C-
H f
1
oude enjonge 1
B0ERENBEH1
De veikoop der SME
Ter gelege
flink HUZ
Vuurwerk en Bengaalst
0NDE1
ichooll
Op Donderdag 14
nitgeit
van oude en jong
.4 .IL
ALLE?
Miiziek
Het Geï
r
VERKOO
VERKOO
H. JONGMAN, S
op Vrijdag den II
bij H. D1
GEILLI
BURGERLIJKE STAND
- r
fi
4
VAN
tËtëtëéè&ir op aanstaanden Zali
PP^S?^1 's namidd. 4 uur, i
kastelein DIJKHUIS t.<
maamtl cretliet.
T.
's Dam, 5 uur, zal ten huize vai
DERTIEN te Woltersum, ten
erven van wijlen JAN BARTEL
aldaar, publiek te koop worden
I. Eeue goed ondei
en SCHUl
a. 1. v. B
5 H. 86
TUIN en G
LAND, genaarad »DE BIJLT
op Midw. tôt huur 32.50.
II. De v. a. i. a. 1. v. BEKI
4 A. 30 c;A., BOUWLAND,
jaarl. op Midw. tôt huur doen j
El. De EIGENDOM van pe
Een en ander gunstig staar
den grintweg van Woltersum
nabij het dorp Woltersum.
AANV. lierfist a.s., BET
1 Mei 1893, met 2 REN'
DE STURLER, nota
ten verz»eke van Mej.
IIFIS te Ciratitvediikiv<
Notaris JEN
(op drie uiaandeu
op Vrijdag den
b 'snamiddags 4 uur,
kastelein T. KUIPEF
die iets te vo
verscliuldij
den onder zicl
lioorende tôt den boedel van de
SMIT, in leven leerlooier
en aldaar overleden den 12 J
daarvan OPGAVEBET.
GIFTE te doen, vddr of a
tus 1892, ten KANTORE v
L. L. SPRUIJT te Sappemeer.
èbsi,. die iets te i
van of vers«
de nalatensch
H. VAN TIDDENS, overleden
Haart 1892, worden verz
G A A F of BETAIjISïG
TORE van
Hoogezand. J. PIC»
vau de Harddraverij
ENTRÉE f 0.15.
Ter gelegenlïeic
TE K0LHA1
des avond;
1 frs rïen '00P van
1 iw opgenomen, een lioogsi
gunstig bekenden sehrijv
Deze Roman, getiteld:
wordt met tallooze fraaie Illii
algemeene aandacht trekken.
In Engeland maakte
aardigheid van vinding en mee
in spanning houdt en boeit.
Terecht zei een der bec
»Waters heeft zich m<
slijd, terwijl hij zich van vele
«mede in de laatste jaren vele
Onder valsclie VI
De lezers van dit blad 2
waardoor tevens voldaan word
blad een
van eenigen omvang opgenome
Diegenen onzer Abonné'
bladhetwelk elke week in
naar buiten per 3 maanden va
teekend aan het Bureau dezer
De Ondergeteekende we
te ontvangen.
Woonplaats
Ook eene hooimijt van den landbouwer H. Doorn-
bos moet door het hemelvuur zijn trofïen. Bij den
landbouwer D. Begeman sloeg de bliksem in den
schoorsteen, maar veroorzaakte geen brand.
Bij de overgangsexamens van de rijkslandbouw-
school te Wageningen is bevorderd van B I naar
B II: de heer L. Adriani te Schildwolde.
Aangaande het schoolfeest te Hoogezand kunnen
wij nog het volgende tôt aanvulling van ons vorig
verslag meedeelen: Men weet, dat het weer bij-
zonder meeliep, zoodat aile nommers van het pro
gramma, (dank zij ook de goede voorbereiding
door de commissie) uitmuntend van stapel liepen.
Een paar luchtballons, waaronder een in den vorm
van eene dikke boerenmeid, toonden zich weerbar-
stig en verbrandden aan de oppervlakte deraarde.
De andere, van eene briefkaart voorzien, zweefde
evenwel spoedig kalm en statig in hoogere steren
en namen de richting aan naar Drentes barre hei-
den. Na de tweede wandeling, zich uitstrekkende
tôt de behuizing van den Heer v. d. Goot teMar-
tenshoek, kwam men in den tuin van 't hôtel
Boelfsema bijeen, om den inwendigen mensch te
verkwikken en toen naar den draaimolen, die aan
de jeugd zeer veel genot bereidde. Nu en dan
verschafte een eeht ouderwetsch Janklaassenspel,
waarin de hoofdpersonen telkens een wedstrijd
schijnen te houden, wie de slapste beenen of den
hardsten kop heeft, eene aangename afwisseling.
Bij 't naar huis gaan ontving ieder leerling nog
eene mooie prent. Het tuinconcert bij den Heer
Roelfsema kan men niet zoo goed geslaagd noemen;
er was betrekkelijk weinig belangstelling. Dit was
jammer, want het weer was prachtig en de muziek
zeer goed. Er werd echter weinig naar geluisterd.
Men heeft van den dansvloer nog een druk gebruik
gemaakt, en men zwierde en draaide er vroolijk
in 't rond. Aan allen, die tôt het welslagen van
dit feest hebben meegewerkt, ten slotte een woord
van dank.
Donderdagmorgen was de vrees niet ongegrond,
dat het gewone jaarlijksche feest bij het hôtel Struvé
te Sappemeer, in 't water zou vallen. Het regende
steeds, de lucht was donker en de barometers gaven
ook geen recht gunstiger weergesteldheid te wachten.
Toch werd het in den namiddag droog en onge-
stoord konden velen den belangwekkenden strijd
aanschouwen.
Voor de harddraverij hadden zich aangegeven de
volgenden
1. Een bruine ruin van den heer Van Loon te
St. Anna Parochie, pikeur A. Siderius 2 de schim
melhengst »Wladimir" van den heer L. Oetzes te
Groningen, pikeur J. F. de Boer; 3 de hengst
»Trotoway" van den heer D. J. Mellema te Rei-
derwolderpolder, pikeur J. Mellema; 4 de bruine
merrie «Olga" van den heer J. G. de Boer te Utrecht
pikeur J. G. de Boer; 5 de zwarte ruin «Oscar"
van mej. de wed. Haverkamp te Noordwolde, pikeur
J. Nienhuis 6 de zwarte merrie «Prinses" van den
heer D. Pestman te Ten Boer, pikeur S. Pestman;
7 de zwarte merrie van den heer A. W. Kooistra
te Witmarsum, pikeur A. Kooistra; 8 de zwarte
merrie «Augusta" van den heer B. v. d. Molen te
Garmerwolde, pikeur B. v. d. Molen 9 de merrie
»Kenau Hasselaar" van den heer A. A. v. d. Berg
te Haarlem, pikeur J. G. de Boer; 10 de zwarte
merrie «Afina" van den heer J. Wilphorst te Help-
man, pikeur A. Wilphorst; 11 de zwarte merrie
«Anne" van den heer J. Bonnema te Rinszumageest,
pikeur P. Vallinga; 12 de zwarte merrie «Flora"
van mej. de wed. G. L. Vos te Borgercompagnie,
pikeur R. G. Vos.
Na vele intéressante ritten, vooral tusschen prijs
en premiewinnaar, werden de prijzen, bestaande
in 100, 40 en 20 in contanten, behaald door
no. 11, 1 en 8.
Voor de keuring van tuigpaarden waren 13 aan
gegeven en daaronder zeer schoone exemplaren.
De commissie had geen gemakkelijke taak, vooral
niet toen zij van de 13 met 7 de eindkeuring zou
houden. Eindelijk besliste zij ten voordeele van
het paard zwarte merrie xNelly," vijf jaar oud,
van den heer C. Nienhuis te Groningen. Deze
ontving den prijs, bestaande in eene prachtige pen
dule. De premie, bestaande in een met zilver
monteerd azijnstel, viel ten deel aan de zwartbruine
merrie, oud 4 jaar, van den heer J. Vinckers te
Eexta.
Nadat de strijd beslist was maakten de prijs-
winnaars met de muziek voorop, vergezeld door
eene groote menigte, een optocht door een deel
der gemeente. Jammer dat ook nu weer, gelijk
het vorige jaar, eenige jongens liederen zongen,
waardoor ze trachtten de muziek te overstemmen.
De prijzen werden vervolgens met eene gepaste
toespraak van den heer Jonker aan de winnaars
uitgereikt. Velen zetten het feest voort in de ruime
tent in den tuin achter het hôtel Struvé, ook op
de zaal, waar men zich tôt laat in den nacht onder
muziek en dans en uitstekende comsumptie zeer goed
amuseerde. Ook op andere plaatsen heerschte vrij
wat drukte. Van ongeregeldheden hebben wij niets
vernomen.
Zeer velen hebben een genoeglijken dag door-
gebracht.
Donderdag middag, gedurende de Harddraverij
te Sappemeer gehouden, is door een jeugdige dienst-
bode eene portemonnaie met een inhoud van/12
verloren, welke nog niet is teruggevonden. Op
dien namiddag geraakte bij het Kleinemeersterhoog-
hout een klein kind in 't Winschoterdiep tal
vari handen waren dadelijk aanwezig om de kleine
drenkeling in behouden haven te brengen.
Onder architectuur van de Heeren Gebr. Wolrich
te Hoogezand werd voor den heer Wijnandus Bo-
dewes te Martenshoek, ten huize van den kastelein
van der Huizen aldaar, Vrijdag j.l. aanbesteed:
Het bouwen eener nieuwe bejiuizing.
Inschrijvers
L. Gorter te Sappemeer, voor
A. Daanje te Noordbroek,
Th. Wilbrink te Martenshoek,
H. Steenstra te Zuidlaren,
H. R. Holthuis te Zuidbroek,
Johs. Buurke te Noordbroek,
Georg Beenker te Hoogezand,
4690;
4600;
4568;
4329;
4314;
4248;
4140.
Van de werf van den scheepsbouwmeester M.
Kroeze te Hoogezand is met goed gevolg te water
gelaten het houten schuilje, genaamd Zwaantje van
Groningen, groot 75 ton voor schipper J. Jonker
van Groningen.
Schildwolde, 12 Juli '92. In de heden avond
gehouden vergadering van H.H. Kerkvoogden en
Notabelen der Herv. gem. alhier, werd het ver-
bouwen en verhoogen der Pastorie, volgens bestek
I, gegund aan den laagsten inschrijver, zijnde P.
van Dijk te Schildwolde.
Tôt de 10 mannelijke leerlingen, die, na gehouden
examen, tôt de R. H. B. te Sappemeer onvoor-
waardelijk werden toegelaten, behooren o.a. ook
Jan Willem Haarman, oud 14 en Petrus Johannes
Oosterbeek, oud 13 jaar, beide leerlingen van den
heer A. Borggreve te Schildwolde. Wel een be-
wijs, dat het onderwijs aldaar ook goede vruchten
afwerpt.
Haren 14 Juli. De luchtballon welke j.l. Dinsdag
ter gelegenheid van het schoolfeest te Hoogezand
werd opgelaten, is 'snamiddags omstreeks 4 uur
neergekomen bij den watermolen te Noordlaren,
alwaar de kastelein 0. Kloots juist bezig was een
voer hooi te laden.
Naar wordt medegedeeld, is de jongeling A. S. uit
Groningen, op het meer te Paterswolde veronge-
lukt. Twee jongelieden uit Groningen hadden ge
bruik gemaakt van de aldaar te verkrijgen kano's,
waarvan slechts een met zijn bootje terugkeerde,
met mededeeling, dat de boot van den ander door
hem ledig op het meer was gevonden.
Door het gerechtshof te Leeuwarden is bevestigd
het vonnis van de arrondissements-rechtbank te
Winschoten, waarbij de bekende in- en uitbreker
W. Schrôder is veroordeeld tôt eene gevangenisstraf
van negen jaren.
Gevolg gevende aan de haar opgedragen taak, is
door de Centrale Commissie van het Nederlandsch
Werkliedenverbond Patrimonium het volgende
Adres gezonden
Aan
de Tweede kamer der Staten-Generaal.
Hoogedelgestrenge Heeren
Geven met verschuldigde hoogachting te kennen
ondergeteekenden, te zamen uitmakende de Centrale
Commissie van het bestuur van het 119 Afdeelingen
met 10,000 leden tellende Nederlandsch Werklieden
verbond Patrimonium, goedgekeurd bij Zijner Ma-
jesteits besluit van 20 Januari 1881, domicilie
kiezende ten huize van eerstondergeteekende, Cein-
tuurbaan 185 Amsterdam, dat zij zich bij de
ze wenschen te kwijten van de hun door de Afgevaar-
digden der Afdeelingen ter laatstgehouden Jaarver-
gadering opgedragen taak, om namelijk,
nu de Regeering, die weet dat Hare
Majesteit de Koningin-Weduwe-Regentes bij
de jongste opening der Staten-Generaal heeft
uitgesproken «De indiening van een. wets-
ontwerp tôt regeling van het Kiesrecht, de
ze noodzakelijke voorwaarde van blijvende
verbetering, wordt voorbereid," met de
indiening van een daartoe dienend wets-
ontwerp allerminst haast maakt,
de aandacht der Volksvertegenwoordiging daarop te
vestigen en haar te verzoeken om harer roeping
getrouw te zijn, en voor de vervulling van hetgeen
beloofd is op te komen.
Het is, dit erkennen wij, voor het volk een bemoe-
digende gedachte, te weten dat het in U zijn pleit-
bezorgers heeft bij de regeering maar, Gij zult het
hun toestemmen, die op wettelijke bepalingen ge-
gronde wetenschap heeft weinig werkelijke waarde,
als uwe goedigheid het gedoogt, dat de Regeerin:
ter hand neemt wat zij verkiest, doch aan het volk
de «noodzakelijke voorwaarde voor blij vende verbe
tering" onthoudt.
Het is hierop, dat Patrimonium ondergeteekenden
gelastte U te wijzen, opdat, afgezien er van, welke
gevolgen deze onverklaarbare handelwijze der Re
geering ook hebben moge, deze te harer verant-
woording blijven en de Volksvertegenwoordiging
niet medeschuldig wezen zal, maar het hare zal
hebben gedaan om aan het Nederlandsche volk in
al zijn rangen en standen de «noodzakelijke voor
waarde voor blijvende verbetering," namelijk «de
regeling van het Kiesrecht," zonder verder uitstel
te bezorgen.
Tevens zij het hun vergund, de hulp der Staten-
Generaal in te roepen om zulk een regeling te doen
geven,
le. dat het kiesrecht zich uitstrekke tôt aile ge-
zinshoofden, die niet op wettelijke gronden van het
burgerschapsrecht verstoken zijn;
2e. dat de stemming geheim zij, opdat de per-
soonlijke vrijheid bij de uitoefening er van ten voile
gewaarborgd zij
3e dat de stembureaux ook des avonds geopend
zijn, om hun, die door hun arbeid des daags ver-
hinderd zijn, de uitoefening van het kiesrecht mo
gelijk te maken
4e. dat verordend worde, dat allen, die, in welke
qualiteit ook bjj Staat, Provincie of Gemeente in
dienst zijn, gelegenheid moet worden gegeven om
van hun kiesrecht gebruik te maken;
i 5e. dat de dag voor stemming nooit op een Zon-
dag of een algemeen erkenden Christelijken feestdag
J worde gesteld; en eindelijk
j 6e. dat het stelsel van enkelvoudige kiesdistricten
tôt aile gemeenten worde uitgestrekt.
't Welk doende, namens de afgevaardigden van
Patrimonium,
De Centrale Commissie,
K. KATEB, Voorzitter
J. WITMOND, Secretaris.
J. WINDHOUWER Pzn., Penningm
Amsterdam, J. P. BOERKOEL, 2e Secretaris.
7 Juli 1892. P. VAN VLIET Jr., Bestuurslid.
Nu de rupsenplaag in de noordelijke provinciën
i zulke groote afmetingen begint te nemen, heeft
men aan den heer Rilzema Bos te Wageningen
raad gevraagd, wat tegen dit gedierte gedaan moet
worden. De heer Bos heeft geantwoord als volgt
Als u daartoe in de mogelijkheid zijt, zou ik u
aanraden de aangetaste velden eens te bestrooien
met gipspoeder misschien baat dit wat, al verwacht
ik er ook geene in ieder opzicht afdoende resul-
taten van.
Daar deze rups letterlijk allerlei gewassen aantast
en er in den nazomer nog eene tweede generatie
kan worden verwacht, is het zaak, ze zooveel mo-
gelijk uit te roeien.
Klavervelden zou ik afmaaien, als dit nog niet
geschied is, en het afgemaaide veld zou ik met de
roi gaan behandelen of flink eggen, om aldus zoo
veel mogelijk rupsen te dooden. Verder, daar de
rupsen trekken, en wel zeer geleidelijk en regel-
matig, a. h. w. in gesloten gelederen voorttrekken,
moet men trachten, de nog niet aangetaste velden
tegen het ongedierte te beschermen.
Hoe dit te doen?
Waar het eene stuk land van het andere door
slooten gescheiden is, moet men de slooten aan haar
oppervlakte zooveel mogelijk trachten schoon te
maken. Anders trekken de rupsen over dewater-
planten heen. Maakt men de slooten aan de wa-
tervlakte goed schoon, dan verdrinken zij.
Weldra drijft de sloot vol rupsen; die late men
afscheppen anders trekken de levende over de doode
heen en bereiken toch het aangrenzende land.
Om een bepaald gedeelte, dat nog niet of nog
slechts weinig is beschadigd, van een ander ge
deelte, dat van rupsen krioelt, af te scheiden, kan
men ôf latten slaan, die men met teer besmeert,
ôf een greppel graven, waarin men teer werpt.
In den tijd, dat de rupsen het drukst trekken,
dient er iemand bij die latten of bij dien greppel
rond te loopen, om weer teer te brengen, waar het
noodig is, of de rupsen dood te drukken.
Want er kunnen wel spoedig zooveel rupsen in
de teer kleven, dat de volgende, over de lijken der
eerste heen kunnen marcheeren en dat de teer dus
moet worden vernieuwd.
De rups v. d gammauil tast aan klaver, erwten,
boonen, wikken, boekweit, kool, koolzaad, koolrapen,
vlas, suikerbieten en mangelwortels, aardappelloof,
vele gewassen van den bloementuin en moestuin,
ook vele onkruiden (o.a. herik, krodde). Wat zij
niet eet, zijn grassen en granen (tusschen het graan
eten zij vaak de onkruiden wegl) Verder ook de
bladeren van boomen niet, met uitzondering van
de wilgenbladeren, die zij wèl eten. Over de gam-
mauil-rups kan u verder nalezen: «Ritzema Bos:
Insectenschade in bouw- en weiland," blz. «146
en 149."
Woensdagnamiddag omstreeks 1 uur, ontlastte
zich een zware onweersbui boven de stad Leeuwarden
en haren omtrek. Ruim een uur lang regende het
letterlijk bij stroomen; het geleek wel eene wolk-
breuk. Op verscheidene punten der stad stond
het water hoog op de straat, iets dat tôt de grootste
zeldzaamheden behoort; er waren vele kelders
ondergeloopen. Het was zoo donker geworden, dat
in verscheidene huizen licht moest worden aan-
gestoken.
De visehopkoopers in de provincie Friesland heb
ben een afspraak gemaakt, de paling niet hooger
dan tegen een bepaalden prijs (50 cts. per K.G.)
van de visschers te koopen. Deze laatsten zijn
hierover zeer ontsticht, maar kunnen er weinig
tegen doen.
Door de geringe vangst zijn de prijzen van wit-
visch zeer hoog; voor blei beurt de visscher thans
20 et. per K.G., tegen 10 et. in het vorige jaar.
Nabij Vierlingsbeek (N.-Br.), in het gehucht Heu-
kelom, is door een onbekende oorzaak brand uitge-
broken in de boerenhuizing van N. W. Toen de
vrouw zich nog eenmaal in het gebouw, dat. reeds
in lichte laaie stond, wilde begeven, viel het dak
in en trof haar zoodanig dat zij vele ernstige brand-
wonden kreeg en dientengevolge in levensgevaar
verkeert.
Te Heteren is Woensdag door een geweldigen
hagelslag tijdens een donderbui veel schade berok-
kend aan tuinvruchten, bloemen en tabak. Op som-
mige akkers is het laatstgenoemde gewas totaal
vernield.
Reeds herhaaldelijk werd gewezen op het weinig
doeltreffende van den maatregel, door den burge-
meester van Amsterdam genomen, dat de koffie-
huizen aldaar des nachts te een uur gesloten moeten
worden.
Een nieuw merkwaardig bewijs levert een strooi-
biljet, dat dezer dagen in de hoofdstad werd ver-
spreid.
De eigenares van een koffîehuis kondigt ni. haar
«hôtel" o.a. aldus aan.
«Vrije kamers van af 75 cts.
«Beiersch export-bier 10 et. per glas.
«Cognac fine Champagne 15 et. p. glas.
«Diverse soorten bitter 10 et. p. glas.
«Specialiteit in fijne likeuren.
«Duitsche, Fransche, Engelsche en Zwitsersche
serveuses.
«Het hôtel is den geheelen nacht voor het publiek
geopend.
«Na middernacht is de gewone consumptie 15
et. per glas."
Vooral verdient het de aandacht, dat de hier
bedoelde inrichting niet is gevestigd in het centrum
van het zoogen. «nachtleven," maar in een deel
van de stad, dat tôt dusver een beteren naam had.
In den toren van het R. C. Kerkgebouw te Sus-
teren (L.) is Maandag een steiger gebroken, waarop
vijf werklieden aan den arbeid waren. Het onge
val liep betrekkelijk gelukkig af. Vier der arbeiders
kregen onbeduidende kwetsuren; alleen de vijfde
werd ernstig, hoewel niet levensgevaarlijk, gewond.
Te Loosdrecht heeft onlangs de veehouder v. A.
een krielkipje te broeden gezet op zeventien eieren
van veldhoenders, met het verrassend gevolg, dat
evenzooveel levende kuikens zijn uitgekomen.
Het is niet mogelijk met eenige zekerheid op te
geven, hoeveel menschen er omgekomen zijn bij
de ontzettende ramp, die te Saint-Gervais door de
aardstorting heeft plaats gehad. De registers van
de badinrichting zijn wel teruggevonden, maar zij
zijn onleesbaar. Men weet alleen, dat Maandag
een honderd baders het middagmaal aan de badin
richting gebruikt hebben, en van dezen zijn slechts
15 in leven gebleven. Men rekent voorts, dat een
40 menschen, behoorende tôt het bedienend per-
soneel, en even zooveel boeren uit den omtrek het
leven bij de ramp verloren hebben. Dit zou reeds
155 dooden aanwijzen.
De Arve spoelt nog bij voortduring lijken aan.
Vele er van zijn zoo deerlijk verminkt, dat zij on-
herkenbaar zijn. Zoo is een lijk eener vrouw aan-
gespoeld. waaraan het hoofd en de beenen ontbreken.
Het hoofd van een ander lijk is verpletterd.
Ook hier hebben er, gelijk gewoonlijk bij rampen
die dood en verderf verspreiden, wonderdadige red-
dingen plaats gehad. Een inwoner van Genève,
die zich in dien verschrikkelijken nacht te Saint-
Gervais bevond, hoorde een vreeselijk geraas, gelijk
aan dat, zegt hij, dat ontstaan moet als een cycloon
voorbijtrekt. Het huis waarin hij overnachtte scheen
als door eene aardbeving te schudden. In allerijl
trok hij eenige kleederen aan en stak het hoofd door
een venster. Op het eerste oogenblik kon hij zich
geen rekenschap geven van hetgeen er gaande was.
Hij hoorde het water klotsen, dat brokken rotssteen
medevoerde en in de bergen neerplofte. Hij vluchtte
door het dak. Dââr vond hij eene dame, gewik-
keld in een beddelaken. Door schier bovenmen-
schelijke inspanning gelukte het hem de dame het
dak der kapel, en vervolgens een der rotswanden
te doen bereiken, waar hij zelf zich ook had ge-
borgen. Beiden waren gered.
Een jeugdige kapper van de badinrichting, waar
van de telegraaf reeds gewag heeft gemaakt, heeft
zich vooral onderscheiden door onversaagdheid en
tegenwoordigheid van geest. Verscheidene personen
danken hem hun levensbehoud.
Eene Engelsche dame, het donderend geraas ver-
nemende, waarvan de oorzaak haar natuurlijk on-
bekend was, stond op, sloot met eene koelbloedig-
heid, waarover men zich niet genoeg verbazen kan,
hare deur, kleedde zich en begon een brief te
schrijven, om afscheid van hare familie te nemen.
Als door een wonder bleef dat gedeelte der badin
richting overeind staan, en de dame behield
het leven.
Een persoon, die gered is, heeft verklaard zich
niets te herinneren van hetgeen er voorgevallen is.
De Arve en andere wateren ziet men tafels,
stoelen, enz. ook kerksieraden medevoeren, te mid-
den van lijken.
In den geheelen omtrek heerscht de diepste ver-
slagenheid. Er wordt niets gespaard om, waar het
mogelijk is, redding aan te brengen.
RAADSVERGADERING te Sappemeer op
a.s. Dinsdag den 19 Juli 1892, des voor-
middags te 10 uur.
Aan de orde
Aanbieding Gemeenterekening 1891.
Opmaking voordracht zetters.
Opbreken en herleggen van p.m. 60 meter voet-
straat zuidzijde.
Adres tôt overname ijzeren draaibrug Borgercom-
pagniesterdiep.
Kostersdiensten.
VERGADERING der landbouwvereeniging
„SlochterenKolham," op Zalerdag den
9 Juli 1892, bij Hartenhof, Vroombosch.
Aanwezig 12 leden.
Met eene korte toespraak opende de voorzitter
de vergadering, zijn leedwezen uitdrukkende, dat
niet aile leden waren opgekomen, hetgeen evenwel
te wijten zou zijn aan het mooie weder en de
drukte dezer dagen voor den landbouwer.
Door den secretaris worden de notulen voorge-
lezen en onveranderd goedgekeurd.
Het punt ingekomen stukken bevatte ditmaal niets.
Bij 't punt mededeelingen vraagt de heer Lameris
het woord en deelt mede, dat het met het verzen-
den der landbouwcourant tegenwoordig al heel slecht
toegaat. Hij richt vervolgens de vraag tôt den
voorzitter hoevaak die er al een heeft ontvangen.
Voorzitter: Sedert half April nog niet weer.
De heer Lameris: Ik slechts eenmaal. Ik heb
er onderzoek naar gedaan en ontdekt, dat de ver-
zending aan L. Homan toe nog goed is, verder
weet ik het nog niet.
De heer Schaap zegt er éénmaal een te hebben
laten liggen, waarop de heer Hommes antwoordt,
dat dit dan nog maar ééne krant uitmaakte. De
heer Bosma zegt er nog nooit een te hebben ont
vangen. Na nog eenige discussiën komen De
Vries en Lameris overeen er eens onderzoek naar
te zullen doen.
Mededeelingen van den voorzitter, dat het bestuur
van deze vereeniging naar de landbouwvergadering
te ScharmerHarkstede is geweest den 2 Juli,
toen de heer De Vrieze van de Wildervankster-
dallen daar eene rede heeft gehouden over kunst-
mest. Dit was een zeer boeiende en leerzame rede
geweest, en daar hij er veel van heeft aangeteekend,
stelt de voorzitter voor dit voor te lezen, welk
voorstel natuurlijk met applaus wordt begroet.
Volgt alsnu eene voorlezing van de hoofdzaak
der rede Vrieze.
Na het voorlezen hiervan zegt de voorzitter den
heer De Vrieze te hebben uitgenoodigd ook hier
eene spreekbeurt te houden, welke uitnoodiging
ZEd. heeft aangenomen, en wel tegen het najaar.
Een onderling débat ontspint zich nog over de
kunstmest.
Voorstellen: geene.
Inleiding van den heer G. de Vries, met het
onderwerp «de aardappels, Solanum, Tuberosum."
In eene zeer boeiende inleiding bespreekt de heer
De Vries de geschiedenis der aardappels, van uit
Amerika, de Chilieilanden, door de Spanjaarden
naar Europa gevoerd. Omstreeks 1650 in Duitsch-
land verbouwd, terwijl hij eerst in 1660 op de
tafel van Lodewijk 13 verscheen. Voor 1700 werd
hij nergens in 't groot verbouwd, o.a. in Friesland
in 1737.
Thans wordt de aardappel overal gekweekt, bij
voorkeur is hij een liefhebber van een gematigd
klimaat. Verder bespreekt inleider de geheele
plant, als: knollen, stengel, bladeren, bloesems en
vruchten en zegt wat er alzoo van de aardappels
wordt gemaakt, als aardappelmeel, sago, suiker,
sterke dranken enz.en geeft de bestanddeelen
der plant op, waarin vooral gewezen wordt op de
hoeveelheid potasch die er in de aardappelplant zit.
De aardappelplant is voor deze streken van groot
belang. In 1875 werd in ons land 15 mill. H.L.
verbouwd, waarvan alleen in onze Veenkoloniën
li mill. H.L.
Een luid applaus volgde op deze leerzame rede.
Na de inleiding werd gesproken over het aanaarden
der aardappels, wat de vergadering zeer goed
keurde, beter als het laat schoffelen.
De inleider doet nog de vraag, wat ondervinding
de leden hebben opgedaan met het poten van door-
gesneden aardappels. De meeste der leden keuren
dit af, hoewel er ook enkelen zijn, die er goede
resultaten van hebben gezien.
De heer Heeringa doet de vraag waarom poot-
aardappels van zwaren zandgrond niet willen op
veengrond, iets wat hij meermalen ontdekt heeft.
Een voldoend antwoord weet niemand hierop
te geven.
Vragenbus: Deze bevatte de volgende vraag:
om de vreterij uit een stuk land te weren is het
bestrooid met kalk, en wel 6 mud per deimt. Het
blijkt, dat nog 1/s der stammen weggebleven is.
Is er ook een beter middel.
V. Eerst dient uitgemaakt te worden of kalk
wel een middel is ter wering van de vreterij, het
geen de heer Schaap oordeelt van niet.
Daar niemand der leden deze vraag durft aan-
pakken, wordt besloten haar op te zenden aan de
landbouw courant.
Hierna sluiting der vergadering.
HOOGEZAND, 7—14 Juli 1892.
Geboren Hinderkie, d. v. Harm Heininga en
Hinderkie Kalk Elizabeth, d. v. Gerardus Hendrikus
Scholtens en Alida Hijlkema Frederika, d. v. Fol-
kert Postema en Aaltje Ruiter Aaltje, d. v. Andries
Folkers en Pietertje Huisman; Annechien, d. v.
Reinder Brouwer en Janna Kremer; Bernardus
Heikolinus, z. v. Bernardus Zwart en Gesina Remkes.
Ondertrouwd: Esdert Prins en Frouke Moesker
Jacobus Venema en Hinderika Mulder; Antonius
Gerhardus Theodorus Remmers en Catharina Jo-
hanna Scholtens.
Getrouwd: Johannes Frans en Tijdje Pool.
Overleden: Jan Drenth, 5 m., z. v. Jan Drenth
en Jantje Nieboer; Eikelina Hundt, 15 j., d. v.
Kornelis Hundt en Jantje Nieborg; Hillegien Kruize,
3 m., d. v. Jan Kruize en Hillegien Schuur.
SLOCHTEREN, 6—12 Juli 1892.
Geboren: Haike, z. v. H. Puister en J. Hazelof
te Hélium Harmannus, z. v. J. Nieboer en I. Krui-
zenga in 't Holt te Siddeburen Kornelius, z. v. S.
Buitenkamp en J. Smid te Siddeburen; Hindrik z.
v. H. Zeven en T. Schuurman te Slochteren; Luitje,
z. v. N. Nanning en H. Tepper te Slochteren;
Zwaantje, d. v. K. Dontje en J. Lesman te Sloch
teren; Harm, z. v. T. Woltjer en A. v. Anken te
Slochteren.
Overleden: Gerardus Frederikus Meulman 74
j. wedn. van K. Bruins te Scharmer Timon Meijer
8 mnd. z. v. G. Meijer en A. Kooima te Harkstede.
Levenl. Aangeg. Kind van J. Sloot en R. Bruns
te Kolham.
ZUIDBROEK, 8 -15 Juli.
Geboren Jan, z. v. Hendrik Hidskes en Johanna
de Jonge.
NOORDBROEK, 5—11 Juli.
Geboren Harmke, d. v. Jan Bennema en Gnetje
Mensenkamp Machiel Ipe, z. v. Pieter Dalebout en
Lijffien de Vries; Amkolina, d. v. Jan Wildman
en Weia Zijlma.
HAREN, 1—30 Juni.
Geboren Sietske, d. v. J. Kamps en G. Boers-
ma te Helprnan Jan, z. v. J. ter Steeg en E.
Ottens te Glimmen; Berend, z. v. D. Meints en J.
Broeksmit te Onnen Gerhard, z. v. H. Honebeeke
en H. Warnders te Haren Geert, z. v. H. Geert-
sema en G. Scheltens te Helprnan Jan, z. v. C.
van Leijenhorst en Maria Lukas te Haren; Gerrit
z. v. J. Keizer en G. Hulsebos te Noordlaren
Heiko, z. v. A. Wichertjes en J. Bakker te Hoorn-
