Wonen aan de.... Burgemeester van Royenstraat
Kansje voor klokketoren
Wonen aan de.
HET NIEUWSBLAD
mt ri k
Wonen aan de ...Burg. Van Royenstraat
De Van Royenstraat is ge-
noemd naar Isaàc Anthoni
van Royen, die van 1890 tôt
1926, dus 36 jaar lang, burge
meester was van de gemeen-
te Hoogezand. De straat
werd in 1920 naar de burge
meester genoemd terwijl hij
nog in functie was. Dat is
heel ongebruikelijk!
Cadeautje
Burgemeester Van Royen
kreeg de straatnaam als „ca-
deautje" bij zijn 30-jarig
ambtsjubileum. In de notu-
len van de gemeenteraad van
25 oktober 1920 staat te lezen:
,,Na enige bespreking wordt
goed gevonden den weg voor-
langs de woningstichting te
Martenshoek den naam te ge-
ven van Van Royenstraat".
Vervolgens dankte de voor-
zitter, burgemeester Van
Royen zelf dus, voor deze at-
tentie.
In gemeentelijke stukken
van 30 juni 1930 (Van Royen
was toen geen burgemeester
meer) wordt de Van Roy
enstraat als volgt omschre-
ven: „De oostkant vangt aan
bij de hoek Kielsterstraat,
bij het erf van F. ten Cate en
loopt over de basculebrug in
westelijke richting tôt de Mo-
lensloot oostzijde".
Isaàc Van Royen werd op 12
januari 1861 in Groningen ge-
boren. Hij was de zoon van
Berend van Royen die van
1872 tôt 1860 burgemeester
van Groningen was en daar-
na lid van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal. Isaàc
begon zijn ambtelijke loop-
baan als secretaris van Uit-
huizermeeden en werd eind
1889 (bijna 29 jaar jong!) be-
noemd als opvolger van bur
gemeester Hennequin in
Hoogezand. Hij ging wonen
in de hofstede „Sorghvliet"
(aan de huidige Meint Venin-
gastraat) die in 1953 werd
gesloopt. Zijn eerste vergade-
ring als voorzitter van de ge
meenteraad op 10 februari
1890 opende burgemeester
Van Royen met volgende
woorden:Mijne Heeren! (Er
waren kennelijk nog geen
vrouwelijke gemeente-
raadsleden red.) Door het
vertrouwen des Konings tôt
Burgemeester dezer aanzien-
lijke gemeente geroepen,
treed ik thans voor het eerst
als voorzitter dezer vergade-
ring op. De eervolle onder-
scheiding welke mij is te
beurt gevallen schat ik op
hooge waarde, maar nog hoo-
ger schat ik de plichten die
mij daarvoor worden opge-
legd. Gewichtig toch is de
taak die mij wacht, groot de
verantwoordelijkheid welke
ik op mij neem. De werk-
kring der gemeentebesturen
is gewichtig en uitgebreid en
belangrijk zijn de volksbe-
langen waarvoor zij behoren
te waken".
Brandspuit
Van Royen vatte zijn ambt
dus niet lichtvaardig op. Mis-
schien daardoor stond hij bij
de bevolking te boek als een
,,geliefd en gezien persoon".
Hoogst persoonlijk inspec-
teerde hij, zo is ons verteld,
de werking van de brand
spuit die gestald was in een
brandhuisje naast de toren
bij de Stille Hof. Pas als de
waterstraal uit de handge-
dreven spuit de overzijde van
het Winschoterdiep had be-
reikt was hij tevreden.
Schoolopziener
Toch was het burgemeester-
schap in die tijd kennelijk
geen ,,full-time b aan", want
Van Royen had heel wat ne-
venfuncties. Twintig jaar
lang was hij lid van Provinci
ale Staten. Vele jaren was hij
schoolopziener in het arron
dissement Slochteren. Hij
was ook nog lid van de Voog-
dijraad, président kerkvoogd
van de Nederlands Hervorm-
de kerk, voorzitter van de
vereniging „Kinderzorgin
Hoogezand, voorzitter van
het Burgerlijk Armbestuur
en voorzitter van de afdeling
De burgemeester (jan.1912)
Hoogezand-Sappemeer van
de Groningsche Maatschap-
pij van Landbouw.
Toen Van Royen in 1926 af-
trad als burgemeester kreeg
hij als geschenk de ,,Van
Royenbank" aangeboden in
het Westerpark. Maar in
1927, bij zijn vertrek naar
Groningen, droeg hij de bank
weer over aan de gemeente.
Op 27 juni 1938 overleed Van
Royen in Groningen. Hij was
toen 77 jaar.
Bij raadsbesluit van 23 au-
gustus de kreeg de Van Roy
enstraat de naam die hij nu
nog heeft namelijk Burge
meester Van Royenstraat".
Dat gebeurde op verzoek van
zijn zoon Isaàc van Royen,
die als le adjunctcommies
werkzaam was op de ge-
meentesecretarie van Hooge
zand.
HOOGEZAND - Misschien komt er toch dit jaar nog geld los
voor het herstel van de 207 jaar oude klokketoren aan de
Meint Veningastraat. Tijdens de raadsvergadering afgelopen
dinsdag werd door de Progressieve Lijst Ronda een motie in-
gediend om het benodigde bedrag beschikbaar te stellen uit
het Fonds Stads- en dorpsvernieuwing (Stado). Dinsdag aan-
staande buigt de commissie Openbare Werken en Ruimtelijke
Orde zich over de toren.
Verschillende raadsfracties
toonden zich teleurgesteld
dat ook in 1990 geen geld uit
het Stado-fonds beschikbaar
is voor behoud van karakte-
ristieke panden. De gemeen
te is nog steeds niet klaar
met het inventariseren van
die panden. Er is nog geen be-
leid vastgesteld en voor het
slopen van een pand heb je in
Hoogezand-Sappemeer nog
steeds geen vergunning no-
dig. Zo vielen het station
Hoogezand en de Veenkolo-
niale bank ten prooi aan de
slopershamer.
Het markante klokketorent-
je bij ,,De Stille Hof" eigen-
dom van de Hervormde
Kerkvoogdij, dreigde dezelf-
de weg te gaan omdat de
Kerkvoogdij geen geld heeft
de toren zelf op te knappen.
Kansje voor de klokketoren?
Maar toen ontfermde de heer
D.J.Swarts zich over de to
ren. Eigenhandig deed
Swarts wat in zijn vermogen
lag, zodat de toren er nu weer
net jes uitziet. Scandex lever-
de een nieuw hekwerk en de
SBHS nieuwe luiken. Nu is
er naar schatting nog 25 dui-
zend gulden is nog nodig,
vooral voor herstel van het
metselwerk.
De motie Ronda werd
gesteund door Koppejan
(Progressieve Combinatie),
Drost (CPN), Anneveldt (Ge-
meentebelangen) en Jacobs
(WD) waarbij de laatste er-
aan toevoegde al blij te zijn
als er volgend jaar geld voor
de toren zou komen. Hoewel
binnen de P.v.d.A.-fractie
druk beraad plaats vond wil-
de wethouder Mobers niet
verder gaan dan de klokketo
ren op de agenda te zetten
van de commissievergade-
ring, omdat hij zi,ch door de
motie ,,overvallen" voelde.
De indieners besloten de mo
tie aan te houden tôt de dis-
cussie in de commissie.
Plakboek
Inmiddels blijft Swarts on-
vermoeibaar ijveren voor be
houd van wat welhaast
„zijn" toren mag worden ge
noemd. Een gesprek met de
burgemeester noemde hij po-
sitief. De afwijzende brief
van B W die hij onlangs
kreeg heeft hem ,,zeer diep
teleurgesteld en in erge mate
zéér diep gekrenkt". Dat
laatste staat te lezen in een
brief aan de raadsleden ach-
terin het fotoplakboek dat
Swarts over het herstel van
de toren heeft gemaakt. Op
verzoek van Swarts doet het
plakboek momenteel de ron
de langs aile raadsleden. ,,Ze
moeten allemaal weten waar
het over gaat", aldus Swarts.
De P.v.d.A fractie heeft het
plakboek al gehad.
Henk Booy
Veel mensen wonen in straten die genoemd zijn naar
personen die ooit bekend waren of dat nu nog zijn. Dat
Rembrandt een schilder was weet vrijwel iedereen,
maar Gérard ter Borgh? En wie was Jan ten Cate, of
Keuchenius? Misschien woont u in de Donker Curti-
usstraat of aan de Hora Siccamasingel, maar weet u wie
dat waren, wat ze deden, wanneer ze leefden?
Deze week vindt u in Het Nieuwsblad de eerste afleve-
ring van
de nieuwe rubriek Wonen aan deOp de plaats van
de stippeltjes wordt bij elke aflevering de naam inge-
vuld van een straat in onze gemeente, die genoemd is
naar een persoon.
Schrijver van de rubriek is Henk Booy (43) uit Hooge
zand. Hij is werkzaam op het gemeente-archief van Gro
ningen. Zijn grootste hobby is het verzamelen van ailes
wat te maken heeft met de Nederlandse politiek. In 1986
verscheen er van zijn hand een politieke scheurkalen-
der.
Familie-onderzoek komt bij Henk Booy als hobby op de
tweede plaats en op de derde plaats komt de geschiede-
nis van Hoogezand-Sappemeer en omstreken.
Toen we Henk Booy vroegen deze rubriek te schrijven
was hij onmiddellijk enthousiast. Veel gegevens haalt
hij uit het gemeentearchief van Hoogezand-Sappemeer,
waar hij door Trees van de Berg geweldig geholpen
wordt bij het spitten in oude archiefstukken, raadsnotu-
len en dergelijke.
De artikeltjes zullen niet altijd even lang zijn. Over de
ene „bekendepersoon is nu eenmaal meer bekend dan
over de andere. Over sommige zou wel een krant vol te
schrijven zijn, maar dat is ook weer niet de bedoeling.
Reacties op de rubriek zijn welkom bij de redaktie of
rechtstreeks bij Henk Booy, Satumus 14, Hoogezand, te-
lefoon 05980 - 20976.
HET NIEUWSBLAD - DONDERDAG 12 APRIL 1990
Verschijnt elke donderdag in een
oplage van 24.000 in de plaatsen:
Hoogezand, Sappemeer,
Kolbam, Harkstede, Slochteren,
Schildwolde, Zuidbroek,
Kielwindeweer, Westerbroek,
Waterhuizen, Foxhol, Zuidlaren,
de Groeve
Kantoor Gorecht Oost 30
Te»./Fax. 05980-24848
Postbus 18
9610 AA Sappemeer
Redaktie: Persburo Edzes
.Tel. 05980-97145
Adv.afd.: N» 18.00 uur
J. Wagt
Tel. 05990-17975
