Twee begrotingen en de Bénélux
Stedersbouw in Indonesië
BRIEVEN VAN LEZERS
VAN 1871 EN HET NIEUWS- EN ADVERTENTlEBLAD VAN 1888
Vîerde Jacrrganç
Woenadog 9 Februari 1949
No. 11
VOOR DE GEMEENTEN HOOGEZAND - SAPPEMEER -
WAARIN OPGENOMEN OOST GOORECHT
SLOCHTEREN
NOORD- EN ZUIDBROEK
MUNTENDAM
VEENDAM EN OMGEVINS
AUTO DOOR TREIN GEGREPEN.
Amerikaanse senatoren willen Eca-steun
aan Nederland intrekken.
POLITIEAMBTENAAR REDDE
5 MENSEN HET LEVEN.
MET BABY OP DE ARM
VAN DE TRAP GEVALLEN
BEJAARD ECHTPAAR VERRIED
JODEN.
WAARDEBONNEN
CONSUMENTENCREDIET.
Schreeuwende Woningnood
in Europa.
HET NIEUWSBLAD
ABONNEMKNT8PRDS
f 1.90 p. fcwaitaal. franco p. poei f 1.75
(bij ▼oaruitbetaling
FRITS DER ADVERTENTH5S
12 cent per mm. Zogen. Kleintjes ala
te koop, te huur, gevraagd enz. mini-
mum 75 «ent (bij vooruitbetalmg)
VERSCHIJNT
WOKNSDAG8 EN ZATBKDACS
Dttgeefste*:
Seggers" en Kremeri TBtgeversaaak
„Het Nieuwsblad" C.V.
Kantoor Hoofdstraat 8, Hoogezand
Telefoon 139 (b-g.g- 213 oi 214}
Postrekening No. 435883.
Over een begroting, waarover de
Tweede Kamer ûeeft beraadslaagd
willen wij het even hebben. Dat is de
begroting van buitenlandse zaken.
In zijn rede gehouden over de be
groting van buitenlandse zaken heeft
minister Stikker sprekende over
de veiligheidsraad bet volgende ge-
zegd:
Teveel heeft Nederland de volksge-
meenschap beschouwd uit een oog-
punt van recht en niet uit een oog-
punt van politiek en machtsverhou-
dingen. Nederland zou een fout ma-
ken als het geen rekening hield met
het feit, dat in de V.N. het spel der
politieke krachten zich doet gevoe-
len. Wanneer een Veiligheidsraad zijn
competentie verre overschrijdt heeft
een klein land de taak niet voor die
politiek te buigen, maar zijn positie
vastberaden te handhaven.
Niets mag worden nagelaten om
ons standpunt In de Indonesische
kwestie te doen zegevieren. Het zou'
onjuist zijn, ons thans gegriefd uit de
V.N. terug te trekken.
Over het Duitse probleem zei de
minister, dat de str(jd om de schei-
ding tussen West- en Oost-Duitsland
vergaande consequenties zal hebben
voor de aangrenzende landen. De re-
gering zal zich verzetten tegen iedere
onnatuurlijke bevoordeiing van Duitse
havens.
West-Duitsland moet volgens mi
nister Stikker ingeschakeld worden in
de West-Europese samenwerking.
Herleving van het Duitse militairisme
moet voorkomen worden en daarbij
zou een West-Duitse militaire Veilig
heidsraad nuttig kunnen werken. In
uitzicht is gesteld, dat de Beneluxlan-
den daarin worden opgenomen.
Na opgemerkt' te hebben, dat hij
zich nader wil beraden over het zen-
den van een parlementaire commissie
naar Duitsland, gaf de minister te
kennen, dat de technische grenscor-
recties geheel afzonderlijk staan van
de Nederlandse territoriale eisen.
Landbouvv, Visser^ en Voedsel
voorziening.
Verschenen is de Memorie van Ant-
woord op het voorlopig verslag van de
Eerste Kamer inzake de begroting van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie-
ning. Hieraan ontlenen wij
De onzekere vooruitzichten ten aan-
zien van de mogelijkheden van invoer
van krachtvoeder zal voor een belang-
ryk Hool heplot.1 zijn vn«T de Vijfl
breiding van de veestapel. Een aan-
zienlijke uitbreiding van de pluimvee-
stapel, die de minister gaarne zou
zien, zal op grond hiervan nog niet
mogelijk zijn. Over de veevoedervoor-
ziening lezen wij elders in de Memorie
nog: De onzekerheid, welke t.a.v. de
veevoederpositie nog steeds bestaat,
maakt het nog niet mogelijk van een
distributie van veevoeder af te zien.
Een regeling, wellicht in gewijzigde
vorm, zal vermoedelijk moeten biijven
bestaan.
Over de landaanwinning zegt de mi
nister, dat hij van mening Is, dat iede
re gelegenheid tôt landaanwinning
moet worden aangegrepen, indien zulks
althans mogelijk is, zonder andere vi
tale belangen te zeer te schaden. De
vooruitzichten voor verdere inpolde-
ring van het IJsselmeer zijn gunstiger
dan voorheen. Verwacht kan worden
dat deze in 1950 met kracht ter hand
kan worden genomen.
Ook de bodemerosie, een verschrjnsel
waarmede hij in de Veenkoloniën en de
bewoners van delen van Limburg ken-
nis hebben gemaakt, wordt genoemd.
De minister zegt, waar winderosie is
opgetreden, de voorlichting op dit
punt met kracht is ter hand genomen.
De bewindsman heeft de indruk, dat
de betrokkenen in het algemeen bereid
zijn mede te werken, zodat verbeterin-
gen verwacht mogen worden. Overwo-
gen wordt een wetteljjke regeling aan-
hangig te maken, die aan de minister
de bevoegdheid geeft om in het alge
meen belang een verplichting tôt be-
planting op te leggen.
De Bénélux.
Twee redevoeringen over de Bénélux
vragen de aandacht. In de eerste plaats
een redevoering van prof. G. Craen,
directeur-generaal van Economische
Zaken en Middenstand, aan het Belg.
ministerie van Econ. Zaken.
Spr. meende, dat speciaal aan de re-
acties van handel en nijverheid op de
Benelux-gedachte aandacht moet wor
den besteed, en de laatste tijd heeft
men meermalen kunnen vaststellen,
dat de reacties zowel van Nederlandse
als van Belgische zijde niet altijd even
gunstig luiden. Er bestaat aan beide
kanten vrees, dat op het ogenblik van
de inwerkingstelling van het econo-
misch verdrag toestanden zouden ont-
staan, welke voor verschillende be-
drijfstakken fatale gevolgen zouden
kunnen hebben.
Over de lonen zei prof. Craen, dat
aan de nivellering van de lonen in de
drie landen uiteraard bijzondere aan
dacht moet worden besteed. Overigens
acht hij de omstandigheid, dat in be-
paalde bedrijfstakken of zelfs over het
algemeen loonverschillen tussen de drie
partnerlanden biijven bestaan, geen
onoverkomenljjke hinderpaal voor het
bereiken van een economische Unie.
De uiteenlopende doelstellingen die
door België en Nederland en Luxem-
burg op het gebied van Nijverheid en
Handel worden nagestreefd, doet de
vraag naar voren komen, waarom de
drie regeringen dan toch besloten heb
ben een economische Unie aan te gaan.
Deze vraag schijnt des te meer ge-
rechtvaardigd, daar de economische
unie juist een practisch volledige uni-
fiëring en harmonisering op deze ge-
bieden vooropstelt. In ieder geval moet
men b\j het nemen van deze beslissing
wel de volledige zekerheid hebben ge-
had, dat de aan beide zijden te bren-
gen offers aanzienlijk door de te be
reiken voordelen zouden worden ge-
compenseerd.
Over hetzelfde onderwerp halen wij
Mr. Dr. E. J. E. M. H. Jaspar even
aan:
De economische Unie zal op 1 Janu-
ari 1950 in werking treden. Binnen de
ze Unie vervallen economisch gespro-
ken aile grenzen en men zal geen en-
kel obstakel meer vinden tussen de
gemeenschappelijke grenzen, behalve
een politiek obstakel in de vorm van
een paspoort of legitimatiebewijs. Er
zal een volledig vrij vervoer zijn van
personen, goederen, geld en kapitaal,
zonder dat een vergunning nodig is.
De binnenlandse makt zal zich dan
uitstrekken van Luxemburg tôt Delf-
zijl, een binnenlandse markt van 20
millioen zielen. Deze economische Unie
betekent eigenlijk, dat de drie landen
op economisch gebied in grote lijnen
een en dezelfde politiek moeten gaan
voeren. Welke? Dat zal de komende
ministerconferentie moeten uitmaken.
DE NIEUWE TRUC
Zaterdag omstreeks zeven uur
kreeg een kruidenier te Amsterdam
bezoek van een man, die zich uitgaf
voor rechercheur van politie. Hij
zeide, dat bij een bioscoop een vrouw
was aangehouden met een vais bil-
jet van f 10Dit billet zou ze bij
de kruidenier gekregen hebben. De
rechercheur verklaarde beslag te
moeten leggen op aile papiergeld,
dat de man in kas had om dit nader
*e doen ooderzoeken. Het was een
bedrag van f 145.De pseudo-re-
phereheur nam de winkelier mee, zo
genaamd voor een verhoor op het
hoofdbureau van politie. Eerst zou
den zij echter even langs de vrouw
gaan. In de Derde Weteringdwars-
straat, waar de vrouw zou wonen.
beide de rechercheur bij een boven-
huis aan. Hij liet de winkelier voor-
gaan en toen deze het portaal was
binnengegaan, trok hij snel de deur
achter hem dicht en verdween haas-
tiglijk, uiteraard met medeneming
van de f 145.
ERNSTIG BUSONGELUK BIJ
RADOLFZELL.
Bij Radolfzell is een autobus met
skiërs bij een scherpe bocht van de
weg gegleden en van een style helling
gekanteld. Negentien jonge mensen
kwamen hierbij om het leven en twin-
tig raakten gewond, zo deelt het Duit
se nieuwsbureau D.P.D. mede. Het ge-
zelschap was op weg van Radolfzell
aan het Bodenmeer naar de Feldberg,
de hoogste top van het zwarte woud.
Bij de spoorwegovergang onder het
dorp America wilden de automobilist
Zaaeyen en diens zoon uit Venlo de
overweg nog passeren, terwiji de bo-
men al omlaag gedraaid werden. De
auto kwam klemvast onder een der
zakkende slagbomen te zitten, terwiji
uit de richting Eindhoven een trein in
voile vaart naderde. Door ijlings uit
de wagen te springen konden de in-
zittenden zich van een wisse dood red-
den. De auto werd door de trein ge-
grepen en volkomen vernield.
ELF PERSONEN
DOOR KAAS VERGIFTIGD
Elf personen moesten tijdens het
voorbije weekeinde in het St. Lau-
rentius-ziekenhuis te Roermond
worden opgenomen, daar zij in ern-
stige mate vergiftigd waren door het,
eten van ondeugdelijke kaas. Deze
oorzaak kon spoedig worden opge-
spoord, daar aile patlënten uit de
zelfde wijk te Roermond afkomstig
waren en de kaas in dezelfde winkel
hadden gekocht. De inspecteur van
de volksgezondheid in Limburg ver
klaarde, dat kaasvergiftiging slechts
zelden voorkomt. De kaas, die in dit
geval de boosdoener bleek te zijn,
zag er uiterlijk volkomen gaaf- uit.
Het bacteriologisch instituut te
Onmiddellijk kwamen de bewoners jjtrecht zal nu onderzoeken, of men
uit de buurt naar de plaats des on- j hier te doen heeft met een bacterio-
heils gesneld. Door het kordate op-i logisehe of een chemlsche vergiftl-
treden van twee arbeiders, die direct j ging.
het verkeer van beide kanten waar-i De fabrikant heeft, na gewaar-
schuwden, kon groter inheil worden- schuwd te zijn, onmiddellijk zijn af-
voorkomen, Een medewerker van het! nemers gewaarschuwd, dat een par-
A.N.P., die even na het ongeval ter
plaatse arriveerde, heeft kunnen
waarnemen hoe onverantwoordelijk
snel door tal van auto's in de dikke
mist werd gereden. Vele automobilis-
ten konden pas op het laatsce ogen
blik hun wagen tôt stilstand breugen.
Vrij spoedig na het ongeval arriveerde
een wegenwachter van de A.N.W.B.,
die onmiddellijk de eerste geneeskun-
dige hulp aan de gewonden verleende.
De twee zwaar gewonden werden op
brancards gelegd in afwachting van de
gewaarschuwde ziekenauto's. Met ver-
eende krachten werden de wee rij-
banen weer vrij gemaakt, zodat het
vérkeer na twintig minuten weer
voortgang kon hebben. De rijkspolitie
was spoedig ter plaatse. De deels ver-
nielde en ingedrukte wagens werden
door kraanwagens weggesleept.
ERNSTIG GECOMPLICEERD VER-
KEERSONGELUS OF RIJHSWKtt
AMSTERDAMDEN HAAG.
Zaterdagmiddag om kwart over drie
is er op de rijksweg AmsterdamDen
Haag onder de gemeente Abbenes een
ernstig gecompliceerd verkeersongeluk
gebeurd. Toen door nog onbekende
reden een personenauto in de dikke
mist midden op de rechterbaan van de
rijksverkeersweg AmsterdamDen
Haag, stilhield, botste een daarachter
rijdende auto hier tegen op. Twee
achter deze auto rijdende personen
auto's reden eveneens in deze volgor-
de tegen elkander op. Tenslotte reed
een motorrijwiel tegen de vierde auto
op. De gevolgen van deze botsing wa
ren ernstig. In totaal werden twee
personen zwaar en een vijftal licht
gewond. Toen een auto rijdende op de
linkerbaan tijdens het voorbijrijden het
ongeluk zag gebeuren, remde de be-
stuurder plotseling zo hard, dat een
achter hem rijdende auto in voile
vaart op hem inreed. Een derde auto
reed op deze nummero twee in. Hier
waren de gevolgen minder ernstig.
Wel werd tengevolge van dit ongeval
een viertal personen licht gewond,
maar dezen konden, na ter plaatse te
zijn verbonden, hun reis voortzetten.
De Republikeinse senator Owen Brewster ult Maine heeft bij dé Ameri-
kaanse senaat een motie ingediend, waarbij wordt aangedrongen op „on-
middellijke stopzetting van aile ECA- en andere Amerikaanse hulp aan
Nederland, zowel in Europa als in Indonesië, totdat Nederland de vij-
andelijkheden staakt, zijn troepen terugtrekt, de Indonesische Republi
keinse leiders vrij la ten en bona fide onderhandelingen opent met de
republiek Indonesia op basis van de Renville-overeenkomst". De motie
was medeondertekend door de senatoren Bridges, Butler, Malone, Mej.
Smith, Baldwin, Langer, Morse en Me Carthy Wisconsin.
EEN SCHOOLKEND DIENDE DE
LANDWACHT TOT DEKHXNG.
De 45-jarige L. J. de C. uit Amster
dam verklaarde Zaterdagmorgen vooï
de raad van cassat.ie, bijzondere k?
nier B, dat hij lit itii3 ùooi liuiseiijkî
omstandigheden lid van de N.S.B. ge-
worden was. Zijn vrouw, een Duitse,
had hem het leven zo zuur gemaakt,
dat hij tenslotte gezwicht was. Een-
maal lid van de N.S.B., kwam hij spoe
dig bij de landwacht. Hij was er bij
toen in begin 1945 een aantal land-
wachters zich per auto naar Dokkum
begaf om collega's, die door de B.S.
gevangen genomen waren, te ontzet-
ten.
Onderweg grepen de landwachters
een 15-jarige schooljongen en 'n oude
man. De C. dwong hen op de spatbor-
den van de auto plaats te nemen als
dekking. Beiden werden bij de hierna
volgende schietpartij doodgeschoten.
Requirant heeft deze feiten bekend
voor het bijzondere hof te Leeuwar-
den, dat hem deswege tôt 14 jaar R.
W.I. veroordeeld heeft, doch Zater
dagmorgen kwam hij op zijn bekente-
nis terug. De proc.-fiscaal hield hem
echter aan zijn bekentenis en conclu-
deerde tôt verwerping van het beroep.
Uitspraak over 4 weken.
tij, welke op dezelfde dag verstuurd
was als de ondeugdelijk gebleken
kaas, verdacht was.
Naast de elf patiënten, van wie er
verschillende zeer ernstig aan toe
zijn, wordt nog een aantal minder
ernstige gevallen thuis verpleegd.
Sterfgevallen zijn nog niet te be-
treuren.
Aan de wach'tmeester der Rijkspo
litie Malherbe -te Wouwse Plantage,
is de zilveren médaillé van het Carne
gie Heldenfonds uitgereikt voor het
met eigen levensgevaar redden van
een aantal personen. Dit geschiedde
kort na de bevrijding; tijdens het ver-
zamelen van munitie en ontplofbare
stoffen te Bierum, waarbij ontploffin-
gen plaats hadden welke aan enkele
personen het leven kostte. Wachtmees-
ter Malherbe slaagde er in temidden
van ontploffingen 5 personen in veilig-
heid te brengen.
De motie ging vergezeld van de
volgende vragenlijst:
1. Spreekt ons ministerie van bui
tenlandse zaken internationaal ge-
sproken uit twee monden?
2. Zullen de Nederlanders zich
uit het Atlantisch Verbond terug-
trekken en wat zal het uitmaken als
zij dit doen en wat zullen zij verder
doen?
3. Als wij voortgaan met onze
steun aan de Nederlanders, verspil-
len wij dan niet aile hulp van Azië
aan Moskou?
4. Als de Nederlanders vier mil
liard dollar aan activa in Indonesië
bezitten en het Amerikaanse kapi
taal v/eren, waarom verlenen wij de
Nederlanders dan financiële steun
ten bedrage van een half milliard
dollar per jaar?
5. Waarom hebben de président
en het ministerie van buitenlandse
zr-ken gepoogd de voorgestelde reso-
lutie van de senatoren in de doofpot
te stoppen?
6. Heeft het ministerie van bui
tenlandse zaken de Nederlanders ge-
zegd hun gang te gaan - in het ge-
heim natuurlijk?
7. Hoe lang zullen wij nog Ame-
rikaans geld met handen vol uitge-
ven voor landen, wier regering met
haar handelwijze precies het tegen-
gestelde bewerken van wat onze po
litiek wil bereiken?
8. Zijn Wij van plan het negen-
tiende eeuwse Nederlands-Engels-
Franse impérialisme in Azië, dat een
geschikt klimaat voor de groei van
het communisme zal scheppen, te
steunen, of zijn wij van plan de ge-
matigde Republikeinse nationalisten
in geheel Azië te steunen?
9. Zijn de V.S. van plan de V.N.
in stand te houden of niet?
10. Is de senaat voornemens wat
De bouw van het tweede Batavia.
Aan de voorbereidingen voor de bouw
van Kebajoran, de voor 100.000 men
sen geprojecteerde satelietstad van
Batavia, wordt hard gewerkt. De eer
ste afkoop der gronden had plaats op
28 November, de laatste op 11 Janu-
ari, in totaal is hieraan een bedrag
van ca. f 14.500.00 uitgekeerd. Direct
na de eerste afkoop werd begonnen
met de bouw van een werkdorp, om-
vattend magazijnen, een kantoir, ga
rages voor de mechanische werkgroep
en het autopark en voorts tijdelijke
woningen voor het uitvoerend en la-
ger personeel. Van de voor opslag van
materialen bestemde loodsen staat er
reeds een van 1000 vierkante meter
oppervlakte, een uitneembare ijzeren
loods, welke in drie weken tijds werd
gemonteerd. Op een andere plaats zal
op een reeds bouwklaar gemaakt ter-
rein een dezer dagen worden begon
nen met de bouw van een twaalftal
permanente woningen voor het hoger
betreft aile buitenlandse politieke
aangelegenheden blindelings de uit-
voerende macht te volgen en heeft
de senaat zijn recht, vragen te stel-
len t.a.v. onze buitenlandse uitgaven-
politiek, prijsgegeven?
ERNSTIGE BOERDERUBRAND
TE VENRAY.
In de woning van de heer Cox te
Veulen ontstond brand, toen Buta-gas
uit een defecte buis stroomde. De
woonkamer stond terstond in lichte
laaie en slechts door een venster in te
slaan kon de reeds met brandwonden
overdekte huisvrouw er in slagen zich-
zelf en haar drie kinderen in veilig-
heid te brengen. Burenhulp noch de
spoedig arriverende brandweer ver-
mochten er in te slagen het woon-
huis en de stallingen van het vuur te
redden. Een belangrijk bedrag aan
geld ging verloren. Slechts enig vee
werd gered, de toestand van de
slachtoffers is niet levensgevaarlijk.
Toen de 27-jarige P. Slechtenhorst
Van Rijn Zondagnacht in haar wo
ning te Rotterdam van een familie-
feestje terugkeerde, struikelde zij
met haar baby op de arm bovenaan
de trap en viel met dodelijk'gevolg
omlaag. Het kind bekwam geen let-
sel.
In de verdachtenbank stond Zater
dag de 57-jarige mevrouw Gerritje
van D.W. en op een brancard voor
de groene tafel van het Amsterdams
bijzonder hof lag haar 68-jarige echt-
genoot, concierge van beroep, Johan-
nes Th. van D. uit Amsterdam. Zij
hadden in Augustus '43 Joodse onder-
duikers in huis. Hun buurman wist
dit, en hoe de zaak zich precies had
toegedragen, kon niet meer worden
achterhaald, doch vast kwam te staan,
dat de vrouw op het bureau van de
beruchte Henneicke is geweest. De 8
Joden zijn weggehaald en nimmer te-
ruggekeerd. Goederen, die aan de
slachtoffers toebehoorden, werden in
de woning van het echtpaar van D.
gevonden. De advocaat-fiscaal, mr. S.
J. Timmenga, eiste tegen de vrouw 8
jaar en tegen de man 5 jaar gevange-
nisstraf. Over 14 dagen zal het hof
uitspraak doen.
8 DAGEN DOOR
KROKODILLEN INGESLOTEN
De eigenaar van een hôtel nabij
het Nyassameer was op krokodillen-
jacht gegaan, toen hij op 'n bepaald
ogenblik hulpgeroep hoorde.
In gezelschap van een inlander
slaagde hij er in te midden van een
van krokodillen krioelend moeras
nabij het wrak van een toeristen-
vliegtuig een man en een vrouw te
bereiken, met name Bernard De-
mains en mevrouw Sally Shaw, die
en toezichthoudend personeel.
Een timmerfabrlek welke met een
zijspoor is verbonden met de s.s. halte
Kebajoran, en waar in de komende 3
4 jaar deuren, ramen, kozijnen en
kaphout voor de nieuwe stad zullen
worden vervaardigd, is al bijna ge-
reed gekomen. De eerste machines
draaien reeds proef en in Maart ver
wacht men de fabriek in gebruik te
kunnen nemen. Er zal ca. 4000 kubie-
ke meter hout per jaar kunnen worden
verwerkt en aan maximaal 150 man
personeel werkgelegenheid worden ge-
boden.
Het verzorgen van woongelegenheid
voor de bouwers van de stad en de
aanleg van wegen om de bouwterrei-
nen toegankelijk te maken dient nood-
zakelijkerwijs vooraf te gaan aan de
eigenlijke bouw. Met het uitzetten en
aanleggen der wegen is direct na het
gereedkomen van de onteigening een reeds acht dagen op hulp wachtten
hoo-in o-pmnnirt evenals met het bouw- die tijd hadden zij het zonder
Naar de Directeur van het Cen-
traal Bureau voor het Consumenten-
crediet mededeelt, zullen aile geldig
verklaarde waardebonnen van het
Consumentencrediet dus zowel de
oude genummerde als de nieuwe on
genurrimerde waardebonnen na
28 Februari 1949 hun geldigheid
verliezen.
Leveranciers van duurzame ge-
bruiksgoederen kunnen de op 1 Mrt.
1949 nog in hun bezit zijnde waarde
bonnen tôt en met 19 Maart 1949 op
de gebruikelijke wijze bij de banken
ter verzilveriag aanbieden.
Wij besluiten de serie brieven over
het anti-militairisme in de eerste
plaats met een duidelijk en in zeer
sympathieke bewoordingen gesteld
schryven van H. v. G.G.
De polemiek over het anti-mili
tairisme lijkt me tamelijk verward.
Mag ik er een paar woorden van
zeggen?
Aanvankelijk had de heer Praktiek
het over de dienstweigeraars.
Dienstweigeraars zijn zij, die wij--
geren de militaire dienst, die hun bij
de wet wordt opgelegd, te vervullen.
Men kan ze ongeveer in twee groe-
pen verdelen:
le. Zij, die de staat niet het recht
toekennen over hun leven te beslis-
sen; deze staan dus principieel tegen-
over de wet op de dienstplicht en
worden na verhoor voor geruime tijd
van hun vrijheid beroofd.
2e. Zij, die om godsdienst- of ge-
wetensbezwaren weigeren wapens
te hanteren en mensen te doden.
Deze groep kan zich beroepen op de.
wet voor de vervangende dienst
plicht, die in Juni 1923 in Nederland
in werking trad. Ze worden opgeroe-
pen om voor een commissie te ver-
schijnen, die zich -tôt taak stelt, uit
te vorsen, of er werkelijk sprake Is
van godsdienst- of gewetensbezwa-
ren. Wordt het beroep verhoor d, dan
behoeft de jongeman geen militaire
dienst te doen, maar wordt hij te
werk gesteld in een andere tak van
staatsdienst. (Waar het geloof of het
geweten spreekt, daar wijkt de over-
heid vol eerbied terug: daar dwingeii
ze nooit, ook niet inzake de militaire
dienst.) (Dr. Abraham Kuiper).
Wordt hun beroep niet verhoord,
dan worden ook zij voor een behoor-
lijke tijd uit de gemeenschap ver-
bannen.
Natuurlijk kan men d^ze beide
groepen niet geheel van elkaar
scheiden; ze lopen wat hun bezwa-
ren betreft, wel door elkaar. Op deze
wet van Juni 1923 hebben zich in de
loop der jaren heel wat jonge man-
nen beroepen, zowel van de zijde der
volking, wat op humanistisch stand
punt staat.
Aïs de heer M. te S. het vermogen
heeft om zonder vooroordeel na te
denken, dan moet hij tôt de conclu-
sie komen, dat hij, zo al niet sym
pathie, dan toch achting is verschul-
digd aan de jonge mensen, die aan
hun overtuiging niet alleen de beste
jaren van hun jeugd opofferen, maar
diwijls ook een verzekerde toekomst,
die door hun daad voor altijd voor
hen onbereikbaar is geworden, want
bij sollicitatie naar een overheidsbe-
trekking al is het nog zo'n eenvoudi-
ge gemeentedienst, zal hij één van
de eersten zijn, die wordt uitgesio-
ten.
Moed bestaat niet altijd in het
grijpen naar de wapens; er behoort
ook moed toe (en dikwijls veel meer)
om neen te durven zeggen, waar
rechtvaardigheid, geloof of geweten
dit neen gebiedt; ook al staat men
daarin nagenoeg alleen.
Laat ik er nog even bij vermelden,
dat de dienstplicht geen Goddelijke
instelling is; ze werd in 1804 tijdens
de Franse overheersing in ons land
ingevoerd door Napoléon, die krijgs-
volk nodig had voor z'n veroverings-
tochten naar Rusland en Italië. („En
de jonge mannen in ons land wer
den meegevoerd doôr den vreemden
ôverheerser en hun verbleekte been-
deren rusten zowel op de Russische
ijsvlakten als in de warme velden
der Povlakte. En de moeders ween-
den en vervloekten de vreemde ti-
ran, die haar de kinderen afstal," zo
schrijft Busken Huet).
Hier volgt voor deze keer nog een
tweede brief over dit onderwerp:
Door de redactie is mij toegestaan,
nog even, maar dan zeer beknopt op
bovenstaande kwestie in te gaan.
Zeer gaarne wil ik hiervan gebruik
geschreven, ik denk aan de te vroeg
gestorven Bart de Ligt o.a. zijn boek
„Vrede als Daad" (aanwezig in de
Openbare Bibliotheek)Hoe men het
echter ook bekijkt, het zijn twee te-
genstellingenMilitairisme - Geweld;
Antimilitairisme - Redelijkheid. Hier
is geen compromis mogelijk, het is
als water en vuur. En wanneer M. te
S schrijft: De mens in nood grijpt
naar de knoet, dan getuigt dit van
een moreel, waarvoor ieder mens
zich mcet schamen. Deze realiteit is
te verklaren, maar niet te verdedi-
gen- Een ware Christenen zal in
nood, op God vertrouwen, een
Atheïst op de rede, hij of zij zal
trachten de oorzaak van de nood op
te sporen en deze trachten weg te
nemen. Men begrijpe mij goed, ik zal
de laatste zijn die beweert dat aile
mensen redelijke brave wezens zijn,
maar daarom mag men toch niet aile
vertrouwen uit de mens wegnemen
Men kan als argument stellen dat
het aantal dienstweigeraars te klein
is. Maar moet de enkeling zijn zelt-
respect en innerlijk gevoel in de
doofpot stoppen omdat de massa
nog niet rijp is? Dit niet rijp zijn is
m.i.z. trouwens een prychologisch
verschijnsel. Ook is het niet zo, dat
de D.W. vraagstuk eenzijdig is, het
is een internationale gedachte. Die-
gene die hiervoor belangstelling
heeft, kunnen we sympathie betui-
gingen toi»en, welke uit bijna aile
Europese landen, Amerika, Canada
en zelfs van achter het IJzeren Gor-
dijn vandaan door de D.W.ers wor
den ontvangen.
Mochten er mensen zijn welke
over het D.W. vraagstuk met betrek-
king op de Wet van 1923 nader in-
gelicht wensen te worden, dan ben
ik hiervoor steeds bereid.
U redactie mijn hartelijke dank
voor de geboden gelegenheid.
E. B.
De volgende week plaatsen wlj
een slotbrief over dit onderwerp
maken, alhoewel het zeer moeilijk ls Wij merkten reeds eerder op, dat wij
dit in een paar zinnen te doen. hierover geen bieven mee accepte-
Het anti-militairisme kan men ren. Brieven over dit onderwerp,
vanuit verschillende kanten bezien, welke in ons bezit komen, worden
het is een vraagstuk waarover boek- zonder meer in de prullemand gede-
kerkebjken, als van dat deel der be- delen te schrijven zijn en reeds zijn poneerd.
begin gemaakt, evenals met het bouw-
rijp maken van bepaalde terreinstro-
ken, waar in eerste instantie volkswo-
ningen zullen worden gebouwd, voor
de door de onteigening getroffen be-
volking.
Met de bouw van deze woningen zal
nog deze maand een aanvang worden
gemaakt. Thans kan men dan ook de
gehele dag hier het gegrom van een
tlental machines bulldozers, graders
en scrapers horen, ter bevordering
van een nog snellere openlegging van
het terrein hoopt men hun weldra nog
te kunnen uitbreiden. Wanneer hopen-
lijk ook de regens geen vertraging
zullen veroorzaken, denkt men in
Maart a s. met de eigenlijke bouw een
begin te kunnen maken, zodat om
streeks Augustus—September de eer
ste huizen gereed kunnen komen, on
geveer gelijktijdig met de grote beton-
brug over het Bandjirkanaal en de
autosnelweg naar de toekomstige
woonplaats. Tegen het einde van dit
jaar zullen naar verwachting 2700 hui
zen gereed kunnen komen.
De technische opzet voor de electrl-
ficatie van de satellietstad is voor het
jaar 1949 verzekerd. De energieleve-
ring zal uiteraard aan dezelfde beper-
kingen onderhevig zijn als in de stad
Batavia. In afwachting van de nade-
re uitwerking der waterleidingplannen
voor de gemeente Batavia, zal de wa-
tervoorziening van Kebajoran voors-
hands geheel zelfstandig plaats vinden
door artesische putten. Het materi-
aal voor de eerste diepboring is reeds
aangekomen, zodat op een daartoe aan-
gewezen plaats binnen enkele weken
geboord zal kunnen worden.
De geprojecteerde stad beslaat een
zwaar met vruchtbomen beplant ge
bied van 730 ha. Getracht wordt de
waardevolle bomen hij de openlegging
zoveel doenlijk te sparen, terwiji ook
het heuvelachtige karakter met hoog-
teverschillen tôt 13 meter in het alge
meen zoveel mogelijk zal worden be-
waard. Vernomen
danks aile ondervonden moeilijkheden
en zwarigheden de nog slechts enkele
maanden geleden opgemaakt.e plan-
nen tôt werkelijkheid gemaakt worden,
een steeds groeiende belangstelling
merkbaar is onder hen die in deze wor-
dende stad hun toekomstige woon- en
werkplaats gaan zien.
voedsel en met een geringe voorraad
drinkwater moeten stellen.
Daar zij door krokodillen ingeslo-
ten waren hadden zij zich van het
wrak van het vliegtuig niet kunnen
verwijderen.
Het département van maatschap-
pelijke zaken der Verenigde Naties
heeft heden verklaard, dat Europa
nimmer de hoop zal koesteren de
1.400.000 huizen, die het nodig heeft,
te kunnen bouwen, indien het niet
de traditionele, uit de tijd geraakte
méthodes van bouwen laat varen, en
overgaat tôt een massale produçtie
van tevoren reeds in gedeelten ver-
vaardigde woningen.
In een overzicht van de woning-
situatie in 16 Europese landen ver-
klaart het département, dat de ge-
zondheid van vele millioenen Euro-
peanen, als gevolg van de betreu-
renswaardige woningtoestanden, in
groot gevaar verkeren.
In het overzicht doet het départe
ment een beroep op de Europese lan
den, technische en wetenschappelij-
ke inlichtingen op het gebied van
woningbouw uit te wisselen, pro
grammai op te stellen voor natio
nale en régionale huizenbouw en
slechts huizen te doen bouwen, wel
ke voldoen aan minimum-voorwaar-
den betreffende ruimte, hygiëne, ge-
zondheidsmaatregelen en veiligheid.
Het overzicht is samengesteld aan
de hand van gegevens, verkregen
na een onderzoek in Oostenrijk, Bel
gië, Groot-Brittannië, Tsjecho-Slo-
wakije, Denemarken, Eire, Finland,
Frankrijk, Griekenland, Italië, Lu
xemburg, Nederland, Noorwegen,
Polen, Zweden en Zwitserland.
Uit Genève wordt gemeld, dat de
Engelsen zeggen gedurende 1943
meer nieuwe huizen te hebben ge-
wordt dat, nu on- bouwd dan enige andere Europese
natie.
In een rapport aan de economische
commissie voor Europa der Verenig
de Naties, verklaart Engeland een
aantal huizen te hebben gebouwd,
dat gelijk staat met 244.350 uit drie
kamers en een keuken bestaande
huizen of flats.
