22e Jaargang. RU% C Een nuttig boek. 7 VOLKSBLAD van Oost-Goorecht en Oinstreken van Woensdag 13 April 1892, No. 30. VERVOLG BINNENLAND. by de TJitgevers. XENLAND. I EtEN enz. 1891. BEHOORENDE BIJ HET Noordbroek, 11 April 1892. Als iets bijzonders dient vermelding, dat onze broodbakker Ausema de aardappels egaal in rijen heeft staan in zijn tuintje. Als kweeker van vroege vruchten schijnt de man als »hoogelandster" ons de baas te zijn. Slochteren, 10 April 1892. J.l. Zaterdagavond had er ten huize van J. B. Ruben alhier eene, volgens advertentie in dit blad uitgeschreven, bij- eenkomst plaats van eenige arbeiders, om een werk- liedenvereeniging op te richten. Vele arbeiders hadden elkaar onderling beloofd op die bijeenkomst te zullen komen, doch het is bij beloften gebleven, daar er maar weinigen aanwezig waren. Het doel, waarom deze vergadering zou plaats hebben, was te trachten eene verandering in de broodprijzen te krijgen. Wat toch is het geval. Reeds sedert eenigen tijd wordt uit andere ge- meenten in onze gemeente brood ingevoerd, hetgeen tegen een lageren prijs te koopen is, dan wij het hier bij de bakkers kunnen krijgen. En dit ver- schil was nog al groot, soms 6 et., hetgeen in een arbeidershuisgezin, waar soms 4 5 brooden in de week verbruikt worden, nog al wat beteekent. De personen bij Ruben bijeengekomen, hadden nu het plan ook hier een broodentrepôt op te richten, waar dan de arbeiders het brood, dat hier ingevoerd zou worden tegen dien verlaagden prijs zouden kunnen verkrijgen. De bijeenkomst is in zooverre geslaagd, dat er eenige handteekeningen van per sonen verworven zijn, die de vereening zullen steunen. Vervolgens zal eene op die vergadering opgemaakte lijst aan anderen ter teekening worden aangeboden, terwijl er spoedig eene nieuwe bijeenkomst zal plaats hebben, om verdere besluiten te nemen, als opmaking van een règlement, plaats waar het brood zal gebracht worden enz. enz. Emmen, 11 April. Voor deze streken zijn de omstandigheden sedert verleden jaar beter gewor- den. Yarkens verkoopt men weer tegen flinke prijzen; biggen brengen een gulden per week op. De handel is evenwel niet altijd even vlug, daar de uitvoer naar Duitschland niet geregeld plaats heeft. Onder de landbouwers heerscht tegenwoordig opgewekt leven. Sedert meer dan een jaar be- staat hier eene bloeiende landbouwvereeniging, die reeds voor duizenden guldens aan veevoeder, kunst- mest, dekriet, enz. heeft aangekocbt. Bovendien is door die vereeniging reeds eene waag opgericht en wordt sedert een paar maanden druk gesproken over de oprichting van een coôperatieve boterfa- briek. Kunstmest doet hier een roemvollen ver- overingstocht op de veenachtige, vochtige wei- landen voldoet hij uitstekend. Heeft men reeds eenige jaren kaïniet daarop gebruikt, nu begint men door het lezen van landbouwcouranten en van enkele eenvoudig geschreven boekjes in te zien, dat het gebruik van één soort kunstmest glad ver- keerd is. De oogen worden geopend voor de noodzakelijkheid, de plant ailes te geven, wat voor haar groei noodig is, d. i. kali, phosphorzuur, stik- stof en kalk, welke vier stoffen eveneens in ge- wonen mest voorkomen. Men ziet dus, welk een zegen een landbouwvereeniging voor de boeren kan zijn. Het spreekwoordelijk geworden gezonde verstand der Drentsche landbouwers heeft zich hier niet onbetuigd gelaten. Kiel-Windeweer d.d. 11 April 1892. Het aardappelpoten is hier in vollen gang, enkele land bouwers kunnen ze voor Paschen al aan den schoot der aarde toevertrouwen. Er worden vele hectaren met aardappels bepoot, misschien ook al om dat de tabrikanten 1 in voorkoop bieden, waarvoornog al wat verkocht is. Haverzaaien is hier gebeurd op een enkele uitzondering na. In deze environs is veel kunstmest verbruikt, dat, als dit van 't jaar goed voldoet, op een ander jaar nog veel meer zal worden aangewend, wat dan misschien wel invloed zal hebben op den prijs van den stalmest. De rijksambtenaar de Groot is verplaatst van Valtermond naar Slochteren. Wegens het onbevoegd uitoefenen van de genees- kunde (massage), is voor den kantonrechter te Gro- ningen gedagvaard de Heer H. Soeter, «heilgymnast" te Groningen. In deze zaak zullen gehoord worden de doctoren Ranneft, Van den Berg, te Groningen Schônfeld, te Finsterwolde, en Tresling, te Nieuwe- Schans. Door den heer commissaris der koningin in deze irovincie zijn tôt rijksschatters voor de personeele >elasting benoemd, in de contrôle Groningen, lste afdeeling, de heeren G. Jansen, T. L. Schuitema, P. B. ten Velthuis, J. F. Lijbering, N. W. Lit, L. Mensinga, allen te Groningen, F. Alons te Hooge- zand, J. G. Siccama te Leek in de contrôle Groningen, 2de afdeeling, de heeren W. Brugma te Winsum, P. Frôlich te Leek, J. P. Piekée te Sauwerd, A. Aikema te Grootegast in de con- contrôle Delfzijl, de heeren R. Kuen te Deltzijl, J. Meijer Gzn. te Appingedam, A. Woldendorp te Be- dum, D. Brekenstein te Godlinze in de contrôle Winschoten, de heeren H. W. Borgeld te Wedde, P. L. Dinkla P.z. te Bellingwolde, L. R. Bodeker te Oude Pekela, J. Muller te Scheemda, A. D. de Jonge te Oude Pekela, J. S. Kiewiet te Zuidbroek, en in de contrôle te Ter Apel, de heeren E. "Warringa te Nieuw-Buinen, H. Mulder Jzn. te Ros- winkel, J. L. Prummel te Ter Apel, J. Wygers te Onstwedde. Aan het op Maandag bij de Maatschappij tôt exploitatie van staatspoorwegen gehouden examen voor de betrekking van klerk-telegrafist bij den dienst der exploitatie, namen deel elf candidaten. Geslaagd zijn de surnuméraire J. van Haren te Grijpskerk, F. J. Jarigsma te Scheemda, H. W. Willemse te Oosterwijk, A. Bronsveld te Brummen, H. Toussaint te Franeker, W. J. H. Visser te Swalmen, F. Schipper te Hoogezand en S. van Zuiden te Assen. In de zitting van het gerechtshof te Leeuwarden, is Donderdag een hooger beroep behandeld, inge- steld door C. P. G. W., oud 54 jaren, secretaris der gem. Vries, den 22 Maart j.l. ontslagen bur- gemeester van die gemeente, van een vonnis der rechlbank te Assen, waarbij hij is veroordeeld tôt een maand gev.slraf, met ontzetting van het recht om het ambt van burg. te bekleeden gedurende 5 jaren, omdat hij in Nov. 1887 een proces-verbaal, door een gemeenteveldwachter opgemaakt tegen iemand die na bezetten tijd in een herberg aange- troffen werd, verscheurd heeft. Beklaagde bekende het feit, maar beweerde dat hij meende te hebben te beoordeelen of hij een proces-verbaal al dan niet aan den officier van justitie had op te zenden. De advocaat-generaal, jhr. mr. F. van Panhuijs, vorderde bevestiging van het vonnis. De verdediger, mr. M. Oldenhuis Gratama, be- toogde dat de elementen voor het ten laste gelegde misdrijf, niet waren bewezen, en vroeg vrijspraak. Uitspraak over 8 dagen. Ik heb, geachte redactie, in uw blad eenige malen de uitgave zien aankondigen van een werkje, dat ik lust heb door eene bespreking nader onder de oogen van het lezend publiek te brengen. Ik meen het bij den heer R Hoekstra (flrma W. de Boois, Groningen) verschenen boekje van den heer Louis A. Bahler: »Het Een en Ander in Dicht en Ondicht uit mijn Studententijd." Toen ik voor 't eerst kennis maakte met den inhoud van dat boekje, merkte ik, hoezeer het was gestempeld met de subjectiviteit van den auteur. Er spreekt lyriek uit zijn werk; zijne poëzie is poëzie der aandoeningen hij geeft ons brokken zieleleven, die ontstaan zijn door fijn en diep te voelen. Elke uiting van subjectiviteit is schoon, als een schrijver zijne innigste gewaarwordingen slechts nauwkeurig en voelbaar weet terug te geven. En dat schijnt de heer Bàhler te kunnen doen schoon jong nog de schrijver is theologisch student geeft hij zijne indrukken weer op eene wijze, die niet kan nalaten, den lezer in eene stemming van bekoorlijke warmte te brengen. Zelden las ik schooner reisherinnering dan zijn schetsje »te Riidesheim" ons aanbiedt. Voor 't Germania standbeeld geplaatst, ziet de schrijver zich in ééns staan voor de vergelijking Vaderland broedermoord, Vaderhuis broederliefde, en dat thema werkt hij uit op eene manier, die slechts getuigt, van een intens gevoel voor menschelijkheid. Datzelfde gevoel spreekt uit menig ander stukje ook. We ontmoeten b.v. in 't boekje eene herin- nering aan den winter, toen 1890 en 1891 elkaar zoo koud de hand reikten. «Bevroren" zoo heet die vertelling spreekt tôt ons, hoe niet alleen de natuur koud was in die dagen, maar hoe ook de harten der menschen verstijfd waren, hoe er menigeen geen medelijden gevoelde voor »dee minsen, dee biekaant allénig op 't stroo likt." Want »Bevroren" is grootendeels in 't Veluwscli dialect geschreven. En ook in dat dialect schijnt de heer Bakler een goed verteller te zien. «De Veluwe heeft hare Folklore" zegt de schrijver. In «De achtkante boer" geeft hij ons er een voorbeeld van, zôôdanig, dat opnieuw zijne deugdelijkheid als verteller er uit blijkt, evenzeer als uit «Kerelachtig", eene jongensgeschiedenis uit de natuur gegrepen. Het bundeltje bevat verder een drielal sprookjes, waarvan »Unda" eene literaire, »Het Sprookje van het Wolkenjongentje" eene aesthelische en »Edel eene ethische waarde heeft. Verder ontmoeten we er eenige gedichten in, die, wat den vorm betreft, eenvoudig zijn en zuiver wat den inhoud aangaat, opnieuw van 's dichters persoonlijkheid spreken. Het geheel toont originaliteit. »Het is een stuk zelfwerk," zegt de Asser Courant ervan. En terecht. 't Kan zijn, dat de slijl van den heer Bâiller, nog een enkele maal van zijne jeugdige onbedre- venheid getuigt, het wil me echter voorkomen, dat het slechts een doodenkele maal is. Hij verstaat de kunst, zich goed te kunnen uitdrukken. En zoo'n kunst is niet gering. Om dat ailes kan ik niet nalaten, dit boekje aan te bevelen bij een ieder, die liefde heeft voor flink gezegde en fijn gevoelde subjectiviteit. Ik durf dat te eerder doen, nu onderscheidene bladen, waaronder vooral de Nieuwe Asser Courant, zoo'n waardeerende critiek hebben geleverd. De uitvoering bovendien is zooals eene flinke uitvoering behoort te zijn. Gedrukt op papier van de beste soort, met een duidelijke letter, voorzien van een gelitografeerd omslag is »Het Een en Ander" zoowel uit- als inwendig eene aanwinst voor onze boekenliefhebbers, eene aanwinst ook voor onze bibliotheeken en leesgezelschappen. De prijs 1,25 is laag genoeg om niemand te weerhouden, in dit werkje eenige oogenblikken van literair of ethisch genot te gaan zoeken. J Gemeeuteraad van Btoordbroek. Zitting van Donderdag 7 April 1892, 'snam. 6 uur. Voorzitter de Burgemeester. Aanwezig de heeren: Eendhuizen, Huisman, Boe- lema, Engels, van Delden en Zuidhoff. Afwezig zonder kennisgeving de heer Hamster. De Burge meester opent de vergadering, waarna de notulen der vorige vergadering door den secretaris worden voorgelezen en onveranderd vastgesteld. Burgemeester Er is ingekomen heeren, een verzoek van onderwijzer Monkhorst om tijdelijk voor hem een plaatsvervanger te benoemen, zoolang hij afwezig zal moeten zijn als soldaat. Boelema Wie is dan daartoe door adressant aangewezen. Burgem. Niemand, we moeten zelf eene op- roeping doen. Boelema We kunnen wel een oproeping doen, maar om er een te bekomen zal zoo gemakkelijk niet gaan. Burgem. Na terugkomst uit den militairen dienst hebben we ook geen zekerheid dat adressant hier zal blijven. Van Delden: Tijdelijke in functietreding voor hem is de bedoeling. Burgem. Voor een vol jaar minstens. B. en W. durfden die zaak niet aan, vandaar dat het aan den Raad in overweging wordt gegeven. Van Delden Zeer goed, maar we hebben toch vroeger ook reeds een dergelijk geval gehad. Burgem. Er is thans weinig voorraad van onder wij zers. Huisman Voor eene provisioneele benoeming zullen zich wel geen liefhebbers opdoeo; die een vaste betrekking kan bekomen zal voor een tijde lijke zich niet aangeven, en nu er eenmaal geen voorraad is, is de kans op een plaatsvervanger zeer luttel. Burgem. Iemand die zich beschikbaar stelt voor tijdelijke waarneming doet zulks ook met 't oog op latere vaste aanstelling. Van Delden Een jaar is ook al een heele tijd, 't gaat beter iemand te krijgen voor een jaar dan b.v. voor 3 maanden. Huisman De man valt hier wel in den smaak als onderwijzer. Engels Zeker doet hij dat. Van Delden Hij geeft best onderwijs. Zuidhoff: We kunnen, wanneer we 'tverzoek toestaan, er licht door in ongelegenheid komen, het onderwijs zal er bepaald door lijden. Burgem.: Niemand is zeker ontevreden over Monkhorst, evenwel, dat is hier de vraag niet. Boelema We bekomen vrij zeker geen plaats vervanger, we hebben reeds in de Zuiderschool 't geval er mee, hoe of het gaat als er personeel ontbreekt. Engels Het kan geprobeerd worden om er een te krijgen. Huisman: Voor 't onderwijs is het bepaald schadelijk, voor den afloop der examens krijgen we in geen geval een plaatsvervanger. Engels Er komen binnenkort een groot aantal klaar. Burgem. De vacalures zijn ook op verre na niet. aile bezet. Boelema Ik zou liever zien dat de man zich er mee redde op een andere manier, b.v. door een plaatsvervanger te nemen voor den militairen dienst. Engels Monkhorst toont toch door dit adres dat hij hier graag in de gemeente wil blijven. Van Delden Ik zie niet in, dat we 't moeten weigeren, 't is ook toch ons belang dat we goede onderwijzers trachten te behouden, al is het ook met eenige opoffering. Zuidhoff Dien opoffering zou van de zijde der gemeente ook nogal groot kunnen worden, want in de eerste jaren moet hij ook telkens weer min stens ééne maand onder de wapens, ik vrees er schade van voor 't onderwijs. Burgem. Of de schoolopziener 't ook wel zal goedvinden Boelema Die zullen we moeten raadplegen, ook van die zijde kunnen er bezwaren geopperd worden. Van Delden Dat van die zijde bezwaren zullen komen, geloot ik niet. Huisman Laten we ons nu eens voorstellen dat er geen liefhebber kwam opdagen voor tijde lijke, wat dan gezongen? Van Delden Er komt altoos wel iemand op los en zoo dat niet eens 't geval mocht zijn, dan moeten we 'tsalaris verhoogen. Burgem.; De inclineerenden willen natuurlijk liever voor vast dan tijdelijk. Engels Als er nu maar een te vinden was. Burgem. En als er geen te krijgen was, dan «zaten" we er mee. Boelema Het verzoek zou ook kunnen worden toegestaan onder voorwaarde, dat we een plaats vervanger konden bekomen. Allen, behalve Zuidhoff en Huisman. Dat zou kunnen, om 't zoo aan te leggen. Zuidhoff: Naar mijne meening is in het-voor- waardelijk of onvoorwaardelijk toestaan altoos iets tegen 't belang van 't onderwijs. Van Delden Het voorstel van Boelema komt mij best voor, we zijn daarmede vooreerst uit de moeielijkheid. Burgem. Uit aile moeielijkheden zijn we daar mede niet, want er kon zich eens iemand aanmelden dien we niet verkozen te benoemen, de raad zou zich dus al moeten voorbehouden, dat als er iemand kwam solliciteeren die naar genoegen was van den raad. Huisman Zoo'n tijdelijk aangestelde solliciteert natuurlijk ook weer elders en nog wel met meer ijver dan iemand die vast benoemd is, ik keur het af, om op het verzoek in te gaan. Burgem. Van onze zijde zou ook bedongen kunnen worden dat adressant zich verbond om hier 2 jaar te blijven, nadat hij uit den dienst was terug- gekeerd. Als de man hier dan, zooals straks be- weerd is, zoo graag wil blijven zou hij het daar- door« kunnen toonen. Engels Een voor vast aangestelde onderwijzer kan ook elders solliciteeren voor een benoeming op een andere plaats. Huisman; Niet met zooveel drang als een tijde lijk benoemde, daar die ieder week na ommekomst K1H [ËN: Van 45 regels 25 cents, Groote letters worden naar plaats- lager. Dezelfde advertentie, in eens is de derde plaatsing gratis. IEM naar MEPPEL—GRONINGEN. 6,26 9,20 9,20 10,10 2,52 7,18 10,6 10,6 11,48 8,88 7,43 10,24 10,24 12,18 4,22 5,58 8,83 10,58 11,7 1,59 «jil 6,42 9,18 11,83 11,50 2,47 7 42 7.56 10,34 12,20 1,3 8,15 10,48 8,24 10,57 8,32 11,5 8,40 11,18 12,45 ÎEN 6,— 7,12 7,83 8,58 1.17 1,26 1,34 1,42 10,44 1,24 12,27 2,57 7,5 7,41 8,5 8,52 9 29 4,2 8,56 lo)l7 4,16 9,10 4,25 9,19 4,33 9,27 4,41 9,35 10,42 4,52 8,30 6,25 10,2 ter fungeert, vormen de Commissie ig voor dit belangrijke Congres, opgegeven: het kennis nemen en doelmatige maatregelen, strekkende van het misbruik van alcoholhou- Beraadslagingen over staatkundige îgstukken zullen verboden zijn. mondelinge voordrachten aan het zijn in het Fransch, Engelsch Voor de beraadslagingen zal men îzer talen mogen bedienen echter ieder] andsche en Vlaamsche leden ine moedertaal het woord te voeren, kkelijk verlangen. van het doel, dat het Congres stelt, kan een ieder persoonlijk derwijzers en opvoeders, geeste- evers, mannen en vrouwen, wie ige zijn. De wet alleen vermag zooals sommigen, geheel afstand he dranken en bestrijdt men hun kt men sommige matig, zooals vijl men meer bepaald de zooge- Iranken uitsluit; ôf strijdt men lik van bedwelmende dranken in reral is voor ieder onzer genoeg llende, door bedwelmende dranken eel mogelijk tegen te gaan. Tôt ;oe behooren o.a. de verspreiding uur, het houden van voorlezingen, a volksvermaken, de oprichting skoffiehuizen, de verbetering van n drinkwater, eene goede opvoe- i bovenal steeds het goede voor- dan, wat de dichter zegt »Treed 's Heeren wegen en neem uw acht." H. B. 4 «,tu ïiuii jii mijn nezu, is er geen gevaar meer. Ik hoop, dat het bij Palmer goed afloopt. Is ailes voor de vlucht gereed Ik beken, dat zelfs mij de grond onder de voeten begint te branden." »Alles is gereed." Een tijd lang liepen ze zwij- gend voort, tôt Nicodemo op bezorgden toon her- vatte «Vergeet niet, dat sedert uw eerste bezoek bij Palmer er veel veranderd kan zijn. Vermoedt hij de waarheid, dan kunt ge wel zijn huis, maar niet de stad zonder gevaar verlaten." «Ik ga mijn eigen weg, wij zijn overal in Gods and, luidde het besliste antwoord. Zachter werd Iliva s stem, toen zij er bij voegde «mocht een ingeluk my trelfen, dan weet ge, dat mijn laatste edachte nog een dankbetuiging aan u is voor uw idelmoedigheid en trouw." Nicodemo boog het hoofd, maar zeide niets. u voor aile onderhandeling met mij af te breken. Ik ben niet gewend mijn diensten op te dringen." Bedaard, koel, alsof ze de woorden oplas, sprak Oliva en toch was de uitwerking niet gering. «Neen, mevrouw," haastte Palmer zich te zeggen, »het blijft bij onze afspraak. Het verwijt echter, dat ge tegen mij richt, is inzoover gerechtvaar- digd, dat wij bij al onze daden de voorzichtigheid in acht moeten nemen." Oliva boog toestemmend het hoofd en Palmer ging voort Wanneer ver- trekt ge naar het tooneel van den strijd?" Dat weet ik nog niet. Misschien morgen, in elk geval binnen vier dagen. Het hangt er van af, wanneer de gelegenheid zich aanbiedt ongemerkt te ontvluchten." Met stille bewondering zag Palmer het schoone gelaat, en op deelnemenden toon vroeg hij «Weet ge, dat bij uw vlucht uw leven op het spel staat -«r,-jj"V, UCgilJ- pen. Vertrouwend op uw overleg, draag ik u op, aan de opperhoofden mondeling nog enkele aan- wijzingen te doen, omtrent mogelijke veranderingen in de bewegirigen der vijandelijke troepen." Oliva sloeg als vermoeid de oogen neer inder- daad echter was het, om den triomf die haar hart vervulde, niet te laten blijken. «Ik zal trachten, de mij opgedragen taak in haar geheel te vervullen." Daarna nam zij een langwerpig opgevouwen, zorg- vuldig gesloten brief uit haar zak, terwijl zij zeide: «de personen met wie gij omgaat, konden wel wat voorzichtigheid van u leeren. Toen ik straks bij uw hek de hand naar de sehel uitstak, dook plotseling een geheimzinnige gedaante naast mij op. Een lluisterende stem fl-oeg, mij of ik naar den heer Palmer ging en met hem bevriend was. Op mijn bevestigend antwoord werd mij deze brief in de hand gedrukt met het verzoek hem aan u te 3 een dame, de weduwe van een >ord ter dood veroordeeld. Zij elingen dood van haar man, 28 van moord gevangen genomen ich verscheidene malen papieren lar man te hebben toegeeigend, vervalscht en hemzelven met n vgrgiftigd. che vonnis luidt eerst onthoofd 1 te worden. man voegde er bij, dat het een is hij in verkeerde handen viel. voorzichtigheid le Palmer den brief. Deze be- opende het couvert en las de werd doodelijk bleek. 'd," bracht hij met moeite uit i Oliva: «kent ge den inhoud?" kennen?" zeide Oliva wrevelig. îek hierheen? Bovendien kon ivert lezen." tvaar denk ik ook aan zeide ejaagd, »in dit geval treft uw chtigheid mijn vrienden niet val dankbaar, dat de brief niet -kwam. Luister, hij betreft in «Daarop las hij ■•aimer I n schurkachtigen adjudant van urk Quinch werden ontstolen, Bij gelegenheid zal ik er het maken. Wilt ge echter mijn aag het dan onschuldigen lastig îgen. Vergeet niet, ook al blijf met uw bondgenooten, zijt te lacht. Campbell." herhaalde de vriend van Palmer «Campbell,' verbaasd. «Campbell," sprak Oliva eveneens ontzet. «Hoe komt die beruchte spion, de eenige sterveling, dien ik vrees, hier Hij is overal en nergens, nu zelfs in St. Louis. Maar ik begrijp het wel, hij heeft overal zijn werktuigen, die blindelings zijn bevelen gehoorzamen." Oliva stond op, dacht een oogen- bl'k na en ging toen met gejaagde stem voort «Als die verraderlijke sluwe spion inderdaad hier in de stad is, moet ik vluchten, voordat hij mij op het spoor komt. Het is wel een gelukkig toeval, dat ik zelf dien geheimzinnigen brief hier heb ge bracht." Zij wilde heengaan, toen Palmer haar tegenhield met de woorden. Er is nog een tijding, die wel- licht van grootere waarde voor u is. Wordt vervolgd.

Kranten- en periodiekenviewer van het Historisch Archief Midden-Groningen


(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1892 | | pagina 5