My\
No. 40.
WOENSDAG 18 Mei 1892.
22e Jaargang.
De Kpion.
1 i sV
j»V
VAN
B0RGE8IU8 300N, SAPFEMEER.
Inzending van Advertentiën en Xngezonden Stnkken des Dinsdags- en Vrijdagsavon&g vèôr zes unr bij de ïïitgevers.
Overzicht van 8 tôt 15 Mei 1892.
UIT GRUNO
FEUILLETON^
i jflEv
i
?r h
Dit BLAD verschijnt iederen ZONDAG en WOENSDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden 35 cents,
franco per post 45 cents.
Enkele nommers 5 cents.
U 1 T G A V E
P 1U.L- der ADVERTENTIËN: Van 15 regels SIS cents
iedere regel meer 10 cents. Groote letters worden naar plaats
ruimte berekend. Abonnement lager. Dezelfde advert.entiein eens
voor 3-maal plaatsing besteld, is de derde plaatsing gratis.
DIENSTREGELING OP DE STAATS-SPOORWEGEN. AANVANGENDE DEN 1 MEI 1892
(TIJD VAN GREENWICH.)
BU1TENLAND.
De fransehe regeering beijvert zich, vôôr de
kamer bijeenkomt, ailes in het werk te stellen om
den slechten indruk dien de dynamiet aanslagen te
weeg brachten, weg te nemen. Met kracht heeft
men de uitbreiding en organisatie van het politie
corps ter hand genomen. De minister Loubet tôt
wien men over zijn zwak beheer ernstige verwijten
richt, was tegenwoordig bij de begrafenis van den
restaurateur Véry, die na smartelijk lijden ook aan
de gevolgen der ontploffing is overleden. Hij hield
aan de groeve een rede waarin hij krachtig de
dynamiet aanslagen laakte en verzekerde dat de
regeering wel zou zorgen dat dergelijke gruwelen
niet weder plaals vonden. Ook de prefect der
Seine en de prefect van politie woonden de
begrafenis bij, de président der republiek had een
vertegenwoordiger gezonden. Aan de weduwe en
dochter van Véry zullen van staatswege jaargel-
den worden toegekend.
Of een en ander zal strekken om de afgevaar-
digden als zij straks weer bijeenkomen wat milder
tegenover den minister van binnenlandsche zaken
te stemmen, zal de tijd moeten leeren.
De belgische kamer heeft voor zoover hare be-
voegdheid ging, de grondwetsherziening ten einde
gebracht. Dinsdag had de beslissende stemming
plaats over de lijst der door de regeering voorge-
dragen artikelen, waarin verandering wenschelijk
wordt geacht. Met groote meerderheid werd het
regeeringsvoorstel aangenomen. De kamer heeft
daarmede haar taak volbracht, de constituante, die
weldra zal gekozen worden, moet het werk verder
voortzetten. De voornaamste punten die de consti
tuante zal hebben te regelen zijn de volgende.
In de nieuwe grondwet zal worden toegestaan
dat België ook een koloniale mogendheid wordt.
Daardoor zal het den koning mogelijk worden den
Congostaat, aan wiens ontwikkeling hij een groot
deel van zijn particulier vermogen ten offer bracht,
aan den staat over te doen.
Op den voorgrond staat het veelbesproken art.
47 tôt regeling van het kiesrecht. Daarover is het
langst beraadslaagd. De regeering had aanvankelijk
voorgesteld bij wijze van proef de uitbreiding te
beperken tôt de verkiezing voor gemeentelijke en
provinciale collèges; toen echter daarvoor geen
meerderheid te vinden was ging zij, hoewel noode,
verder en bewilligde de herziening van het artikel
in zijn geheel. Of de constituante zoover zal gaan
als de belgische radicalen gesteund door de arbeiders-
partij willen, is nog de groote vraag. Die willen
alleen hen die lezen noch schrijven kunnen en de
bedeelden uitsluiten.
De invoering van het koninklijk référendum, op
persoonlijk verlangen van koning Leopold voorge
steld, is na een harden strijd ook in de herziening
opgenomen. Daardoor zal het den vorst mogelijk
worden zonder kamerontbinding, rechtstreeks een
beroep op het volk te doen; hem wordt daardoor
de gelegenheid geopend, om steunende op een
volksstemming, op te treden tegen een voor langen
tijd gekozen meerderheid in het parlement. In
beginsel is zeker tegen dit référendum veel te
zeggen. In een staat, waar het geheele volk aan
de verkiezingen deelneemt en zijn vertegenwoor-
digers kiesl, komt het niet te pas diezelfde kiezers
op te roepen om ten gunste van den vorst een
afkeurend oordeel uit te spreken over de hande-
lingen dier vertegenwoordigers. Om echter de
constituante niet te beletten over deze vraag te
beraadslagen, werd ook dit punt in de herziening
opgenomen.
Het voorstel tôt een evenredige vertegenwoor-
diging van aile partijen werd verworpen.
Lord Salisbury, minister président van Enge-
land, ontving in de afgeloopen week een deputatie
der Londensche arbeiders vereenigingen, die de
noodzakelijkheid trachtte te bepleiten van de in
voering van den werkdag van acht uren. De
sprekers verklaarden dat hunne vereenigingen vast
besloten hadden, deze hervorming tôt stand te doen
komen, en bij de aanstaande verkiezingen beslist
partij te zullen kiezen voor de voorstanders van den
verkorten werkdag.
Lord Salisbury gaf zijn sympathie te kennen met
het doel waarnaar de arbeidersvereenigingen streven
ofschoon hij hare inzichten overigens nièt deelde.
De minister beval der deputatie aan de openbare
meening geleidelijk voor hare denkbeelden te win-
nen. Hij deelde hen mede dat wettelijke bepalingen
omtrent dit punt in ieder geval veel voorbereiding
zouden eischen, terwijl hij de pogingen om den
gewijzigden werkdag door werkstakingen af te
dwingen afkeurde.
Hij wees de deputatie op het ernstig gevaar dat
er in gelegen was de patroons en de industrie te
sterk door wetten aan banden te leggen. Het ge-
volg daarvan zou kunnen zijn dat zij hunne zaken
naar elders overbrachten.
Later werd namens de deputatie verklaard, dat
de partij des noods genoegen zou nemen met een
wet die uitzonderingen toeliet voor allen die geen
werkdag van acht uren verlangen.
BINNENLAND.
De discussies in de 2e Kamer over de wijziging
der jachtwet, naar aanleiding van het adres van
het lid de Kanter werden voortgezet. De heer de
Kanter schetste, misschien in wat al te grille
kleuren de nadeelen van het jachtrecht, en bepleitte
krachtig de afschaffing van dat recht, met toeken-
ning van schadeloosstelling tôt afkoop van verkre-
gen rechten.
De minister van justitie erkende dat de jacht
belangen moeten wijken voor die van den landbouw,
maar noemde de schade door het wild aangericht
grootelijks overdreven. De kamer nam een con-
clusie aan tôt handhaving van verkregen rechten,
maar wenschte door wetswijziging het nadeel voor
anderen uit die rechten voortvloeiende weg te
nemen.
Nog werd aangenomen een ontwerp behelzende
voorschriften omtrent de olographische testamenten.
Bij de kamer kwam in het rapport der commissie
benoemd tôt onderzoek van den klacht van den
socialist Vliegen over het sluiten eener vergadering
te Gulpen. De minderheid der commissie stelt een
conclusie voor, waarbij de regeering verzocht wordt
te waken, dat de gemeente en politie verordeningen
blijven binnen de grenzen der wet op het recht
van vereeniging en vergadering.
Wat aangaat de Koninginnefeesten, zoo verneem
ik dat ook van wege de stad nog meer gëillumi-
neerd zal worden dan aanvankelijk het plan was.
De lantaarns langs de pleinen zullen van de païen
worden geschroefd en daarop gasilluminatie worden
aangebracht. Guldenstraat, Stoeldraaierstraat enz.
zijn van plan, ook gasverlichting te geven langs de
straat; terwijl heden avond door den heer Eekhof
eene proeve zal worden gegeven voor de torenver-
Roman uit den Noord-Amerikaanschen
burgeroorlog,
BALDUIN MOLLHAUSEN.
45)
Voordat Lydia tijd had verder naar Oliva te
vragen, nam Maurits weder het woord. Hij vroeg
op levendigen toon: »Dus naar de Councill-Bluffs
werdt ge gezonden? Met welke opdracht
«Ik moest een ouden vriend van mij opsporen,
IJzeren Mark genaamd, wien ik moet overreden
met mij naar Kansas-City te gaan, zoo mogelijk
met nog een aantal flinke jagers. Heb je wel
eens van IJzeren Mark gehoord Een van de kra-
nigste kerels, die ooit een hert een kogel door den
kop schoten."
«Mark herhaalde Maurits nadenkend. »Ik
herinner het mij niet, maar het hangt natuurlijk
van zijn achternaam af."
«Juist, kapitein," antwoordde Anders, wiens oogen
lachten van heimelijke voldoening, «wij noemen
hem Mark, maar zijn familie zal hem wel als
Markolf Durlach aanspreken
Maurits sprong verschrikt op, zijn gelaat straalde
van vreugde. »Wat zegt ge, man? Markolf Dur
lach dat is mijn eigen broeder
«Als ailes hier goed gaat," antwoordde Anders
lachend,^»dan ziet ge hem op zijn allerlaatst over-
morgen."
«Ik kan het niet gelooven; ik heb hem injaren
niet gezien, zeide Maurits, zich tôt Lydia keerend.
«Ik verheug mij Van harte om uwentwil,"
zeide Lydia, Maurits de hand reikend, »hoewel ik
eerlijk beken, dat op eens een gevoel van verlaten-
heid zich van mij meester maakt. Ik heb broers
noch zusters en mijn vader is zoo ver weg."
De goedhartige Anders, getroffen door Lydia's
verzuchting, greep haar bij de hand en zeide:
«Ieder, die u in uw vriendelijke oogen ziet, wil
voor u zorgen als voor een zuster." Tôt bekrach-
tiging van zijn woorden drukte hij haar de hand.
Op dit oogenblik klonken van uit de verte stemmen
tôt hen door.
»De beide Otoes," zeide Maurits met een zucht
van verlichting.
»Dan wil ik hen even begroeten om te zien, of
het ook nog oude bekenden zijn," antwoordde An
ders en verdween terstond daarop in het bosch.
»Waarom wacht hij hen niet op?" vroeg Lydia
verbaasd.
»Ik vermoed, dat hij de verdere reis met hen
bespreken wil."
»Een zonderlinge verschijning," antwoordde Lydia
peinzend, «toch wekt hij vertrouwen, ondanks
zijn ruwheid."
»Hij schijnt mij moedig als een leeuw, koelbloe-
dig als een Indiaansch krijger en eenvoudig als een
kind. Ik verheug mij over zijn geleide hij is een
borgstelling te meer voor onze veiligheid."
NEGENTIENDE HOOFDSTUK.
Evenals Kitt Anders hadden ook de beide Otoes
de sporen ontdekt van een talrijke ruiterbende.
Opvallend was het, dat ze zich uitsluitend op de
hoogvlakte hield. De paarden waren beslagen, het
moesten dus blanken zijn. Het lag in den aard der
Otoes hun ontdekking geheim te houden; wellicht
uit zorg voor Lydia, of uit vrees door Maurits in
hun plannen tegengehouden te worden. Het was
ook daarom, dat Jahoka, zoodra de legerplaats was
uitgekozen, de hoogvlakte had beklommen, om van
daaruit den omtrek te overzien. Yolgens de
richting der sporen moesten de ruiters zich naar
de geul over de Nebraska begeven hebben waren
zij daar nog, dan bestond er geen twijfel, dat hun
aanwezigheid in deze eenzame wildernis in betrek-
king stond met Jahoka's reisgezelschap.
Boven gekomen, was het eerste wat hij zag een
breede rookwolk, die niet van één enkel vuur kon
ontstaan, maar voor de aanwezigheid van een aan-
zienlijk legerkamp getuigde. Meer kon hij niet
onderscheiden. Hij keerde naar zijn reisgenooten
terug en nam, onder het voorwendsel van zijn
hulp op de jacht noodig te hebben, Schinges met
zich mee. Denzelfden weg sloegen zij weder in;
maar terwijl de een zooveel mogelijk den rand van
de bergketen hield, ging de andere naar beneden,
gelijken tred houdend met zijn makker. Eindelijk
kon Jahoka het legerkamp onderscheiden.
In een groote opening in het bosch waren ver-
scheiden vuren ontstoken. Talrijk was het gezel-
schap, dat zich daar bevond en in de verte zag
hij ook een aantal paarden weiden. Ondanks den
grooten afstand kon hij aan de kleeding zien, dat
het soldaten waren.
Een tijdlang bespiedde hij ailes nauwkeurig:
elken boom, elke struik scheen hij in zijn geheugen
vast te prenten. Plotseling stak hij, als sein voor
zijn makker, zijn hand omhoog en liet zich toen
op den grond vallen. Twee mannen, met geweren
gewapend, die waarschijnlijk op verkenning werden
uitgezonden, zag hij naderen, zonder dat zij hem
echter bemeikten. Daarop weerklonk het schot,
dat aan Maurits reeds eenige bezorgdheid had ge
geven. Het volgend oogenblik zag Jahoka een
hert vluchten. Het schot had blijkbaar het doel
gemist. De beide bespieders sloegen nu een andere
richting in; hiervan maakten Jahoka en zijn mak
ker gebruik, om naar hun legerplaats terug te
keeren. Ze waren reeds zoo dicht bij, dat zij
Nestor's stem konden onderscheiden, toen Kitt
Anders plotseling voor hen stond. Zonder de ge-
ringste verbazmg te toonen, gingen zij op zijn
gesprek in over de gedane ontdekking. Daarna
traden ze op Eva toe, die hun een maaltijd voor-
zette.
Kitt Anders begaf zich naar Lydia en Maurits
hij sprak op opgewekten toon: «Flinke jongens die
Otoes, sluw als wezels. In vele opzichten staan ze
echter bij ons blanken achter ik meen, omdat zij
het beter vinden, een ernstige tijding te verbergen,
in plaats van de menschen ronduit te zeggen, waar
ze aan toe zijn. Goed of verkeerd, bij mij gaat
niets boven de waarheid."
«Een uitstekend beginsel, dat echter niet altijd
»Toch wel," viel Lydia Maurits op vastberaden
toon in de rede. Tôt Kitt Anders zich wendend, ging
hchting. Trouwens ook uit Amsterdam en Utrecht
worden plannen van verlichting ingewacht; terwijl
de lampion verlichting veel heeft gewonnen door de
vinding van matglazen, gekleurde glazen enz. De
Boteringestraat wil geloof ik raamversiering d. i.
aile vensters openen en daar een schat van bloemen
en gekleurde lichten plaatsen voor aile ramen. De
Vischmarkt wil piramides van bloemen op het plein
oprichten en de gevels illumineeren, en zoo ziet
men uit ailes, dat niets wordt gespaard om tôt eene
schitterende ontvangst te geraken. Een massa gelds
zal er onder den werkman komen, en hij die 't
meest kan betalen, offert hier in den regel ook het
meest. Doch ik moet thans noodwendig van iets
anders sprekenvan onze kermis. 't Was den
vorigen Maandag al druk, daar dien avond al verlof
was gegeven voor den opbouw der tenten. En
onze jongens hebben ook al schik bij wat planken en
zeildoek, waaruit al de heerlijkheid moet opgebouwd
worden; zoodat het avond aan avond op de markt
eene bedrijvigheid was van belang. Zaterdagmorgen
werd de kermis geopend, en wie nog niet klaar
was met eene kermisvrijster, adverteerde er dien
dag nog duchtig op los om 's Zondagsavonds be-
hoorlijk gepartuurd te wezen. 's Middags een zoele
regen, die veel van de prêt bedierf, maar toch zijne
goede zijde had, door den landman in de
rechte plooi te zetten, om hier met opgeruimden
zin de kermispret mee te komen vieren. Wat de
kermis zoo aî geeft? Zie, enkele zaken somde ik
u reeds op in mijn vorigen brief en ik heb de beide
eerste avonden hier en daar eens rondgekeken, om
den Lezers omtrent een en ander voor te kunnen
lichten. In de Harmonie, waar Frits van Haarlem
is gearriveerd met zijn uitgelezen gezelschap, heb
ik meer genoten dan ooit. Als men daar b. v. ziet
de dressuur van een paar honden en ganzen en
bokken, opgeluisterd door den gezonden humor van
den clown, die o.a. met een der honden een duet
zingt, als men de geestige coupletten hoort van den
onovertrofïen karakter-komiek de Winter, vooral in
zijne prachtige Séquahvoordracht, als men van de
gebroeders Pander en later van Mlle Fanny die
nette gymnastische toeren volgt en zich verkneu-
kelt bij de drie zwarte muzikale Kickapoos of de
even muzikale scharenslijpers, aïs daar optreedt de
electrische chanteuse, af en toe in een zee van
gekleurd electrisch licht gehuld, of de vier ge-
zusters Delina, het beroemd Weener kwartet, dan
kan het niet uitblijven, of heel de zaal is in één
en al bewondering. Bijzonder gelukkig is dan ook
de Harmonie geslaagd met deze keuze. Doch ook
de opvoering van Fatinitza door het gunstig bekende
gezelschap van Pierre W. de Boer verdient aile
aanbeveling en van decoratief en costumes is er
aile werk gemaakt. Zondag bij de eerste uitvoering
was de tent direct goed gevuld en 't publiek amu-
seerde zich kostelijk. In het Concerthuis, waar
zij voort »Ik raad het wel, er is nieuw gevaar in
aantocht. Ik smeek u dringend, mij niet door
onzekerheid te martelen. Bedenk, dat ik de doch
ter van een krijgsman ben, die er niet voor terug-
schrik het gevaar onder de oogen te zien."
«Dat heet ik dapper gesproken," zeide Anders,
Lydia met bewondering aanziende, «dapper en
verstandig ook. Het is beter onsmakelijk voedsel
met groote happen in te slikken, dan met kleine
beetjes langzaam naar binnen te dringen. Ik ont-
ken het niet, de lucht is niet zuiver meer. Ik
heb met de Otoes afgesproken, dat wij nog dezen
nacht van hier verdwijnen. Maar weest gerust
als ieder van ons zijn plicht doet, loopt ailes goed
af. Daar ginds bij de geul bevindt zich een aan-
zienlijke bende Zuidelijken; als Jahoka's oogen nog
een pijp tabak waard zijn, dan behooren ze tôt
de guerilla's; en dat is een soort van bandieten, die
beter aan de galg thuis hooren dan in deze geze-
gende wildernis. Twee hunner zijn op verkenning
uit en zullen wel aanstonds hier zijn. Wordt ons
vermoeden bevestigd, dan zullen ze de tijding van
ons verblijf hier overbrengen. Wij moeten dus
zorgen uit de voelen te zijn, voordat ze een paar
dozijn schurken naar ons toezenden. Terugkeeren
mogen wij niet; dan zouden wij evengoed hier
kunnen blijven en ailes met ons laten ge worden,
zooals de bever, wanneer men hem het vel over
de ooren trekt. Misschien gelukt het ons wel de
beide spionnen te'overreden, zich niet te haasten
met den terugkeer naar hun makkers." Bij die
laatste woorden kwam een veelbeteekenende lach
op zijn eerlijk gelaat.
Maurits was zoo getroffen op het vernemen der
verontrustende tijding, dat hij het eerste oogenblik
nauwelijks spreken kon. De blik, waarmee hij
Lydia aanzag, toonde, dat hij om harentwil zoo
hevig ontslelde. Lydia was bleek geworden: zij
zag hem echter moedig aan en sprak op vasten
toon: «Wees niet voor mij bezorgd. Nu ik ailes
weet, ben ik veel geruster.
(Wordt vervolgd.)
T UT *1
y
V 0 L R S B L A I)
00ST-600BBCHT EN OHSTREKlll
VAN
Van NIEUWE SCHANS naar HARLINGEN.
Vertr. N.-Schans *5,56
Winschoten 6,16
Scheemda 6.27 S 7,50
Zuidbroek 6,40 S 8,1
Hoogezand 6,53 p 8,14
Kropswolde 6,59 Jj 8,20
Aank. Groningen
Vertr.
Leenwarden 8,43
Harlingen 9,19
1,7,20 *8,16 11,15*2,23
7,38 8,33 11,30 2,40
8,45 11,43 2,52
8,56 11,53 8,3
9,7 12,2 3,14
9,12 12,8 8,20
7,12 8,34 9,25 12,21 3,82
7,16 9,35 1,25 4,44
11,34 2,53 6,7
12,10 8,29 6,46
5,10
5,24
5,31
5,41
5,48
6,6
6,12
8,23
8,38
8,46
8,57
9,6
9,11
9.28
9.29
7,57 10,54
8,38 11,80
Aank,
De met een gemerkte treinen stoppen aan den Borger-
compagniesterweg (wachtp. 87)tôt het opnemen van reizigers.
Bovendien mjgen aldaar die treinen verlaten reizigers, voor-
zien van plaatsbewijzen naar Hoogezand-Sappemeer. De trein
van 8.16 neemt des Diasdags geen reizigers op voor Groningen.
Van HARLINGEN naar NIEUWE SCHANS.
Vertr. Harlingen 6,42 8,58 12,50 2,51 5,26
Leenwarden 7,23 11,6 1,36 4,43 7,52
Aank. Groningen 8,41 12,24 2,48 6,4 9,10
Vertr. *6.10 8,46 *12,38 2,53 *6,12 10,39
Kropswolde 6,24 9,— 12,52 3,7 6,26 10,53
Hoogezand 6,30 9,6 12,58 3,13 6,32 10,59
Zuidbroek 6,41 9.15 1,9 3,22 6,43 11,8
Scheemda 6,56 9,30 1,24 3,37 6,59 11,23
Winschoten 7.4 9,38 1,82 3,45 7,7 11,81
Aank. N.-Sehans 7,20 9,52 1,48 3,59 7,23 11,44
De met een gemerkte treinen stoppen aan den Borger-
compagniesterweg (wachtp 87) tôt het uitlaten van reizigerr.
Bovendien hebben aldaar tôt die treinen toegang reizigers
voorzien van terugreisgedee.lten van retourbiljetten naar Hoo
gezand-Sappemeer.
Sneldienst van Groningen 7,30 naar Amsterdam",
Van GRONINGEN naar MEPPEL—'s BOSCH.
Vertr. Groningen 6,
Harea 6,9
De Pnnt 6,17
Vries-Zuidl. 6,26
7,30
Aank.
Assen
Meppel
Zwolle
Zntfen
Arnhem
's Bosch
6,40
7,55
8,42
9,30 10,41
10,16 11,27
9,40 12,30
9,49
9,57 12,43
10,6
7.58 10,24
8.59 11,45
9,88 12,42
1,42
2,80
1,4
2,15
3,7
4,17
5,9
3,38
3,47
3,55
4,4
4,22
5,43
6,38
7,3
6,15
6.41
7.42
8.38
9,47
8,—
8,9
8,17
8,26
8,44
10,8
10,48
8,11 10,30
1,10 4,17 6,58 10,1
Van GRONINGEN naar DELFZIJL.
Vertr. Groningen 7,25 11,52 1,31 4,53 7.52 10,40
Loppersum 8,30 1,— 2,36 5,58 8,56 11,44
Appingedam 8,50 1,19 2,56 6,18 9,18 12,5
Aank. Delfzijl 9,— 1,29 3,6 6,28 9,29 12,14
welke des avonds te 10,34 aldaar retonmeert.
Van 's BOSCH naar MEPPELGRONINGEN.
Vertr. 's Bosch
Arnhem
Zntfen
Zwolle
Meppel
Assen
7,5 10,6 12,52
6,— 9,— 11,40 2,60
7,3 9,40 12,30 3.87
8,38 10,38 1,51
5,8
5,48
7,7
7,21
7,80
5,20
6,10 9,36 11,18 2,86
7.27 10,50 12,2 3,51
Vries-Zuidl. 7,45 11,4 4,5
De Pnnt 7,54 11,13 4,14
Haren 8,2 11,21 4,22
Aank. Groningen 8,10 11,80 12,28 4,30
Van DELFZIJL naar GRONINGEN.
Vertr. Delfzijl 5,40 6,52 10,30 1,7
Appingedam 5,51 7,5 10,43 1*18
Loppersum 6,15 7,33 11,11 1,42
Aank. Groningen 7,18 8,88 12,13 2,40
3,20
6,11
6,—
7,22
8,18
9,29
9,43
9,52
7,38 10,—
7,46 10,8
4,12
4,24
4,48
5,48
5,82
7,6
7,46
8,44
9,19
10,9
10,84
8,16
8,27
8.51
9,48
DOOR
i! ri
•1 I1 rl
t y
(IV
«rr
