Wonen aan hetDr. Zamenholplein
B en W: Kerstbonus moet voor
aile bijstandsafhankelijken
Gemeentesecretaris
Jan Sagel met VUT
1
HET NIEUWSBLAD
Wegwijzers langs A 7
I Viesprak de
woorden
Pitbullverordening
zoekgeraakt
Meer menskracht bij
afdeling voorlichting
Het Zamenhofplein
De Poolse arts en taalkundi-
ge Ludovic Lejzer Zamenhof
(1859 - 1917) was de bedenker
van de wereldtaal die allé te-
genstellingen tussen de men
sen moest wegnemen: het
Espéranto. In 1959, toen het
100 jaar geleden was dat Za
menhof werd geboren, werd
het pleintje gelegen tussen de
Stationsweg, de Zuiderlaan
en de Parallelweg naar hem
genoemd. Dat geheurde bij
Raadsbesluit van 27 novem-
ber 1959.
Ludovic Lejzer Zamenhof
werd op 15 december 1859 ge
boren in het Poolse plaatsje
Bialystok, vlakbij de Russi-
sche grens. Hij was de zoon
van een Joodse taalleraar.
Ludovic bezocht het gymna-
sium in Warschau en ging
daarna medicijnen studeren.
In 1885 vestigde hij zich als
oogarts.
(Foto Dennis F. Beek)
Reeds als jongen is Ludovic
getroffen door de ellendige
omstandigheden waaronder
de Poolse, Duitse en Joodse
minderheden in zijn woon-
plaats onder het Russisch be-
wind moeten leven. Hij
denkt dat het taalverschil de
oorzaak is van de verwijde-
ring tussen de verschillende
bevolkingsgroepen en hen
verdeelt in vijandige partij-
en. Vooral als de mensen het
moeilijk hebben, zoals in zijn
woonplaats.
Degene, die hoopt
Ludovic Zamenhof wil daar-
om een nieuwe taal scheppen
die door iedereen gebruikt
kan worden. Hij noemt de
taal, die hij tijdens zijn stu-
diejaren ontwikkelt Espé
rantoDat betekent dege
nedie hoopt".
In 1878 heeft Ludovic de
eerste versie van zijn taal al
klaar. Maar zijn vader, die
bij het horen van aile rare ge-
luiden en woorden die Ludo
vic uitkraamt denkt dat zijn
zoon krankziniiig aan het
worden is, vernietigt zijn
werkstuk.
Maar Ludovic Zamenhof laat
zich niet ontrhoedigen. Hij
gaat door het Espéranto"
verder te ontwikkelen. In-
middels is hij getrouwd. Met
de steun van zijn schoonva-
der en de 10 duizend roebel
bruidschat van zijn vrouw
kan hij zijn plannen uitvoe-
ren. In 1887 laat hij onder het
pseudoniem ,,Dokter Espé
ranto" over de nieuwe we
reldtaal een brochure ver-
schijnen getiteld: Lingvo
Internacia"
Espéranto is gemakkelijk te
leren. De woordenschat is
ontleend aan de Romaanse
(60 procent), Germaanse (30
procent) en Slavische (10 pro
cent) talen. De uitspraak is
fonetisch. Eén klank is één
teken. De klemtoon valt
steeds op de vôôrlaatste let-
tergreep. Er zijn 5 klinkers:
a, e, i, o en u (uitgesproken
als oe). Aile woordsoorten
hebben een specifieke uit-
gang. Zelfstandige" naam-
woorden een o, bijvoeglijke
naamwoorden een a. Het
grammaticale systeem kent
geen uitzonderingen. Iemand
die het Espéranto heeft ge-
leerd en onder de knie heeft
mag zich ,,Esperantist" noe-
men.
Zamenhof heeft zijn levens-
werk gepubliceerd in het
boek ,,Fundamento de Espé
ranto". Hij bleef tôt zijn
dood in 1917 de ziel van de
Esperantobeweging, die ook
nu nog bestaat. Vanaf 1905
worden regelmatig congres-
sen gehouden die door dui-
zenden mensen uit tientallen
landen worden bezocht.
Zijn ideaal heeft Zamenhof
verwoord in het gedicht:
Laat de vijandschap van de
naties verdwijnen
Het is nu de tijd, dat
de ganse mensheid zich
verenigt in
één familie.
Volapûk
Espéranto is niet de enige
kunsttaal. In 1879 ontwierp
de Beierse pastoor J.M.
Schleyer het zogenaamde
„Volapûk". Veel leden van
de Volapûkbeweging stapten
later over naar het eenvoudi-
ger Espéranto.
Om u een indruk te geven
van Espéranto volgen hieron-
der enige woorden:
patro
patrino
frato
fratino
filo
filino
viro
knabo
knabino
sinjoro
sinjorino
Gepatroj
Gefratjo
Gefiloj
Geknaboj
een vader
een moeder
een broer
een zuster
een zoon
een dochter
een man
een jongen
een meisje
een heer
een dame,
mevrouw
ouders
broers
en zusters
zoons
en dochters
jongens en
meisjes
Hieruit blijkt dat de vrouwe-
lijke zelfstandige naamwoor
den eindigen op„ino" en dat
de meervoudsvorm wordt ge-
maakt door ,,ge" vôôr het
woord en een „j" erachter.
Op het eiland Texel in de
plaats Den Burg staat een
monument voor Dr. Zamen
hof. Het dateert uit 1935,
toen er op het eiland een
bloeiende Esperatisten-bewe-
ging bestond onder de bezie-
lende leiding van de gebroe-
ders Duinker, directeuren
van de Texelse krant. Via al-
lerlei acties werd onder de
bevolking werd het voor die
tijd aanzienlijke bedrag van
f 373,57 bijeengebracht. Het
monument werd ontworpen
door L. Igesz. Het was het
tweede monument in Neder-
land voor schepper van het
Espéranto. Het eerste staat
in Bergen op Zoom.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - B en W van Hoogezand-Sap-
pemeer vinden dat mensen die afhankelijk zijn van een RWW
of ABW uitkering in aanmerking moeten komen voor de zo
genaamde kerstbonus.
Uit de miljoenennota blijkt, dat de 50 gulden kerstbonus
slechts uitgekeerd zal worden aan een heel beperkte groep.
Alleen oudere werklozen en arbeidsongeschikten met een IO-
AW/IOAZ uitkering, alleenstaanden met AOW, gehuwden
met AOW, waarvan een van de partners jonger is dan 65 jaar,
weduwen en weduwnaars die geen kinderen onder de 18 jaar
hebben en alleenstaande arbeidsongeschikten met een mini
mum uitkering komen voor het geld in aanmerking. Van de
1600 clienten van de sociale dienst in Hoogezand- Sappemeer
zouden slechts 35 mensen voor de 50 gulden kunnen profite-
ren.
B en W van Hoogezand-Sappemeer dringen er per brief bij de
tweede kamer op aan deze onrechtvaardigheid weg te nemen.
Tel. 05990-17975
HOOGEZAND-SAPPE
MEER - Langs de A7 komen
borden die verwijzen naar de
kampeerterreinen in de ge-
meente. De ANWB gaat ze
plaatsen. De kosten komen
op rekening van de kampeer
terreinen Meerwijck en De
Rietzoom.
,,Ik ben nooit eigenwijs. Ik
heb alleen bepaalde ideeën".
sjaqojvi siren Jî>PnoilI3M
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Gemeentesecretaris Jan Sagel
heeft de gemeenteraad gevraagd hem per 1 juni 1991 ontslag
te willen verlenen. De dan bijna 62- jarige Sagel wil gebruik
maken van de mogelijkheid tôt vervroegde uittreding. Het
Collège van B W stelt voor hem het gevraagde ontslag op
demeest eervolle wijze te verlenen.
Jan Sagel werd op 22 septem-
ber 1929 in Slochteren gebo
ren. Hij groeide op in Wester-
Het muilkorfgebod voor
pitbulls en andere ge-
vaarlijke honden had per
1 september in werking
moeten treden, maar dat
is nog steeds niet ge-
beurd. De reden? De des-
betreffende papieren wa-
ren zoekgeraakt op het
gemeentehuis, zodat de
beestjes even respijt kre-
gen. Het uitstel wordt
echter geen afstel. De pa
pieren zijn terecht en bin-
nenkort wordt het muil
korfgebod in de krant ge
publiceerd. Hoe die
papieren konden ver
dwijnen en waar ze nu
zijn teruggevonden blijft
een raadsel. Tenzij een
pitbull-minnende ambte-
naar
broek. Na zijn studie in de
économie en zijn militaire
diensttijd werd hij weten-
schappelijk medewerker bij
het Economisch Technolo-
gisch Instituut in Brabant.
Op 1 juli 1960 kwam hij naar
Hoogezand- Sappemeer. Als
sociaal econoom in dienst
was hij aangesteld op de ge-
meentelijke secret arie.
Een half jaar later (1/1/1960)
werd er bij de gemeente een
zelfstandige dienst opgericht
genaamd Planning, onder-
zoek en industriële zaken".
Drs. Jan Sagel werd daarvan
directeur.
Toen gemeentesecretaris
Hein Heering in juli 1974 ge-
kozen werd tôt gedeputeerde
volgde Jan Sagel hem op. Per
11 juli 1974 werd hij onder
burgemeester Boekhoven ge
meentesecretaris. Als Sagel
volgend jaar juni vertrekt
heeft hij er ruim dertig jaar
opzitten in dienst van de ge
meente.
Wie hem op zal volgen is nu
uiteraard nog niet bekend, al
doen op het gemeentehuis
van Hoogezand al diverse na-
men de ronde.
HOOGEZAND-SAPPE
MEER - De personele bezet-
ting van het gemeentelijk bu
reau Voorlichting is met in
gang van 1 september ver-
sterkt met de heer K.J. Vos
(30). Daarmee zal een eind
komen aan de situatie dat op
de afdeling regelmatig nie-
mand aanwezig was om in-
formatie te verstrekken, tôt
wanhoop van onder meer de
pers.
De nieuwe medewerker is
niet echt nieuw. Al sinds 10
mei werkte Vos, (Klaas Jan),
als stagiair op dezelfde afde
ling, samen met voorlichtster
Ineke Flik.
Vos is eigenlijk afgestudeerd
historicus, maar bego i in
1990 met de opleiding ,ette-
ren en Mangement (OLM),
die bedoeld is om academici
om te scholen voor een baan
bij de overheid of het be-
drijfsleven. De nadruk ligt
op communicatie, public re
lations en voorlichting.
Met de benoeming van Vos
(voor één jaar) is nog geen de-
finitief besluit genomen over
de manier waarop de ge
meente in de toekomst de
voorlichtingvorm zal geven.
Het is een tussenoplossing.
De definitieve komt pas (na
nog eens hoeveel jaren?) als
het onderzoek naar het func-
tioneren van de gemeentelij-
ke organisatie zal zijn afge-
rond.
HET NIEUWSBLAD - DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1990
Verschijnt elke donderdag in een
oplage van 24.000 tn de plaatsen:
Hoogezand, Sappemeer,
Kolham, Harkstede, Slochteren,
Schildwotde, Zuidbroek,
Kielwindeweer, Westerbroek,
Waterhutzen, Foxhol, Zuidtaren,
de Groeve
Kantoor Gorecht Oost 30
Tel./Fax. 05980-24848
Postbus 18
9610 A A .Sappemeer
Redakîie: Persburo Edzes
Tel. 05980-97145
Adv.afd.: Na 18.00 uur
J. Wagt
