No, 69.
ZONDAG 28 Augustus 1892
22e Jaargang.
VAN
BORGESITJS ZOQN, SAPPEMIEE.
Tr,0r,di,igyan Àdvertentiën en Ingezonden Stukken deg Dinsdags- en ?rijdagsavonda vooi ses nnr bij de Uitgeyerg.
Voor de Gemeenten HOOGEZAND, SAPPEMEEB» SLOOHTEBEN NOOBDBBOEK, ZUIPBBOEK, ZUIDLABBB, HABEN enz
Dit BLAD verschijnt iederen ZONDAG en WOENSDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden 88 cents
franco per post 45 cents.
Enkele nommers 5 cents,
u I T G A V E
PRIJS der ADVERTENTIËNVan 1—5 regels 85 cents,
i«dere regel meer 10 cents. Groote letters worden naar plaats-
ruimts bèrekend. Abonnement lager. Dezelfde advertentie, in eens
voor 3-maal plaatsing besteldis <ie derde plaatsing gratis.
weekkalesdeb.
Zondag 28 Augustus. Maandag 29. Dins-
dag 30. Woensdag 31. Donderdag 1 Septem-
ber. Vrijdag 2. Zaterdag 3.
Zonsopgang Zaterdag 3 Sept, te 5.15, onder te 6.43.
Eerste kwartier, Dinsdag 30 Aug.
Vergadering van tien lt t A fier- ge
meente Sappemeer op Woensdag
tien 24 Augustusdes voor-
middags te MO uur.
Aanwezig aile leden.
De voorzitter opent de vergadering, waarna ver-
volgens de notulen der vorige zitting voorgelezen
worden, zonder op- of aanmerkingen werden deze
notulen goedgekeurd en geteekend.
Aan de orde:
1. Vaststelling gemeenterekening 1891.
Voorzitter: Mag ik de commissie, belast met net
nazien van die rekening, verzoeken rapport daar-
omtrent uit te brengen?
De heer Bakker vraagt alsnu het woord, en
deelt mede, dat de commissie, belast met het nazien
der gemeenterekening zich van hare taak heeft
gekweten en gevonden heeft, dat de mkomsten
waren 83451,98, de uitgaven 74175,65, zoodat
er een batig saldo was van 9276,33. Hierby
moet evenwel de opmerking gemaakt worden, dat
er reeds over eene som van 9222,20 besclukt
is, zoodat er feitelijk nog eene som rest van
5413. De commissie heeft ailes in orde bevon-
den, 'en stelt daarom voor om de rekening door
den' Raad te doen goedkeuren.
De voorzitter vraagt nu of een der leden ook
nog op- of aanmerkingen heeft, of nog iets te
Daar door niemand der leden het woord gevraagd
wordt, wordt het voorstel ter goedkeuring, na voor-
lezing van een concept besluit daaromtrent, aange-
nomen.
2. Aanbieding begrooting 1893.
Namens B. en W. biedt de voorzitter aan den
Raad aan de begrooting over het dienstjaar 18J3
De ontvangsten op de begrooting wij zen de som
aan van 34875,351, de uitgaven die van 34875,35i
zoodat ontvangsten en uitgaven sluiten.
De voorzitter stelt voor om de begrooting in han-
den te geven van dezelfde commissie, die belast
o-eweest is met het nazien der vorige rekening.
De heer Nauta: Maar de rekening gaat toch
bij allemaal rond.
Voorzitter: Zeker, zij eirculeert bij de leden,
maar wordt tevens in handen van die commissie
gegeven om rapport uit te brengen.
Het voorstel van den voorzitter wordt aangenomen.
3. Begrooting Burgerlijk Armbestuur.
De voorzitter deelt mede, dat de begrooting van
't B. Armb. ingekomen is, dat de ontvangsten en
uitgaven sluiten met een bedrag van 5000, en
stelt voor ze in handen van dezelfde commissie
te stellen tôt een onderzoek.
Voorzitter Als iemand er bezwaren tegen heett,
moet hij het maar zeggen. Daar niemand het
woord vraagt, wordt het voorstel als aangenomen
beschouwd.
4. Rekening en verantwoording pensioenîonas
gemeenteveldwachters.
De voorzitter deelt mede, dat die rekening bij
den Raad is ingekomen. en stelt na voorlezing van
een paar posten voor het verslag voor notificatie
aan te nemen, waartoe besloten wordt.
5. Af- en overschrijving en betaling uit de on-
voorziene uitgaven.
De voorzitter leest het concept besluit tôt de at-
en overschrijvingen voor en vraagt daarna wie er
bezwaar tegen heeft. De heer Smid vraagt het
woord om een enkele opmerking te maken, waarna
de voorzitter zegt of het direct op dit punt betrek-
king heeft, en wanneer dit niet het geval is, eerst
liever te willen doorgaan.
Volgt voorlezing door den voorzitter betreftende
de betaling uit de onvoorziene uitgaven. Aanwezig
nog 426,22. Uitgegeven voor het bewaken van
den krankzinnige D. Krans aan een 5tal personen
4650 voor het overzenden van kleeren aan
vracht 0,35, voor het stellen van onderzoek en
opsporen van een vermiste oranjevlag 5,95. Dit
ailes komt er nog bij, zegt de voorzitter, en dan
zijn wij de onvoorziene uitgaven gepasseerd.
De voorzitter verleent nu aan den heer Smid
het woord.
De heer Smid: Het is betreftende een punt op
de rekening (die inmiddels bij de leden gecirculeerd
heeft) n.l. de tombola. De goederen voor de tom
bola zijn bij winkeliers buiten de gemeente gekocht,
hetgeen beter geweest was, dat men hier in de
gemeente ware gebleven.
De voorzitter antwoordt er op, dat er pogingen
aangewend zijn om de goederen voor de tombola
hier te verkrijgen, hetgeen evenwel niet gelukt is.
De goederen daarvoor, waren hier niet.
De heer Smid Dan konden de winkehers wel
naar een tombolawinkel gaan om ze te koopen,
want dan hadden ze immers nog hunne provisie.
Voorzitter Het gevolg er van zou geweest zijn,
dat het nog veel duurder gekomen was.
De heer Boswijk Het zou wel gekund hebben
als er maar één winkel was, maar nu niet.
Ook de heer Edzes stemt toe, dat het niet best
ging hier in de gemeente, hoewel het maar gaat
om wat te verdienen.
De heer Smid legt zich er nog met bij neer,
maar houdt vol, dat men het aan ingezetenen m
de gemeente moet gunnen en geeft in overweging
het op een volgenden keer te doen.
Voorzitter: Wij zijn den heer Smid dankbaar
voor die opmerking, doch ik moet u even zeggen,
dat het eene zaak is van B. en W., omdat de zaak
besloten wordt door den Raad, doch de uitvoering
der besluiten aan B. en W. opgedragen is
Rapport commissie over het voorstel Smid, be
treftende de Bonthuisterbrug.
De voorzitter leest gemeld rapport voor, waarin
te kennen gegeven wordt, dat de commissie, in de
vorige vergadering aangewezen, het volkomen eens
is met het ideé van den heer Smid, n.l. dat van
onze zijde aan Hoogezand toegestemd moet worden,
dat niet de brug over het Kalkwijksterdiep het
onderhoud van de Bonthuisterbrug heeft bezwaard,
maar wel het plaatsen van het station en het leggen
van een straatweg van af de station tôt de brug.
De commissie geeft in overweging dat het dagelijksch
bestuur van deze gemeente aan dat van Hoogezand
dit te kennen geeft, en dat er dan opnieuw onder-
handelingen worden aangeknoopt tôt de overname
dezer brug en tôt het in stand komen eener nieuwe
ijzeren draaibrug.
Voorzitter Van morgen is dit m de vergade
ring van B. en W. behandeld.
Het vroeger raadsbesluit zal nu dan weer moeten
worden ingetrokken en worden vernietigd. Hetgeen
wij naar 't Dagelijksch Bestuur van Hoogezand ge-
stuurd hebben was niets anders dan het Besluit van
den Raad, hetwelk door B. en W. moest worden
uitgevoerd. Dit raadsbesluit en zijne gevolgen
moeten nu worden vernietigd.
Een stem Daar is niets tegen.
Voorzitter Het moet ook gebeuren, het zit in
't raadsbesluit en niet bij B. en W.
De heer Nauta Wij hebben het voorstel van
B. en W. toen aangenomen, en dat is een besluit
van den Raad geworden.
Voorzitter: Dat besluit moet dan worden inge-
trokken
De heer Nauta: Zeker, dat moet, daar is ook
niets geen kwaad bij.
De heer Edzes is hetzelfde gevoelen toegedaan.
Voorzitter Kunnen de heeren er zich allen
mede vereenigen, dat het besluit van den Raad
wordt ingetrokken en vernietigd met de gevolgen.
Allen verklaren zich er voor.
Adres ingezetenen Middenstraat over verlichting.
De voorzitter deelt mede, dat er een adres is
ingekomen van eenige ingezetenen van de Midden
straat over verlichting en leest het voor, waarin te
kennen gegeven wordt, dat in den laatsten tijd vele
woningen langs [den parallelweg zijn verrezen, en
het gebruik deswege van dien weg zeer is toege-
nomen, dat met het oog op de veiligheid het wen-
schelijk, ja noodig zou zijn, dat voor eene behoor-
lijke straatverlichting zorg gedragen werd. Redenen,
waarom adressanten aan den raad verzoeken, dat
od het adres goedgunstig worde beschikt.
(get.) H. v. DAM en c.s.
Voorzitter Wij zijn er voor, dat er in wordt
voorzien.
De heer Nauta: 1k ben er ook sterk voor en
dan Borgercompagnie er ook bij nemen.
Voorzitter Maar mijnheer we moeten niet te
ver gaan. De gemeente moet de kosten ook dra-
gen kunnen. Wij hebben dit jaar reeds zeer veel
gedaan.
De heer Nauta Als er van traktementsverhoo-
ging sprake is, is u er altijd voor, mijnheer de
voorzitter, maar als het over lantaarns gaat, niet,
dat is wel wat vreemd.
Voorzitter De hoofdelijke omslag is aan en dan
moet er opnieuw om verhooging aangevraagd worden.
Wil je dat, mij goed, ik zal mijn portie er wel
toe betalen.
De heer Edzes betoogt nu, dat het plaatsen van
lantaarns te Borgercompagnie nog niet zoo noodig
is, omdat er bij avond niet veel passage is.
De heer Nauta Dat komt omdat er geene
verlichting is. Het was hier vroeger in Sappemeer
ook zoo.
De heer Edzes Er loopt haast geen volk.
De heer Nauta Vroeger hier ook niet, dat weet
ik nog wel, ik ben hier goed bekend.
De heer Edzes Dan zouden we aan 't Achter-
diep ook lantaarns moeten plaatsen.
De heer Nauta Daar ben ik ook nooit tegen
geweest.
Voorzitter Er zijn niet vele gemeenten waar
de verlichting zoo goed is als hier1. Langzaam
moeten we voortgaan om de verlichting goed tôt
stand te brengen.
De Nauta spreekt over Veendam, waarop de
voorzitter antwoordt, dat het daar niet zoo goed is
als hier. De voorzitter vergelijkt verder de grootte
van Sappemeer met Veendam en spreekt over het
aantal lantaarns, waar uit blijkt, dat er in de ge
meente Sappemeer tegenwoordig 83 brandem
Na nog eenig débat wordt het voorstel van 't Da
gelijksch bestuur, om goedgunstig op het adres te
beschikken, aangenomen met algemeene stemmen.
Ontslag en denkelijk benoeming onderwijzeres te
Kleinemeer.
De voorzitter zegt, dat het het beste zal wezen
eerst tôt eene benoeming over te gaan, voor dat
we het ontslag toekennen, omdat we eerst weten
moeten wanneer de nieuwbenoemde kan komen.
Komt die wat vroeg, dan kan deze ook spoediger
haar ontslag krijgen.
De voordracht bestaat uit de dames Swiers,
Bakker, Hoog, Witkop en Jager.
De heer Nauta vraagt waar me]. Bakker van
daan is.
De voorzitter ziet de stukken na en zegt vervol
gens- Mej. Swiers van Roden, Bakker vanDokkum,
Hoog van Kiel (mej. Hoog wil hier graag heen.)
De heer Nauta Ja, als wij ze hier klaar hebben
om dan naar Groningen te gaan. De voorzitter
ver volgt: Mej. Jager van Gromngen en Mej. Wit
kop van Beilen.
De heer Mulder Wanneer is de aanvrage om
ontslag geschied.
Voorzitter Wij kunnen met het verleenen van
ontslag wachten tôt aan 1 October.
De heer Nauta Het is toch vreemd, dat op de
voordracht geen enkele Sayppemeerster voorkomt.
Vooizitter Daar kunnen we niets aan doen, ze
willen vast niet vertrekken, en solliciteeren bij ge
volg niet.
De heer Edzes Daar is niets aan te veranderen,
we kunnen ze hier niet heen trekken.
De heer Nauta maakt de aanmerking, dat hij
meende, dat er toch Sappemeersters bij waren die
gesolliciteerd hadden. De voorzitter verstaat dit
niet, maar wordt er door den wethouder Nijhuis
attent op gemaakt, waarop de voorzitter driftig
zegt Dan wou ik dat wel eens weten zou ik
een stuk achter de hand houden.
De heer Nauta antwoordt er op, dat hij 't eens
nagaan zal. ,i
Voorzitter De jaarwedden zijn er hier niet naar,
om hier te gaan solliciteeren. Ik deed het ook
nooit, als ik op eene andere plaats meer had of
meer kon krijgen, bleef ik er of ging ik er niet
heen. Vroeger is u er zelf tegen geweest mijnheer,
om de jaarwedden te verhoogen.
De heer Nauta Daar ben ik ook tegen. Als
het over lantaarns gaat, dan is U er niet voor
maar verhooging van jaarwedden wel. Verder zegt
spreker dat hij op een avond, den weg over de Borger
compagnie moest passeeren, maar wegens de duis-
ternis er niet langs kon komen.
Voorzitter Bij mij gaat ontwikkeling boven
ailes.
Op driftigen toon antwoordt de heer Nauta hierop
en betoogt, dat handel en nijverheid datgene is,
waardoor het volk tôt welvaart moet komen.
Eindelijk tôt stemming overgaande verkrijgt Mej.
Swiers 5, Mej. Hoog 3 en Mej. Bakker 2 stemmen.
Daar dus geene der sollicitanten benoemd is, volgt
een nieuwe vrije stemming, met den uitslag, dat
Mej. Swiers 6 stemmen verkrijgt, terwijl Mej. Hoog
3 en Mej. Bakker 1 stem bekomt.
Voorzitter Aldus is Mej. Swiers benoemd.
De heer Berg vraagt en bekomt het woord om
verslag uit te brengen omtrent het onderzoek eener
commissie, betreftende de Borgercompagniesterbrug.
Wij hebben de brug, zegt de heer Berg, in aile
deelen onderzocht, en in goeden staat bevonden.
Ook door de bouwcommissie is de brug goedge
keurd. Daarom stelt de commissie voor om de
nieuwe ijzeren draaibrug in onderhoud door de
gemeente over te nemen.
Voorzitter Wie wil 't woord hier over. Daar
niemand der leden het woord vraagt, stellen B. en
W. voor het voorstel der commissie aan te nemen.
Aldus wordt er door den raad besloten.
De heer Bakker verzoekt eene vraag te mogen
doen, en wel of er ook voortgewerkt wordt. met
het aanbrengen van eene leuning bij de ijzeren
draaibrug.
De voorzitter antwoordt hierop, dat de zaak reeds
aan de gang is, en er informaties te verkrijgen zijn
bij Boicherts.
Voorzitter Wij hebben het werk aan Borcherts
opgedragen, omdat die goedkooper was dan Bode-
wes. Tegen 1 October moet het werk klaar zijn.
De heer Bakker bedankt den voorzitter voor
deze inlichtingen.
De heer Berg De nieuwe draaibat over t diep
kan maar naar eene kant afdraaien. Nu hebben
ze mij verteld, dat met geringe kosten dit naar
beide kanten kon geschieden, hetgeen veiliger zou
zijn. Wanneer dat zoo was, zou ik er wel voor
zijn, om het zoo te maken.
Voorzitter Ik heb er zelf al met deskundigen
over gesproken, maar die hebben tegen me gezegd,
begin dat niet, want dan is er aile jaar onderhoud.
De heer Berg De architecten hebben toch ge
zegd van niet.
Voorzitter Ja, de architecten.
Na eenige discussie nog legt de heer Berg zich
er eerst bij neer.
Hierna sluiting der vergadering.
Vergadering van den Raad der gemeen
te Hoogezand op Donderdag den
35 Angustus 1893, des na-
middags te 31 uur.
Aanwezig bij de opening De voorzitter, benevens
de leden Meihuizen, van Galcar, Oldenziel, Kruizin-
ga v. d. Goot, Marring, Homveld, de Gock en Vos.
Afwezig de leden Smit, Wolthuis, Boerema en
Groenewold.
Na opening der vergadering door den voorzitter
las de secretaris de notulen der vorige zitting voor.
Gedurende het voorlezen der notulen komen ter
vergadering de leden: Boerma en Groenewold.
Zonder op- of aanmerkingen worden de notulen
goedgekeurd en gearresteerd.
Mededeeling van den voorzitter, dat de leden
Smit en Wolthuis kennis gegeven hebben, dat ze
verhinderd waren de vergadering bij te wonen.
Aan de orde:
1. Vaststelling der gemeenterekening over 1891.
Voorzitter Mag ik de commissie, belast met de
naziening der rekening, verzoeken rapport uit te
brengen.
De heer Boerma vraagt het woord en zegt, dat
de heer de Gock en hij, met medewerking van
den secretaris de rekening hebben nagezien. Er
was zeer veel om ailes na te zien. Het totaal der
inkomsten bedroeg de som van 168477 dat der
uitgaven de som van 158388,98i, zoodat er een
batig slot overgebleven is van f 10088,01 L
Na de voorlezing hiervan stelt de voorzitter voor
tôt de vaststelling over te gaan, waartoe wordt
besloten.
2. Wijziging der begrooting over 1892.
De voorzitter deelt mede, dat er enkele posten
zijn, die eene wijziging moeten ondergaan, en ver
zoekt den secretaris ze te willen voorlezen. Tevens
deelt ZEd. Achtb. mede, dat tengevolge den meer-
deren schoolbouw dit jaar in de gemeente er eene
geldleening groot 17000 zal worden gehouden.
Hierna leest de secretaris de verschillende posten
voor, welke eene verandering zullen moeten on
dergaan.
De geldleening, tengevolge den herbouw der scho-
len, zal bestaan in 17 aandeelen, ieder groot 1000,
naar 3\ rente. Ook de memorie van toelichting
voor de wijzigingen der begrooting en de geldlee
ning worden door den secretaris voorgelezen.
Na voorlezing hiervan vraagt de voorzitter of
aile leden zich met de gedane veranderingen kunnen
vereenigen. Aile leden verklaren zicb er voor,
zoodat de voorzitter voorstelt ze op te zenden aan
heeren Ged. Staten ter goedkeuring.
3. Aanbieding der begrooting over het jaar
1893.
De voorzitter deelt mede, dat de begrooting over
het jaar 1893 gereed is en hij aan de leden ieder een
exemplaar sturen zal, opdat dan later de begrooting
kan worden behandeld.
Aldus wordt er door den Raad besloten.
4. Adres van den oud-veldwachter Brands om
eene gratificatie.
De voorzitter deelt mede, dat van den oud-veld
wachter Brands een schrijven is ingekomen, en ver
zoekt den secretaris het te willen voorlezen. In
dit adres bedankt adressant den Raad voor de
ondersteuning die hij geniet en verzoekt of de
Raad hem opnieuw die ondersteuning wil toeken
nen, daar hij oud van jaren is, en gewoonlijk
den dokter heeft.
Na voorlezing van dit adres stelt de voorzitter
voor aan het verzoek van Brands te voldoen, waartoe
met algemeene stemmen besloten wordt.
5. Adres Plaatselijk Nut om subsidie.
In dit adres geeft het bestuur van het Plaatse
lijk Nut te kennen, dat zij dit jaar evenals de vo
rige weer voort wil gaan met het geven van on-
derwijs aan de bewaarschool en inhalingsonderwijs
en verzoekt derhalve aan den Raad het gewone
jaarlijksche subsidie weer toe te staan.
Ook hiertoe wordt met algemeene stemmen be
sloten.
6. Adres Evang. Luthersche diaconie om sub
sidie.
In dit adres wordt door adressanten aangevraagd,
of ze het gewone jaarlijksche subsidie van 25
weer kunnen ontvangen.
De voorzitter stelt voor ook dit te verleenen.
De heer Boerma Ik wou nog wel een woordje
zeggen in geloof dat ze hier haast geen meer
aannemen en behoeven dan geen subsidie toe te
staan.
De voorzitter antwoordt hierop, dat de subsidie
meest strekt toi ondersteuning van een weduwe.
7. Rekening veldwachterspensioenfonds.
Door den secretaris wordt iets uit deze verslagen
voorgelezen, waaruit blijkt, dat het batig slot van
het fonds is geweest 746.23^.
De voorzitter stelt voor het voor notificatie aan
te nemen.
8. Rekening schutlersraad 1891.
De ingezonden rekening van den schuttersraad
wordt door den secretaris voorgelezen en daaruit
blijkt, dat de ontvangsten, als subsidien der ver
schillende gemeenten, bedroegen 100, de uitga
ven te zamen 64.65, zoodat de rekening sluit
met een batig slot van 35.35.
Wordt aangenomen om vast te stellen.
9. Begrooting van den schuttersraad over 1893.
Ook deze' staat van begrooting wordt voorgelezen.
10. Gratificatie aan den onderwijzer Lottering.
Voorzitter De onderwijzer Lottering heeft dit
jaar geen vacantie genoten, daar hij verzocht is bij
het verplaatsen van de scholen direct weer onder-
wijs te willen geven. Dit heeft hij gedaan, zoodat
B. en W. voorstellen om aan Lottering voor 't gé
mis van de vacantie eene gratificatie toe te staan
van 15.
Wie wil 't woord er over. Daar niemand der
leden het woord vraagt wordt het voorstel aange
nomen met algemeene stemmen.
11. Adressen afschrijving van den hoofdelijken
omslag.
Ingekomen
a. Een verzoek om afschrijving van den hoof
delijken omslag, voor 6/is gedeelte door B. Fikkers
van de erven Hamhuis Iviel-Windeweer.
b. Een verzoek van P. Kooima te Scharmer
dato 1 Aug. afschrijving verzoekende voor den tijd
van 8 maand, wegens vertrek uit de gemeente
Hoogezand.
c. Wordt afschrijving verzocht door dr. B. W.
Siemens voor C. Hoekstra.
d. Ingekomen een bericht van H. Gortmaker,
hoofd der school te Zuidlaarderveen, dato 17 Aug.
afschrijving verzoekende voor den tijd van 6 md.
e. Wordt afschrijving gevraagd door H. Hane-
groot le Zuidlaren voor den tijd van 8 maand.
0 Al de gevraagde afschrijvingen worden verleend.
12. Benoeming commissie reclames hoofdelijken
omslag.
De voorzitter stelt voor tôt leden der commissie
te benoemen de heeren v/d Goot, Homveld en de
Gock, en de overige heeren tôt plaats ver vangende
leden. De benoemingen worden respectievelijk aan
genomen.
13. Ingekomen stukken.
Sedert de laatste raadsvergadering is er slechts
eene missieve van heeren Gedeputeerde Staten in
gekomen en wel eene missieve, houdende goedkeu
ring van het raadsbesluit, waartoe tôt ruiling van
grond voor eene''begraafplaats was besloten. Voor
kennisgeving aangenomen.
Mededeeling van den voorzitter, dat het aan 't
Dagelijksch Bestuur niet wenschelijk voorkwam in te
gaan op een vroeger verzoek van den heer Vos,
betreftende het progressief maken der trappen van
Hoofdelijken omslag.
Door den heer Kruizinga wordt het woord ge
vraagd en gekregen, doch ZEd. îs voor den ver-
slaggever zoo onduidelijk in 't spreken, dat hij het
onmogelijk nauwkeurig kan weer geven. Het han-
delt over het aanbrengen van grint bij den uieuw
aangelegden weg te Kiel-Windeweer, wat volgens
het zeggen van den architect beter was, dat een
VOLKSBLiD
00ST-G00RECHT EN OHSTREKEN
VAN
teie uuuiuicto vvmsws
CI IGllWlJiv
