D.D.D.
Eens
K
De Jordanei" sprak weer
w
KOMT HET âELUK
Door de lucht o( over de Aarde?
De Pinksterdienstregeling der Nederlandse Spoorwegen
1 JUNI
LUILAKVIERING
TWEEDE BLAD van „HET NIEUWSBLAD"
Zaterdag 4 Junl 1949
No. 44
PINKSTERVERHAAL
A
NIEUWE BONNEN
Begln de dag
met IVOKOL
-
WAT GEEFT DE RADIO
ADVERTENTIE I.M.
Jfl
Moeder Margle woonde in een on-
aanzienlijk huisje aan de rand van de
stad Groningen. Ze woonde er al jaren
en jaren lang en van de omwonende
kon geen enkele zich herinneren dat er
ooit een ander in het huisje gewoond
had. En het beviel moeder Margie
daar best, dicht bij de stad was het,
en toch ook weer buiten, in de vrije
en immer boeiende natuur. Dat oude
huis was een halve eeuw van haar ie-
venshistorie. Ze was er in komen te
wonen toen ze 25 was, pas getrouwd
en gelukkig met de man van wie ze
hield. Reeds drie jaar later was ze er
weduwe geworden. Een steiger was
ingestort, de drie arbeiders, die er op
gestaan hadden waren dood naar het
ziekenhuis gebracht.
Margie had toen reeds een zoon, en
drie maanden iater werd de tweede
geboren. Ze had hard gewerkt, en zo
had ze precies genoeg verdiend om de
opvoeding van haar beide kinderen to
kunnen verzorgen. Daarna waren die
zoons zelf gaan verdienen, en 25 jaar
geleden was haar oudste naar Ameri-
ka vertrokken. Hij had gewerkt bij een
scheepswerf, wegens slapte had hij
ontslag gekregen, een half jaar had
hij werkloos rondgezworven, en toen
hij een kans had gekregen was hjj
naar Amerika vertrokken. Zo nu en
dan kreeg ze een brief van hem, en er
kwam ook wel eens een pakje. Hij was
getrouwd en had kinderen.
De tweede zoon, Willem, was zijn
loopbaan begonnen als landarbeider.
maar aan hem had ze nooit zoveel
steun gehad als aan haar oudste. Wil
lem hield van uitgaan, pretmaken en
ook van sterke drank.
Twee jaar had hij gescharreld met
een buurmeisje, toen had hij een baan
gekregen bij de Stadsreiniging in Am
sterdam. Daar was hij getrouwd.
Moeder Margie heeft nooit precies
geweten wat Willems taak bij de
stadsreiniging was, maar zij is er
s eeds van overtuigd geweest, dat het
een hoge positie was, anders kon
iemand toch niet op zo'n deftig adres
wonen. Die deftigheid leidde ze af uit
de lengte van de naam en hij woonde
immers Goudsbloemachterstraat III
hoog achter. Margie heeft nooit gewe»
ten, dat het de taak van haar zoon
was het huisvuil op te halen, en dat
het adres ergens in een straatje was
in de Jordaan, want zij was nog nooit
naar Amsterdam geweest. Wel was
Willem bij haar gekomen. Hij was een
flinke, oppassende man geworden.
In Juli zou Margie 75 jaar worden,
en voor je nu voorgoed je ogen sluit,
had Willem geschreven, moet je maar
eens naar Amsterdam komen. Kom
met de Pinksterdagen had hij verder
geschreven. Maar omdat het dan druk
is in de trein kun je beter per vlieg-
tuig komen, de prijzen zijn nu toch
niet veel hoger dan van de spoorwe-
gen. En hij had zijn moeder een re-
tourbiljet Eelde-Schiphol van de K.L.
M. gezonden.
Margie had het passagebiljet van
voren en van achteren gelezen. Nou
moest ze gaan vliegen op haar oude
dag. Die nacht had ze er niet van ge-
slapen. Stel je voor, dat 't nou 'ns mis
ging met zo'n ding, of als 't in brand
raakte. Dan had je geen grond onder
je voeten, dan zou je zo maar honder-
den of duizenden meters naar beneden
vallen.
Een trein was al een gevaarlijk ding,
want die reed al onverantwoordelijk
hard, maar zo'n vilegtuig, dat was he-
lemaal een griezelig geval. Nee als ze
het voor 't kiezen had gehad, dan had
ze toch maar liever per trein gereisd.
Maar nu had ze niet meer te kiezen,
Willem had haar al een retourbiljet
gestuurd.
Zaterdagmorgen voor Pinksteren
liet ze zich met de G.D.S.-bus naar
Eelde brengen. Daar stonden die vlleg-
machines op het grasveld. Die dingen
zouden je hoog boven ailes uit bren
gen. Je moest er niet aan denken, dat
je daar in ging zitten en dat zo'n ding
dan van de grond af ging. Neen zei
Margie bij zichzelf, 75 jaar ben ik
voorzichtig geweest, en dan ga ik nu
m'n leven niet in de waagschaal stel-
len, dat nooit!
Het kostte haar niet veel moeite het
biljet aan een liefhebber van de hand
te doen, en met f 16 in haar porte-
monnaie liet ze zich weer naar de stad
brengen. Op de Grote Mrarkt nam ze
een trammetje naar het station. On-
derweg schoot haar echter iets te bin-
nen, waardoor zij op het Hereplein
uitstapte en de Herestraat inwandelde.
Met een pak in haar hand kwam ze
na een kwartier later op het station,
waar de trein naar Amsterdam juist
bleek te zijn vertrokken. Maar twee
uur later zou weer een trein gaan.
Het was al laat in de namiddag toen
Willem van Schiphol naar huis ging.
Hij had gewacht en gewacht. Viiegtui-
gen waren gekomen en gegaan, maar
zijn moeder was niet gekomen. Zou
het oudje hem verkeerd begrepen heb-
ben, en morgen komen. Maar dan zou
er vermoedelijk geen plaats meer zijn
in de machines. Hij besloot de volgen-
de ochtend even bij de K.L.M. te gaan
informeren.
Omstreeks 11 uur, juist toen Willem
en zijn vrouw onder de wol wilden
gaan werd er aan de deur gerammeld.
't Was de kruidenier van de hoek. D'r
was juist opgebeld of Willem even op
het politiebureau wilde komen.
Een brigadier vertelde Willem dat
er een vrouw op het bureau was, die
verklaarde z'n moeder te zijn. Ze had
verteld, dat ze met de trein in Am
sterdam was aangekomen, en dat ze
urenlang had lopen zoeken, maar dat
ze de Goudsbloemachterstraat niet had
kunnen vinden. Ten slotte was ze uit-
geput van vermoeidheid, honger en
dorst op een bankje in het Vondelpark
gaan zitten. Toen zij daar in slaap ge-
vallen was, hebben voorbijgangers de
politie gewaarschuwd, en die heeft
haar naar het bureau gebracht, waar
ze heeft gegeten. Omdat het al zo laat De oorf .g alweer verklaard
was had de brigadier het maar hei aan ^aars en snoek en witvis!
beste gevonden iemand in de buurt op heng'laarsgilde is ontwaakt
^e.?®^en' -, i, en elk, die daarvan lid is,
Willem nam een taxi en liet zich en _aaf. nu Voor dag en dauw op
zijn moeder naar huis rijden. Margie - -
stapte triomfantelijk binnen. Ik heb
altijd zuinig moeten zijn zei ze, en
daarom vond ik het zonde om zes gul-
den teveel uit te geven. Ik heb het
vliegbiljet verkocht en ben met de
trein gegaan. Nou heb ik voor f 6 dit
kunnen meenemen, en ze legde het
pak op tafel.
En vanavond heb ik gratis gegeten
ook!
VOEDENGSMIDDEUENKAARiTEN
905
161 Vlees (A, B, D) 100 gram Vlees
162 Vlees (A, B) 300 gram Vleea
163 Vlees (D) 100 gram Vlees
164 Algemeen (A. B, D) 250 gr. Rijst
165 Algemeen (A, B, D) 250 gram
Boter, Margarine of Vet.
166 Algemeen (A, B) 250 gram
Boter, Margarine of Vet.
167 Algemeen (A, B) 200 gram Kaas
of 250 gr. korstl. Kaas.
172 Algemeen (B) 500 grar.i
Boter, Margarine of Vet.
174 Algemeen (D) 125 gram
Boter, Margarine of Vet.
175 Algemeen (D) 100 gram Kaas
of 125 gr. korstl. Kaas.
TABAKSKAARTEN 903
85, 86 Tabak (QA) 2 rantsoenen Si-
garetten of Kerftabak
87 Tabak (QC) 2 rantsoenen Si-
garetten of Kerftabak
(De letters achter de bonnummers
geven de kaarten aan, waarop de be-
treffende bonnen voorkomen).
BONKAARTEN ZA, ZB, ZC, ZD, ZE,
MD, MF MH 907
(Bijz. Arbeid, a.s. Moeders en Zieken)
Geldig zijn de bonnen gemerkt met
de letter P.
In verband met de Pinksterdagen zjjn verschillende treinen tussen Groningen en Holland ingelegd. Ten gerieve
van onze lezers laten wij hieronder een lijst volgen van aile treinen welke vandaag, morgen, overmorgen en
Dinsdag tussen Groningen en Holland lopen. Bij iedere trein hebben wi] aangegeven op welke dag (en) deze loopt,
waarbij wij gebruik gemaakt hebben van de volgende afkortingen: Za
dag en Di Dinsdag.
GRONINGEN—HOLLAND
ADVERTENTIE T.M.
Tanden blank en rein; adem
fris als morgendauw.
ZaZo
ZaZo
ZaZo
Za.Di.
Di
MaDi
ZaDi
MaDi
ZaDi
MaDi
Za
5.11
8.52
7.02
8.59
9.06
11.08
13.11
14.57
6.51
8.35
8.51
10.42
10.51
12.51
14.51
16.36
V.
7.47
9.34
9.47
11.36
11.47
13.47
15.47
17.35
Amsterdam
A.
8.26
10.22
10.24
12.24
14.24
16.24
18.22
Utrecht
A.
8.07
10.07
11.55
12.07
14.07
16.07
A.
9.11
11.11
12.59
13.11
15.11
17.11
A.
9.13
11.13
13.01
13.13
15.13
17.13
Zaterdag; Zo Zondag; Ma Maan-
ZaZo ZaZo
ZaDi MaDl MaDi Ma Di MaDi ZoMa
15.06 16.59 17.06 18.56 18.56 19.06 21.06
16.51 18.42 18.51 20.37 20.37 20.51 22.51
17.47 19.36 19.47 21.33 21.37 21.47 23.47
18.24 20.24
18 07 19.55 20.07
19.11 20.59 21.11
19.13 21.01 21.13
22.22 22.23
22.01
22.54
22.07
23.11
23.13
0.24
0.07
HOLLAND—-GRONINGEN
ZaZo
ZaZo
ZaZo
ZaZo
Za
Di
ZaDi
Di
MaDi
Za
MaDi
Za
MaDi
Za
MaDi
Za
ZaDi
Ma
MaDi
ZoMa
Den Haag
V.
5.52
7.32
9.18
9.32
11.32
13.32
15.18
15.32
17.24
17.32
19.32
V.
5.36
7.36
9.22
9.36
11.36
13.36
15.22
15.36
17.26
17.36
19.36
V.
6.41
8.41
10.25
10.41
12.41
14.23
14.41
16.25
16.41
18.34
18.41
20.41
Amsterdam
V.
6.24
8.16
8.24
9.58
10.24
12.24
14.24
15.58
16.24
18.24
20.2i
Amersf oort
V.
7.05
8.58
9.05
10.47
11.05
13.05
14.59
15.05
16.47
17.05
18.59
19.05
21.05
V.
6.02
8.02
9.55
10.02
11.44
12.02
13.56
14.02
15.57
16.02
17.44
18.02
19.56
20.02
22.02
A.
7.43
9.32
11.29
11.37
13.19
13.32
15.29
15.37
17.30
17.37
19.20
19.37
21.29
21.37
23.37
In het spoorboekje van de Nederlandse Spoorwegen ontbreken twee treinen welke door ons rayon rijden en wel;
GroningenWinschoten: Groningen 13.08, Hoogezand/Sappemeer 13.23, Zuidbroek 13.32, Scheemda 13.41, Win-
schoten 13.47.
Winschoten—Groningen: Winschoten 13.19, Zuidbroek 13.33, Hoogezai.d/Sappemeer 13.41, Kropswolde 13.46,
Groningen 13.57.
In ons volgend nummer publiceren wij nogmaals de volledige dienstreg ding.
t pad
PROGRAMMA R.O.N.
Zondag 5 Junl: 18.3019.00 Simon
Kooiman, fluit; Ru Sevenhuysen, viool Vriend heng'laar,
en Dick Blom, altviool: Serenade, L.
van Beethoven; 19.0019.15 Pinkster-
pieditaesje fan Pedde Schurer.
Maandag 6 Junl: 18.3019.00 Sport
van vandaag (reportages van de
sportfeesten; uitslagen en commen-
taar van de wedstrijden).
Dinsdag 7 Juni: 18.30—19.00 Frysk
programma (le diel) a. Eamstich
wurd fan Ds. D. van Dyk fan Grins;
b. Stimmtn ût it Heitelân: D. A. Tam-
minga hMdt in praetsje oer Fryske
poëzij; 13.1519.45 (2e diel) a. De
Stoomfyts (III); lietsjes fan it Frysk
Studintc kabaretseiskip „De Skûm-
kop", b. De hûsfrou op 'e tekst oer de
soarch foar ûs bem.
in Leek en Tiel en Lisse,
in Gorredjjk en in Maastricht,
van Holwerd tôt Bruinisse.
De hengels werden nagezien
(al dagen van te voren!),
de lijn gevet, het aas gereed,
geen uur ging er verloren.
Nu ving het heng'laarsfeest dan aan,
me1 bussen, trein en boten.
Daar staan ze weer, met bljj gemoed,
aan plassen en langs sloten.
De oorlog is alweer verklaard!
De vishaak is het wapen,
en wee de vis, die arg'loos hapt
Haar lot is: apegapen!
Traditie in enkele plaatsen
in het Westen van ons land
Vandaag, de Zaterdag voor Pink
steren is het Luilak. In vroeger tijd
was het in verschillende streken van
ons land gebruikelijk daf ieder, die op
die dag te laat op zijn werk kwam lul-
laksbollen moest tracteren. Thans zul-
len er in ons land nog maar weinigen
zijn, die weten hoe luilaksbollen sma-
ken
Toch vlndt de viering van Luilak
nog in enkele plaatsen van ons land
plaats. In Amsterdam en in verschil
lende plaatsen langs de Zaan staat de
jeugd al op nog voordat de zon boven
I de kim is verrezen. En dan gaat zij
lawaai maken in de schemerige stra-
ten, hoe meer lawaai hoe mooier het
is. Vervolgens wordt een aanvang ge
maakt met ,,belletje trekken".
iedere bel wordt getrokken en
neer een deur niet wordt geopend,
wordt er „Luilak" op geschreven.
In Haarlem wordt Luilak weer op
een andere wijze gevierd, en wel met
NEDERLANDER
PLEEGDE INBRAAK IN BELGIë
Een inwoner van Tilburg heeft een
inbraak gepleegd in het huis van een
notaris te Turnhout, waar hij tapijten,
rookgarnituren, traplopers, antieke
voorwerpen, enz. wegïiaalde.
Kort na de inbraak wist hij verschil
lende van de gestolen voorwerpen van
de hand te doen. De rest nam hij mee
naar een café, en daar werd hij .door
de Belgische politie gearresteerd.
Hij bleek geen onbekende te zijn
voor de politieautoriteiten, want bij
elkaar heeft hij al ruim 3 jaar in Bel
gische gevangenissen doorgebracht.
Maar nu niet voor de radio,
maar tôt zijn rechters
In de verdachtenbank van het Am-
sterdamse Bijz. Gerechtshof zat dezer
dagen de eens bekende, en niet min-
der beruchte „Jordaner", Godefriedus
Petrus Smis, de man die in bezettings-
tyd praa jes hield voor de radio over
de Jordaan, maar daarbij ook politie-
ke kwesties aanroerde, en zich heeft
laten kennen als een ijverige medewer-
ker van firma Mussert en Co. Smis
heeft nog meer op zijn geweten. Hij
wordt er van beschuldigd 5 Joodse
personen te hebben verraden, die een
buurman op zolder had verborgen.
Nu hij voor de rechtbank staat
maakt hij een zielige indruk. Zijn
linker-arm en liriker-been zijn gedeel-
,telijk verlamd, terwijl hij lijdt aan een
k wens u veel succès,
't zij staand, of in een schuitje;
veel Zuidenwind en af en toe
zo'n echt, mais vlssersbuitje!
Een trillend briesje voor de baars
en 't weer een tikje koeler;
maar voor de karper op z'n tijd
de avonden wat zoeler.
Een ruiger windje voor de snoek
en bladstil voor de paling.
Vis prettig op een stille plek
en heb aan zorgen maling.
Enals de vis niet bijten wil,
blijf heer dan, Word geen kinkel;
pech heeft elkeen wel eens en, och
vis koop j' ook in de winkel
Henk van Heesw\jk
(Nadruk verboden)
ALEXANDER BAMANN EINDELIJK
TEGEN DE LAMP GELOPEN
Ex-kolonel van de Welirmacht
thans gearresteerd
Een kolonel van de Duitse Wehr-
macht, Alexander Bamann, was ver-
bindingsofficier geweest voor Hitler ernstige darmkwaal. De Amsterdam-
A'an- en Mussolini. Na de capitulatie der se zenuwarts, Dr. Bakker, die een
watt- Duitse légers wist hij te ontsnappen psychiatrisch onderzoek heeft inge-
en achtereenvolgens werd hij gesigna- .steld, verklaarde dat Smis stamt uit
leerd te Bem, Parijs, Oostende, Am- een ernstig erfelijk belaste familie en
sterdam, Essen, Frankfort, Stuttgart, dat hij een zeer emotioneel en ont-
Zuerich en Milaan. Van Milaan i? hij roerend mens is. Dr. Bakker had ver-
een grote bloemenmarkt, welke wordt naar Rome gegaan, en daar is hij ge- dachte en zijn vrouw reeds eerder on-
gehouden in de nacht van Vrijdag op
Zaterdag, en waarvoor steeds grote
belangstelling bestaat.
LUCHTPOST
Voor de verzending van luchtpost.
geldt, ingaande Juni het volgende:
Voor de verzending van gedrukte
stukken, akten, monsters binnen Euro-
pa moet buiten de gewone porto en
rechten een luchtpostrecht worden be-
taald van 5 cent per 50 gram.
De maximale afmetingen van lucht-
postpakketten worden thans gesteld
op 70 x 40 x 40 cm. Het maximum
gewicht is verhoogd tôt 20 kg, terwijl
de tarieven zijn gewjjzigd.
145. Op zijn knieën leunend, keek Rob in de afgrond.
„Kon ik maar beneden komen," peinsde hij, „dan
kon ik de loop van het water volgen, en zo pro-
beren mtjn vrienden terug te" vinden."
146. Maar daar het onmogeltjk was, af te dalen
stond hij op en volgde het nauwe en gevaarlijke
pad, dat langs de afgrond voerde. „Dit moet een
weg zfln, die door de geheimzlnnlge gravers van
de tunnel gemaakt is," bedacht Rob, en voor
zichtig ging h(j voorwaarts.
arresteerd op het moment, dat hij in
de sneltrein naar Napels wilde stap-
pen.
De arrestatie werd verricht door
Amerikaanse geheime politie.
urr DE BOCHT GEVLOGEN
Eén dode en één zwaar gewonde
In Leiden waren een zestal studen-
ten aan het rijden met een amphibie-
auto, zoals in oorlogstijd werd ge-
bruikt door de geallieerde troepen.
De jongelui reden met zeer grote
snelheid, en in een bocht kon de be-
stuurder de wagen niet in bedwang
houden. De auto sloeg enige maleu
over de kop.
Van de inzittenden werd één zo ern
stig gewond, dat hij spoedig na het on-
derzocht, en wel in 1929 in verband
met een crime passionel. Toen reeds
achtte Dr. Bakker Smis sterk vermin-
derd toerekeningsvatbaar.
De advocaat-fiscaal, Mr. J. C. Louet
Feisser wilde rekening houden met de
lichamelijke toestand van de verdach-
te en eiste daarom een lage straf, ni.
7 jaar gevangenisstraf met aftrek, en
ontzetting uit de burgerrechten voor
het leven.
Uitspraak later.
WAS HUN yERSTAND AFWEZIG
toen zij paard uit de modder trokken?
Nabij Doesburg was een paard in de
modder weggezakt en het gelukte niet
het dier op vaste grond te brengen.
In verband daarmede werd een kraan-
geluk overleed. Een ander moest met wagen gerequireerd. Het was echter
ernstige verwondingen in het zieken
huis worden opgenomen.
DE AUTOMATISCHE
KANTOORBEDIENDE
Reuter meldt uit Los Angeles, dat
20 Amerikaanse geleerden bezig zijn
aan de constructie van een automa-
tische kantoorbediende. De automaat.
schijnt 1001 mogelijkheden te bezitten.
Het is ons niet bekend of de machine
in staat is op broeierige middagen
voor het kasboek, joumaal of groot-
boek in slaap te vallen.
GEDEMOBILISEERDE MILITAIRES
zullen kunnen emigreren
Enige tijd geleden heeft de Neder
landse regering zich tôt de Austra-
lische gewend, en gevraagd of het mo-
gelijk is, dat een aantal leden van de
Nederlandse Strijdkrachten zich na
demobilisatie in Australie vestigen als
landbouwers. Naar aanleiding daarvan
heeft de Australische regering beslo-
ten 5000 Nederlandse oud-strjjders toe
te laten.
Thans heeft de Nederlandse rege'
ring zich ook gewend tôt Nieuw Zee-
land. Verwacht wordt, dat Nieuw-
Zeeland 1000 Nederlandse oud-strij-
ders zal toelaten.
een lastig karweitje het touw om het
weggezakte dier heen te krijgen. Wel
was het tamelijk gemakkelijk het om
de hais te knopen. Dat deed men daar
om maar. Doch het spreekt vanzelf
dat bij een dergelijke onoordeelkundl-
ge behandeling het paard niet levend
op de vaste grond kwam te staan.
Niet alleen, dat het paard verloren
was, werd tegen degenen, die aan dit
meesterstukje van onoordeelkundig-
heid hebben medegewerkt bovendien
nog procès verbaal opgemaakt wegens
dierenmishandeling.
rGeneesmiddel tegen
huidaandoeningen.
Doet de jeuk bedaren en
doodt de ziektekiemen,
zodat de huid zich
herstellen.
FEUILLETON
een paar uren te kunnen werken. Dan belang in dan alleen in m'n mooie
brandt er iets in me, dat ik niet nader vakBegrijp je nu, dat ik me niet
kan verklaren. Toen ik m'n ontslag kan verlagen tôt een beroep als kroeg-
kreeg, heb ik de eerste dag, dat ik niet knecht? Kun je je nu indenken, wat
meer aan het werk kon gaan, liggen het voor mtf betekenen moet als men
zijn in mijn huis nog nooit voorgeko- uit naar het begrip „kroeg", zoals
men. Zeg zelf nu eens, ben Je niet een het noemt".
beetje boud in je oordeel?" »»IK denk het wel'antwoordde hij
Hij haalde de schouders op. „Ach, rus ig.
ik weet het niet. Misschien wel, maar Ze zuchtte; dan stond ze op en
ik dit anders be- ruimde de tafel af. Er werd niet meer
blijven, want ik lees in je ogen: Hoe
eerder ik hier vandaan ben, hoe be
ter".
Hjj lachte, maar het ging niet van
harte. „Je houdt er een eigenaardige
manier op na om iets te zeggen. Ik
huilen van verlangen naar de werk- mij zulk werk aanbiedt?Snapje dan dat_komt,_omdat tusse'n hen'beiden gesproken. De jon- heb nooit geweten, dat ik sprekende
- - - -*"~en had".
„Heb ik gelijk of niet?"
6)
HENK VAN HEESWIJK
Na een poosje vroeg ze: „Ben je
al lang zonder werk?"
„Enkele weken", antwoordde hij,
en zuchtend haalde hij de schouders
op, „wat doet het er eigenlijk toe?
Zoals de toestand thans is, kunnen het
wel jaren worden".
Ze voelde de tragiek in deze uiting.
Ze wist, ze voelde, wat het voor deze
sterke jonge kerel moest betekenen:
de wil te hebben om te arbeiden en
geen gelegenheid daarvoor te kunnen
vinden. Een vrouw denkt dergelijke
levenstragedies in de regel dieper in
dan een man, ook al staat zfl, zoals in
dit geval, er dikwijls helemaal buiten.
Hoeveel duizenden van zulke Jonge-
mannen waren er wel op de wereld,
die diep in hun hart smeekten om
werk? Schreeuwden om arbeidsmoge-
lijkheden? Dof treurend om hun niet-
aanvaardde werkkracht?
De stilte in de kleine kamer werd
alleen verbroken door het sonore ge-
luid van de ouderwetse hangklok,
maar voor de waardin werd ze be-
klemmend, ze moest wat zeggen.
„Zoals de toestand thans is, zou ik
menen, daf jij bevoorrecht bent boven
zovele duizenden anderen. Ik heb je
immers werk aangeboden?" zei ze
tenslotte en haar stem klonk zo zacht
in het vriendelijke vertrek.
Hij lachte, kort, gedwongen. „Ik
stel je bedoeling wel op prijs en ik ge-
loofdat je een best mens bent. Maar
je begrijpt me niet. Ik versta een vak
en voor dat vak voel ik liefde. Ik weet
niet, of ik dat zo goed uitdruk, maar
van tijd tôt ttfd heb ik heimwee naar
m'n werk en zou ik wel de eerste de
beste fabriek willen inlopen om maar
niants om weer de oude, vertrouwde niet, dat ik het geen week, geen dag schouw dan jij. Ik heb namelijk een tussen hen belden gesproxen. ue jon- i
machines te kunnen bedienen enin een kroeg zou kunnen uithouden?" christelijke opvoeding gehad. Och, we geman stak een sigare op en tourte ogen had
macnines te Kunnen oea e medelijdon zijn misschien een beetje afgezakt, we door het raam naar buiten, terwijl de ..Heb ik s
O 6 B 1J- w,oa„ m.Aiinr Viot VirnnH nnhnrp- In de kast en
m'n vrije tijd veel zat te leren, terwijl er geen gelegenheid was om hun gen geen gewoonte, zie je"
andere jongens van mijn leeftijd de jeugdige kracht productief te maken. Ze keek hem een ogenblik
scherp
straat op liepen en met meisjes uit-
gingen. Dit ailes heb ik nooit gekend,
misschien, omdat ik er geen behoefte
aan had, misschien, omdat er geen
meisjes waren in mijn beperkte ken-
nissenkring, die meer dan m'n gewone
belangstelling opwekten. Maar dit ge-
loof ik zeker, als er werkelijk een
grote liefde kan leven in een mensen-
bestaan, dan heb ik die op het ogen-
blik meer dan ooit voor mijn vak. Wat
is er mooier denkbaar, dan om metaal,
dat harde koper, staal, ijzer, met be-
hulp van machines z<5 te bewerken, 'A
te vervormen, dat het levend wordt,
dat het een beeltenis krijgt, dat het
tôt nut kan zijn voor de mensheid.
Of ze hem begreep. Zeker, ze kon zich aan.
ten voile zijn opgekropt gemoed, dat
tôt uLbarsting kwam, indenken.
„Ik heb me wat laten gaan", zei hij
na een korte pauze op kalmere toon.
,,Maar ieder mens heeft wel eens be
hoefte zijn hart uit te s'orten en thuis
kan ik dat niet zo. M'n ouders zijn
beste mensen, mtjn moeder is een
zacht, gedweeë vrouw en zou, als ze
het durfde, mij nog willen koesteren
en vertroefelen. Mtjn vader negrijpt
me niet. Hij heeft zelf een harde jeugd
gehad en was al heel jong voor dag
en nacht de deur uit. Hij denkt maar,
dat er nog steeds werk genoeg is voor
hen, die slechts aanpakken willen,
Zie de grote spoorbruggen, wat een maar hij vergeet, dat een vak, waar je
jnachtig gezicht is zo'n geweldige tenslotte voor geleerd hebt je ailes is.
brug over een rivier! De machines, Sinds ik zonder werk ben, hebben we
welk een kunstige voorwerpen en schier iedere dag meningsverschil hier
werktuigen worden vervaardigd uit over en dan is 't zo moeilijk Je in te
staal, uit ijzer! Dat harde, ruwe ijzer, houden".
onbuigzaam, onbreekbaar! En daar- ,,Dat je van je vak houdt, is in je
over te kunnen heersen als nietig men- te prijzen en dat je ailes wilt aanpak-
senkindEén slag met een ijzeren ken, wat je zoudt kunnen krijgen om
staaf, en hij is niet meer. En toch ls je brood te verdienen, is zelfs bewon-
een mens in staat met zo'n staaf ijzer derenswaardig, maar daarom begrijp
te doen wat hij wil: te vervormen, te ik niet, dat je niet hier wilt komen
buigen, te polijsten. Het' is zo'n mooi werken. Je spreekt zo smalend over
yakZie een auto, zie een locomo- ;dat „kroegknecht", alsof het een min-
tiefijzer en staal, koper en alu- derwaardige manier van werken is.
minium, en wij, mensen, zijn in staat 't Is toch een eerlijke broodwinning
om zoiets te construerenEn voor Dronkenschap komt hier op t eiland
dat werk leef ik. Een andere passie zelden voor. Hoogstens ééns in het
heb ik niet, nereens anders stel lkl jaar met d. kermis en vec.it.ps'+jen
„Ben je soms geheelonthouder?"
vroeg ze opnieuw, met een zweem van
ironie in haar voile, klankrijke stem.
,,Nee", weerde hij luchtig af, ,,bij
gelegenheden, bruiloften of verjaars-
partijtjes heb ik wel eens een glas wijn
of iets dergelijks gedronken, doch
daarbij bleef het in de regel. En ik
meen, dat er duizenden zijn zoals ik,
die misschien nog liever een kop thee
hebben dan een glas bier".
„Maar als het erg warm is, smaakt
een glas bier maar wat fjjn!"
„Mogelijk, ik wil daarop niet verder
ingaan. Maar 't komt me voor, dat een
voren en Geert hoorde haar spreken ,maar beter is, dat ik met de boot van
met een man. Even later kwam ze 12 uur naar Den Helder vertrek. Ik
weer in de kamer, vergezeld van een zou hier wel kunnen blijven, maar de
politieman. vraag is of ik ov£r één of twee weken
,Hier is de veldwachter", zei ze te- geen heimwee zou krijgen".
gen haar gast. „Hij moet controleren, „Nonsens", weerde ze af. „Als je
welke vreemdelingen hier 's nachts op weet, dat je op dit eiland heimwee zult
het eiland vertoeven". krijgen, ga je er niet heen om werk
„Het spijt me, dat ik u even lastig je zoeken. Nee, de ware oorzaak is:
moet vallen, mijnheer", zei de wets- kroegknecht. En dat wil je niet zeg-
dienaar, „lk zou graag uw naam en gen om mij niet te kwetsen. Je tracht
- - dit te vermtfden door met een smoesje
over heimwee te komen en daardoor
kwets Je me nog meer, omdat Je de
Je werk gedaan. Je kunt gaan
ware reden tracht te verbloemen.
Maar je bent vrij en hebt behoorlijk
Ze zuchtte en keek somber naar
haar koffie, die nog onaangeroerd
voor haar stond.
Hij keek vertederd. „Het spijt me",
adres willen weten. 't Is een zuivere
formallteit anders niet. Ik moet dit
nameltjk rapporteren".
Geert gaf zfln naam en adres op.
vertelde dat hij enkele weken reeds
werkloos zflnde, gisteren naar Texel
was gegaan in de hoop er werk te vin-
glas spuitwater of limonade meer zal den en dat hij door het onweer over-
helpen tegen de dorst dan een glas vallen, de laatste boot naar Den Hel-
ibier, om van jenever maar niet te der had gemist en zodoende gedwon-
spreken". gen was op het eiland te ovemachten zei hij zacht, ,,het was met m n be-
„Als ik bijvoorbeeld eens een bak- Dat was voldoende en toen de veld- doeling je te beledigen",
keril had, zou je er dan bezwaar tegen wachter een en ander had opgeschre- „Beledigd heb je me
hebben om bij me in betrekking te ko- ven, verliet hij met een vriendelijke woordde ze, enigszins
men?"
Hij lachte. „Ben je soms van plan
om het biertappen te ruilen voor het
broodbakken?" was spottend zijn we-
dervraag.
niet", ant-
hooghartlg,
groet weer het café. „daar sta ik boven verheven. Ik ver-
Geert trok zijn jas aan en zei: „Nou, dien op een eerlijke wijze m'n brood,
vertel maar eens, wat ik moet doen, en ik werk er hard voor. Dat ik een
dan zal ik eens aan het werk gaan". kroeg houd, is, gelukkig, hier op
De waardin liet hem de zaal vegen 't eiland nog geen schande".
zie "ging daarop niet in. „Ik bedoel en schrobben, terwijl ze zelf zich onle- Er was een tijdlang stilte. Ten slotte
het maar als voorbeeld; er zijn genoeg dig hield met het schoonmaken van de stond Geert op en knoopte zn 3as
bakkers op het eiland". deuren en ramen. Na een paar uren <dicht. „Ik zal nu maar gaan. Ik dank
Hij dacht een poosje na. „Ja", zei was het werk gereed en zaten ze bei- je hartelijk voor je verleende gastvrij-
hH ten slotte langzaam, „ik geloof, den in de achterkamer koffie te drin- heid en het spijt me, dat ik met kan
dat ik er dan niet lang over nagedachc, ken. blijven. Je bent een best mens, maar...
zou hebben." .,Ih zal Je maar niet vragen", zei neen, ik kan t niet doen
„Dus J- ant;„ thiv __.it -Heen maar l ze ten slotte, „of je plan hebt hier tel (Wordt vervolgd)
