jaarlijl
SRI
Dr. A.
A
Openlijk
Ëci
ont
soiteeiing JAPONSTOFFEN
Tôt het leveren
Landver
OP VRIJ
JAARLIJ
lai
van oudt
Zondai
f
Algeme*
DE
WÊÊÈÊ^
Prachtvolle
HE
op Vrij
VER
drad
gemen
de
van de cent
huishoud.
BINNENLAND.
00000000 0 0000000000
J. WESTER. Hoogezand.}
Maaiidag 2
ten huize van
CLEVERING.
WILDERVA
Woensda
7 uur, in he
Steentilpoort te
behoorende bijj
M.
des avonds te
kastelein P. I
v/m. Kleine P
HUIS, diens
taisoenpub
t
iiSpfef o
LAND, gelegenî
tôt. de boerenp
In perceelem
toebehoorende
en Mevr. de
des namiddags 1
tolhuis te Foxha'
De LANDER]
M. WIE
(op d
bene
op v
's n£
kast
ten 1
ENTREE lO
op, tôt het houdi"
BEZIT."
Tôt het laat s.
met welwillende
DAMES.
S,
huwelijk tusschen t*
ster, en GEER'
wonende te Marti
vordering der vro,
door ECHTSCHEP'
gen door de wet
Hoogezand, 18k
I*.
f 4000 of GEb
rente, xonder p,
Adres: UITG. I\
Kiel-Windeweer me
eervol ontslag uit
wegens hare benoer
geloo, terwijl er te
ontslag melding te
gemeente Hoogezan
voorzitter stelt voor
te voldoen en het c
na gedaan verzoek.
Voorzitter Ik 1
den heer Wijn, w;
ZEd. het bestek
bouwen onderwijze
keurt.
De voorzitter do
3 leden van den R
is gebracht en w
school en onderwi
voorzitter verleent
van dat punt het
De heer van d(
den Raad gesprol
zerswoning te Krc
eene bespreking gi
meer aan de eisi
met een bepaald t
n.l. om tôt de vi
derwijzerswoning 1
De heer de Ci
ander in oogensch
Kropswolde niet r
weinig lokalen, w;
onderwijzers in 1
de dupe van. Ie<
Laten we niet v<
grootste belangen
voor de jeugd. E
den heer van de
leest de heer d«
den heer Scharfl
de vernieuwing d
toestand onhoudb;
in vertimmerd, d
ramen der school
meestal dicht ged
den regen te bescl
daarheen geleid 1
onderwijzerswonii
Voorzitter: R.
geweest en hebl
ning in oogenscl
de toestand nog
direct vertimme
B. en W. van
doen. Het zal v
onderwijzers in e
in 't voorstel vai
B. en W. zich n
De heer Mari
zijn, dat er eeni
plaats hebben.
hoewel het volge
is, over het vt
doch laat dit pi
De heer Vos:
B. en W. kuni
die zoo slecht
sprake was van
en nog maar ee
bracht. Van jî
slechter, daar 1
heeft zoo allen
nog langer wel
spoediger de zaï
Daarom kan ik
stel van der Go<
De heer Smi
het adres zijn
en ze hehben v
is daar in geen
stand nu wel
wordt, dat bet
ook er over gei
lijk maar toch
zijn er ook imi
verbouwing ove
opeens zoo on|
De heer Mari
is, was er ook
Reeds vroeger
derwijzerswonin
lichtingen konde
bij dr. van Cs
putwater betrei
er verbeteringe
men tôt vertimi
keer als er sp
de school en
werd het van
In aile opzicht
om nu langer ti
De heer van
antwoorden op
daan, of het i
Al jaren en jî
aangedrongen i
Het is zeer verl
een lokaal staai
ben, en daarom
De heer Smil
ring vragen on
van den onderv
De heer Ma
een jaar of wal
boden in het
te blijven slap
en als we er st
we wel zien, d£
te nat en dof
groeien.
De heer Vos
van den heer k
eens het huis v;
gene dadelijk g
het antwoord b
hem bepaald,
afgeraden.
De heer Sm
heer Scharft er
De heer Ma
bovenkamer.
De heer Sm
ning van den h
zond is En i
die wel eens ni
wel meer huiz
die er tenminst
Dat juist die o
als er gezegd v
tenminste niets
driftiger worde
en zeggen ma;
school en wonii
de Raad onwill
onderwijs geda
school en won
volgend jaar.
De heer Boe
veel gepraat en1
school wordt te
En als we er i
ben moeten we
Eene juffrouw, die haren zin op enkele zaken ge-
steld scheen te hebben, wisselde met 't oog op de
vereischte contante betaling een bankje van veertig
gulden en voegde zich weer tusschen de koop- of
kijklustige omstanders. Al spoedig schijnt de goed-
gevulde portemonnaie in den mantelzak der juffrouw
de attentie te hebben getrokken van d'een of an-
deren boosdoener. In aile geval de beurs was al
gauw verdwenen; maar de dief of de dieven ook.
Want toen de politie allen sommeerde om te blijven
en ieder zich aan een onderzoek moest onderwerpen,
kwam er bij niemand de beurs voor den dag. Op
dit oogenblik is de politie nog zoekende naar de
schuldigen. Van de oude juffrouw, die plotseling
de stad heeft verlaten, na eerst orde op hare zaken
gesteld te hebben, is nog niets vernomen. Ten
minste niet, voor zoover ik weet.
De gemengde zangvereeniging, onder directie van
den heer Bekker, die jaarlijks eene groote uitvoe-
ring geeft met het gemengd koor in Leeuwarden,
beurtelings hier en te Leeuwarden, had eerst met
groote moeilijkheden te kampen. Zelf staat ze
voor een aanzienlijk nadeelig saldo, en nu was er
ook op het garantiefonds lang niet voldoende ge-
teekend. Een vernieuwde oproep volgde aan onze
kunstminnaars, en thans heeft het bestuur aange-
kondigd, dat de uitvoering zal doorgaan in Juni
e.k., zoodat we ons op een prachtig zomerfeest
kunnen voorbereiden. Of de voorgenomen reis
der Koninginnen kan samenvallen met die uitvoe
ring is nog niet zeker. Maar wel mag men ver-
wachten, dat die komst der Vorstinnen hier schit-
terend gevierd zal worden. Een vreemd geval
doet zich hier in de gemeente voor in zake de
gemeenteraadsverkiezing. Twee leden traden af,
de heer Mr. Quintus, die tôt kantonrechter te
Amsterdam is benoemd en de heer Vos, die we
gens ongesteldheid geene zitting heeft kunnen nemen.
Met het oog op het ongelijk aftreden der beide
nieuwe leden, waren groene en witte stembrieljes
afgegeven. En bij de weinige eenstemmigheid en
het gémis aan onderling overleg bij de verschil-
lende kiesvereenigingen alhier, sommigen zelfs be-
weren, dat het bij wijze van kiesmanoeuvre ge-
schiedde, beval de eene vereeniging den kandidaat
Smith aan voor het groene, de andere voor het
witte briefje. Het gevolg daarvan is geweest, dat
de heer Smith op het eene briefje werd gekozen
en op het andere in herstemming kwam met den
heer Brugmans. Nu zou de heer Smith hebben
kunnen afwachten, om bij dubbele keuze te be-
slissen, in welke vacature hij het liefst zitting ging
nemen; doch de wet verplichl hem om binnen
acht dagen na de benoeming kennis te geven, of
hij de benoeming al of niet aanneemt. En hij
heeft aangenomen; terwijl inmiddels de stembriefjes
weer zijn rondgezonden voor eene herstemming
tusschen de H.H. Brugmans en Smith, 't Geval
is dus, dat een lid van den raad in herstemming
komt voor eene benoeming als lid van denzelfden
gemeenteraad. Eene enkele kiesvereeniging liet
dan ook hare stem reeds opgaan, dat dit geene
herstemming is en dat men het best zal doen,
met den heer Smith ook in deze vacature te ver
kiezen, om daardoor tôt eene nieuwe vrije stem-
ming te komen. Oogenschijnlijk is daar veel voor
doch het zou licht tôt dit nadeel leiden, dat de
andere kandidaat, de heer Brugmans daardoor ge-
heel werd gedupeerd. En daar deze kandidaat is
gesteld door minstens drie kiesvereenigingen, zou
men meteen die vereenigingen dupeeren door hem
thans te laten vallen. Wij vertrouwen dan ook
wel, dat de stembus hem heden eene schitterende
meerderheid zal verschaffen, al ligt het haast te
denken, dat de slechte opkomst der kiezers door
deze verwarring nog slechter zal zijn en de treu
rige onverschilligheid in zake dezen burgerplicht
nog zal toenemen. Met eene onzer kiesvereeni
gingen loopt het niet te best. Middenstand, dat
vroeger zooveel van zich deed spreken en dat onder
de eminente leiding van den heer Bos eene macht
vertegenwoordigde in onze hoofdstad, begint zoetjes
aan af te takelen, zoodat naar ik hoor de laatste
vergadering slechts door zeven of acht personen
werd bijgewoond. En Bierling moet toch aange
nomen hebben tegen Smith te Amsterdam eene
partij van duizend punten te spelen, welke partij
binnenkort te Amsterdam zal worden afgestreden.
Het uitbreken van het zoozeer gevreesde mond
en klauwzeer in onze provincie doet menigeen het
harte bang kloppen over het nadeel, dat daardoor
allicht aan onze voorjaarsmarkten en onzen handel
zal worden berokkend. Doch de strenge maatregelen,
die er genomen zijn, schenken nog hoop, dat de
ziekte tôt den aangetasten stal beperkt kan blijven.
Wat we vurig hopen.
In eene bijeenkomst Zondagavond op de zaal van
den Heer Roelfsema te Hoogezand gehouden, werd
bij monde van den Heer H. Wolters te Martens-
hoek, namens vele ingezetenen van Hoogezand c.a.
aan den in de volgende maand naar Paramaribo
vertrekkenden leeraar Ds. C. Hoekstra, als blijk
van achting aangeboden de complété gebonden uit-
gaaf van Brockhaus Conversations Lexicon, benevens
een Album waarin de namen der gevers, sfaande
op een tafeltje met marmer blad. De heer H.
aanvaardde dit blijk van achting zijner gemeente-
leden met warme bewoordingen.
Ten overstaan van notaris Piccardt te Hoogezand,
had Zaterdag j.l., in het tolhuis van Ludeling te
Foxhol, de gewone jaarlijksche verhuring van
naweide plaats, voor Mevr. de Wed. Stheeman, Mr.
S. M. S. Modderman, Mej. de Wed. W Hoekzema
en Dr. A. W. Tresling, Mevr. de Wed. R. Hooites
en voor den heer A. Lantinga Azoon. Samen voor
870; en
Maandag den 21 Maart aldaar, werd voor de erven
van den heer I. A. Hooites voor één saisoen, ver-
huurd ruim 19 H.A. Hooiland, op de Westerbroek-
stermaden, en Hooitesheert te Foxham. Samen
voor 1684.
Zondag namiddag, 20 Maart zijn te Kropswolde
twee kapitale boerenbehuizingen in de asch gelegd.
De brand begon omstreeks drie uur in eene partij
stroo achter de behuizing van den heer W. A.
Scholten, in huur bewoond door B. Blauw. De
hevige oostenwind bracht het vuur over op het huis
van Blauw, dat spoedig in lichte laaie stond, zoodat
ook het huis van den heer E. Reinders, bewoond
door H. Kruize en den arbeider Oomkens, dat er
onmiddellijk naast stond, door het vuur werd aan-
getast. Om 5 uur waren reeds beide gebouwen
tôt den grond toe afgebrand. Men had nog bijtijds
al het vee, behalve ééne geit, en het meubiîair
weten te redden jammer echter, dat de goederen
van de dienstbode van Blauw in de vlammen om-
kwamen. De brandspuit van 't naburige Foxhol,
die men in allerijl had gehaald, was slechts in staat
de groote mestvaalten, die ook reeds vlammen begon-
nen te vatten, te behouden. Naar men ons mede-
deelde, moeten zoowel de vaste als de losse goede
ren verzekerd zijn.
Toen H. Hoving, wonende aan de Knijpslaan te
Hoogezand, Zondag morgen achter 't huis kwam,
bespeurde hij, dat uit een der aardappelkuilen, eene
partij aardappelen was ontvreemd. Hij gafhiervan
kennis aan de politie, die onmiddellijk onderzoek
instelde naar den dader of de daders; tôt heden
evenwel zonder gevolg.
't Schaap van de wedw. W. te Westerlee dat in
3 jaren tijds het levenslicht schonk aan 13 lammeren,
handhaafde deze week haar ouden roem, door we-
derom 5 jongen ter wereld te brengen, alzoo 18,
zegge achttien in 4 jaar tijds.
Uit goede bron vernemen wij, dat de boerderij
van mej. de wed. en erven K. W. v. d. Laan te
Borgercompagnie, onderhands verhuurd is aan den
heer J. Oldenburger, aan den Middenweg aldaar.
Op Maandag den 21 Maart j.l. had ten verzoeke
van G. Zwaneveld, landbouwer te Kolham, ten
huize van H. de Weerd, onder architectuur van
den heer G. Groen, gemeenteopzichter te Sloehte-
ren, de volgende aanbesteding plaats:
a werkloonen en h: de glas- en verfwerken van
een nieuw te bouwen boerenbehuizing.
Inschrijvers voor a waren de heeren:
E. van der Laan te Scharmer voor 1115
J. Roelfsema Schildwolde 1015;
H. Kampen Hélium 876;
J. Zwaneveld Scharmer 835;
Inschrijvers voor b waren de heeren:
K. Bruining
R. Radsma
A. van Ringh
C. Alons
J. Zandstra
B. Teuben
J. de Jong
A. Voorthuis
te Westerbroek voor
Hoogezand
Sappemeer
Harkstede
Hoogezand
Slochteren
140.40
129;
125;
119;
119;
107;
106;
89.
Noordbroek 21 Maart 1892. Den HeerDomela
Nieuwenhuis sprak gisterenavond in de zaal van
den Logementhouder Schrôder alhier.
Hoe ruim ook gebouwd, de ruimte was voor
zulk een verbazende toeloop te klein. Zeer velen
konden teleurgesteld terug keeren, ofschoon er ge
poogd werd om voor de vensters een woord op te
vangen.
Volgens eenparige getuigenis van vele hoorders
hadden ze geen eigenlijk nieuws gehoord, 't waren
meest »oude paarden van den stal" geweest die
men had zien draven. Niemand had 't woord ge
vraagd nadat daartoe de gelegenheid was openge
steld, dus zonder débat was een en ander stilletjes
afgeloopen.
Noordbroek, 22 Maart 1892. Ter benoeming
van een tweeden en derden candidaat voor het lid
maatschap van 't hoofdbestuur in het wat. Oldambt
zijn gisteren 40 stemmen uifgebracht. Benoemd
zijn de heeren J. Eendhuizen en F. S. Huisman
thans beide leden van 't onderdeelsbestuur.
Het aan te bieden 3-tal bestaat derhalve uit de
heeren T. L. Boelema, J. Eendhuizen en F. S
Huisman.
Benoemd tôt burgemeester van Vries de heer
H. A. Aalfs, met eervol ontslag als burgemeester
van Oldekerk.
Zuidlaren 19 Maart. Hedenavond vergastte ons
het zanggezelschap Concordia op eenen genotvollen
avond genotvol kan met recht gezegd worden
want de leden van Concordia hebben als 't ware
getoond meesters te zijn.
Op de groote nette zaal in het hôtel adegouden
leeuw" van den Heer Zondag was dan ook de be
langst.elling groot, de zaal, de grootste alhier, was
nog te klein.
Hulde aan den heer W. Andringa voor de wijze
waarop hij als directeur van Concordia fungeert
en aangenaam zou het ons zijn als Concordia bleef
voort gaan met hare studien, want eens geproefd
doet denken zulks smaakt naar meer.
Appingedam, 19 Maart. Heden avond zijn alhier
met den trein nog aangekomen één luitenant met
16 soldaten, zoodat er in het geheel 30 militairen
aanwezig zijn, om de boerenbehuizing van
den heer J. Doornbos te bewaken. Deze militairen
worden bij de ingezetenen alhier ingekwartierd
hetgeen hier nogal opzien verwekt, omdat men hier
nooit militairen heeft. Tôt nu toe heeft zich de
besmettelijke ziekte onder het vee gelukkig tôt den
stal van den heer Doornbos beperkt.
Bareveld, 20 Maart. De aanvoer op de gisteren
alhier gehouden varkensmarkt was groot; handel
middelmatig en de prijzen wat lager.
Door den raad der gemeente Appingedam is met
algemeene stemmen besloten elke reclame tegen
den hoofdelijken omslag van nu af in openbare
vergadering te behandelen.
Men zal zich herinneren, dat de Bode, het orgaan
van den bond van Nederlandsche onderwijzers, de
gemeente Heilo wilde boycotten wegens de manier
waarop zij den onderwijzer Smit aan den dijk zette.
Haar aansporingen hebben niet geholpen. Er is sedert
een benoeming geschied de heer F. W. Buyse te
Landsmeer is benoemd en de benoemde heeft
haar aanvaard. Gezegde Buyse is nog wel algemeen
lid van den bondi
Geen wonder, dat de Bode aan haar ontstemming
lucht geeft.
Annen, 17 Maart. Heden werd hier eene ver
gadering gehouden om te spreken over de verplaat-
sing van 't gemeentehuis. Tôt dusver was ailes
in Eext, op de grenzen der gemeente. Besloten
werd een adres aan den raad te zenden om op
verplaatsing van het gemeentehuis aan te dringen,
aan het bestuur overlatende de geschikste plaats
daarvoor uit te kiezen.
0
0
0
EN
X gelieel iets nieuws in afgepaste
Robes.
van aile benoodigdheden voor den schoonmaak
uit de fabriek van den heer H. MOLENAAR Jz.
te Martenshoek, beveelt zich beleefdelijk aan
F. J. JONG, Kleinemeersterstr. Sappemeer.
VERGADERING van de centrale kiesvereeniging
»de Grondwet," op Zondag 20 Maart j.l., in
het hôtel Struvé te Sappemeer.
Na het afdoen van eenige huishoudelijke zaken,
kon de voorzitter, de heer Binnerts, ongeveer hait
zeven het woord geven aan den heer Poelman, lid
der Tweede Kamer voor het district Veendam, die
welwillend de uitnoodiging tôt het houden eener
rede aangenomen had. De zaal van den heer Struvé
was overvol.
Hoewel, zoo begon de heer P., hoewel met werk
overladen heb ik de uitnoodiging van het hoofd
bestuur niet willen afslaan, omdat ik het noodig
acht dat de leden der kamer voeling houden met
hunne kiezers. Te meer had hij de uitnoodiging
aangenomen, omdat, gedurende de verkiezingscam-
pagne, hij de gelegenheid niet gehad had zijne
politieke ideën hier te ontwikkelen. Nog meer voelde
hij zich opgewekt om te spreken, omdat hij in de
uitnoodiging daartoe zag een blijk van adhaesie.
In de kamer en elders had men van spr. politiek
gezegd, dat ze onpractisch, zwevend was. Het
hoofdbestuur der kiesvereeniging was het blijkbaar
daarmede niet eens. Het had hem de keuze ge-
laten tusschen twee onderwerpen: grondbezit en
legerorganisatie. Het eerste was door hem gekozen.
Over grondbezit spreken is spreken over een
actueel onderwerp. Vroeger was het gewaagd
daarover te spreken, want grondbezit was onschend-
baar, wie er aan tornde beging majesteitsschennis.
De heer P. wist dat door eigen ervaring. Voor
13 jaren had hij reeds in eene brochure zijne ideën
over grondbezit samengevat. Hij wilde die ideën
wereldkundig maken, maar hij kon geen uitgever
vinden. In Belgie had hij zelfs beproefd een uit
gever te vinden, maar te vergeefs. Zoo bleef de
brochure liggen, tôt dat de redactie der Prov. Gron.
Gt. voor eenige jaren hem de gelegenheid aanbood
zijne ideën over grondbezit te ontwikkelen. Later
heeft de heer Van Houten in zijn ontwerp tôt her-
ziening der grondwet over de quaestie gehandeld
en vervolgens gewaagd van de uitbreiding in het
onteigeningsrecht, dat nu veel te eng is, en nu ge
legenheid geeft aan velen om in de steden te spe-
culeeren in bouwgronden.
Ailes is nu veranderd. Ieder spreekt er over.
Op de agenda van de verg. van het algem. werkl.
verbond heeft de afd. Leeuwarden doen plaatsen
de vraag of het verbond niet genegen zou zijn
zijne steun te geven aan communaal grondbezit.
Nog sterker deed het de afd. Haarlem, die het
verbond wil doen partij kiezen voor landnationali-
satie. In het buitenland vindt het onderwerp groote
belangstelling, getuige hetgeen gedaan is door Glad
stone, Collins en Ghaplain. In ons land heeft de
beweging groote afmetingen verkregen, sedert Henry
George en Flurheim hunne ideen wereldkundig
hebben gemaakt, wil de eerste door opklimmende
grondbelasting komen tôt landnationalisatie, de
laatste wil het eigendomsrecht eerbiedigen maar
den bodem onteigenen.
De quaestie over het grondbezit is belangrijk,
omdat zij een middel is tôt oplossing van het groote
maatschappelijk vraagstuk.
Ailes is hier nog ongeregeld. Wilt gij een fabriek
oprichten dan moet ge aan allerlei voorwaarden
voldoen volgens de wet. Wilt ge een bedrijf uit-
oefenen dan wordt eerst gevraagd of ge een ander
ook hindert of schade berokkent. Omtrent grond
bezit bestaan geen bepalingen. Is uw huis oud,
de wet laat u niet toe het te verbranden. Maar
hebt ge grond, dan zijt ge vrij. Wilt gij er niets
in bouwen, dien woest laten liggen, niemand kan u
dat beletten, gij moogt zooveel bezitten als ge
wilt. Bij eenig nadenken ziet men het onhoud-
bare van den toestand. Ieder heeft belang bij den
bodem, want de bodem is de eenige producent.
Rijkdom van den bodem beslist over de welvaart
van een volk. Door den rijken bodem heeft Frank-
rijk zich spoedig kunnen herstellen van de neder-
lagen in den oorlog van '70; door den rninder
rijken bodem in Duitschland zucht men daar onder
zware belastingen. De oogst van den bodem be
slist: was in Rusland de productie goed geweest er
zouden thans geen 40 millioen hongerlijdenden zijn.
Grondbezit geeft maatschappelijke macht en po-
litieken invloed en daarom is regeling daarvan
gewenscht. Als aile grond in een hand was, dan
was deze meester van het terrein, hij had den
maatschappelijken strijd gewonnen. Men heeft
wel eens beweerd dat de invloed van de patroons
op de arbeiders belemmerend is voor de invoering
van algemeen kiesrecht, maar de groote grondbe-
zitter heeft de politieke macht, want die op zijn
grond woont is van hem afhankelijk. Geen wonder
dat men hoort zeggen dat het privaat bezit moet
veranderen in communaal bezit. Maar hoe zal
deze quaestie het best geregeld worden De
spreker deelt ons enkele regelen mede, die niet
uit het oog verloren moeten worden.
Het privaat eigendomsrecht mag niet aangetast
worden. Die regel moet ook gelden voor grond
bezit. Hij verklaart zich tegen communaal bezit.
Het is wel waar dat vele grondbezitters niet langs
koninklijken weg gekomen zijn aan hun eigendom,
vaak zelfs door geweld en roof en men zou bijna
geneigd zijn te zeggen: plaats roof tegen roof,
maar dan houdt men geen rekening met de tegen-
woordige bezitters.
In de tweede plaats moet rekening gehouden
worden met de productiviteit van den bodem. De
spreker is tegen de théorie van Henry George,
Mandegoed is schandegoed, zegt men, en als de
staat, of de prov. of de gem. over den grond
mocht beschikken, dan zou blijken, dat die exploi-
tatie veel te duur was. Een privaatbezitter bestuurt
ailes beter. Daarom geen communaal bezit.
Eindelijk moet bij de wettelijke regeling het doel
van het grondbezit niet uit het oog verloren wor
den. Wil men den eigengeërfden boerenstand niet
ten gronde doen gaan, dan schijnt invoering van
een maximaal grondbezit het eenige stelsel. Wil
men den veldarbeider tegemoet komen, geef dan aan
de gemeenten het recht land aan te koopen, om
het op billijke voorwaarden te verhuren.
De spreker, hoewel hij in deze quaestie weet wat
hij wil, zal zich niet verder in de zaak verdiepen.
Het was zijn doel alleen een overzicht te geven
van de quaestie. Het politiek leven wilde hij
opwekken.
Een krachtig applaus bewees, dat de talrijke
hoorders met belangstelling naar de schoone taal
van den heer Poelman geluisterd hadden.
De heer Alb. Engelsman, secretaris van het
hoofdbestuur, opende nu het débat. Het was
hem gebleken dat de heer P. voorstander was van
klein grondbezit, hoe denkt dan de spreker over
de belasting-ontwerpen in betrekking tôt de kleine
grondbezitters. Het grondbezit van de middelklasse
blijft te zwaar gedrukt. Het groote grondbezit
durft men niet aanen het grondbezit in de
doode hand blijft onbelast.
De heer Poelman zegt, dat ook naar zijn meening
het gemiddelde grondbezit niet genoeg ontheven is.
Hij heeft de volgende berekening gemaakt. Een
landbouwer heeft 40 hect. goed land, eene waarde
vertegenwoordigend van 50 duizend gld. Hij heeft
daarop een hypotheek van 25 duizend. Reken
verder dat hij in hoofdsom en opcenten in de be-
lasting op ongeb. en geb. eigendommen, polderlasten
enz. betalen moet 500 jaarlijks. De inboedel
wordt geraamd op 5000. Dit grondbezit zou
volgens de aanhangige voorstellen belastbaar zijn
voor 19000, dus de eigenaar moet 19 betalen.
De mutatierechten worden verminderd, maar daar
van heeft hij alleen voordeel, als het land verkochl
wordt. De grondlasten worden verlaagd van 7 op
6 pCt. In dit geval bedraagt dit 26. Dus hij
moet met de eene hand geven en met de andere
ontvangen. Ook de vermindering van den zout-accijns
zal iemand die 9 koeien houdt slechts 1.50 per
jaar voordeel aanbrengen. Dit ailes is niet onop-
gemerkt gebleven in de afdeelingen der kamer. De
groote vermogens worden niet genoeg belast.
De heer Sikkens meent dat de berekening, zoo-
even gedaan, minder juist is. Hij is allhans tôt
een andere uitkomst gekomen. Volgens hem zijn
de belastingplannen nog al gunstig voor den land-
bouwenden stand. Nadat de hh. Poelman en Engels
man den heer Sikkens beantwoord hadden, door
er op te wijzen, dat de heer S. zich in zijne be
rekening vergist had, mengde zich de heer Doijes
in het débat. Hij bracht gaarne hulde aan den
spreker. Maar wil men het grondbezit beperken,
dan was noodig bepaling van het maximaal grond
bezit. In de maatschappij Nijverheid was het
denkbeeld besproken. Hij heeft stappen gedaan bij
het Ned. landb. comité, maar die denkbeelden van
Nijverheid zijn ongunstig ontvangen. Het middel
dat zij voorstaat is progressive grondbelasting.
De heer Poelman vindt dat middel onpractisch.
Grondbelasting is hatelijk, onredelijk. Er moet
komen eene rijks progressieve inkomstenbelasting.
Hij zal medewerken tôt aanneming van de aanhangige
belastingontwerpen, want er zijn twee nieuwe ele-
menten in, die hen aantrekken: er is sprake van
inkomsten en van progressieve belasting.
De heer Huber meent den heer Poelman te
moeten wijzen op een paar onnauwkeurigheden
en bespreekt zeer uitvoerig het maximaal grond
bezit, dat een schadelijken invloed zou hebben,
vooral bij vererving.
De heer Poelman repliceert, hij wil den heer
Huber niet bekeeren tôt het stelsel van maximaal
grondbezit, het is hem echter te doen geweest een
inzicht te geven in en belangstelling te wekken
voor eene alleszins belangrijke quaestie.
Den heer Engelsman doet het leed dat de heer
Poelman zoo gunstig denkt over de belasting-ont
werpen. Hij betreurt het dat onze afgevaardigde
den minister zal steunen; hij vreest dat we door deze
ontwerpen zullen verstoken blijven van wat de
grondslag van aile hervorming wezen moet uitbrei
ding van het kiesrecht.
De heer Poelman antwoordt hierop dat hij de
a.s. belasting wetten beschouwt als tijdelijk, voor-
loopig. Hij heeft het oog op het kiesrecht. En
dat dit uitgebreid zal worden, daaraan twijfelt hij
niet. De minister Tak van Poortvliet is een eerlijk
man en hij zal zijn woord houden.
De voorzitter sloot vervolgens, na den heer Poel
man bedankt en hem kracht te hebben toegewenscht
tôt volbrenging van zijn taak, de vergadering.
Openbare vergadering van den Raad
der gemeente Noorddijk,
d.d. 17 Maart.
Afwezig de heer Veltman, wegens ziekte.
De Voorz. opent de vergadering, waarna de no-
tulen der vorige vergadering worden gelezen en
onveranderd goedgekeurd.
Aan de orde komen daarop achtereenvolgens de
volgende zaken:
1. Beëediging van het nieuwe raadslid, de heer
J. Bruininga.
De heer Bruininga legde de voorgeschreven eeden
at, waarna de voorz. hem in eene hartelijke toe-
spraak geluk wenschte met zijne benoeming. Ook
de andere leden feliciteerden hem.
2. Vacature-Ruischerbrug.
De vorige maal staakten de stemmen, aangaande
de zaak, of men te Ruischerbrug een onderwijzer
of eene onderwijzeres zou benoemen, thans nog-
maals in stemming gebracht, had wederom staking
van stemmen plaats. De heeren Bruininga, Kruijer
en Everts verklaarden zich voor een onderwijzer, de
heeren Emmelkamp, Weender en Wolthuis zich er
tegen. Art. 50 der gemeentewet was alzoo toe-
passelijk.
Hierop werd besloten, dat de solliciteerende on-
derwijzeressen proefles zouden geven.
3. Hondenbelasting.
Het kohier van hondenbelasting, 169.50 aan-
wijzende, werd goedgekeurd.
4. Proces-verbaal van kasopneming over 't eerste
kwartaal van 1892. Voor kennisgeving aange
nomen.
5. Schoolverslag.
De plaatselijke schoolcommissie had het school
verslag over 1891 ingezonden. De voorzitter deelde
het voornaamste er uit mede. Wij stippen erhet
volgende uit aan. De jaarwedden der onderwijzers
bedroegen 3597.21 R de kosten voor het stichten
en onderhouden van schoollokalen en onderwijzers-
woningen 3453.39j, onderhoud schoolmeubelen
572.741, kosten verlichting en verwarming der
schoollokalen 311.14. Van de schoolgaande kin-
deren wordt van 56 't voile schoolgeld 3 per
jaar), van 62 't halve schoolgeld 1.50 per jaar)
betaald, terwijl voor 113 kinderen het schoolbezoek
kosteloos is. De commissie zegt, dat het school-
verzuim vrij groot is, maar slechts één kind bene-
den 12 jaar gaat niet ter school.
6 Adres van J. B. Knollema, om hem het
onderhoud van den Stadsweg onderhands te ver-
pachten. Verdaagd.
7. Adres van den arr. schoolopziener, aangaande
'tbesluit, in de vorige vergadering genomen, om
twee maand op kosten der gemeente in 't onderwijs
te voorzien bij ziekte of ontstentenis van een van
't onderwijzend personeel. Voor kennisgeving
aangenomen.
Hiermede sloot de voorz. de vergadering.
POSTKANTOOR SAPPEMEER.
Met ingang 1 April 1892, bedraagt het port der
brieven naar plaatsen in het binnenland:
Van een gewicht van 15 gram 5 cent.
15200 10
200500 15
Maximumgewicht 2 K.G.
Het lager port der brieven 3 cent bedoeld bij
art. 3 der wet van 15 April 1891 (Staatsblad no.
87), is van het postkantoor Sappemeer van toepas-
sing op brieven naar:
Achterdiep
Borgercompagnie tôt aan 't verlaat (de beide
zij den)
Kleinemeer
Kostverloren of Zwarteweg;
Noordbroeksterveen tôt Arend v. d. Veen;
Spitsbergen tôt J. Uildriks;
Tripscompagnie tôt Markus Oldenziel (G 47);
Hoeven)
verder het zoogenaamde eiland tôt C 39 (J.
en daarna tusschen Tripscompagnie en Borgercomp
tôt C 50 (J. Niemeijer).
De Directeur:
P. J. MEERBURG.
N A A M L IJ T
der plaatsen, wijken of buurten, binnen den kring
van de volgende postkantoren, waarvoor het
port der brieven van meer dan 200 gram
binnen dien kring ter post bezorgd en
besteld, bij vooruitbetaling bedraagt
3 cent voor een brief van niet meer dan 15 gram,
5 boven 15 tôt en met 200
en, bij niet-vooruitbetaling, 5 cent meer.
(Art. 3 der wet van 15 April 1891, Staatsblad no. 87).
ZUIDBROEK
Oosteind, Oudedijk, 't Poellje, Spitsbergen, Trips
compagnie (gem. Zuidbroek), Tusschenklappen (gem.
Zuidbroek) No. 4883 Wjjk D, Uiterburen, Zuid
broek, Zuidbroeksterveen.
Oiige
liaar
