Keriten speelden grote roi
bij Oost-Duitse omwenteling
y
Familie Goldberg: Het was een droom
WV-Agenda
HET NIEUWSBLAD
Programma
Zomeispektakel
HOOGEZAND - De gebedsdiensten die vanaf augustus vorig jaar in vele Oost-Duitse kerken
gehouden werden hebben veel bijgedragen aan de vreedzame omwenteling. Dat is de stellige
overtuiging van Manfred en Brigitte Goldberg uit het Oost-Duitse Zodel vlak aan de Poolse
grens. Nu logeren ze bij de familie Van Straten in Hoogezand: „Niet alleen voor ons plezier,
maar ook om ervan te leren".
In aile steden in de DDR wer
den ze gehouden. De gebeds
diensten die door duizenden
mensen werden bezocht.
Iedereen kon naar voren ko-
men en zeggen wat hem of
haar dwars zat in de DDR.
Ook veel niet-kerkelijke be-
zochten de diensten. Na af-
loop ging men waardig en
vreedzaam naar huis, soms
met een kaars in de hand die
voor het raam gezet werd.
„Tegen de kerken hebben de
autoriteiten niet durven op-
treden", meent Manfred
Goldberg. „Zonder de ge
bedsdiensten waren de pro-
testen misschien geweldadig
de kop ingedrukt en was „de
negende november" mis
schien wel nooit gekomen".
Droom
Dat Oost- en West Duitsland
echt weer verenigd worden,
de Goldbergs kunnen het nog
amper geloven. Tôt februa-
ri/maart zijn ze nog bang ge-
weest dat ailes nog weer te-
ruggedraaid zou worden.
Maar nu ook de ost- en west-
marken gelijk in waarde
zijn, nu pas geloven ze het
echt: ,,We droomden ervan,
maar we, hadden er nog in
geen vijftig jaar opgere-
kertd".
Stralend vertellen Manfred
en Brigitte over de verande-
ringen.
Dat je je mening niet langer
hoeft te verstoppen, dat je
niet meer vijftien jaar hoeft
te wachten op een nieuwe au
to, en dat je daarmee zo maar
naar Hoogezand kunt rijden.
Niet ailes is rozengeur en ma-
neschijn. Zorgen hebben de
Goldbergs ook over de toe-
komst, die zo onzeker is,
vooral op het economisch
vlak. Prijzen die drie keer zo
hoog zijn geworden, hoger
nog dan in West-Duitsland,
terwijl de lonen niet mee stij-
gen. Angst voor werkeloos-
heid, vooral bij Brigitte heel
reëel. Ze doet administratief
werk op een gigantische
staatsboerderij, die geen toe-
komst heeft omdat er te wei-
nig wordt geproduceerd. Zal
ze nog werk hebben als ailes
straks is geprivatiseerd?
je voor, die zat gewoon bij
ons aan tafel!"
Brandweer
Sinds de laatste verkiezingen
is Manfred Goldberg lid van
de gemeenteraad. Hij stond
als onafhankelijke op de
kandidatenlijst van de CDU.
De gemeenteraad van Zodel
heeft een zeer merkwaardige
samenstelling. Van de 15 ze-
tels heeft de CDU er 9, de
PDS (vroegere communisten)
y
een
Maar de blijdschap over-
heerst en de hoop. ,,Een vere
nigd Duitsland in een vere
nigd Europa, daar hoop ik
op", zegt Brigitte. Angst in
het Westen voor dat grote
Duitse Rijk? Manfred wuift
het weg: ,,Niet nodig. Er is
geen sprake van machtsden-
ken". En het opkomend anti
sémitisme? ,,Van de 700 men
sen in Zodel denken er 695
normaal menselijk". En die
andere vijf? ,,Dat zijn jonge-
ren die hun eigen onzeker-
heid uitschreeuwen".
Het dorp Zodel ligt te ver
weg om de West-Duitse TV te
kunnen ontvangen. Hun hon-
ger naar informatie over het
Westen stilden de Goldbergs
door naar de radio te luiste-
ren en tijdens hun vakanties
in Oostbloklanden westerse
kranten te lezen en contacten
te leggen. Zo hebben ze ook
de familie Van Straten ont-
moet, in 1982 aan het Bala-
tonmeer in Hongarije. Vanaf
de eerste minuut was er
vriendschap.Daarna werd er
druk gecorrespondeerd,
maar een bezoek aan Neder-
land was voor de omwente
ling niet mogelijk, ook door
gebrek aan westerse valuta.
Nu wel. ,,Het werd tijd", zegt
Brigitte, ,,over 10 jaar waren
we misschien te oud ge-
weest".
Onechte nicht
Een enkele keer waren de
Goldbergs al wel in West-
Duitsland. Dat kon alleen op
uitnodiging van familie en
dus was er iemand tôt
nicht" gebombardeerd.
,,Dat zou ik vorig jaar niet
verteld hebben", zegt Man
fred.
Kapitalist
De familie Goldberg is nooit
lid geweest van de commu-
nistische partij. Ze zijn Evan-
gelisch. Manfred wilde diere-
Manfred en Brigitte Goldberg: een droom werd werkelijk-
heid
(Foto H ans Zuidema)
narts worden, maar kreeg
geen toestemming om te stu-
deren. Zijn vader werd be-
schouwd als een kapitalist
omdat hij een particulière
boerderij had met 6 hectare
grond. Later mocht Manfred
wel wiskunde studeren en nu
is hij al 27 jaar leraar aan de
,,Oberschule". Kans op een
directiefunctie had hij nooit.
En aan de verplichte ,,partei-
lehrgang" kon hij zich niet
onttrekken. Die bestond uit
lessen in Marx, Lenin en En
gels, 1 keer per maand voor
iedereen. Sinds november is
er veel veranderd. ,,De vak-
ken civiele weerbaarheid en
maatschappijleer zijn afge-
schaft en de leerlingen wor
den niet meer beoordeeld op
hun houding tegenover het
socialisme", vertelt Manfred.
,,Toch lopen er nog heel wat
mensen rond met oogklep-
pen, die het socialisme nog
als ideaal zien", voegt Brigit
te eraan toe. Zelf wilde zij
Duits studeren, maar kreeg
geen kans omdat haar moe-
der een klein winkeltje had
in huishoudelijke artikelen.
Ook een kapitalist!
3 en ...de vrijwillige brand
weer heeft er ook-drie. ,,Er
waren geen andere partijen
met kandidaten en toeri heeft
de brandweer maar meege-
daan", vertelt Manfred grin-
nikend.
,,Dat de regering ons zo be-
drogen heeft, dat het zulke
grote misdadigers waren
hadden we toch niet ge-
dacht", zegt Brigitte. Dat de
verraders ook in eigen kring
voorkwamen verbijstert de
Goldbergs nog steeds. Zo was
Manfred lid van een club van
leraren die illegaal contacten
met West-Duitse collega's on-
derhield. Regelmatig werden
prominenten uitgenodigd.
Zoals de bekende advocaat
Schnur, die regelmatig
dienstweigeraars verdedig-
de. ,,Toen bekend werd dat
hij lid was van de Statssi-
cherheitsdienst konden we
het gewoon niet geloven. Stel
Geweldige waardering heb
ben de Goldbergs voor het
programma dat de familie
van Straten voor hen heeft
voorbereid. Voor een gast-
vrouw als Lenie van Straten
die bij VW werkt is dat na-
tuurlijk een klein kunstje,
maar toch. Ze waren al in
Amsterdam, in Emmen en op
Schiermonnikoog. (Brigitte
doet verwoede pogingen het
goed uit te spreken). Hooge-
zand-Sappemeer en omge-
ving hebben ze per fiets ver-
kend en Manfred is zo en-
thousiast over de fietspaden
dat hij de gemeenteraad van
Zodel een fietspadenplan wil
voorleggen.
Milieu is luxe
Aan milieumaatregelen zal
die raad voorlopig wel niet
toekomen. Al is dat wel hard
nodig. In de direkte omge-
ving staat een bruinkoolcen-
trale en is er een bruinkool-
mijn. ,,Een witte blouse is in
één dag zwart", vertelt Bri
gitte ,,maar milieu is voor
ons nog een luxeprobleem,
eerst moet de économie op
poten".
Zaterdag gaan Manfred en
Brigitte weer terug naar
huis. In grote spanning. Ge-
lukkig niet vanwege de poli-
tiek. Hun dochter Eva ver-
wacht heel binnenkort een
baby. Misschien zijn we vol-
gende week al opa en orna",
lacht Brigitte.
Evenementen
1-8: Rondvaart op het Zuid-
laardermeer, vertrek: 13.30
en 15.30 uur bij De Rietzoom,
Meerweg 60, 15.00 uur bij De
Bloemert, Midlaren.
5-8: Rondvaart op het Zuid-
laardermeer, vertrek: 13.30
en 15.30 uur bij De Rietzoom,
Meerweg 60, 15.00 uur bij De
Bloemert, Midlaren.
Paviljoen "De Leine": Kla-
verjassen, aanvang 10.00 uur.
Inleg 4,-.
Paviljoen "De Leine":
"Mood and Fun", aanvang
18.00 uur, vrij entree.
6-8 De Nije: Open Café vanaf
14.00-18.00 uur. Toegang gra
tis.
7-8 De Nije: Strandzeskamp
op strand Meerwijck.
8-8 De Nije: Karaté instuif,
19.00-21.00 uur, toegang gra
tis.
9-8 De Nije: Zelfverdediging
voor meiden, 18.00-21.00 uur.
Exposities
t/m 26/8 Halte Kropswolde:
expositie Arthur Elsenaar en
Martijn Lagerwerf.
t/m 17/8 Galerie Inside,
Kerkstraat: expositie Roelie
Rumscheidt.
t/m 27/8 Oude Gemeentehuis
Hoogezand, Hoofdstraat: ex
positie Roel Hemminga
(aquarellen), Corrie Hem
minga (olieverven, pastels,
aquarellen) en Ingrid Hem
minga (inkt, krijt, gemengde
technieken).
t/m 15/8 Gemeentehuis Hoo
gezand: Heleen v.d. Tuin,
zeefdrukken en olieverven.
Kinderboerderij Gorecht:
Geqpend: ma., di., do., vit
15.00-16:30 uur; woe., za., zo.
14.00-17.00 uur.
Voor verdere informatie
kunt U terecht bij de VW
Hoogezand-Sappemeer,
Hoofdstraat 12, tel. 05980-
91441. Geopend van maandag
t/m vrijdag van 10.00-16.00
uur.
6 augustus 14.00-18.00 uur:
Open Café in De Nije, toe
gang gratis
8 augustus 19.00-21.00 uur:
Karaté Instuif in de Nije, toe
gang gratis
9 augustus 18.00-21.00 uur:
Zelfverdediging v. meiden,
in de Nije, toegang gratis
10 augustus 21.00-24.00 uur:
Optreden: Phantom in de Ni
je, toegang gratis
11 augustus 13.00-17.00 uur:
Para Sailen, Sieplaan Sappe
meer, f 10,- per vlucht
12 augustus 13.00-17.00 uur:
Fietscrossen, fietscrossen
Noorderstraat, Sappemeer,
toegang gratis
13 augustus 18.00-21.00 uur:
Pleinvoetbaltoernooi, FW-
terrein Julianastraat, toe
gang gratis, deelname f 25,-
per team
14 augustus 18.00-21.00 uur:
Pleinvoetbaltoernooi
15 augustus 18.00-21.00 uur:
Pleinvoetbaltoernooi (finale)
16 augustus 19.00-21.00 uur:
Fitness-straat, sportschool
Fitt-Inn, toegang gratis
18 augustus 18.00-21.00 uur:
Waterspektakel, Rommel-
markt, zwembad De Kalk-
wijck, toegang gratis
18 augustus 20.00-21.30 uur:
Zwembaddisco, Bob Bruins-
bad, toegang gratis
VEEL PLEZIER!!!
HET NIEUWSBLAD - DONDERDAG 2 AUGUSTUS 1990
Vc-rschijnt elke donderdag in een
oplage van 24.000 in de plaatsen:
Hoogezand, Sappemeer,
Kotham, Harkstede, Slochteren,
Schildwolde, Zuidbroek,
Kielwindeweer, Westerbroek,
Waterhuizen, Foxhol, Zuidlaren,
de Groeve
Kantoor Gorecht Oost 30
Tel./Fax. 05980-24843
Postbus 18
9610 A A Sappemeer
Redaktie: Persburo Edzes
Tel. 05980-97145
Adv.afd.
Na> 18.00 uur
J. Wagt
Tel. 05990-17975
t
1
