i
Tariefsverhogingen Bob
Bruinsbad minder extreem
Ronda schendt ere-code
Uitslag
Wima-puzzel
OP=OP
Waar oh waar moet de
brandweer naar toe
OnderdeleN
75.-
el/dorenbos
ONDERDELEN
elidorenbos
HET NIEUWSBLAD
Geen kerstkoekjes van eigen deeg
Een jaar in beeld
B en W willen
herstel klok
steunen
Bidden voor vrede
e&ingboetiek
Frekie
KAPPA winnaar
10.000 km pakket voor
de 'doe-het-zelver
Willem Jelle Berg uit Borger-
compagnie werd op 8 april
1945 in de bossen van Norg in
koelen bloede door de Duitse
bezetters gefusilleerd omdat
hij had gedaan wat hij als fel
tegenstander van het nazisme
als zijn plicht beschouwde:
mensen die vervolgd werden
helpen aan een onderduika-
dres en anderen voorzien van
levensmiddelen.
Bij raadsbesluit van de ge-
meente Sappemeer van 31 ja-
nuari 1947
werd de straat in het uitbrei-
dingsplan Noord-Zuid naar
Willem Berg genoemd.
Willem Jelle Berg werd op 3
mei 1898 geboren in Borger-
compagnie op de boerderij de
,,Willemshoeve", als zoon van
Willem Berg en Martha Mede-
ma. Zijn jeugd bracht hij door
op en rondom de boerderij van
zijn ouders. Hij ging naar de
lagere school in Sappemeer en
vervolgens naar de Rijksland-
bouwschool in Veendam. Na
zijn studie ging hij werken op
de ouderlijke boerderij, die hij
later zou overnemen.
Omstreeks 1920 bracht hij sa-
men met de bekende aardap-
De Willem Bergstraat
pelkweker Geert Veenhuizen
een bezoek aan Noord-Italië.
Dit op verzoek van de W.A.
Scholten aardappelmeelfa-
briek in Foxhol, die de fa-
brieksaardappelteelt wilde in-
troduceren in de Povlakte.
Op latere leeftijd nam Willem
Berg deel aan politieke en
maatschappelijke organisa-
ties. Hij was onder meer dia-
ken bij de gereformeerde kerk
in Sappemeer en zat in het
bestuur van de gereformeerde
lagere school in Sappemeer.
Op 3 mei 1924 trouwde hij met
Geertruida Ritzema. Uit het
huwelijk werden negen kinde-
ren geboren.
Onverbloemd
Wanneer ons land betrokken
wordt bij de 2e wereldoorlog
zijn de gevolgen ook in Hooge-
zand en Sappemeer merkbaar.
Willem Berg, een joviale man
die altijd bereid is wat voor
anderen te doen, kan geen on-
recht verdragen. Met die in-
stelling begeeft hij zich in het
verzetswerk, in de illegaliteit
Hij verspreidt illegate blaad-
jes zoals Vrij Nederland en
Trouw, helpt onderduikers
aan een verblijfplaats op zijn
eigen boerderij, waar ze wer
ken als zogenaamde volontairs
of brengt hen bij anderen on-
derdak. Daarnaast helpt hij
mensen die onderduikers in
huis hebben aan bonkaarten,
geld en levensmiddelen, zoals
melk van zijn eigen bedrijf.
Berg hield zich duidelijk niet
aan de door de bezetter opge-
legde regels. Hij wist waar hij
mee bezig was en welke risi-
co's daaraan verbonden wa-
ren. Hij wist ook dat er in zijn
omgeving mensen waren die
,,fout" waren, maar durfde
toch onverbloemd zijn mening
te zeggen. Men nam dit van
hem. Maar waar lag de grens?
Vluchtelingen
Ongeveer 100 meter van de
boerderij van Willem Berg
woonde destijds de familie L.
Meijer. Ze verteïlen dat er
eens drie vluchtelingen aan-
kwamen in Borgercompagnie.
In de omgeving van Scheemda
waren ze uit de trein van
Westerbork naar Duitsland
gesprongen. Ze kwamen te-
recht bij de familie Berg. Bij
Berg was altijd plaats. De heer
Meijer: ,,In die tijd was er al
voedselschaarste. Levensmid
delen waren niet overal meer
te krijgen. Berg ging dan met
paard en wagen richting
Scheemda en gooide zijn wa
gen vol metgraan. Daarover-
heen kwam bietenloof zodat
het niet opviel dat hij graan
vervoerde. Daar hielp hij de
mensen weer mee. In het 01-
dambt waren grotere graanbe-
drijven". Mevrouw Meijer ver-
telt: ,,Op een keer was er een
razzia bij de familie Bem
Vanuit onze bedstee zagen we
de militaire wagens langsrij-
den naar hun boerderij. Er is
bij hen wel 3 keer een razzia
gehouden. Bij de laatste keer
hebben ze Willem Berg meege-
nomen en later doodgeschoten.
Verschrikkelijk!"
Bijltjesdag
Door de Binnenlandse Strijd-
krachten was Willem Berg
aangezocht om na de bevrij-
ding mee leiding te geven aan
het tijdelijk militair gezag in
Sappemeer. Hij zou helpen een
ordedienst te organiseren om
te voorkomen dat er een
bijltjesdag" zou plaatsvin-
den, waarop het volk wraak
zou nemen op NSB-ers en col
laborateurs. De term dateert
uit 1787, toen Oranjegezinde
scheepstimmerlieden in
opstand kwamen tegen de pa-
triotten. Berg moest ook voor
komen dat lieden die altijd
aan de kant hadden gestaan en
zich afzijdig hielden zich na de
oorlog zouden opwerpen als
verzetsstrijders. In zijn uitla-
tingen over NSB-ers is Berg
mild geweest. Hij maakte on-
derscheid tussen de meelopers
en de echte landverraders, die
mensen hadden laten wegvoe-
ren naar de kampen. ,,Hij
vond dat je ze niet allemaal op
één hoop k on gooien", vertelt
een familielid. ,,De laatste
groep moest, zo vond hij,
zwaarder gestraft worden, dan
de meelopers. Het opkomen
voor mensen die verdrukt en
vervolgd werden was voor
hem een zeer besliste princi-
piële keuze".
Razzia
Vanwege het risico dat Willem
Berg verraden kon worden of
opgepakt bij een razzia, sliep
hij vaak ergens anders. In de
tuin in het kippenhok, achter
op het land of bij anderen.
Dan had hij nog een kans om
weg te komen. De onderdui
kers op de boerderij sliepen
tussen het opgetaste hooi of
graan in de schuur, achter in
het korenveld en zelfs wel in
een grote lege waterbak boven
de paarden. Dat laatste alleen
bij erg groot gevaar vanwege
de sterke ammoniakstank in
de stal. t
1 april 1945: Weer een razzia
bij de familie Berg. Vroeg in
ochtend, nog vôôr 7 uur. Mili
taire wagens stoppen voor de
boerderij. Het is de beruchte
S.D.groep van Lehnhoff van
uit het Scholtenshuis in Gro-
ningen. De boerderij wordt
omsingeld. Na een kort ver-
hoor nemen ze Willem Berg
mee naar het hoofdkantoor
van de S.D. in Groningen. Een
week wordt hij daar vastge-
houden. Dan wordt hij samen
met een grote groep, dertig
man, allemaal fel anti- Duits,
afgevoerd naar de bossen van
Norg. De familie zou Willem
Jelle Berg niet meer levend te-
rug zien. In die bossen vond op
8 april 1945 een afschuwelijk
drama plaats. Terwijl het ein-
de van de oorlog in zicht was
en de Fransen al in de omge
ving waren geland, werden de
30 mensen, waaronder Willem
Berg, als represaille doodge
schoten.
Jachtgeweer
Willem Berg heeft niet willen
berusten in het lot dat hij in de
bossen zou worden gefusil
leerd. Zeer waarschijnlijk
heeft hij nog een vluchtpoging
gedaan om aan zijn dood te
ontkomen. Bij die poging is hij
vermoedelijk doodgeschoten.
Willem Berg
Bij de ontdekking van het
massagraf in Norg werden in
de jas en in het lichaam van
Willem Berg allemaal gaatjes
aangetroffen,vermoedelijk af-
komstig van een jachtgeweer.
De anderen hadden allemaal
een nekschot gekregen. Heeft
Willem Berg tôt het laatst
gestreden en verzet geboden?
Zijn stoffelijk overschot werd
overgebracht naar Sappemeer
en is daar op 16 april begra-
ven, 3 dagen na de bevrijding
van Hoogezand-Sappemeer.
Zijn vrouw had op die 8ste
april 1945 behalve haar man
ook twee broers verloren. Ook
zij werden gefusilleerd. Zij
was een geweldig kordate
vrouw, ook na deze vreselijke
gebeurtenis. Toen ze onderdui
kers in huis hadden moest ze
naast haar normale werk het
eten verzorgen voor 14 15
personen. Na de oorlog werd
het boerenbedrijf door haar
oudste zoon voortgezet. Me
vrouw Berg is nu 92 jaar oud.
Ze woont niet meer in onze ge-
meente.
In de Nieuwe Provinciale Gro-
ninger Courant van 26 april
1945 stond deze advertentie:
Onze familie werd zwaar ge-
troffen doordat voor ons Va-
derland vielen onze innig ge-
liefde Man en Vader Willem
Jelle Berg, bijna 47 jaar oud te
Norg en onze geliefde Broers
en Ooms Rentje Ritzema, 40
jaar oud, gevallen door 't
moordend lood te Leens en
Martinus Ritzema, slechts 34
jaar, gevonden in het massa
graf te Bakkeveen.
De courant van 27 april 1945
zegt ons dit: Bestuur en per-
soneel van de gereformeerde
lagere school en kleuterschool
te Sappemeer, geven kennis
dat hun waarnemend voorzit-
ter Willem Jelle Berg op wree-
de wijze te Norg van het leven
beroofd werd".
Na 40 jaar
Na 40 jaar, op 4 mei 1985 zijn
in Norg, met medewerking
van de bevolking, twee monu-
menten geplaatst ter nage-
dachtenis aan aile mensen die
daar destijds zijn doodgescho
ten. Eén daarvan vormt een
cirkelvormige muur, bijna
gesloten. Als symbool dat de
oorlog bijna voorbij was. Wil
lem Berg en de andere slacht-
offers hebben dat moment niet
mogen beleven.
Hopelijk blijft zijn naam en
die van al die anderen die hun
leven opgeofferd hebben in on-
'ze herinnering voortleven, me-
de door de naar hem genoemde
Willem Bergstraat".
Met dank aan onder meer de
familie L. Meijer en anderen.
Henk Booy
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Het Collège van B W van Hoo
gezand-Sappemeer zal de tarieven voor het overdekte Bob
Bruinsbad in Hoogezand-Sappemeer minder fors gaan verhogen
dan aanvankelijk de bedoeling was. Tegen de verhogingen was
vooral door de zwemverenigingen en de ouderenraad fel gepro-
testeerd. De commisie sportzaken gaf onlangs een verdeeld ad-
vies, maar drong, naar nu blijkt met succès, vooral aan op een
lager tarief voor de oudere zwemmers.
Ouderen die meedoen aan het
project „meer bewegen voor
ouderen" gaan inclusief een
jaarabonnement op het bad
150 gulden in plaats van 220
gulden betalen. Via het ge-
meentelijk stimuleringsfonds
kan hen nog een tegemoetko-
ming van 35 gulden worden
verstrekt, bij een inkomen la
ger dan 110 procent van het
minimum loon. Voorzitter van
de Ouderenraad A. den Besten
toont zich blij verrast: „Op
zichzelf vind ik dit een prach-
tig bericht. Prima dat er nu
een gecombineerd abonne
ment komt". Den Besten had
ook voorgesteld de bijdrage
van het stimuleringsfonds di-
rekt met het abonnement te
verrekenen. Die wens heeft
het collège niet ingewiligd.
,,Het zij zo, ik ben toch rede-
lijk tevreden", aldus Den
Besten.
De verenigingen hebben met
hun protesten bereikt dat voor
gebruik van het bad bij kleu-
terlessen nu 90 gulden per uur
moet worden betaald evenals
voor andere doelgroepaktivi-
teiten (aanstaande moeders,
ouder en kindzwemmen, trim-
zwemmen e.d.) en geen kosten-
dekkend tarief van ruim 140
gulden. Voor zwemlessen aan
volwassenen blijft dit wel gel-
den.
Voorzitter C. Holthausen van
zwemclub ,,De Inktvis" rea-
geert met enige opluchting.
,,We zitten nu niet meer zo
hoog in de boom, al betekent
het toch nog meer dan een ver-
dubbeling van het huidige ta
rief". De kleuters zullen bij de
Inktvis evenals bij de gemeen-
te nu 20 gulden per maand
moeten gaan betalen in plaats
van 15 gulden nu.
Door de nu voorgestelde aan-
passing van de tarieven wordt
één der doelstellingen van het
projectplan, het tekort op de
begroting van het zwembad
met een kleine 60 duizend gul
den te verminderen, maar
voor de helft gerealiseerd. Het
exploitatietekort van het
zwembad bedroeg in 1989 on
geveer drieënhalve ton.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Zeer verbolgen reageerde burge-
meester J.L.D. van der Linde deze week tijdens de raadsverga-
dering in Hoogezand-Sappemeer op het schenden van de ge-
heimhoudingsafspraak door het raadslid R. Ronda van de ge-
lijknamige progressieve lijst
In een besloten commissie had
wethouder M. Laaning de
raadsleden op de hoogte ge-
bracht van het feit dat er een
bedrag van 55 duizend gulden
zou worden uitbetaald, als
Tel./Fax. 05980-24848
Postbus 18
Tel. 05990-17975
gouden handdruk aan een per-
soneelslid dat moest worden
ontslagen. Ronda was het met
die gang van zaken niet eens
en gooide de zaak daarom gis-
teravond in de openbaarheid.
,,Dat u de zaak op deze wijze
speelt vindt ik hoogst ern-
stig", aldus de burgemeester.
Overigens kon Ronda zijn op-
merkingen ongestraft maken,
omdat er slechts sprake is van
een ere-code en niet van een
wettelijk opgelegde zwijg-
plicht.
,,Zo'n zwijgplicht kan raadsle
den wel worden opgelegd. Dat
gebeurt bijvoorbeeld als het
om sollicitatie procédures van
burgemeesters gaat. Bij het
schenden van die geheimhou-
dingsplicht kunnen er straf-
rechtelijke maatregelen tegen
het raadslid worden geno-
men", legt gemeentesecretaris
J. Sagel uit.
MARTENSHOEK - De oplos-
sing van de Wima-kerstpuzzel
luidde ,,Zet hulst in kerst-
boom overal, hopend dat het
vrede brengen zal". Uit de gro
te stapel goede inzendingen
zijn de volgende prijswinnaars
getrokken:
De Hoofdprijs, een waardebon
van 200 gulden, gaat naar
A.v.Oosten, J.v.Ruysdael-
straat 31, Hoogezand. Een
waardebon van 100 gulden
werd gewonnen door me
vrouw R. v.d.Laan, W. Berg
straat 4, Sappemeer en de
waardebonnen van 25 gulden
gaan naar W.H. Wierth, Thor-
beckelaan 6, Hoogezand; C.
Smit, Pionier 11, Hoogezand;
H. Schneiders, Kleinemeer-
sterstraat 105, Sappemeer en
M. Vogel Poolster 82 Hooge
zand. Aile prijswinnaars har-
telijk gefeliciteerd. De prijzen
kunnen worden afgehaald bij
Veerkamp Mannenmode in
Martenshoek.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Knullig is de gemeente omge-
gaan met de kerst- nieuwjaarskadootjes voor het gemeentelijk
personeel. Die mening is een groot deel van de raad van Hooge
zand-Sappemeer toegedaan. Het onderwijzend personeel en de
raadsleden kregen een kerstkrans. De politie kreeg voor 175 gul
den kadobonnen, de rest van de gemeentelijke ambtenaren
kreeg 100 gulden aan VVV-bonnen.
,,Kerstgratificaties moeten
worden betaald uit de algeme-
ne middelen en niet zoals dat
nu is gegaan uit de pot belo-
ningsdifferentiatie", zo stelde
J. Anneveldt van Gemeentebe-
langen. ,,En raadsleden hoe-
ven helemaal geen kado. Die
kerstkrans smaakte mij niet.
Ik heb hem weggegeven", al
dus R. Ronda. Die bovendien
vindt dat aile ambtenaren de-
zelfde attentie moeten ontvan-
gen.
Burgemeester Van der Linde
verdedigde zich door te stellen
dat het georganiseerd overleg,
een soort gemeentelijke onder-
nemingsraad, akkoord is ge
gaan met de getroffen rege-
ling.
Noorderstraat 166 - Sappemeer
Telefoon 05980-99313
Net even anders en niet duur.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Het aantal mogelijke locaties
voor een nieuwe brandweerkazerne in Hoogezand-Sappemeer
valt al niet meer op de vingers van één hand te tellen. Keer op
keer duiken
nieuwe mogelijkheden op. De Trio-bedrijven, naast het nieuwe
politiebureau, het gebouw van Volksbelang. Ik weet er ook nog
een paar riep Roelof Stâbler deze week in de raad bij wijze van
grap. ,,De spelhal misschien of het voormalige asielzoekerscen-
trum". Geruchten voldoende.
In de ogen van B en W komt er
echter helemaal geen nieuwe
kazerne. Voor aanpassing is
maar een half miljoen beschik-
baar en daarvoor doe je niet
zoveel. De brandweer moet
dus aan de Rembrandtlaan
blijven naast gemeentewerken
en mag hoogstens een lapje
grond tegenover haar garage
annexeren. De motie die de
progressieve lijst Ronda in-
diende in de raad om gemeen
tewerken naar de oude Triobe-
drijven te laten verhuizen en
de brandweer op te laten
schuiven naar de gebouwen
van gemeentewerken haalde
het dan ook niet. Voor tiendui-
zend gulden wordt er nu een
plan getekend voor de ver-
nieuwde kazerne aan de Rem
brandtlaan. Gelukkig is de
brandweer daarmee zeker
niet. Ze wil het liefst een ka
zerne naast het nieuwe politie
bureau, daarvoor is echter zo'n
2 miljoen nodig. ,,Onverstan-
dig", noemt burgemeester
J.L.D. Van der Linde het dat
die wens doorlopend publieke-
lijk wordt geventileerd.
Het aanwenden van de belo-
ningsdifferentiatie voor dit
doel kwam in de picture, om
dat het systeem nog niet in de
praktijk wordt toegepast. Het
geld is niet bedoeld voor kert-
kado's maar voor het belonen
van mensen die extra preste-
ren op het werk. Roelof Stâ
bler van de PvdA zei met de
gang van zaken geen moeite te
hebben. ,,Het gaat gewoon om
een groepsgratificatie in het
kader van de beloningsdiffe-
rentiatie. En zo hebben we het
binnen de fractie ook ge
noemd", aldus Stâbler. Weer
een grapje, denken wij van de
krant.
HOOGEZAND-SAPPEMEER
- Gedurende de gehele maand
januari kan men in de Centra
le Bibliotheek Boekhoven te-
recht voor de expositie ,,1990
een jaar in beeld".
HOOGEZAND-SAPPEMEER
- De beeldbepalende klok in de
gevel van het oude gemeente-
huis aan de Hoofdstraat is ka-
pot. De eigenaar van het pand,
Bouwonderneming Keuning
b.v. wil graag dat de gemeente
bijdraagt in de kosten van re-
paratie van de klok. B en W
hebben de firma geschreven
dat ze aan de raad voor willen
stellen om voor 10 procent van
de kosten bij te dragen, ruim
1700 gulden. 10 procent dat is
te weinig zo vindt de firma
Keuning. B en W stellen de
raad daarom nu voor om de
helft van de kosten te betalen,
8890 gulden. Argumenten om
bij te dragen zijn de histori-
sche band met de klok en haar
bijdrage aan de monumentale
gevelindruk van het oude ge-
meentehuis.
Frekie bie kapper:,,Wat is t hier
kold. Mag k mien muts ophol-
den?"
HOOGEZAND-SAPPEMEER -
De gezamenlijke kerken in Hoo
gezand-Sappemeer hebben het
voornemen om op maandag-
avond 14 januari, een gebeds-
dienst te houden voor vrede in de
Golf.
Het Beraad van Kerken roept de
mensen op deze dienst bij te wo
nen. De dienst wordt gehouden in
de Doopsgezinde Kerk te Sappe
meer, Noorderstraat 51 en begint
om 19.00 uur.
HOOGEZAND
prijs plus de
- De eerste
wisselbokaal
vasn het zaalvoetbaltoernooi
dat de Nije organiseerde op 2
januari is gewonnen door
Kappa-Schoten uit Sappe
meer. Er werd gevoetbald in 2
poules van vijf teams. Twee
tweede prijzen gingen naar
M.Z.V.V en naar het team van
Bert Venema.
kichtfilter
contactset
klepdekselpakking jB?
5 liter olie
ruitensproeier
anti vries mm
m
Hoogetand- Tel 05980-95700
Komplete uitlaat systemen incl. pakking,
montage materiaal en btw. voor zeer
scherpe prijzen
Corsa 1.2 S
255.-
299.
Kadett C
185.-
220.
Kadett D 1.2 N
235.
270.-
Kadett E 1.2 S
280.-
320.
Ascona B 1.6/1.9
210.
245.-
Rekord E 2.0 S
255.-
300.-
Onderdelenshop voor
Doe-het-zelvers
HET NIEUWSBLAD - DONDERDAG 10 JANUARI 1991 - PAGINA 3-
Wonen aan de Willem Bergstraat
Verschijnt elke donderdag in een
oplage van 24.000 in de plaatsen:
Hoogezand, Sappemeer,
Kolham, Harkstede, Slochteren,
Schildwotde, Zuidbroek,
Kielwindeweer, Westerbroek,
Waterhurzen, Foxhol, Zuidlaren,
de Groeve
Kantoor Gorecht Oost 30
9610 A A Sappemeer
Redaktie: Persburo Edzes
Tel. 05980-97145
Adv.afd.: Na 18.00 uur
J. Wagt
4 bougies c
oliefilter J
inkl. btw
Openingtuidtn: mitndtg l/m vrl/dtg: 07.30-17 00 uur,
itfrdag: 09.00-12 00 uur.
Mi isw«
OmcleeJ Ope* deaie»
Amoacntsweg*
Type
Afge
haald
Gemon-
teerd
(ook open op zalerdag van 9.00-12.00 uur)
Oi'-c-eei Op«i Oea'er
Ambachtsweg4
Hoogeianct- Tel. 05980-95700
