DE PUITS «M DE AUDE IN NET HEELAl.
De
ECHTQENOTE
9AN DE MINI5TER
H.S.C. en Be Quick deelden de eer.
GRIEPI
Afstanden, die men niet meer met Kilometers
kan meten.
SPORT
3 17 26—19
6 15 16—15
8 13 19—22
10 12—20
10 14—25
10 1532
10 28—37
8 16—31
hockey
Aan de lezing, welke Dr. L. Plaut
van de Sterrenwacht van Groningen
Woensdagavond voor de Natuur Hia-
torische Ver. ald. Hoogez.—Sappem.
heeft gehouden, ontlenen wtf het
volgende:
AanvankeUjk meende men, dat de
aarde een plat vlak was, waarover
zich de hemel welfde ala een halve
bol. Toen echter ongeveer 2000 jaar
geleden een Griek de zon waarnam
in Griekenland en in Afrika, stelde
hij een verschil in hoogte vaat en
leidde daaruit af, dat de aarde een
bol waa. Bovendien kwam hij tôt de
slotsom, dat d£ bol vrjj in de ruimte deze afgtarK}en Si lichtjaren.
zweeft. 1 Wanneer men een lamp op steekt,
derzoekingen aangetoond, dat ons
zonneatelsel niet in het midden van
de platgealagen bol staat, maar op
een afstand van 2/3 van het middel-
punt. Bovendien werd geconstateerd,
dat het aterrenatelsel in de platge
alagen bol niet het enige aterren
atelsel 1b, maar dat er nog meerdere
sterrenstelsela bestaan.
Afstanden en getallcn
Het ia moeilijk ona een begrip te
vormen van de alstanden in de he-
melruimte. Deze alstanden zijn zo
enorm, dat ze niet in kilometers
kunnen worden gemeten. Men meet
KEGELEN
Clnb- en Fersoanlijk Kampioenschap
N.N.K.B. 1949
„Ona Genoegen" Sappemeer
Clnbkampioen
G. 3. Smit te Groningen,
Fersoonlljk Kampioen,
Zondagmiddag vonden in het ke-
gelhuis van het hôtel Themmen te
Zuidbroek bovengenoemde wedstry-
den plaats. Er is vinnig gestreden om SW-
de hoogste kegeleer en aan spanning District D:
heelt het niet ontbroken. DWSZeeburgia
Van elke club die zich in deze EDODHC
eindwedstrijd had geplaatst kwamen VSV—Neptunua
viji kegelaars uit, die op elk der District ni:
twee banen 10 worpen deden, ter- Zwolse BoysHeraclea
wijl voor het Pers. kampioenschap Wageningen—Hengelo
de 9 hoogstgeplaatste kegelaars uit Quick—Ensched. Boys
VOETB AL UITSLAGEN
van Zondag jl.
District 1:
XerxesStormvogels
ADOBlauw Wit
Sparta—De Volewiîckera
Ajax't Gooi
Haarlem
De heelalbeschouwing bleel nog
geocentrisch, d.w.z., dat men de aar
de als middelpunt beschouwde,
waarom zon en steren draaiden.
Later constateerde men, dat enige
sterrenbeelden een baan beschreven
gevormd door lussen. Daar men Wil
de vasthouden aan de cirkelvormig-
heid der banen. werd een théorie op-
gesteld, volgens welke sommige he-
mellichamen verschillende cirkel-
vormige banen gelijktijdig beschre
ven Bovendien werd de aarde niet1
in het middelpunt, maar iets buiten
het middelpunt geplaatst, zulks O.a-
in verband met het leit, dat de tijd
die verloopt tussen nieuwe maan en
voile maan niet gelijk is aan die
verloopt tussen voile maan en
nieuwe maan. Deze theorieën wer-
den omstreeks 140 jaar na Christus
vastgelegd door Ptolemeus.
Het duurde tôt 1500 voordat men
met nieuwe denkbeelden naar voren
kwam Toen was het Copernicus, die
de zon in het middelpunt van on3
zonnestelsel plaatste, en de planeten,
incl de aarde daaromheen liet
draaien. De loop van zon en sterren
verklaarde hij door de aarde met
alleen in een jaar om de zon, maar
bovendien ieder dag een maal om
zijn eigen as te laten draaien. Coper
nicus stelde voorts vast, dat de maan
om de aarde draait.
In het begin van de 17e eeuw werd
een belangrijk verbeterde kijker ge-
construeerd en op grond van waar-
nemingen met deze kijker werd door
Galileï geconstateerd, dat de banen,
die de planeten beschrijven, niet cir-
kelvormig, doch elliptisch zijn, het-
geen Newton bevestigde, door wetten
van aantrekkingskracht op te stellen,
waaruit langs wiskundige weg de
elliptische banen kunnen worden be-
rekend.
Tôt het einde van de 18e eeuw
hield men zich uitsluitend bezig met
het zonnestelsel waartoe de aarde
behoort. Toen ging men zich ook
bezig houden met andere vaste ster-
ren dan de zon. Een Engelse geleer-
de ging de verdeling van de sterren
over het zichtbare gedeelte van de
wereldruimte na. Hoewel de onder-
linge afstanden van deze sterren
enorm zijn, stelde hil toch op een
plaats een verdichting vast, welke
wij de melkweg noemen. Men stelde
toen een théorie samen, volgens
welke de hemelruimte de vorm
heeft van een platgeslagen bol,
waarvan ons zonnestelsel in het mid
delpunt staat. Kijkt men het heelal
in naar de platgeslagen zijden, dan
ziet men natuurlijk niet zoveel ster
ren als dat men naar de lange zijden
kijkt. Het feit, dat een gedeelte van
de sterren die men langs de lange
zijden kan waarnemen minder hel-
der zijn, is duidelijk, aangezien deze
zeer ver van ons zonnestelsel zijn
verwijderd.
Het feit. dat de sterren ongeliik
in de hemelruimte schijnen te zijn
verdeeld, geeft aanleiding tôt twee
veronderstellingen: 1. Dat de vaste
sterren inderdaad ongeliik zijn ver-
deeld en 2. dat er zich tussen ons en
de sterren een materie bevmdt
waardoor wij deze niet_ kunnen
waarnemen. Men acht dit laatste
juist. Er zouden zich tussen ons zon
nestelsel en enige andere stelsels
wolken van atomen en electronen
bevinden.
Ten slotte hebben de jongste on-
OPENBARE LEESZAAL
EN BIBLIOTHEEK H.-8.
Nieuwe aanwlnsten
Aleemene werken
Weekblad, Elseviers. In de leeaiaal.
Wijsbegeerte
Delfgaauw. Wat is existentialisme?
Godsdlenat
H «yack. De onbekende Koran.
•A Sociale wetenschappen
Almanak, Provinciale, voor Gronin
gen. 1948.
Ravesteyn, Van. De wording van
het communisme in Nederland.
Toegepaste wetenschappen
Asperen, Van. Pluimveeteelt.
Heel, Van. Bloemen in vazen.
Roy, De. Enige gronslagen voor
balans der onderneming.
Kunst
Simons. Geriefelijk wonen ln
perkte ruimten.
Timmers. De religieuze schilderkunst
Aardrilkskunde.
Land- en Volkenkunde
Besemer. De strijd om de Zuidpool.
Michels. Nederland werkt!
Geschledenla
Roland Holst—v. d. Schalk. «andhl.
Sumnea. Rualand; heden en vsrls-
den.
Waterink. Onze jonge Koningln
thuis.
Ned. en ln t Ned. vert, roman»
Anet. Ariane.
Bye. Wolven hullden rond het boa-
meer.
Caniua. De pest.
ÇrawstayWilliam». Nacht ln het
hôtel.
Sadleier. Fanny biJ gaslicht.
Troller Af. Gezegende onzekerheid.
Walmsley. Liefde in de zon.
Engelse romans
Greene. The power and the glory.
Jeugdboeken
Boylston. Achter de schermen
(16—18 jaar).
Dok, Van. Koos op oom Jan's boer-
derij. (67 jaar).
Droogendijk. De waard uit de „Dub-
bele witte sleutels. (1315 jaar).
Roggeveen. De ongelofelijke avon-
turen van Bram Vingerling. (12—
15 jaar).
Stevena. Suaie Roodhaar. (1114 J.)
heeft het licht een bepaalde tijd no-
dig om ons oog te bereiken. Die tijd
is echter zeer kort, omdat het licht
een grote snelheid heeft. Die snel-
heid is 300.000 km per seconde. Aan
gezien de maan 380.000 km van de
aarde verwijderd is, heeft het maan-
licht ruim een seconde nodig om de
aarde te bereiken. Wanneer men
dus naar de maan kijkt, ziet men
deze, zoals zij een seconde eerder
was. De zon is 150.000.000 km van de
aarde verwijderd. Haar licht heeft
dus een tild van 150.000.000 300.000
is 500 seconden (of wel ongeveer 8
minuten nodig om de aarde te berei
ken.
Hierboven hebben wij gezegd, dat
het licht een snelheid heeft van
300.000 km per seconde. In een jaar
legt het licht dus een afstand af van
een kleine 10.000.000.000.000 kilome-
ter. Wanneer wij dus over een licht-
jaar spreken menen wij een afstand
van 10 000.000.000.000 km. Met deze
maat willen wil nu even meten. De
zwakste sterren welke wij kunnen
waarnemen blijken 1000 lichtjaren
van ons verwijderd te zijn. Wij zien
deze sterren, zoals zij er voor 1000
jaar uitzagen.
De middellijn van de platgeslagen
bol blijkt 60.000 lichtjaren te bedia-
gen. Sterren van stelsels, buiten het
sterrenstelsel waarvan wij deel uit-
maken, blijken op een afstand van
500.000 tôt enige honderden millioen
lichtjaren van onze zon verwijderd
te zijn.
Ten slotte nog een antwoord op
de vraag hoeveel vaste sterren (dus
sterren als de zon) zich in ons ster
renstelsel bevinden. Dat aantal is
moeilijk vast te stellen. Men schat
het aantal op 100.000-000.000.
de voorwedstrijden in deze afdeling
deelnamen, en eveneens op elke
baan 10 ballen wierpen.
De einduitslagen luiden als volgt:
Club kampioenschap: 1- „Ons Ge-
noegen" Sappemeer 344 en 301 sa
men 645 ht. (Kampioen); 2. „ONAT"
Groningen 305 en 335 samen 640 ht.;
3 „WOP" Hoogezand 309 en 301 sa
men 610 ht.; 4. „Doe je Best" Sappe
meer 294 en 314 samen 608 ht.; 5.
„DTV" Groningen 325 en 280 samen
605 ht.; 6. ..Concordia" Oude Pekela
289 en 312 samen 601 ht.; 7- „Veen-
dam" Veendam 283 en 313 samen
596 ht.; 8. „Klein Hamburg" Leeu-
warden 275 en 308 samen 583 ht.:
9. „KIK" Groningen 315 en 255 sa
men 570 ht.
Persoonlijk Kampioenschap: 1. G.
J Smit, Groningen 72 en 72 samen
144 ht. (Kampioen); 2. J. Messchen-
dorp, Sappemeer 72 en 69 samen 141
ht.; 3. J. Schrader, Groningen 72 en
59 samen 131 ht.; 4. Wigb. Idema,
Groningen 74 en 54 samen 128 ht.;
5. H. Lubberman, Ter Apel 56 en 68
samen 124 ht.; 0. G. Geerts, Oude
Pekela 58 en 68 samen 124 ht.; 7. A.
Këller, Leeuwaren 53 en 49 samen
102 ht.; 8. A. Mulder J.Wzn., Hooge
zand 40 en 62 samen 102 ht.; 9. P.
Koevoets, Groningen 67 en 33 samen
100 ht.
„Ons Genoegen" zal t.z.t. moeten
uitkomen tegen de Clubkampioenen
van de Twentse- en Zwolse Kegel-
bond om geplaatst te kunnen wor
den in de strild om het kampioen
schap Nederl. Kegelbond, terwijl de
heer Smit direct voor deze wedstrijd
ia geplaatst.
ADVERTENTIE I.M.
Met een „MIJNHARDTJE" (cachet)
apoedig weer opgeknapt. Doos 30 et.
1^0
1—2
0—1
5—3
2—0
*-0
3—0
5—1
0—1
2—3
3—1
1—4
0—1
Go AheadAGOW
EnschedeBe Quick
District IV:
JulianaTSC
HelmondVW
NACLimburgia
MVV—Willem II
BWDe Spechten
District V:
HeerenveenSneek
HSCBe Quick
GVAVEmmen
VelocitasLeeuwarden
AchillesFriesland
District VI:
PSVEindhoven
NOADKerkrade
BleyerheideHelmondia
Sp. EmmaMaurits
LONGADe Baronie DNL
District V, 2e klasse B:
MuntendamNoordster
WVV—Zuidbroek
ZwartemeerAppingedam
GermanicusEext
4e klasse D:
KwiekRK Sarto
NoordbroekHarkstede
WesterbroekLoppersum
Res. le klasse:
Veendam 2HSC 2
Re». 2e klasse B:
Oosterparkers 2FW 2
Afd. Groningen van de K.N.V.B.
Afd. L 1B: EngelbertBe Quick 5
4—2; 3J: WG 4Harkstede 4 11;
Westerbroek 4VIA 4 50.
Afd. II. 1B: Veendam 4HSC 3
0—6; 2B: Scheemda 2—Noordbroek
2 70; 2C: HSC 4Muntendam 3
18; 3C: Zuidbroek 3Siddeburen
2 g0; 3D: Hoogezand 4Meeden 3
11; Muntendam 4SPW 2 23;
3E: Kielwindeweer 3Kielwinde-
weer 2 03.
Wedstrijden van Zaterdag
IA: CVW 2Hoogezand 73; 2B:
CVSB 2Hoogezand 2 21.
Hoogezand speelde een vriend-
schappelijke wedstrijd tegen een le
l klasser. De Hoogezandsterss zijn
naar Leeuwarden gegaan, en hebben
daar tegen Frisia gespeeld. De uit-
slag werd 31.
OVERZ1CHT
I HSC heeft het tôt gelijk spel ge-
bracht tegen Be Quick, maar daar-
mede is de positie van de hekken-
sluitera niet verbeterd; integendeel,
deze is iets slechter geworden, door-
dat Achilles en Emmen gewonnen
hebben, resp. van Friesland met 6—1
en van GVAV met 13. Velocitas
met 32 van Leeuwarden en
Veendam
Zwartemeer
Hoogezand
Muntendam
Zuidbroek
Appingedam
WW
Noordster
Germanicus
Eext
FW
15 10
13 9
14
13
15
15
14
14
14
14
15
2 23 36—18
2 20 27—4
1 20 32—18
4—2.
4—2
1—3
1—2
1—1
2—1
4—1
0—0
1—3
3—2
6—1
0—0
3—1
2—1
1—1
5—1
4—2
1—1
5—1
1—4
0—4
1—2
1—2
2—1
2—2
77- Vele mjjlen lang zetten ze Rob na, maar
ziende, dat Rob voortdurend op hen won, gaven
ze op 't laatst de jacht op. De zonnehitte had
Robs keel verdroogd en het was een ware ver-
lichting voor hem, toen hij aân een oase kwam.
Hij wierp zich naast de kameel op de grond en
leste z'n dorst.
78. Verkwikt strekte hij zich uit onder een
palm om te rusten en een plan uit te denken,
hoe hij uit z'n benarde positie kon komen. En
terwijl hij diep in gedechten verzonken was, liep
plotseling de kameel vlug door de woestijn in
de richting van z'n staL
won met az van i,eeuwaraen en
Heerenveen bleef in eigen huis de
baas van Sneek met 41.
Deze uitslagen hebben ln de on-
derste regionen belangrijke wijzigin-
gen gebracht. Sneek, Leeuwarden en
GVAV zijn ook niet meer volkomen
veilig. De stand is nu:
Heerenveen 13 10 3 0 23 3714
Friesland 15 8 3 4 19 2829
Be Quick 14 6 5 3 17 2813
Frisia 14 8 1 5 17 3423
Velocitas 14 0 2 6 14 1624
Emmen 15 5 3 7 13 2637
GVAV 14 4 4 0 12 27—28
Leeuwarden 13 5 1 7 11 2526
Achilles 15 4 3 8 11 27—32
Sneek 13 4 2 7 10 2027
HSC 14 1 5 8 7 15—28
HSC—Be Quick 0—0. Het spel van
Zondag op het sportterrein in Sap
pemeer is puntloos gebleven.
Na Heerenveen kreeg HSC wederom
een sterke tegenstander, ni. Be
Quick. Maar de Sappemeersters heb
ben besloten aan te pakken, en dat
is nu ook Zondag weer bekroond met
een gelijk spel.
Uit het feit dat de stand blanco is
gebleven, kan men direct opmaken,
dat de verdedigingen sterker zijn
geweest dan de voorhoeden. Noch de
voorhoede van de Groningers, noch
die van de Sappemeersters was pro-
ductief, en de beste kansen werden
gemist- Voor HSC was het een han
dicap, dat Tempel na ongeveer een
half uur spelen het veld moest ver-
laten. Eleveld nam zijn plaats in.
Natuurlijk heeft de wind een roi
gespeeld. Allereerst kreeg HSC hem
in de rug, maar wist hiervan niet te
profiteren. Het aanvankelijke over-
wicht van de Kraaien ging verloren.
Even kwam er een donkere wolk
aan de Sappemeerster voelbalhemel,
toen HSC de bal terugspeelde, en
Blijham miste. Hofkamp wist echter
het gevaar te keren. En ook toen
kort voor de rust de HSC-verdedl-
ging wegens vermeend buitenspel
bleef staan, terwijl Claudé door-
speelde, bracht Hofkamp redding.
Na de rust was HSC toen tegen
de wind spelend aanvankelijk iets
in de meerderheid, maar daarna na-
men de gasten het lnitiatief over.
Er werd nu overwegend op het HSC
gedeelte van het terrein gespeeld.
Maar de verdediging van HSC was
hecht, en haar verschillende plotse-
linge uitvallen niet zonder gevaar.
Enerzijds wist Bakema enige kansen
niet te benutten, terwijl bij de Gro
ningers de kansen evenmin succea
opleverden. Zelfs toen Hofkamp uit-
gelopen was, faalde Claudé.
Tegen het einde laaide de strijd
nog even fel op, maar het bleel een
blanco stand.
In de tweede klasse B begint ge-
drang te ontstaan om de onderste
plaatsen. FW is hier de hekkeslui-
ter met 8 punten uit 15 wedstrijden,
en dan volgt een blok van 4. die al-
len 14 wedstrijden hebben gespeeld
en 10 punten hebben. Het zijn WW,
Noordster, Germanicus en Eext.
Op de eerste plaats staat Veendam,
gevolgd door Zwartemeer en Hoo
gezand. De stand is hier:
FEUILLETON
43) Met starre ogen keek Leichner
om zich heen. Wat schudden de wan-
den hevigl En de vloer! De „Impera-
tor" moest wel heel erg door de gol-
ven opgeheven en weer neergesmakt
worden! En dat. terwill het vaartuig
onbestuurbaar was en de voortstu-
wingswerktuigen hopeloos defect
waren.
De stem van de kapitein was door
de telefoon waarneembaar.
„Seinen, Leichner! Aan aile sche-
penl We houden het hoogstens nog
een half uur uit!"
En de laatste. vertwilfelde nood-
kreten klonken door de aether.
in
de
be-
„SOS! Wij houden het hoogstens
nog een half uur uit. Komt on» met
de meeste spoed helpenl SOS: Save o
our soûls, redt onze schepelingen!" Ze bracht haar hand in een plooi van
Aile schepen, die zulk een roe]
venmenselijke kracht tôt redden
zich te gevoelen.
„Houdt elkander goed vast!" riep
hij boven de storm uit. Hij was één
der welnige passagiers, die in deze
ogenblikken hun kalmte bewaard
hadden en de toestand volkomen
duidelijk begrepen. Hij had heel
goed gezien, hoe de voorsteven van
het schip zich langzaam uit de gol-
ven begon te verheffen. hoger en
hoger rees. En hij besefte dan ook
volkomen. dat de stomer heel spoe-
dig in snelle vaart achterwaarts in
de peilloze diepte van de zee kon
wegglijden. En dan was er geen
redding meer mogelijk voor hen, die
zich nog aan boord bevonden.
Twain wilde proberen, met de
meisjes zwemmende één der rond-
zwalkende reddingsboten te berei-
..Vasthoudenl Goed vasthouden!"
riep hij noa eens.
Hilde keek om zich heen. Waar
was John Jacobs gebleven? En waar
waren de anderen, die op deze rei»
haar gezelschap uitgemaakt hadden?
opvangen van een vaartuig, dat zich
blnnen bereikbare afstand bevindt.
snellen dan te hulp.
Van de kruiser ..Wilson" kwam
antwoord:
„Wij komen met zo hooa mogelijk
opgevoerde snelheid! Houdt moedl
Wij naderen!"
De toestand waarin de passagiers
verkeerden, was onbeschrijfalijk.
Vergeefs probeerden de officierah de
menigte in toom te houden.
„Weest verstandig!" riepen s» uit.
„Wij krljgen immers al hulp! Een
Amerlkaans en een Engela schip aijn
al dlcht bij ons."
De mensen drongen naar de red
dingsboten, waarvan sommigen te
vroeg, wanneer zij nog maar gedeel-
telijk bezet waren, gestreken wer
den. Plotseling ging het licht uit. De
verwarring nam toe.
In deze minuten dacht Hilde aan
Peter Pringsheim, die ze met heel
haar hart had liefgehad. En met een
wild gevoel van vertwijfeling riep ze
uit in de storm:
„Peter! Peter Pringsheim!"
Hilde en Lilian zagen geen kans,
om één der sloepen te bereiken. Het
schip zonk steeds dieper in de golven
weg.
Plotseling gevoelde ze zich stevig
beetgepakt. De heer Twain had hen
beiden bij de armen gevat. Hij
scheen in deze ogenblikken can bo-
haar japon. En ze stelde vast, dat ze
haar papieren, die ze nog snel uit
haar hut had gehaald, nog steeds bij
zich had-
Ze gaf zich geheel aan Twain over.
Miss Lilian volgde haar voorbeeld.
Twain deed een leren riem om beiae
damee heen, trok die aan en bevee-
tigde het «Inde om zijn eigen
CDaarna begaf hij zich met bejde
dames naar de verschansing. Hilde
keek met starre blik in de schuimen-
de golfmassa. Haer hart blaaf bijna
stilstaan van ontzetting.
„Ach God. moet ik deze nacht
sterven?" riep ze vragend uit. ,,Vaar-
wel PeterVaarwel
Twain had, toen het achip sterk
overhelde, de sprong in de golven
gewaagd. Met Hilde en Lilian tracht-
te hij zwemmende uit de nabijheid
van het zinkende schip weg te ko-
mEri Leichner, in zijn radio-cabine,
seinde voor het laatst ziin noodkre-
ten de aether in.
SOS! Wij zinkenl De helft der
passagiers is reeds van boord, in de
sloepen en in het water! Nog hoog
stens tien minutenl Helpt ons met
de meeste spoed! SOS! SO&I...,
God helpe ons...."
Toen werd Leichner plotseling
van zijn stoel geslingerd- Hij greep
zich vast, probeerde overeind te ko
men. Maar hij glead vardar ovar de afgamat.
vloer. Zijn radiohut stond plotseling
zo, dat een der zijwanden boven was.
De instumenten rolden en schoven
door elkaar. Leichner prevelde een
gebed.
Toen wist hij de deur te bereiken,
rukte die open, wilde zich naar bui
ten begeven.
Het water stroomde hem bruisend
tegemoet. De zee sloeg door de deur-
opening naar binnen.
,„Leichner bad opnleuw. „Ach God,
hemelse Vader
Hij had deze woorden aacht uitge-
«prokenToen zette zijn stem
zich uit tôt een luide kreet maar
niemand ving het geluid meer op..
Een kokende draalkolk ontstond.
Golven verhieven zich torenhoog.
Stalen plat en kraakten
Toen was ailes voorbij. De „Impe-
rator" was plotseling snel achter
waarts, met noog opgeheven voorste
ven, in de zee weggezonken. Op de
plaats, waar het reuzenichip verdwe-
nen was, bleef het water enkele
ogenblikken in heftiger beroerlng
dan elders. Allen, die zich ln de
laatste ogenblikken nog aan boord
bevonden, werden met onweerstaan-
bare vaart door het zinkende schip
mee in de diepte gezogen.
Tien minuten later had de Ameri-
kaanse kruiser Wilson" de plaats
van de ramp bereikt. De sterke
loeklichten van het oorlogischip
zochten de ganse omtrek af.
Langzaam ging da vlag met se
sterren en strepen halfstok.
De gezagvoerder van de kruiser
hield zijn uniformpet in de hand, on-
danks storm en regen. Toen stelde
hij zich in verbinding met zijn radio-
telegrafist, gaf deze enige bevelen.
En welnige ogenblikken later vin-
gen andere schepen het bericht op:
„Hier Amerikaanse kruiser „Wil-
son". Aan Zljner Majesteits „Ed-
ward", aan „Isabella", aan allé sche
pen op de oceaan, aan aile kust-
stations! De mailboot „Imperator" ia
gezonken. Wij bevinden ons op de
plaats van de ramp. Wy zoeken naar
schipbreukelingenKyk uit naar
sloepen en ronddryvende drenkelin-
gen! De „Imperator" heeft twaalf-
honderd passagiers aan boord gehad.
Aan aile schepen: Laat de vlaggen
neer! Laat de vlaggen neer voor de
„Imperator" en haar honderden
dodenl"
XXX.
Peter Pringsheim verliet de fa-
briek. Hy zag er heel moe uit. Hy
gevoelde zich de laatste tyd sterk
Hilde was nog steeds niet terugge-
keerd. Zyn ongerustheid om haar
nam van week tôt week toe.
Waar kon ze toch zyn?
Hy wist het niet. En het leek hem
een dwaasheid, er naar te raden.
Hy trachtte zoveel mogeiyk aflei-
ding te vinden in zyn werk! Het ge-
lukte hem slechts ten dele.
Hy verliet het grote fabrieksge-
bouw, liep op de auto, die voor één
der hoofdingangen wachtte, toe. De
chauffeur had het portier reeds ge-
opend-
Weldra zat Pringsheim in de kus-
sens. De motor ronkte even, zette
zich in beweging.
Het was laat in de namiddag van
een heldere, vry koele dag.
Hy had het plan, in dezelfde week
nog naar de Ryn te gaan, om de fa-
brieken daar te inspecteren.
De auto reed voort door de hoofa-
straten, had weldra de buitenwyken
bereikt. De chauffeur liet de auto
nu heel snel ryden. Dit deed hy
meer. Maar Pringsheim had een on-
wankelbaar vertrouwen in zyn nj-
kunst.
Plotseling knarsten de remmen.
De wielen gleden schurend over het
wegdek voort- Daarna maakte de
auto een kwartzwenking naar.rechts.
Pringsheim werd van zJjn zitplaats
geworpen. Snel krabbelde hy over-
eind, toen de wagen stilstond. Hy
hoorde buiten stemmen dooreen-
klinken. Het werd hem duideiyk, dat
ar byna een botaing had plaat» ge-
vonden. Teganover zyn wagen stona
een andere auto atil.
„Ik heb geen achuld!" riep de
chauffeur van de andere wagen op
heftlge toon uit. ..Jullie hebt veel te
snel gereden!"
Enkele voorbygangers bleven
staan. Anderen kwamen snel aanlo-
pen Het is ln Wenen steeds intéres
sant, twee chauffeurs op elkander te
horen schelden-
Op enige afstand naderde reeds
•n politieagent in blinkende uniform.
Pringsheim opende het portier en
riep zyn chauffeur toe:
Maar er is toch niet3 gebeurd,
Max. Ryd toch weer verder!"
Een dame riep op kyvende toon:
„Dat gaat zo gemakkeiyk niet. Zo-
iets moet gestraft worden."
Toen zweeg ze eensklaps.
Pringsheim keek, enigszins ver-
wonderd, beronesse von Briese aan.
Op zulk een toon had hy haar nog
nooit horen spreken! Onmiddeliyk
zette ze haar gezicht in een vriende-
UJke plooi. (Wordt varvolgd).
MuntendamNooardster
Muntendam begon de wedstrijd met
de wind in de rug, en had daardoor
een overwicht, dat door Tj. van der
Veen werd benut. Na dit eerste doel-
punt toonden de beide partijen zich
by het veldspel geiykwaardig. In
deze période wisten de Pekelders de
stand gelijk te maken (11). Uit een
strafschop nam Muntendam echter
opnieuw de leiding door een doel-
punt van Abee. En daar bleef het
niet bij, want v. d. Veen bracht de
stand zelfs op 31.
In de tweede helft, die 'begonnen
werd met gelijkwaardig op en neer-
gaand spel vergrootte Muntendam
nogmaals de voorsprong, nu door
Doddema. Hoewel de wedstrijd voor
Noordster verloren was, kwamen de
Pekelders nu toch fel opzetten,
maar doelpunten bleven uit. Mun
tendam miste nog een kans. Daarop
moest keeper Rademaker het veld
verlaten en werd vervangen door
Bos. Even voor het einde gelukte het
Noordster nog een punt in te lopen.
WW—Zuidbroek 1—1. In een in
het begin beter dan gedurende de
rest van de tijd, maar toch over het
geheel niet onaantrekkelijke wed-
stryd hebben de Winschoters en de
Zuidbroeksters de punten verdeeld.
De achterhoeden hadden het beste
van het spel in handen. En juist te
gen die sterke achterhoedes hadden
de voorspelers niet veel in te bren-
gen. Bovendien werden verschillen
de kansen ongebruikt gelaten.
Het was tenslotte Zuidbroek, dat
voor de rust de leiding nam.
Na hervatting deed WW erg zyn
bëst, en de Winschoters hadden toen
dan ook het beste van het spel in
handen De Zuidbroekster verdedi
ging hield echter stand, en vooral
keeper Barelds was goed in vorm.
Kort voor het einde kwam de ge-
îykmaker uit een strafschop.
VOETBALPROGRAMMA
voor Zondag a.s.
District I: HaarlemStormvogels;
DOS-Xerxes; De Volewiickers-ADO,
't Gooi—Sparta; SW—Ajax.
District II: Neptunus-Hermes DVS
ZeèburgiaDFC; HBSDWS; VSV-
KFC; Feyenoord—EDO.
District ni: Heracles-Wageningen;
(Hengelo—Quick; Ensched. Boys—
AGOW; Be Quick—Zwolse Boys;
NECGo Ahead. __JJ.
District IV: Brabantia-NAC; WV-
MW; LimburgiaBW; TSCDe
SpechtenWillem IIHelmond.
District V: Be Quick—Emmen;
FrisiaHSC; HeerenveenVelocitas,
Sneek—Leeuwarden.
District VI: EindhovenLONGA;
Kerkrade—Sportclub Emma; Hel
mondiaSitt. Boys; MauritsNOAD
De BaroniePSV.
District V, 2e klasse B: Hooge-
(zand—Noordster: Zwartemeer-WVV;
EextGermanicus; Appingedam—
FW; ZuidbroekVeendam.
4e klasse D: StadskanaalKwiek,
PJC-Noordbroek; Wildervank—Wes
terbroek.
Res. 2e klasse B: Hoogezand 2
Be Quick 3; FW 2—Oosterparkers 3.
Afd. Groningen van de K.N.V.B.
Afd. I. 1B: Engelbert—Oosterpar
kers 5; 2C: GVAV 6—Westerbroek 2,
3D: Woltersum 4—Engelbert 2; Wes
terbroek 3Oosterparkers 9; 3E:
Hellas 4—Harkstede 3; 3JZuidhorn
3Westerbroek 4.
Afd. H. 1B: HSC 3—Wagenbor-
gen: 2B: Siddeburen—Scheemda 2,
WEÔ 2—Noordbroek 2; 2C: SPW—
HSC 4; 3C: MOW 2—Zuidbroek 4;
Scheemda 4SGV 2; 3D: Kielwin
deweerFW; Veendam 5Mun
tendam 4; 3E: Kielwindeweer 3—
Nw. Buinen 5.
HANDBAL
Het is WIK gelukt een 5—4 over-
winning te behalen op de leiders,
Jahn II. Gemakkelijk is het zeker
niet gegaan. De gasten openden de
score, waarna de Wind geiyk maakte
Nogmaals namen de gasten de lei
ding, en weer was het de Wind, die
de gelykmaker scoorde. Nog voor de
rust maakte Jahn II zijn derde doel-
punt, doch Groeneveld miste een
13 m. worp voor de gastheren.
In de tweede helft scoorde hy toch
de gelykmaker, en toen Molter ook
nog een goal wist te maken, hadden
de Sappemeersters de leiding (43).
Wel wist Jahn II weer gelijk te ma
ken, maar voor dat het eindsignaal
klonk had Groeneveld aan WIK de
overwinning bezorgd.
Het herenteam van Dash won in
de uitwedstryd tegen HVA met 24,
Dash 2 verloor echter met omge-
keerde cyfers van HVA 2. De dames
van Dash wonnen van HVA met 1-3.
Hier volgen de. uitslagen: le klas
Noord Heren: Gron. Stud.—RAP
1—2; HVA—Dash 2—4; Daring—
Groningen 03; LHCGHBS 31;
Dames le kl.: HVADash 1—3:
LHC—HCW 1—0; Gronmgen—GHB
S 7—0: Heren 2e kl.: HVA 2—Dash
SCHAKEN J
Uitslag wedstryd Hoogezand—Sap
pemeer IHelpman I: L. Kranen-
borg—H. Hoexum 44—%; J- v. Dyk-
A. v. d. As Jr. 1—0; L. Scheen—C.
J. v. d. Laan 1—0; P. Beersma—P
Alberds 44—J- Reyne—C. v d.
Berg 44—44; H. Clobus—J. D. Oos-
terom 1—0; J- J. v. d. Keyd—G.
Schut 10; J. Miedemav. d. Molcn
H—44; H. G. Steenbeek—A. R.
Starke 0-1; F Akkerman-J.
Streefkerk 44-44. Totaal 644—344.
Uitslagen onderlinge wedstryden
schaakver. ..Hoogezand—Sappemeer
Groep I: P. Beersma—J. J. v. d
Revd 44 44; L. ScheenJ. Kremer
1_0- J. Miedema—H. G. Steenbeek
0—1; L. Kranenborg—J- Reyne afge-
broken; J. C. Overman—J. v. Dyk
afGroep IIA: N. N.—A. Kits 0—1; P.
Frans—J. H- Oteroom 0—1; L.
CoopsM. de Vries 01; J. Molter
F. Huizinga 10.
Groep IIB: P. J. HofmanH. R.
Dolfien 0—1; B. Goosen—G. H- Pen-
tinga 1—0.
