Opening van het Spertpark te Sappemeer
De ECHT0ENOTE
\?AN DE MINI5TER
ARBEIDSBUREAU EN ARBEIDSLEVEN
Indrukken van de Tentoonstelling
„De Nederlandse Vrouw van 1898-1948
H
M
Gealaagde Sporldemonstraties.
ni.
NIEUWE BONNEN.
TAN DE BOEKENFLANK
Op 19 Auguatua heeft het Arbeids-
hnreau in Groningen 40 jaar bestaan,
ter gelegenheid van dit jubileum
u een boekje uitgegeven, dat bedoeld
is meerdere kennis omtrent het ar-
vidsbureau te verspreiden en daar-
jnor meer waardering voor het werk
van deze instelling te kweken. Het
werkie bevat een serie lezenswaardi-
se artikelen, waarin de taak en het
Lrk van het Arbeidsbureau wordt
belicht. Het voorwoord is van minis-
ter W, Drees. Voorts treft men er
foto's in aan van enkele personen
Lier namen aan het Arbeidsbureau
«erbonden zijn, van de achtereenvol-
sens in Groningen door het Arbeids
bureau gebruikte percelen en van de
bijkantoren in de provincie.
Het bijkantoor te Sappemeer
Over het bijkantoor te Sappemeer
schriift het boekje:
Onder dit arbeidsbureau resorteren
de gemeenten Hoogezand, Sappe
meer Zuidbroek en Noordbroek, ge-
zajnenlijk vormend het Noordehjk
eedeelte van de voprmalige Veenko-
loniën, De eerste twee gemeenten
dragen een overwegend industriëel
karakter. Zuidbroek is overwegend
op de landbouw georiënteerd, hoewel
0ok de industrie van betekenis mag
worden geacht. Noordbroek is meer
een landbouwgemeente. Het arbeids
bureau te Sappemeer heeft t.o.v. de
arbeidsvoorziening der industriele
bedriiven een belangrijke taak te
verriebten, Een vluchtig overziçht
over dit rayon leert ons, dat er plm.
19 geheepswerven zijn, 2 aardappel-
meeliabrieken, 3 strocartonfabrieken,
1 vezelplatenfabriek. Meer dan 2000
arbeiders vinden hierin hun werk.
Door de aanwezigheid van een zo be
langrijke industrie mag. tevens wor
den gerekend op een niet onbelang-
rijk aantal middenstandsondernemin-
cen.
Wat de betekenis van de landbouw
aangaat, zij vooropgesteld, dat de ge
meenten Noord- en Zuidbroek uit
landbouwkundig oogpunt niet als
veenkoloniaal kunnen worden aange-
merkt. Hier domineert dan ook even-
als in de overige kleistreken der pro
vincie de typische akkerbouw: het is
een volkomen korengebied. In de
beide andere gemeenten van het
rayon worden algemeen aardappelen,
haver en rogge verbouwd, terwijl
veeteelt wordt aangetroffen in Krops-
wolde en Westerbroek, beide ressor-
terend onder de 1 gemeente Hooge
zand. In totaal bevinden zich in
meergenoemde 4 gemeenten 403 boer
derijen, waarvan 207 van meer dan
20 ha. Sappemeer telt verder 72 kwe-
kerijen, Hoogezand 31.
Met uitzondering van de gemeente
Noordbroek heeft het rayon geen
grote landarbeidersbevolking. Een
overcompleet valt in Noordbroek
evenwel niet te constateren. Door de
in dit rayon toegenomen industnali-
sering hebben ook arbeiders, die
yoorheen in de land- en tuinbouw
werkzaam waren, hun bestaan in de
industrie gezocht. Ondanks dit ver-
liei aan arbeidspotentieel voor de
landbouw komen de voorjaarswerk-
zaamheden in de regel wel gereed,
ln de oogsttijd heerst evenwel een
tekort, zich vooral manifesterend m
de industrie-gemeenten Hoogezand en
Sappemeer. In 1947 deed zich dat-
zelîde verschijnsel ook in de gemeen
ten Noord- en Zuidbroek voor, doch
in mindere mate. Het tekort in de
landbouw begint in feite in de twee-
de helft van Juli (groenrooicampag-
ne) en eindigt omstreeks November
(rijprooien). Voor de berging van de
korenoogst behoeven geen extra
maatregelen genomen te worden. An-
ders staat het evenwel met de aard-
appelrooi-campagnes; hiervoor wor
den ook al om de gunstige lig-
ging stad-Groninger arbeiders in-
geschakeld. Doch niet alleen in de
landbouw, ook in andere takken van
bedrijf komen in bepaalde périodes
van het jaar tekorten voor, zo b.v.
in de aardappelmeelfabrieken. Ook
voor die campagnes moeten steeds
meer stad-Groninger arbeiders wor
den ingeschakeld. Meer permanente
tekorten doen zich voor in andere
industrieën vooral aan vakarbeiders.
Wanneer rekening wordt gehouden
met een aantal van plm. 600 arbei
ders, werkzaam in de scheepsbouw,
kan gevoeglijk worden aangenomen,
dat de tekorten aan geschoolde ar
beiders hier het grootst zijn. Hoe zich
ta de toekomst deze verhoudingen op
de arbeidsmarkt zullen ontwikkelen
is verborgen; doch wel mag worden
aangenomen, dat wanneer de groot-
ste achterstand in de scheepsbouw is
ingehaald, op een teruggang der be-
drijven moet worden gerekend. De
animo om in de scheepsbouw werk
zaam te zijn, is dan ook niet grqgt.
Daarbij komen andere factoren die
de ambitie om in deze industrietak
werkzaam te zijn tegenhouden: grote
slijtage van werkkleding, het werken
in weer en wind, en andere motieven.
Verwacht mag echter worden, dat,
waar hieraan ten grondslag liggende
moeilijkheden worden onder kend,
hierin t.g.t. een verandering ten gun-
ste zal optreden.
„BIJ DEN OORSPRONG VAN
ONZE ONAFHANKELIJKHEID"
Dit boekje uitgegeven door J. B.
Wolters' Uitgeversmij. N.V. te Gro
ningen (prijs f 3.50) is geschreven
door een oud-leraar van de R.H.B.S.
te Sappemeer, Dr. P, J. van Herwer-;
den, die op deze H.B.S. geschiedenis
heeft gedoceerd.
Met dit werkje is Dr. van Herwer-
den bij zijn vak gebleven; het be-
treft onze Vaderlandse historié en
ip ontstaan uit een tweetal voordrach-
ten, die de schrijver in de oorlogsja-
ren heeft gemaakt voor het Historisch
Genootschap te Groningen.
„Bij den Oorsprong van onze On-
afhankelij kheid" is een studie over
het aandeel van de standen aan het
verzet tegen Spanje in de jaren
1559—1572.
In deze dagen, nu verschillende
gebeurtenissen getuigen van de band,
die er bestaat tussen ons volk en
zijn Vorstelijk Huis, is het misschien
wel intéressant iets te leren. over het
ontstaan van die band in de tijd van
Prins Willem van Oranje,
TENTOONSTELLINGSDEXJES
De telerrisle-ontvnnger.
De VERON (Ver. voor Experlmen-
teel Radio-onderzoek) heeft in tent
C3 een standruimte afgehuurd voor
het opstellen van haar zelfvervaar-
digde televisie-ontvanger, waarmede
beelden worden opgevangen, die
door een eigen zender, opgesteld in
het vermaakcentrum, worden uit-
gezonden. Het beeldvenster van deze
televisie-ontvanger is ongeveer zo
groot als een prentbriefkaart en
géeft een duidelijk beeld te zien. In
afwijking van de andere stands
wordt hier een kleine vergoeding van
de kijkers gevraagd, daar de VERON
bestaat uit amateurs, die de kosten
voor de installatie bij stukjes en
beetjes bij elkaar hebben moeten
scharrelen. Deze mensen hebben nog
grote plannen. Zij hopen in de toe
komst vergunning te krijgen om een
zender op te stellen op de Martlni-
toren. Een op deze toren geplaatste
televisie-zender zou een capaciteit
hebben van 60 km., hetgeen betekent,
dat vrijwel aile Groninger amateurs
het uitgezonden beeld op hun televi-
sie-ontvangers zouden kunnen waar.-
nemen.
FEESTKRANT
„DE GROTE TRES"
De Nienwsblad-letterpnzzle.
Het comité voor de Winkelweek
verzoekt ons er nogmaals op te
wijzen, dat in het Nieuwsblad
Letterraadsel, voorkomend in de
feestkrant ,,De Grote Trek" twee
fouten voorkomen.
le Het derde woord bestaat uit
een letter meer dan is aange-
geven.
2e Buiten de in de advertentie
vermelde letters is om de zin
te vormen ook nog de letter
„H" nodig.
Dat het zelfs op Maandagmorgen
zo druk was in de gTote Houtrust-
hallen, nadat Prinses Juliana Woens-
dags tevoren de tentoonstelling had
geopend, toont wel de belangstelling
waarin deze expositie zich mag ver-
heugen.
Jammer, dat zo weinig vrouwen
uit het Noorden in de gelegenheid
zijn, om daar een kijkje te gaan ne-
men, want er is daar heel wat te
zien, en er is „voor elk wat wils".
Niet ieder zal voor aile Btands even-
VLIEGTUIGEN
EN DIENST DER RECLAME.
Er wordt reeds veelvuldig gebruik
gemaakt van vliegtuigen in dienst
van de reclame. Maar ln Zweden
gaat men een nieuw svsteem toepas-
sen. Daar heeft de conservatieve-
partjj een vliegtuig gecharterd, met
het doel dit toestel in te zetten bij
haar verkiezingscampagne. De ma
chine wordt uitgerust met een zeer
krachtige luidspreker-installatie. Op
een hoogte van 1500 voet worden de
motoren afgezet, en terwijl het toe
stel uitzweeft wordt de luidspreker
installatie in werking gezet.
Het is gebleken. dat de stem m het
vliegtuig op een oppervlakte van
verscheidene kilometers is te ver-
staan.
BISCUITS, BESCHUIT, GEBAK,
KOEKJES, VERMICELLI, SPAG
HETTI EN MACARONI
KOMEN VRIJ
Op een nader te bepalen datum zal
de zgn. „keuzebon" worden afgeschaft
Dat betekent, dat biscuit, besohuit,
gebak, koekjes, vermlcelll, spaghet
ti en macaroni van de bon zullen
gaan, en dat het broodrantsoen tôt
2000 gram per persoon per week zal
worden verhoogd.
De julste datum van de afschafflng
van de keuzebon zal t.z.t. worden be-
kend gemaakt.
K.N.A.C, VRAAGT OM BETERE
VERLICHTING DER WEGEN.
In verband met het percentsgewij-
ze grote aantal ongevallen, dat "het
gevolg is van de slechte verlichting
der openbare wegen, heeft de K.N.
A.C. aangedrongen op ruimere elec-
triciteitstoewijzingen vopr de open
bare verlichting.
RUFSENPLAAG TEISTERT
WALCHEREN.
Na Coloradokevers en torren nu
rupsenWalcheren heeft het
hard te verantwoorden. Een reus-
achtige hoeveelheid rupsen brengt
gorte schade toe aan de koolgewa»-
sen. Vermoedelijk ls het geringe aan
tal vogels, dat na de immdatie op Wal
cheren is overgebleven oorzaak van
de plalag.
Ook in Zeeuwa VTaanderen komen
veel rupsen voor.
Zaterdag heeft de officiële opening
plaats gehad van het Sportpark te
Sappemeer. Tôt de genodigden be-
hoorden o.a. het gemeentebestuur en
de leden der gemeenteraad.
De eerste spreker was de burge-!
meester, de heer A. W. Stronkhorst.
Hij sprak zijn voldoening uit over de
toeneming van de belangstelling voor
de sport en lichamelijke opvoeding
na de oorlog. De activiteit van de
sportverenigingen is toegenomen.
Daarom is het nodig geweest sport-
terreinen aan te leggen en de acco-
modatie te verbeteren. Maar men
heeft ook rekening te houden met de
heersende armoede en met de schaar-
ste aan materiaal en arbeidskrachten.
Wat in Sappemeer is bereikt kon
door' het gemeentebestuur alleen
niet bereikt worden, daarvoor is al-
lerlei hulp nodig geweest. Voor de
verleende hulp dankte de burgemees-
ter de Commissie voor Lichamelijke
Opvoeding, de Gemeente-archuect,
de Dienst Wederopbouw, de Rijks-
dienst Uitvoering Werken, de Neder
landse Heide Mij., de aannemers
Gebr. Plukker en onderaannemers,
en ten slotte de Raad der Gemeente
die ten behoeve van de totstandko-
ming van het Sportpark grote bedra-
gen heeft willen voteren.
Spr. hoopte, dat het nieuwe terrein
aan de verwachtingen zal voldoen, en
droeg het aan de Commissie voor
Lich. Oefening over.
De heren van Dorst en Eikema hesen
nu op de tribune een rood-wit-blauwe
en een oranje-vlag, terwijl de tonen
van het Wilhelmus uit de luidspre
ker klonken. Ons volkslied werd
door de aanwezigen staan.de aange-
hoord.
Namens de Commissie voor Licha
melijke Opvoeding dankte de heer
Kiewiet de burgemeester voor de
wijze waarop deze bij de totstandko-
ming van het Sportpark terzijde
heeft gestaan. Deze spreker was te-
wy
13, Toen eindelijk de kostbare schatten op de
ruggen van de kamelen geladen waren en de
onderzoekers hun zitplaatsen ingenomen had-
den, rezen de kamelen op uit hun geknielde
houding en werd de terugreis door de woqstijn
aangevangen.
Ze hadden een eindje afgelegd, toen de lucht
vêrduisterd werd door een mosterdkleurige
wolk, die op hen afjoeg. Ze werden bedreigd
door het verschrikkelijke gevaar van de woes-
tijn, de zandstorm.
14. In zenuwachtige haast reden ze naar de
ruine van een tempel, die gelukkig dicht in de
buurt was. Het dwarrelende zand suisde in hun
oren, terwijl ze zo snel mogelijk voortrenden.
vreden, maar niet voldaan. Hij hoop
te, dat de wensen der Commissie in
de toekomst nog verwezenlijkt zou
den worden.
Namens de Inspecteur van het La-
ger Onderwijs sprak de heer Nijhof
een gelukwens uit,
Eén der aannemers, de heer Mulder
van Sappemeer bood namens de aan
nemers aan de Commissie v. Lich.
Oef. een plaquette aan, als blijvende
herinnering.
De voorzitter der commissie, de
heer Kiewiet sprak een dankwoord.
Terwijl de belangstelling voortdu-
rend toenam, begonnen vervolgens
de grote sportdemonstraties, welke
aan deze gebeurtenis verbonden wa
ren.
De wedstrijden.
Allereerst waren er motorbehen-
digheidswedstrijden, waarbij de M.Ç.
„De Tourist" 15 strafpunten en 30
winstpunten (voor eerste door de
finish) behaalde; de M.C. Winschoten
maakte 10 strafpunten, doch haalde
maar 10 winstpunten, waardoor „De
Tourist" winnaar werd met 15 tegen
0 punten.
Vervolgens werden er gelyktijdig
een handbal en een korfbalwedstrijd
gespeeld, De handbalwedstrijd ge-
speeld tussen W.I.K. en Olympia
(Hengelo) won het wat belangstelling
betreft verre van de korfbalwedstrijd
gespeeld tussen UNI em UDI (Tol-
bert). De handbalwedstriid eindlgde
in een 53 overwinning voor de
gasten, met een ruststand van 3—1
voor de gasten. De korfbalwedstriju
eindigde in een 2—2 gelijk spel met
een ruststand van 21 voor de gas-
t6In de rust van deze wedstrijden
werd door een 10-tal deelnemers de
3000 meter gelopen, met de volgende
uitslag: 1. J. Wolthuis (S.O.S. Mun-
tendam) 10 min. 37.1 sec.; 2. G. J.
Schreuder (Zuidbroek) 10.48; 3. A-
Sokolovsky (W.I.K.) 10.58.
De 1500 meter welke in de pauze
van de voetbal en de Hockey match
werd gelopen door een 24-tal deelne
mers eindigde: 1, J. Poelstra (W.I.K.)
4 min. 47.5 sec.; 2. T. Bodewes (SOS)
5.17.6 en 3. J. Wolthuis (SOS, Mun-
tendam) 5.48.9.
Als laatste punten van het pro
gramma stonden een gelijktijdig te
spelen voetbalmatch tussen HSC en
ZAC (Zwolle) en een hockeymatch
tussen Dash en Daring (Veendam)
De voetbalmatch eindigde in een
42 overwinning voor HSC, terwijl
de ruststand van deze matig gespeel-
de wedstrijd 30 voor HSC was.
Dash wist Daring met 4—2 te ver-
slaan, met een ruststand van 1—1
gelijk. De prijsuitreiking
's Avonds had in het hôtel „Struvé
de prijsuitreiking plaats. Nadat de
voorz. van de Comm. v. Lich. Opvoe
ding, de heer Kiewiet het werkcomi-
té had geprezen voor de organisatie
van de sportmiddag, geschiedde de
prijsuitreiking door de burgemeester.
Aile deelnemende verenigingen ont-
vingen een vaantje uitgevoerd in de
kleuren van het wapen van Sappe
meer. Voor de athletiekwedstrijden
op 1500 en 3000 m. waren in totaal
6 médaillés beschikbaar gesteld.
Met een dansje werden de feeste-
lijkheden besloten.
FEUILLETON
INGEZONDEN.
DE GONDELVAART.
In de programma-aankondiging
van de feestelijkheden voor Sappe
meer, staat o.m. Gondelvaart m.m.v.
de Zeilver. „Zuidlaardermeer". Dit is
niet geheel juist. Qndergetekende
heeft ni, op eigen initiatief, buiten
medeweten van het bestuur der zeil-
vereniging aan aile leden een schrij-
ven gericht tôt opwekking deel te
nemen aan deze gondelvaart, mede
omdat hij daarin een propagandis-
tische waarde ziet voor de water-
aport in het algemeen, en voor de
leilver. in het bijzonder. Het blijkt,
dat niet aile leden begrijpen wat de
bedoeling is, terwijl andere bezwaar
maken tegen het kanaal en het late
uur.
De bedoeling is, om tegen 4 uur
n,m. aan de monding van het
Drentsch Diep (Vos) diverse slepen
te formeren (motorboten beschik
baar). In Kiellinie varen tôt op de
grens Sappemeer (Oosteind). Tegen
half acht terugvaart naar het meer.
Van officiële zijde werd mij alsnog
medegedeeld, dat Prov. Waterstaat
een paar dagen van te voren zal
etromen, zodat het water zo schoon
mogelijk zal worden gemaakt.
Het late uur. Kom heren zeilers en
booteigenaren, aan het meer wordt
bet ook wel eens wat later voordat
ge naar de „kooi" gaat.
Wil deze Gondelvaart slagen, dan
moeten er ten minste 50 60 boten
meedoen. Dat is slechts mogelijk met
Uw medewerking. Tôt hedenavond
J uur kunt U zich nog voor deelne-
mlng aanmelden.
K. JONKER.
voorz. Zeilver. „Zuidlasrdermeer"
4) Rustig antwoordde mevrouw Von
Schûcking:
„Ik dank je, Egon. Ik heb het
heel prettig gevonden".
Ze stond hem toe, dat hij haar
hand vasthield, maar haar slanke
vingers drukten de zijne niet. En
haar gelaat vertconde niet meer dan
een conventionele glimlach.
Haar blik dwaalde naar het ven-
ster trachtte door de duisternis
van de zomernacht heen te boren.
„Kind
De stem van de minister klonk
minder teder.
Hij trok haar nu wat dichter bij
zich- De blik, waarmee hij haar aan-
keek, was nu enigszins vorsend.
,,Moet dat nu iederen zomer zo
zijn?" vroeg hij.
„Ik.ik begrijp je niet....
Haar stem beefde bij deze woor-
den. Toen sprak de minister weer:
„Jij begrijpt mij heel goed!
Denk je, dat ik niet zie, in welke
richting je verlangens gaan? Mjjn
werkzaamheden nemen soms dagen
lang al mijn tijd in beslag, maar dat
is toch geen reden, dat wij nâast el-
kander behoeven te levenl In de vier
jaren, die verlopen zijn, sinds we
trouwden, zijn we nog geen schrede
nader tôt elkaar gekomen! Tracht
het maar niet te ontkennen! En in de
zomermaanden schijnt de af stand
tussen jou en mij wel het grootst te
zijn. Ik voel dit duidelijk
Hij hield eensklaps op.
Mevrouw Von Schûcking had lang-
zaam haar hand uit de zijne losge-
maakt, een donkere trek gleed over
haar bleek gelaat.
„Je lijdt aan hallucinatieszel ze
zacht. „Ik ben je vrouw.
Juist!" antwoordde de minister op
krachtige toon. „Jij bent de vrouw
om wie ik door velen benyd word,
méér dan om mijn ministers-porte-
feuille en ook meer om de kracht,
welke ik bezit, om in deze tyden
vervullen! Jij bent mijn vrouw! En
toch je ontwijkt mij in zo menlg
opzieht!"
Hij keek haar met een borende
blik aan.
„Ik heb je lief...."
„Ja, Egon, dat weet ik....
„Jij zegt dat, alsof het de meest
alledaagse zaak van de wereld be
treft. Maar voel jij dan niet, dat
Ze viel hem in de rede:
„Je doet mij pijn. Je doet m(j veel
pijn. Ben ik dan niet goed voor jou?
Ben ik niet, zoals een vrouw behoort
te zijn? Ik ben mij niet bewust, dat
ik verkeerd tegenover je gehandeld
hsb
„Verkeerd gehandeld? Dat heb ik
toch immers niet gezegd! Je moet be
grijpen, wat ik meen! Het is moeilijk
pnder woorden te brengen Je
bent mij vreemd gebleven, hoewel ik
je steeds op de handen gedragen
heb. En je doet in het geheel niet je
best, de kloof, die zich tussen ons
bevindt, te overbruggen.
Hij zweeg.
Zachtjes klonk het antwoord:
„Ik ben jedankbaar, Egon! Ik
ben je dankbaar voor ailes! Is dat
dan niet voldoende
De minister schokte in de sehou-
ders.
.Dankbaar!" klonk zijn stem wild.
Daarna lachte hij schamper.
„Dankbaarl Neen, dat is niet meer
voldoende! Nu heb ik daar genoeg
van! Ik heb vier jaren lang dank-
baarheid genoten!"
„Meer kon je toch niet verwachten
„Als vanzelf spraken haar lippen
deze woorden uit. En nadat ze het
gezegd had, steeg een donkere blos
naar haar wangen, terwijl een druk-
kende stilte beide mensen omgaf.
De minister klemde zijn tanden op
elkaar en zijn gelaatsspieren maak-
ten schokkende bewegingen.
„Méér mag ik niet verlangen
klonk zijn stem na enkele ogenbuk-
ken. „Juist!"
Zijn ogen vertoonden een elgen-
aardige gloed.
„Dat dat was
Mevrouw Von Schûcking zuchtte.
Ze hief haar hand op, streek die
weifelend over het voorhoofd van
haar man.
Hij stond onbeweeglijk.
Toen greep hij met een impulsieve
haar slanke hand en
bracht haar vingers aan zijn lippen,
om daar een kus op tè druk-
ken.
Ze huiverde, keek terzijde.
„Mijn klein, lief vxouwtje!"
Hij liet haar hand los. Zijn ogen
glansden sterk, Het leek een ogen-
blik, alsof hij haar omhelzen wilde.
Toen beheerste hij zijn opkomende
onstuimigheid en deed een pas ach-
teruit.
„Nu wil ik slapen, Egon het is
laat".
„Ja, ga maar, kindje".
Zijn stem klonk toonloos.
„Wel te rusten, Egon".
„Goeden nacht
Ze liep hem voorbij. Bijna gelmd-
loos gleed ze door het huis voort
alleen een licht geritsel van haar
kleding was waarneembaar. En een
lichte geur van odeur zweefde om
haar heen
De minister keek haar na. Een
bijna verterend verlangen straalde
hem uit de ogen.
Hij slaakte een zucht,
Daarna trad hij op de vleugel, die
nog open stond, toe. Hij keek naar
de muziek, die op de richel boven
de toetsen stond. Hij hield de blik er
korte tijd op gevestigd en klapte ver-
volgens met een woedende beweging
het muziekboek toe. Daarna sloeg
hij het deksel van het klavier met
een harde slag dicht.
Von Schûcking ging op het ven-
ster toe, Zijn opwinding nam lang-
zaam af. Maar zijn gelaat behield de
harde, onaangename uitdrukking.
„Je zùlt mij leren liefhebben zel
hij tôt zichzelf.
De minister wilde het venster slui-
ten. Toen zag hij een auto in snelle
vaart uit de richting van de stad ko
men. Ook binnen was de wagen ver-
licht. En Von Schûcking herkende
het gelaat van dokter Heilfronn.
Zijne excellentie verliet met zwaar
klinkende passen de muziekkamer
en draaide het licht uit. Hij ging de
trappen op, begaf zich naar de slaap-
kamer, die aan zijn werkkamer
grensde.
Een ogenblik vertraagde hij zijn
gang, toen hij de deur van de slaap-
kamer van zijn vrouw passeerde.
Toen ging hij snel op zijn eigen ka-
mer toe.
Het jonge vrouwtje had, toen ze
hem door de gang hoorde lopen, een
ogenblik de adem ingehouden en
haar handen hadden gebeefd. En.
eerst toen ze hem zijn eigen kamer
hoorde binnen gaan, liet ze zich met
een zucht in de kussens terugglijden.
Door het openstaande venster van
haar slaapkamer vloeide de zwoele
nachtlucht binnen, die vol van ge-
heimzinnige verlangens scheen te
zijn. En ergens in de omgeving klonk
de roep van een vogel, die klaarblij-
kelijk in de slaap gestoqrd was
Peter Pringsheim opende de ogen.
Hij lag op de divan in zijn kamer,
waar de huishoudster Martha en de
bediende Johannes hem samen in be-
wusteloze toestand op neergelegd
hadden,
Hij poogde zich op te richten.
Zoekend dwaalden zijn blikken de
kamer rond,
Toen trad dokter Heilfronn binnen.
Martha had hem reeds in de gang
medegedeeld, wat ze wist omtrent
mijnheer,
Ze had gezegd: „Ik had mij er
reeds over verbaasd, dat hij de laat
ste dagen telkens weer zo laat in zijn
kamer zat, hoewel u hem toch voor-
geschreven had, dat hij steeds vroeg-
tijdig naar bed moest gaan. Maar ja
er is weinig te beginnen met de
jongelui van tegenwoordigl Deze
avond, een half uur geleden onge
veer, hoorde ik plotseling een
schreeuw. Ik zat nog in de keuken
te breien. Ik sprong natuurlijk dade-
lJjk op, draafde naar de kamer van
mijnheer en klopte. Toen ik geen
antwoord kreeg, opende ik de deur
en ik zag mijnheer op de vloer
liggen. Hij lag daar, alsof hjj dood
was. O, dokter! Nog nooit in mijn le-
ven ben ik zé geschrokken!"
Dokter Heilfronn trachtte de woor-
denvloed van de huishoudster te
stuiten, hetgeen hem werkelijk ge-
lukte.
„Ja, ja.... Ik zal eens naar hem
gaan zien.,,."
„Hij ligt op de divan, dokter. Hij
ademt heel zachtjes. Maar hij ziet
er uit, of
„Ik ga alleen binnen, juffrouw
Martha! Ik zal u roepen, als het no
dig is".
„En als ik de gehele nacht zou
moeten wachtent
„Nu, dat zal, hoop ik, niet noodza-
kelijk zijn". (Wordt varvolgd)
veel belangstelling hebben, er is zo-
veel verschillends, dat men, om er
ten voile van te genieten, er meer-
dere malen heen zou moeten gaan.
Om u enigszins een indruk te ge-
ven, van wat er te beleven valt, zou
ik „in vogelvlucht" die tentoonstel
ling willen laten zien.
De plattegrond is een slingerend
S ad door de enorme ruimte. Een
oolhol, waarin je toch niet kunt
verdwalen. En direct aan het begin,
Btaan we al midden in het vrouwen-
leven; grote illustraties tonen ons de
vrouw als middelpunt van het gezin,
haar taak als opvoedsteren we
zien in welke verschillende ruimten
zich dat vrouwenleven afspeelt en
afspeelde. De huiskamer van 50 jaar
geleden, doet ons wat weemoedig
terugdenken aan het intérieur bij
onze grootouders, en de alleen-maar-
practische tarichting van heden, vond
bij mijn omstanders heel wat cri-
tiekToen we echter de moderne
keuken met de keuken van een halve
eeuw terug vergeleken, ja, toen wa
ren we weer bly met ons practiach
electrisch- of gas-fornuis, en alleen
op de mooie koperen ketels konden
we jaloers wezen. Sterker nog viel
het grote verschil op van de kraam-
kamer van 1898 en thans! De arme
kraamvrouw in haar bedstee, de taa-
ker met het kind-in-het-Dak aohter
de tafel (met de brandewyn-fles bij
de hand!) hoe verwend voelen wij
ons nu!
Grote veranderingen onderging het
vrouwenleven in die halve eeuw.
Hoe normaal is het thans, dat wij
stem-reeht hebben,.,. maar een bi-
zonder goed verzorgde stand toont
ons daar de strijd, die voor onze
plaats in de maatschappij werd ge-
streden. En tôchde vrouw blééf
„vrouw". Dat zien we weer aan het
handwerk dat gemaakt werd door
vrouwen in kampen in Indonesië,
dat zien we 66k aan de mode.
De poppen zonder hoofd, en met
krullen inplaats van handen, tonen
mijns inziens de modellen niet op z'n
voordeligst. En heel onmerkelijk is
het, dat de mode van 1898 nu weer
zo sterk die van 1948 beïnvloed. We
zien de parasol van onze grootmoe-
der lila met zwarte kanthaar
handschoenen, laarsjes en muilen, en
we vinden het sneu, dat alleen des
avonds een mode-show wordt ge
houden van oude en nieuwe model
len.
Op het gebied van verlichting, ver-
warming en hygiène valt er veel te
zien en..., te leren. Overal zijn
hulpvaardige dames om ailes te la
ten zien en uit te leggen. En, midden
tussen dit ailes, vinden we opeens
een encrme kast met wol. Aile kleu
ren, aile kwaliteitenen, als we
er met een zucht langs willen lopen,
dan blijkt, dat we van die .zaligheden
10 knotten mogen bestellenlila,
oud-rose, marine, resedaer zijn
wel 60 tinten! Als we onze knotten
hebben aangetekend, er? het bewijs
veilig hebben weggeborgen, gaan we
verder.
We vinden er de herinnering aan
de bezettingstijd. Uitstekende diora-
ma's laten ons de huiskamer zien van
"40. De brandende haard, de gevul-
de linnenkast. En daarnaast dezelfde
kamer. De lege kast. De man is ver-
dwenen. Het dochtertje op een fiets,
zorgt voor „licht". Het noodkacheltje
staat op een andere noodkachel.
Levensgrote figuren zien we met
fietsen en karretjes er op uit trekken
om eten te halen. en twee Duitse mi-
litairen houden die droeve stoet te-
geh.
Grote foto's tonen ons grootmoeder
en kleindochter in de sport. Het bad-
pak toen en nu! Het rij-costuum, hoe
ongemakkelijk om in zo'n toilet te
fietsen en te tennissen
De vrouw in aile beroepen als
ziekenverzorgster, als M.A.R.V.A.
als kunstenares. Er ziin schilderijen
van Charley Tooroo, Jeanne Bieru-
maOosting, Sientje Mesdagvan
Houten, Lizzy Ausingh en anderen.
Tenslotte sluit een ry klederdrach-
ten dit ailes af.
Dan staan we weer buiten. Het
duizelt ons nog. De indrukken die
we hebben opgedaan zijn vele. Haast
teveel. Maar deze expositie beant-
woordt volkomen aan het doel: te
tonen de grote vooruitgang tijdens
de regering van H.M. Koningin Wil-
helmina.
Bonnen voor brood.
167-2 brood 800 gram brood
Aile Bonkaarten 810
173 algemeen 400 gr. brood of een
rantsoen gebak.
De Bonkaarten KA, KB en KC 810
178 algemeen 250 gram boter of mar
garine of 200 gram vet (gel-
dig t.m. 25 September).
De Bonkaarten KD, KE 810.
184 algemeen 125 gram boter of mar
garine of 100 gram vet (gel-
dig t.m. 25 September).
Tabaks- en Versnaperingenkaarten
QA, QB, QC 808.
97, 98, 101 Tabak: 2 rantsoenen siga-
retten of kerftabak.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds morgen worden gebruikt.
De niet aangewezen bonnen van
strook 4 van de bonkaarten 800 kun
nen worden vernietigd.
NOORDBROEK, 1 t.m. 31 Aug. 1948.
GebGren: Gezina Ida, d. v. P. E.
Noordhoff en H. J. Bolhuis: Jantje
Maria, d. v. B. Drent en H. Olthof.
Ondertrouwd: B. v. Weerden, 28 j.
en G. M. Winter, 27 j., b. v. Noord
broek; H. Bulthuis, 23 j. en F.
Blaauw, 22 j., b. v. Noprdbroek; A.
Rijk, 28 j. en H. van 't Westeinde, 29
j„ Overzande; Joh. Wierenga, 24 j.,
Siddeburen en H. de Haan, 18 j.,
Noordbroek; A. J. Wolthof, 21 j. en
J. Bulthuis, 18 j., b. v. Noordbroek.
NAGEKOMEN ADVERTENTIE.
Met grote blijdschap geven we
hierbij kennis van de geboorte van
ons Dochtertje en Zusje
WUBBIENA ELISABETH
WILHELMINA
Noordbroek, 31 Aug. 1948.
A 198.
J. EIKEMA
G. J. EIKEMA—BRAND
HENK
Tijdslijk: St. Jozef-Stichting,
Kamer 9, Sappemeer.
r 1
