(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1892 | 21 september 1892 | pagina 2

Re

Gebr.

Heeren MOI

B.

Ne

Extr

In het Ma#

Drijfrieme

Nieuwste mode

Poelestraat

•f8. 891 II

OÎDERGETEEKÎ

NEW

A. KLEVE te Gr

Prima C©g*

BALTIMOB
KORTSTE en GûEBE

OVERTGC

van molenpc

tôt welker levering- i

bij de heropenin^

R. REINIGER, Si

N ederlandgch-Ameri]
8toomvaart-Maata<

H. SMIT,

BINEENLAND.

Arrondissements-Rechtbank

groote kenze HORLOGES

VER en NICKEL. Van de ge
in NICKEL en ZILVER tôt de fi.
in GOUD heb ik steeds voorradig
Opnieuw ontving ik eene sortee
en NICKEL HORLOGES, welke
voor boereugebrnik.

ttillijke doch vaste prijsn

Stationstraat.

^rf I beveelt zich minzaam a.
tWÉIr van onderstaande art
IbJPI KOOK-, KOLOM- ei

CHELS, RASCULES,
TURFVATEN DOOFPOTTEN
KEN en vele aanverwante ARTIK
Voor het aardappelrooien
VINGERDOPJES, RALEN, KORV
Ailes tegen concurreerende pr

Men vervoege zich aan de KA
N. A. S. M. te Rotterdam of t<
en bij de AGENTEN, of bij
Inspecteur: J.E.KROESt
E. BOLSILS

VAN

Nieuweweg, lett. P Jfi

aile soorten TOUWWERK, vai
KOEDEKKEN met rijgaten, dut
RALEN met rijgaten, enkelde RAI
TOUW, gesorteerde ZAKKEN, VISS
BINDGAREN; ailes tegen lagen

Engelscbe en gewone
DBIJFBIEMEN worden verva
zijn steeds in aile courante afmeting

leerlooier en drijfriemfabrikant te

Met het groa
leveren wij tegen
rembours, mandjei
dig onderzochte COGNAC!
maathoudende FLESSCHEN f 11
met inbegrip emballage franco hoo
Wed. JOUSTRA
Importeurs vai

Postwissel voor franco proefi

er evenwel met sommigen moeilijk land te bezeilen
is, bleek b.v. ook bij de gedwongen reiniging der
armenwoningen, waarbij de commissie soms al erg
onheusch werd ontvangen. En als dat nu voort-
kwam uit verklaarbaar zelfgevoel, waar men zich
het gebrek van onrein te zijn niet bewust was,
dan kon men 't gaarne billijken doch juist zij die
zich het meest over de commissie meenden te be-
klagen te hebben, waren in den regel die, waar-
over de commissie 't meest te klagen had. Aller-
schandelijkst zagen sommige woningen er uit. On-
der ééne kamer vonden zij een hoop mest en vuil,
waarvoor vier mestwagens noodig waren om het
te vervoeren. 't Mag een volslagen raadsel heeten,
hoe de menschen in zulke woning gezond kunnen
blijven. En dat bij mogelijke epidemieën zulke
holen de echte broeinesten en kweekplaatsen wor
den van de bestaande ziekte ligt voor de hand.
Gelukkig daarom, dat ze op hooger bevel nu van
gemeentewege worden gereinigd. Ailes wordt er
gespoeld, gewasschen en geboend, daarna komt de
teerkwast op de muren terwijl aile bedden van
nieuw bedstroo worden voorzien. En wat een on-
gerechtigheid er soms loskomt, daarover zal de
commissie wel een verstandig zwijgen bewaren.
Maar wat mij 't meest ergerde, was, dat ik eenige
vrouwen zag staan, de handen in de zij en een
sarcastisch lachje op het gelaat, en die geene hand
uitstaken, om haar eigen inboedel naar buiten of
weer naar binnen te krijgen. »Wel, laat ze be-
gaan zoo heette het, »en als ze willen, laten ze
over eene week of drie maar terugkomen, dan is
ailes toch alweer bij het oude Wat er van zulke
menschen voor medewerking te verwachten is,
daarover kunnen we gevoegelijk zwijgen. En wat
er van de opvoeding der kinderen moet worden,
als de moeder zelf aile eer- en schaamtegevoel heeft
uitgestooten, dat laat zich ook zoowat denken. In-
middels gaat de gemeente voort, met ook aile
stinkslooten en goten te dempen of te schoonen,
en van aile gegronde wenken der ingezetenen wordt
dankbaar nota genomen. Dat ailes zal veel geld
kosten maar 't is de eenige waarborg tegen den
voortgang der ziekte terwijl ook deze algemeene
les in reinheid en volksgezondheid nooit geheel ver-
loren zal gaan.

Het schoone nieuwe marktplein is bijna afge-
werkt en maakt een kostelijken indruk. De flinke
ijzeren omheining, het slanke geboomte, de nette
gebouwen en overkappingen maken dit marktplein
t.ot een sieraad der stad. Stellig kan zij zich in
zake veemarkt thans met de grootste plaatsen in
ons land veilig meten. En als men nu eens terug-
denkt aan al den tegenstand, dien het plan aanvan-
kelijk heeft ontmoet, dan moet het ons van het
hart, dat men van de toen met zoo groote breed-
sprakigheid opgesomde grieven niet veel bespeurt,
en dat men bezwaarlijk een ander terrein kon vin-
den, 't welk zooveel ruimte aanbood. 't Is waar,
het noorden had nu eenmaal de markt en café-
houders, winkeliers en neringdoenden in die wijken
zullen er gevoelige schade bij lijden. Dat ailes is
niet gering te achten. Maar toch neemt dit niet
weg, of het thans als markt ingericht terrein moet
uitstekend geschikt geacht worden. Stappen wij
van het marktplein verder langs de haven, tôt de
plek waar vaak die lucifersman in zijn karretje
heeft plaats genomen, een man, wien ge wel zult
doen met nooit meer eenen cent te geven, dan
zien we aan den overkant het fraaie kantoorge-
bouw voor hypotheken. Dat gebouw wekt terecht
ieders bewondering door zijne fraaie gevels en
schoone lijnen doch het inwendige is er geheel
onder vergeten. En zoo moeten wij het thans
reeds beleven, dat het nieuwe en schoone en dure
gebouw in aile opzicht te klein is gebleken en nu
al belangrijk vergroot moet worden, zeer tôt schade
van den artistieken bouw en niet minder tôt nadeel
van de schatkist. Dat er thans een vast comité
werkzaam is om tôt den aanleg van een tram
HarenPaterswolde te komen, is u zeker al bekend.
En te hopen is het, dat dit comité aile succès zal
hèbben en aile medewerking zal ondervinden.
Want met het oog op het staag toenemend bezoek
in onze schoone uitspanningsplaats is zulk beter
vervoermiddel een onafwijsbare eisch des tijds ge-
worden.

Zaterdagavond tusschen 10 en 11 uur ontstond
er brand in de behuizing, bewoond wordende door
R. Duitscher aan de Joureswijk te Sappemeer. Het
vaste zoowel als het losse goed moet verzekerd
zijn. Van de behuizing is niets dan de muren over-
gebleven, oorzaak onbekend.

Zuidbroek, 13 Sept. Nadat de veemarkt Don-
derdag den 8sten dezer alhier is gehouden, zijn
de logementen, aan de markt staande, door de heeren
Burgemeester en Dr. Folmer nagezien en voorschrif-
ten gegeven tôt reiniging en ontsmetting van genoem-
de lokalen, zoomede om de mestvaalten, secreten
en andere verzamelplaatsen van vuilmis, voor zoo
veel noodig, weg te voeren of te ontsmetten. Door
de beide alhier geplaatste gemeente-veldwachters
werden de overige ingezetenen eveneens verzocht,
tôt bovengenoemde reiniging en voor zooveel noodig,
tôt wegvoering van mestvaalten enz., op gelijken
voet te willen medewerken.

De prijzen van het wild waren j.l. Zat.erdag:
voile hazen 1.752.15; patrijzen 0.55.

Volgens advertentie, in dit blad ook reeds aan-
gekondigd, had er onder architectuur van den heer

G. Groen te Slochteren op Vrijdag den 16 Sept,
j 1. voor den heer A. L. Boerma te Blocum de
aanbesteding plaats van het verharden van den
Zuidelijken Eemskanaaldijk bij Woltersum tusschen
K. M. païen No. 104 en 11.

Inschrijvers waren de heeren:

J. Timmer Helpman voor 2862;

P. Moorlag Ten Post 2860;

H. van Dijken Woltersum 2840;
M. Tijms Sappemeer 2799;
J. Veltman Zeerijp 2728;
P. H. Dopheide Groningen. 2680;
W. de Vries Garnwerd 2490;
J. van der Gallie Woltersum 2490.

De raming was 2565.

Onder nadere goedkeuring is het werk aan den
heer J. van der Gallie gegund.

Slochteren, 16 September 1892. J.l. Zaterdag
had er, zooals ook in dit blad geannonceerd was,
eene harddraverij plaats bij den logementhouder
N. Nanning alhier.

Van de meerdere paarden, die zich er aangege-
ven hadden kwamen op het viertal: 1 de zwarte
ruin van K. ICroes Slochteren, 2 de zwarte ruin
van H. Hooites van Kolham, 3 de bruine merrie
van H. ter Veer van Slochteren en 4 de bruine
merrie van M. Sluis te Siddeburen. De prijs werd
na menig moeilijken rit gewonnen door no. 4 en
de premie door no. 2 van het viertal. Het koele,
frissche weer was de harddraverij zeer ten dienste.

Prijs en premie werden des avonds door den
heer G. de Vries met eene gepaste toespraak aan
de overwinnaars uitgereikt in de zaal van Nanning,
waar een vroolijk, gezellig, lustig publiek een ge-
ruimen tijd bijeen was.

De heer A. Pieters te Haren schoot eergisteren
te Zeien, gem. Vries, vijf hazen en eenige patrijzen.

De Stct. (no. 219) bevat de statuten van erkend
volgens de wet van de landbouwvereeniging Voor-
uitgang te SlochterenKolham, gemeente Slochteren.

Door de firma Kock Co. te Groningen, worden
magnum bonums opgekocht voor de consumptie
over de tienstuivers-rooster tegen den prijs van
1.00 per hectoliter.

Spijkerboor. 19 Sept. Een ongeluk zit soms op
een kleine plaats. Dit ondervond voor een paar
dagen de heer T. H. die, over eene sloot gespron-
gen, zich dusdanig aan 't enkelgewricht bezeerde,
dat hij zich bezwaarlijk kon voortbewegen. Dr.
Krull te Kielwindeweer, wiens hulp werd inge-
roepen kwam tôt de conclusie, dat door het sprin-
gen een bloedadertje was gesprongen, dat zijn in-
houd in 't gewricht had uitgestort.

Naar aanleiding van een schrijven der libérale
kiesvereeniging te Meppel heeft het bestuur der
Burgerkiesvereeniging geantwoord, dat het, ter be-
tere verdeeling der provincie, 5 kiesdistricten wen-
schelijk acht. n.l. Assen met Norg, Eelde, Peize,
Roden, Vries, Rolde en Smilde. Gieten met Anloo,
Zuidlaren, Gasselte, Borger en Odoorn. Hoogeveen
met Beilen, Westerbork, Oosterhesselen, Zuidwolde
en Ruinen. Meppel met Diever, Dwingeloo, Vled-
der, Havelte, Nijeveen, Ruinerwold en de Wijk.
Emmen met Dalen, Gôevorden, Schoonebeek, Sleen
en Zweeloo. Voorts stelt het voor om door ieder
district zooveel leden te doen verkiezen als er ge-
meenten in zijn opgenomen.

De Asser Gt. geeft uit Nijeveen de volgende
bijdrage tôt de natuurlijke historié van den kater
en den Drentschen boer. Een boer in die ge
meente had een mooien pikzwarten kater, die, toen
hij nog wat jonger was, zich mocht verheugen in
de gunst van aile huisgenooten. Allengskens was
die genegenheid getaand, en (men ziet het meer
met oude gedienden) op zekeren dag werd er be-
sloten hem aan kant te doen.

Misschien had de poes zelf ook wel wat schuld
dat men hem niet meer zoo graag mocht lijden als
vroeger, daar hij van zijn baantje als verdelger van
ongedierte in de laatste tijden zeer weinig werk
meer maakte, maar des te meer door zijn talrijke
amourettes in de buurt zijn kostbaas tôt last was
ge worden.

Kort en goed op zekeren marktdag te Steenwijk
werd de kater in de wagenkist geplaatst en bij
aankomst aldaar de straat opgejaagd verzuipen
was zoo griezelig.

Tien dagen later kwam de kater bij zijn ouden
baas terug, hij keek de schuurdeur in en gafdoor
een langgerekt miâauw te kennen, dat hij weer
terug was gekomen. »Het verwondert mij nog
zoo hiel veule niet, zee de boer, onze kater hef
altied goed zien wetien ehad, hij zal wel zoo gochem
ewest hebben en loopen de haandwiezers niet zon-
der kieken verbij."

TE WINSCHOTEN.

In de zitting van Vrijdag j.l. stonden o.a. terecht

Jan P., oud 18 jaren, timmerman, Klaas L., oud
18 jaren, boerenknecht en Wiegert W., oud 17
jaren, timmerman, allen te Noordbroek, zijn gedag-
vaard wegens diefstal van kersen. Op Dinsdag den
2den Aug. hadden deze beklaagden zich begeven
in den tuin van den landbouwer H. Edzes te
Noordbroek, toen zij de dienstmeid Klaassien Hut
aldaar aantroffen en deze vroegen of zij ook maar
wat kersen zouden plukken. Zij had ontkennend
geantwoord wel zouden zij eenige kruis- en aal-
bessen mogen plukken, maar niettegenstaande deze
weigering, gingen zij aan 't kersen plukken en
deden zich aan die vruchten te goed. De drie
beklaagden bekennen het hun ten laste gelegde
feit en de heer officier van justifie vordert voor
ieder hunner de betaling eener boete van 1 of
1 dag hechtenis.

Jan P., oud 30 jaren, arbeider te Martenshoek,
werd bij vonnis der arrondissements-rechtbank
alhier van 26 Augustus, bij verstek, veroordeeld,
wegens mishandeling bij herhaling, tôt drie maan-
den gevangenisstraf. Tegen dit vonnis kwam bekl.
bij behoorlijk exploit in verzet en vandaar, dat de
zaak heden opnieuw werd behandeld. Uit de ver-
klaringen der getuigen volgt ook nu weer, dat op
den 6den Juni zich de 24jarige schuitevaarders-
knecht Egbert Mensinga te Hoogezand bij de schuit
van den schuitevaarder Jonker bevond, toen Jan
P., in de verte kwam aanloopen, zeggende »Nou
kenst mie kriegen Egbert heur en toen nu M.
naar de schuit terug liep, gaf bekl. deze direct een
paar stooten voor de borst, die hij herhaalde,
waarom Mensinga zich moest verdedigen en bekl.
op den grond kwam. Nu kwam de schuitevaarder
Jonker tusschenbeide en hield Mensinga van bekl.
af, maar zoodra stond deze niet of weer was het
een stomp voor de borst en een slag op het hoofd
van Mensinga. De beklaagde voert ter zijner ver-
dediging aan, dat hij zich niet weet te herinneren
dat hij Egbert Mensinga heeft mishandeld, wijl hij
een borrel had opgehad. Hij had uit de courant
niet gelezen wat er gezegd was, ook wist hij niet,
wat straf hij gekregen had en nu wilde hij dat
wel eens »heuren." Verder beweert hij, dat Egbert
hem met een boom in de borst had gestooten.
Dit laatste wordt door Egbert Mensinga niet tegen-
gesproken, doch alleen ter verdediging had hij den
boom genomen, waartegen toen beklaagde was ge-
vallen. Mensinga verklaart verder, dat bekl. meer
»klappen" heeft gehad dan hij zelf en dit wel naar
aanleiding van de omstandigheid, dat hij telkens
door beklaagde was aangegrepen en hij zich zoo-
doende moest verdedigen. Dit laatste was uit de
verklaring van dezen getuige, vroeger voor de recht-
bank afgelegd, niet gebleken, waardoor hij zich
nog een réprimandé op den hais haalt van den
heer président. De heer officier van justifie meent
in de opgaven van Mensinga aanleiding te vinden
om te requireeren het vernietigen van het vonnis
van 26 Augustus, te meer daar er nu omstandig-
heden aan het licht zijn gekomen, waarmede de
rechtbank bij het vellen van het vonnis totaal on
bekend was, en waarom bekl. een lichtere straf
dient te worden opgelegd. Wegens de feiten in het
vonnis gekwalifîceerd, requireert spr. thans de ver-
nietiging van dat vonnis voor zoover de opgelegde
straf aangaat en veroordeeling van beklaagde tôt
één maand gevangenisstraf.

Zondag, den 7den Augustus kwam de schuite
vaarder Harm de Vries, van Hoogezand, den ge-
meente-veldwachter Gerrit van der Weijde mede
deelen, dat hem den gepasseerden nacht vier kippen
waren afgestolen een oude en drie kiekens, allen
zwart van kleur en twee der kiekens met gele
pooten. Bijgestaan door den rijksveldwachter brig.
tit. P. A. ter Horst, werd nu door Van der Weijde
een onderzoek ingesteld en kwam men ten huize
van den 39-jarigen arbeider Edsko D. te Sappemeer.
De man lag op het bleekveld te slapen, doch de
vrouw was thuis en deze werd doodleuk gevraagd
of men eens de kippen mocht zien. »Wel," had
het vrouwtje geantwoord, a wij hebben geen kippen."
Och, mogen we ons dan eens eventjes daar van
overtuigen, door te zoeken »0 jawel Nu gin

gen de beambten op zoek en of ze nu een zoo
goeden reuk hadden of dat andere oorzaken daartoe
medewerkten, zij begonnen eens te wj oeten onder-
de bedstede en jawel, in een kuil of kelder vonden
ze vier kippies, die als twee druppels water gele
ken op die, den schuitevaarder De Vries afgehaald
Nu werd de man die misschien aangenaam lag te
droomen van hoendersoepies en kippeboutjes, bout-
weg in zijn slaap gestoord en werd hem de vraag
voorgelegd hoe hij in 't bezit van de vier kippen
kwam. Min of meer beteuterd gaf hij ten ant-
woord, dat hij, van het land komende, de vier
kippen op een rek in den tuin van De Vries had
zien zitten, en dat hij toen door een droge sloot
en door de heg was gekropen tôt in den tuin en
de kippen had meegenomen. Hij had ze wel willen
terugbrengen, doch durfde dat direct niet te doen
omdat het te licht was geweest. Ook heden bekent
de bekl. de kippen uit den tuin te hebben gehaald
De heer officier van justitie merkt op, dat be
klaagde, hoe wel te voren nog niet veroordeeld, on -
gunstig bekend staat en met het oog op het ern-
stige van het feit al vertegenwoordigde ook het
gestolene geen groote waarde, requireert spr. be-
klaagdes veroordeeling wegens diefstal door middel
van inklimming, tôt 4 maanden gevangenisstraf.
De beklaagde antwoordt hierop »Dei straf is mie
aigenliek zwoar genog."

I.aiullioiiwvereeiiigiiig te
Borgercompagiiie.

Op de Woensdag 14 Sept, gehouden vergadering
waren 18 van de 44 leden aanwezig.

Nadat de verg. door den voorzitter geopend was,
las de secretaris de notulen der vorige voor, die
onveranderd goedgekeurd werden.

De agenda bevatte het volgende

1. Ingekomen stukken, als:

a. eene circulaire van Kostman over ploegen en
eggen.

b. een programma van 't onderwijs op de Rijks-
landbouwschool te Wageningem

c. een verslag van de commissie voor de proef-
velden.

Een en ander werd 'n weinigje bekeken en be-
sproken en daarna ter zij de gelegd.

d. een aanvraag voor bestellingen op Starings
almanak voor den Groninger landman. Werd be-
sloten voor elk der leden weder een exemplaar te
bestellen.

2. jaarverslag van den secretaris.

Uit dit verslag bleek, dat het ledental, hoewel er
eenigen overleden waren, door het toetreden van
nieuwe leden thans 44 bedroeg en o. m. ook dit,
dat door deze vereeniging 38 aandeelen 10
waren genomen voor het op te richten centraal
proefveld. De voorzitter dankte den secretaris voor
't uitbrengen van zijn verslag.

3. Verhuring van 'tjachtveld.

Even als in 't vorige jaar bood de heer J. Cock
weer 15 voor 't recht, om alleen op degronden
der leden 't wild te mogen schieten, doch daar een
enkele reeds het jachtveld had afgestaan, zal G. eene
lijst laten circuleeren, om van de overigen toestem-
ming te verkrijgen.

4. Yerkiezing van 3 bestuursleden.

Volgens den rooster traden dit jaar af 1 de voor
zitter 2 de penningmeester en 3 de vicesecretaris.

De aftredenden ni. de heeren J. Eerkes, W. Huis-
man en J. Lammerts werden bij de eerste stemming
met groote meerderheid herkozen en verklaarden
hunne benoeming aan te nemen.

5. Aankoop van kunstmeststoffen.

Door de leden werden opgegeven 854 balen kai-
niet en 150 balen thomas slakkenmeel, een gedeelte
om dadelijk te leveren en een ander deel later
't Bestuur zal prijsopgaven hierover vragen, onder
voorwaarde, dat de levering moet geschieden aan
de woonplaats der opgevers.

b. Rekening van den penningmeester.

Op voorstel van een der leden werd dit tôt de
e.k. vergadering uitgesteld.

Als nu werd door den heer J. P. Boer mededee-
ling gedaan van eene gehouden comparitie met den
heer J. E. Scholten over den verkoop der aardap-
pelen naar 't gehalte aan zetmeel, waaruit duide-
lijk bleek, dat men het daarover met den heer Schol
ten volstrekt niet eens was. Uit het daarover
gesprokene, kan men wel met zekerheid voorspellen,
dat de verkoop vooreerst nog op den ouden voet
zal plaats hebben.

De voorzitter deed daarop mededeeling van een
aanbod van den heer Riepma te Wildervank, om
hier met ,n toestel verschillende monsters aardap-
pelen te willen wegen, alleen onder genot van kos-
teloos vervoer van hem en zijn toestel. Algemeen
vond dit bij val en verschillende leden boden aan
voor monsters te zullen zorgen.

Na overleg met genoemden heer is bepaald, dat
dit zal plaats hebben op e. k. Donderdag den 22
Sept., des avonds om 6 uur in 't gewone vergader-
lokaal bij den heer H. v. Dijken.

Als nieuw lid werd nog aangenomen de heer
Hipke ten Cate en daarna sloot de voorzitter de
vergadering.

INGEZONDEN.

Mijnheer de Rédacteur

Tengevolge van vele geruchten en de scheeve
voorstellingen en verklaringen, welke er in de laat
ste weken in omloop zijn omirent de in dezen
zomer met bouillie bordelaise besproeide aardap-
pelen, verzoek ik u mij eenige ruimte in uw blad
te willen afstaan, teneinde daarin eenige regelen te
kunnen plaatsen, welke, naar ik hoop, voldoende
zullen zijn om de beangste gemoederen weder wat
tôt bedaren te brengen en de vreeselijke gedachte
aan dood, vergif en verderf weder van zich te
kunnen zetten. Mijn innige wensch is dan ook,
dat zij, die zich zoo erg met de zaak hebben be-
moeid en tôt heil van hun evenmenschen hun waar-
schuwende stem zoo dikwijls hebben laten hooren,
in dit schrijven een blijde gewaarwording mogen
vinden en een geruststelling in hun al te ijverige
bezorgdheid. Niettegenstaande er voorbeelden en
bewijzen hier in deze omgeving voorhanden waren,
dat al het gekakel en gebabbel over de vergiftiging
der aardappels en het sterven van koeien, paarden
enz., ailes slechts verdichtsel kon wezen, heb ik
toch gemeend beter te doen, de ervaringen in te
winnen van eenige deskundige heeren op dit gebied
en heb me daarom gewend tôt de heeren dr. E.
Giltay te Wageningen en den heer Hasselmans,
landbouwleeraar te Assen, welke heeren zoo vrien-
delijk waren, mij hierop te antwoorden. Dr. Giltay
schreef me het volgende:

In antwoord op uw schrijven kan ik u melden,
dat aan de rijkslandbouwschool aardappels, die af-
komstig waren van sterk met bouillie bordelaise
besproeide planten, chemisch zijn onderzocht, doch
dat er ten gevolge der besproeiïng geen koper in
aangetoond is kunnen worden. Voorzoover mij
bekend, is ook nergens elders gebleken, dat ze door
besproeiïng giftig worden, terwijl er reeds talrijke
voorbeelden van zijn, dat ze zonder merkbare schade
genuttigd werden.

De heer Hasselmans verwees me naar een inge-
zonden stuk van de hand des heeren Thienpont,
voorkomende in de Scheldegalm en welk stuk even
eens voorkomt in de Nieuwe Landbouwcourant van

27 Aug. j.l. en verzoek u vriendelijk, M. de R.,
dit in zijn geheel over te willen nemen.

Winschoten. J. L. ROBERTUS.

Het eiude eener legende.

Nauwelijks is de behandeling der aardappels, bij
middel van Bordeauxsche pap bekend, of de schrik-
kelijkste geruchten zijn in omloop koeien, schapen,
geiten, hazen, patrijzen, kortom ailes, wat dit helsch
vocht durft aanraken zoowel menschen als beesten
zijn vogels voor de kat!

't Is veel erger dan de choiera. Welhaast zullen
onze akkers slechts uitgestrekte kerkhoven vormen
en op de verlaten hoeven zal er geen arme Job
meer wezen om zich op den stalmest neder te zet
ten, als er nog wat zou achterblijven. Aldus spreekt
men van 't zuiden tôt het noorden en van het
oosten tôt het westen, gansch Vlaanderen door.
Ga waar ge wilt, 't is overal hetzelfde lied; ieder-
een heeft versche nieuwstijdingen mede te deelen,
de een vreeselijker dan de andere. De jacht
van baron Van Seeverdeke is gansch ten onder
de schaapstal van baas Pemendries is ontvolkt tien
koeien, die de onvoorzichtigheid begingen eenige
pijlfjes klaver, langs een besproeid aardappelveld
wassende, binnen te slikken, zijn geborsten bij
boer Welvaart bij boer Dokus zijn al de koeien
ziek, zeer ziek, want de weide, waar ze laatst ge-
graasd hebben, ligt langs een hellenden aardappel-
akker en over eenige weken is er wat regenwater
van de versch besproeide aardappels op het gras
gevloeid. Dat er geen koorn meer wil groeien
op land, waar de aardappels besproeid werden, dat
is zoo algemeen bekend, dat er niemand meer aan
durft twijfelen. Het gemeentebestuur van Brein-
loosegem heeft overigens den moed gehad den schrik
onder zijn inwoners te bedaren door maar kortweg
den ondernemer gevangen te zetten, die op het grond-
gebied van die verlichte bestuurders de besproeiïng
wilde beproeven! Onze wet ge vers houden zich
ernstig met de zaak bezig en de heer De Bruyn,
onze sympathieke minister van landbouw, kwelt
zich het hoofd om maatregels te nemen, waarbij,
urbi et orbi, het gevaarlijk middel zal verboden
worden

Dit ailes is geen verdichtsel. Meer dan twintig
briefwisselaren hebben mij daarover geschreven en
overal hoort men deze en andere ijzingwekkende
nieuwstijdingen vertellen. De raadplegingen worden
zelfs zoo talrijk, dat het nuttig kan wezen een
openbaar antwoord te geven.

't Is sedert gisteren niet, dat de kwestie opge-
worpen werd. Wanneer de behandeling zich in
Frankrijk begon te verspreiden, wilden de grond-
eigenaars weten of zij geen gevaar liepen hun scha
pen en ossen te vergeven, door ze met besproeide
wijngaardranken of met het tusschen de wijngaarden
groeiende voeder te onderhouden. Het geval werd
aan de landbouwschool van Montpellier onderwor-
pen en wel bepaaldelijk aan de leeraren Viala,
Rabault en Zacharewicz. In plaats er lange weten-
schappelijke verhandelingen over te schrijven, die
toch de oplossing der kwestie geen stap zouden
vooruitgezet hebben, onderwierpen zij eenvoudig
twee schapen aan een reeks proeven, waarvan de
uitslag zelfs de meest bevreesden kan gerust
stellen.

De schapen, welke wij door no. 1 en 2 zullen
aanduiden, werden uitsluitend gevoederd met hooi
dat men met kopervitriool in water opgelost, had
bevochtigd, in evenredigheid van

Nr. 1 2 p. h. kopervitriool in water.

Nr. 2 1 p. h.

Na vijftien dagen werd de oplossing voor no. 1
op 3 p. h. gebracht en men gaf dan aan no. 2
hooi, dat sterk met Bordeauxschen pap was door-
drongen.

De proef duurde 21 dagen. In den beginne aar-
zelden de schapen dit voedsel op te nemen, maar
door den honger gekweld, draalden zij niet lang
eer aan de tafel te doen Niets buitengewoons
werd bestadigd. Het grootste gedeelte koper werd
door de vaste uitwerpsels verwijderd en wanneer
men drie weken later 't schaap no. 1 slachtte,
heeft men in het vleesch slechts sporen van koper
aangetroflen, zooals dit altoos het geval is.

Om de spijskaart wat te veranaeren, gaf men
dan aan no. 2, gedurende vier dagen, wijngaard-
bladen met Bordeauxsche pap besproeid. Het ver-
bruikte aldus 20 kilogr. bladen, waaraan 171 gram-
men 43 centigr. kopersulfaat kleefde door bij-
voeging van 321 grammen 44 centigr. kalk tôt
koperhydroxyde omgezet en gedurende deze
zonderlinge voedering kon men geen verandering
in den gezondheidstoestand opmerken.

Dit had plaats in 1886, 't is te zeggen, toen men
nog pap gebruikte behelzende per hectoliter 6 kilo-
grammen kopersulfaat en 12 kilogrammen kalk.
En men zou willen doen gelooven. dat pap met 4
tôt 2 kilogrammen kopersulfaat en 1 kilogram kalk
per hectoliter 't is te zeggen pap, die maar 1
gram kopervitriool per vierkantenmeter op de aard-
appelbladen achterlaat, wanneer men rekening
houdt van het deel, dat bij 'tbesproeien op den
grond valt dat zulke betrekkelijk dunne pap de
ontelbare ingebeelde ongevallen zou veroorzaken,
die door zwartgallige of kwaadwillige lieden uitge-
dacht en voortverteld worden 't Is te belache-
lijk ware 't niet, dat men altijd naïeve men
schen vindt, die juist aan het ongerijmdste het
liefst geloof hechten.

Sedert de geleerden Galippe en Armand Gautier,
in Frankrijk en doctor Dumoulin, in België, zich
zelven aan laagdurige proeven hebben onderworpen,
is men grootendeels teruggekomen van de veroor-
deelen over de gevaren der koperzouten. Werner,
te Erlangen, beweert zelfs, dat er 28 gram koper
sulfaat zouden noodig wezen om een volwassen
mensch te vergiftigen, dit is dus meer dan het ge-
wicht van een vijfïrankstuk of een klomp kopervi
triool grooter dan een duivenei.

Ik behandel dikwijls duizenden kilo's kopersulfaat,
terwijl ik lichte wonden aan de vingeren heb dat
bij t een weinig, maar des anderen daags gaan de
gezuiverde kleine wonden toe en de genezing is zeer
spoedig.

Het is echter beter eenige voorzorgen te nemen
en dat zout nooit in het bereik van kinderen te
laten, noch kuipen, welke oplossingen van sulfaat
bevatten, in de nabijheid der stallen te plaatsen.

Als geheel bereide pap is de vloeistof nochthans
weinig gevaarlijk.

Blijft de verdelging van het wild, welke van
weinig belang is, tegenover het gewichtig vraagstuk
der landbouwkrisis.

Ten allen tijde heeft men doode hazen en patrij
zen in het veld gevonden. Hun vijanden zijn on-
telbaar wildstroopers op twee beenen en vier
pooten of van vleugelen voorzien doen hun een
hardnekkigen oorlog aan en meer dan één getroffen
slachtoffer is niet op den slag dood. Gaat de Bor
deauxsche pap de rangen dier talrijke vijanden van
het wild vergrooten?

Verleden jaai waren de schuilplaatsen zeldzaam,
er was weinig wild. Als ik een haas wilde schieten,
moest ik slechts besproeide aardappelvelden door-
kruisen om er een te vinden.

Dit jaar, dank aan de droogte van den zomer en
de afwezigheid van onweders, zijn de patrijzen
bijzonder gelukt en nooit heeft men zooveel besproeid.

De vluchten verlustigen zich onder die groene
blauwgeverfde gewelven en zelden heb ik er, op dit
tydstip, grootere en kloekere gezien.

la

KOTTK ti /tJK
/tira ht a m ta».-i m'

EN