Wnnen a an de.... K. de Haanstraat
Met „Arme kant" naar Den Haag
Gehandicaptentoneel: Met
de neus op de feiten
Radio Noord: Bevrijding
Wildervank en Veendam
HET NIEUWSBLAD
r
Olifantenverhaal
in Tripscompagnie
Oortogsexpositie
in Bieb
De K. de Haanstraat is ge-
noemd naar Kees de Haan,
die op 7 oktober 1944 op het
kerkhof in Delfzijl door de
Duitsers werd gefusilleerd.
Kees (Kornelius Enno) de
Haan werkte in de bakkerij
van zijn vader in de Stati-
onsstraat in Sappemeer. Om
te herdenken dat hij viel
voor de bevrijding van ons
land wijzigde het gemeente-
bestuur van de (voormalige)
gemeente Sappemeer op ver-
zoek van de Binnenlandse
Strijdkrachten de naam
,,Stationsstraat" in „K. de
Haanstraat". De nieuwe
naam werd in het bijzijn van
familie en vrienden onthuld
op 4 juli 1945.
Kees de Haan werd geboren
in Sappemeer op 30 decem-
ber 1914 als zoon van Korne
lius Harm de Haan en Antje
Rijzenberg. Als jongetje ging
Keesje naar de lagere school
aan de (voormalige) Stati-
onsstraat en daarna enkele
De Kees de Haanstraat.
jaren naar de ULO-school in
Kleinemeer. Dat beviel niet
zo goed. Kees wilde bakker
worden (als klein jongetje
hielp hij zijn vader al in de
bakkerij), daarom ging hij
naar de bakkersvakschool in
Groningen, waar hij zijn di-
ploma 's voor het bakkersvak
behaalde.
Fluitend
Kees was een opgewekte jon-
gen die altijd fluitend het
brood rondbracht. Hij zong
bij het operettekoor Hooge-
zand-Sappemeer en bij het
Doopsgezind gemengd koor.
Hij was ook lid van de Vrij-
zinnig Democratische Jonge-
ren Organisatie, waarmee hij
vaak op zomerkamp ging.
Kees was een jongen met
veel sociaal gevoel voor de
minder bedeelden. Hij hield
van zijn land en vond de dé
mocratie heel belangrijk.
Toen Nederland in 1939 mo-
biliseerde moest ook Kees de
Haan de wapenrok aan.
Eerst in Arnhem, later in
Rotterdam, waar hij als
soldaat-bakker werkte in de
militaire bakkerij. Daar
maakte hij in mei 1940 het
grote bombardement van
Rotterdam mee en de capitu-
latie. Verbitterd keerde Kees
terug naar Sappemeer, waar
hij het bakkervak weer op-
nam.
,,Mot gebeuren moe"
Ook in Hoogezand-Sappe-
meer werd een organisatie
opgericht met het doel geld,
goederen en voedsel in te za-
melen voor onderduikers en
anderen die het slecht had-
den. Initiatiefnemers waren
de heren Boelens, Viening,
Wiegertjes en de gebroeders
Kolthoff. Kees de Haan sloot
zich bij hen aan en deed ac-
tief mee aan de illégale acti-
viteiten. Hij verspreidde illé
gale kranten zoals „Het Pa-
rool" en ,,Je Maintaindrai",
maakte pamfletten, bracht ze
rond, hielp onderduikers aan
kleding en voedsel en bracht
hen onder dak op geheime
plaatsen.
Wat dreef Kees de Haan tôt
zijn illégale aktiviteiten? Te-
gen zijn moeder die bang was
dat er iets met hem zou ge
beuren zei Kees: ,,Mot gebeu
ren moe". (Dat vertelde mij
Marie de Haan, zuster van
Kees). Dat ,,eigen" mensen,
Nederlandse inwoners van
de gemeente, met de vijand
heulden en anderen gingen
verraden kon Kees de Haan
niet begrijpen. Zijn veront-
waardiging daarover is
waarschijnlijk één van zijn
drijfveren geweest om in het
verzet te gaan.
Kees wist dat het gevaarlijk
De werkgroep „Arme kant
van Nederland" constateert
dat de groep mensen die nau-
welijks kunnen rondkomen
en daardoor te maken heb-
ben met vereenzaming een
isolement steeds groter
wordt. Orna kan niet meer
,,oma" zijn omdat ze de strip-
penkaart voor het bezoek
aan de kleinkinderen niet
kan betalen. Ouders kunnen
de bijdrage voor het school-
zwemmen en de schoolreisjes
niet meer opbrengen. Kinde-
ren kunnen geen lid meer
werk was en dat hij grote ri-
sico's nam. Vit voorzorg had
hij thuis in de schoorsteen en
kele dikke spijkers geslagen,
die als een vluchtladder
dienst konden doen bij een
inval van de Duitsers. De
kans om de vluchtroute te ge-
bruiken heeft hij niet gekre-
gen.
Verraad
Hoewel Kees altijd had ge-
zegd„Mij krijgen ze niet le-
vend in handen", gebeurde
dat toch. Op donderdagoch-
tend 5 oktober 1944. Meestal
was Kees op donderdag niet
thuis. Nu wel, hij was koek-
jes aan het bakken voor een
vriend. Plotseling werd er
hard op de deur gebonkt. Ma
rie, de zuster van Kees, deed
open en stond tegenover een
Duitse soldaat die een pistool
op haar gericht hield. Samen
met drie Nederlandse SD-ers
(waaronder de beruchte S.D.-
agent Siert Bruins) werd ai
les in huis overhoop gehaald,
terwijlze riepen: ,,Pamflette,
pamflette". Kees werd gear-
resteerd en meegevoerd, na-
dat hij nog even van zijn
moeder afscheid had mogen
nemen. Zijn vader was op dat
moment niet thuis. Per auto
werd Kees naar een schuurtje
gebracht bij de woning van
hoofdmeester Brouwer van
de openbare lagere school in
Martenshoek. Ook andere le-
den van de verzetsgroep wa
ren opgepakt en naar Mar
tenshoek gebracht. Jan San-
gers en Jan Huitzing werden
direkt gefusilleerd. Bakker
Meint Veninga was al bij zijn
bakkerij doodgeschoten. Het
staat wel vast dat de groep
was verraden. Maar door
wie? Degene die daarvan
werd verdacht werd is in
1950 vrijgesproken.
„Die Eine"
Kees de Haan, J. Overman,
J. Koops en W. Berg werden
overgebracht naar Delfzijl.
Op de morgen van 7 oktober
1944 kregen Overman, Koops
en Berg te eten. Toen ze vroe-
gen waarom er maar eten
was voor drie en niet voor
vier, luidde het antwoord:
,,Die Eine ist umgebracht".
Die „eine" was Kees de
Haan.
De maandag daarop werd
Kees begraven op de algeme-
ne begraafplaats in Sappe
meer. Vbëî" mensen stonden
langs de weg om van Kees,
zo'n vrolijke en goedmoedige
jongeman, afscheid te nemen.
Korte tijd later kregen de
klanten van bakker De Haan
als herinnering een foto van
Kees, die zijn vader in grote
aantallen had laten nama-
ken.
Aan hem en aan de andere
verzetsmensen die vielen
voor de vrijheid worden we
nu nog herinnerd door de
straten in Hoogezand en Sap
pemeer die naar hen ge-
noemd zijn.
Nederland tegen verarming'
HOOGEZAND-SAPPEMEER - De werkgroep „Arme kant
van Hoogezand-Sappemeer" roept de inwoners van onze ge
meente op deel te nemen aan een landelijke manifestatie met
als titel „Nederland tegen verarming", die op 19 mei wordt
gehouden in Den Haag.
zijn van een sportclub, een
abonnement op een krant is
te duur. Door de plaatselijke
werkgroep in Hoogezand-
Sappemeer wordt daarom
gepleit voor een samenhan-
gend minimabeleid met een
declaratiefonds en goede
kwijtscheldingsregelingen
voor de gemeentelijke be-
lastingen.
De plaatselijke overheid
heeft echter slechts beperkte
mogelijkheden. Zij kan geen
eigen inkomensbeleid voe-
ren. Alleen de landelijke
overheid kan zorgen voor
verhoging van het besteed-
baar inkomen van de laagst
betaalden. Daarom wordt er
op 19 mei op het Malieveld in
Den Haag een landelijke ma
nifestatie gehouden met als
inzet „nuttige" werkgelegen-
heid en betere uitkeringen.
Raad van Kerken, organisa-
ties van uitkeringsgerechtig-
den, vakbeweging en ande
ren nemen er aan deel.
S.v.p. ook kloppers en
stokjes meenemen om luid en
duidelijk aan politieke en
maatschappelijke deuren te
kloppen.
Wie mee wil naar Den Haag
kan (graag vôôr 10 mei) bel-
len naar Ben Bodewes tel.
94310 of Lina Booy tel. 20976.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - De heer Koster en mevrouw
Willems zijn gespecialiseerd in het geven van voorlichting
over de moeilijkheden waarmee gehandicapten in het dage-
lijks leven worden geconfronteeerd.
Zij gebruiken dia's om één en
ander duidelijk te maken.
Niets aan de hand zo lijkt
het. Maar als meneer Koster
weer eens te laat komt, het
niet echt botert tussen de
voorlichters en mevrouw
Bartels uit de zaal denkt een
handje te moeten helpen en
Renate die wordt geinter-
viewd bovendien niet van
het podium is te krijgen, ont-
wikkeld zich een ,,drama".
Uiteindelijk worden de dia's
toch getoond... totdat
De Kern, 9 mei. Aanvang
14.30 uur. Organisatie: MA-
DI/ANIB werkgroep.
GRONINGEN - Op 13 april 1945 arriveerde een Pools tank-
esquadron in Bareveld, de grens van Drenthe en Groningen.
De opdracht voor die dag was Veendam te bereiken.
TRIPSCOMPAGNIE - The
story of the éléphants is mor-
genavond vanaf 22.00 uur te
beluisteren in het minicultu-
reel centrum ,,Nooitgedacht"
in Tripscompagnie. Het ver-
haal wordt verteld door Jo-
han Huizing met drie musici
en vijf zangers en zangeres-
sen. Gezamenlijk maken ze
muziek die bestaat uit mo
derne klassiek, jazz, beat,
ballad en boléro, cool, koper
en koraal. Wie weten wil hoe
dat ailes samen kan gaan
moet komen luisteren. Nooit-
gedacht is bereikbaar via
Veendam-Muntendam, via
Noordbroek-Muntendam of
heel simpel: via een smal
loopbruggetje over het water
(overzetten met een bootje
kan ook).
Radio Noord besteedt op 5
mei tussen 17.00 en 18.00 uur
aandacht aan de Poolse op-
mars langs het Oosterdiep in
een documentaire die is ge-
maakt door Matthijs Deen.
Het is het verhaal van de
moeizame verovering van
Wildervank en de rimpelloze
intocht in Veendam. Aan de
hand van het dagboek van de
Poolse commandant Jan Sal-
va wordt de tocht opnieuw
gemaakt. De kaarsrechte
weg langs het Oosterdiep
leidde de Polen van de oorlog
het paradijs in. Zowel de ge-
vechten in Wildervank als
het uitbundige onthaal in
Veendam hebben een diepe
indruk gemaakt op de Poolse
bevrijders. In de documentai
re op 5 mei halen Poolse vete-
ranen herinneringen op aan
die 13e april in 1945.
Frekie
Frekie,,Der zi n moes ien
soep
Ober: „Din zel k kat rou-
pen".
HOOGEZAND - De biblio-
theek richt op al haar afde-
lingen een expositie in die
het thema ,,Tweede Wereld-
oorlog" meekrijgt. Mocht u
beschikken over voorwerpen
uit deze période en wilt u ze
aan de bibliotheek uitlenen,
dan kunt u contact opnemen
met Henk Wieringa of Doro
thée Hopma onder telefoon-
nummer 05980 - 20640.
HET NIEUWSBLAD - DONDERDAG 3 MEI 1990
(Met dank aan Marie
Verschijnt elke donderdag in een
oplage van 24.000 m de plaatsen:
Hoogezand, Sappemeer,
Kotbam, Harkstede, Slochteren,
Schildwokte, Zuidbroek,
Kielwindeweer, Westerbroek,
Waterhuizen, Foxhol, Zuidiaren,
de Groeve
Kantoor Gorecht Oost 30
Tel./Fax. («980-24848
Postbus 18
9610 AA Sappemeer
Redaktie: Persburo Edzes
Tel. 05980-97145
Adv.afd.: N» 18.00 uur
I Want
Tel. 05990-17975
de Haan en de heer J. van den Berg)
