De pndwstswjziging is m feit geworden
PLAATSEUJK NIEUWS
Waar de slavenhandel bloeit
Onder en boven de grond
„DE GROTE TREK"
CImatewt &atogxapen
Etaiage-wedstrijd
NEDERLANDSE ZEEMAN
IN OOSTZEE OPGEPIKT.
Ingrijpen drlngend noodiakelijk
Onmenselijke wreedheden
g
LANDBOUW.
SAPPEMEER.
De kleppermara, welke Maandag-
morgen door Sappemeer sou gaan is
thans vastgesteld op heden Woens-
dagavond hall zeven.
De opbrengst van de lnBigenver-
koop voor het Kankerfonds heeft
1 1576.70 opgebracht.
Zaterdagmorgen om plm. hall 10
reed een Jeep, die op de hoek van de
ParkstraatSlochterstraat moest uit-
wflken voor een wlelrflder die ver-
zulmde de verkeeraregela ln acht te
nemen, de wielrtfdster Mevr. Veentjer
aan. Per Groeno Kruls auto werd
mevr. Veentjer voor onderzoek naar
Gronlngen vervoerd. In het zlekenhula
bleken de gevolgen niet zo emstig te
zyn ala aanvankelijk werd gevreead
en kon zfl naar huis terugkeren.
HOOGEZAND—SAPPEMEER.
Door een jury beBtaande ult
Mevr. Stronkhorat en de heren Hen-
drlka en Schaaphok werden de vol-
gende prijzen voor de Gondelvaart op
Zaterdagavond toegekend. Verslerde
boten: 1. „Carp", H. J. Schomakerj
2. ,,Barend", Mej. Doombus; 3. „Mop-
ple", Brouwer. Verllchte boten: 1. B.
J. Eikema; 2. „Aha", Harry Buurma;
3. „Zwalker", K. Jonker. De prijzen
werden namens een commlssle onder
voorzltterachap van de heer A. W.
Stronkhorat, met een woord vandank
voor de verleende medewerklng door
de heer K. Jonker uitgereikt.
HOOGEZAND.
De caféhouder J. R. te Hooge-
zand, die aan de zwier waa geweeat,
deed bij de polltle aanglfte van een
hem ontstolen geldbedrag. Ala ver-
dachten zijn hlervoor aangehouden een
zekere J. R. en H. R., die het geld voor
feestvleren en drank hadden gebruikt.
Zij zullen worden voorgeleld aan de
Officier yan Justltie te Gronlngen.
Hoewel de officiële huldiglng tôt
een nader datum is ultgesteld, mocht
wethouder Klok op zijn jubileumdag
(25-jarig raadslidmaatschap) tochtal-
rijke persoonljjke, schriftelijke en etof-
felijke blljken van sympathie ontvan-
gen.
Maandagmiddag te hall twee is
de 76-jarige mevr. Swalve, doordat de
balustrade bezweek van het balcon
van een bovenverdieping van haar
wonlng vooraan in de Kielsterstraat,
naar beneden gestort, met het droe-
vig gevolg, dat de dood, zoals dr. de
Vries constateerde, spoedlg lntrad.
In het kader van de Jublleum-
week bood de dlrectie van de N.V.
Kantoorboekenfabriek „Atlanta" Vrij-
dagavond 3 Sept, het gezamenlijk
personeel met hun echtgenoten en
verloofden een Jubileum-Personeels-
avond aan ln 't hôtel Faber.
Aan een vijftal leden van het perao-
neel, t.w. de heren H. Hollander, H. W.
Kuipers, A. J. Kramer, G. Strabbing
en R. J. Kalk, die achtereenvolgens
hun 30-jarlg dlenstverband bt) «At
lanta" hadden herdacht, werd op de-
ze avond, bfl monde van de directeur,
de heer J. J. Smedes, het vererend ge-
tuigsehrift, alsmede de zllveren draag-
pennlng van de Ned. Maatschapptj
voor Njjverheid en Handel uitgereikt.
De heer L. K. Scholtena, die op 9
October a.s. per «Willem Ruys" naar
Batavia hoopt te vertrekken om een
leidende functle te aanvaarden bfl de
onlangs opgerlchte N.V. Verenlgde
Papierverwerkende Ïndustrie9n «At
lantaVan Stolk Reese" te Bata
via, werd de oorkonde der Vermoot-
schap aangeboden en namens het per
soneel een prachtlge relsnecessalre.
Een drletal jongens, dat ln militaire
dienst gaat, kreeg als herinnering van
het personeel een vulpen met inscrlp-
tie.
Muzlek en zang vormden evenwel
de hoofdschotel van het programma,
die werd verzorgd door de Orchest-
verenlging «Orpheus", o.l.v. de heer
Bogaerts en door de Famille Plinsinga.
Ofschoon het bestuur van de Win-
kelweekactie niet ontevreden mag
zijn over het resultaat van de binnen-
gekomen oplossingen, heeft zij ge-
meend toch aan het bezwaar van ve-
len te moeten tegemoetkomen. De
klacht was n.l. algemeen, dat hoewel
de letters wel waren gevonden, het
maken van een slagzin niet mogelijk
was. Vele malen werd er verweten,
dat er zich fouten in de opgegeven
letters bevonden. Het bestuur heeft
de zaak echter gecontroleerd en geen
fout kunnen ontdekken en ook blij-
ken er onder de ingezonden oplossin
gen zich reeds goede te bevinden,
zodat een fout uitgesloten is. Om te-
gemoet te komen aan de vele teleur-
gestelden, die de zin niet konden
vinden heeft het bestuur gemeend
de termijn van inzending te moeten
verlengen t.m. Zaterdag 11 Sept,
en enige aanwijzingen te moeten ge-
ven.
Voor Hoogezand bestaat de zin uit
35 letters, uit deze 35 letters moeten
8 woorden worden gevormd, waarbij
het laatste woord moet rijmen op het
vijfde. De woorden moeten als volgt
worden gegroepeerd:
W
...s S
Voor Sappemeer bestaat de zin ult
36 letters, uit deze 36 letters moeten
negen woorden worden gevormd,
waarbij het laatste woord moet rij
men op het vierde. De woorden moe
ten als volgt worden gegroepeerd:
«Orpheus" braoht verschlllende num-
mers op zeer verdienstelijke wjjse ten
gehore en oogstte dan ook een well-
verdiend succès.
In niet mindere mate gold dit voor
de famille Plinsinga, die begeleid
door de heer Bogaerts een Berle
Hollandse en een aantal Groninger
liedjes en voordrachten ten beste gaf.
Hèt was een ln elk opzlcht
geslaagde avond. Mej. Plinsinga wer
den bloemen aangeboden, de heren
Bogarets en Plinsinga een kistje ro-
kertjes.
RTJISCHEKBKUG.
Op de postspaarbank werd gedu-
rende de maand Augustus lngelegd
f 4.25 en terugbetaald f 3798.26.
WATERHUIZEN.
Aan mevr. L. de VroomeHld-
dlng van Gronlngen ls ontslag ver-
leend als ttjdelflk onderwjjzeres aan
de O.L. school alhier,
EUVELGtJNNE.
Door de Buurtver. werden Maan-
dag klnderspelen georganiseerd, die
veel belangstelling trokken. 's Avonds
kwam men gezellig bijeen btj Kroeze.
ZU1DBROEK.
Ter gelegenheid van de inhul-
diglng van Hare Majestelt Koningin
Juliana, werd vanwege het gemeente-
bestuur, aan de Klaas Woltjerweg een
Julianaboom geplant. Na een korte
rede van Burgemeester Steenhuis en
het voorlezen van de oorkonde, volgde
de planting van een mooie groene
beuk.
Een zanghulde van de schooljeugd
kon vanwege het slechte weer geen
doorgang vinden. Ook de voorgeno-
men volksspelen werden vanwege het
slechte weer afgelast.
In het Sportgebouw vond 's avonds
voor een voile zaal, een herhaling
van het programma van Dinsdag-
avond plaats.
Begunstigd door het mooie na-
zomerweer werd Vrijdagavond ln de
tuin van de heer J. Engels ln de Kerk-
straat, door het Harmoniecorps
\,Noord- en Zuldbroek" tezamen met
de Zangverenlglng «Nleuw Leven" een
tulnconcert gegeven. De publieke be
langstelling was ultstekend en de
verschlllende nummers van het pro
gramma werden goed weergegeven.
Ml! N TEND AM.
De ultslagen van de volksfeesten
welke Maandag op het Sportterreln
werden gehouden zijn als volgt:
Fletsrfjden met hlndernlssen: 1. H.
Veldman, 2. J. Wolthuis.
Zaklopen: 1. J. Wolthuis, 2. J. Wle-
chers.
Krulwagenrennen1. H. Hofman, 2.
J. Wolthuis.
Stoeltjesdans: 1. H. Veldmande
Vries, 2. M. Schipper.
De Hengelsportver. ,,De Wltte
Dobber" hleld haar laatste vlswed-
strfld ln het Zuidlaardermeer. De
prflswlnnaars zjjn: 1. J. Wijsbeek, 2, D.
de Vries, 3. L. v. d. Veen, 4. H. Pa
ter, 5. J. de Vries, 6. O. v. d. Wijk, 7.
H. Veldlman, 8. B. Holthoff. De vangst
was matig.
Radio Kiel meldt, dat het Itallaan-
se stoomachip «Apollo", op weg van
Kiel naar Gdansk, glstenmorgen
vroeg een Nederlandse teeman heeft
opgepikt, een schipbreukeling van
het Deense stoomschip «Massl Ma",
dat op 6 September des avonds op
een mijn liep en in de lucht vloog.
Er worden acht leden van de be-
manning gemist. Onder hen bevlndt
zich nog een Nederlander.
De Deense vloot zoekt thans met
patrouillevaartuigen en vliegtulgen
naar mogelijke overlevenden. Het is
niet uitgesloten, dat zij in een boot
de Duitse kust van de Sowjet-zône
hebben bereikt. De «Massima" had
Rotterdam aangedaan en was nu met
een lading cokes op weg van Emden
naar Stege.
EEN DODE
IN KUNSTMESTFABRIEK.
Zondagmiddag hoorde de portier
van de Eerste Nederlandse Coopera-
tieve Kunstmestfabriek te Vlaardin-
gen een hevige slag uit de richting
van de pyrietloods. In de loods wa
ren een 36 en een 32-jarige arbeider
beÛg geweest met het verwerken
van pyriet. Op onverklaarbare wijze
is de pyriet gaan schuiven waardoor
de 36-jarige arbeider geheel werd
bedolven en de ander gedeeltelijk.
Door ijlings toegeschoten arbeiders
werd de één spoedig bevrijd, maar
bleek door het pyriet, dat in vochtige
toestand uit Spanje wordt aange-
voerd en door broei een temperatuur
van 70 80 graden krijgt, brandwon-
den te hebben opgelopen, benevens
een rechter-onderbeenfractuur. De
andere arbeider is later levensloos
onder het pyriet vandaan gehaald.
MOORD TE HELMOND.
Maandagmiddag is te Helmond het
lijk gevonden van de 44-jarige J. van
S., vader van drie kinderen. Na het
eerste onderzoek bleek, dat de mari
was overvallen en tengevolge van
een messteek in de hartstreek moet
zijn overleden. Als verdacht van
deze moord is aangehouden de 43-
jarige M. EL uit Helmond. De beweeg-
rekenen voor deze moord zyn nog
niet bekend.
BUZONDERE RECHTSPLEGING.
Een moeder verraadde haar zoon,
maar werd noolt gestraft.
T. T. H. Ferkranus ult Deventer
was bij de S.D. te Amhem werkzaam
als portier, en een enkele keer mocht
hij wel eens mee gaan om een arres-
tatie te verrichten.
Zekere van Eijck, was gedeser-
teerd bij de «Landstorm Nederland",
omdat hij er weinig zin in had naar
het Oostfront te gaan. Hij hield zich
in het ouderlijk huis verborgen. Dat
stond zijn moeder echter niet aan en
deze waarschuwde de S.D. Ferkranus
werd er heengestuurd tezamen met
de Duitser Mjack. Van Eijck bleek
echter een katje, dat niet zonder
handschoenen kon worden aange-
pakt. Er ontstond een vechtpartij,
waarbij Mack geworgd dreigde te
worden. Toen klonken er schoten, en
de tegenstand van van Eijck vermin-
derde. Hij was door twae kogels ge-
troffen, en dodelijk gewond. Volgens
lgei
hvi
K...,
In verband met het mogen inzen-
den van de oplossingen tôt en met
Zaterdag a.s. worden de winkellers
verzocht hun letter zolang in de éta
lagé te laten staan.
De inzending der formulieren
dient te geschieden in gesloten enve
loppe, onder het motto «De Grote
Trek", gericht aan het bureau van
«Het Nieuwsblad",
Hoogezand.
Hoofdstraat 0,
(Van onze Paiflse correspondent).
Kort geleden zijn er op de kust
van v.m. Italiaans Somaliland een
aantal kinderlijkjes aangespoeld, het-
geen opnieuw een schel licht werpt
op de vreselijke slavenhandel, welfce
lier nog woedt. Saoudi-Arabië en;
Yemen hebben bijna 2.000.000 slaven.
Een spéciale commissie van de UNO
is thans bezig hierover een rapport
samen te stellen teneinde hiermede
te trachten Saoudi-Arabië en Yemen
te bewegen de slavenhandel af te
schaffen.
De slavenhandel was oorspronke-
lijk de meest belangrijke bron van
inkomsten in deze landstrelcen. Met
Saoudi-Aribië aan het hoofd, tierde
er in Yemen, Somaliland, de Soedan,
Abessinië een uitgebreide bedrijvig-
heid in negerslaven, die op de Afri-
kaanse kusten werden geroofd. Abes
sinië gaf oorspronkelijk zelfs de toon
aan. Toen Haille Selassie evenwel
om toelating tôt de Volkenbond vroeg
stelde men als voorwaarde, dat het
slavendom zou moeten worden afge-
schaft en de slavenhandel streng
verboden. De Keizer heeft strikt
woord gehouden en in het land van
de Negus zijn thans dan geen slaven
meer.
Anders is het helaas in Saoudi-
Arabië en Yemen. In beide landen
zuchten nog bijna twee millioen men-
sen onder het slavenjuk.
Op vele plaatsen worden clandes-
tiene slavenmarkten gehouden, waar-
op vooral jonge meisjes worden ver-
kocht. Enkele malen bevinden zich
onder de koopwaar eveneens blanke
vrouwen. De vraag naar jongens is
zeer gering, hetgeen vanzelfsprekend
ook in de prijzen tôt uitdrukking
komt. Terwijl de biedprijs voor de
tneisjes merendeels schommelt tus-
sen de 300 en 400 dollar, zijn de jon
gens slechts de helft waard. Welis-
waar sterft het slavendom langzaam
uit, daar de wetgever in Saoudi-Ara
bië en Yemen heeft bepaald, dat de
kinderen der slaven vrije mensen
worden, doch vooral omdat er ook
thans nog steeds nieuwe slaven wor
den aangevoerd zal dit kwaad nog
vele tientallen jaren blijven bë-
staan, tenzij er onmiddellijk wordt
ingegrepen.
Europese fortuinjagers met een
besmet verleden hebben soms de
markt in handen. Hieronder schijnt
zich o.a. een oud-Pruissisch officier
te bevinden. Ook worden in dit ver
band de namen genoemd van enkele
Spanjaarden. Van tijd tôt tijd orga-
niseren zij kruistochten langs de
kust van Oost-Afrika. Met hun snei-
le, zware en vaak modem bewapen-
de boten ondememen zij deze roof-
tochten. Tôt de tanden gewapende
manschappen gaan aan land en roven
de kinderen. Ze willen alleen kinde
ren tôt ongeveer elf jaar. Volgens be-
trouwbare gegevens worden deze
kinderen geboeid in de schepen ge-
worpen met een prop ln de mond en
verborgen achter en onder koffle of
andere lading. Erigelse vaartuigen
patrouilleren steeds in de Rode Zee,
doch slechts zelden gelukt het deze1
de hand te leggen op bemanning,
schip en huit. Ontwaren de slaven-
handelaren in de verte n.l. een En-
gelse bodem, dan zoeken zij dekking
op de kust en zo dit niet meer lukt
wordt de levende lading geboeid
over boord gesmeten, gedoemd te
verdrinken.
De meisjes blijven tôt hun twaalfde
jaar in kampen, de jongens tôt hun
zestiende. Daama worden zij naar de
vele markten vervoerd en in het
openbaar verkocht. De beide groot-
ste markten zijn Mekka en Medina.
Hier worden telkenmale ook nog
blanke, Europese slavinnen verhan-
deld, merendeels jonge meisjes.
De slavenhandel woedt ongehin-
derd voort. Saoudi-Arabië en Yemen
hebben zonder meer geweigerd hun
medewerking te verlenen aan het tôt
stand komen van het bedoelde UNO-
rapport. Dat houdt weinig beloften
in voor de toekomst.
Indien ergens, dan is hier ingrijpen
noodzakelyk.
man en vrouw van Eijck en hun
dochter had Ferkranus geschoten.
De procureur-fiscaal van het Am-
hemse Bljz. Gerechtshof eiste 10 jaar.
De advocaat wees erop. dat ver-
dachte verder niets op zyn geweten
heeft. Hij heeft de gevangenen al-
tijd goed behandeld, zo goed, dat hij
nu getrouwd is met een illégale
werkster, die hij destijds heeft be-
waakt
En nu het gekke van het geval: De
moeder van het slachtoffer werd als
etuige gehoord, en toen de prévi
ent haar vroeg of zij gestraft was
voor het verraad van haar zoon, ant-
woordde zij met neen.
ACHT EN VIJFTIGJARIGE MAN
VERMOORD TE NUKERK.
In de nacht van Zaterdag op Zon-
dag la in het Holkerveen (gemeente
N-kerk) de 58-jarige G. van D. van
het leven beroofd.
Deze van D., een weduwnaar had
als huidhoudster Mej. E., die voor-
heen in betrekking was bij de 47-
jarige C. in Amerfoort, wegens ziekte
van diens vrouw. Nadat de vrouw i
van C. hersteld was, trad mej. E. in]
dienst bij van D. in het Holkerveen,
dit was echter niet naar de zin van
C. Hij trachtte haar over te halen te-
rug te komen, zonder succès evenwel.
Zaterdag vatte hij het plan op naar
het Holkerveen te gaan om de vrouw
te spreken te krijgen. Hij arriveerde
's avonds om 9 uur, per fiets doch
trof haar niet thuis. Om elf uur
kwam hij ten tweede maie, doch
wederom zonder resultaat. Mej. E.
was ni. naar Amsterdam en nog niet
thuis gekomen, C. repareerde met
hulp van de zoon van van D. een
lekke band en vertrok daama. Om
ongeveer twee uur 's nachts kwam
hij voor de derde maal bij de woning
van van D. Hij vroeg, of de vrouw
naar buiten wilde komen. Deze wei-
gerde. Van D. die reeds te bed lag
begaf zich in nachtkleding naar bui
ten.
Wat er toen precies is voorgevallen
is niet bekend. Na enige ogenblikkën
keerde van D. in zijn woning terug.
Hij zei, dat hij gestoken was en zakte
levensloos in elkaar.
De politie van Nijkerk stelde on-
middeUyk in samenwerking met de
'burgemeester en de politie uit het
Nijkerkerveen een onderzoek in. C.
werd te Amersfoort in zijn woning
gearresteerd. Hoewel hij aanvanke-
Sjk ontkende heeft hij later bekend
de moord te hebben gepleegd met
een schoenmakersmes, dat hij reeds
enige dagen in zijn zak had. Hij ont-
kent het mes met voorbedachte rade
in zyn zak te hebben gestoken. C. zal
dezer dagen voor de officier van jus
tifie worden geleid.
Wij hebben een bezoek gebracht
aan de tentoonstelling «Groningen
1948" (over de algemeenheden schre-
ven wij reeds eerder en nu willen
wij het speciaal hebben over de land-
bouw). Ten eerste zijn er zoveel
stands, die wij daar gezien hebben,
dat de plaatsruimte van de krant het
niet mogelijk maakt ze zelfs maar
aile te noemen en bovendien hopen
we dat vele lezers ze op deze of an
dere tentoonstellingen zullen hebben
bezichtigd. De meeste van deze
stands komen op aile belangrijke
landbouwtentoonstellingen, zodat ze
tenslotte gemeengoed worden. Doch
toen we zo van tent tôt tent en van
stand tôt stand wandelden vielen
ons enkele gedachten in, die we hier
nader uitwerken, We Btonden voor
een serie foto's van landbouwgewas-
sen, waarop niet alleen de boven-
grondse plant afgebeeld was, maar
ook het wortelstelsel. Gehele graan-
planten, bietenplanten, aardappel-
planten e.d. zijn voorzichtig uitgesto-
ken, daama is met grote omzichtig-
heid de grond weggespoeld en aldus
de totale plant in zijn werkelyke
vorm verkregen. Duidelijk ziet men
hoe iedere plant met de oneindig
fijne vertakkingen van zijn wortels
naar aile kanten in de grond grypt
om voedsel en vocht te krijgen.
Juist dat wortelstelsel boeide ons
het meest. Want is het niet zo, dat
in de landbouw eigenlijk het belang-
rijkste iswat je niet ziet. Na-
tuurlijk, gewassen kunnen niet
groeien zonder licht, lucht en warm-
te, maar op de ontwikkeling en de
gezondheid van het wortelstelsel be-
rust de groei in de eerste plaats. Het
is dan ook geen merkwaardigheid,
dat grondbewerking, bemesting, kie-
ming en groei van de plant onder-
denkt U aan de fotowedstrljd?
Zoals wij reeds in ons nummer van 28 Augustus mededeelden^ is
door «Het Nieuwsblad" in samenwerking met de Amateur-Foto-
grafen-vereniging Hoogezand—-Sappemeer «De Zoeker" een foto
wedstrljd georganiseerd voor lezers van ons blad.
Betreffende deze wedstrjjd geven wij thans de volgende medede-
lingen:
In aanmerking komen foto's van aile formaten, genomen binnen
het rayon van «Het Nieuwsblad", welke foto's v66r Vrijdag 1 Oct.
aan onze redactie moeten worden toegezonden, in een enveloppe,
waarop buiten de normale adressering is vermeld «Fotoprjjsvraag".
Achter op de foto's moet worden vermeld naam en adres van de
inzender, alsmede de naam van het gefotografeerde onderwerp.
Voor de mooiste foto's en de geestigste foto's van een formaat tôt
9 x 12 cm. en formaten daarboven zullen prijzen beschikbaar ge-
steld worden ln de vorm van médaillés. Na bekendmaking van de
uitslag kunnen de inzenders hun foto's terughalen bij «Het
Nieuwsblad". De bekroonde foto's blijven echter eigendom van
het blad en de amateur-fotografenvereniging «De Zoeker", die
van deze foto's de volledige publicatierechten verkrljgen.
De jury zal worden samengesteld ult een gelijk aantal vertegen-
woordigers van «Het Nieuwsblad" en «De Zoeker"; op de uitspraak
van de jury is geen beroep mogelijk.
De feestelijkheden zijn voorbij, Natuurlijk hebt U verschlllende
plaatselijke gebeurtenissen op de gevoellge plaat vastgelegd. En
het spreekt vanzelf, dat U foto's hebt gemaakt van de verlichting
van het Oosterpark te Hoogezand. Wellicht zijn er een paar ge-
schikte foto's bij om in te zenden.
En als die er niet zijn; de zomer loopt ten einde. In de natuur
kondigt de herfst reeds zijn nadering aan. U kunt nu nog prachtlge
opnamen maken.
Het nieuwe handelsaccoord met de Bizône van Dnitaland o.a. van
behuig voor de export van groenten.
rijk hoger aandeel van zijn invoer
uit Duitsland, incl. de kolen, met uit-
voer te betalen.
Het nieuwe handelsaccoord
en de groente-export.
Reeds voordat het verdrag geslo
ten was heeft ons land groente aan
Duitsland geleverd, hoewel helemaal
niet vast stond of- en op welke wij
ze betaling daarvan zou worden ver
kregen. Thans is in de overeenkomst
bepaald dat ons land tôt 1 Mei a.s.
200.000 ton groente tôt een bedrag
van f 10 millioen mag leveren. De
reeds geleverde groenten, voor de
inwerkingtreding van het verdrag
(1 Aug.) zal als onderdeel van het
geoenmde contingent worden be-
schouwd, zodat daarvoor thans ook
betaling zal worden verkregen. Ër
zal een nieuwe overeenkomst wor
den getroffen voor de levering van
verse groenten vanaf 1 Mei '49, wel
ke dan geldig zal zijn tôt de afloop
van de gehele handelsovereenkomst,
welke voor een jaar geldig is, dus
tôt 31 Juli 1949.
Inleiding van de heer Louwes.
De heer Louwes, voorzitter van de
Stichting van de Landbouw, heeft
met goedvinden van het hoofdbe-
stuur van deze stichting een inlei
ding gehouden over landbouwproble-
men, waarvan de inhoud ter kennis
is gebracht van de minister van
landbouw, visserij en voedselvoorzie-
ning.
Aan deze inleiding ontlenen wij
het volgende:
De landbouw moet leven onder het-
zelfde régime als het overige be-
drijfsleven, en moet een leidend be-
ginsel voor het economische en soci
ale leven eisen. Het leidend beginsel
zal moeten zyn bestaanszekerheid
voor de b^er en voor de landarbeider.
Dit eist een actieve landbouwpolitiek
ten opzichte van lonen en prijzen, en
ook van de uitvoer en de productie.
Tegenover deze actieve politiek
staat de plicht van de landbouw
doelmatig en hard te werken en
open te staan voor de nieuwe ideeën.
Er zullen maatregelen genomen
moeten worden, die bepaalde prijzen
garanderen. En indien men deze
maatregelen wenst kan men zich
anderzijds niet verzetten tegen maat
regelen, die de productie regelen.
Eén van de moeilykste aspecten
van de landbouw is dat van het
kleine boerenbedrijf. Hier zal het
Landbouw Economisch Instituut een
zeer nauvsgezet onderzoek instellen,
teneinde een duidelijk overzicht te
ver krijgen van de toestand van het
kleine bedryf.
Visserij.
De IJsselmeer visserij is nog steeds
een bedrijf van enige betekenis,
waarin velen hun boterham verdie-
nen. Er zijn reeds enige belangrijke
stukken ingepolderd, doch daarvan
heeft de visserij weinig nadeel on-
dervonden. Het is echter waarschijn-
lijk, dat de inpoldering van de meest
zuidelijke delen een ongunstige ver-
houding zal hebben op de visstanaL
Daarmede houdt de Visserij-Inspec-
tie reeds rekening. Daarom wordt de
vistijd (de tijd dat het geoorloofd ls
te vissen) in overeenstemming ge
bracht met het aantal bedrijven.
Neemt dit laatste toe, dan wordt de
tijd verminderd.
Van afvloeiïng van Usselmeervis-
sers op grote schaal is nog geen
sprake geweest, en er is eerder een
uitbreiding dan een inkrimping te
constateren. Nieuwe vergunningen
worden echter niet meer afgegeven,
en de mogelijkheid bestaat, dat een-
maal gegeven vergunningen worden
ingetrokken.
Nu we toch over visserij spreken
zullen wij nog even stilstaan bij het
snelvriezën van vis. Hiertoe zijn op
beperkte schaal proeven genomen
door het Centraal Instituut voor Voe-
dingsonderzoek. Uitbreiding van de
proefnemingen was echter om twee
redenen niet mogelijk: gebrek aan
middelen en slechte huisvesting. Het
bedrijfschap voor de visserijproduc-
ten heeft thans f 75.000 uitgetrokken
voor de financiering van de proeven
van dit instituut.
Het snelvriezen van vis heeft het
voordeel, dat de bevolking geregeld
van vis kan worden voorzien. In tij-
den van overvloedige aanvoeren kan
een gedeelte van de vis uit de markt
worden genomen en ingevroren om
in tijden van geringe aanvoer te wor
den afgezet. Bovendien biedt inge
vroren vis het voordeel, dat zij wordt
verkocht zonder graat en vellen, het
geen tijdsbesparing voor de hiiis-
vrouw betekent.
In de vierde en laatste instantie
had de Eerste Kamer te beslissen
over de vier wetsontwerpen tôt wij-
ziging van de grondwet. Zoals men
•weet heeft het volk te beslissen over
grondwetswijzigingen. Dergelijke
wetsontwerpen worden door de
Tweede- en Eerste Kamer behan
deld. Vervolgens worden de Kamera
door de regering ontbonden. Er wor
den verkiezingen uitgeschreven, zo
dat de wil van het volk blijkt, en
vervolgens worden de ontwerpen in
de nieuwe Tweede en Eerste Kamer
behandeld. Bij de laatste behande-
ling wordt een stemmenmeerderheid
van 2/3 geëist.
Terwijl overal in het land feest ge-
vierd werd er is immers niet al
leen op 31 Augustus en 6 September
feest gevierd, maar in geringer mate
Ook de daartussen liggende dagen
is Donderdag en Vrijdag de Eerste
Kamer bijeen geweest om over de
grondwetswijziging te spreken. Er
is veel over gesproken en 't eindresul-
taat is geweest dat de ontwerpen
werden aangenomen met een belang
rijke meerderheid. Vrijdagavond nog
heeft Koningin Wilhelmina de vier
Wetsontwerpen tôt grondwetsherzie-
ning getekend.
Handelsaccoord met de Bizône
van Duitsland.
Na gedurende 3 jaar moeizaam
onderhandeld te hebben is het ein-
delijk zover gekomen, dat een han
delsaccoord is gesloten met de Bi
zône van Duitsland. Deze overeen
komst betekent, dat de grondslag is
gelegd voor een gezond herstel van
)onze handel met Duitsland, temeer
omdat de overeenkomst op brede ba-
sis is opgetrokken. Door Nederland
zal voor een bedrag van f 181 mil
lioen aan goederen lnclusief In-
dische producten kunnen worden
uitgevoerd, te verhogen met een vrij
belangryk bedrag voor door Neder
land ten behoeve van de Bizône te
verrichten transportdiensten. Daar-
itegenover zal Duitsland aan ons land
leveren voor een bedrag van f 230
.millioen, waarin begrepen f 75% mil-
\lioen voor steenkooL
De betaling zal in principe lopen
overeenkomstig de bepalingen van
de oude betalingsovereenkomst, wel
ke betaling van het écart in dollars
eiste. De steenkolen moeten nog
steeds in contante dollars worden
betaald.
Door de nieuwe overeenkomst
krijgt Nederland de kans een belang-
worpen zijn, die bij het landbouwon-
derwijs en bij de landbouwvoorlich-
ting ter dege worden behandeld.
Maar, zo peinsden wij verder, bij dit
ailes missen we aandacht voor de
gezondheid van de bodem. En dat is
eigenlijk een wetenschap op zichzelf.
De laatste jaren begint men meer en
meer tôt de overtuiging te komen,
dat wij die gezondheid verwaarloosd
hebben, of althans niet hebben ge
weten, dat wij deze ook op een goed
geleid bedrijf grote schade konden
toebrengen. Toch is men op het ogen-
blik de overtuiging toegedaan, dat
het uitsluitend gebruik van kunst-
mest op de duur emstige gevaren
met zich meebrengt. Er treden steeds
meer ziekten op, terwijl het waar-
schynlijk is, dat deze bij een ruimer
gebruik van organische mest (stal-
mest en compost) voor een belangryk
deel achterwege blijven. Maar een
inzending, die ons dit belangrijke
vraagstuk onder de aandacht brengt
misten wij op deze, toch overigens zo
groot opgezette tentoonstelling. Het
was dus een stand-die-er-niet-was,
welke ons het meeste aanleiding gaf
tôt nadenken. Nu de V.A.M. (Vuil-
Afvoer-Maatschappij) voomemens is
zoveel mogelijk stadsafval tôt com
post te gaan verwerken, is het mo
ment gekomen om de betekenis daar
van in landbouwkundig opzicht on
der het grote publiek bekend te ma
ken. Mogen wij daarom de V.A.M. en
Ir. Cleveringa, de grote voorvechter
voor een gezondere bodem, in ovèr-
weging geven een flinke stand voor
tentoonstellingen te laten houwen,
waarin dit bijzondere onderwerp
wordt behandeld? Het wil ons voor-
komen, dat hieraan werkelyk behoef-
te is.
Naar de machines.
En nu iets over de machines. Het
viel ons wederom op, welk een be-
langrijk werk er wordt gedaan door
vele eenvoudige dorpssmeden en
kleine machinefabrieken, die met tal
van constructies aankomen, die ge
heel op de practijk zijn gericht. Dat
de grote importeurs indrukwekkerj-
de machines kunnen laten zien, zal
niemand verbazen. Maar van min-
stens evenveel betekenis is het, dat
juist de kleine constructeurs op het
platteland, die de practijk van ons
boerenbedrijf uitstekend kennen,
voortdurend zoeken naar handiger,
niet te ingewikkelde machines, die
aan de practyk grote diensten kun
nen bewyzen. Ook bij practykproe-
ven was het ons reedr- opgevallen,
dat dikwijls de eenvoudige machines
het best voldoen. De enkele aardap-
pellichter of de machine, die aardap-
pelen op een rij werpt, voldoet beter
dan de zware, volledige aardappel-
rooier, die het gewas in de zak of de
mand moet afleveren. Hetzelfde zien
we bij de bieten. Er zijn door Neder
landse dorpssmeden bietenlichters
gebouwd, die vooral goed werk le
veren bij de taps toelopende bieten-
soorten. Bij bieten met meer „buik"
is het resultaat wat mlnder, maar
toch zijn dit machines, waarvan de
boer plezier heeft. Wanneer men
eerst met de kopschoffel het loof af-
steekt, of met een kopmachine het
gewas kaal maakt en er vervolgens
met de lichter doorgaat is het bieten-
rooien geen groot vraagstuk meer.
Deze eenvoudige machines blijven
ook goedkoop genoeg om door de ge-
wone boer te worden aangeschaft en
juist daarom zien wij meer heil in
deze producten van ons eigen platte
land, dan in grote, ingewikkelder ma-
chinerieën, die nog verre van voi-
maakt zijn.
GEDENICOTINISEERDE TABAK
BONVR1J.
Gedenicotiniseerde tabak, dat is kerf-
tabak, waaraan de nicotine geheel of
bijna geheel is onttrokken, mag thans
bonvrtj worden verkocht. Op de ver-
pakking van dergelijke tabak moet
vermeld zijn «Gedenicotiniseerde tabak
bonvrt)".
INGEZONDEN
Nu de feestverlichting is gedoofd,
de straat- en gevelversieringen zijn
,verwijderd en het normale leven z'n
gewone tred heeft -hernomen, is het
înij een behoefte in dubele kwaliteit,
n.l. als voorzitter van de commissie
tôt viering van nationale feestdagen
en als burgemeester aan allen mhn
welgemeende dank te betuigen, die,
op welke wijze ook, hebben bijgedra-
gen om in verband met het Rege-
ringsjubileum van Koningin Wilhel
mina en het aanvaarden van de rege-
ringstaak door Koningin Juliana,
Sappemeer een feestelyk aanzien te
;even en om de algemene feesten te
loen slagen.
1 er
(wU
derlanders) ben ik toch van oordeel
lage
Hoewel er vanzelfsprekend critiek
zal zijn (wii zijn toch critische Ne-
aan de weg
dat de feesten een succès zijn gewor
den en dat we kunnen terugzien op
een geslaagde feestperiode.
Hiervoor is de medewerking van
velen nodig geweest, van stille wer-
kers en van hen, die
moesten timmeren.
Ik noem niemand, omdat een ieder
een onmisbaar onderdeel van het
grote raderwerk vormde, maar ik
zeg allen hartelijk dank voor de
spontané medewerking.
A. W. STRONKHOHST.
