No. 93.
ZONDÂG 20 November 1892.
22e Jaargang.
AAN DE SPEELBANK
VAN
Levensteekenen.
BORGESIÏÏS ZOON, SAPPEMEER.
Inzending van Advertentiën en Ingezonden Stukken des Dinsdags- en Yrydagsavonda vôôr zes nnr
b\j
de ïïitgevers.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
OFFICIEELE PUBLICATIËN.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
Voor de Gemeenten HQQGUSZANTsSAPPEMEERSLOGHTEREN SOORDBROER, SUI9BB0EX. 1ÏÏIDLAEEH, SAREN ens.
Dit BLAD verschijnt iederen ZONDAG en WOENSDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden 35 cents,
franco per post 45 cents.
Enkele nommers 5 cents
U 1 T G A V E
PRIJS der ADVERTENTIËN Van 15 regels 35 cents
iudera regel meer ÎO cents. Groote letters wordsn naar plaats»
ruimta berekend. Abonnement lager. Dezelfde advertentie, in eens
voor 3-maal plaatsing besteld, is d# darde plaatsing gratis.
DIENSTREGELING OP DE STAATS-SPOORWEGEN, AANGEVANGEN DEN 1 OCTOBER 1882. (TIJD VAN GREENWICH.)
WEEKKALENDE B.
Zondag 20 November. Maandag 21. Dins-
dag 22. Woensdag 23 Donderdag 24.
Vrijdag 25. Zaterdag 26.
Zonsopgang, Zaterdag 26 Nov. te 7.42, onder te
3.52.
EERSTE ZITTING
HILITIERAAD.
Burgemeester en Wethouders van Hoogezand en
Sappemeer,
brengen ter kennis van de lotelingen dezer ge-
meenten, behoorende tôt de lichting van het jaar
1893, dat de militieraad, voor Hoogezand op Zater
dag den 17 December 1892, des voordemiddags te
11 i uur, voor Sappemeer op Vrijdag den 16 De
cember 1892, des voormiddags te 11 uur, in het
raadhuis te Groningen zitting zal houden, om uit-
spraak te doen omtrent:
lo. de verschenen vrij willigers voor de militie;
2o. de lotelingen, die redenen van vrijstelling
hebben ingediend;
3o. de lotelingen, die voorloopig of definitief
van den dienst bij de militie worden uit-
gesloten
4o. aile overige lotelingen.
Bij art. 88 der wet op de nationale militie is
bepaald dat voor den militieraad moet verschijnen
lo. de vrijwilliger voor de militie;
2o. de loteling, die vrijstelling verlangt wegens
ziekelijke gesteldheid en gebreken, of gémis van de
gevorderde lengte, tenzij hij, wegens ziekte of ge
breken, buiten staat is voor den militieraad te ver
schijnen, in welk geval hij geneeskundig zal worden
onderzocht op de plaats waar hij zich bevindt.
De lotelingen, die om bovengemelde redenen
vrijstelling van den dienst der militie verlangen en
zij, die zich als vrijwilligers voor de militie hebben
aangeboden, worden mitsdien aangemaand, om op
den bepaalden tijd voor den militieraad te verschij
nen en zich niet te verlaten op het ontvangen van
een oproepingsbiljet, daar het niet ontvangen van
dit biljet geenszins ontheft van de verplichting tôt
het verschijnen voor dien raad.
Hoogezand en Sappemeer, den 42 November 1892.
Burgemeesters en Wethouders voornoemd,
I. A. van ROUEN. T. VENEMA Az.
De Secretaris: De Wethouder:
W. AGTERBOS. J. H. NIJHUIS.
Op den 6 Nov. j.l. werd de constitueerende
vergadering van den Radicalen Bond gehouden te
Amsterdam. Het was eene vrij onstuimige verga
dering, en het bleek al heel spoedig dat er zeer
groot verschil van gevoelen bestondzelfs tusschen
degenen, die als bestuurders van den bond voor
loopig opgetreden waren. Na langdurige discussie
werd vastgesteld, dat de bond zich plaatsen zou
op het standpunt, zooals dat reeds in de vroeger
gepubliceerde stukken omschreven was:
De bond stelt zich ten doel het eendrachtig op-
treden in Nederland te bevorderen van allendie
eene herziening van ons staatswezen in democra-
tischen geest op de volgende grondslagen zijn toe-
gedaan
1. gelijkstelling der meerderjarige Nederlanders
ten aanzien van de uitoefening van staats-bur-
gerlijke rechten
2. bestrijding van de sociale afhankelijkheid en
verhooging van het stoffelijk en zedelijk welzijn
der niet- en mindervermogenden, door:
a. atschaffîng van die wettelijke bepalingen,
welke opeenhooping van kapitaal in de handen van
enkelen bevorderen;
b. invoering van wetten die
1. met eerbiediging van het beginsel van den
persoonlijken eigendom, de uit dien eigendom
voortvloeiende bevoegdheden binnen eenige grenzen
beperken en eene meer gelijkmalige verdeeling
van het maatschappelijk inkomen in de hand werken
2. de nadeelige gevolgen der werking van vraag
en aanbod op de arbeidsmarkt zooveel mogelijk
tegen gaan.
De strijd werd het hevigsttoen de eerbiediging
van het beginsel van den persoonlijken eigendom
(in de oorspronkelijke statuten stond bezit) ter
sprake kwam. Er waren toch onder de aanwezigen,
die van de eerbiediging van den persoonlijken
eigendom niet wilden weten en althans daarvan niets
gemeld wilden zien in de statuten. Toenevenwel eene
groote meerderheid besloot die eerbiediging van den
persoonlijken eigendom nietlos te laten, ver lieten velen
de vergadering en onder hen bevond zich ook het ka-
merlid voor Winschoten, de heer B. L. Tijdens, die
daarmede toondedat hij voortaan zal behooren tôt
de partij der sociaal-democratendie atschaffîng
van aile privaat bezit predikt. We onthouden ons
van aile kritiek op hetgeen door den socialen bond
vastgesteld is. We zullen zelfs met den heer Treub
die aan de vaststelling van het règlement een
groot aandeel gehad heell, instemmen, als hij in
het jongste nummer van het sociaal weekblad in
de verklaring omtrent het standpunt dat deze ver-
eeniging ten aanzien der sociale politieke vraag-
stukken zal innemen, een gunstig teeken des tijds
ziet. Maar waarom wij ons hebben verblijd is dit
dat men duidelijk heeft doen uitkomenwelke een
diepe kloof er gaapt tusschen den radicalen bond
en de sociaal-democratie en dat dus voortaan van
samenwerking geen sprake wezen kan. Het was
toch ook ergerlijk te moeten zien, dat de zoogenaamde
radicalen hand aan hand gingen met de sociaal-
democraten dat de radicale vereenigingen voor
algemeen kies- en stemrecht in den diepsten grond
niets anders waren dan geheime afdeelingen van
den sociaal-democratischen bond. Wie derhalve
persoonlijk eigendom eerbiedigt mag in geen enkel
opzicht meedoenmet hen die steeds prediken, dat
niets zal batenzelfs geen algemeen kies- en stem
recht, zoolang privaat bezit wordt loegelaten.
Zulk eene zuivering der partijen aehten wij een
gunstig teeken des tijds. De partijen moeten weten
wat ze aan elkander hebben. Behelzen de geruchten
waarheidgelijk die in sommige bladen gemeld zijn
dan zal er ook van wege de sociaal-democratische
partij een nieuw of ander partij-program uitge-
vaardigd worden. Misschien dat dan in die partij
ook zuiverder verhoudingen komen. Immers onder
hen, die zich nu nog daartoe rekenen, zullen er
zeker zijn, die, als ze eens goed nadenken, niet
zullen willen afschaffen het privaathezit. Maar nog
meeronder degenendie zich nu onder hare
banier scharen zal niet ieder goedkeuren het re-
volutionaire optreden van sommige leiders, er zullen
zeker onder hen zijn, die afkeuren de oproerig-
heden waartoe enkelen aanleiding geven. Velen
zullen begrijpen dat dat de weg niet is om tôt
betere toestanden te geraken. Ze zullen bij nader
inzien allen toestemmendat geleidelijke hervorming
noodig is niet alleen, maar komen moet ook. In
een woord ze zullen medewerken met allen, die
zich tôt taak stellenop de grondslagen der tegen-
woordige maatschappijaan de verhetering van
den economischen toestand van ons volk te arbeiden.
Maar is dat zoozijn er onder degenendie nu
zich aan de sociaal-democratie hebben aangesloten,
en bij nader inzien met de hoofdstelling harer leiders,
afschaffing van privaat bezitniet kunnen medegaan,
dan moeten ze ook zich afscheiden en zich aan-
sluiten bij hen, die, gelijk nu geschied is in de
statuten van den radicalen bond, openlijk verkon-
digendat ze behouden willen het beginsel van den
persoonlijken eigendom. Zijn er onder hen die niet
door revolutie maar door evolutie een beteren
toestand willen in het leven roependan mogen
zij zich niet langer scharen onder de banieren van
hen, die openlijk aan de gansche maatschappij den
oorlog verklaard hebben en die bezig zijn de ge-
moederen te verbitteren en te prikkelen tôt verzet
tegen wetten en autoriteiten. Of die zuivering in
die partij komen zal? Het is te hopen, want het
is zeer juist wat de heer Treub in het jongste
nummer van het sociaal weekblad zegt. Nu de
politiek beheerscht wordt door de sociale kwestie
kan geen enkele politieke partij er buiten omtrent
het standpunt, dat zij ten .aanzien daarvan inneemt
kleur te bekennen. Men moge aan de bij de te-
genwoordige toestanden niet meer passende leuzen
blijven hangen uit vrees van scheuring in eigen
gelederen te bewerken, wanneer zij zich er toe
zetten duidelijk uittesprekenof, en zoo ja: langs
welken weg zij verhetering op de bestaande
grondslagen der maatschappij noodig achten, toch
zullen ook zij gedwongen worden zelf een uitspraak
te doen. Het volk verlangt tej weten, wat het
aan de verschillende partijen heeft, en het heeft
daar recht toe.
Maar de partijen moeten ook zuiver blijven, ze
mogen haar eigen vaandel niet bezoedelen, door
er bestanddeelen in te mengen die in den diepsten
grond haar vreemd zijn. We hopen dat meer en
meer goede teekenen van leven zich in den
partijstrijd onzer dagen zullen voordoen.
Uit Sydney (Australie) wordt een afschuwelijke
misdaad, of liever een reeks misdaden bericht. Het
echtpaar Makin, dat een afgelegen huis indenom-
trek dier stad bewoonde, is gevangen genomen
wegens het vermoorden van kleine kinderen, welke
bij de vrouw waren uitbesteed en waarvoor natuur-
1)
Novelle uit het Duitsch
DOOR
A. G. v. 8ATTDEB.
I.
Aan het strand te Mentone heerschte in den
vroegen morgen nog weinig drukte slechts enkele
wandelaars genoten van de zachte lentelucht. die
over zee landwaarts woei. Hier en daar bevonden
zich groepen visschers, die bezig waren met het
herstellen hunner netten of het reinigen hunner
vaartuigen, teneinde deze gereed te maken voor de
dagelijksche zeereis.
Op een der banken aan het strand zat in gemak-
kelijke houding een net gekleed heer, die geheel
verdiept scheen in den aanblik der oneindige, in de
zon schitterende zee. Hij was van omstreeks mid-
delbaren leeftijd, maar nog niet het minst gebukt
onder den last zijner veertig jaren. Het leven
was hem immers ook nog nooit moeilijk gevallen
hij had het altijd slechts van den besten kant
leeren kennen en zijn blijmoedige natuur trok zich
de vele kleine onaangenaamheden, waarvan niemand
verschoond blijft, zoo weinig mogelijk aan.
Een fraai landgoed, niet ver van Weenen, mocht
hij zijn eigendom noemen de renlen van een aan-
zienlijk kapitaal verzekerden hem een goed inkomen,
de naam Waltersberg had niet alleen in de enge
omgeving zijner kleine woonplaats een goeden
klank, maar ook in de toongevende kringen der
steden, waar hij op zijn jaarlijksche reizen zijn
tenten opsloeg. Bovendien had hij ook betrekkin-
gen weten aan te knoopen, die hem geestelijken
arheid verschaften, zoodat hij van de gevaarlijkste
vijandin van den rijkdom, de verveling, bevrijd
bleef. Hij was lid van verschillende vereenigingen,
die zich tôt taak stelden bij te dragen tôt de alge-
meene ontwikkeling en verhetering van sociale
toestanden, waardoor hij met de eerste personen
op dat gebied in ijverige briefwisseling stond.
Zoo wist Hein von Waltersberg het aangename
met het nuttige te vereenigen en zijn leven tôt
een gelukkig bestaan te maken.
De sigaar was opgerookt. Hij veranderde nu
zoodanig van houding, dat hij de wandelaars kon
opnemen, die talrijker begonnen te worden.
Daar drentelde een fraai uitgedosteschoone voorbij,
de witte matrozenpet uitdagend op het te onna-
tuurlijk golvend haar en ter sluiks naar den vreem-
deling ziende, die hem onverschillig opnam. Op
haar volgden weer echte salonhelden, wier gang
en houding hun eigen onwederstaanbaarheid dui
delijk te kennen gaven. Ailes in de puntjes van
het hoofd tôt de voeten. De onderwerpen van hun
gesprek geheel overeenkomstig hun uiterlijk Monte-
Carlo, speelbank, duiven schieten, wedrennen, en-
zoovoort. Daarna volgden weer andere voorbijgan-
gers, bekenden van Waltdbsberg, die eenige woorden
met hem wisselden en eindelijk zag hij een jong
meisje naderen door een oudere dame vergezeld,
die hem bekend voorkwamen. Hij had haar ergens
gezien, maar kon zich niet terstond herinneren
hoe en waar. Daar knikte het jonge meisje hem
vriendelijk toe en plotseling kwam het hem te
binnen waar hij haar ontmoet had: het was op
de reis naar Mentone aan een der tusschenstations
geweest. Een kiein gezelschap, blijkbaar uit vader,
moeder, twee dochters en een gouvernante be
staande, had aan een tafeltje plaatsgenomen. Een
der beide meisjes scheen zeer lijdend. Toen het
sein tôt instappen weerklonk, snelde de vader weg
om naar de bagage te zien. De dames maakten
aanstalten naar den trein te gaan. toen opeens de
zieke de krachten begaven; zij zonk achterover in
haar stoel en was niet in staat te loopen. Wal
tersberg zag het en zonder zich een oogenblik te
hedenken, daar geen tyd te verliezen was, ging hij
haastig naar hen toe, nam het meisje in zijn armen
en droeg het in den wagon. De moeder was zoo
verschrikt, toen zij haar dochter zag inzinken, dat
zij den onbekende slechts met een enkel woord
kon danken voor den bewezen dienst. Het jongste
meisje scheen daarmee niet voldaan, want zij boog
uit het open portier om den bereidwilligen vreemde-
ling nog een woord van dank te zeggen.
Ja, dat was hetzelfde jonge meisje. dat hem ook
nu weer zoo vriendelijk toeknikte. Hij stond haastig
op en trad naar de dames toe.
»Hoe gaat het met uwe zieke?" vroeg hij.
»Niet best," luidde het antwoord op neerslach-
tigen toon. »Zij heeft een zeer slechten nacht
gehad."
»En hoe gaat het u?" Deelnemend legde Wal
tersberg zijn hand op de arm van het jonge
meisje, wier oogen vol tranen kwamen.
Zij wilde haar smart bedwingen en trachtte zelfs
te glimlachen maar het gelukte haar niet; haar
keel was als dichtgeschroeld, zoodat ze geen woord
kon uitbrengen.
»Ge moet de hoop niet verliezen" zeide hij vrien
delijk. »Alles kan zich immers nog ten beste
keeren."
«Ja, wij moeten de hoop behouden," klonk het
eindelijk hijna fluisterend-
«Welken kant gaat gij uit?" vroeg hij na een
oogenblik stilte. »Mag ik u een eindweegs verge-
zellen?"
«Wij zoeken de woning van dokter Holl," zoo
nam nu de oudere dame het woord. «Hij moet
heel knap zijn en mevrouw Blansko heeft niet recht
vertrouwen op de voorschriften, die onze Weener
dokter haar heeft meegegeven; zij wil hier liever
een deskundige raadplegen."
«Ik zal u den weg wijzen, ik ken dokter Holl
persoonlijk.
Hij sloot zich bij de beide dames aan en ver-
vuld van medelijden met de smart van het beval-
lige jonge meisje, trachtte hij haar op andere ge-
dachten te brengen. Het gelukte hen inderdaad
haar een weinig op te vroolijken en toen men ein
delijk bij de gezochte woning aankwam, verhelderde
zelfs een vriendelijk lachje haar lieftallig gelaat.
«Werkelijk, u is onze goede genius, mijn-
heerDe gouvernante aarzelde.
«fon Waltersberg is mijn naam," zoo kwam
hij haar te hulp.
«Mijnheer von Waltersberg, wij zijn u zeer
verplicht," zoo eindigde nu de gouvernante haar
volzin.
«Verplicht? waarvoor?"
«Wel, onlangs hebt ge ons reeds zoo ter rech-
tertijd hulp verleend en nu bewijst ge ons weder
een dienst. Als bij ons in huis de toestand niet
zoo droevig was, zou ik het gaarne op mij nemen
ons hij u aan te bevelen voor een bezoek."
»0, u is al te vriendelijk." Hij nam de woorden
der gouvernante geheel op als een beleefdheidsfrase
en beantwoordde ze op dezelfde wijze. Daarna
reikte hij het jonge meisje de hand met de woorden
«Vaarwel, van harte het beste met uw zuster."
Hein von Waltersberg sloeg nu den weg in
naar zijn hôtel, waar zijn gedachten weldra door
andere zaken in heslag werden genomen, daar hij
een brief van een kennis uit Monte-Carlo vond,
die hem uitnoodigde tôt deelneming aan een uit-
stapje naar Nizza. Denzelfden middag nog gaf hij
aan die uitnoodiging gehoor en vertrok naar Monte
Carlo. Hier vond hij niet één, maar wel zes be
kenden, die na een rijkelijk ontbijt in de opge-
wektste stemming waren en hem met open armen
ontvingen. »Mooi, dat je gekomen bentl" klonk
het van aile kanten," wij zijn van plan met elkàar
de speelbank eens een poets te bakken en dan van
de winst een vroolijken avond te hebben. Morgen
gaan we dan naar het bloemenfeest te Nizza; als
dat afgeloopen is, geven wij je weer voor een paar
dagen vrij."
Von Walterbersg was geen spelbreker; een paar
duizend gulden kon hij, zonder dat het hem hin-
derde, wel er aan wagen om de bank, die jaarlijks
millioenen verslond, eens ader te laten.
Afwisselend zat dan de een, dan de ander van
hun gezelschap aan de speeltafel en tal van belang-
stellende toeschouwers hadden zich allengs om hen
verzameld, die het hooge spel met spanning volgde n
De voorsteller zelf had geen geluk; het eene bank-
billet na het andere m het geldkistje van den croupier,
zoondat, toen Waltersberg aan de heurt kwam, het
gemeenschappelijk kapitaal reeds vrij wat was
gedund.
(Wordt vervolgd.)
mkSBLAD
OOST-GOORECHT EN OMSTREKEN.
VAN
Y an NIEUWE SCHANS naar HARLINGEN.
Vertr. N.-Schana *5,52 *7,27 11,15 *2,28 5,10 8,28
Winschoten 6,9 7,47 11,80 2,40 5,24 8,88
Sc'neemda 6.21 7,59 11,48 2,52 5,81 8,46
Zuiiîbroek 6,34 8,11 11,58 8,8 5,41 8,57
Hoogezand 6,48 8,25 12,2 8,14 5,48 9,6
Kropawolde 6,55 8,82 12,8 8,20 9,11
Aank. Groningen 7,9 8,46 12,21 8,32 6,6 9,28
Vertr. 7,16 9,35 1,25 4,44 6,12 9,29
Leeuwarden 8,48 11,84 2,58 6,7 7,57 10,54
Aank. Harlingen 9,19 12,10 8,29 6,46 8,38 11,80
De met een gemerkte treinen atoppen aan den Borger-
eompagnieaterweg (waehtp. 87)tôt het opnemen van reizigera.
Bovendien mogen aldaar die treinen verlaten reizigeravoor-
aien van plaatabewijzen naar Hoogezand-Sappemeer.
Van HARLINGEN naar NIEUWE SCHANS.
Vertr. Harlingen
Leeuwarden
Aank. Groningen
Vertr. *6.00
Kropawolde 6,14
Hoogezand 6.20
Zuidbroek 6,31
Seheeinda 6,16
Winachotan 6.58
Aank. N.-Sclians 7,9
6,22 7,58 12,60 2,51 5,26
7,8 11,6 1,86 4,46 7,52
8,21 12,24 2,48 6,4 9,10
8,46 *12,88 2,58 *6,12 10,41
9,— 12,52 3,7 6,26 10,55
9,6 12,58 3,13 6,82 11,1
9.16 1,9 3,22 6,43 11,10
9,80 1,24 8,37 6,59 11,25
9,38 1,82 3,45 7,7 11,88
9,52 1,48 3,59 7,28 11,46
De met een gemerkte treinen atoppen aan den Borger
compagnieaterweg (wachtp. 87) tôt het uitlaten van reizigera
Bovendien hebben aldaar tôt die treinen toegang reizigera
voorzien van terngrei8gedeelten van retonrbiijetten naar Hoo
gezand-Sappemeer.
Sneldienat van Groningen 7,80 naar Amaterdam
Van GRONINGEN naar MEPPEL—'a BOSCH.
Vertr. Groningen 6,— 7,80 9,8 12,80 8,88 6,15 8,—
Harea 6,9 9,12 3,47 8,9
De Punt 6,17 9,20 12,48 8,55 8,17
Vriea-Znidl. 6,26 9,29 4,4 8,26
Aaaen 6,40 7,58 9,58 1,4 4,22 6,41 8,44
Meppel 7,55 8,52 11,38 2,15 5,48 7,87 10,8
Zwolle 8,42 9,88 12,42 8,7 6,85 8.88 10,48
Aank. Zntfen 9,80 10,41 1,42 4,17 7,85 9,47
Arnhem 10,16 11,27 2,80 5,9 8,19 10,80
'aBoach 1,10 4,17 6,58 10,4
Van GRONINGEN naar DELFZIJL.
Vertr. Groningen 7,86 11,52 1,81 4,53 7,52
Lopperanm 8,40 1,2,36 5,58 8,56
Appingedam 9,1,19 2,56 6,18 9,18
Aank. Delfzijl 9,10 1,29 8,6 6,28 9,29
welke dea avonda te 10,86 aldaar retonmeert.
10,40
11,44
12,5
12,14
Van 'a BOSCH naar MEPPEL—GRONINGEN.
Vertr. 'a Bosch 7,5 10,6
6,9,— 11,40
7,8 9,40 12,80
8,42 10,85 1,51
9,30 11,11
'a Bosch
Arnhem
Zntfen
Zwolie
Meppel
Aaaen
2,86
3,51
4,5
4,14
4,22
4,80
12,52
2,50
8,87
5,8
5,48
7,7
7,21
7,80
5,20
«AO
7.27 10,45 12,—
Vriea-Znidl. 7,45 10,59
De Punt 7,54 11,8
Haren 8,2 11,16
Aank. Groningen 8,10 11,25 12,26
Van DELFZIJL naar GRONINGEN.
Vertr. Delfzijl 5,40 6,45 10,30 1,7
Appingedam 5,51 6,58 10,43 1,18
Lopperenm 6,15 7,26 11,11 1,42
Aank. Groningen 7,18 8,31 12,18 2,40
8,20
5,11
6,-
7,22
8,18
9,29
9,48
9,52
7,88 10,-
7,46 10,8
4,12
4,24
4,48
5,48
5,82
7,6
7,46
8,45
9,21
10,11
10,86
8,16
8,27
8.51
9,48
VAN DEN
