Squib in Pierement
Zware nachl in
De Nije
Een lichaam in
Christus
HET NIEUWSBLAD - DONDERDAG 19 JANUARI 1989
van de meest schrijnende beelden
is een foto genomen tijdens een
van de jaarlijkse partijdagen in
Neurenberg. Propaganda-minister
Goebbels had het publiek in het
stadion zo geformeerd dat de
mensen de letters 'wir gehôren dir'
vormden. Letterlijk met lichaam
en ziel gaven ze zich over aan de
fiihrer.
'Ach, wat kan er een hoop veran-
deren in een mensenleven'zo zegt
een oudere dame tegen een nog
jonge man, kijkend naar de oor-
logsbeelden. 'U kunt het zich nog
herinneren', zo antwoordt de jon-
geman, die gids in het muséum
blijkt te zjn. 'Het probleem is het
over te brengen aan de jongere ge-
neratie'. Uit zijn woorden wordt
duidelijk dat de interesse maar
matig is. Niet zo verwonderlijk
natuurlijk, het is des mensen eigen
dat ze niet herinnerd willen wor-
den aan vervelende zaken.
Oost-Berlijn wordt wel de vitrine
van Oost-Duitsland genoemd. De
uitgestalde koopwaar en het stads-
beeld moeten de westerling over-
tuigen van het feit dat het leven in
het oostduitse lang niet slecht is.
En op het eerste gezicht zijn de
verschillen tussen oost en west in-
derdaad niet zo groot. Het cen
trant ziet er zelfs beter uit dan in
West-Berlijn, maar dat is vooral te
danken aan het feit dat dit deel
van de stad veel vooroorlogse ge-
bouwen bewaard zijn gebleven.
De mensen lopen er goed gekleed
bij en de warenhuizen zijn goed
gevuld. Alleen wordt de neus van
elke toerist onmiddellijk getart
door de rookkolommen produce-
rende Trabantjes, auto's waarbij
een belangrijk deel van de motor-
prestatie erop gericht schijnt te
zijn afvalstoffen te produceren.
Maar wie wat beter om zich heen
kijkt in de warenhuizen zal het op-
vallen dat ailes wat maar een beet-
je naar luxe zweemt wel erg duur
is. Koelkasten, rado's, tv's, leder-
waren, het is al gauw 50% duur-
der (in ostmarken uitgedrukt ten-
minste) dan in Nederland. Ook
doet de mode wel erg achterhaald
aan.
De mensen staan overal voor in de
rij. Zelfs voor een boekhandel. Er
mogen pas mensen naar binnen
wanneer er anderen naar buiten
gaan. Volstrekt onbegrijpelijk,
want het aanbod is wel erg eenzij-
dig. Bij elke catégorie, of het nu
wetenschap, politiek of filosofie is
treft men weer dezelfde namen
aan: Marx, Engels, Lenir, Lieb-
knecht etc. De afdeling reizen
heeft enkel informatie over Oost-
Europese landen en Zimbabwe,
sinds kort ook en marxistisch geo-
riënteerd land. Maar heel bont
wordt het toch wel met een stads-
gids getiteld 'Berlijn', waar het he-
le West-Berlijn zelfs niet genoemd
wordt. Zo wordt toch wel een erg
verknipt wereldbeeld gekoesterd.
Maar Oost-Berlijn blijft zeker een
bezoek waard. Het Pergamon-
museum bijvorbeeld herbergt
complété tempels uit de oudheid.
Veertig meter breed en 13 meter
hoog. Deze spectaculaire presen-
tatie is het resultaat van opgravin-
gen die eind vorige eeuw voorna-
melijk in Turkije verricht werden.
Het Berliner muséum gaf archeo-
logen opdracht complété steden
uit te graven en de voornaamste
vondsten mee te nemen naar Ber
lijn. De Duitse regering onder-
hield in die tijd uitstekende rela-
ties met de Turkse sultans, dus dat
was geen belemmering. In het mu
séum is onder meer de buitenschil
van het paleis van Nebukadnezar
te zien.
De Berlin Alexanderptatz was
voor de oorlog het kloppend hart
van de stad. In de oorlog werden
de gebouwen grotendeels vernield
en kwam er modern-ogende hoog-
bouw voor in de plaats. De
Alexanderplatz ligt in Oost-Ber
lijn.
zonder twijfel de meest voor-
aanstaande 'zoo' van Europa. De
Berlijnse dierentuin is een bezoek
waard, maar van de sprookjesach-
tige dierenverblijven van voor de
oorlog is vrijwel niets meer over.
Slechts 91 van de 6000 dieren
overleefden de oorlog en uiterst
moeizaam werd begonnen met de
wederopbouw. Maar niet zonder
succès. De dierentuin beschikt nu
weer over een bijzonder aqua-
ruimhuis met duizenden reptielen
en vissen. Ook bezit de Zoo een
reuzenpanda, en talloze andere
minder gewone dieren.
De Zoo is opgericht in 1844 en de
basis van de toenmalige collectie
werd gevormd door de verzame-
ling dieren die de Pruisische ko-
ningen in de loop der jaren op het
Pauweneiland verzameld hadden.
Pauweneiland
In tegenstelling tôt wat veel men
sen denken bestaat West-Berijn
niet enkel uit een stukje stad om-
sloten door Oostduitse muren.
Ten westen en noorden van de
stad bevinden zich kilometers
groen woud en enkele meren die
ook tôt Westduits grondgebied be-
horen. Eén van die meren is de
Wannsee en daarin bevindt zich
het Pauweneiland., min of meer
de lusttuin van de vroegere konin-
gen van Pruisen.
Het eiland, waar nu dus geen leeu-
wen en tijgers meer rondsluipen, is
een zorgvuldig beheerd stukje na-
tuur waar men uiterst zuinig mee
is. Er komen geen auto's op het ei
land en je mag er zelfs nergens ro-
ken. Bij een wandeling over het ei
land zal de doorsnee Bezoeker on-
getwijfeld getroffen worden door
een drietal merkwaardige bouw-
sels: twee nep-kastelen en een na-
maak-Griekse tempel. Deze mal-
ligheid is ontsproten aan het brein
van Friedrich Wilhelm II, één van
de minder oorlogszuchtige Pruisi
sche koningen.
De nep-kastelen zijn gebouwd als
ruine. Dat werd in die tijd, zo be-
gin negentiende eeuw, romantisch
gevonden. Nog meer romantiek:
één van de kastelen bouwde Fre-
derik Willem voor zijn maitresse,
het is een houten schloss wat op
afstand heel wat lijkt, maar in
werkelijkheid niet veel voorstelt.
Een eindje verderop woonde de
koning zelf, uiteraard in een fat-
soenlijk stenen kasteel.
De Rijksdag
West-Berlijn heeft vele gezichten.
Het nachtelijk gezicht geniet voor
al bij de jeugd een zekere faam.
Misschien nog een echo uit een
grijs verleden, toen Berlijn de
meest décadente hoofdstad van
Europa was. Dat was in de jaren
twintig. Ailes kon, ailes mocht,
veel excentrieke maar ook creatie-
ve kunst kwam in die tijd tôt
stand. De film 'Cabaret', met in
de hoofdrol Liza Minelli, is
geïnspireerd op het Berijn van de
twintiger jaren.
Liefhebbers van de historié zullen
zich echter hoogstwaarschijnlijk
overdag door de stad begeven.
Een bezoek aan 'Charlottenburg',
het enige paleis van de Hohenzol-
lerns dat in de stad nog overeind
staat, is een mogelijkheid. Maar
veel interessanter is een bezoek
aan de herstelde Rijksdag. Zoals
bekend wordt de Nederlander Van
der Lubbe ervan verdacht het
Duitse parlementsgebouw in 1933
in brand gestoken te hebben.
Daarna kwam de oorlog en -
knabbelde het oorlogsgeweld ook
nog eens aan de muren van het ko-
lossale gebouw. Maar uitgezon-
derd de koepel is de Rijksdag ge-
heel hersteld en bevat het een uit
stekende permanente
tentoonstelling over de geschiede-
nis van het land in de afgelopen
200 jaar. 'Fragen an die Deutsche
Geschichte' heet deze expositie die
met tal van aantrekkelijke, visuele
foefjes de aandacht van de bezoe
ker weet vast te houden.
Wel is er vrij veel tekst bij de ob-
jecien en foto's. Maar dat kan
ook haast niet anders. Er valt heel
wat uit te leggen hoe na een lange
voorgeschiedenis Duitsland uitein-
delijk de hoofdrolspeler werd in
wat misschien wel het grootste
drama uit de geschiedenis is, de
wereldoorlog met daaraan gekop-
peld de vernietiging van het Jood-
se volk.
Over die période 1933-1945 bevat
de expositie veel materiaal. Eén
Tussen aile architectonische
hoogstandjes die West-Ber
lijn te bieden heeft is het
meest lelijke tegelijkertijd
ook het meest boeiende: de
muur. Ondanks het feit dat
er eindeloos veel over ge-
schreven en gezongen is
blijft het een schok, wanneer
je vanaf één van de uitkijk-
posten bij de Brandenburger
Poort neerkijkt op een
strook niemandsland die
beide stadsdelen scheidt.
Een paar verveelde Vopo's
(volkspolizisten) slenteren
langs de poort waar ooit Na
poléon zegevierend onder
door trok, maar waar nu en
kel de volgens vrijelijk over-
heen vliegen. De muur
bestaat al bijna dertig jaar
maar de willekeurig getrok-
ken grens, die de stad in
tweeën scheurt, zal waar-
schijnlijk nooit als een na-
tuurlijke scheidslijn geac-
cepteerd worden.
West-Berlijn is geen mooie stad.
Het centrum bestaat uit een verza-
meling nieuwbouw van sterk wis-
selende kwaliteit. Opvallend is wel
dat er flink wat af geëxperimen-
teerd is op het gebied van de archi-
tectuur. In Nederland zou dat on
middellijk de vraag doen rijzen:
past dit binnen het bestaande
stadsbeeld. Wat dat betreft was
het voor de Duitsers eenvoudig:
Berijn hâd in mei 1945 geen stads
beeld meer. Het was één grote
steenwoestenij, een rokende puin-
hoop.
Temidden van aile nieuwbouw
herinnert de ruine van de Kaiser
Wilhelm Gedàchtniskirche (ook
Sappemeer - Woensdag treedt de
Noordbroekster Band Squib op in
Theater Café 't Pierement. Squib
is ontstaan uit hobby. De band
speelt veel eigen muziek. Waarbij
Emo Prins zorg draagt voor de
klanken van gitaar, toetsen en
stem. Harry Jagersma drumt.
Margriet de Vries de toetsen en de
fluit bespeeld en Dieuwerke Tuint-
jer de basgitaar. Marjan Adolfs is
de zangeres.
Het optreden begint om 21.00
uur. De entree is gratis.
Zaterdag belooft het een heavy
night te worden in De Nije. Luna-
cy, Mean Machine en Thanatos
beklimmen the stage. De bands
spelen pure speed-metal en dat
wel 'de holle kies' genoemd) aan
het oorlogsgeweld. Met opzet zijn
de restanten van de kerk niet op-
geruimd. Dit oorlogsmomument
is uitstekend gekozen vanwege de
band die het illustreert tussen het
keizerrijk, het geloof en uiteinde-
lijk de ondergang van Hitler's
Derde Rijk.
De Berliner Zoo
Maar Berlijn heeft meer te bieden
dan enkel een kille muur en herin-
neringen aan de Tweede Wereld
oorlog. Het heeft ook een pracht
van een dierentuin, gelegen mid-
den in het centrum, op een steen-
worp afstand van het hoofdstati-
on. Het is niet zomaar een dieren
tuin, voor de oorlog was het
doen ze volgens Silvana Braschi
van De Nije zo goed, dat de om-
schrijving muziek als een or-
kaan" van toepassing is. Hoe
zwaar de nacht ook wordt, Silva
na belooft, dat Mean Machine
ook nog leuk is, zo dat de
lachspieren getraind kunnen wor
den.
Het concert begint om 20.30 uur
en de entree is een tientje.
Sappemeer - Met als thema ,,Een
lichaam in christus", organiseert
het Beraad van Kerken in Hooge-
zand-Sappemeer deze zondag een
gebedsdiensten voor mensen van
aile religieuse stromingen. De
dienst begint om 16.30 uur in de
Gereformeerde Kerk aan de Noor-
derstraat in Sappemeer.
Berliln, stad met twee gezichten
