt, want wat zijn rijst-
iroductie betreft behoort Burma tôt
[e belangrijkste landen van dat ge-
leelte van de wereld. -

Duitsland.

Oonderdag zijn in Koblenz de mi-
ster-presidenten van West-Duits-
nd bijeengekomen om te beraad-
iagen over de richtlijnen die de vo-
ige week door de militaire bevel-
lebbers zijn gegeven voor de opbouw
rar de West-Duitse staat, hetgeen als
•en noodmaatregel moet worden be-
ichouwd tôt de ontwikkelmg van de
oestand de hereniging van geheel
Duitsland mogelijk maakt.

Het schijnt hierbij, dat het Westen
et Oosten een slag voor is Hoewel
ankrijk er een tegenstander van

jet 1
ÎYari
vas,

heeft Bidault ten slotfe toege-
evèn en zo konden de plannen voor
est-Duitsland tôt werkelijkheid ge-
aakt worden.

Hoe het in Oost-Duitsland staat is
îiet vokomen duidelijk Bestaat er
jvereenstemming over de vormmg
ran een Oost-Duitse staat, ofzijn er
n Oost-Europa landen die dezelfde
jezwaren naar voren zullen brengen
ils Frankrijk in het Westen, en zo ja
velk gewicht zal deze vrees m de

schaal leggen bij de politiek, welke
Moskou heeft uitgestippeld?

Wanneer wij over Duitsland spre
ken, moeten wij ook even stilstaan
bij Berlijn, waar een valuta veldslag
wordt gevoerd, waarvan 2 millioen
mensen het slachtoffer dreigen te
worden. De huidige ontwikkeling
geeft een versterkte positie van de
Sovjet Unie te zien- Toen de gealli-
eerden buiten de Sovjet Unie éen
geldhervorming in Duitsland invoer-
den, hielden zij Berlijn daarbuiten.
Direct daarop voerde ook de Sovjet
Unie een hervorming in, welke ook
in Berlijn van kracht werd. De Wes
telijke landen betrokken toen ook
Berlijn in de geldzuivering, waarop
de Russen als represaille de weg en
spoorwegverbinding van de Westelij
ke sectoren van Berlijn afsneden
van W est-Duitsland. Het verkeer
wordt thans door de lucht onderhou-
den, maar de „luchtbrug" kan geen
voedsel genoeg aanvoeren voor
2.000.000 mensen.

Intussen is het te betwijfelen of
deze actie van de Russen het terug-
trekken van Engeland, Amerika en
Frankrijk uit Berlijn tengevolge zal
hebben. Al was het alleen reeds om
het prestige kunnen deze landen zich
niet terugtrekken. Er is thans een
gezamenhjk protest bij Moskou inge-
diend.

Finland.

De uitslag van de parlementsver-
kiezingen hebben de toestand in fin
land niet gemakkelijker gemaakt..
Men heeft nu eenmaal een grote en
sterke buurman, en daarmee heeft
men rekening te houden. Omdat Fin
land aan Duitslands zij de tegen de
Sovjet Unie-heeft gevochten, hebben
de Finnen aan deze buurman grote
bedragen te oetalen, maar om de
communisten bij dé verkiezingen een
grotere kans te geven, zijn die be
dragen gehalveerd. Dat heeft echter
niet gebaat. De anti-communistische
tendenz, die reeds bij de gemeente-
raadsverkiezingen merkbaar was
heeft zich voortgezet. In het vorige
parlement vormde het Volksfront de
grootste partij, nu is het gezakt tôt
de derde plaats, achter de Agrariers
en de Socialisten.

Momenteel is de minister président
Pekkala, een Volksfronter, evenals
de minister van justifie. Hoe het bij
de toekomstige regering zal worden
is niet te voorspellen. Zeker zal men
geen Volksfronter aïs premier willen
hebben, maar het is niet onmogelijk
dat rrfen één of twee portefeuilles
aan Volksfronters in handen zal ge
ven om Rusland gunstig te stemmen.

Verenigde Staten.

Te Washington zijn besprekingen
geopend tussen de West-Europese
Unie en de Verenigde Staten betref-
fende militaire hulp door Amerika.
Bij deze besprekingen zijn de Ameri-
kanen gehandicapt doordat het huis
van afgevaardigden op reces is ge-
gaan, zonder deze kwestie te behan-
delen. Op deze wijze zal de V.S- met
ver kunnen gaan in het toezeggen
van levering van wapens en mtrus-
ting aan de Europese landen.

JEUGDIGE REDDER
WORDT BELOOND.

Op 10 Augustus 1942 redde de toen
12-jarige Tj. de Boer uit Den Haag
met eigen levensgevaar een meisje
uit zee. In verband daannede is hem
thans de bronzen médaillé van het
Camegie-Heldenfonds uitgereikt.

LEVENSLANGE
GEVANGENISSTRAF.

J. F. H. Kling te Amsterdam oefem

Ds. Alex Rotti uit Oost-Indonesie
lie een tournée door Amerika heet
gemaakt voor het houden van lezm-
^en, heeft Aneta medegedeeld, dat
iij in de tweede helft van Juli per
/liegtuig naar Nederland zal vertrek-
sen, waar hij het congres van de we-
reldraad der kerken te Amsterdam
lal bijwonen als vertegenwoordiger

^an de kerk van Timor-

Rotti, die afkomstig is uit Menado
(Minahassa), kwam m September
1947 in de Verenigde Staten om m
New York théologie te studeren. On-
langs behaalde hij een theologische
sraad. Bij zijn lezingen voor kerke-
lijke kringen, verscheidene niet-ker-
kelijke organisaties en universiteiten
behandelde hij vele onderwerpen va-
riërend van zendingswerk tôt de pp-
litieke situati.e in Indonésie. Voor
heen was hij voor Timor lid van he
parlement in Oost-Indonesie. In een
lezing voor een bijeenkomst van de
zomercursus van het Calvmistisch
collège te Grand Rapids in Michigan
zeide hij met nadruk, dat er van reli-
gieus standpunt bezien bezwaar be
staat tegen een koloniale systeem,
omdat een dergelijk systeem de ont
wikkeling van de Christelijke geest
In de weg staat. Voorts sprak hij voor
de Rotary Club in Holland Michigan,
waarbij hij t.a.v. Oost-Indonesië z e i -
(3e hij toen, dat Nederland aan het
iOost-Indonesiscb parlement en het
kabinet aile bevoegdheden van een
staat hadden overgedragen behalve
die, welke behoren aan de federale
regering, zoals financiën, buitenland-
se zaken en aangelegenheden betref
fende de strijdkrachten. In een toe
spraak tôt organisaties van de Her-
vormde Kerk in Kalamazzo (Michi

de voor de oorlog het beroep van
handelsvertegenwoordiger uit. Maar
in de bezettingsjaren geraakte zijn
hoofd op hol, en hij werd medewer-
ker van het „Judenreferat" in Den
Haag- Als zodanig heeft hij veel Jo-
den in handen van de S.D. gespeeld.

In verband daarmede had de pro-
cureur-fiscaal van het bij zonder ge-
rechtshof te Utrecht de doodstraf te
gen hem geëist. Het hof hield bij zijn
sententie echter rekening met het
feit, dat Kling erfelijk belast was, en
zette de geëiste doodstraf om in le-
venslange gevangenisstraf, door te
brengen in een Rijkswerkinrichtmg.

EEN ONDERNEMEND KERELTJE.

Een negen-jarige Jopie van Dipten
uit Delft blijkt een zeer ondeme-
mend kereltje te zijn. Reeds herhaai-
delijk is hij als blinde passagier met
trams, treinen, auto's of schepen op
reis geweest, maar evenveel malen
heeft de politie zich over hem ont-
fermd en heeft hem naar huis terug
gebracht. Na zijn terugkeer had hij
dan zijn vriendjes heel wat te vertel-
len over de beleefde avontureii. Mo-
menteel is Jopie weer zoek. Alleen
Jopie zelf weet waar hij heen gegaan
is. Of misschien ook weet hij het zeli
niet eens.

MJisschien zal Jopie eens een ge-
duchte concurrent van Vasco di
Gama, Jacob van Heemskerk en
Christoffel Columbus worden

De 34-jarige, vroegere hulppostbe-
steller J. J. G. Mulder verwisselde m
de bezettingstijd zijn baan voor al-
lerlei functies bij de bezetter en bi.)
de N.S.B. Op de vraag waarom hij
dat gedaan heeft, antwoordde hij, dat
hij als hulpbesteller slechts f 16 per
week verdiende, en dat zijn vrouw
daarvan onmogelijk kon rondkomen,
toen hem dan ook elders f 28 werd
aangeboden heeft hij dat aanbocl
aanvaard, zonder zich te realiseren
wat de gevolgen zouden kunnen zijn.

„Heeft Uw geweten U niet gezegd,
dat het beter is armoede te lijden
van eerlijk verdiend Nederlands geld,
dan het goed te hebben door loon
van de vijand aan te nemen? vroeg
de président van het Amsterdamse
Bijz. Gerechtshof.

Dat Mulder niet zo onschuldig is
als hij wil doen voorkomen blijkt wel
uit het feit, dat hij reeds lid was van
de N.S.B. toen deze nog in haar kin-
derschoenen stond. In 1934 bedankte
hij, maar hernieuwde het lidmaat-
schap in 1941.

Als landwachter heeft hij verschu-
lende arrestaties verricht.

De advocaat-fiscaal geloofde ook
niet aan de onschuld van Mulder en
eiste 10 jaar.

STAMHOOFD
MAAKTE AAN SPRAAK OP
ALLE EERSTGEBOREN DOCHTERS
EN VROUWELIJKE TWEELINGEH
VAN DE STAM.

Zo had hij 110 vrouwen verzameld.
Een Katholieke vrouwenorganisa-
tie heeft onder de aandacht van de
beheersraad van de Verenigde Naties
gebracht, dat de Fon van Bikom, een
staatshoofd in Brits Kameroen 119
vrouwen heeft. Door aanspraak te
maken op aile eerstgeboren dochters
en aile vrouwelijke tweelingen van
de stam, heeft hij dit aantal dames
om zich verzameld.

De beheersraad was het echter met
eens met de methoden van de Fon
van Bikom en heeft met 9 tegen 0
stemmen en één onthouding gedwon-
gen- en kinderhuwelijken veroor-
deeld, en deze veroordeling onder de
aandacht gebracht van missies, die
het volgend jaar naar Brits Kame
roen vertrekken.

De Sowjet vertegenwoordiger, Tsa-
rapkin, onthield zich van stemming.
Hij had bezwaar gemaakt tegen een
in de resolutie voorkomende clausu;e,
waarin aan zendelingen mvloed
wordt gegeven op kwesties van op-
voeding en vooruitgang. Hij wilde de
voile verantwoordelijkheid in handen
laten van de besturende mogendheid.

Uit New York wordt gemeld, dat
het in de bedoeling ligt dat de Bens-
dorp fabriek in September begmt
met het bewerken van New York en
omgeving. Het ligt in de bedoeling
van de fabriek om later een verkoop-
en distributiekantoor te New York te
vestigen.

1K WF.B DE STRAF VERDIEND'

Het Amsterdamse Bijz. Gerechtshof
heeft dezer dagen een zeer merk-
waardige zaak te behandelen gekre-
gen. De Haarlemmer N. H. maakte
in oorlogstijd kennis met de bejaar-
de weduwe M. J.

Hij deed de vrouw die hem al.
spoedig als huisvriend ging beschou-
wen allerlei verhalen over zijn
illégale arbeid. Door omkoperij wist
hij gearresteerde illégale werkers vrij
te krijgen, hij verschafte zich authen-
tieke Duitse stempels voor het ver-
vaardigen van valse „Ausweise" enz.

Het vrouwtje geloofde deze verha
len grif, en haar enthousiasme werd
erdoor opgewekt. Zij was niet meer
in staat zelf illégale arbeid te ver-
richten, maar zij zat er warmpjes bij,
en daarom kon zij financiële hul'p
verlenen.

Met zijn verhalen wist, de man, die
helemaal geen illegaal werk verricht-
te ruim f 90.000 los te krijgen. Meest-
al kreeg de vrouw niet eens een he-
vestiging of een kwitantie. Aan de
hand van in haar bezit zijnde be-
scheiden kon zij slechts bewijzen
f 50.000 te hebben gegeven.

De procureur fiscaal eiste tegeh de
verdachte, die nog steeds op vrije
voeten blèek rond te lopen 2% jaar
gevangenisstraf.

Op de vraag van de président of
hij nog wat te zeggen had, antwoord
de de verdachte „Ik heb de straf ver
diend".

En het vrouwtje verzuchtte „Ik
ben blij, dat het afgelopen is".
ZTJTPHENSE VOETBALLER
KRIJGT GEVANGENISSTRAF.

Bij de voetbalwedstrijd AZC
Zutphania gaf één der spelers van
Zutphania een tegenstander een zo-
danige kopstoot, dat deze een hersen-
schudding opiiep.

Bij de behandeling van deze zaak
door de Rechtbank te Zutphen had
de officier van justifie een gevange
nisstraf van 4 maanden geëist, maar
de Rechtbank sprak de verdachte
vrij. De officier ging hierop in hoger
beroep.

Dezer dagen werd de zaak beh^p-
deld door het Arnhemse gerechtshof.
De procureur eiste 3 maanden ge
vangenisstraf, en het Hof deed daar
een maand af.

Inmiddels heeft de KNVB de be-
treffende voetballer levenslang ont-
zet uit het recht te voetballen in
KNVB verband.

TREINDIEVEN STAAN TERECHT.

Twee Amsterdamse havenarbei
ders, die reeds veel meer strafbare
l'eiten gepleegd hebben, en deswege
verschillende malen tôt gevangenis
straf waren ve-roordeeld hebben zich
schuldig gemaakt aan diefstallen uit
treinen, welke reden op het trajecf
Holland-Twente.

Men had herhaaldelijk goederen
gemist, en toen de beide havenar-
beiderà te Deventer betrapt waren,
terwijl zij bezig waren textielgoede
ren uit 'n trein te halen, hield de ver-
missing op. Het bleek dat de beide
mannen in het bezit waren van een
spéciale sleutel om goederenwagons
open te krijgen.

Toen de Zwolse Rechtbank deze
zaak behnadelde was de eis 5 jaar
geweest en de uitspraak 3% jaar. De
zer dagen werd de zaak in hoger be
roep behandeld door het Arnhemse
Gerechtshof.

De eis luidde 4 jaar gevangenisstr'

Krachtens een beschikking van de
Minister van Landbouw, Visserjj en
Voedselvoorziening is de jacht op de
hiema genoemde wildsoorten gedu-
rende de navolgende tijdvakken ge
opend;

A. Grof wild.

Reebokken: van 1 Augustus 1948
t/m 6 Augustus 1948 en van 22 Nov.
1948 t/m 27 Nov. 1948.

Reegeiten: van 22 Nov. 1948 t/m 27
Nov. 1948.

B. Klein Wild.

Patrrjzen: van 1 Sept. 1948 t/m 31
Dec. 1948. Voor het eiland Walcheren
ten Westen van het Kanaal door Wal
cheren is de jacht op patrijzen slechts
geopend gedurende de maand Septem
ber 1948. Op het eiland Texel wordt
deze jacht in het geheel niet geopend.

Fazantenhanen van 1 Oct. 1948
t/m 31 Jan. 1949.

Fazantenhennen: van 1 Oct. 1948
t/m 31 Dec. 1948.

Houtsnippen: van 15 Oct. 1948 t/m
31 Jan. 1949.

Hazen: van 1 Oct. 1948 t/m 31 Dec.

1048-

Korhanen; van 15 Nov. 1948 t/m
31 Dec. 1948.

O. Waterwild.

Aile, soorten ganzen, behalve brand-
ganzen en Canadaganzen van 1 Aug.
1948 t/m 15 Febr. 1949.

Voor de provlncies Groningen en
Frlesland: van 15 Aug. 1948 t/m 15
Febr. 1949.

Aile soorten eenden, behalve berg-
eenden en eidereenden: van 1 Aug.
1948 t/m 15 Jan. 1949.

Voor de provlncies Groningen en
Frlesland: van 15 Aug. 1948 t/m 15
Jan. 1949.

Watersnippen: van 1 Sept. 1948 t/m
15 Jan. 1949.

Meerkoeten: van 1 Sept. 1948 t/m
15 Jan. 1949.

Goudplevieren: van 15 Oct. 1948 t/m

15 Dec. 1948.

Het vangen van waterwild door mid-
del van eendenkooien is slechts toege-
staan t.a.v. aile soorten eenden, behal
ve bergeenden en eidereenden, gedu
rende de période van 1 Aug. 1948 t/m

15 Jan. 1949.

Voor de provinices Groningen en
Frlesland is deze termijn vastgesteld
op 15 Augustus .1948 t/m 15 Jan. 1949
Het vangen van waterwild door rmd-
del van netten, waarvan het gebruik
is geoorloofd, is slechts toegestaan
t.a.v. aile soorten ganzen, behalve
brandganzen en Canadaganzen, en
goudplevieren.

Op de ganzen is deze jacht geopend
van 1 Augustus 1948 t/m 15 Februari
1949, op de goudplevieren van 15 Oct.

1948 t/m i5 Dec. 1948. T.a.v. de gan
zen (die met netten worden gevan-
gen) luidt de jacht-periode voor de
provincies Groningen en Friesland;
van 15 Aug. 1948 t/m 15 Febr. 1949.

In de provincies, waar de zeehonden
tôt het wild zijn gerekend, is de jacht
op deze dieren geopend van 1 Sept.
1948 t/m 30 April 1949.

De jacht wordt niet geopend op:
edelherten, damherten, reekalveren
(geboren in 1948), dassen, steenmar-
ters, boommarters, otters (waar zij
in Nederland tôt wild zijn gerekend),
korhennen, zwanen, brandganzen, Ca
nadaganzen, eidereenden, bergeepden,
duikers, kemphanen, wulpen, scholek-
sters, grutto's, tureluurs en water-
hoentjes.

De auditeur militair van de Krijgs-
raad te Assen is in hoger beroep ge
gaan bij heVHoog Militair Gerechts
hof in Den Haag tegen de militair
J. Forst'en, die wegens moord op de
heer De Boer te Groningen door de
Krijgsraad was veroordeeld tôt 8 jaar
gevangenisstraf.

CLANDESTIENE HANDEL
IN GRAASN EN MEEL OPGEROLD.

De C.C.D. heeft het bedrijf van een
graanhandelaar, mengvoeder-, en tar-
wemeelbereider in het Westen des
lands aan een streng onderzoek on-
derworpen, waarbij aan het licht
kwam, dat in een période van nog
geen jaar dit bedrijf aan ruim 100
bakkers een hoeveelheid van 71.500
kg. tarwemeel clandestien had ver-
kocht. Tevens bleken 47.199 kg. gra-
nen clandestien te zijn aangekocht en
een belangrijke hoeveelheid veevoe-
ders clandestien te zijn verkocht.
Ruim 15.000 kg. granen werden m
beslag genomen.

voor haar

OOK DE VFRKIEZING
DER EERSTE KAMER
HEEFT PLAATS GEHAD.

In verband met de grondwetswijzi-
ging moest niet alleen de Tweede
Kamer, maar ook de Eerste Kamer
opnieuw worden gekozen. De verkie-
zing der Eerste Kamer geschiedt ech-
ter niet, zoals de Tweede Kamer,
rechtstreeks door het volk, maar door
de Provinciale Staten. De verkiezing
van de Eerste Kamer heeft in de ze
telverdeling geen verandering ge
bracht, deze is: K.V.P. 17, P.v.d.A. 14
A.R. 7; C.H.U. 5, C.P.N. 4 en V.V.D. 3

Was Schreieder de man, die beval
om het drama van Dronrijp uit te
voeren? De Procureur fiscaal te
Leeuwarden meent van wel. Van daar
dat de man van het Engeland-Spiel
op zijn last opnieuw is gearresteerd.

A

Ergens aan de kale Friese weg tus
sen Leeuwarden en Franeker ligt het
dorp Dronrijp. Er wonen rustige,
stoere, gesloten Friezen. Welbewust
deden zij hun vaderlandse plicht in
de oorlogstijd. Ten zuiden van dit
vredige plaatsje stroomt een kanaal:
de Trekvaart, dwars door de sappige
Friese klei. Vlak bij Dronrijp ligt

gan) zei hij, dat zijn ideaal is een

goed functionerende Indonesiche fe-
deratie. Ofschoon de Nederlandse ko
loniale politiek de beste in de wereld
was, zijn de Nederlanders niet be-
mind bij de Indonesiërs, aldus Rotti.
Hij legde er nog de nadruk op, dat
de Republikeinen niet spreken voor
geheel Indonesië.

De laatste tijd is enig rumoer ont
staan over de gevolgen, die het
droogleggen van de Noord-Oostpol-
der heeft op de aangrenzende ge
bieden van het oude land, vooràl op
de streek tussen Vollenhove en
Lemmer. Door de inpoldering is het
grondwaterpeil van die streek ver-
laagd met het gevolg, dat allerlei be-
zwaren optreden. In de eerste plaats
zijn de gewassen daar van ouds inge-
steld op een hoog grondwaterpeil,,
waardoor de wortels van bomen,
struiken en gras zich niet diep in de
grond ontwikkeld hebben. De laag
teelaarde is er dun. en de ondergrond
hard en onvruchtbaar. Wanneer nu
plotseling het peil zakt dan is deze
oppervlakkige beworteling niet meer
voldoende, zodat aile gewassen gaan
kwijnen. Daartegen helpt maar één
middel en dat is: scheuren van het
oude grasland en weer inzaaien met
nieuw gras, eventueel na enkele ja-
ren bebouwing met landbouwgewas-
sen. Ondergrondswoelers zullen in
vele gevallen noodzakelijk zijn; in
ieder geval moet de bodemgesteld-
heid tôt op vrij grote diepte grondig
worden verbeterd, anders blijft het
half werk met eindeloze teleurstel-
1 ingen. Het is dus niet zo, dat deze
gronden voor goed bedopven zijn,
men moet er alleen voor zorgen, dat
zij zich kunnen aanpassen bij de
nieuwe stand van het grondwater.

Een ander verschijnsel is de in-
klinking van de bodem na uitdroging
van de bovenlaag. Tal van slecht ge-

fundeerde huizen komen daardoor te
verzakken. Vooral als de ondergrond
veenachtig is, ziet men sterke inklin-
king optreden met al de daaraan ver-
bonden schadelijke gevolgen. Het zal
dunkt ons niet aan twijfel onderhe-
vig zijn, dat deze door de inpoldering
veroorzaakte schade voor rijksreke-
ning moet worden hexsteld. Dat zal
geld kosten, maar men krijgt er een
vernieuwde en verbeterde streek
voor terug met een veel productie-
ver bodem en betere boerderijen.
Wat dus thans een ramp schijnt,
kan bij verstandig ingrijpen der
autoriteiten in een

worden. Deze arme streek kan juist
daardoor welvarend worden ge
maakt.

Ook elders-

Wij behandelen deze plaatselijke
verschijnselen met opzet enigszins
uitvoerig, omdat soortgelijke omstan-
digheden overal optreden in de om
geving van nieuwe droogmakerijen.
Zo bespraken wij enige tijd geleden
met enkele deskundigen de uitdro
ging van de geest gronden in Noord-
Holland, waarover vooral in Kenne-
merland sinds jaren wordt geklaagd.
De tuinders wij ten deze uitdroging
aan de drinkwaterwinning in de
duinen, maar volgens de beheerders
van deze terreinen kan dat niet het
geval zijn. Het drinkwater wordt n.l.
op grote diepte onder een ondoor-
dringbare kleilaag weggezogen. Ten
bewijze, dat er oppervlakte-water
genoeg is heeft men zelfs aan de

voet van de duinen te Castricum een

duinmeertje gegraven, dat steeds

volop water heeft. Deze deskundigen

schrijven de uitdroging dan ook eer-

der toe aan de talloze inpolderingen

in het „binnenland" van Noord- en

Zuid-Holland, waardoor het gehele

grondwaterpeil, dat men met een ge-

leerd woord het phreatisch opper-

vlak noemt, is verlaagd.

Zonder twijfel zullen wij deze

kwestie opnieuw en in veel scherper

vorm aan de orde krijgen, zodra de

grote zuidelijke polder van het 'IJs-

selmeer drooggelegd zal zijn. Dit

heeft men trouwens voorzien en

daarover is indertijd een lijvig rap-

mPTi.Meii P°rt uitgebracht. Mede op grond

Vpppn veranderd daarvan is dan ook tussen de hoge
zegen veranaeru v»!,,™-,» er, dp n euwe

rand van de Veluwe en de nieuwe
polder een brede strook water ge-
projecteerd, die als rem voor de ont-
watering van de Veluwe moet die-
nen. Ook alweer om dezelfde reden
gaat men langs de wadden en de
Zuid-Hollandse en Zeeuwse stromen
niet overhaast tôt inpoldering van
nieuwe gronden over; beter is het
de landaanwinning enige tijd uit te
stellen, totdat de aanslibbing vol
doende hoog is geworden. Anders
krijgen *we te lage polders.

Wij maken ons dus over de ver
schijnselen, die zich thans voordoen,
niet overmatig ongerust. Zoals wij
reeds schreven zullen goede cultuur-
maatregelen toereikend zijn om de
oude gronden aan de nieuwe toe-
standen aan te passen, wat tevens
inhoudt, dat dergelijke maatregelen
aanstonds en met kracht uitgevoerd
moeten worden.

een brug over de trekvaart. Ailes
ademt hier rust en vrede. Slechts een
eenvoudig wit kruis in het groene
gras bij de waterkant h'erinnert aan
het gruwelijke drama, dat zich hier
afspeelde, toen de vredesduif al
aantocht was. Veertien stoere Frie
zen, goede vaderlanders werden hier
zonder vorm van procès neergeknald
Slechts één overleefde de executie.

De sabotagedaden waren ook i
dit landschap niet van de lucht. Her
haaldelijk sloeg de illegaliteit haar
slag, hetgeen représailles van de
Duitsers veroorzaakte. Zo kwam op
16 April 1945 de mededeling uit Den
Haag, dat voor de jongste sabotage-
acties in Franeker 20 personen moes-
ten worden gedood. In allerijl togen
de Duitsers naar de gevangenis m
Leeuwarden om hun prooi opt te ha
len De vrachtwagen bood echter
slechts ruimte voor 14 gevangenen.
Veertien kerels, in de kracht van hun
leven, gingen hun laatste gang.

Inmiddels gierden de Typhoons m
de lucht en zochten hun prooi- De
Duitsers waagden het niet de Trek
vaart over te steken. In allerijl wer
den de gevangenen uit de wagen ge-
smeten en opgesteld aan de oever
van de Trekvaart.

Toen weerklonk het haastige, slecht
gerichte salvo. De veertien dapperen
stortten neer. Opnieuw kwamen
Typhoons gevlogen in de richtmg
van de brug. De moordenaars moes-
ten snel een goed heenkomen zoeken.
Vandaar dat ze zich niet overtuigder
of hun slachtoffers inderdaad dood
waren. Zo bleef Gérard de Jong uit
Leeuwarden gespaard voor het nek

SL Wentelend in zijn bloed werd hij
gevonden door omwonenden, die on-
middellijk na de aftocht der Duitsers
kwamen zien wat er nog te doen viel.
De Jong bleek ernstig, hoewel met
levensgevaarlijk getroffen te zijn m
zijn schouder. Eén van de veertien
overleefde het gruwelijke drama. De
anderen vonden de dood.

Dat was het drama van Dronrijp
waarvoor men Schreieder verant-
woordelijk acht. Het gras is weer
het water m de Trekvaart

„Dank de vlam
licht, maar vergeet het voet-
stuk van de lamp niet, dat In
de schaduw staat, met trouw
geduld".

Het is een woord van de Indische
denker Tagore, dat ik als motto bo-
ven het wijdingswoord van vandaag
plaats. Een woord, dat ook ons, ,,Wes-
terlingen", tôt troost en kracht kan
zijn Het is toch immers met veel men
sen'zô, dat zij niet zo heel erg tevre-
den, laat staan gelukkig, zijn in hun
leven. Het is hun te vlak, te gewoon,
te alledaags. En veler verlangen gaat
daarom uit naar méér, velen hopen
daarom nog eens „hogerop" te komen.
En waarsehijnlijk is dit ook wel de re
den, dat zovele ouders hopen, dat hun
kind een andere loopbaan kiest dan de
hunne. Al komt het bij zakenmensen
en nog meer in de boerenstand wel
vaak voor, dat de zoon de voetstappen
drukt van zijn vader, regel is dit niet
voor de meeste beroepen; de meeste
ouders dromen zich voor hun kmderen
een andere, betere, lichtere levenspo-
sitie dan hun eigen. Laten we eerlijk
ziin: het merendeel van de mensen
vindt zijn leven maar eentonig en
doods. En als men niet kan dromen
van een mooie toekomst voor de km
deren, dan vlucht men naar de bios
coop of in het goedkope romannetje,
met al zijn klaterlicht en valse roman-
tiek en is één avond lang de sterke nf
de slimme of de rijke held van de film
of van het boek. Een enkele misschien
stelt aan zijn verbeelding hogere eisen
en vergelijkt zijn eigen kleurloos be-
staan met het leven van een man aïs
Albert Schweitzer of een andere gro
te van geest en vindt zichzelf ook dan
toch maar een betreurenswaardig

kleiri mens.

Voor al deze gewone mensen, voor

- -A m- -gr0]

de vlam

U, lezer en voor mij, heeft Tagore zijn

eroen, u>-.

kabhelt als vroeger, alleen het een-
7ame witte kruis langs de waterkant
herinnert aan deze moordpartij.

woord gesproken: „Dank
voor haar licht, maar vergeet hetvoet-
stuk van de lamp met, dat in de scha
duw staat met trouw geduld

Ons leven kan misschien de indruk
maken van klein en lichtloos te zijn.
Wij zien vaak maar al te duidelijk, da

het in de schaduw ligt.

Maar; Ook het voetstuk van

de lamp bevindt zich in de sc^duw^
En toch is hij het, die zorgt dat de
lamp zijn schijnsel kan geven door het
gehele vertrek. (Oudtijds zette men
een lamp op een stander, een voetstuk,

zodat het licht zich meer versp/®^uw
Zouden wij ons leven-m-de-schaduw

niet zô kunnen zien? Als het fu
ment, waarop de groten kunnen staan
Om een zeer actuëel voorbeeld te ne
men: Vlak achter ons ligt nog deve -
kiezingsstrijd. Ontelbare jnalwi jieb-
ben we de namen van Mansholt
Drees van Oud, van Schouten van
Romme en van de andere candidaat-
kamerleden in de laatste we^en onder
ogen gehad. Voor velen zullen het bij
ni legendarische figuren geworden
zijn. Maar laten we niet vergeten, dat
I? deze politici nooit of te nimmmHets
van de door hen voorgestane idealen
zullen kunnen verwezenlijken als zij
zich niet gedragen weten door een
Sote groep gehjkgezindem Zi staan
in het licht, zij hebben het hcht te
verspreiden. Maar wij, die in de scha
duw staan hebben hen te ^ragen.

Misschien is het waar, ,da^ "n® e
ven donker is. Misschien is ons leven
een vrij waardeloos geval en hebben
^ev niets aan. Maar het kânzmen
waarde krijgen als wij ook dat scha
duwleven op de juiste wijze willen

H. LOORBACH

zien.

Zuidbroek.

J.

1