,,Zwangerschap dat is gewoon
iets dat jaarlijks gebeurt
Nieuwe initiatieven in
wijkcentrum Woldwijck
Hoogezand krijgt super
sjieke speeisalon
Collège komt stem tekort voor sloop
Klaas de Vriesschool en Voor Anker
VERKIEZINGSKOORTS
Vrouwen in Yemen
Onderwijsinformatie met pers
naar zonder publiek
Vrijwilligers werk met
verstandelijk gehandicapten
Jeugdsoos-
avonden
Bijbaan, Blijbaan?
Goede stemmen
gezocht
Bijzondere „blik" expositie
in gemeentehuis
Open dag voor Anker
Feestje
Aktiviteiten-
centrum
uitgesteld
Mosterd
Uitslagen verkiezingen op Noord
Kindersterfte
Pil
Tweedeling
FOXHOL - Toch wel wat onthutst reageerde het merendeel van de vrouwen die zich gisteren
in het Rehoboth gebouwtje in Foxhol verzamelden om te luisteren naar de verhalen van Leny
Wortelboer over haar tijd als vroedvrouw in Yemen. - Vreselijk meisjes die op tienjarige leef-
tijd worden uitgehuwelijkt. Wij zouden dat verkrachting noemen. En dan met zoveel vrouwen
in een huis wonen waar schoonmama de baas is. Geen zeggenschap in de keuze van je partner.
En elk jaar een kind
Leny luistert met een glimlach
naar de opgeworpen bezwa-
ren. ,,Maar je kunt alleen
maar helpen, als je hun cul-
tuur accepteert. Met een ver-
oordeling van jouw kant schie-
ten die vrouwen niets op. Het
is nog maar twintig jaar gele-
den dat er voor het eerst
westerlingen in Yemen wer-
den toegelaten. Ailes kan niet
veranderd worden in één dag.
Natuurlijk is er veel verbor-
gen leed, maar over het alge-
meen zijn de vrouwen in Ye
men best wel gelukkig".
Leny vertrok naar Yemen in
1974, ze ging werken in een
stadje in het Noorden. In Ye
men leerde ze ook haar man
kennen die er als technicus
ontwikkelingswerk deed. Ze
trouwden en hun twee kinde-
ren werden in Yemen geboren.
Aandoenlijke dia's van een
klein helblond jongetje die net
zo gekleed, in een lange jurk,
als de Yemenitische kinderen
speelt op het plein. Prachtige
dia's ook over het land. Hui-
gebouwd op rotsen,
IOOGEZAND-SAPPEMEER - De bijeenkomst die op don-
derdag 7 maart wordt gehouden over de toekomst van het
voortgezet onderwijs in de gemeente zal wel toegankelijk zijn
voor de pers, maar niet voor het publiek.
zen
stadsmuren zo breed dat je er
met een auto over kunt rijden,
of je huis erop kunt bouwen.
Net de bijbel.
In Yemen hielp Leny bij hon-
derden bevallingen. Ook de
zorg na de bevalling vroeg
veel aandacht. De kindersterf
te is er enorm. Zo'n vijftig pro-
cent van de kinderen haalt het
vijfde levensjaar niet. Diege-
nen die het wel halen zijn
enorm sterk. Ook de vrouwen.
De kindersterfte is hoog, Niet
omdat er niet genoeg te eten
is, maar omdat de moeders
niet weten hoe ze het best de
baby kunnen verzorgen. Soms
worden kinderen ook met op-
zet aan hun lot overgelaten.
Leny herinnert zich de geboor-
te van een buitenechtelijk
kind. Een grotere schande
bestaat er haast niet. De moe-
der heeft het kind gewoon la-
ten verhongeren. Vaak wor
den dit soort kinderen ook te
vondeling gelegd.
De vrouwen worden al heel
jong uitgehuwelijkt. Soms al
op tienjarige leeftijd. De meis
jes zijn dan nog niet eens
geslachtrijp. Bevallingen bij
kinderen van 13, 14 jaar zijn
geen uitzondering. Gelukkig
verandert deze situatie de
laatste tijd enorm. Steeds
meer vaders laten hun doch-
ters naar school gaan en de
meisjes worden steeds ouder
uitgehuwelijkt".
Praktisch aile vrouwen krij-
gen jaarlijks een kind. Leny
kende een vrouw die op haar
36e, 23 levende kinderen had
gebaard. Kinderloosheid is
een ramp. Een vrouw kan zelfs
teruggestuurd worden naar
haar vader als ze geen kinde
ren krijgt. Veel kinderen dat
verschaft mannen aanzien. El-
ke man mag in Yemen vier
vrouwen hebben en sommigen
veroorloofden zich die luxe
ook.
De kliniek adviseerde ook bij
Jet was fractievoorzitter W.
Berghoef van D66 die veertien
dagen aankondigde de beslo-
ten informatieve bijeenkomst
over de toekomst van het
voortgezet onderwijs te zullen
boycotten. ,,Dat hoort in het
openbaar" vond Berghoef
,dat gaat de hele gemeenschap
aan". Zijn protest heeft in zo-
verre resultaat gehad dat de
anti-conceptie. De pil of een
spiraaltje kon de vrouw echter
alleen maar krijgen als haar
man er mee instemde.
,,En die vraag stelden we dan
ook. Wat vindt u man ervan.
Je kunt niet om die regel heen.
Negeren? Het hele medische
team zou daardoor wel het
land uit kunnen worden ge-
zet".
Net zoals in veel Islamitische
landen is het leven van vrou
wen en mannen strikt geschei-
den. De vrouwen werken met
elkaar onder supervisie van de
grootmoeder of schoonmama.
,,Soms hebben vrouwen me
wel eens verteld dat ze graag
met hun man alleen in een
huis zouden willen wonen. Net
als ik dat deed. Dan hadden ze
constant ruzie met grootmoe
der".
Binnenshuis werken dat is de
norm. Het was daarom voor
het ziekenhuis ook heel moei-
lijk om Yemenitische ver-
pleegsters op te leiden. Door
de omgeving werd een vrouw
die daar voor koos veroor-
deeld. Toch lukte het op be-
perkte schaal wat vrouwen te
scholen.
Ook vrouwen die in de dorpen
veel hielpen bij bevallingen
kregen van Leny zo goed en zo
kwaad als het ging onderricht.
Moeilijk is die scholing wel,
omdat de meeste vrouwen
nauwelijks konden lezen en
schrijven.
Op het platteland hadden
sommige vrouwen een beroep.
Leny
vrouwen in
ren.
Wortelboer toont hoe de
Yemen zich sluie-
Herderin, spécialiste in het be
schilderen van bruiden, brood-
bakker. Anderen drogen koei-
emest en verkopen dat als
brandstof.
Vroedvrouw zijn in Yemen is
moeilijk. Veel vrouwen wil-
den absoluut niet worden ge
toucheerd. ,,Door praten en
onderzoek van de buik, moest
je er achter komen hoe ver het
met de bevalling stond. Ging
het heel moeilijk dan lieten ze
hulp vaak wel toe".
Prénatale zorg verrichtten de
vroedvrouwen nauwelijks
Meestal zagen ze een vrouw
pas als de bevalling was be
gonnen. Op dat moment moest
dus ook worden bepaald of de
baby langs natuurlijke weg
geboren zou kunnen worden
Leny is twee jaar terug. Con
crete plannen om binnenkort
weer te vertrekken zijn er
niet. Voorlopig is ze huis-
vrouw en studeert voor het
Nederlands vroedvrouw diplo
ma. Een studie die ze moet
doen, omdat haar Engelse di-
ploma alleen in Nederland gel
dig was als ze de drie jaar voor
aanvraag full-time als vroed
vrouw had gewerkt en dat was
niet het geval. De laatste jaren
werkte Leny in Yemen part-ti
me.
GRONINGEN - Op zaterdag 2 maart wordt er een informatie-
markt over vrijwilligerswerk met verstandelijk gehandicap
ten gehouden in Groningen. Allerlei organisaties en instellin-
gen die met vrijwilligers werken laten daar zien wat dat vrij
willigerswerk inhoudt. Ze doen dit onder anderen aan de
hand van video-opnamen. De organisatie hoopt veel potentie-
le vrijwilligers te begroeten.
Aanvang 14.00 uur. Plaats: Sinnige Stee, Donderslaan 160,
Groningen.
SAPPEMEER - Elke maan-
dag- en vrijdagavond houdt de
Jeugdsoos Sappemeer soosa-
vonden van 19.00 tôt 22.00 uur
in de kantine van het Trio-ge-
bouw. 's Maandags wordt een
videofilm gedraaid en verder
worden er tafeltennis- en bil-
jarttoernooien georganiseerd.
Vrijdag 8 maart verzorgt het
ACHS een drive-in show. Van-
af 20.00 uur is iedereen wel-
kom.
HOOGEVEEN - Hoe zit dat
met bijverdienen met een stu-
diebeurs? Zit je in het zieken-
fonds? Wat gebeurt er als je
ziek wordt? Deze en nog meer
vragen, die je je stelt als je een
bijbaantje hebt, worden be-
antwoord in de brochure .Bij
baan, blijbaan?". De nieuwe
brochure wordt uitgebracht
door de CNVjongerenorgani-
satie tijdens de Bijbaanactie.
De actie wordt gehouden van
25 februari tôt vrijdag 8
maart. In die période kun je
ook met vragen terecht op de
spéciale Bijbaanlijn, 030-
939333 van 9.00 tôt 19.00 uur.
GRONINGEN - Het vocaal en
semble ,,Groningana Cantat'
is op zoek naar gemotiveerde
koorzangers en zangeressen
Wie mee wil doen hoeft geen
noten te kunnen lezen, maar
moet wel in het bezit te zijn
van een goede stem. Op de
plank staat onder meer een
uitvoering van Die Jahres
zeiten" van Haydn, onder lei
ding van dirigent Gerarc
Damkat. Bij hem kunt u oo
telefonisch terecht voor meer
inlichtingen: dagelijks tussen
18.00 en 19.00 uur (behalve
woensdags) 050-775750.
pers de bijeenkomst nu wel
mag bijwonen, maar de deu-
ren voor het publiek gesloten
blijven. ,,Het gaat de goeie
kant op", concludeerde colle-
ga-journalist Jan Bos in het
persgesprek. Berghoef is er
nog niet echt gelukkig mee,
maar D66 heeft de boycot
voorlopig opgeheven.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Albert Linker (49) exposeert
vanaf 27 februari tôt en met 27 maart in het gemeentehuis
van Hoogezand-Sappemeer metalen abstracties. Linker be-
gon z'n artistieke carrière toen hij werd gevraagd mee te wer-
ten aan het boek ..Kreatief Solderen". Die vraag kwam bij
hem terecht omdat hij al jaren over de hele wereld werkzaam
is als lasinspecteur. Door het boek ontdekte Linker de moge-
lijkheden die het metaal bood.
Blik is dun metaal en daar
door makkelijk vervormbaar,
maar het blijkt door de hitte
van de soldeerbout plotseling
ook een weerbarstig materiaal
met een eigen wil te zijn. Lir
ker is het metaal de baas ge-
worden. Linker werkt zelden
met een voorontwerp. Al wer-
kend drijft hij op z'n ingevin-
gen.
HOOGEZAND - De bestuurders van het wijkcentrum Wold
wijck zijn tevreden. Steeds meer clubs en verenigingen hou-
den hun aktiviteiten in het centrum en op veel avonden loopt
het huis vol. Bovendien wordt er binnenkort, in samenwer-
king met de gemeente, een huurtkantoor gestart.
Het buurtkantoor wordt geo-
pend om buurtbewoners infor-
matie te geven over de op han-
den zijnde buurtverbetering.
Op praat- middagen- en avon-
denzal voorlichting over de
wijk worden gegeven. Het
bestuur hoopt zo een steentje
bij te dragen aan de voortgang
van de veranderingen in de
wijk.
Vrijwilligers van het ,,Projekt
mensen zonder werk" zijn vol-
op aan het werk gezet om de
ontmoetingsruimte van het
het wijkcentrum aantrekkelij-
ker en gezelliger te maken.
In het centrum wordt de laat
ste tijd meer geklaverjast en
geschaakt. Bij de schaakclub
het springend paard" kunnen
nieuwe schaakvrienden en
vriendinnen zich nog aanmel-
den. Eén telefoontje naar de
beheerder van het wijkcen
trum en u bent aan zet.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Volgende week wordt in ver-
zorgingtehuis Voor Anker een scheepsweek georganiseerd.
Die week wordt op 9 maart afgesloten met een open dag. Er
is een expositie te bezichtigen. Middels een route door het he
le gebouw krijgt men een indruk van de scheepshouw- en de
scheepvaart.
Het verleden wordt onder an
deren belicht doormiddel van
de pentekeningen van Klaas
Pruisman. Broer Thomas zal
een lezing houden over de
scheepsbouw.
Op de ontspanningsavonden
zijn ook ouderen uit de wijk
welkom. Op maandagavond
wordt er een dia-avond ver-
zorgd door de heer Schilt-
kamp. Op dinsdagavond is er
Lasertherapie bij Noorderlicht
HOOGEZAND-SAPPEMEER
- Maandag aanstaande wordt
in het programma Noorder
licht van Radio Noord de la
sertherapie behandeld. Voor
het programma is de Hooge-
zandster arts G. Danhof uitge-
nodigd, van hem verscheen de
ze maand het boek Laserthe
rapie bij sportblessures".
HOOGEZAND - Nog steeds is
er geen feestelijke handeling
verricht in het Sportpark
Kalkwijk als start van de
bouw van het Aktiviteitencen-
trum.,,Om de katten niet in de
gordijnen te jagen", zo deelde
wethouder C. Drost mee.
Met de katten doelde Drost
kennelijk op de KNVB en de
Sportraad die zich tôt het
uiterste tegen de realisering
van het centrum op de plek in
het sportpark hebben verzet.
Volgende week gaat het Collè
ge in een gesprek met beide or
ganisaties proberen de verhou-
dingen te normaliseren. ,,Wij
hopen dat Aktiviteitencen-
trum, Sportraad en KNVB in
de toekomst als goede buren
samen kunnen leven", aldus
Drost.
Het feestje is overigens alleen
,,uit"- en niet ,,af"- gesteld.
Een cadeautje heeft het Cen
trum al wel gekregen van de
gemeente: een garantiesubsi-
die van 7 duizend gulden voor
de inventaris. De aktiviteiten-
subsidie wordt echrter niet ho-
ger dan 16 duizend gulden,
tenzij aangetoond kan worden
dat er echt meer geld nodig is.
Het is de bedoeling dat het
Welzijnswerk voor Antillia-
nen en Surinamers van de ge
meente overgeheveld wordt
naar de Stichting Welzijnsbe-
vordering. Als het gebouw
klaar is zullen de uren van de
beheerder worden uitgebreid.
Het oude in zeer slechte staat
verkerende centrum aan de
Parallelweg zal worden
gesloopt zodra de nieuwbouw
klaar is. Gerekend wordt op
augustus/september van dit
jaar.
een Groninger avond met Tity
Veen en Chris Ridenberg. Op
vrijdag een zangavond met het
Schipperskoor uit Groningen.
Voor de bewoners van Voor
Anker is er op 7 maart de vie-
ring van het 30-jarig bestaan.
Op de open dag zal er een ba
zar zijn met een Rad van
Avontuur, koekhakken en een
reuze sjoelbak.
Kinderen kunnen worden
geschminkt als zeerover en er
zijn versnaperingen. Ook de
haringkar ,,De Schelvis" van
de heer Fokkens is présent.
De bazar heeft tôt doel de
stichting Vrienden van Voor
Anker te steunen. Deze stich
ting organiseert tal van ont-
spanningsaktiviteiten in het
tehuis.
De open dag duurt van 10.00
tôt 17.00 uur.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Op 4 maart organiseert de
Vereniging Kleine Dorpen Groningen een politiek forum in
het kader van de provinciale staten verkiezingen van 6
maart.
De bijeenkomst vindt plaats in dorpshuis "Aalmanshuus" in
Westerbroek.
Aanwezig zullen zijn: H. Vos,
PvdA. G. Koets, WD. K.J. De
Boer- IJntema, CDA. F. de
Vries, D66. H. Boer, Groen
Links. J.D. Alssema, GPV en
misschien J. Warris, RPF/-
SGP.
Onderleiding van P. Hofstede,
medio-socioloog en collumnist
van het Nieuwsblad van het
Noorden kunnen de partijen
hun visie rond plattelandsbe-
leid geven.
Na de pauze kan er worden ge-
discussieerd met het forum.
Aanvang 20.00 uur.
D'66- Op zaterdag 2 maart or
ganiseert D'66, met medewer-
king van de NS en de GADO,
een uitstapje naar ,,Abra-
ham's Mosterdmuseum" in
Eenrum.
D'66 vindt het platteland be-
langrijk en ziet mogelijkheden
om met toerisme en recreatie
onze provincie te versterken.
De politieke partij voegt de
daad bij deze verkiezings-
woorden en biedt gratis ver-
voer en entree aan voor de
mosterdmakerij. Te Eenrum
zal de plaatselijke VW infor-
matie geven over het rekrea-
tieve omgeving in het Maren-
gebied.
Er wordt in groepen vertrok-
ken vânaf het NS-station Gro
ningen, op elk heel uur vanaf
11.00 tôt en met 15.00 uur. Men
kan zich voor het bezoek opge-
ven op telefoonnummer
050-128778 dagelijks tussen
12.20 en 16.30 uur.
GRONINGEN - In samenwer-
king met het Nieuwsblad van
het Noorden organiseert Radio
Noord traditiegetrouw de uit-
slagenavond van de statenver-
kiezingen op 6 maart.
Vanaf 18.00 uur zal in een ex
tra uitzending tôt ongeveer
23.00 uur aandacht worden ge-
schonken aan de uitslag, reac-
ties daarop en de consequen-
ties voor de collegevorming.
De uitzending vindt plaats
vanuit de grijze zaal van het
Martinihalcentrum in Gronin
gen. Ook vanuit diverse ande-
re plaatsen in de provincie zul
len bij dragen voor het pro
gramma komen.
Voor de verkiezingsavond zijn
natuurlijk de lijstrekkers uit-
genodigd. Zij zullen in de uit
zending in débat treden.
Iliilii
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Geen gokhal, maar een speei
salon zal over enige tijd verrijzen in de Kerkstraat in Hooge
zand-Sappemeer. Tivolino een Zwitserse exploitant van
speelhallen heeft in juli de gokhal van Playland gekocht met
de bedoeling het bedrijf te transformeren tôt een sjieke speei
salon.
Een gigantische bodemsane-
ringsoperatie, de vervuiling
van de oude gasfabriek moet
worden opgeruimd, traineert
de plannen enigzins. In maart
verhuist het bedrijf eerst na
een tijdelijk locatie naast het
postkantoor. Daarna zal de
nieuwbouw starten. Met de ge
meente is in principe over-
eenstemming bereikt. Alleen
over het aantal te realiseren
parkeerplaatsen zijn de onder-
handelingen nog niet afgeslo
ten.
Tivolino heeft speelhallen in
Zwitserland en Engeland.
De laatste tijd zijn acht Neder-
landse bedrijven opgekocht
voor ombouw. In Den Haag
wordt binnenkort gestart met
de verbouw van het eerste be
drijf.
Tivolino richt zich op de wat
oudere klant. Beneden de
achttien jaar mag iemand niet
spelen. Iedere speler moet in
het bezit zijn van een club-
kaart. Twijfelt het personeel
aan de opgegeven leeftijd dan
is legitimatie verplicht. In
Zwitserland werken er in de
salons voornamelijk vrouwen.
,,Die keuze maken we omdat
we hebben gemerkt dat vrou
wen een betere sfeer creëren.
Drugs, agressie, gokversla-
ving het zijn elementen die wij
in onze bedrijven beslist niet
accepteren", zegt de Zwitserse
directeur Carlo Caviezel.
Het nieuwe bedrijf in Hooge
zand zal groter zijn dan het
huidige Playland. Niet het
aantal gokautomaten neemt
toe. Er worden ook biljart en
snooker tafels opgesteld en die
vragen ruimte. Bovendien is
er meer ruimte voor het
horeca- en personeelsgedeelte
nodig.
HOOGEZAND-SAPPEMEER - Hoe dringend het beroep ook was dat wethouder M. Laaning
en burgemeester Van der Linde dinsdag deden op de leden van de commissie openbare werken,
Roelof Ronda weigerde toestemming te geven voor onmiddellijke sloop van de voormalige
Klaas de Vriesschool aan de Parkstraat in Sappemeer. Niet omdat hij vondt dat de school moet
blijven bestaan, maar vanwege de gevolgde procédure,
maandag
Afgelopen maandag vertrok-
ken de kinderen van de VSO-
afdeling van de LOM-school
aan de Parkstraat naar de
nieuwbouw aan de De Key-
serstraat. Sindsdien is er
brand gesticht in de fiet-
senstalling en is de dienst ge-
meentewerken in een wed-
strijd gewikkeld met jeugdige
vandalen die de ene kant van
het gebouw openbreken ter-
wijl men nog bezig is de ande-
re kant dicht te spijkeren.
,,Voor de komende nachten
vrezen wij het ergste", aldus
directeur Noorman.
Het Collège had die situatie
kunnen zien aankomen, vond
Ronda, zodat de gemeenteraad
tijdig een besluit had kunnen
nemen. Hij voelde zich voor
het blok gezet en weigerde
groene licht te geven. Voor het
Collège van B W een pro-
bleem omdat het in dit soort
situaties gebruikelijk is dat al
leen bij een unaniem commis-
siestandpunt op een raads-
besluit vooruit mag worden
gelopen. Burgemeester Van
der Linde deelde gistermorgen
mee dat het collège geheel
voor eigen verantwoordelijk-
heid toch opdracht zal geven
de sloop te slopen.
Eenzelfde situatie doet zich in
feite voor met betrekking tôt
het voormalig asielzoeker-
scentrum Voor Anker aan de
Rembrandtlaan. Ook daar
viert het vandalisme hoogtij.
Het collège wil het gebouw ko-
pen, slopen en op de plek wo-
ningbouw realiseren. Met de
aankoop voor 250 duizend gul
den had niemand moeite. Met
onmiddellijke sloop was dit
keer E. de Haan (D66) het niet
eens. Hij zag voor het gebouw
een nieuwe bestemming in het
verschiet als onderkomen voor
dienstverlenende bedrijfjes.
Voor Anker zal in elk geval
niet voor de raadsvergadering
gesloopt worden. ,,Het dringt
daar minder", aldus de burge
meester.
I—O I >-
