No. 20.
WOENSDAG 9 Maart 1892.
22e Jaargang.
BORGHSIUS ZOOM, SAPPEMEER.
Inzending van Advertentien en Ingezonden Stukken des Dinsdags- en Vrijdagsayonds voor zes uur bij de Ïïitg-ever,,
Overzicht van 28 Fehr. lot 0 Maart 1892.
SAPPEM5EB, SLOOHTEBES NOOBDBBOEK. ZUIDRROET ZUIDLAREN, HAB
Dit BLAD verschijnt iederen ZONDAG en WOENSDAG
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden 85 cent*,
franco per post 45 cent*.
Enkele nommers 5 cent*.
U I T G A V E
PRIJS der ADVERTENTIËN Van 1-5 regels 35 cent*
xedere rege meer lO cent*. Groote letters worden nL- plâats!
ruimte berekend. Abonnement lager. Dezelfde advertentiT ineent
voor 3-maal plaatsing besteld, is de derde plaatsing gratis.'
T_n/>„ JIl piaaismg nesteta, is de derde plaatsing aratis
BUITENLAND.
De parlementaire komedie, want meer is de ge-
heele ministeriëele crisis in Frankrijk niet geweest,
is afgespeeld. Het oude kabinet is weder opgetre-
den, behalve de heer Constans, om wien te loozen,
de geheele crisis schijnt opgezet. De Freycinet, in
naam geen minister-president meer, heefl den voor-
zittershamer overgegeven aan den nieuwen minis-
ter van binnenlandsche zaken Loubet, en verder
is ailes bij het oude gebleven.
De »verklaring" waarmede het nieuwe kabinet
is opgetreden, ontveinst de moeilijkheden die er
bestaan in de verhouding tusschen kerk en staat niet.
De staatkunde die het kabinet denkt te volgen,
stelt zich ten doel de handhaving van aile republi-
keinsche wetten, met name van de wet op den
militairen dienstplicht, bij uitnemendheid een wet
van gelijkheid, en van de schoolwef.
De minister-president deelde verder mede, dat
de betrekkingen tusschen staat en kerk aanleiding
gegeven hebben tôt voorvallen, welker verwikkelde
aard oorzaak is geweest, dat daarover niet voldoende
ophelderingen gegeven konden worden. Het minis-
terie acht het echter niet op zijn weg gelegen een
scheiding van kerk en staat voor te bereiden. Noch
in de kamer, noch in het land zou daarvoor een
krachtige meerderheid te vinden zijn. Daarom stelt
het kabinet zich tevreden met het concordaal,
dat aan de bedienaars der kerk strenge verplich
gen oplegt. Zij moeten zich houden buiten den
partijstrijd. Het ministerie meent voldoende middelen
in handen te hebben om van allen het in acht nemen
hunner verplichtingen te kunnen vorderen. Blijkt
het anders te zijn, dan zal van de vertegenwoordiging
des volks uitbreiding van macht worden gevraagd.
Aangedrongen werd op het in behandeling nemen
van wetsontwerpen tôt reglementeering van den
arbeid van vrouwen en kinderen, tôt het instellen
van scheidsgerechten tusschen patroons en werk-
lieden, tôt het vormen eener nationale pensioenkas
voor ouden van dagen enz.
Op een vraag van een der afgevaardigden ofde
regeering het wetsontwerp op de vereenigingen,
vooral tegen de kerkelijke gericht, waarover zij ge-
struikeld en gevallen was, weder zou indienen,
kwam geen antwoord; wel deelde de minister van
buitenlandsche zaken mede, dat hij, zooals steeds
het gebruik was geweest, door den gezant te Rome
de aandacht van den paus had gevestigd op de
onvoorzichtige handelingen van een deel der fransche
bisschoppen. De aan den gezant gegeven voor-
schriften werden in de kamer voorgelezen. Er werd
in uileengezet dat de bisschoppen, gehoor gevende
aan inblazingen van tegenstanders der republiek,
een houding aannamen, welke oorzaak was dat de
verzoening, die de paus tôt stand gebracht
wilde zien, niet tôt stand kon komen. Dit wekte
ontevredenheid, bij diegenen, die het concordaat,
als den besten waarborg voor den godsdienstvrede,
behouden wilden, en het viel de regeering van ha-
ren kant moeilijk voor het concordaat in de bres
te springen, indien de bisschoppen een katholieke
partij pogen te vormen, waarvan zij de leiders zijn en
die in werkelijkheid een staatkundige partij is. Als
bewijzen heeft de minister aangevoerd het bisschop-
pelijk manifest voor de gemeenteraadsverkiezingen,
en den verkiezings-catechismus, waarin 's lands wet
ten werden aangerand. De minister deelde mede
dat de paus op dit vertoog van den gezant heeft
geantwoord, dat hij ailes zou doen wat in zijn
vermogen was om bolsingen, als waarvan gespro-
ken was, te voorkomen.
Na deze verklaringen, die als zij vroeger
waren afgelegd, de crisis zouden hebben voorko
men, meende de regeering veilig de kamer voor
de keus te stellen ôf hare goedkeuring te hechten
aan de gevolgde gedragslijn, ôf duidelijk te verkla-
ren dat er in het geheel geen aanraking behoorde
te bestaan tusschen de regeering en den paus, en
dus het concordaat behoorde afgeschaft te worden.
Met 341 tegen 91 stemmen, 150 leden hielden
zich buiten stemming, werd de eerste vraag toe-
stemmend beantwoord. De regeering stelde zich
daarmede tevreden, en hervatte op de oude grond-
slagen den parlementairen arbeid.
In Engeland dreigt een eigenaardige werk-
staking, iets nieuws op dat gebied. De zaak draagt
zich als volgt toe. De eigenaars van steenkolen-
mijnen in noordelijk Engeland verdienen door de
hooge dagloonen en lage kolenprijzen zoo weinig,
dat zij hunne werklieden hebben voorgesteld zich
een loonsvermindering te getroosten. Dit willen
deze natuurlijk liever niet doen, en de eigenaars
der mijnen moeten om niet met verlies te werken
toch tôt dien maatregel overgaan, of de exploitatie
opgeven. Van de zijde der mijnwerkersvereeni-
gingen in Noord-Engeland, die 280 duizend leden
tellen, is daarom het voorstel gedaan de productie
tijdelijk te staken, ten einde den voorraad te
verminderen en de prijzen kunstmatig te doen
stijgen. De patroons hebben zich met dit voorstel
vereenigd. Deze werkstaking is in zoo verre merk-
waardig, dat zij voortspruit uit een rechtstreeke
verbond tusschen werkgevers en werklieden, lie*
eerste voorbeeld van eendrachtige samenwerking.
De mijnwerkers in Durham, een der grootste
bekkens van Engeland, zullen insgelijks op 12 Maart
met delven ophouden. De kansen op succès wor
den echter bedreigd, door dat in Schotland zal
worden doorgewerkt, en ook in Wales, waar het
loon afhankelijk is van den te bedingen prijs.
Voor de groote industriën kan deze staking zeer
ingrijpende gevolgen hebben. De ijzerindustrie
wordt er geheel door verlamd, zoodat de fabrikan-
ten reeds aanstalten maken om de hoogovens
binnenkort te dooven.
In Griekenland ligt de koning met zijn eer-
sten minister, die in de kamer over een groote
meerderheid beschikt, overhoop. De heer Delyannis,
gesteund door den nationalen trots der Grieken,
heeft de uifgaven voor het département van oorlog
buitensporig hoog opgedreven, om bij mogelijke
verwikkelingen bij de hand te zijn tôt het stichten
van het groot Helleensch rijk, waarvan de Grieken
droomen. De koning heeft daarom den heer Dely
annis ontslagen en de kamer ontbonden om door
een beroep op het volk dit geschilpunt tusschen
hem en zijn minister uit te maken.
BINNENLAND.
willen berichten hoe deze Kamer daarover denkt
De heer Reinders zegt, dat zijns insziens die
atschamng met zoude zijn in het belang van den
handel in 't algemeen, en den graanhandel in 't
bizonder, en evenmin in dat van de producenten
De heeren Sikkens, Maathuis, De Gock zijn van
t zelfde gevoelen, waarna de voorzitter voorstelt
negatiet te berichten, waartoe wordt besloten.
Eene missive van de Zusterkamer te Amers-
e.
De 2e kamer heeft hare werkzaamheden hervat.
De heer Bahlman heeft, nu de regeeringsontwerpen
zijn ingediend, zijn voorstellen tôt vermindering van
den zoutaccijns en lot het nemen van maatregelen
in het belang van den landbouw ingetrokken. De
heer Goeman Borgesius heeft verlof gekregen op
een nader te bepalen tijdstip de regeering te inter-
pelleeren over den toestand der krankzinnigen ge-
stichten in het algemeen en dat in den Haag in
het bijzonder. Een paar onteigeningswetten werden
aangenomen. Een uitvoerige discussie had plaats
over het al of niet wettige van het heffen van
hooge wik- en weegloonen op de groote kaasmark-
ten in Noord-Holland de minister beloofde aan de
afgevaardigden die de zaak ter sprake hadden ge
bracht een nader onderzoek.
Een adres van eenige werklieden aan 's rijks
werf te Amsterdam over pensioensberekening hield
de kamer geruimen tijd bezig. De vraag liep of
bij die berekening de jaren onder een particulieren
aannemer gewerkt, moesten meegeteld worden of
niet. De heer Heldt meende van ja, de minister
van neen. De kamer ging omtrent deze zaak over
tôt de orde van dag.
Als eersten kandidaat voor raadsheer in den hoo-
gen raad werd benoemd mr. Guljé, als lid der
rekenkamer werd voorgedragen de heer Le Bron
de Vexela, luit.-kolonel van het regiment grena
diers en jagers.
foort, d.d. 29 Januari j.l., geleidende een afdruk
van het door haar aan de 2e Kamer der Staten-
Generaal ingediend adres, houdende verzoek, de
door den heer Mr. I. A. Levy, lid dier Kamer, in-
gediende nota, in zake het ontwerp van de wet op
het faillissement, te willen ondersteunen, ten effecte,
dat het ontwerp niet worde aangenomen, dan met
wegneming der grieven, daartegen door den steller
dier nota ingebracht, zooals zulks bereids door de
adresseerende Kamer is gedaan.
De voorzitter stelt voor, de stukken voor notifi-
catie aan te nemen, waartoe wordt besloten.
Eene missive van Z.E. den Minister van
buitenlandsche zaken, d.d. 8 Februari j.l., no. 1504,
2e afd., geleidende, naar aanleiding van het door
de Kamer aan Z.E. gericht schrijven, afschrift van
het door Z.E. aan de heeren J. Wester en 12 andere
aardappelhandelaren, gegeven afwijzend antwoord
op hun adres, betreffende de verplichte overlegging
van certificaten van oorsprong, bij invoer van
aardappelen in Duitschland.
De voorzitter stelt voor, een en ander voor noti-
ficatie aan te nemen, dienovereenkomstig wordt
besloten.
Eene missive van den heer Directeur der
VERGADERING der Kamer van Koophandel en
Fabrieken, voor Hoogezand en Sappemeer,
gehouden den 2 Maart 1892.
Afwezig met kennisgeving de heer J. Berg Jz.
1. Opening der vergadering door den Voorzitter.
2. Lezing en goedkeuring der notulen van de
vorige bijeenkomst.
3. Komen ter tafel, de sedert de laatste verga
dering ingekomen stukken, zijnde:
a. Eene missive van de Zusterkamer le Rot
terdam, d.d. Januari j.l., geleidende een afdruk van
het door haar aan ZE. den Minister van Financiën
gericht adres, waarbij in overweging wordt gegeven
den zout-aecijns, met het oog op de zuivelbereiding
en de fabrikatie van margarineboter, af te schaffen
of belangrijk te verminderen, op grond dat er geene
restitutie wordt verleend van accijns van zout, dat
zich in die producten, welke worden uitgevoerd,
bevindt; en voor 't geval, het nog eenigen tijd mocht
duren, alvorens tôt dien maatregel kan worden
overgegaan, bij uitvoer zoowel van kunst- als van
natuurboter, eene restitutie van betaalden zout
accijns toe te staan, van 36 cent per 100 kilogram
boter, met verzoek, om ondersteuning.
De heer Reinders is van gevoelen dat aan het
verzoek der Rotterdammer Kamer, worde voldaan,
en stelt voor, daartoe te besluiten, hetwelk met
eenparigheid van stemmen wordt aangenomen.
b. Eene missive van Z.E. den Minister van
Waterstaat enz., d.d. 27 Januari j.l., no. 155, ge
leidende een exemplaar van een aanvullingsbîad
van de lijst der onderscheidings-seinen der Neder
landsche Oorlogs- en Koopvaardijschepen. Besloten
die lijst te voegen bij het seinboek aller natiën.
c. Eene missive van de Zusterkamer te Haarlem,
d.d. 30 Januari j.l., geleidende een afdruk van het
door haar aan Z.E. den Minister van Waterstaat
enz. gericht adres, tendeerende dat door Z.E. tus-
schenkomst de exploitatie der electrische lelepho-
nen, voor 'l vervolg worde gebracht in handen van
den Staat, met verzoek daaraan dezerzijdsch ad-
haesie te schenken.
De voorzitter stelt voor, een en ander voor no-
tificatie aan te nemen. Conform besloten.
d. Eene missive van de Zusterkamer te Arnhem,
d.d. 27 Januari j.l. no. 43, waarbij wordt kennis
gegeven, dat zij van oordeel is, dat de afschaffing
van de inhoudsmaten voor droge waren in 'l be
lang van den handel zoude zijn, met verzoek te
gist- en spiritusfabriek »Sappemeer" d.d. 8 Februari,
geleidende een afschrift van het door hem aan
ZE. de Minister van financiën ingediend rekest,
houdende verzoek dat in de gemeente Sappemeer,'
gelegenheid worde verstrektter bekoming van
vervoer- en geleibiljetten voor accijnsgoederen, en
verder tôt de accijnsen in verband staande docu-
menten met verzoek om ondersteuning. De heeren
de Gock, Reinders, Sikkens en Maathuis, zijn van
gevoelen aan het verzoek van den Directeur te
voldoen, laatstgenoemde wil nog een stap verder
gaan, en den Minister verzoeken, te Sappemeer
weer een kantoor te vestigen, zooals van af 1845
tôt 1857 het geval is geweest, waarmede de heer
Reinders zich zeer goed kan vereenigen, wijl Sap
pemeer met zijn belangrijken handel in accijns
goederen, en de zeer uitgebreide fabriek door ge-
noemden Directeur beheerd, daarop naar 't ge
voelen ook van de heeren de Gock en Sikkens,
alleszins aanspraak aeeft. De voorzitter stelt voor,'
in den geest van den heer Maathuis, een schrijven
aan den Minister te richten, waartoe wordt besloten.
h. Een brief van gebr. Scheur te Amsterdam d.d.
25 Februari j.l. houdende kennisgeving, dat zij zich
gaarne zullen belasten met de verzending van goe-
deren, bestemd voor de in 1893 te Chicago te
houden tentoonstelling.
Op voorstel van den voorzitter wordt besloten
die brief voor kennisgeving aan te nemen.
i. Eene missive van de zusterkamer te Meppel d.d.
23 Februari j.l. geleidende een afdruk van den door
haar aan de maatschappij tôt exploitatie van Staats-
spoorwegen gerichten brief, waarbij wordt verzocht
te bepalen dat de treinen om 12.40 en 2.52 n/'m
uit Arnhem doorloopen naar het noorden, mits geen
locaaltreinen zijnde. De voorzitter stelt voor, de
stukken voor notificatie aan te nemen. Gonform
besloten.
k. Eene missive van de Nederlandsche albumine
fabriek te Leiden d.d. 22 Februari j.l., geleidende een
afdruk van het door haar- aan de kamer van koop
handel en fabrieken aldaar gericht adres, houdende
verzoek, haren invloed bij de Nederlandsche re
geering te willen aanwenden dat door de Neder
landsche vertegenwoordiging bij de regeering der
vereenigde staten van Amerika, aile gepaste po-
gingen worden aangewend, om den vrijen invoer van
melksuiker in de vereenigde Staten te verkrijgen.
De heer Reinders zegt, dat die fabriek van°be-
trekkelijk weinige beteekenis is, en stelt voor, de
stukken voor kennisgeving aan te nemen, waartoe
wordt besloten.
I. Een exemplaar der verzameling van adviezen
door de landbouw-commissie aan de regeering uit-
gebracht.
m. Een exemplaar der statistiek van het verkeer
op de spoor- en tramwegen in Nederland over 1890.
n. 5 stuks bulletin internationnal des Douanes,
o. de nummers 240, 241 jaargang 1891 en de
nummers 1 tôt en met 14 jaargang 1892 der ver
zameling van consulaire en andere verslagen.
p. Een statistiek der in- en uitgevoerde goede-
ren te Gent, langs het kanaal le Tern^uzen over
Januari j.l.
De voorzitter stelt voor, die stukken te doen
circuleeren bij de leden, waartoe werd besloten.
g. Statistieken van in- en uitgevoerde goederen
gedurende de maanden December en Januari j.l.
Conform het voorstel van den voorzittter beslo
ten die in 't archief te deponeeren.
Daar niemand der leden iets voor te stellen of
mede te deelen heeft, sluit de voorzitter de ver
gadering.
melîandeld, zijn\no£ weI eene verandering
wenscht te maken. In arlikel 68 dezer verorde-
ningen komt n.l. voor, dat het gewicht der brooden
by de bakkers moet zijn van 8, 4 en 2 halve ki-
logrammen. Nu zal het gewicht wel naar dien
eisch wezen, wanneer het brood versch gebakken is
doch door lang staan kan het zich eenigszins wijzigen.'
Hierop doet ZEd.Achtb. het voorstel dit artikel
te wijzigen, met dien verstande, dat er eene speling
worde toegestaan van 1 hectogram, i hect en t
hectogram.
Al de leden verklaarden zich voor het voorstel.
llierna doet de voorzitter het voorstel de politie-
verordemngen vast te stellen, te laten drukken en
aan de Ged. Staten ter goedkeuring op te zenden.
2. Verhardmg Borgweg.
Voorz.: De heeren zijn op de hoogte van het
beslmt van den Raad der gemeente Slochteren,
welk besluit hier de vorige vergadering is ter tafel
gebracht. B. en W. zijn evenwel van meening,
dat zooals het aanbod door den Raad der gemeente
Slochteren gedaan is, het niet kan worden aange
nomen. Daarom doen B. en W. het voorstel om
er atwijzend op te beschikken.
De heer Marring: Omdat die zaak nu toch een-
maal aan den gang is, zou ik graag zien, dat het
nog wat aangehouden werd bij B. en W. Het kan
soms wezen, dat er nog eens verandering komt,
doordat byv. de Raad der gemeente Slochteren
nog eens andere besluiten nam. Het is jammer
omdat de dingen nu reeds eenmaal zoover zijn,'
dat dadelijk afgemaakt worden. Dat Slochteren
onbilhjk is, valt niet te ontkennen.
De heer Smit, (wethouder) Het verbaast mij
wel iets, dat de Burgemeester zegt, dat de meer
derheid van het Dagelijksch Bestuur er voor was,
om op het verzoek afwijzend te beschikken. Het
Dagelijksch Bestuur heeft over die zaak niet ge
sproken. Ik weet er tenminste niets van. Dat is
dus^ voor mij wel iets vreemds.
(wethouder.) Ik meen toch,
op de secretarie besproken
We hebben het niet op de
besproken, maar onder
Vergutleriug van den Raad der geni.
Hoogezandop Haandag den 7
Maart, des namiddags te nur.
Aanwezig 12 leden.
Afwezig de heer Wolthuis, zonder kennisgeving.
Nadat de vergadering door den voorzitter geopend
was, werden de notulen der vorige vergadering
voorgelezen, die zonder op- of aanmerkingen werden
goedgekeurd en vastgesteld.
Aan de orde
1. Aanvulling politieverordeningen.
De voorzitter deelt mede, dat hij in de politie
verordeningen, zooals die de vorige keer in den
De heer Meihuizen
dat we dit beneden
hebben.
De heer Smit: Mij niet bekend.
De heer Meihuizen:
wethoudersvergadering
elkaar.
De heer Smit Daar heb ik geen ja op gezegd.
Bovendien zou ik nog wel verder wilien gaan dan
de heer Marring.
Ik geloof, dat de aanleg van dien weg voor de
gemeente Hoogezand van zeer veel belang is. Het
is wel waar, we helpen vele ingezetenen der ge
meente Slochteren aan een goeden weg ten koste
van onze gemeente, maar het is toch ook in 't be
lang van Hoogezand. Ik zou er sterk voor ziin
dat de weg tôt stand kwam.
De heer Boerma Ik heb het altoos al beschouwd,
dat het eene lastige zaak was. Ik vermeen, dat
Slochteren meer belang bij dezen weg heeft dan
Hoogezand, Dat evenwel de gemeente Hoogezand
het onder houd van den weg op zich nemen moet,
vmd ik ongepast. Daarom moet het onderhoud van
den weg ook niet ten laste der gemeente Hoogezand
komen, omdat Slochteren er meer belang bfj heeft
dan wij. Wij hebben er lang zooveel belang niet
by. Dat die menschen daar uit den modderpoel
yerlost worden, daar wil ik ook nog wel iets toe
bijdragen.
De heer Kruizinga: Ik ben voor het verharden
van den Borgweg. Laatst heb ik er ook met een'
va" (len Raad der gemeente Slochteren over
gesproken, waar te kennen werd gegeven dat
als Slochteren en Hoogezand gezamentlijk' den
weg legden en het onderhoud ook voor gemeen-
schappelijke rekening kwam, het aanbod beter was
loen is er ook gesproken over het plaatsen van
eenen to boom op dien weg, waardoor het misschien
gemakkelijker zou gaan.
De heer Meihuizen Wanneer de weg aan<mlegd
wordt, krijgen we Provinciaal subsidie en nu denk
ik, dat als er een tolboom geplaatst werd, de sub
sidie wel eens geringer kan worden. Met het
voorstel van den Raad der gem. Slochteren kan ik
met medegaan.
De heer Smit Ik wou nog iets aanvoeren tegen
de bewenng van den heer Meihuizen; dat het dus
we! in t belang van Hoogezand was, dat de weg
tôt stand kwam. Vroeger waren Sappemeer en Hoo-
gezand met door grintwegen in verbinding met
Slochteren. loen heeft Sappemeer zich gehaast
om met de gemeente Slochteren in verbinding te
komen door verharde wegen. Hadden we toen de
Knypslaan in orde gemaakt en er een grintweg
gelegd dan zou de eerste trek uit Slochte
ren daar langs naar Hoogezand geweest zijn
Evenzoo is het gelegen met den Borgweg. Ver
harden we dezen weg, dan zal de trek uit de
dorpen Scharmer en Harkstede daar langs gaan.
Mij dunkt, dat had de heer Meihuizen niet uit het
oog verloren.
De heer Meihuizen: De aanleg van den weg
door Sappemeer naar Slochteren vroeger, was meer
in 't belang van Slochteren, dan van Sappemeer
en zoo is het hier ook gesteld. Slochteren heeft
hier ook meer belang bij.
De heer van der Goot brengt in 't midden, dat
het beste hier zal zyn, dat door den Raad der
gemeente Hoogezand het gevoelen uitgesproken
werd, dat tôt de tôt standkoming van den Borgwe^
door beide gemeentebesturen de helft der kosten
moet gedragen worden, ter wijl ieder de helft van
de kosten van het onderhoud moet nemen.
De heer Vos: Ik kan mij best met het gevoe-
len van den heer van der Goot vereenigen Om
dien weg maar dadelijk zoo van de baan te'schui-
ven, dat kan niet.
De heer Homveld Dat wist de voorzitter reeds
en in dien zin, zooals de heer van der Goot zegt'
is er ook reeds met Slochteren over gesproken
De heer van der Goot: Dat van B. en W was
toen geen definitief voorstel. Als wij nu iets po-
VOLKSBIAD
OOST-SOORECHT EN OMSTREKEN
VAN