Bodemdalingen en bodemtrillingen
door aardgaswinningen mogen niet
worden gebagataliseerd
Mariabeelden in Sappemeer
m
l
VW Agenda
HOOGEZAND/SLOCHTEREN - Veelvuldig haalde hij de laatste jaren de publiciteit, Dr Meent W. van
der Sluis economisch geograaf en leraar milieugeografie aan het Prof, van Hall Instituut, de Hogere Agrari-
sche School in Groningen. Van der Sluis beweert dat de aardgaswinning in Noord-Nederland afgezien van
de algemeen erkende bodemdaling plaatselijk enorme bodemzakkingen tôt gevolg kan hebben, bovendien
zjjn de aardschokken die sinds 1976 in het Noorden worden gevoeld volgens hem tevens een gevolg van de
aardgaswinning.
SAPPEMEER - Het pand aan de Noorderstraat 110 in Sappemeer,
waar vroeger onze krant gevestigd was, heeft een verrassende gedaante-
wisseling ondergaan. In de étalagés staan allerlei soorten beeldjes, waar-
van een wit beeld van Maria met het Jezuskind wel het meest opvallend
Van der Sluis heeft zijn théorie en
de krantenartikelen die over het
onderwerp zijn verschenen, sa-
mengevat in het boek Aardbevin-
gen in Noord-Nederland over bo
demdaling en bodemtrilling.
In het boek haalt hij fel uit naar de
NAM. Die de bevolking slecht
voorlicht en wiens „gladde com-
putermodellen" over de te ver-
wachtenbodemdaling falen. Ver-
werpelijk vindt Van der Sluis het,
dat deelnemers als de Groninger
Waterschapsbond en Provinciale
Waterstaat aan de ,,Commissie
Bodemdaling door Aardgaswin
ning", de club die het schadepotje
van 650 miljoen mag verdelen, de
dalingsberekeningen van de NAM
zondermeer hebben geaccepteerd.
Dat bovendien de Groninger
Maatschappij van Landbouw en
het Landbouwschap die contra-
expertise niet hebben geëeist vindt
hij een slechte vorm van belangen-
behartiging.
Sinds 1976 trilt de bodem van
Noord Nederland. In 1976, 1981,
1984 en 1987 waren die trillingen
zo hevig dat er van aardbevingen
sprake was. Die aardbevingen en
trillingen verklaart Van der Sluis
als volgt: Boven de Slochter aard-
gasbel bevindt zich een 1 kilome-
ter dik zoutpakket. Dat pakket
heeft de vorm van een haarborstel
die op z'n rug Iigt. Het handvat
ligt boven de Slochterbel, de
haartjes zijn de (wel 4 kilometer
hoge) zoutkoepels. Onder de haar
borstel ligt het Rotliegendes waar-
in zich veel breuken bevinden.
Doordat het gas uit het Rotliegen
des wordt gehaald, daalt het het
handvat daardoor worden de
breuken opnieuw actiefDe trillin
gen worden doorgegeven aan de
zoutkoepels die als zuilen onaf-
hankelijk van elkaar gaan trillen.
Plaatselijk optredende bodemzak
kingen zoals in Drenthe op de
Holt-es/Heuvingerzand haalt Van
der Sluis aan als bewijs voor zijn
théorie. Het gasveld Eleveld wordt
leeggehaald, onder het gebied be
vinden zich twee breuken in de
diepe ondergrond (Rotliegendes).
Daarbovenop ligt de zoutkoepel
van Hooghalen. Holt-es/Heuvin
gerzand bevindt zich precies in het
epicentrum van de aardbeving van
14 december 1988.
Veel mensen klagen over plotselin-
ge scheurvorming in hun gebou-
wen. Ook zij schrijven dit ver-
schijnsel toe aan de aardgaswin
ning. Via het landbouwschap is
deze problematiek in 1987 aange-
kaard. Er is onderzoek verricht
door de Commissie Bodemdaling
door Aardgaswinning. De onder-
zoekers trokken de conclusie, dat
scheurvorming in gebouwen alleen
plaats kan vinden op de rand van
de dalingsschotel. Dus alleen het
enkele gebouw dat zich precies op
dat punt bevindt kan rekenen op
vergoeding. Van der Sluis hekelt
dit rapport. Hij vindt dat men ten
onrechte uit is gegaan van een the-
oretisch model. Konkrete schade-
gevallen zouden het uitgangspunt
moeten zijn geweest.
Nog lang zuilen bodemdalingen en
de discussies over de stabiliteit van
de zoutkoepels onderwerp van dis-
cussie blijven. Onderzoeksinstitu-
ten, de rijksgeologische dienst en
de mijninspectie, door Van der
Sluis de ondergrond lobby ge-
noemd, hebben de ondergrond
van Noord-Nederland immers sta-
biel verklaard. Zo stabiel dat er in
de zoutkoepels zelfs chemisch- en
atoomafval zou kunnen worden
gedumpt. Recent Canadees onder
zoek heeft aangetoond dat er wel
degelijk een verband is tussen bo
demzakkingen en bodemtrillingen
en aardgaswinning.
Lichtpuntje voor de hele discussie
in Noord-Nederland is, dat er
sinds vorig jaar herfst permanent
seismologisch onderzoek plaats
vindt bij en rond Assen. Hopen-
lijk levert dat onderzoek concrète
bewijzen voor welke théorie dan
ook op.
Van der Sluis' boek is uitgekomen
bij uitgeverij Stubeg in Hooge-
zand-Sappemeer.
Door de uitstalling in de étalagés
lijkt het pand een winkel, maar
dat is het niet. Nog niet, aldus de
heer J. Piening die het pand heeft
gehuurd en er al enkele maanden
zijn familiebedrijf uitoefent. ,,Ik
zou hier graag een winkel vesti-
gen, maar dat is niet zo gemakke-
lijk. Het pand heeft geen winkel-
bestemming". Piening hoopt op
medewerking van de gemeente om
het bestemmingsplan te wijzigen.
Nu levert hij beelden en beeldjes
in aile soorten en maten aan vele
winkels en 70 groothandels in het
hele land.
In de étalagés en op de stellingen
staan olifantjes, uilen, poezen,
hertjes, schapen, vogels, honden,
duiven, kindertjes, tuinkabouters,
wanddecoraties met schepen en
dus dat Mariabeeld. Allemaal
door Piening zelf gemaakt. De
kleinere beeldjes worden gegoten
uit gips, de grotere tuinbeelden uit
béton. Dat gebeurt met behulp
van rubberen malien. Eerst maakt
Piening een tekening, vervolgens
een model in hout. Over dat hout
worden vele lagen rubber gekwast.
Zo ontstaat de mal, de gietvorm
voor het beeld, waar vervolgens
vele exemplaren van gegoten kun
nen worden. Soms worden de
beeldjes van een gekleurde kera-
mieklaag voorzien, maar de
meeste blijven wit.
Marktkoopman
Tôt twee jaar geleden stond Pie
ning op de markt en verkocht arti-
kelen die anderen hadden ge
maakt. Toen besloot hij plotseling
zelf beelden te maken. Hij heeft
voor dit vak geen enkele opleiding
gevolgd en had ook nooit aan han-
denarbeid gedaan. Voor Piening
zijn de religieuze beelden zijn gro-
te trots. ,,Ik maak ook kerststal-
len", zegt hij. Het goedkoopste
beeld kost een gulden, het duurste
165 gulden. Maar daarvoor heb je
dan ook een groot betonnen beeld
in de tuin.
HA t)l£ JOU4
~>JA GrEwÈÈFLDlér.1
Evenementen
Za. 12/8 VVV Hoogezand-Sappe-
meer: Boot-wandeltocht op en om
het Zuidlaardermeer "Zuidlaar-
dermeer Natuurlijk?!"
14 t/m 16/8 Jeugd- en Jongeren-
werk Hoogezand-Sappemeer:
Pleinvoetbaltoernooi op het Rem
brandt, 's avonds van Î8.00-21.30
uur
14 t/m 18/8: Kindervakantieweek
1989, voor kinderen van 5 t/m 12
jaar
Do. 17/8 Jeugd- en Jongerenwerk
Hoogezand-Sappemeer: Strand-
zeskamp op het strand bij recrea-
tiegebied Meerwijck, 18.00-21.30
uur
Wima: Braderie Martenshoek
kermis (17/8 t/m 20/8)
Exposities
Gemeentehuis: Foto-expositie van
Eva Dwoskin, de hele maand au-
gustus
Beeldend Kunststation Kropswol-
de: Wisselende expositie van teke-
ningen, schilderijen en objekten
tôt 28 augustus, op vrijdag van
10.00-18.00 uur, op zaterdag en
zondag van 14.00-18.00 uur geo-
pend.
Kinderboerderij Gorechtpark geo-
pend voor publiek: maandag,
dinsdag, donderdag en vrijdag
van 15.00-16.30 uur, woensdag,
zaterdag en zondag van
14.00-16.30 uur.
Voor verdere inlichtingen en in-
formatie kunt u terecht bij de
VVV Hoogezand-Sappemeer,
Hoofdstraat 12, geopend van
maandag t/m vrijdag van 10.00-
16.00 uur.
HET NIEUWSBLAD - DONDERDAG 10 AUGUSTUS 1989
TEW06r VAN VACAUnETTTT
...DUS OOtZJÊ
HEBU0U ŒWPJNE
vacawtie <âe«At>./
go orr is NU 1*=- Mn=r>«=e:
VAKJ~FRûNSU£."
WOO 2-&ZEK
ce hias w®.
voe z'jn weer bu de sastuvc mm
SAM MARCO (SEVUŒ5T AZ ZO UAAK
<S*e2jeO,«B? MAAR JE BAÔICT ER SJIETOp
umSCKËN, VOORAZ DE ÏC+nnERSUCE
MOîA'i K0j, -uè TRA»Jy 7
-Sutoew wê eau pzskoe hladdsj
aeuooDBo B9 ce riacto broSt,
hebben we QAAR. DE «LE MiDOASr
OrezeretJ orruomdtkansjecet-zo
leok cwr mcoie urrzic+rr.. «s "Pzaaos 7
A
ACM .eODS PIAZ2A sammaeco
[AAR WEBB0O WETOGW ZOUCB BKhAB
TOTO' 5 ErEMAAlCT "FRAlOS^ B'J DE
KLDtOCBO TtJRSJ ,-We7 "a.*TO*RE VBO-
OBOLCGrlO 11 -UAUA+AÀ
ACM BEmeWOH -
-œAN>S, UffiH J'J
aJEK) op/
1 -A'
ZOUEHL LEUICE JCMGrCKiS
GrE"2.1HNJ I
KAhiOERS, ECMT
