(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1892 | 27 maart 1892 | pagina 1

Ile ëpion.

No. 25.

ZONDAG 27 Maart 1892.

22e Jaargang.

VAN

Waardeering.

FEUILLETON.

BOE0ISIÏÏ8 2001, SAPPEMEEE.

Inzending van Advertentiëri en ïngezonden Stnkken des Dinsdags- en Vrijdagsavonds vôôr zes uur by de ïïitgevers.

Bij deze courant behoort een bijvoetjsel.

BïïITENLAND.

Dit BLAD verschijnt iederen ZONDAG en WOENSDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden 35 cents,
franco per post 45 cents.

Enkele nommers 5 cents.

U 1 T G A V

PRIJS der ADVERTENTIËN Van 1—5 regels 85 cents
mdere regel meer ÎO cents. Groote letters worden naar plaats-
ruimte berekend. Abonnement lager. Dezelfde advertentie, in eens
voor 3-maal plaatsing besteld, is de derde plaatsing gratis.

Van NIEUWE SCHANS naar HARLINGEN.

Vertr. N.-Schans *6,16 «7,40 *8,55 11,41*2,52

Winschoten 6,33 47,58 9,12 11,56 3,09

Zwolle 5,58 8,38 10,58 11,7 1,59 e'si
6,42 9,18 11,83 11,50
7.66 10,34 12,20 1,8
8,15 10,48 1,17
8,24 10,57 1,26
8,32 11,5 1,34
8,40 11,18 12,45 1,42

6,— 7,12 10,44 1,24
7,38 8,58 12,27 2,57

WEEKKALENDER.

Zondag 27 Maart. Maandag 28. Dinsdag 29.
Woensdag 30. Donderdag 31. Vrijdag 1
April. Zaterdag 2.

Zonsopgang, Zaterdag 2 April te 5.35 onder te
6.34.

Nieuwe maan Maandag 28 Maart.

Jaar-, paarde- eu beestemarkten.

Maandag 28 Maart, Groningen p.

Woensdag 30 Maart, Appingedam p.

In het voorlaatste nommer van het sociaal week-
blad schreef de rédacteur, de heer Kerdijk: voor
onze maag is de lectuur van één orgaan als recht
voor allen al ruimschoots voldoende. Daarom be-
hooren wij niet tôt de lezers van de volksonder-
wijzer, een maandblad van sociaal-democratische
onderwijzers. Maar wat geest er in heerscht, zien
wij, wanneer zoo nu en dan een nommer ons
wordt toegezonden. Zoo in dat van deze maand.
Wij doen er slechts één greep uit; uit een artikel
over een vergadering van de amsterdamsche afd.
van volksonderwijs II, waar gesproken en geoor-
deeld werd over zekere daad van de amsterdam
sche afd. van den Bond van Nederlandsche Onder
wijzers, met betrekking tôt het verstrekken van
voedsel aan schoolkinderen.

In dat artikel leest men »Een ander licht walmde
ook nog even. De heer Degenhart ex-hoofd
zag in het streven van den bond een poging, om
langs een omweg tôt de verwezenlijking van soci-
alistische denkbeelden te komen. Die weg voert
tôt minachting en verachting van den onderwij-
zers-stand. Zeg, waarde heer Degenhardt, gij hebt
nu pensioen, en verteer dat nu, maar vertel uw
kelder-ideëen over het socialisme niet in het open-
baar, blijf achter je kachel Gij moet u niet be-
lachelijk maken.

Aan aile lofzangen komt een einde en zoo ook
aan de ouderwetsche praatjes. Oude menschen, die
met het libérale gootwater zijn groot gebracht,
moeten niet over het socialisme spreken." Hier geldt
het een man, die roemen mag op een lang en
rusteloos arbeidzaam leven in den dienst der be-
langen van onderwijs en onderwijzers. Een man,
zooals geene beroepskring er vele heeft aan te

wijzen, hem evenarend in toewijding en degelijk-
heid. Een man, tôt wien ieder jeugdig onder-
wijzeronverschillig van welke richtingmet
eerbied behoorde op te zien als een voorbeeld
ter navolging in trouw aan zijn levenstaak. En over
dien man wordt geschreven op zulk een wijze.
De heer Kerdijk haalt hierbij aan het woord van
een duitsch schrijver, die zegt niet de zegepraal
der sociaal-democraten vreezen wij om den com-
munistische toekomst-staat mogen wij gerust lachen.
Maar hun wijze van strijdvoeren is het, die in
zedelijk opzicht verderfelijk werkt.

Ieder die zijn aandacht schenkt aan de wijze,
waarop de strijd op staatkundig en maatschappelijk
gebied gevoerd wordt, zal moeten erkennen, dat
daarin gebrek aan waardeering van den tegenstan-
der valt op te merken. En dat gebrek is niet
eigen aan eene partij of eene richting, neen, aller-
wege openbaart het zich. Men hoort somwijlen
jeugdige menschen op spottenden toon spreken over
personen, wier namen in het geschiedboek der
menschenwereld met eere genoemd worden, ja
het gebeurt zelfs, dat menschen, die nauwelijks iets
weten van de samenstelling onzer maatschappij met
minachting gewagen over dezulken, die na rijp en
diep nadenken hunne plannen tôt hervorming van
sociale toestanden geopenbaard hebben. Het treft
ons weer in deze dagen nu de belasting-ontwerpen
van den minister Pierson besproken worden. Bij
velen vinden ze onvoorwaardelijke veroordeeling,
door anderen worden ze eenvoudig in een bespot-
telijk daglicht geplaatst en slechts zeer weinigen
waardeeren ze als een eerste poging althans om
belastinghervorming tôt stand te brengen. Hoewel
ieder weet of althans weten kan, dat de minister
een der bekwaamste mannen op financieel gebied
is, hoewel bekend is dat hij uit werkelijk vader-
landsliefde de ministeriëele portefeuille aangenomen
heeft, wordt over hem soms gesproken als ware
hij de grootste stumper, en dat wordt gedaan door
dezulken, die niet waardig zijn hem de schoenriemen
te ontbinden.

Komt dit gebrek aan waardeering voort uit de
erkenning van het onbeperkt recht der kritiek
De kinderen van dezen tijd zijn groot gebracht met
de leus men mag vrijelijk ailes onderzoeken, ailes
beoordeelen.

Maar dat recht om te oordeelen zouden we nie-
mand willen ontzeggen, als hij maar toont het ver-
mogen tôt oordeelen te bezitten, want hier is macht

recht. Doch wie oordeelen wil moet ook kunnen
waardeeren. Ieder heeft recht zijne meening te
plaatsen tegenover die van een ander, maar die
het doet, hij wachte er zich voor den tegenstander
verdacht te maken, of zelf te verdenken van one-
dele bedoelingen, hij wachte er zich vooral voor
de persoon met de zaak te verwarren. En dat
zien we helaas, zoo dikwijls, argumenten worden
niet aangevoerd, maar de persoon wordt aange-
vallen alsof dat iets baten kon.

Dat gebrek aan waardeering is ook de reden,
waarom er zoo weinig samenwerking is tusschen
degenen, die, hoewel niet in ailes gelijk denkend,
toch met warme liefde voor de maatschappij eh
het geheele vaderland vervuld zijn. Zij die kon-
den samenwerken, als het om een goede en edele
zaak te doen is, ze stooten elkander af. Men kib-
belt en twist, maar men komt niet verder.

Het wordt spoedig een strijd over personen en
natuurlijk is zoo het gebrek aan waardeering een
oorzaak, waarom de oplossing van menige vraag
verlraagd wordt.

Een ander gevolg van dat gebrek aan waardee
ring is dat meenigeen begint te gelooven aan
eigen onfeilbaarheid. De eigen meening, de eigene
opvatting is de waarheid, zoo denken velen, want
ze hebben langzamerhand het vermogen verloren
om de meeningen van anderen onpartijdig te on
derzoeken. Langzamerhand zijn ze zoover gekomen,
dat ze het niet noodig achten anderen te beoor
deelen, maar ze veroordeelen anderen terstond, als
deze zich tegen hunne onfeilbaarheid aankanten.

Het is een jammerlijk verschijnsel, waarop wij
de aandacht vestigden, een verschijnsel waartegen
de strijd moet aangebonden worden. En zeker is
hier voor ouders en vooral voor onderwijzers een
schoone taak weggelegd. Indien ouders er voor
waakten dat hunne kinderen nooit minachtend zich
uitlieten over menschen van verdienste, indien on
derwijzers zorgden dat steeds met achting, met
eerbied gesproken werd over personen in de ge-
geschiedenis, wier daden en woorden hun tijd ten
zegen waren, maar ook zegen verspreid hebben
nadat ze waren heengegaan, dan zeker zouden we
van dat gebrek aan waardeering spoedig verlost
kunnen worden. Immers waf in de jeugd levendig
wordt gevoeld, dat doet ook in later tijd zijn heii-
zame werking bespeuren. De goede indrukken in
de jeugd ontvangen brengen voor later jaren de
heerlijkste vruchten voort.

De heeren Wilh. Buchloh, uit Ruhrort, en H.
Ileckmann, scheepskapitein uit Homberg deden
Donderdagavond j.L, in gezelschap van den machi-
nfifabi ikant Schmitz, uit Homborg, een© proefvcisirt
naar Hochfeld met de schroefboot Heinrich. Deze
boot, toebehoorende aan de beide eerstgenoemde
heeren, was bij de firma Schmitz in reparatie geweest.

Op de terugreis werd bij Werthausen opgedraaidj
ten einde te onderzoeken wat de oorzaak kon zijn
van een vreemd geklop aan een der cylinders.
Toen men de reis wilde voortzetten en de machine
weer in beweging kwam, sprong het deksel van
den laagdrukcyhnder plotseling aan stukken. Be-
halve de heeren Buchloh en Schmitz, bevonden zich
op dat oogenblik ook nog in de machinekamer de
machmemeester Weimann, benevens twee stokers
en een machinist. Verder sprong kapiteinHeckman,
die boven op het dek stond, ook nog naar beneden.
Deze zeven personen zijn door den gloeiend heeten
stoom allen om t leven gekomen. De kapitein kon
zich nog tôt op het dek voortsleepen, doch stierf
reeds na 8 uren van vreeslijk lijden. Een stoker
had zijn bovenlichaam door een gat naar buiten
gewrongen hij bleef echter halverlijve steken,
zoodat zijn onderlijf letterlijk werd gestoofd. Hij
werd nog te Duisburg naar 't ziekenhuis gebracht,
waar hij weldra overleed. Vijf van de zeven ver-
ongelukten waren vaders van gezinnen. Heel
Ruhrort en Homberg betuigen hunne deelneming
bij deze vreeselijke ramp. Aile schepen lieten da-
delijk de vlag halfstok waaien.

Onder de dooden is ook een Nederlander, nl.de
stoker Bosmann, uit Rotterdam. Alleen de stuur-
man en een scheepsjongen, die op het dek waren,
bleven ongedeerd.

Een artillerist te Weenen, zich met een kogel
uit een Werndlgeweer van het leven beroovende,
heeft daarbij tevens een zijner kameraden gedood
en een andere gekwetst. De kogel namelijk,
gaande door de borst van den zelfmoordenaar,
doorboorde het hoofd van een achter hem staanden
soldaat en bleef daarna steken in den arm van
een derde.

In de openbare school te Biddesford is Vrijdag
onder schooltijd, de zoldering van het lokaal inge-
stort. De tachtig kinderen, die er aanwezig waren
wei den allen daaronder bedolven en meer of minder
ernstig gewond. Twee waren in zulk een toestand,
dat men hen naar het gasthuis moest brengen.

Te Saint Nazaire is ten aanzien van tienduizend
menschen zekere David onthoofd, die een grijsaard
had vermoord. Hij legde eene geheel buitengewone
koelbloedigheid aan den dag, herhaaldelijk ver-
klarende dat hij den dood had verdiend. Hij hield
zelfs eene aanspraak, waarin hij zijne hoorders
vermaande kwade samenspraken te vlieden en gods-

Roman uit den Noord-Amerikaanschen
burgeroorlog,

BALDIJIN MflLIHAFSEîî.

32)

De beide mannen roeiden zoo snel ze konden,
het oog over den schouder heen gericht op de
brandende boot, waaruit zij weldra een breede
vuurzuil zagen opstijgen. Ook de tweede boot
kon aan den verzengenden gloed niet lang weerstand
bieden van buiten vatte ze vuur en weldra stegen
de vlammen tegelijk omhoog.

Huiveringwekkend schoon was het schouwspel,
waarop de maan neerzag, terwijl haar schijnsel
verbleekte voor den donkeren vuurgloed.

Eindelijk vonden de lekkende vlammen geen
voedsel meer; ze werden lager en lager, tôt nog
slechts vonken opspatten.

Nicodemo en Alonzo hadden nauwelijks een woord
gewisseld eerst toen het schouwspel van den brand
niet langer hun oog boeide, zeide Nicodemo, als tôt
zich zelf sprekend: «God gave dat het moorden
een einde nam Het is een vreeselijke tijd. Men-
schenlevens te vernietigen wordt gewoonte kinder-
harten worden vergiftigd vrouwen, door de natuur
bevoorrecht, geschapen voor huiselijk geluk, ver-
anderen in tijgerinnen. Zal haar hart ooit weder
toegankelijk zijn voor den veredelenden invloed van
zachtere aandoeningen, van heilige liefde Dieper
doopte hij de roeispaan in den stroom, alsof hij
dezen verantwoordelijk stelde voor de wegen van
het noodlot.

Alonzo, bekend men de sombere stemming van
zijn vriend, gaf geen ant.woord. Hij hield een bocht
in de rivier in het oog, waarheen hij de boot
stuurde. Het was de mond eener beek. Nicodemo,
in somber gepeins verdiept, roeide werktuigelijk

voort, tôt ze eindelijk landden. De boot werd
vastgelegd en ze vervolgden te voet hun weg.
Nicodemo droeg het kistje, terwijl Vagevuur, die
zich blijkbaar op bekend terrein bevond, hun als
gids voorging.

Onder dicht geboomte voortgaande, kwamen zij
weldra aan een open ruimte, waar zich verscheiden
blokhuizen bevonden. Vagevuur klopte aan de eerste
deur. Een zonderling krassende stem antwoordde
de deur werd geopend en op den drempel stond
een forsch gebouwde neger, van buitengewone
lengte. Het was licht genoeg de morgen brak
reeds aan om op zijn donker gelaat blijde ver-
bazing te lezen, die echter wel een tegenstelling
vormde met het groote blok hout, dat hij in de
vuist hield.

»Ben jij het, Vagevuur?" zeide hij met een
vroolijken grijns, »ik hoorde het reeds aan het
kloppen. Het hadden echter ook Zuidelijken kun
nen zijn, die hier ontsnapte slaven kwamen zoeken;
dan had ik ze danig op den kop gegeven. Vervloekt
er zijn geen slaven meer wij zijn allen vrij
geworden Nu bemerkte hij Nicodemo en Al
onzo en maakte een linksche buiging. »Welkom,
heeren," ging hij voort, «ik heb sedert midder-
nacht op u gewacht en even lang staan depanne-
koeken gereed met een gebraden schapenboul en
een bed, zoo verbazend zacht

»Goed, goed, Teminy," viel Nicodemo hem in de
rede, terwijl uit zijn toon bleek, dat hij tôt een
ouden bekende sprak, »ik ben geen meester van
mijn tijd, dat weet niemand beter dan gij voordat
we echter aan den maaltijd gaan, zou ik je nog
wel een paar vragen willen doen, die natuurlijk
onder ons drieën moeten blijven," Hij wees daarbij
op zijn metgezel.

»Ga jij naar binnen, Vagevuur," zeide Temmy
tôt zijn neef, »je weet waar brood te vinden is.
Eet daarvan zooveel als je wilt en leg je dan op
eén oor." Nadat Vagevuur in het blokhuis ver-
dwenen was, voegde de neger er bij; «Aïs het
tusschen ons moet blijven, behoeft de knaap het
niet te hooren."

«Je bent de verstandigste neger, dien ik ooit
zag," verklaarde Nicodemo met vriendelijken spot,

«maar ter zake. Zijn er ook weer vluchtelingen
uit het Zuiden bij je geweest

«Zeker, mijnheer; er gaat geen dag voorbij, dat
er niet een bij Temmy komt. Meestal gelukt het mij
werk voor hen te vinden, of ze nemen dienst bij
het leger. Het zullen verduiveld goede soldaten
zijn, die den Zuiderlijken hun deel wel zullen geven."

«Kun je mij binnen veertien dagen een zestal
negers bezorgen, op wie ik volkomen kan vertrou-
wen? Ik moet hen twee dagen in dienst hebben.
Je weet, ik verlang geen arbeid zonder er voor te
betalen."

«Zeker, mijnheer, wel twee dozijn, het is maar
de vraag wat ze doen moeten."

«Een roeitocht op de Missisippi. Waarheen, doet
niets ter zake."

«Zeelui dus. Ik zal hen uitzoeken, mijnheer,
jongens, die een roeispaan hanteeren alsof het een
veer is."

«Goed, Temmy, maar tôt op het laatste uur zeg
je hun niet, waar voor het is; dat moet geheim
blijven. Zoover ik weet, heb je twee booten."

«Twee, zoo als er niet beter zijn. De eene kent
mijnheer, de andere is driemaal zoo groot."

«Des te beter, Temmy! Het verdere spreken
wij later wel af. Vagevuur moet zoolang in de
stad blijven, om je elk oogenblik een boodschap te
kunnen brengen. Ik hoop nu maar, dat de be-
schermelingen zich goed zullen gedragen en hier in
de buurt geen aanstoot geven, waardoor zij de
aandacht zouden kunnen trekken."

«Ze gedragen zich als heeren en ik zorg er voor,
dat ze zich niet aan eens anders goed vergrijpen.
Ieder, die komt, moet mij zijn geld afgeven menig-
een beeft den zak vol maar veel of weinig, ailes
komt in één pot en daaruit worden ze verbazend
goed verzorgd. De negers zullen nu ook toonen,
dat ze waard zijn vrij gemaakt te worden."

«Goed zoo, Temmy, jij bent en blijft toch de
eerste van aile negers. Maar nu naar binnen.
We hebben een moeilijken nacht achter ons en
verlangen naar wat et en en rust. Ik denk hier
een paar dagen te blijven, maar in het geheim,
vergeet dat niet. Mijn vriend echter gaat morgen
weer weg."

«In orde mijnheer," antwoordde de neger, trotsch
op het hem betoonde vertrouwen. Hij ging zijn
gasten voor in zijn huis, waar de eenvoudige maal
tijd hen wachtte.

De zon was reeds opgegaan, toen de maaltijd
was afgeloopen voordat ze echter hun leger op
den zolder opzochten, toefden ze nog een oogenblik.
Met het buitgemaakte kistje tusschen hen, zaten
Nicodemo en Alonzo voor den haard. Brief voor
bnef werd uit het kistje genomen elk papier werd
zorgvuldig onderzocht om aïs waardeloos aan de
vlammen te worden prijsgegeven of met zorg ter
zijde gelegd. Nicodemo nam de laatsten in bewa-
ring. Ten slotte werd het kistje verbrand en
daarmee was het laatste spoor vernietigd, dat door
verraders gebruikt zou kunnen worden.

VEERTIENDE HOOFDSTUK.

Verscheiden dagen toefde Oliva reeds bij Mar-
garetha alleen in de avonduren verliet ze het huis
om met haar gastvrouw een oogenblik in den tuin
te gaan. Oliva's sombere ernst boezemde hetlief-
tallige jonge meisje een angstigen eerbied in, toch
waren er ook oogenblikken, waarin Oliva aan zach
tere opwellingen toegaf. De vriendelijke bejegening
van Margaretha trof haar somtijds tôt tranen toe.
Zeker kwam dan de gedachte bij haar op, hoe zij
zelf eenmaal ook jong, hoopvol en onschuldig was
geweest. Somtijds echter, te midden dier herin-
neringen uit haar jeugd, kwam er plotseling een
donkere schaduw op haar gelaat en rukte Marga
retha heftig haar hand weg, als vreesde zij dat haar
aanraking het onschuldige kind bezoedelen zou.

«Wie kon zijn, als gij," zeide ze met haar diepe
stem, luchtgevend aan den aandrang van haar hart
«mag waailijk gelukkig heeten, kind. Ik hoop, dat
ge uw zielrust moogt behouden voor altijd; dat het
noodlot u nimmer in aanraking mag brengen met
lieden, voor wie niets heilig is Zij hield op,
zich geweld aandoende om niet nog meer té
zeggen.

(Wordt vervolgd.)

VOLKSBLAD

00ST-600RECHT IN 0MSTR1EIN.

j

VAN

""1 Iflfl MJM11 OU2,

Scheemda 6.47 S 8,10 9,23 12,08 8,21

Znidbroek 7,00 5 8,21 9,34 12,19 3,32

Hoogezand 7,13 0 8,34 9,45 12,28 3,43

Kropswolde 7,19 S 8,40 9,50 12,34 3,49

Aank. Groningen 7,32 8,54 10,3 12,47 4,1
Vertr. 7,36 10,8 1,46 5,4
Leeuwarden 9,03 11,81 3,13 6,27
Aank. Harlingen 9,89 12,7 8,49 7,6

De met een gemerkte treinen stoppen aan den Borgercompagniesterweg (wachtp. 87), tôt het
opnemen en nitlaten van reiziger». De trein welke des voorm. 8.56 van N.-Scliana vertrekt, neemt
Diasdags geen reizigers op voor Groningen.

5,30
5,44
5,51
6,00
6,08
6,13
6,26
6,32

8,33
8,48
8,56
9,07
9,16
9,21
9,33
9,40

9,44 11,4
10,20 11,40

Van HARLINGEN naar NIEUWE SCHANS.

Vertr. Harlingen

Leeuwarden
Aank. Groningen
Vertr.
Kropswolde
Hoogezand
Znidbroek
Scheemda
WinBchoten
Aank. N.-Schans

*6.30
6,44
6,50
7,1
7,16
7.24
7,40

7,2
7,43
9,1
9,6
9,20
9,26
9.35
9,50
9,58
10,12

9,40
11,26
12,44
*12,49
1,03
1,09
1,20
1,35
1,43
1,59

1,10 8,29 5,46

1,56 5,6 8,00

3,8 6,24 9,18

3,22 *6,32 10,45

3,36 6,46 10,59

3,42 6,52 11,05

3,51 7,3 11,14

4,6 7,19 11,29

4,14 7,27 11,37

4,28 7,43 11,51

Van GRONINGEN naar DELFZÏJL
Aankomst DELFZÏJL

Van GRONINGEN naar MEPPELARNHEM
Vertr. Groningen 6,26 8,— 10,23 12,52 4,9 6,3
6,35 10,32 1,1 4,18
6,42 10,40
6,51 10,49
7,7 8,26 11,7
8,15 9,17 12,23
8,54 9,49 1,3
9,40 10,24 2,15
9,59 10,42 2,56
10,37 11,15 3,37

7,45 11,18 1,48 5,14 7,56 10,46 II Van DELFZÏJL naar GRONINGEN
9,20 12,60 3,23 6,49 9,33 12,20 Aankomst GRONINGEN

Haren
De Punt
Vries-Znidl.
Assen
Meppel
Aank. Zwolle
Deventer
Zntfen
Arnhem

8,10
8 19

1,9 4,26 8^27
1,18 4,35 8,36
1,35 4,55 6,56 8,52
2,50 6,10 7,47 10,10
3,30 6,50 8.17 10,50
4,15 7,38 9,41
4,38 8,3 10,5
5,26 8,57 10,50

Sneldienst van Groningen 8,naar Amsterdam, welke des avonds te 10,42 aldaar retonrneert,

Van ARNHEM naar MEPPELGRONINGEN.
Vertr. Arnhem 6,26 9,20 9,20 10,10 2 52

Zntfen 7,18 10,6 10,6 11,48 8 88

Deventer 7,48 10,24 10,24 12 18 4 22

Aank.

Meppel
Assen

Vries-Znidl.
De Punt
Haren
Groningen

7,5
7,41
8,5
8,52

9,2

2,47 7,42

4,2 8,56 10,17

4,16 9,10

4,25 9,19

4,38 9,27

4,41 9,85 10,42

4,52 8,30

6,25 10,2

DOOR