heeMUeur!
DE LANDBOUW IN NET AFtELOPEN MM
De valse paplertjes van I 100
IN DE BéKIAAGDENBANK
Ce
lË
tob ht
■tmerk<^^>want j
PLAATSEUJI NTEUW8
oN-omncntiL contact
mm
VLIEGTUIG VLOOG TEGEN BERG
KUNST.
to hield Dra. J. Grashula een ialel-
dirg over moderne veevoeding,
KIELWINDEWEER
Eondagmiddag heeft De. Wasch
afscheid genomen van de Ned. Herv.
Gem. Ruim 43 jaar heeft Ds. Wasch
gediend. Als
1905—1910 te
Oudeschans, daarna tôt 1930 als ln-
disch predikant, en vanaf 1930 tôt
Zondag jl. te Kielwindeweer.
De belangstelling voor het afscheid
was groot. Als tekst voor zijn af-
scheidswoord had Ds. Wasch geko
zen de laatste woorden van Gai.
5 13b: „Dient elkander door de
liefde" en de middelste woorden van
1 TheSs: 5 11 „Sticht elkander
(Bouwt elkander op). Na de preek
sprak de scheidende predikant woor
den van dank tôt de aanwezige Ring-
broeders, ouderlingen, diakenen,
kerkvoogden, notabelen, organist,
koster, kerkkoor en zusterkring,
waarna hij de gemeente dank bracht
voor de steun en medewerking, die
SAPPEMEER
Een kweker hier ter plaatae 11
onbewust oorzaak geworden van de
verspreidlng van 81 valse biljetten
van f 100 In de Noordelijke provin-
ciën van ons land, maar hij la er te-
vens de oorzaak van geworden dat" de Ned. Herv. Kerk
een aantal Belgen, die zich bezig j0ng predikant van
hielden met het vervaardigen van
valse Nederlandse f 100 biljetten
konden worden gearresteerd. By
deze affaire hebben de Groningse
recherche en de Zeeuwse Rijkspolitie
want ook in Zeeland zijn vele
biljetten verspreid uitstekend
speurderswerk verricht.
Laten we eerst even de versprei-
ding van de biljetten in Hoogezand
bekijken.
Een kweker in Sappemeer had
geld nodig, en daarom schreef hij
een Belgische relatie, waarvan hij
nog f 8100 moest ontvangen aan.
Deze relatie wilde wel betalen, maar
in Belgische Francs. Daarmede nam
de kweker geen genoegen. Later ont-
ving hij bericht, dat hij het bedrag in
Nederlandse munt in ontvangst kon
nemen. In verband daarmede reisde
hij met een bediende naar België,
waar hij 81 biljetten van f 100 ont-
ving. Deze biljetten werden over de
grens gesmokkeld, en in Hoogezand
bij de bankrelatie van de kweker
gebracht.
De bank bracht de biljetten ver-
der in omloop. Twintig ervan kwa-
men bij een andere bank in Hooge
zand terecht, en de kassier van de
laatste bank twijfelde aan de echt-
heid der biljetten. Deze bleken In-
derdaad vais te zijn.
Bij een ingesteld onderzoek bleek,
dat de valse biljetten afkomstig wa-
ren van de f 8100, die de Sappemeer-
ster kweker bij de eerste bank in
Hoogezand had gestort. Tevens
kwam vast te staan, dat de Sappe-
meerster kweker volkomen te goe-
^°r trouw was. Het enige waaraan
hij zich schuldig heeft gemaakt is
de smokkel van deviezen. Inmiddels
ziin 78 van de 81 in omloop gebrach-
te biljetten achterhaald.
In Zeeland
Intussen was ook gebleken, dat in
Zeeland valse biljetten van f 100 in
omloop werden gebracht, in het bij-
îonder op Walcheren en in Zeeuws-
Vlaanderen. Zo werd een onderzoek
ingesteld waaraan o.a. medewerkten
de Groningse recherche en de Zeeuw
se Rijkspolitie, en de Belgische po
litie.
Het bleek al spoedig, dat de
vroegst gesignaleerde - biljetten af
komstig waren uit de omgeving van
let grensplaatsje Maldegem (België}
naar had een grensarbeider, die zijn
loon in Nederlands geld ontving, een
vais biliet van f 100 gekregen. De
pan bleek echter te goeder trouw te
ziin.
Vnen opnienw valse biljetten in
AaHenburg. Brugge en Maldegem
Werden ontdekt. werden de eerste
arrestaties verricht. Onder deze ar-
restanten bevond zich de caféhouder
en vlashandelaar D. T. uit Malde
gem, die 60 valse biljetten in zijn be
zit had. Aanvankelijk verklaarde hij
het geld nodig te hebben voor zijn
hedrjjf. Later poemde hij enige na-
men. op grond waarvan een tiental
arrestaties kon worden verricht.
Het bleek dat de drukpers niet
steeds op één adres had gestaanJ
maar regelmatig was verhuisd. Som-
mige caféhouders hadden de pers in
hun huis gehad, zonder te weten
waarvoor zij diende. Ten slotte werd
de chauffeur aangehouden, die met
zijn taxi de pers het laatst had ver-
voerd. Ook deze chauffeur had er
geen notie van waarvoor het appa-
-aat diende, maar dank zij zijn mede
werking kon het opgespoord worden
In een bunker langs de weg Malde
gemKnokke.
Intussen staat het nog niet vast of
de leider van het complot zich onder
de arestanten bevindt.
HOOGEZAND—SAPPEMEER
De tentoonstelling van hout-
sneden van Nico Bulder in de Open-
bare Leeszaal heeft zich in een grote
belangstelling mogen verheugèn.
Bijna 450 personen hebben de boek-
i.llustraties en exlibris van onze be-
kende plaatsgenoot bewonderd.
HOOGEZAND
Herbergt niet clandestien vreem-
delingen. De burgemeester der ge
meente Hoogezand doet een beroep
op de bevolking om mede te werken,
dat aan het clandestien verblijf van
vreemdelingen een einde wordt ge
maakt. Hij wijst erop, dat men er
niet voldoende van is doordrongen,
dat het een Nederlands belang van
de eerste orde is, te voorkomen, dat
ongewenste vreemdelingen ons land
worden binnengesmokkeld en clan
destien ergens onderdak verkrijgen.
Velen kunnen zich onnodige zorg
en last besparen door langs de voor-
veschreven weg het verblijf in ons
land te regelen.
De afdeling vreemdelingendienst
verschaft gaarne de gewenste inlich-
tingen.
Zoals door ons gemeld, was de
heer K, Huizinga op 1 Januari hier
40 jaren lang gemeenteveearts. Op
die dag heeft de jubilaris zeer veel
blijken van belangstelling ontvan
gen. Onder de velen, die hem kwa-
men gelukwensen waren ook B. en
W. en medebestuursleden van de af
deling Hoogezand van de Groningpr
Mij. v. Landbouw. Het bestuur van
de Veeverzekeringsmij. H.-S. had zijn
secretaris schriftelljk gecomplimen-
teerd. Vele fraaie bloemstukken ge-
tuigden eveneens van sympathie en
waardering.
In de maand December werden
aan de Openb. Leeszaal en Bl-
bliotheek uitgeleend 1261 studieboe-
ken, 2023 romans en 844 jeugdboe-
ken, totaal 4128 banden. Bovendien
ontving het correspondentschap
Scharmer-Harkstede 311 en dat te
Slochteren 195 banden.
In Ruischerbrug vergaderde de
Co8p. Aan- en Verkoopvereniging
Ring Hoogezand. In het boekjaar
047/1948 bedroeg de omzet 20.370
ton ter waarde van 2.300.000 gulden.
Er was een batig saldo van f 5000.17-
De heren J. v. d. Veen te Eexter-
veen en J. Beyering te Rolde werden
resp. als bestuurslid "m lid van de
Raad v. Toazicht herkozen.
Na afloop van het offlciële gedeel-
In da Nieuwlaarenacht heeft de'
ppteechoten jeugd op ernatlge wtjie
hulegehouden. Verechlllende voor-
werpen werden bij de huizen wegge-
nomen «n ergens anders gedepo-
neerd. Het slot van de kerkdeuren
werd vernield, een deur uit verband
gerukt en om 8 uur 'a machta de klok
.geluid. Een waarschuwingsbord voor
,het verkeer werd uit de grond ge-
trokken en weggebracht.
De politie heeft de zaak in onder
zoek.
RUISCHERBRUG
De postbode B. Bats kwam zo-
danig te vallen, dat hy inwendige
kneuzingen opliep en geen dienst
kan doen.
EN GELBEKT
Evenals het vorige jaar heeft de
jeugd ook dit jaar weer kans gezien
te gaan „slepen", en heeft hiermee
een eeuwenoude traditie voortgezet.
De heer F. Siegers kocht van de
heer T. Tepper diens burgerbehui-
zing met tuin aan de Olgersweg, al-
hier.
HARKSTEDE
Ondanks het verbod
van de
hij gedurende zijn ruim 18-jarige kerkvoogden werd toch gedurende
enkele uren na middernacht de kerk-
klok geluid. Waarschijnlijk hebben
enkele jongelieden zich in de kerk
laten insluiten, om dit te kunnen
doen.
FROOMBOSCH
MET SOKZARNO iZf
Naar hat Chinaae dagblad, de
„Keng Po" meldt, aou voor da
komat van «rxiniater-presiden t
Drees reeds contact zijn gelegd
met président Soekarno c.s., door
tussenkomst van vevtrouwensper-
aonen.
DE PRIJS VAN CITROENEN
De prys voor citroenen is vastge-
steld op f 0.76 per kg. Deze prys
geldt zowel voor Italiaanse als voor
Surinaamse citroenen.
BIJKSEM IN FABRIEK9-
SCHOORSTEEN GESLAGEN.
Maandag is tydens een kort doch
hevig onweer, dat zich boven Zand-
voort ontlastte, de bliksem ingesla-
gen in een 20 meter hoge fabrieks-
schoorsteen.
De schoorsteen vertoonde zoveel ga-
ten en scheuren, dat men het wense-
lt)k achtte hem, in verband met de
veiligheid, omver te halen.
DANKACTIE VAN LIMBURG
AAN GRONINGEN EN FRIESLAND
Maandagmiddag is het voltallige
collège van Gedeputeerde Staten van
Limburg naar Groningen en Fries-
land vertrokken, waar officiële dank
zal worden gebracht aan deze Noor-
.delijke provincies voor de gastvrlj-
In café Scheltens, alhier, werd bejdj dîe daar door duizenden geëva-
dienst te Kielwindeweer had geno
ten.
Het kerkkoor o.l.v. de heer E. L-
van der Glas zong twee liederen.
Namens de kerkeraad en kerk-
voogdij sprak de heer J. Albronda
woorden van dank voor het vele
werk, dat Ds. Wasch voor de ge- de si[0tvergadering gehouden van het li,Têerde^Llmburëërâ"fa"~de~ôorl.ÔBS
meente heeft gedaan. Ds. Hoeksema comité van Verkoon-V .cueerae ^mmirgers j j oonogi
n™. organisèrent! cornue van ae verxoop wmter i944/'45 werd ondervonden
tentoonstelling ,,Froombosch onder çjed staten zullen aan de provinci-
leidmg van de voorz. de heer J. RiJ- aje besturen van beide gewesten
kens Rekenmg en verantwoording- blijvende herinneringen aanbieden,
werd gedaan waarbij tôt uitdrukkmg.. nl een gias.in-lood-raam van Hub
kwam dat de tentoonstelling e«i be^ Levigne voor het Provinciehuis te
vredigend verloop heeft gehad en Groningen en een koperen licht-
geslaagd kan worden genoemd. De kroon; die door edelsme«en in Roer-
niet afgehaalde prijzen werden bij mond js vervaardigd, voor het pro-
opbod verkocht. Er werd besloten tôt vinciaal bestuur van Friesland.
oprichtmg van een Handelsver.
„Froombosch" waarvoor enige za-
kenlui uit Froombosch buiten de
tentoonstelling waren uitgenodigd.
Een voorlopig bestuur werd samen-
gesteld bestaande uit. de heren:
van Noorddijk en Ds. Meijer Drees
van Sappemeer dankten voor de
vriendschap in de ring en wensten
de scheidende predikant een gezç>-
gende levensavond toe.
Er werd hem staande door de ge
meente psalm 121 vers 4 toegezon-
gen.
Ds. Wasch dankte voor aile bewij-
zen van vriendschap en toegenegen-
heid.
Na afloop van de dienst verzameï-
den zich in het eebouw naast de kerk
Tvredikanten, leden van de kerkeraad,
kerkvoogden en notabelen met hun
dames, bestuursleden van de zuster
kring en kerkkoor om persoonlijk
afscheid te nemen.
De heer Albronda bood Ds. Wasch
namens de gemeente een leunstoel
aan. Mevr. NieborgPiening bood
namens de zusterkring een stoelkus-
sen en de heer A. J. Schrage namens
het kerkkoor een leren boekomslag
aan, welke geschenken met een
woord van dank werden aanvaard.
Naar wij vernemen zal Ds. Wasch
voorlopig in de pastorie biyven wo-
nen.
Zondag herdacht de heer R
Hiddingh, koster bij de Ned. Herv
Gem. het feit, dat hij 30 jaar geleden
deze functie aanvaardde. In een bij-
eenkomst in het gebouw der Ned
Herv. Kerk werd hem bij monde van
de heer J. Albronda, die als ôud-
administrerend kerkvoogd meer dan
25 iaar ziin werkgever was, namens
kerkvoofden en notabelen een enve
loppe met inhoud overhandigd. Aan
de jubilaris werd verzocht nog enige
tijd de functie te willen waarnemen.
In zijn dankwoord verklaarde de
heer Hiddingh zich bereid nog een
jaar in functie te zullen blijven.
Nieuwiaarsdag overleed alhier,
in dë> ouderdom van 88 jaar de heer
G. Kamphuis, oud-kerikvoogd der
Ned. Herv. Kerk.
NIEUW-COMP <\GNIE
De Coop. Aankoopvereniging
„N.K.K." (Nieuw-CompagnieKiel
Kalkwyk) is thans deflnitief opge-
richt. De goedkeuring is opgenomen
in de staatscourant van 1 December
1948.
Inschrijving in het Handelsregister
van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Groningen is aange-
vraagd.
WESTERBROEK
In de onlangs gehouden land-
bouw-vergadering werd de heer L.
Marrink, aftredend bestuurslid, her
kozen'. Als leden voor de commissie
van toezicht werden gekozen de he
ren H. Appeldoorn, P. Kwant en G.
Bouman.
Besloten werd de aangekochte
kalkstikstof in Maart af te leveren.
De heer P. Reinders bracht verslag
,uit van vergaderingen van V.B.B. en
C.B.. Ten slotte werd besloten in de
loop van deze maand een feestavond
te organiserez
Aan donateurs van 't „Beatrix-
Oord" te Appelscha, werden 42
nieuwe leden opgegeven.
STRAFKOLONIE
OP HET DUIVELSEILAND
WORDT OPGEHEVEN
De Fransen hebben besloten het
J. Riîkens, voorz.; D. Bos, secretaris-f Duivelseiland als strafkolon e °P
W. Wolda, penningmeester; E. Smid heffen. Dreyfus was de eerste gevan-
en H. Schuur.
SLOCHTEREN
De studentenver. „Omlandia"
hield Zondag „Nyjoarsveside" in
hôtel „Het Hoogehuis". Er heerste
een prettige stemming terwijl de
traditionele „snijbonen stamppot met
worst" ook ditmaal weer de hoofd-
schotel van het diner vormde.
SCHILDWOLDE
Juist op tijd om het nieuwe jaar
in te luiden werd in de toren te
Schildwolde een nieuwe klok ge-
plaatst. Deze is voorzien van de vol-
gende inscriptie: „Ik nood U uit bij
vreugd en kruis, om op te gaan naar
's Heren huis. Ds. Hulstijn, J. Ra-
demaker, J. Tuizenga, G. Atzema,
W. Kleefsman, Joh. Benninga klok-
kenluider."
ZU1DBROEK.
De heer B. Blik te TJiterburen
verkocht ondershands zijn behulzing,
staande achter de Zuivelfabriek, aan
de heer H. Strootman.
AMERIKAANS VLIEGTUIG
VERON GELUKT
Te Seattle is een Amerikaans pen
transportvliegtuig bij de start veron-
gelukt. Ooggetuigen verklaarden dat
op het moment, dat het toestel los
kwam de linkervleugel naar bene-
den sloeg en de grond raakte. Het
toestel zwenkte daardoor om en
vloog tegen een hangar. De machine
vloog in brand in stortte neer.
Aan boord bevonden zich 27 stu-
(ienten van de Yale Universiteit.
Dertien van hen zijn om het leven
gekomen; de overigen bekwamen
ernstige brandwonden.
gene, die naar dit eiland, dat zich
nabij Frans Guyana bevindt, werd
gezonden. De laatste tyd leefden er
1000 gevangenen. Hiervan zyn in-
middels 500 naar Algiers overge-
bracht. De overigen zullen eveneens
naar andere plaatsen worden over-
gebracht.
DE ZUINIGE SCHOTTEN
In de Engelse hoofdstad, had een
"Engelsman een weddenschap aange-
gaan met een Schot om een Pond,
dat deze niet in het bovenste bassin
van een fontein durfde klimmen,
om een penny, die daarin lsfg, op te
zoeken.
De Schot trok zyn jasje uit en
klom omhoog. Toen hy echter het
bovenste bassin bereikt had, ging het
licht uit, zodat hij de penny niet
kon vinden. Het Pond heeft hy toch
-gekregen.
f)E HAYEN VAN DELFZIJL IN 1948
Hieronder volgen enkele cijfers
ver de haven van Delfzijl. De tus-
n haakjes geplaatste cijfers zyn
an 1947:
en binnerx 15.11 .zeqgchg»
(926) met een bruto inhoud van
Grote stukken land In het Oostelijk deel van de staat Californie zijn pro-
ductief gemaakt door het aanleggen van irrigatiewerken. Op de foto ziet
men dergeljjk geïrrigeerd land by Glendora in de San Bernardlno Vallel.
De donkere rechthoeken zyn sinaasa ppel-boomgaarden, de lichte citroen-
boomgaarden.
Een Zuid Afrikaans vliegtuj|.
"1.587922 m3 (1.094761), daarvan
kwamen uit Nederland 1372 (842), En-
geland 51 (32), Noorwegen 24 (20;,
Zweden 9 (7), Amerika 6 (6), Dene-
marken 25 (6), Finland 5 (3); Polen
2 (0); Beigië 4 (2), Spanje 5 (0), Ca
nada 2 (1).
Er vertrokken 1554 zeeschepen
met een bruto inhoud van 1.639225
m3 (1.102320).
75 nxaal „De LlndenbOrg".
Bleeker's ,,De Lindenbôrg'
een stuk
van Gronlnger folklore, heeft zyn 75e
dat van Cyprus naar Nice vloog "Ts opvoering beleefd. Deze had plaats te
in Italië tegen een berg gebotst enj Emmen.
neergestort. De machine had 13 per- j In onze omgeving ls het stuk reeds
sonen aan boord. Men heeft 12 ver- verscheidene malen opgevoerd. „O.B.
koolde lijken tussen de wrakstukken K." van Sappemeer gaf er 10 opvoe-
aangetroffen. ringen van en Scheemda zelfs 13.
VROUWELIJKE SENATOR RICHT
ZICH TOT KONINGIN JULIANA
Een vrouwelijk Republikeins lid
van de Amerikaanse senaat, Marga-
ret Chase Smith wierp het plan op
om als vrouw een oproep tôt Ko-
ningin Juliana te richten.^Zij zeide,
dat de macht van de Verenigde Na-
ties bedreigd wordt door het vechten
in Indonesië en dat Nederland de
Verenigde Naties getart had door
een politionele actie te beginnen. Zy
zeide, dat haar verklaring om een
beroep te doen op Koningin Juliana
was ingegeven door hetgeen er in de
harten van de Amerikaanse vrouwen
leeft. Koningin Juliana kan door
haar persoonlijke beslissing aan de
wereld be wij zen dat de vrouwen
macht kunnen uitoefenen op het be-
houd van de vrede. Aan haar thans
deze gelegenheid.
VERKOOP VAN RIJST
ten behoeve van de t.b.c—bestrydlng
ln West-Indisch Nederland.
500.000 kg. Surinaamse ryst zal
naar Nederland worden verscheept
om daar te worden verkocht ten be
hoeve van de t.b.c.-bestrydlng in
West-Indisch Nederland. De ryst zal
worden verkocht tegen f 1.per kg.
verhoogd met f 1.toeslag.
De actle welke reeds ls gevoerd, en
waarby pinda's werden verkocht voor
hetzelfde dpel heeft reeds f 15,000 op-
gebracht.
Per gezln zal maxlmaal 1000 gram
keurlg verpajtte Surinaamse rijst jvan
liteit ter beschikking wor-
WEER EEN LUCHTVERBINDING
MET INDONESIë?
Gistermorgen omstreeks 9.30
uur (Amsterdamse tyd) is een
K.L.M. Constellation onder com
mando van de heer A. Viruly ge-
start met bestemming Batavia.
De machine heeft 3000 kg post
aan boord.
De route, die de machine zal
volgen staat nog niet geheel vast.
KRANTENSNIPPERS
BRACHTEN ENIG LICHT
Op 1 December werden onder de
vloer van een woning te Rotterdam
beenderen van een menselijk 11-
chaam gevonden. De dijbenen bleken
gebroken te zijn. Enkele kleine
beenderen die er lagen bleken van
een hond afkomstig te zyn.
Deskundigen hebben vastgesteld,
dat de beenderen afkomstig zijn van
een man van ongeveer 40 jaar. De
vraag is nu: Is hier van een misdryf
sprake?
Een minitueus onderzoek bracht
aan het licht, dat delen van het 11-
chaam in matten waren verpakt, en
dat er tussen de matten kranten-
knipsels zaten. Op deze knipsels be
vonden zich letters, die alleen ge-
bruikt werden door het Rotterdams
Nieuwsblad. Uit de datum „mber"
kwam vast te staan, dat het een
krant van een der maânden Novem-
goede kwali
den gesteld, Iedere sociale aMeîW f December moesWzijn..Men be-
perSdheela-organlSEftie - "Valrgi^pl of d de oude' krantln door te lo-
andere vertegenwoordiglng van werk- ®en en ving aan met de November-
en Decembernummers van 1935. Toen
men tôt 1941 was gekomen, bleek dat
de snippers afkomstig waren van een
krant van dat jaar. Indien hier dus
van een misdryf sprake was moet
dit op of na de datum van de betref-
fende krant zyn gepleegd.
Men kan de toenmalige bewoner
van het huis geen inlichtingen vra-
gen, omdat deze in 1942 is overleden.
nemersgroepen, die voor haar leden
van deze rijst wensen te betrekken
en daarmede het beoogde doel bevor-
deren kan hiervan kennis geven
aan het adres van het Wilhelmina-
fonds: G. WysmullerMeyer, Nassau-
kade 125, Amsterdam.
De opbrengst van deze rystactie
zal speciaal worden besteed voor de
inrlchting van een nleuw te stichten
groot modem ziekenhuls
Bijz. Gerechtshof Groningen
Maandag was het een oud kerel-
tje met een baard, dat steunend op
een stok de rechtszaal binnenstrom-
pelde. Het was de 66-jarige landbou-
wer Pier Nobach uit Doezum, eens
als helper van de S.D. de schrik van
A
MARGARINt-^
SENNIN&A'SFRIESCHE MARGARINE FABRIEKEN
LEEU W A RDEN
Hoewel
zorgen is,
een mens nooit zonder
menen wy, dat de land-i
verloren ging of in bedenkelyke toe-
stand binnengebracht werd. De gras
bouw met voldoening op 1948 terug( groei was echter zo overvloedig en
mag zien, Het is een jaar geweest
van krachtige verhoging van de
agrarische productie met nog grotere
beloften voor de naaste toekomst
wat de sterkte van de veestapel be-
treft. Bovendien kon de bedryfsvrij-
heid voor een deel worden terug
verkregen, terwyl de regering met
ernst zoekt naar een systeem, waar
by de boer toch beschermd wordt te
gen de wispelturigheden van vraag
en aanbod.
Het begin van <ïît jaar vertoonde
een heel wat minder optimistisch
beeld. Het was de droogte van 1947,
die ons een heel eind teruggezet had
op de weg naar herstel, waardopr de
oorspronkeiyk geraamde verwach-
tingen niet in ve^ulling ging. De
slechte opbrengst van 1947 nood-
zaakte ons land tôt het aankopen
van veel meer voedsel en veevoeder
uit het bultenland dan het plan was,
waarvoor bovendien hogere pryzen
moesten worden betaald. De land
bouw zelf werd in sommige streken
van ons land zo getroffen, dat de
boeren bij de jaarswisseling 1947/'48
tôt een minimumbestaan waren te-
ruggedrongen. Voor een groot deel
werd dit veroorzaakt door de onmo-
gelijkheid om het aantal varkens en
kippen te vergroten. 1947 ging ech
ter met een zachte winter in 1948
over en hoewel er nog wat late kou
kwam, deed deze geen schade aan de
wintergranen. Het voorjaar èette in
met enkele prachtige weken, die
echter gevolgd werden door een
koele, doch niet overmatig natte zo-
mer. Het hooien bracht veel moel-
îykheden met zich mee, zodàt het
hooi van de éerste snede gedeeltaiyk
hield zo lang aan, dat niettemin een
record-opbrengst van het grasland
werd verkregen. Zowel aan gedroogd
gras, als aan kuilvoer en hooi kon
den indrukwekkende hoeveelheden
binnengereden worden en wy zagen
zelfs tôt in begin November nog
gras maaièn.
Beslissende wendlng
Hierdoor is een beslissende wen
dlng in de landbouwproductie geko
men. Moest vorige jaren, zelfs by
een beperkte veestapel, vry veel
voor de slacht worden bestemd we-
gens gebrek aan voeder, dit Jaar kon
men zowel de aangroei als de afge-
molken koeien op elgen bedrljf hou-
den en daardoor meer; zwaarder en
v'etter vee afleveren, In de zomer
leidde dit tôt een vertraagde aan-
voer op de veemarkten, waardoor
zelfs het vleesrantsoen tijdeiyk ver-
laagd moest worden, doch, zoals wy
destljds schreven, dit was een belofte
op de toekomst, die dan ook uitge-
komen ls. In geen Jaren hebben wij
zoveel en zulk goed vlees in de win-
kels gezien als op het ogenblik.
Het aantal varkens bleef nog ge-
ring, wat overigens begrypehjk la,
want eerst eind Mei Werd de beper-
king van de varkensfokkery opgehe
ven. De- uitwerking daarvan in de
vorm van een toenemend aantal blg-
gen, kon dus eerst tegen het eind
van het jaar worden verwacht. Het
gevolg hiervan was, dat er dit na-
jaar een groot tekort aan jonge var
kens om te mesten was. Dit tekort
zal echter slechts zeer tydehjk zyn,
omdat inmiddels het aantal fokzeu-
gen snel is gestegen. Tegen het yoo.r-l
jaar zal zonder twyfel ten voile In
de behoefte zijn voorzien. Die be-
hoefte is overigens zeer groot, door-
dat ook de akkerbouw zulke byzon-
dere mooie resultaten heeft opgele-
verd. Mooi dan in de zin van grote
oogsten her hectare, want minder
mooi was, dat door het grote aanbod
van aardappelen de prijzen op een
ongekende wijze daalden. Toen de
regering aanvankelijk naliet in te
grijpen ontstond daardoor grote on-
gerustheid en ook zeker ontevreden-
heid by de landbouw, die vertrouwd
had op het handhaven van lonende
prijzen. Een ogenblik dreigde zelfs
een aardappelpaniek, doch deze kon
door een samenstel van maatregelen
voorkomen worden. Een onderdeel
van het bestemmingsplan voor onze
aardappelen is het op grote schaal
mesten van varkens, waardoor een
deflnitief eind aan de binnenland?e
schaarste aan vlees en vet zal komen.
Intussen zyn wy er nog niet gerust
op, dat al die varkens ook de prys
zullen opbrengen, die de regering
thans in het vooruitzicht stelt. Do
tegenwoordige klelnhandelsprijs van
varkensvlees is zo hoog, dat het ver-
bruik erdoor geremd wordt en de
vraag is nu of wy straks een groot
aantal varkens tegen deze pryzen
zullen kunnen verkopen.
Actieve organisatiea
De verschillende landbouworgani-
satles hebben getoond een grote
activiteit te ontwikkelen. Niet
alleen de dagelijkse belangen wor
den met kracht verdedigd, doch ook
neemt men de vraagstukken in stu-
die, die op de toekomst van de land
bouw van grote invloed zijn. Zo is
dit najaar door de Stichting voor do
Landbouw een studiecommissie inge
steld, die richtiynen voor de land-
bouwpolitiek moet opstellen. Een an-
der belangryk studie-object is het
Melkbestemmingsplan. waarby de
ovcrheid de leldfng heeft genomen.
De uitwerking van deze plannen en
van deze richtlijnen zullen de econo-
mische en sociale grondslagen moe-
ten leveren voor de welvaart in d6
landbouw.
In deze zelfde richting werken de
internationale besprekingen, zoals de
Tarwe-conferentie, die een interna-
tionaal plan voor de afzet van tarwe
moet ontwerpen. Nadat de eerste
overeenkomst is mislukt, zal thans
een nieuwe poging worden gedaan
om tôt resultaten te komen en de
vooruitzichten daartoe zyn veel gun-
stiger, omdat de dreigende overpro-
ductie van tarwe wel tôt het treffen
van maatregelen noopt.
Onze tuinbouw kreeg meer grond
onder de voeten door de levering van
grote hoeveelheden aan Duitsland,
terwijl Engeland een betere markt
voor onze producten bleek, dan aan-
yankeiyk gedacht werd. Toch zijn
wij voor de toekomst van de fuin-
bouw niet geheel gerust. Zowel En
geland als Duitsland beginnen hun
tuinbouw uit te breiden en dat zou
voor ons land wèl een vermindering
van afzetkansen kunnen veroorza-
ken.
Wat brengt de toekomst?
En hoe we nu de toekomst zien?
Wij verwachten voor dit jaar een
snelle toename van de productie
van vlees en vet, zowel in Europa als
in Amerika en Australië; de enorme
oogst van granen en aardappelen
dwingt daartoe. Dit grotere aanbod
zal in het algemeen leiden tôt dalen-
de prijzen, die alleen zullen kunnen
worden opgevangen door verlaging
van productiekosten en vergroting
van net verbruik in ons eigen land.
Deze ontwikkelingsrichting zal van
de boeren, hun organisaties en de
overheid de grootste inspanning ver-
gen om toch het inkomen aan de
boeren te verschaffen, waarop zij
maatschappeiyk recht hebben.
Groningens Westerkwartier, die
vooral Grootegast en omgeving op
verschrikkelyke wyze heeft geterro-
riseerd.
Nu maakt hij een zielige indruk
en bovendien lijdt hij aan een ziekte
waaraan vele voormalige landverra-
ders lijden: zij vergeten al 't slechts
wat ze gedaan hebben. „Ik weet het
niet." „Ik kan het me niet meer her-
inneren
Wat heeft Nobach gedaan? Hy
heeft arrestaties helpen verrichten
in verband met een aanslag door il-
legalen op het gemeentehuis in
Exloo, waardoor vijf personen de
dood vonden. In zijn geboorteplaats
verrichtte hy arrestaties, terwyl ln
Surhuizum een onderduiker werd
aangeschoten.
In Boerakker schoot Nobach op
twee politiemannen. Eén ervan on-
dervindt weliswaar nog steeds last
van de .jvond, die hy toen opliep,
maar hy is toch weer in dienst. De
ander werd verlamd aan de benen.
Deze ex-politieman informeerde by
het hof of hy Nobach financiëel aan-
sprakelijk kon stellen, antwoordde
de raadsheer Mr. Dr. Bolkestein be*
vestigend.
Nobach wist zich natuurlijk niets
te herinneren van de schietparty
Maar hy bood aan aan beiden f 5000
schadevergoeding te betalen.
Het santal arrestaties dat door
Nobach is geschied is legio. Hy
maakte het zo bont dat de Duitse
autoriteiten het nodig vonden om
een Duitser en een landwachter aan
hem toe te voegen om exessen te
voorkomen.
Zoals gezegd, Nobach herinnert
zich al het leed, dat hy heeft aapge-
richt niets meer. „Misschien is het
wel gebeurd tengevolge van de
moord op myn zoon, of door de vele
dreigbrieven, die ik ontving" ver
klaarde hy. De feiten tonen echter
aan dat Nobach al een beestmens
was voordat zyn zoon om het leven
werd gebracht. Gebeurtenissen die
de beklaagde kunnen ontlasten biykt
hy zich echter zeer goed te herin
neren.
Tien uur lang heeft deze zitting
geduurd, en er was een enorme be
langstelling, vooral uit Grootegast
en omgeving.
Het einde van de zitting was, dat
de advocaat-fiscaal meende, dat cr
een zeer kleine kans was, dat Nobach
tydens het begaan van zyn misda-
den niet geheel normaal was, en het
Hof verkocht een psychiatrisch on
derzoek te doen instellen. Het Hof
besloot hiertoe, hoewel het dit niet
noodzakeiyk achtte.
