Familie en firma Dijkhuis
135 jaar kruidenier in Sappemeer
m
HET NIEUWSBLAD - DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1989
Hendrik Dijkhuis is de laatste van vier generaties „Dijkhuizen" die op de hoek van Noorderstraat en Bor-
gercompagniesterstraat in Sappemeer het kruideniersbedrijf uitoefenden. Op 24 augustus 1854 begon over-
grootvader Luppo Klaas Dijkhuis op dezelfde plek een kruidenierswinkel en cafe. Daarna zette grootvader
Hendrik Dijkhuis de zaak voort. Hij was een ondernemend man die toen al de Leipziger Messe bezocht om
te kijken welke nieuwe produkten er waren. Hij werd opgevolgd door zijn zoons Klaas en Wijcher Hendrik,
de vader van de huidige ondernemer die in 1952 in de zaak kwam. In 1960 trouwde hij met Geertruida Star-
ke. Samen hebben ze er nu bijna 30 jaar opzitten.
Volk
Omstreeks de eeuwwisseling ging
het oude pand tegen de vlakte en
werd het nieuwe gebouwd. De
twee boerderijen ernaast werden
door grootvader Dijkhuis
gesloopt. De grond werd verkocht
aan de PTT voor de bouw van het
postkantoor. Grootvader Dijk
huis redeneerde zo: ,,Er moest iets
komen waar dagelijks volk kwam,
dan kwam er ook volk in de win-
kel". Het huidige pand heeft in de
loop der jaren een aantal gedaan-
tewisselingen heeft ondergaan. De
grootste ingreep vond plaats in
1968. Waar het cafe was kwam de
zelfbedieningszaak, waar de win-
kel was kwam de slijterij. De win-
kelinventaris van de oude kruide-
nierszaak is te bewonderen in het
Veenkoloniaal Muséum in Veen-
dam. De oude gewichten worden
nog steeds gebruikt. Het oudste
van 1 kilo dateert van 1888, dat is
aan het ijkmerk te zien. De vroe-
ger gebruikte tinnen maatbekers
staan nu in de huiskamer te
pronk.
Voordat het Winschoterdiep ge-
dempt werd luidde het adres van
de winkel Zuiderstraat 165. Dat
staat vermeld op zakjes waarin
nog steeds rijst wordt verpakt. De
toenmalige Borgercompagniester-
brug werd in 1892 aanbesteed
voor een bedrag van ruim 10 dui-
zend gulden.
,,Wij deden al vroeg aan zelfbe-
diening" zegt Dijkhuis. ,,De sui-
ker kwam aan in balen en werd in
de winkel afgewogen in ponds-
zakjes en stond voor het grijpen".
Vroeger werd er veel meer suiker
gebruikt als nu ,,Nu verkoop ik
per dag soms meer kistjes bier als
kilo's suiker".
Boekjes
Firma Dijkhuis bezorgt nog steeds
de boodschappen aan huis. Er zijn
nog zo'n 100 klanten die per boek-
je bestellen. Toch is er iets veran-
derd. Vroeger ging dat zo:
,,Maandags haalden we de boek
jes op bij de klanten en namen dan
artikelen mee die de mensen kon-
den proeven. De route ging via
Stootshorn, Noordbroek, Slochte-
ren, Froombosch, Kolham. Hoo-
gezand, Sappemeer, Tripscom-
pagnie en Borgercompagnie. De
volgende dag werden de bood
schappen bezorgd. Vaak per fiets,
maar in de twintiger jaren ook al
per bestelauto met opdruk van
Sunlightzeep. Voor het rijden met
die reclame-auto kreeg de firma
Dijkhuis een vergoeding van ,,Le-
im
Een raadselachtige foto. Dit is deSunlight" bestelwagen uit de twinti
ger jaren. Maar wie is de postbode die ernaast staat en waarom heeft
hij een bordje in de hand met het jaartal ,,1985". Wie helpt ons uit de
droom?
Firma Dijkhuis voor de eeuw-wisseling
ver) waar dan benzine en belasting
van betaald kon worden. Een
vroeg soort van sponsoring dus!
Na de oliecrisis werd het systeem
veranderd. Klanten hebben nu 2
branderij. In de schuur is de geur
van het koffiebranden nog te rui-
ken. ,,Die is sterker dan benzine"
zegt Dijkhuis. Hij toont een offer
te uit 1933 waar de firma Emmeri-
meer geen plaats in de werkplaats
achter de Klimroos. Daarom werd
de loods van Dijkhuis gehuurd.
De brandweer-vrijwilligers, waar-
onder veel Sappemeerster mid-
denstanders, hielden er ook verga-
deringen, er werden cursussen ge-
geven en feestjes gevierd met de
dames. En natuurlijk werd er na
het blussen van de brand gezellig
nagepraat in het cafe. ,,Het was
hier een soort clubhuis voor de
brandweer" zegt Hendrik, die zelf
ook vrijwilliger was en ,,met ver-
schrikkelijk veel plezier".
vers zeep" (dit werd later Unile-
boodschappenboekjes. Als hij de
boodschappen bezorgt, neemt
Dijkhuis het boekje met de nieuwe
bestelling gelijk mee. Bij sommige
klanten bezorgt Dijkhuis al 60
jaar. Veel klanten bestellen tegen-
woordig ook per telefoon.
Koffiebranderij
Behalve een winkel en cafe had de
Het nieuwe pand in 1902 bij de Borgercompagniesterbrug. Naast het
pand de twee boerderijen die plaats maakten voor het postkantoor.
135 jaar ondernemerschap. De heer en mevrouw Dijkhuis met een van
de zoons.
firma Dijkhuis ook een koffie-
cher uit 's Heerenberg etalage-
branders aanbiedt voor prijzen
tussen de 500 en duizend gulden.
In de oorlog was er weinig koffie
om te branden. En na de oorlog
heeft de firma die tak van bedrij-
vigheid niet meer opgepakt.
Van de oorlog herinneren Hendrik
en Geertruida zich vooral het bon-
nen plakken. Alleen door bon-
kaarten in te leveren kon weer
voorraad worden ingekocht. Ech-
te schaarste was er niet.
Brandweerkazerne
De loods achter de winkel heeft
vele jaren dienst gedaan als brand
weerkazerne. Dat kwam zo. De
duitse bezetter verplichtte de ge-
meente Sappemeer een gemotori-
seerde brandspuit aan te schaffen
in plaats van de tweewielige spuit
die in geval van brand achter een
auto van Roggen of Letmaath
werd gekoppeld. Voor zo'n mo-
torspuit had de gemeente Sappe-
Een familiebedrijf is de firma
Dijkhuis altijd geweest. Maar
vroeger waren er kneehten en een
juffrouw voor de winkel. Nu drij-
ven Hendrik en Geertruida samen
de zaak. De drie zoons springen
wel bij als het nodig is, maar voe-
len er niet voor het bedrijf voort te
zetten. De oudste zoon Wycher
vervangt wel zijn ouders in de
zaak als ze met vakantie zijn.
,,Toen ik een kind was gingen we
1 zaterdagmiddag op vakantie
naar Santpoort. Langer kon je
niet weg" zegt Hendrik. Nu gaan
ze veertien dagen.
Toekomst
Hoe lang de firma Dijkhuis nog
zal bestaan is een open vraag.
Hendrik wil er eigenlijk wel mee
stoppen ook al is hij pas 55 jaar.
,,Ik heb er niet meer zoveel plezier
in als vroeger" zegt hij Ailes is
veel grootschaliger en onpersoon-
lijker geworden". Vertegenwoor-
digers komen er bijna niet meer
langs. De bestellingen worden ge
daan via inkoopvereniging ,,On-
der ons" in Peize. ,,Gelukkig nog
niet per computer" aldus Dijkhuis
,,maar er zijn haast geen contac-
ten meer met leveranciers".
Toch ziet hij wel toekomstmoge-
lijkheden voor een bedrijf als het
zijne. De ,,superstores" zijn vol-
gens Dijkhuis al weer op hun re
tour, er blijft plaats voor de klein-
tjes waar persoonlijk contact met
de klanten mogelijk is. ,,Een nieu
we ondernemer kan hier zeker een
goed bestaan hebben, en uitbrei-
dingsmogelijkheden zijn er ook
volop, al moeten die niet in de
groente-omzet gezocht worden.
De meeste mensen in Sappemeer
verbouwen hun eigen sla en
boontjes". ,,Eenvoud en beschei-
denheid zijn altijd de kenmerken
geweest van de familie Dijkhuis"
zegt mevrouw Dijkhuis ,,voor
1968 hebben we zelfs nooit een ad-
vertentie geplaatst".
Het 135 jarig bestaan wordt ge
vierd op aandrang van de zoons en
ook door hen georganiseerd.
,,Voor ons is ailes nog een verras-
sing" aldus mevrouw Dijkhuis.
Firma Dijkhuis omstreeks 1950. Achter de toonbank mevrouw E. Tuin,
die 16 jaar winkel juffrouw" is geweest.
tel.
Sta-
