Wonen aan het ....Fruinpad
Venus en Saturnus
moeten kindveiliger
AGENTS»
NIEUWSBLAD HOOGEZAND-SAPPEMEER
KAD0SH0P JANSEN
Klaas Adema
Puur cultuur bij smidsvuur
Nieuwjaars-
recepties
Klokkeluider
zonder
hoogtevrees
Kiepkerel Jaap Westerdiep prikt
Couleur Locale
in bieb
Roemeense
dansavond
OPEL
HET NIEUWSBLAD
Gezag
Ontoegankelijk
Eretaak
Monumentaal
Filmarchief
Buurtvereniging ,,de Planeten":
Storend
Voor het inleveren van
kleine advertenties en nieuws
Klussenspreekuur
in bieb
Verkoopexpositie
Slochteren
23.900,-
OPEL DORENBOS
m
Robert Thomas Fruin was een
belangrijk rechtshistoricus en
rijksarchivaris die leefde van
1857 tôt 1935. Als voorzitter
van de Vereniging van Archi-
varissen in Nederland (VAN),
als Algemeen Rijksarchivaris
en als adviseur van de mi-
nister had hij grote invloed op
het archiefbeleid. Hij reorga-
niseerde en moderniseerde het
archiefbeheer onder meer door
de inrichting van een fotogra-
fisch atelier. Samen met J. A.
Feith schreef Fruinin 1898 de
,,Handleiding voor het orde-
nen en beschrijven van archie-
ven" en in 1918 werd de Ar-
chiefwet die hij had ontwor-
pen van kracht. Door toedoen
van Fruin werd in 1919 de Ar-
chiefschool opgericht, verbon-
den aan het Algemeen Rijk-
Het Fruinpad
sarchief in Den Haag. Baan-
brekend werk deed Fruin ook
voor de Iconografie (de be-
schrijving van prenten en fo-
to's), en voor het bewaren van
historisch filmmateriaal. Bij
Raadsbesluit van 1 augustus
1966 werd het Fruinpad naar
hem genoemd.
Robert Thomas Fruin werd op
22 november 1857 geboren in
Dordrecht als zoon van de her-
vormde predikant Thomas
Anthony Fruin en Agatha Eli-
zabet Martina Veltman. Ro
bert doorliep eerst drie klas-
sen van de gemeentelijke HBS
in Dordrecht en vervolgens
het Erasmus gymnasium in
Rotterdam. Vanaf 1877 stu-
deerde hij rechten in Leiden,
waar hij op 2 oktober 1886 pro-
moveerde op het proefschrift
„Overzicht der staatsgeschie-
denis van het landschap
Westerwolde tôt op zijne ver
eniging met de XVII (zeven-
tien) Nederlanden".
Na zijn promotie legt Fruin
zich toe op de kennis van de
moderne gemeentelijke admi-
nistratie, het oude schrift en
het archiefwezen. Op 1 mei
1888 wordt hij, op voorstel van
de Utrechtse archivaris S.
Muller, door gedeputeerde
Staten van Utrecht belast met
de inventarisatie (het beschrij
ven van de stukken) van de
gemeente- en waterschapsar-
chieven. Op 15 november van
dat jaar trouwt Robert Fruin
met Catharina Christina Nie-
meijer. Uit hun huwelijk wor-
den 5 zoons geboren. Pas ge-
trouwd wordt hij op 1 decem-
ber 1888 benoemd tôt
commies-chartermeester bij
het Rijksarchief in Utrecht.
Daar leert hij de door zijn chef
Muller ontwikkelde méthode
toepassen voor het ordenen en
beschrijven van archieven ge-
baseerd op het herkomstbe-
ginsel.
In 1898 verschijnt de Handlei-
ding voor het ordenen en her-
schrijven van archieven, die
Fruin in samenwerking met
Muller en archivaris J.A.
Feith heeft samengesteld. De-
ze handleiding werd door het
persoonlijk en ambtelijk ge
zag waarmee Muller en Fruin
tientallen jaren het archiefwe
zen regeerden, beschouwd als
een wetboek voor archiefbe
heer.
Fruin was jarenlang lid van
het bestuur van de VAN, de
Vereniging van Archivarissen
in Nederland, opgericht in
1891. Van 1900 tôt 1906 was hij
rédacteur van het Nederlands
Archievenblad, later werd hij
secretaris en vervolgens voor
zitter.
Op 1 januari 1894 aanvaardde
Robert Fruin het ambt van
rijksarchivaris inZeeland. De
Zeeuwse archieven waren op
dat moment volstrekt ontoe
gankelijk, zowel door de be-
perkte ruimte als door het ont-
breken van inventarissen. Aan
die toestand maakte Fruin een
eind, geholpen door uitbrei-
ding van personeel en finan-
ciën. In Middelburg was hij lid
van de gemeenteraad (1902 tôt
1910), voorzitter van het
Zeeuws Genootschap der We-
tenschappen en voorzitter van
de Voogdijraad.
Op 14 november 1910 wordt
Robert Fruin benoemd tôt
hoogleraar in de encyclopédie
der rechtswetenschap en in het
oud-vaderlands recht in Am
sterdam. Als rechtshistoricus
had hij toen al naam gemaakt
door de uitgave van een groot
aantal rechtsbronnen, meest
publicaties van de Vereni
ging tôt uitgave van het oud
vad.erland.sche recht", waar-
van hij bestuurslid was vanaf
1895 tôt aan zijn dood. Een
commissie van de VAN ont-
wierp al in 1907 een regeling
voor het archiefwezen. Maar
door verschil van inzicht tus-
sen de algemeen Rijksarchiva
ris Th.H.F. van Riemsdijk aan
de ene kant en Fruin en de an-
dere rijksarchivarissen aan de
andere kant strandde deze ont-
werp-wet. Op 1 mei 1912 werd
Fruin zelf tôt algemeen rijk
sarchivaris benoemd. Toch
duurde het nog tôt 1918 voor
de Archiefwet werd aangeno-
men.
Fruin had zeer duidelijke en
strikte opvattingen over de
wijze waarop een archivaris
zijn taak diende te vervullen.
Als diens eerste plicht be-
schouwde hij het toegankelijk
maken van de archieven. Ver
volgens kwam volgens Fruin
de eretaak", het verzorgen
van de bronnenpublicaties.
Het verrichten van eigen
historisch-wetenschappelijk
onderzoek moest, zo vond hij,
buiten diensttijd gebeuren.
Publicatie van inventarissen
van archieven zou volgens
hem op veel grotere schaal
moeten plaatsvinden.
Fruin stimuleerde de aanstel-
ling van volontairs en in 1919
wist hij te bereiken dat aan
het Algemeen rijksarchief in
Den Haag een archiefschool
verbonden werd, die nog
steeds bestaat. De algemeen
rijksarchivaris (Fruin zelf)
werd directeur en tevens voor
zitter van de commissie die het
wettelijk voorgeschreven exa
men afnam,
Bovendien gaf hij aan de ar
chiefschool les in ,,archi-
vistiek" (het beschrijven van
archief stukken), chronolo-
gieën en geschiedenis der
rechtsinstellingen. Ook na zijn
aftreden als algemeen rijksar
chivaris bleef hij lid van de
examencommissie.
Fruin was ook lid van de per
manente internationale com
missie voor hethouden van ar-
chivarissencongressen en van
de commissie van archiefex-
perts. Hij had ook grote be-
langstelling voor Iconografie
(de beschrijving van prenten
en foto's) en was sinds 1929
voorzitter van de Nederlandse
commissie voor Iconografische
Dokumentatie. Als één der
eersten heeft Robert Fruin het
belang erkend van het bewa
ren van historisch filmmateri
aal. In 1919 richtte hij samen
met anderen de vereniging
,,Het Nederlands Filmarchief"
op.
Toen hij in 1922 de pensioenge-
rechtigde leeftijd had bereikt
werd hem gevraagd voorlopig
in functie te blijven. Men kon
geen geschikte opvolger voor
hem vinden. Tien jaar later
vroeg hij in verband met zijn
gezondheidstoestand ontslag.
Twee jaar daama overleed hij
op 26 oktober 1935 in Den
Haag.
Hoewel van nature een vrien-
delijk en hulpvaardig man,
kon Fruin geen kritiek en te-
genspraak verdragen. Schik-
ken en schipperen waren hem
vreemd. Hij was een be-
kwaam administrateur en een
voortreffelijk voorzitter. Maar
toen eenmaal, vooral door
hemzelf, de voorwaarden voor
modemisering van het archief
wezen waren geschapen bleek
hij niet in staat het verworve-
ne te behouden en verder te
verbeteren. Hij was te weinig
inschikkelijk om een jongere
generatie de kans te geven tôt
eigen verdere ontwikkeling.
Bron: Biografisch woorden-
boek van Nederland
Henk Booy
HOOGEZAND - De nog jonge
buurtvereniging ,,De Plane
ten" in Woldwijek-Oost wil
meer zijn dan alleen een gezel-
ligheidsclub. Naast het organi-
seren van jeugdaktiviteiten,
droppings, fietstochten, rom-
melmarkten en bingo's zet de
vereniging zich in voor de leef-
baarheid van de clusters Ve
nus en Saturnus. Belangrijk-
ste actiepunt op dit moment is
de snelheid van het verkeer
zodanig te beperken dat de
kinderen veilig buiten kunnen
spelen. Bij de gemeente heeft
de vereniging totnutoe weinig
gehoor gevonden. De gemeen
telijke prioriteit voor de
buurtverbetering ligt bij
Woldwijck-midden.
,,Het is voor de kinderen echt
levensgevaarlijk om hier te
spelen", vertellen de bestuurs-
leden Marga de Hoog en Wil-
ma Steyn. Dat auto's hier 50
kilometer mogen ri j den is echt
veel te hard. Brommers scheu-
ren rond de zandbakken en
door de brandgangen. En trot
toirs zijn er niet". Via de initi-
atiefgroep Woldwijck stuurde
de buurtvereniging, die toen
nog alleen aan de Venus actief
was, in april 1989 een brief
naar het Collège van B W.
Korte inhoud: Er wordt op de
Venus veel te hard gereden.
We hebben een plannetje ge
maakt om daar met verkeers-
drempels wat aan te doen. We
willen daar graag met u over
praten. Na maanden kwam
het gemeentelijk antwoord:
Verkeersdrempels zijn te
duur, onze prioriteit ligt bij
Woldwijck Midden en uit uw
buurt hebben we nooit klach-
ten gehad. Aan een gesprek
over de verkeersveiligheid
aan de Venus bleek de ge
meente geen behoefte te heb
ben.
,,Dat het zwaartepunt bij
Woldwijck Midden ligt is voor
ons heel storend", vindt Wil-
ma Steyn, ,,daardoor is er
voor onze buurt veel minder
aandacht. Ook om extra licht-
masten te krijgen op onveilige
plekken moeten we wachten
tôt de verlichting in Wold
wijck midden wordt aange-
pakt". Marga de Hoog zit na-
mens de buurtvereniging in
het samenverwerkingsver-
band Woldwijck. ,,Maar ook
daar wordt vrijwel ook alleen
over de platte dakenbuurt ge-
sproken".
Buurtvereniging de Planeten
is niet van plan het hoofd in de
schoot te leggen. Het plan voor
de Venus is uitgebreid met de
Saturnus. Behalve verkeers
drempels wil de vereniging
sluisjes of paaltjes in de
brandgangen tegen de brom
mers. Over het plan zal advies
van een verkeersdeskundige
worden ingewonnen en dan
gaat het weer richting gemeen
te. Op aanraden van de wijka-
gent gaat de vereniging de be-
woners op te roepen hun
klachten over te hard rijden
bij de politie te melden. Dat
zal gebeuren via het wijk-
krantje dat eerdaags ver
schijnt. Het bestuur wil graag
dat ook niet-leden hun klach
ten bij de politie deponeren
(23456) of bij de vereniging
(22183). Tegelijk lid worden is
natuurlijk nog beter. Maar het
hoeft niet.
Over de contacten met de wo-
ningstichting Volksbelang is
het bestuur van de Planeten
heel tevreden. Binnenkort zal
aan de Venus een informatie-
bord worden geplaatst. Een
coproduktie van buurt en ver-
huurder. Op het bord is te zien
welke huisnummers waar te
vinden zijn. Hebben buurt
vereniging of Volksbelang iets
te melden aan de bewoners
dan komt dat ook op het bord.
Ook Saturnus krijgt zo'n in-
formatiebord.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Wat je allemaal kunt doen in
creativiteitscentrum ,,De Smederij" aan de Vosholen in Sappe
meer wordt aanstaande maandag (19.00 uur) uitgebreid belicht
in het programma ,,Puur Cultuur" van Radio Compagnie. Twee
wethouders van culturele zaken (M. Lantinga en C. Drost) zullen
hun goede voomemens voor 1991 vertellen en er wordt aandacht
besteed aan de Roemeense dansavond die morgenavond in het
Kielzog wordt gehouden. Bovendien valt de ,,muzikant van de
week" te beluisteren.
KROPSWOLDE - De vereni
ging Dorpsbelangen in Krops-
wolde houdt 5 januari om 17.00
uur haar nieuwjaarsreceptie in
het Kropshus.
FOXHOL - De dorpsvereni-
ging Foxhol houdt op 5 januari
,,nieuwjaarsvisite" in dorps-
huis de Klabbe. Het echte Fox-
holster toneelgezelschap ,,De
Eendagsvliegen 1983" gaat in
Meint Veningastraat 28 - Martenshoek - Tel. 05980-98507
Noorderstraat 184 Sappemeer
tel.: 05980-94105
het Gronings het blijspel ,,Pe-
tret van Opa" opvoeren. Stem-
mings-en dansorkest ,,Thke
Two" zorgt voor de muziek, er
is een verloting en het bestuur
tracteert op koffie met een
nieuwjaarsrolletje. Bent u toch
in de Klabbe, bekijk dan ook
de pentekeningen van Klaas
Pruisman in de ontmoetings-
ruimte.
Aanvang 20.00 uur, zaal op
open 19.00 uur. Toegang gratis
voor leden, donateurs en intro-
ducé's boven de 16 jaar.
GRONINGEN - Speciaal voor
aile oud-Indië, Nieuw Guinea-
en KNIL-militairen en hun
echtgenotes of partners houdt
de Vereniging Indië Militairen
zaterdag 5 januari een nieuw-
jaarsbijeenkomst in de grote
zalen van de Veemarkthallen
aan de Sontweg 9 in Gronin
gen (tegenover de brandweer).
Maar ook andere belangstel-
lenden zijn welkom. Geboden
wordt live-muziek, film en vi
deo, zangkoor Rabenhaupt,
tombola en u kunt er eventueel
oude sobats ontmoeten.
HOOGEZAND - Op 13 januari
vieren de Turkse vrouwen het
nieuwe jaar op een vrolijke
manier in wijkcentrum Spokie
aan de Erasmusweg. Aile be-
langstellende vrouwen en/of
-organisaties in Hoogezand-
Sappemeer zijn welkom. Er
zal een Turks orkest optreden.
Het programma begint om
14.00 uur.Deuren open om
13.00 uur.
Gerace met auto's en motoren
langs de speelplaats van de
kleintjes. De bewoners aan de
Saturnus zijn het meer dan
zat.
SLOCHTEREN - De hervorm-
de kerkvoogdij van Slochteren
is op zoek naar een vrijwilli-
ger die het onderhoud van het
torenuurwerk van op zich wil
nemen. Dat betekent: drie
keer per week de gewichten
van het uurwerk opdraaien, af
en toe smeren en de klok lui-
den op de zaterdagmiddag om
5 uur. Het moet iemand zijn
zonder hoogtevrees, want een
groot deel van het onderhoud
moet gebeuren op ongeveer
halverwege de hoogte van de
toren. Belangstelling? Neem
contact op met ouderling kerk-
voogd H.W. Helmanten: tele-
foon 05980 - 92413
ZUIDLAREN - Op maandag 7
januari van 15.00 tôt 17.00 uur
wordt in de bibliotheek in
Zuidlaren een klussenspree
kuur" gehouden in het kader
van de themaavonden over
wonen.
José Juten, docente aan de
Volksuniversiteit in Gronin
gen zal spéciale aandacht ge
ven aan vrouwen die zelf het
gereedschap ter hand willen
nemen en niet willen wachten
op een handige echtgenoot of
buurman. De heer Kleefman,
eigenaar van een verf en be-
hangcentrum in Zuidlaren zal
iedereen raad en advies geven
over zaken die met zijn vak te
maken hebben.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Op oudejaarsavond trad gewe-
zen raadslid Jaap Westerdiep op als kiepkerel hij Radio Com
pagnie. Hij oogste veel succès. Delen van zijn tekst drukken wij
hieronder af.
Begin
Winketiersverenigingen
Asie Izoekerscentrum
Koerswijziging PvdA
Burgemeester speedboot hon-
den
ZUIDLAREN - Van 4 janauri
tôt en met 15 januari houdt de
schilderclub couleur locale"
een expositie op de bovenver-
dieping van de openbare bi
bliotheek in Zuidlaren. Van de
negen leden van de club zijn in
totaal 30 aquarellen en olie- en
acrylschilderijen te zien in aile
mogelijke genres, van abstract
tôt zeer realistisch, van felge-
kleurd tôt zeer ingehouden,
van klein tôt groot formaat.
SLOCHTEREN - Van 11 tôt 21
februari exposeren in het ge-
meentehuis van Slochteren
Roeli Rumscheidt uit Noord-
broek met schilderijen en
Klaas Jan Wind uit Groningen
met ruimtelijke objecten. Het
is de 8e verkoopexpositie in
het kader van de beleidsnota
Sculptuur.
Reitsma
A ktiviteitencentrum
Volksbelang
HOOGEZAND - Morgenavond
moet iedereen die houdt van
Roemeense dansen, beslist het
Kielzog in Hoogezand bezoe-
ken. Niet alleen om te kijken,
maar om zelf mee te dansen
onder leiding van Theodor Va-
silescou. Hij zal de dansenvan
zijn nieuwe LP demonstreren.
Aanvang 20.00 uur
HET NIEUWSBLAD - DONDERDAG 3 JANUARI 1991 - PAGINA 3.
Fruin streed voor een goede huis-
vesting van de rijksarchieven. De
oude monumentale gebouwen
vond hij voor dit doel ongeschikt.
In Middelburg had hij de nadelen
daarvan aan den lijve ondervon-
den. In 1921 kwam voor het rijk
sarchief in Groningen een nieuw
gebouw klaar, waarin ook het ge-
meentearchief van de stad onder-
dak kreeg. Nu, in 1990 bestaat die
situatie niet meer. Het gemeen-
tearchief is gevestigd in een eigen
gebouw aan de Viaductstraat in
Groningen.
Verschijnt elke donderdag in een
oplage van 24.000 in de plaatsen:
Hoogezand, Sappemeer,
Kolham, Harkstede, Slochteren,
Schildwolde, Zuidbroek,
Kielwindeweer, Westerbroek,
Waterhuizen, Foxhol, Zuidlaren,
de Groeve
Kantoor Gorecht Oost 30
Tel./Fax. 05980-24848
Postbus 18
9610 AA Sappemeer
Ftedaktie: Persburo Edzes
Tel. 05980-97145
Adv.afd.:
Na 18.00 uur
J. Wagt
Tel. 05990-17975
Luu hier is din weer de kiepkerel
Moar met aangepaste tekst
Hier en doar een scholderklopje
moar maistied is het toch wat geks
le worden 't wel gewoar
Ik neemjoe op de koar
Onderwaarpen genog te vinden
'k Hoop dat je d'r om lachen kinnnen
't Kin d'r allemaol net met deur
Moar ik vroag ook niks d'r veur.
Van Winkeliersverains in dit dôrp
Hebben we d'r waarachtig drei
Ze hebben altied wat te kribben
Dat's al joaren zo, dat's nait nei
Nou met Bakker Zwaart
Het gaait weer haard om haard
De bakker mout nou hail end lopen
Wil zuch gain elektirisch woagentje
kopen
Hou het oaflopt ik ben beneid
Moar 't blift een krudeniers mentali-
teit
Komst van 't asielzuikerscentrum
Gaf in Noord eerst veul verdrait
In vergelieken met andere ploatsen
Deed'n ze 't doar zo slecht nog nait
Ze muiken zuch staark
Deed'n goud waark
't Is doarom zo goud verlopen
't Gebouw gaait plat, laten we dat
hoop'n
Commitee dee't elk noar 't zin
't is 't Noorderpaark woar ik trots op
b in
Bie de leste Roadsverkaizing
Ging 't met de PvdA nait zo goud
Moar zie hebben de oorzoak vonden
Zie waiten nou hou of 't mout
Over klaine zoaken
Wil'n ze voaker proat'n
In de krant ston dit verhoaltje
Ze hebben proat over Stâbler's poaltje
Kiek dat nuim ik adverteren
en aadverteren dat dut begeren.
Burgemeester ging uut voaren
as Berend Botje op Zuidloardermeer
doar het e toun een raceboot grepen
't jonge-jong-wat ging d'r heer
Dus hai staait zien man
Kinder wel wat van
't Is veur pitbulls nait te hopen
moar straks zei je hom met 'n lasso lo
pen
of met 'n dubbelloops geweer
Wie zain straks gain pitbull meer.
Nou we 't toch over honden hebben
schut miet 't volgende deur de kop
Honderbelasting dei komt terugge
veur honderholders 'n grode strop
Betoal'n nou nait per hond
moar per kilo stront
Dat kin wat wezen veur Hans Mobers
dei zôcht waark veur banenpoolers
Stuur ze met 'n unster deur het paark
Hol je vieftig man aan 't waark
In de Commissie Socioale Zoaken
doar was Reitsma aan de beurt
Moeilijk punt om over te proaten
Hai haar d'r leuf ik nog nooit van
heurt
Misbruuk bei seks?
Wat is dat veur geks?
Woar kon in de wereld dat gebeuren
doar kon je j ou aiglieks nait aan steu-
ren
Misbruuk beston nait, doar was men
met mis
Hai zee, seks is toch 't mooiste wat er
is
'n Plek veur 't aktiviteitencentrum,
is hier in de Gemainte nait te vinden
Wat er ook aal bedocht is,
de bezwoaren dei stromen weer bin-
nen
't Zit hom in heur kleur
doarom gaait 't nait deur
Sportroad geneert zuch veur zulkse
buren
Nou zal 't bouwen weer 'n hail zet du-
ren
Mot'n wie wel zo'n Sportroad begeren
dei zo ver duren discrimineren?
Volksbelang dei schonk zien huurders
Dit joar allemoal aan zakje zoad
Hail gemainte mos Oranje
Veur 'n rooie Stichting 'n domme doad
Moar ze worden nou wakker
Directeur is 'n rooie rakker
'n Aandere wind gait er nou waaien
'n Rooie hoan gait Keuning kraaien
Ook nei bestuur kriegen ze ducht mie
gauw
dat worden Meelker en de vrauw.
Oméga 2.3 Diesel
Wit
Bouwjaar 1988
Ambachtsweg 4
HOOGEZAND
05980-95700
