J.E. Kremer uit Hoogezand
is gek van stoom
De week van....
„0pa kdootie"2-jarige kleindochter
enthousiast over koninklijke
onderscheiding
HET NIEUWSBLAD
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
HET NIEUWSBLAD - DONDERDAG 19 JANUARI 1989
Draaien, boren, frezen, klinken, daarop komt de hobby van
J.E. Kremer uit Hoogezand neer. Kremer bouwt stoomma-
chines en niet zomaar eenvoudige machientjes die we alle-
maal nog wel kennen uit onze kindertijd. Nee, in het
schuurtje op Venus staat het inwendige van een complété
Engelse stoomtractor.
Nu ligt het in de lijn van de ver-
wachting dat de bouwer een tech-
nisch beroep heeft gehad. Dat is
echter niet het geval. Kremer run-
de jarenlang een bakkerij in Hél
ium. ,,Een beetje technisch was ik
wel, ik repareerde de bakkerij-ma-
chines altijd zelf", zegt de
55-plusser. Op dit moment heeft
Kremer geen baan. Hij wordt ge-
plaagd door rugklachten. Bij de
uitoefening van zijn hobby speelt
hem dat parten. Meer dan drie uur
per dag kan hij niet bezig zijn.
Spanning
De Engelse tractor bouwt Kremer
na op schaal één op twee. Het ori-
ginele gevaarte weegt 22 ton. Wie
nu denkt dat er in april, want dan
is de tractor klaar, een elf tons
monster uit het schuurtje komt
rollen, heeft het mis. De replica
zal hoogstens twee ton wegen.
,,De materialen van tegenwoordig
kunnen een veel grotere spanning
verdragen, daardoor hoeven de
platen niet zo dik te zijn", zegt
Kremer, die inmiddels vier jaar
aan de tractor bouwt. De basiste-
kening haalde hij uit een Engels
boek, détails moet hij zelf ontwer-
pen en berekenen. ,,Het is een
heerlijke hobby, ik kan er mijn
energie in kwijt en bovendien
vraagt het het nodige denkwerk".
Ook al is de tractor nog niet hele-
maal klaar, het gevaarte is al vaak
tentoongesteld. Elk jaar neemt
Kremer de tractor, zover als ie op
dat moment is, mee naar de
stoomdagen in Leek. Op die da-
gen komen mensen vanuit de hele
wereld. Aan zijn hobby heeft Kre
mer dan ook vrienden in het bui-
tenland overgehouden. Zelf ging
hij eenmaal naar stoomdagen in
Engeland. Geld kost de hobby
overigens wel. ,,Voor de materia
len van de tractor had ik een nieu-
we auto kunnen kopen, maar ach
als je hem verkoopt, bieden ze je
het driedubbele". Kremer is overi
gens niet van plan zijn ,,stoomkin-
deren", hij heeft er namelijk
meer, van de hand te doen. De
bouw aan een stoomlocomotief
schaal één op elf, ligt op dit mo
ment stil, vanwege het drukke
werk aan de tractor.
Eerder bouwde Kremer een Engel
se Durham tractor, schaal één op
zes. De machine loopt op nootjes
vier en is tôt in détail nagemaakt.
De manometer geeft de druk van
de stoom in de ketel aan, het peil-
glas het niveau van het water, er
zitten differentiëlen en liertjes op
en niet te vergeten een echte
stoomfluit.
De Durham van Kremer is voor-
zien van een stuur, de originele
Durham was dat niet. Voor de
tractor liep een paard, dat het ko-
los moest sturen.
Stoomwezen
Worden normale stoommachines
gekeurd door het stoomwezen,
machines van stoom hobbyisten
worden gekeurd door de Vereni-
ging van Modelbouwers. Net als
bij het stoomwezen, moeten de ke-
tels elke twee jaar worden afge-
perst, om te bepalen of ze lekvrij
zijn. Is dat het geval, dan komt er
een stempel op het goedkeurings-
certificaat. En kan de machine
weer onder stoom worden ge-
bracht.
Het Nieuwsblad start deze week met een nieuwe rubriek. Elke week vragen we iemand zijn
of haar week voor ons bij te houden. Ook mensen die je vaak ziet ken je maar voor een
klein deeltje. Wij hopen dat deze rubriek er toe bijdraagt dat we elkaar beter leren kennen.
Deze week klom Meta Rozeboom voor ons in de pen. Meta is raadslid voor de PvdA. Zij
heeft drie kinderen die de deur al uit zijn en is getrouwd met Wil Rozeboom. Sinds 1945
is ze lid van de PvdA.
Hoogezand - Vorige week kreeg
de heer Elzo Stol door burgemees-
ter A.M. Amerika de eremedaille
in zilver in de Orde van Oranje
Nassau opgesteld. Stol ontving de
onderscheiding, omdat hij veertig
jaar als elektro-storingsmonteur
heeft gewerkt bij Armstrong
World Industries ACI, producent
van isolerende- en brandwerende
plafonds. Ook al bleef Stol op de-
zelfde lokatie werken, in feite
heeft hij toch drie werkgevers ge
had. In 1949 begon hij bij NOVÉ
dat in 1979 werd overgenomen
door ACI en enkele jaren geleden
werd omgedoopt tôt Armstrong
World Industries ACI. In het vak
van storingsmonteur is de laatste
veertig jaar veel veranderd.
Deze morgen zoals gebruikelijk de
telefooncirkel geopend van Hu-
manitas. In de maand januari ver-
vul ik deze dienst. Dit betekent dat
ik om half negen een mevrouw
bel, naar bijzonderheden vraag en
afsluit. Die mevrouw belt vervol-
gens nummerer twee van de cirkel.
Uiteindelijk belt nummer zes mij
terug, de cirkel is rond en iedereen
is gezond. Deze dag heb ik geen
verplichtingen buitenshuis, dus
dat wordt thuis lekker aanromme-
len. 's Middags valt er veel post in
de bus. Dat wordt lezen. Onder
anderen een uitgebreide agenda
voor de commissie verergadering
algemene zaken op maandag. Ik
moet daarom eze vrijdagmiddag
toch nog naar het gemeentehuis
waar nog een aantal stukken ter
inzage Iiggen die ik moet lezen.
Een vrije dag loopt toch weer an-
ders dan je verwacht. 's Avonds
thuis de wasmachine aangezet,
wat gepuzzeld en televisie geke-
ken.
De keten geopend. Naar het weer-
bericht op de radio geluisterd.
Lijkt gunstig. De was buitenge-
hangen, daarna naar Slochteren
gereden, bij een kennis koffie ge-
dronken. Het begon helaas te re-
genen en te stormen. Thuisgeko-
men de was naar binnengehaald,
opnieuw gespoeld en gecentrifu-
geerd en binnen opgehangen. Dus
dubbel werk. 's Middag bood-
schappen gedaan met kleindochter
Sylvia en voor twee dagen eten ge-
kookt. 's Avonds lekker thuis ge-
bleven.
Keten geopend. 's Middags naar
camping Meerwijck bij de caravan
gekeken. Ailes okay. Het gras
daar ziet er niet best uit, bergen
molshopen en modder. Het
strandpaviljoen was gesloten maar
er stonden wel veel auto's. Er zijn
heel wat mensen die het Meer
wijck gebied kiezen voor hun zon-
De Engelse stoomtractor ,,free-
lance"-model past precies in het
schuurtje. Afbouw vindt buiten
plaats, onder een plastic zeil.
,,Vroeger werkte ik met schroeve-
draaier en soldeerbout, nu houdt
een storing meestal in, dat ik een
computer-chip moet vervangen",
aldus Stol. Behal-
ve de eremedaille in zilver ontving
Stol een kado van het bedrijf en
van het personeel. Bovendien
kreeg hij de gouden legpenning
van de Nederlandse Maatschappij
voor Nijverheid en Handel. Zijn
kleindochter vatte de gebeurtenis-
sen gevat samen. ,,Opa kdootie,
opa kdootie".
dagse wandeling. Op de terugweg
bij mijn jongste dochter op visite
geweest. Kleindochter Irene van
twee en een half speelde met de
speelgoedtrein. Daardoor bedacht
ik dat het leuk zou zijn om woens-
dag met haar in een echte trein
naar Groningen te stappen. Daar
na lekker video gekeken. Door de
week lukt het door de vele verga-
deringen meestal niet om televisie
te kijken.
Keten geopend. Om kwart voor
negen naar het gemeentehuisgere-
den om de stukken te lezen van de
bijstandscommissie. In deze com
missie die niet openbaar is worden,
zoals de naam al zegt problemen
van mensen besproken die een bij-
standsuitkering krijgen. 's Mid
dags vergadering van de bijstand
scommissie en direct daarna de
commissie algemene zaken. Tus-
sendoor snel even naar huis en dan
om kwart over zeven de fraktie-
vergadering van de PvdA. Daarin
bespreken we welke standpunten
we in zullen nemen in de verschil-
lende commissies. Om elf uur
thuis. Een werkdag van veertien
uur. Gelukkig gaat het niet elke
dag zo.
Keten gedraaid. Om tien uur naar
de Reensche Compagnie voor een
bespreking met de andere leidsters
van de telefoonketen. Het is een
gemotiveerde gezellige groep van
twintig vrouwen. Daarna naar
huis en 's middags weer naar de
Reensche voor een toneelrepetitie.
Op de Nieuwjaarsvisite op drie fe-
bruari van Humanitas voeren we
een toneelstuk op, we maken mu-
ziek en verzorgen voordrachten.
Ailes met een kleine k, maar met
heel veel plezier. Het bevordert de
onderlinge contacten en je bekijkt
elkaar ook eens op een andere wij-
ze dan tijdens vergaderingen.
Keten geopend. Daarna gewoon
de huishouding gedaan. 's Middag
met dochter en kleindochter per
trein, zoals beloofd, naar Gronin
gen. Meestal zien kinderen wel
eens een trein vanuit de auto en
het is goed dat het ook eens an-
dersom kan. De kinderen vonden
het prachtig. Ze kwamen ogen te
kort. Om half zeven waren we
weer thuis. Een rustige week van
Meta Rozeboom.
Weekblad voor Hoogezand-
Sappemeer en wijde omgeving
Gorecht Oost 30
Postbus 18
9610 AA Sappemeer
Tel. 05980-24848
Faxnr. 05980-24848
Redactie: Persburo Edzes, 05980-97145
Advertenties: Jaap Wagt, 05990-17975
Fotografie: Dennis Beek
