No. 42. WOENSDAG 25 Mei 1892. 22e Jaargang. VAN BORGESIÏÏS ZOOM, SAPPEMERR. Inzending van Advertentiën en Ingezonden Stukken des Dinsdags- en Vrijdagsavonds vôôr zes uur bij de Uitgevers. Oyerzicht van 15 tôt 22 Mei 1892. Voor de Gemeenten HOOGEZAND, SAPPEMEERBLOCHTEREN NOORDBROEK, ZUIDBROEK, ZUIDLAREK, HAEEN enz. Dit BLAD verschijnt iederen ZONDAG en WOENSDAG. ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden 85 cents, franco per post 45 cents. Enkele nommers 5 cents. U 1 T G A V E PRIJS der ADVERTENTIËN: Van 15 regels 85 cents iedere regel meer ÎO cents. Groote letters worden naar plaats ruimte berekend. Abonnement lager. Dezelfde advertentie, in eens voor 3-maal plaatsing besteld, is de derde plaatsing gratis. BUITENLAND. In het ontwerp tôt herziening der grondwet in België is door den Senaat nog een wijziging ge- bracht. Door de regeering was aanvankelijk een artikel ingelascht tôt een evenredige vertegenwoor- diging, ook der minderheden. De kamer had dit artikel geschrapt, maar de senaat nam het opnieuw in het ontwerp op. Gesteund door den eenen tak der volksvertegenwoordiging werd het gewij- zigd ontwerp nogmaals aan de Kamer voorgelegd; de minister-president, de heer Beernaert, stelde nu omtrent dit artikel de kwestie van vertrouwen, waardoor hij de meerderheid der Kamer nood- zaakte zijn plan oorspronkelijk goed te keuren. Was toch het kabinet afgetreden, dan zou de zaak der grondwetsherziening weder voor geruimen tijd ver- traagd zijn. De verkiezingen voor de constituante zijn uitgeschreven, zoodat de reeds zoo lang voor- hereide herziening nu weldra haar beslag krijgen zal. In Rusland is thans bij keizerlijke ukase de uitvoer van maïs weer geheel vrij gegeven, terwijl de uitvoer van haver wordt toegelaten uit Archangel en de voornaamste havens van de Oostzee. Over het algemeen luiden de berichten uit de door hongersnood geteisterde provinciën beter. De vooruitzichten van den oogst zijn niet ongunstig; groote behoefte schijnt te bestaan aan werkpaarden, het vee is zeer schaarsch, waarin de regeering zoo veel mogelijk voorziet. De hulp van hoogerhand heeft in vele streken zeer demoraliseerend op de bevolking gewerkt. Het begrip dat al deed men niets, toch hulp moest worden geboden, deed ver- schillende comité's aan de regeering adviseeren niet dan in den uitersten nood bij te staan. In de provincie kanzan o.a. gingen duizenden naar de hoofdstad om daar te bedelen, en 's nachts in de lokalen door de publieke liefdadigheid opengesteld, een toevluchtsoord te zoeken. In de duitsche pers wordt de vraag of de Gzaar op zijn reis naar Kopenhagen, waar hij het gouden huwelijksfeest zijner schoonouders gaat bijwonen, Berlijn al of niet zal aandoen, om een bezoek te bren- gen aan den duitschen keizer besproken. Het schijnt vrij zeker te zijn dat dit op de heenreis niet zal ge- schieden, daarom zou keizer Wilhelm dan ook be- sloten hebben niet naar Kopenhagen te gaan, wat wel geschied zou zijn als de Gzaar Berlijn aandeed. Tusschen die beide monarchen schijnt de ver- houding nog al gespannen te zijn. In Griekenland hebben de verkiezingen den Koning in het gelijk gesteld. De partij van den ontslagen minister Delyannis is geslagen, gebleken is dat de Koning, die als de zaken een anderen keer genomen hadden in een uiterst bedenkelijke positie zou zijn gekomen, zijn volk tamelijk goed kende. BINNENLAND. In de 2e Kamer werd na een kort débat de pensioenwet voor het loodswezen aangenomen, benevens een amendement van de commissie van rapporteurs om ook pensioen te verleenen aan loodsen, in dienst bij particulière maatschappijen, wanneer zij ongelukken bekomen bij poging tôt redding van schipbreukelingen. De noodwet tôt hulp van behoeftige gemeenten lokte vrij wat discussie uit. Verschillende sprekers verklaarden de wet te zullen aannemen als tijdelijke maatregel in afwachting van een blijvende regeling van het plaatselijk belastingstelsel. Men beweerde dat vele gemeenten in Friesland in nood gekomen waren door verkeerde toepassing der armenwet, en daardoor nu bedeeling moeten vragen. Krachtig kwam de heer Pijttersen voor Friesland op. Hij ontkende dat die provincie bedeeling vroeg, maar slechts terugbetaling van het te veel betaalde in 's rijks kas. De gelijkstelling van het platteland met de steden, tengevolge van de onkunde van den wetgever, legt in verschillende takken van be- stuur te zware lasten op, terwijl het uitwonen der grondbezitters die lasten ondragelijk maakt. De minister verdedigde het ontwerp als volstrekt noodig, niemand had een beter aangegeven. De herziening der gemeentewet kon wellicht nog twee of drie jaren uilblijven, want de minister wilde zijn werkplan niet veranderen. Voor misbruiken zou hij zooveel mogelijk en streng waken, hij hoopte dat de Kamer, door aanneming van het ontwerp, verergering der toestanden zou voorkomen. En dat deed de kamer. Met 67 tegen 16 stemmen werden 250 duizend gulden toegestaan tôt hulp voor noodlijdende gemeenten, en 50 duizend gulden tôt verhooging der onderwijssubsidiën. Het contract met de Billitonmaatschappij bezorgde der Kamer een zeer rumoerigen dag. Waren som mige .sprekers voor staats-exploitatie, de minister van koloniën en de heer Mackay, in het vorig kabinet met die portefeuille belast, betoogden dat het traktaat door den gouverneur-generaal in 1882 met de maatschappij gesloten, staats-exploitatie ook voor de toekomst uitsloot, behoudens zeer groote schadeloosstelling. Nu beweert men wel dat de gouverneur-generaal niet bevoegd was zulk een tractaat te sluiten maar het is er, en de wisselvallige kansen van een procès, de heer van Houten stelde dit ook nog nader in het licht, mocht de regeering niet beloopen. Hij was den minister dankbaar, dat deze ondanks het traktaat nog 3J 4 ton per jaar voor den staat had bedongen. De heer Tijdens, afgevaardigde voor Winschoten, nam op een wijze aan het débat deel, die den voorzitter herhaaldelijk noodzaakteden spreker te verzoeken zich te matigen, omdat hij beschuldigingen wierp naar het hoofd van lieden, die niet tegenwoor- dig, zich niet konden verantwoorden. Hij wist ook te vertellen dat de Koningin aandeelen in de Billiton maatschappij had, en toen de regeering dit ten stelligste ontkende, maakte hij er zich af, door te zeggen dat hem dit verheugde. De heer Tijdens, ofschoon herhaaldelijk gesommeerd om de blaam geworpen op de vroegere bestuurders der maat schappij te bewijzen, bleef in gebreke zijn woorden te staven. Terecht verklaarde dan ook de heer Michiels als commissaris der maatschappij, dat ware de heer Tijdens niet in zijn moed gesterkt door 't besef van zijn onvervolgbaarheid, als lid der Kamer, hij hem op andere wijze ter verantwoor- ding zou roepen, voor den rechter. Het ontwerp werd met 65 tegen 15 stemmen aangenomen. De Kamer is daarna uiteengegaan. Na een kort reces zijn de belasting-ontwerpen aan de orde. Algemeene Yergadering gehouden op Woensdag den 18 Mei 1892, des voormiddags te 11 uur, in de zaal van den heer R. W. PANMAN te Wildervank. Vertegenwoordigd aile afdeelingen, t. w. Wilder vank, Veendam, Stadskanaal (W.), Musselkanaal, OmmelanderwijkZuidwending, Boigercompagnie, ScharmerHarkstede, Borger- Tripscompagnie en Kleinemeer, Nieuw-Buinen. De Voorzitter, de heer J. P. Boer, opende de vergadering en sprak ongeveer het volgende sMijne heeren Het is mij recht aangenaam u hier te mogen begroeten, daar uwe tegenwoordig- heid warme belangstelling toont voor den landbouw. Deze hoofdbron van volkswelvaarl is in den laatsten tijd geheel verschillend geworden van die van vroeger. Vele wetenschappen, zooals scheikunde, plantkunde en werktuigkunde, hebben er toe bijge- dragen om den landbouw te doen toenemen in bloei en in deze toename van bloei hebben ook gedeeld de Groninger Veenkoloniën. Getuige de nieuwe stroostotfabriek, die de eenigste is in geheel Nederland. In het afgeloopen jaar verloren wij een onzer grootste industriëelen, den heer W. A. Scholten, zelden geëvenaard. Zijn nagedachtenis zal lang in onze herinnering voortleven. Ten slotte hoop ik, dat de besprekingen op de 4e algemeene vergadering vruchtbaar zullen zijn voor den landbouw en hiermede verklaar ik deze vergadering voor geopend." Op voorstel van den Voorzitter werd besloten de notulen van de vorige vergadering niet te lezen. Door den heer K. R. Velthuis, bonds-secretaris, werd hierna het jaarverslag gelezen. Hij deelde mede, dat het hoofdbestuur dit jaar slechts 5 maal vergaderd geweest is. Door het bestuur is met het Genootschap van Nijverheid een adres verzon- den aan H. M. de Koningin-Regentes, verzoekende de strijk- en bodgelden af te schaffen. Het centraal proefveld schijnt verwezenlijkt te zullen worden. Eergisteren is een commissie ver gaderd geweest, met eenige aardappelmeelfabri- kanten. Uit de besprekingen, in die bijeenkomst bleek, dat de tabrikanten krachtig willen mede- werken tôt de oprichting van het centraal-proefveld. Het is dan ook van het hoogste belang voor deze streken. We zouden anders spoedig door onze collega's in Duitschland overvleugeld worden, omdat daar ailes gedaan wordt om den landbouw reeds hooger op te voeren. Daar vindt men groote rijks- gesubsidiëerde cultuurproefvelden. Groote belang stelling toonde de laatste algemeene vergadering niet voor het centraal-proefveld. Misschien komt dit van de afdeelings-proefveldjes, die telken jare uitbreiding ondergaan. In de bestuursvergaderingen werd de houding der aardappelmeelfabrikanlen ook besproken. Gelukkig was er veel vraag in 't bui- tenland naar consumptie-aardappels, anders waren door het hoofdbestuur zeer zeker maatregelen in dezen getroffen. Het verbouwen van consumptie- aardappelen kan dan ook niet genoeg worden aan- bevolen. Op den duur zal het echter blijken, dat het voordeeligst is de aardappelen zelf te vermalen. Er is bij de mestverzameling aangedrongen, sommige vergiftige stoffen uit den mest te weren, omdat dit jaar loodvergiftiging plaats gevonden heeft bij eenige koeien te Stadskanaal. Adviseur hierin was de heer Wolters van Nieuw-Buinen. Ofschoon het wenschelijk is, dat de afdeelingen op zich zelf staan, zou het toch heilzaam zijn, indien de band tusschen hen en den Bond nauwer werd toegehaald. De Bond is lid geworden van de Kamer van Koophandel te Londen en eveneens van het philo- logisch genootschap, hetwelk zich ten doel stelt de aardappelziekten te onderzoeken en geheel tegen te gaan, door b.v. de planten, die er verdacht uitzien, direct te verwijderen. Spreker heeft voor ailes den steun noodig van de afdeelings-secretarissen en hij hoopt, dat ook deze steun hem in dit jaar weer rijkelijk moge verleend worden. De rekening van den penningmeester, den heer M. Bentum, sloot met een batig saldo van 64.60. De uitgaven en inkomsten bedroegen respectievelijk 103.98 en 168.58. De commissiez benoemd tôt nazien van de boeken, rapporteerde tôt goed- keuring. Hierna werd den penningmeester dank gebracht door den Voorzitter, voor zijn nauwkeurig beheer. De begrooting van het dienstjaar 1892/1893 wijst een batig saldo aan van 7. Door de vergadering werd deze begrooting aangenomen. De penningmeester hoopt, dat de afdeelingen mogen besluiten een hoogere contributie toe te staan. Nu kwamen in behandeling de vraagpunten van de verschillende afdeelingen. a. Van de afd. ScharmerHarkstede: »Hoe kan men den waterafvoer van de Veenkolo niën vetbeteren?" De inleider, de heer H. Beerta, deelde der ver gadering eenige vroegere kanalisatieplannen mede. Voor ongeveer 12 jaren werd het eerst gesproken over een kanaal van Zuidbroek naar Woltersum. Dit plan komt den inleider het verkieselijkst voor dan zou het water nog eerder in Woltersum zijn, dan in Groningen, vanwaar het dan nog het geheele Eemskanaal langs moet stroomen. De heer Huinenga gaf in overweging het voor- loopig bestuur tôt bevordering van de kanalisatie van Westerwolde krachtig te steunen. Indien het water van af het Steenenverlaat niet behoeft afge- voerd te worden langs Wildervank en Veendam, zou dat groote verbetering aanbrengen. De heer Kruit van Stadskanaal is het eens met den vorigen spreker en niet men den inleider, om dat het water, dat te Zuidbroek over Woltersum afgevoerd zou worden, reeds Wildervank en Veen dam is gepasseerd. De heer W. de Leve had gelezen het gesprokene door den heer Meursing in een der hoofdbestuurs- vergaderingen over de afwatering langs de Tjassens wijk en de Hunze. De heer Meursing »In de laatste 20 jaren is aan de Tjassenswijk niets gedaan. Indien de Hunze iets dieper gemaakt wordt, dan zal dit de goed- koopste afwatering zijn. Prov. Staten van Drente en de belanghebbende gemeenten Anloo, Gieten en Ziîidlaren moeten een afkoopsom bijeenbrengen, welke betaald moet worden aan het waterschap Gieterveen. Ik ben er tegen om aan de voorl. commissie van de kanalisatieplannen van Wester wolde ondersteuning te verleenen. De Wester- wolders weten hun eigen best niet. De gemeente Vlachtwedde heeft zelfs geen subsidie verleend." De Voorzitter heeft van een Statenlid gehoord, dat de afwatering langs de Tjassenswijk wel tôt de vrome wenschen zal blijven behooren, omdat de stad Groningen daar tegen is. De heer Meursing ziet niet in, dat de stad Gro ningen er tegen zou zijn, dewijl het voor Gronin gen voordeelig zou worden. De heer Huininga zou er voor zijn, de stad Gro ningen te verzoeken, het peil in .(le kanalen te ver- lagen, zoodat men vroegtijdig mag stroomen. De heer Velthuis zou gaarne zien, dat beide voor- stellen in overweging werden genomen, zoo wel de afwatering langs de Tjassenswijk aïs die langs een kanaal van Zuidbroek naar Woltersum. De heer Star Nauta »Hij heeft den grootsten last, die den last van 't water niet wil dragen wil men dien last niet dragen, laat hem dan het land verkoopen." De heer E. Bentum stelde de volgende motie voor »De algemeene vergadering van den Veenk.Landb. Bond, vergaderd op heden den 18den Mei 1892, spreekt als haar gevoelen uit, dat het Hoofdbestuur steeds middelen beraamt om tôt een gewenschte uitvoering te komen, die het noodig acht voor den afvoer van water." Deze motie werd met algemeene stemmen aange nomen. b. Van de afdeeling Ommelanderwijk—Zuid wending »Zou het niet wenschelijk zijn, om van bonds- weg eene veeverzekering op te richten Bij absentie van den inleider werd dit punt inge- leid door den heer L. R. Vos. Spreker zou gaarne zien, indien een veeverzekering hier levensvatbaar- heid bezat, dat de Bond zulk eene maatschappij oprichtte. De heer Meursing is er tegen, dat het Bondsbe- stuur zulk een maatschappij opricht, doch de op richting van een plaatselijke maatschappij beveelt hij sterk aan, zooals die te Nieuw Buinen, welke goede resultaten oplevert. De heer Vos »Een groote corporatie werkt toch altijd beter dan een kleine." De heer Meursing: »Dan kan er geen contrôle gehouden worden." De lieer Veenhuizen acht het niet noodzakelijk dat bemiddelde landbouwers hun vee laten verze- keren en hij is tegen dat de Bond zich hiermede bemoeit. De heer Star Nauta »Als een arbeider zijn koe sterft, dan wordt er eene collecte gehouden en bin- nen 8 dagen heeft hij een koe terug." De heer Armbrust »Bij ons is het nog gemak- kelijker, daar hebben de arbeiders hoogstens een geit." De heer E. Bentum is sterk voor een plaatselijke maatschappij, omdat anders de afdeelingen eene verschillende premie moeten betalen van wege de gronden, die al of niet bemest worden met straat- vuil enz. De heer Velthuis is het eens met den inleider. Den steun der bemiddelde landbouwers is men echter noodig. Ten slotte werd het voorstel van de afd. Omme landerwijkZuidwending in stemmen gebracht en verworpen met op 1 na algemeene stemmen. Vôôr de afdeeling zelve. c. Van de afd. Borgercompagnie Zou 't niet wenschelijk zijn, dat handelaren in landbouwartikelen zich schriftelijk door koop en verkoop verbinden tegenover landbouwers, teneinde bij niet tijdige ontvangst, of't in gebreke blijven om de gekochte waar te ontvangen, betere maatregelen te kunnen nemen en desnoods de leden van den Bond voor nalatige kooplieden te waarschuwen door middel van een landbouwblad De inleider, de heer B. ter Borg, noemde een voorbeeld, waaruit bleek, dat sommige kooplieden bij daling der markt de gekochte aardappels niet in ontvangst nemen. Vooral onder de handelaren in consumptie-aardappelen vindt men zulke onsolide kooplieden. De heer Bentum steunt, het vraagpunt. De heer Meursing wenschte wel eenige uitbreiding gegeven te hebben, wat betreft het verkoopen van vee. De heer Velthuis »Dit vraagpunt is ook reeds behandeld in eene vergadering van het Genootschap van Nijverheid. Het vôôr en tegen heeft men d aar ook overwogen. Bij den verkoop van vee is een contract zeer wenschelijk. Het verkoopen in voorkoop is in die vergadering als het nadeeligste voor den landbouwer aange- merkt." Verder is hij er tegen nalatige kooplieden te pu- bliceeren, althans hij wil een dergelijke aankondi- ging niet onderteekenen. De heer Huinenga »De Bond heeft niets met de publiciteit te maken." De inleider wilde, dat elk op zich zelf adver- teerde. De heer Kruit wilde het voorstel omkeeren, en de landbouwers, die niet bij contract verkoopen, publiceeren. De heer Beerta stelde voor, dat de Bond con- tracten verstrekte aan de afdeelingen en de afdee lingen aan de leden, zoodat men dan op contract kon verkoopen. De heer Armbrust: »Op onze vergaderingen is een klachtenboek aanwezig zoo moest elke vereeni- ging een klachtenboek hebben, dat dan opgezonden moest worden aan den Bondssecretaris. Dan heeft men ook niets noodig met publiciteit." De heer A. G. Mulder noemde eenige voorbeelden, waaruit bleek, dat sommige boeren voor de tweede of derde maal verkochten aan commissionairs, die ook reeds onsolide handelingen tegenover hen ge- pleegd hadden. Hij was er dan ook voor in elk der afdeelingen een klachtenboek te deponeeren, en verzoekt den heer Armbrust van zijne mededeeling een voorstel te willen maken. Het voorstel van den heer Beerta werd met alge meene stemmen aangenomen en eveneens het voor stel van den heer Armbrust, luidende »De vergadering spreekt den wensch uit, dat elke afdeeling een klachtenboek aanlegt en op bepaalde tijden den Bondssecretaris toezendt ter verspreiding.' De heer Kruit stelde voor, dat het den landbou wers, die niet bij contract verkoopen, verboden is in hgt klachtenboek te schrijven. Dit voorstel werd bij acclamatie. aangenomen. Hierna vereenigde zich een dertigtal aanwezigen aan den rijkelijk voorzienen disch en bewezen onder tal van toasten de smakelijke gerechten aile eer. d. Van de afd. Stadskanaal »Zou het niet wenschelijk zijn, dat de artikelen van de voorschriften, handelende over het trekken en verzenden van monsters, gewijzigd worden Dit vraagpunt werd ingeleid door den heer R. F. Armbrust. Uitvoerig legde spreker uit de levering en ,onderzoeking van het klaverzaad, aan de land- bouwvereeniging geleverd door de firma Hardenberg te Stadskanaal. Een en ander kwam hem zeer verdacht voor, omdat het gehalte eerst veel te laag, later hooger zou worden naar de verzekering van de leveranciers Schilthuis Go. te Groningen, (agent de firma Hardenberg), men zou nog maar eens een monster trekken, schreef bovengenoemde firma. Ook uit de correspondentie tusschen den directeur van 't proefstation en den heer Armbrust werd de gevolgtrekking gemaakt, dat een en ander niet pluis scheen te zijn. De inleider stelde hierna voor, de conclusie te nemen, dat het Hoofdbestuur pogingen in 't werk stelle. 1. dat men aan aile proefstations de onderzoe- kingen kan laten doen, 2. dat de namen van de leveranciers niet behoe- ven te worden opgegeven aan den directeur van het proefstation. De heer Velthuis zou gaarne zien, dat aan het bestuur werd opgedragen om in die richting te werken. Volgens sprekers meening is het voor de analyse van het getrokken monster toch geheel onnoodig den naam van den leverancier te kennen. (Applaus.) De heer A. G. Mulder wilde niet zoo spoedig tôt de niet-vertrouwbaarheid van het proefstation be sluiten. Nadat de heeren Armbrust en Oosterwijk nog eenige inlichtingen in deze zaak hadden gegeven, werd de conclusie van den heer Armbrust met algemeene stemmen aangenomen e. Van de afd. Borger-, Tripscompagnie en Klei nemeer Kan men door kruising van verschillende variëteiten, door sorteering of uitzoeken de graan- opbrengst verhoogen. Dit vraagpunt werd zeer uitvoerig ingeleid door den heer G. Veenhuizen. Door kruising van ZvV: Presid. Haver en Oude Voerhaver zou men eene V 0 L R S B L A I) 00ST-G00RECHT EN OMSTREKEN. VAN VAN DEN

Kranten- en periodiekenviewer van het Historisch Archief Midden-Groningen


(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1892 | | pagina 1