de Havane in Rotterdam en Antwerpen Bijzonder Gerechtshof eist wederom de doodstraf -Jarig bettaan van de R. H. B. S. te Sappemeer Giailiano w«nst aansluiting van Sicilië bij de V.S. r waarin opgenomen OOST GOORECHT VAN 1871 EN het NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN 1888 ECN FRIS BAD Derde focspgcHtg. Woenoderg 6 Ocîobwr 1948. No. 80 VOOR DE GEMEENTEN HOOGEZAND - SAPPEMEER - SLOCHTEREN NOORD- EN ZUIDBROEK MUNTENDAM - VEENDAM EN OMGEVING Nieuwe Perspectieven voor Er dienen maatregelen te worden getroffen, opdat onze Icoopvaçiardijvloot niet kwalitief en kwantitiel sterk zal achteruitgaan. EEN KANJER VAN EEN KARPER. Sigaretten in 6 prijsklassen. Hij schreef een persoonlijke brïef aan Truman. f* f 1.00 p. kwartaal. Franco p. post f 1.7B (bfl vooruitbetaling) PRETS DER ADVERTENTIES i 12 cent par mm. Zogen. Kleintjes als te koop, te huur, gevraagd enz. mini mum 79 eent (bfl voorultbetallng) NIEUWSBLAD VERSCHHNT WOENSDAG8 EN ZATERDACJ6 Ultgeefiter Seggehs en Kremer's Uttgeverszaak „Het Nleuwsblad" C.V. Kantoor Hoofdstraat f Hoogezand Telefoon 139 (b.g.g. 2 3 of 214) Postrekening No, 435888. De begrotingen van de verschillen- deld over het gebruik van de havcns de departementen zijn bij de Tweede van Rotterdam en Antwerpen bij Kamer ingediend, en we zullen om het Rijnverkeer naar Duitsland. zo te zeggen eens een wandelingetje Reeds enige malen werd gemeld, dat door deze begrotingen maken. Daar- daarbij gunstige resultaten waren bij zullen wij onze aandacht niet be- behaald voor België en Nederland, païen tôt de millioenen, die in deze doch steeds weer bleken deze berich- begrotingen de revue passeren maar ten voorbarig te zijn geweest. Enge- we zullen even stilstaan bij de toe- lichtende tekst. Allereerst: Wederopbouw en Volkshuisvesting Men zal wel eens gemerkt hebben, dat er een zekere gelijk valt te be- speuren in de nieuwbouw. Die ge- lîjkheid wordt een der middelen ge- noemd om zo snel mogelijk het aan- tal beschikbare woningen te doen toenemen. Bij het bouwen van derge- lijke woningen wordt wel rekening gehouden met de aard van de bevol- king in de verschillende delen van ons land. Terwijl in de jaren voor 1948 slechts weinig belangrijke nieuw- bouwwerken in uitvoering konden worden genomen, omdat men zich nog moest bezighouden met het op- maken van plannen, kunnen thans belangrijke bouwwerken worden aanbesteed. Landbouw-Egalîsatiefonds. Over deze begroting hebben wij in ons vorig nummer reeds in het kort gesproken, omdat de gevolgen van het regeringsbeleid merkbaar zullen worden in de prijzen van be langrijke levensmiddelen. Zo zal de subsidie welke op suiker wordt ver- strekt, en welkè f 0.15 per kg. be- draagt, worden afgeschaft. Dit bete- kent natuurlijk, dat de prijs van sui ker zal stijgen. Ook de prijs van varkensvlee zal worden verhoogd, alsmede de land en Amerika leidden hun scheep- vaart naar Duitsland over Hamburg, hetgeen voordeliger was, en de voor- oorlogse levendigheid van de havens van Rotterdam en Antwerpen. die goeddeels te danken was aan de transitohandel bleef uit. Thans zal deze levendigheid te- rugkeren, want tussen het Ge- meenschappelijke Export Import Bureau voor de Brits-Amerikaan- se zone van Duitsland enerzijds en Nederland en België ander- eijds is nu overeenstemming be- reikt over het gebruik van deze havens. Onze Koopvaardijvloot. In samenwerking met de inspec- teur-generaal voor de scheepvaart heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek cijfers gepubliceerd be- treffende onze koopvaardijvloot. Aan de hand van deze cijfers ko- men de samenstellers tôt de conclu ais, dat de jaren na 1950 voor onze vloot zeer critiek zullen zijn. Indien niet door een omvangrijke vemieu- wing de vloot zal worden versterkt, is in die jaren een emstige veroude- ring te verwachten, met aile daaraan verbonden schade voor onze koop- vaardij. Die taak, waarvoor de rede- rijen in de komende jaren zullen ko- men te staan, mag zeker niet gering worden geacht Daarom dient tijdig de vinger op de wonde te worden ge- legd, opdat maatregelen kunnen worden getroffen welke een kwali- «V»* -WU1UC11 gCHVjjLXtix vvvxa^ prijzen van boter, bak- en braaa- tjeve en kwantitieve achteruitgang vetten en oliën zullen omhoog gaan, tengevolge van verminde- ring van de subsidie. Een betere boodschap is, dat het in de bedoeling schijnt te liggen het rantsoen spijsvetten te verhogen met 50 gram per week. Oorlog. Het beleid van het mlnisterie van oorlog wordt beheerst door de vol- gende factoren: aflossing van de troepen in Indonesië; de verplichtin- gen welke voortvloeien uit het Pact van Brussel; en de toestand van 's rijks financiën, waardoor de maat regelen, welke genomen zullen wor den ter voldoening aan de verplich- tingen van het pact van Brussel, slechts van beperkte omvang zullen zijn. Die in 1948 begonnen opbouw van het luchtwapen zal in 1949 worden voortgezet, terwijl voorzieningen zul len worden getroffen t.a.v. van de be- veiliging van ons land tegen overval- len, in het bijzonder overvallen met luchtlandings troepen. Marine. Omtrent de taak van de Kon. Ma rine lezen wij: het meewerken aan het herstel van orde en recht in In donesië; het afwikkelen van de na- sleep van de oorlog; de opbouw van de vloot en de daarmede samenhan- gende personeelorganisatie. De eigenlijke oorlogstaak wordt tweeledig genoemd: de van onze koopvaardijvloot kunnen voorkomen. VLEEGTUIGJE BU LANDING OMGESLAGEN. Door de harde wind is op Schiphol o een klein sportvliegtuigje bij de lan- steeds toeneemt, zal de A.N.W.B.-we GEHEIMZINNIGE GERUCHTEN IN ZWITSERLAND. In Zwitserland doen geruehten de ronde, dat hevige ontploffingen die door atoombommen zouden kunnen zijn veroorzaakt in Zûrich zijn gere- gistreerd. Er werd op gewezen dat zware ontploffingen zich anders lie- ten registreren dan aardbevingen. Er bestaat echter geen méthode om atoomontploffingen te onderscheiden van andere zware explosies. Mede- werkers van Zwitserse Metereolo- gische stations hebben telefonisch op- dracht gekregen, zich te onthouden van commentaar op aile geruehten op atoomexplosies in de Sowjet-Unie. De directeur van het Zwitserse Mete- reologisch Instituut verklaarde, dat ieder commentaar dat zou worden gegeven, felle critiek bij de Sowjet- autoriteiten zou uitlokken, daar der- gelijke berichten uiteraard een grote politieke en militaire betekenis heb ben. Het zou zelfs de Zwitserse neu- traliteit in gevaar kunnen brengen. SOWJETS WILLEN DE BERLUNSE KWESTIE NIET VOOR DE VEBLIGHEIDSRAAD Toen bij de zitting van de Veilig- heidsraad de Agenda in discussie werd gebracht hief de Russische af- gevaardigde Wysjinsky onmiddellijk rustig zijn hand op, om in de gele- genheid te worden gesteld het woord te nemen. In deze woorden protes- teerde hij tegen het op de agenda plaatsen van de kwestie Berlijn. Deze kwestie is niet te scheiden van het probleem van het overige Duitsland.. en behoort te worden opgelost door de ministère van buitenlandse zaken van de bezettende mogendheden. Amerika is echter niet bereid de kwestie in te trekken, zodat thans het vermoeden bestaat, dat de Sow- jet-afgevaardigde zich uit de Veilig- heidsraad zal terugtrekken. ECONOMISCHE FACULTÏTEIT TE GRONINGEN. In de aula van de Groninger Uni- versiteit opende Prof. Dr. P. J. Bou man Maandag de Economische facul- titeit met een rede over ..Economisch hoger onderwijs in een veranderde Maatschappij". Volgens spreker lag het niet in de bedoeling, dat de nieuwe facultiteit een copie zou zijn van haar zuster-instellingen, doch er zal gelegenheid worden geboden tôt agrarische Economische Specialisatie. DE WEGENWACHT PLAATST WAARSCHUWINGSWIMPEL8. Nu met het voortschrijden van de herfst de kans op gladde weg<m ding omgeslagen. Onmiddellijk snel- den van aile zijden hulpvaardigen toe. De piloot, die het vliegtuigje van Eindhoven naar Schiphol had ge bracht was echter slechts zeer licht gewond, nL een grote buil op het hoofd. Een hengelaar uit Venlo slaagde er met behulp van omstandera in uit een plas in de peel een karper van 39 pond op het droge te halen. Het monster was 1.08 meter lang. De noodzakelflke verwerking van duurdere tabakken door de sigaret- tenindustrle stelde het directoraat- generaal van de prijzen voor de keus, of een algemene verhoging van de sigarettenprijs goed te keuren of aan de industrie voor een deel der pro- ductie wat meer armslag te geven en de lagere prijsklassen op het huidige niveau te handhaven. De laatste oplossing werd gekozen, tweeledig genoema: ae samenwer- - -, -tt 42 48 en 60 king met onze bondgenoten, waarbij S bestaande kwa- de voomaamste taak van onze oor logsvloot zal zijn de koopvaardijbe- Bcherming, en de tweede taak zal zijn de onmiddellijke verdediging van de ons toevertrouwde belangen bij een onverhoedse aanvaL Uit het voorgaande volgt, dat de herbouw van onze vloot met kracht ter hand zal moeten worden geno men. Er worden echter grenzen ge- trokken door de toestand van onze financiën, en de arbeids- en matexi- aal-positie. In het komende jaar zal voorts een begin worden gemaakt met de uit- breiding der Nederlandse vlootbases. Totalisatorwet. Wij besluiten de parlementaire za ken met te vermelden dat na uitvoe- rige discussies de Tweede Kamer de totalisatorwet heeft aangenomen met 45 tegen 25 stemmen. De totalisator zal dus zijn rentrée maken op de renbanen. De havens van Rotterdam en Antwerpen. Er is jarenlang vrijwe vanaf Duitslands capitulatie on .erhan- Een 50-jarige inwoner vai "Insche- de had, zoals hij wel meer oed, te diep in het glaasje gekeken. Het was deze maal zo erg, dat hij geen ver- schU meer zag tussen land e.s water. Hij tuimelde in een sloot, w.-arin een textielfabriek zijn stinkend verfwa- ter loost. cent in de tôt dusver bestaande kwa- liteiten en hoeveelheden (uitmakende 60 der totale productie) in de han- del blijven, terwijl de overige 40 thans in drie prijsklassen t.w. van 72, 84 en 96 cent afgeleverd mogen wor den, welke laatste prjj skiasse tôt dus- verre niet bestond. genwacht waar nodig overal op de gepatrouilleerde wegen weer tegen dit gevaar waarschuwen. Dit geschiedt door het langs de weg aanbrengen van helrode wimpels met het opschrift „glad", waarmede de wegenwacht reeds in de afgelo- pen winter heeft geëxperimenteerd. De „gele rijdere" zullen zich echter als regel slechts tussen 8 en 17 uur op de wegen bevinden, zodat gedu- rende de nacht en in de vroege mor- genuren niet tegen plotseling optre- dende gladheid kan worden gewaar- schuwd. Daarenboven betreft deze dienst uitsluitend de door de wegen wacht bereden trajecten. NEDERLAND KRI.TGT DIAMANTEN TERUG. Het militaire bestuur van Hessen heeft volgens het A.F.P. aan Neder land een aantal diamanten overge- maakt, die trjdens de oorlog door de bezetter in Nederland ontvreemd werden en in 1945 te Friedberg ont- dekt werden. Tijdens een korte plech- tigheid te Bad Neuhelm, hebben de Nederlandse autoriteiten de diaman ten opnleuw ln bezit genomen. Naar wij nader vememen betreft het hier een partij van ongeveer 430 karaat, die een waarde vertegen- woordlgt van 100.000 tôt 150.000 gul- den. Een deel van de diamanten is Belgisch bezit en zal aan België over- gemaakt worden. Thans tegen de voormal Lge Hoofdrechercheur Sehaap oit Amsterdam. Stond de vorige week Kaper met een uitvoerig en afschuwelijk zon- denregister terecht, thans is het zijn collega Sehaap, die hem overscha- duwd in het begaan van wandaden tegen het Nederlandse volk. Sehaap behoorde evenals Kaper tôt een tiental Amsterdamse politie- mannen, die in het najaar van 1944 naar Groningen kwamen. Tevoren hadden zij in Amsterdam eerst op het bureau Joodse zaken te Amster dam tallose arrestaties verncht, waarvan zelden een slachtoffer te- rugkeerde. Laat mij ze maar aile tien dood- schieten, waren de woorden van Sehaap, toen slechts enkele dagen voor de komst der Canadezen een groep Nederlanders uit de gevange- nis in Groningen op bevel van Lehn- hof in Bakkeveen zouden worden doodgeschoten. Lehnhof had bevel gegeven deze mensen te vermoorden, twee aan twee werden ze aangevoerd en dan iknalden de schoten uit het moor- dende wapen van Sehaap. Aile tien werden ze doodgeschoten door een en dezelfde hand. Onbewogen en zonder enig gevoel voor schuldbesef deelt hij dit mede en eveneens vol- komen onbewogen bevestigen de an dere beulsknechten deze misdaad. Het enige verweer van dit mens is: Wanneer ik niet had geschoten, zou ik zelf in de kuil terechtgekomen zijn, de S.D. kende geen genade, zelfs niet voor ons. Wanneer ik niet had gezegd laat m;j het doen, waren ons door de handgranaten, de armen en benen om de oren gevlogen. Dat waren de plannen van Lehnhof. Dan had ik er niet mee te maken gehad, maar zou het beter geweest zijn. Het was ook deze Sehaap, die be- trokken was bij de moord op de ge- arresteerde illégale werkers Gerrit Boekhoven en Anna Kerkhoven. Op een nacht in Maart 1945 werden de zen uit hun cellen gehaald om met de S.D.ers Bouman, Vonk en Sehaap een wandeling te maken. Op een af- gesproken Ja van Sehaap werden beiden door een nekschot vermoord, op een stille plek in Vosbergen. En kele dagen later was Sehaap weer aanwezig als Bouman Dina Ailkema neerschoot. Dat Sehaap zelf ook moorde als het te pas kwam bleek toen hij op het Scholtenshuis de in Westerbork ge- ïntemeerde Joodse gevangene de Jong ontmoette. Sehaap kende hem evenals zijn niet-Joodse vrouw, hij hield hem staande en vertelde hem, dat zijn vrouw in de stad was, waar hij hem wel even heen zou brengen. Samen gingen zij op weg. Bij het bewuste huis gekomen, stuurde Sehaap hem met de woorden „Zij is boven" de trap op. Zonder veel om- haal werd hij toen echter door Sehaap doodgeschoten. Als motief voor deze moord ver klaarde één der gedetineerde getui- gen dat het Schaaps bedoeling was met deze vrouw te trouwen en dan zou haar man eerst uit de weg ge- ruimd moeten worden. Sehaap ontkende dit motief ten stelligste, maar zijn woorden vonden geen geloof. Het was Sehaap ter ore gekomen, dat in een zeker huis te Groningen geregeld bijeenkomsten van de iili- galiteit werden belegd. Zelfs de da- tum was hem bekend. En zo stelde hij zich met enkele anderen verdekt op in het huis. De deelnemers die binnenkwamen voor de bijeenkomst werden gelijde- lijk gearresteerd. Eén der vrouwelijke getuigen ver telde geboeid op de grond te zijn neergelegd in afwachting van de an dere deelnemers aan de vergadering. Er werd nog gewacht op de bekende „Pa van der Berg", deze was echter voorzichtig en keek eerst alvorens binnen te gaan door het raam. Hij zag getuige liggen en begreep dat de zaak niet pluis was. Sehaap had hem echter ook gezien en schoot dwars door de ruit op hom. Van der Berg wist echter nog te ontkomen en vluchtte een apotheek binnen. Door- dat Sehaap de gehele straat liet door- zoeken werd van der Berg toch ge- vonden en is later in Westerbork ge- fusileerd. Sehaap ontkende willekeurlg te hebben geschoten, maar dit te hebben gedaan, omdat de man naar zijn ach- terzak greep. De getuige verklaarde echter, dat van der Berg nooit een revolver droeg en dus ook niet naar zijn achterzak kan hebben gegrepen. Het was een opvallend verschijnsel, dat zodra een vrouw verklaarde door Sehaap te zijn mishandeld, hij dit pertinent ontkende. De meeste getui gen bleven echter op hun stuk staan. Zeer geliefkoosde mishandelingen waren de toonbankafranseling en de bad-kuur, terwijl de heren ook ge bruik maakten van de radiator van de centrale verwarming waarop ze hun slachtoffers vastbonden en dan langzaam verhitten. In de middagzitting werd de Am sterdamse période van Sehaap be- handeld, waarin hij samenwerkte met de beruchte Ans van Dijk op het bureau voor Joodse Zaken. Van de meeste hier voorgevallen zaken wist Sehaap zich niets meer te her- inneren en antwoordde met de woor den: „Het zal wel zo zijn, ik kan het me niet meer herinneren". In zijn requisitoir verklaarde de advocaat-fiscaal Jhr. mr. Van der Wijck, dat hij de strafmaat eenvou- dig kon bepalen. Op al deze misda- Naar aanleiding van het 80-jarig bestaan op 10 October a.s. hadden wij één dezer dagen een onderhoud met de directeur, de heer J. K. van Leeuwen. In het onderhoud vertelde de heer van Leeuwen ons iets uit de geschiedenis van de schooL Hoewel deze HBS altijd een Rijks- school is geweest, heeft de gemeente Sappemeer toch ook een belangrijk aandeel in de oprichting ervan gehad. Het was de voortvarendheid van de toenmalige burgemeester T. Venema, die de beslissende stoot aan de op richting heeft gegeven. Onder grote belangstelling had in 1868 de opening van H.B.S. plaats, destijds nog eën school met een drie- jarige cursus. Toen de school in 1917 werd overgeschakeld op een vijfjari- ge cursus werd ook het gebouw ver- groot. Het nieuwe uit 1917 daterende gedeelte staat enigszins los van het oude in 1868 gebouwde gedeelte en Twee agenten zagen het gebeuren, en trokken hem met de nodige moei- te eruit, Zij voelde er echter niet veel voor de frisse lucht op het bureau te hij in het hart van Palermo een zax laten bederven door de verfstank, graan, samen met een vriend. lij- Ge moogt op Sicilië veel doen. Men 1b er gewend aan buitenissigheden. De boeren en vissers vliegen voor buitenlandera, vooral als zij Engels spreken. Immers, Engels is de taal van Amerika en Guiliano bemint Amerika. Guiliano is nog een jonge kerel van temauwemood 28 jaar. Nu hij het eiland thans meer dan drie jaren onder zijn terreur heeft, poogt de Italiaanse politie voor het eerst ern- stig om hem te grijpen. Vandaar dat er een troepenschip met 1400 speciaal uitgezochte „Carabinerie" in Palermo is aangekomen. Systematisch kamt men nu het eiland uit. Guiliano stamt uit een eenvoudige vissersfamilie, doch werd reeds vroeg gegrepen door een sterke anti-Itali- aanse neiging. Desalniettemin schjjnt hij in de oorlogstijd verdienstelijk ondergronds werk te hebben ver- richt en dat ogenblik was hij dan ook een doodgewone knaap, zoals er twaalf in een dozijn gaan. Toen zijn vader en moeder honger hadden stal daarom brachten ze de dronkaard naar de remise van de Enschedese Gemeentètram. Daar werd hij gron- dig afgespoten. De stank ging echter niet weg. Daarom werd de man in een vrachtauto geladen en naar zijn woning gebracht dens de achtervolging werd z^n vriend door de politie neergeknald en Guiliano zelf in de linkerschou- der emstig getroffen. Toch wist hij te ontsnappen. BUj zocht zijn heil in de bergen en sloot zich in 1944 aan btf een kleine bende rovera. Nadat hij van lieverlee het leiderechap ver- overd had kreeg zijn naam bekend- heid en een ieder, die moest vluch- ten voor de politie werd door hem en zijn bende in bescherming geno men. Iedere misdaad, hoe groot ook tolereerde Guiliano mits hij maar gericht was tegen de belangen van de overheid en tegen de belangen van de rijken. Guiliano spaart nie- mand, wanneer hij in de weg staat. Van mond tôt mond gaat op Sici lië het verhaal over de beroving van een bekende hertogin, die haar ten- ten in een der kastelen aan de West- kust had opgeslagen. Hare Hoogheid, die verwant is aan het huis van Aosta, zat juist in haar boudoir, toen een knappe, jongeman aan de buitenkant het raam open schoof en rustig binnen kwam gestapt. „Excuseert U me deze vreemde entrée, Ma Signore, maar ik heb maar een paar mannen bij me en Uw bedienden zijn teveel in aantal. Bovendien zou ik hen noodgedwon- gen wellicht pijn moeten doen, en dat zou me spijten. Ik ben Guiliano". Toen hij zag hoe de hertogin ver- kleurde bood hij haar galant een glas water aan, en zei: „schrik niet. Ik ben geen misdadiger. Maar ik wil een vrije, onafhankelijke Siciliaanse republiek onder de sterren en stre- pen van Amerika. Daarvoor hebben we kapitaal nodig en ik ben er van overtuigd Hoogheid, dat U me een blik in Uw jûwelenkist zult gun- nen. Als ik U verzoeken mag De totaal verbouwereerde hertogin toonde hem het kistje, dat Guiliano tôt op de bodem ledigde. Juist voor hij wilde vertrekken zag hij op de kleine tafel naast het raam een Ame- rikaanse roman liggen en beleefd vroeg hij: „Staat Uwe Hoogheid mij toe dit boek voor enige tijd te lenen. Het komt in ongeschonden staat te- rug, want Guiliano is geen misdadi ger en hij houdt altijd zijn woord." Precies twee weken later kreeg de hertogin de roman per koerier terug. Een Amerikaans joumalist, die Guilliano wilde spreken is eens op het hoofdkwartier geweest. Guilliano sprak van ziin liefde tôt Amerika en overhandigde de joumalist een per soonlijke brief voor président Tru man, nadat zii die samen op even- tuele taalfouten hadden onderzocht. In dit schrijven maakte Guilliano melding van zijn plan om Sicilië te doen aansluiten bij Amerika, aange- zien het volk thans onderdrukt en uitgebuit wordt. Indien we volgens onze begrippen een lijn willen trekken tussen mis daad en idéalisme, valt die zeer on- gunstig voor Guilliano uit. Doch het eenvoudige volk, de arme boeren en vissers denken er anders over. Maar wanneer hij straks, misschien al voor U deze regels onder ogen krijgt, zelf de weg opgaat, die hij zo- vele anderen heeft laten bewandelèn, de weg waarop niemand terug keert, dan zal er een schok gaan door Sici lië, door het eenvoudige bijgelovige volk. Dat bericht zal meer indruk maken dan de invasie der Amerika- nen. si door een gang met het oude gebouw verbonden. Oorspronkelijk hoorde bij het gebouw een uit hout opgetrokken gymnastieklokaal, dat naast het ge bouw stond, dit werd vervangen door een achter de gebouwen opge trokken stenen gebouw. Dit gebouw met veel lucht en licht werd voor- zien van de meest moderne gymnas- tiektoestellen.' Enige jaren later werd overgegaan tôt de aanleg van een bij het gymnastieklokaal aansluitend sportveld. Op het gebied van schei- kunde, natuurkunde en plant- en dierkunde is de school uitstekend geoutilleerd. Zij beschikt over een schitterend instrumentarium, waar door zij een der vooraanstaande plaatsen inneemt in de rij van mid- delbare scholen in Nederland. In de oorlog werd het gebouw eerst in het bezit genomen door de Duitse bezet- tingslegers, terwijl er na de bevrij- ding de Canadeezen hun hoofdkwar tier opsloegen. Veel heeft de school en het sportveld toen geleden. Van deze beschadigingen is nu echter wei nig meer te bespeuren, want men heeft het herstel direct maar gron- dig gedaan. Het inwendige van de school zou men niet de ouderdom van 80 jaar geven, als men de hal betreed langs de kantoren van de admini stratrice en de concierge. In de hal herinnert echter een gedenkplaat aan de ouderdom van de school. Op deze plaat komt behalve de naam van burgemeester Venema, de naam voor van Dr. W. C. H. Staring. Deze Sta- ring blijkt de eerste grote geoloog van Nederland en de zoon van de dichter A. C. W. Staring te zijn. Des tijds was deze Dr. Staring inspecteur van het Middelbaar onderwijs. Als spéciale bizonderheid van deze R.H.B.S. kunnen wij nog melden, dat het deze school was waar indertijd de eerste vrouwelijke leerlinge werd toegelaten. Deze toelating was aan- vankelijk niet zo gemakkelijk, daar de wet op het middelbaar onderwijs alleen voorzag in de toetreding van mannelijke leerlingen. Deze eerste vrouwelijke leerlinge was de later om haar werk voor de vredesbewe- ging zo bekende Dr. Aletta Jacobs. Hoewel de dag van de herdenking 10 October is, zullen de feesten plaats vinden op 15 en 16 October. Op die dagen komen de reunisten bij een om de herdenking op waardige wijze te vieren. den kan slechts ééSn straf volgen. Hij eiste daarom de doodstraf met le- venslange ontzetting uit de kiesrech- ten. Mr. Hoogbergen uit Amsterdam, die als verdediger voor Sehaap op- trad, bepaalde zich in zijn pleidooi tôt een schets uit het leven van ver- dachte. MOORD OM EEN 14-JARIG MEISJE TE AMSTERDAM. In de nacht van Zaterdag op Zon dag ontstond in Amsterdam twist tussen een Nederlandse en een Pool- se arbeider om een 14-jarig meisje. De 26-jarige Amsterdammer J. de Mayer werd hierbij door de 23-jarige Poolse arbeider Joseph Prokon met een mes door het hart gestoken. Pro kon zelf werd tevens emstig in de borst gestoken en in levensgevaar- lijke toestand naar het ziekenhuis vervoerd. De moeder van het bewuste meisje leerde tijdens de oorlog in Duitsland een Nederlander kennen, nadat haar Poolse echtgenoot overleden was. In 1045 kwam zii met haar thans 14-jarige dochter Irene naar Neder land en huwde zij hem. Irene's stief - vader houdt momenteel verblijf in de gevangenis wegens een enige tijd geleden gepleegd vergrijp. Moeder en dochter bleven alleen achter in de Rustenburgerstraat en toen enige tijd geleden vrij veel Poolse arbei- ders in ons land toegelaten werden, verhuurde zij kamers aan een 3-tal hunner. Eén hunner, de 23-jarige Jo seph Prokon had al spoedig zeer veel met de jonge Irene op maar „ik was nog veel te jong en wilde nog niets van een huwelijk weten" zegt zijzelf. Het gevolg was, dat de moeder van Irene Prokon verzocht, het huis voor- goed te verlaten. Deze gaf gehoor aan dit verzoek en verhuisde. De Poolse moeder was Zaterdag jarig. Zaterdagmiddag verscheen Prokon op het toneel. Hij was zeer hartelijk en liet kort na zijn vertrek bij wijze van cadeau een geslachte kip bezor- gen. Zaterdagavond ging de moeder in gezelschap van een kennis, de reeds genoemde Nederlandse arbei der Jan de Mayer naar een bioscoop, de dochter Irene bezocht een bios coop in gezelschap van een andere Poolse arbeider, zekere Henryk Wil- helmi uit Lotz. Na afloop vertoefde men nog enige tijd ten huize van de Poolse vrouw en haar dochter. Toen men wilde vertrekken, bleek de Pool Prokon op het trottoir voor de huisdeur te wachten. Hij dreigde aile vier men sen in het huis van kant te zullen maken. De moeder achtte het toen raadzamer, dat de beide jongens de nacht in het huis doorbrachten, de Pool Prokon had Irene al vaker be- dreigd. Zij zagen de situatie echter niet zo ernstig en gaven er de voor keur aan, naar hun respectievelijk? woningen terug te keren. Tenslotte, toen Prokon ogenschijnlijk het veld geruimd had, zoals men door de bne- venbus had waargenomen, betrad het viertal de straat. „Ik zag Prokon de straat opgaan", vertelde Irene, „hij liep op een draf". Hij heeft toen blijkbaar een blok omgelopen, want kort daarna kwam hij plotseling weer, trok zijn jas uit en wierp deze met zijn hoed op het trottoir. Irene, die toen in het schijn- sel der straatlantaams een mes zag flikkeren, zette het op een lopen omdat zij dacht, dat Prokon het on haar begrepen had. Toen hij haar met volgde, bleef zij weer staan. Intussen trachtte de Mayer tusseï:- beide te komen om de moeder te be schermen, er volgde een vechtpartij, waarin Prokon hem door het hart stak. „Mijn moeder had een schaar bij zich", vertelde Irene. „Maar ik weet niet of zij Prokon daarmede heeft ge stoken". Prokon heeft echter een steek in de rug ontvangen. Het nie^ heeft hij volgens Irene in de Amstt.i geworpen, toen hij wegliep. Waar- schijnljjk heeft hij aanvankelijk in opwinding niet opgemerkt, dat hù gewond was. Langs de Amsteldijk lopende nani hij het wonderlijke besluit om naar het politiebureau in de Pieter Aertz- straat te gaan teneinde daar aan dt wachtcommandant mede te delen, dat in de woning van de Poolse vrouw „met toestemming van de moeder een 14-jarig meisje door een man werd verleid". Weer buiten gekomen, heeft hij blijkbaar gemerkt dat hij gewond was, hij nam een taxi en liet zich vervoeren naar het C.I.V. Gasthuis. waar hij ogenblikkelijk werd opge nomen. Op het politiebureau was men op dat ogenblik nog niet op de hoogte met de steekpartij en bemerk- te de dienstdoende brigadier niets van Prokon's verwonding. Hij stuurde echter enige politie- agenten naar het bewuste adres en nog voor zij daar aangekomen waren, stieten zij op een opgewonden op- loopje dat zich gevormd had rondom de inmiddels op straat overleden De Mayer. De moeder van Irene werd totaal overspannen naar huis ge bracht en kreeg een slaapmiddel. Wilhelmi verstrekte de politie ter plaatse een signalement van de da- der en al gauw was de zaak rond. Bij het verhoor van de moeder kwam aan het licht, dat de verwon ding van Prokon niet met een schaar was veroorzaakt, zoals aanvankelijk was verondersteld, maar met een lange nagelvijl. Zij verklaarde de vijl met opzet in de hand te hebben gehouden, daar zij bij het verlaten van de woning, reeds moeilijkheden met Prokon had voorzien. De vijl drong tôt een diepte van 8 cm. in net lichaam door. De dader bevindt zich nog in het O.L.V.-gasthuis, terwijl zijn toestand redelijk is.

Kranten- en periodiekenviewer van het Historisch Archief Midden-Groningen


Het Nieuwsblad nl | 1948 | | pagina 1