De Volmachten
De NeÉlandsche Hypotheekbank
Ontvangen
Verwarmingskachels
Stoom Gichoreifabriek
Cicliorei!
<iipvraas'il
De kiesvereeniging,, SAPPEMEER"
n i
T, S
Kiesvereeniging „EENDRACHT,"
Hr. T. S. Bakker
Machineolie en Vet
eene mime sorteering BÂRETS voor kinder
G. J. SUURMEIJER.
Aile voorradige MANTELS worden
tegen extra lage prijzen
UITVERKOCHT.
CICHOREI!!!
ONT*TA]*«JE]!¥
WATERSCHAP
eigengemaakte Kleeren,
Grafsteenen, Monumenten
PIET HEIN,
puik vet SCHAAPVLEESCH
il vei'ïioogcl.
Mode-Artikelen - Confectie,
GRONINGEN.
Westerbroekster-Engelberter-Molenpolder.
ZITTfNH houden
te Veendam,
Pluche Winterpetten, Pelsmutsen, Jungens Poien,
B. WAALKENS, Slochteren.
en aanverwante ARTIKELEN.
Iederen Zaterdagavond
VERHOOGD.
VERHOOGD.
MANUFACTUREE
Met Mei a.s. gevraagd
Wordt gevraagd
HAREN.
HEEREN VILTHOEDEN van af f 1,40 en hooger.
Groote keuze in gebreide ONDERGOEDEREN, HEEREN JACHT-
VESTEN, SOKKEN, DAMES TAILLES, KOUSEN, BORSTROKKEN
enz. Aanbevelend
y. Y/m. Heerepoort.
Groningsche Volks-Almanak
Maandat; 13 December a.s.
zal de ondergeteekende
bij KORRINGA op de Roode Haan te Engelbert,
11.m. van 1 tôt 3 uur. voor de imiiiig van den
2den TERMIJN van den OMSLAG.
De Secretaris-boekhouder
E. EVERTS.
van de KIELCOMPAGNIESTER
TREKSCH VIT, gedenken op
Woensdag den 38 Decem
ber 1893, des avonds te 6 uur, REKENINO
en YERANTWOORDING te doen van hunne
ONTVANGSTEN en UITGAVEN, ten huize van
den schuitevaarder L. PENNINK. Een ieder wordt
verzocht, binnen 8 dagen na beden schrif-
telijk of mondeling aan den boekhouder J. POT
bekend te maken, welk voorstel hij bij de VERGA-
DER1NG wenscht in te dienen.
Namens de Volmachten
J. D. POT.
geeft uit. 4 PANDBRIEVEN in
stukken van f 1000f 500
f 300 en f 50.
Inlichtingen verstrekken
A. G. L. L. SPRUYT, notarié te Sappemeer.
Mr. W. C. WILDERVANCK, kassier, Hoogezand.
de nieuwste modellen
BATISÉ PETTEÎf enz.
Vevent fui m voorzien van aile soorten
welke tegen uiterst lage prijzen worden ver-
kocht.
OfnffMJffMOrtt van al de nog aanwezige MUT-
SEN, DASSEN, PELSEN, FICHUS en -andere AR-
TIKELEN.
Onder minzame aanbeveling,
E. D. LANDEWEER, Martenshoek.
enz.worden ver beneden aile prijzen netje*
afgeiverkt en geleverd door
steenhouwer te Ten Post.
Teekeningen worden op aanvraag frc. toegezonden.
'te bekomen bij H. APTROOT, Martenshoek.
HOOGEZAND.
Ondergeteekende bericht hare
geachte GLIËNTEELE dat de
prijs der CICHOREI met
BEST (M U fj D EN per 100 halve kilo's
Hoogezand, 28 November '92.
Wed. J. G. RENES.
T. W. BUITER te Zuidlaren, heeft de CICHOREI
met één gnlden per 100 halve kilo's
H. HAMMINGA te Zuidlaren, heeft den PRIJS
der CICHOREI met één gnlden de 100 halve kilo's
door N. J. HUISMAN: SCHIP-
PERSdie genegen zijn STEEN
te vervoeren van af Delfzijl tôt
Rellingwolde.
Uitwierda, d.d. 2 December 1892.
GELEGENHEID voor OPEEI-
D1NG in een drukke zaak voor
een welopgev. JONGMENSCH,
nette fam.P. G. Brieven fr. lett. A. Bureau dezes.
een MEID-HIJISHOPD8TERniet beneden
de 40 jaar, met de WASCH en MELKERIJ be
kend en van goede getivgschriften voorzien, door
B. KUIPER, Oudeweg, onder Siddeburen.
om dadelijk in dienst te treden, een bejaarde MEID
of WEDÛWE, met de Melkerij bekend, door
H. SCHOLTENS, landb. te Martenshoek.
TE SAPPEMEER»
beveelt voor de aanstaanfte
herstemming voor een, LID der
PROV. STATEN, haren CAN
DI D A A Tden heer
lid van den GEMEENTERAAD te Sappemeer, ten
zeerste aan.
Namens het Bestuur:
C. R. SIKKENSvoorzitter.
behoudt als KANDIDAAT voor
de PROV. STATEN
te 8JU*JREME*$*l.
HET BESTUUR.
EERSTE SOORT
bij J. STJREATtM Ut S, Hélium.
Bij ERVEN B. VAN DER KAMP, Groningen,
is verschenen en alom te bekomen
voor 1893.
VIERDE JAARGANG.
Arrondissements-Reclitbank
te Winschoten.
In de zitting van Vrijdag j.l. werden o.a. de
volgende zaken behandeld Reinder Harms de W.,
varkenskoopman, van Nieuwe Pekela staat terecht
ter zake, dat hij op den 18den October te Kiel-
windeweer, gemeente Hoogezand een zilveren hor
loge met een stu^zich daaraan bevindend horlo-
geketting, toebehoorende aan den landbouwer .Tan
Harms Mulder, te Kalkwijk, onder genoemde ge
meente, immers aan een ander dan hem, beklaagde,
heeft weggenomen met oogmerk zich die weder-
rechtelijk toe te eigenen, zulks bij herhaling. Uit
het voorgelezen extract-vonnis blijkt, dat de be
klaagde hij vonnis der arr.-reehtbank alhier, van
den 3 Sept. 1890 wegens diefstal is veroordeeld
tôt vijf maanden gevangenisstraf, welke straf hij
heeft ondergaan van 18 September 1890 tôt 15
Februari 1891. Wij zullen in 't kort den gang
der zaak mededeelen. Den 18den Oct. kwam de
landbouwer Jan Harms Mulder voornoemd van de
Zuidlaardermarkt en spande hij op zijn thuisreis
uit bij het logement van Roelf Willems ter Velde
te Kielwindeweer, waar hij zich eenige oogenblik-
ken ophield. Toen hij op een gegeven oogenblik
eens wilde zien hoe laat het was, kwam hij tôt
de minder aangename ontdekking, dat zijn zilveren
savonet-remontoir-horloge met een gedeelte eener
nikkel ketting was verdwenen, zonder dat hij zich
kon herinneren hoe hij dat was kwijt geraakt,
daar hij kort te voren nog op het horloge had ge-
zien. Toen nu Mulder den logementhouder en
ook Pieter Kamphuis, een 56-jarigen scheepsjager
van Kielwindeweer met het verdwijnen van het
horloge, dat hem 21 gekost had, in kennis had
gesteld, antwoordde al dadelijk de laatste Dat had
ik vooraf wel gedacht. De aanleiding tôt dit gezegde
was, dat Kamphuis, naar buiten gaande, zag, dat
de beklaagde daar alleen naast Mulder stond. Kamp
huis had toen wel Mulder willen waarschuwen,
maar dit had hij nagelaten, teneinde niet in con
tact te komen met beklaagde. De beklaagde weet
zich niet te herinneren, dat hij met Mulder heeft
staan praten, wel had hij Mulder bij het logement
van Ter Velde gezien. Onder degenen, die zich
den 18den October op de Zuidlaardermarkt bevon-
den, was ook de paardenhandelaar Boelo Lazarus
van W. Bovenburen. Op de terugreis had deze bij
de Groeve den beklaagde in de sjees opgenomen
en zoo waren zij aangekomen bij het logement van
Ter Velde. Daar werd een borreltje gedronken
en zag Lazarus den bekl. met een of meer perso-
nen buiten staan, van wie een als 'tware een
duw van De W. ontving, terwijl hij daarna hoorde,
dat er een horloge »gapt" was. Hij was echter
met Wubbo Boven weggereden en na een minuut
of 3 4 gereden te hebben, had hij den verdachte
op den weg zien loopen, die riep »ho!" Een pas
ot wat stapte nu De W. bij hem aan om bij een
telegraafpaal iets op te nemen, Lazarus zag toen,
dat het iets was, waaraan een kettinkje hing, doch
zonder een woord te spreken, was De W. weer
in de sjees gesprongen. Men was nu samen weg
gereden en na bij het tolhek nog eens aangelegd
te hebben, kwam men ten slotte aan bij het loge
ment van Dreesman te Veendam. In het portaal
riep nu de verdachte Lazarus alleen en vroeg hem
daar om 5 ter leen, waartegen hij hem wel een
horloge ten onderpand zou geven, een horloge met
dubbele kast en dat naar 't scheen al lang gedra-
gen was. Lazarus wilde echter met deze zaak niets
te maken hebben, omdat hij te Kiel reeds had ge-
hoord, dat er een horloge sgegapt" was. Ver
dachte was toen echter wrevelig geworden en had
Lazarus niet veilaten. Overal waar L. zich bewoog
was ook De W. EindeJijk maakte Lazarus zich
gereed om te vertrekken, maar nu was bekl. ge-
komen met een geopend mes en had daarmede
over de leidsels gesneden, die echter niet stuk
geraakten. In de Kerkelaan liep bekl. steeds bij
de sjees aan en uit vrees, dat hij nog meer zou
uitvoerën, had Lazarus het paard gewend en was
men ten slotte weer gekomen bij de herberg van
Dreesman, waar de bekl. zich 'ter zijde van de
woning begaf. Uit. de verklaring van Wubbo Boven
volgf, buiten het hier boven reeds medegedeelde
nog, dat De W. reeds bij het logement van Ter
Velde hem een horloge, waaraan een gedeelte ket
ting zich bevond, had laten zien, onmiddellijk nadat
De W. met een hem onbekend persoon in aanra-
king was geweest. De bekl. legt het oprapen van
een voorwerp bij de lantaarnpaal anders uit dan
de getuigen Lazarus en Boven. Hij had n.l. een
steentje in zijn schoen gekregen en deze er uitge-
haald. Hij had Lazarus om f 5 ter leen gevraagd,
niet onder aanbieding van een horloge tôt onder
pand, maar onder mededeeling, dat, indien hij het
wilde hebben, hij hem dan wel iets zou brengen.
Ook had hij Boven geen horloge laten zien. Na
uit de herberg van Dreesman te zijn gegaan met
de politie, had de verdachte zooals bleek uit de
verklaringen van den gemeente-veldwachter van
Veendam, zich opgehouden in een kiimp op een
paar huizen afstand van het logement van
Dreesman.
Nadat nog door den verbalisant Fokko Boelens,
gem.-veldwachter te Kielwindeweer, als getuige is
medegedeeld, dat de bestolene hem had gezegd,
dat de scheepsjager Pieter Kamphuis er wel meer
van zoude weten, want deze getuige had denzelf-
den avond gezegd »pas op, dat gaat voor de lik",
hiermede het horloge bedoelende, daar Kamphuis
gezien had, dat beklaagde Mulder had aangegrepen.
Hij had vervolgens het andere einde der horloge-
ketting bij Mulder in beslag genomen, terwijl de
brigadier der rijksveldwacht Jacobs te Winschoten,
die in deze zaak verschillende verbalen had opge
maakt, bjj den inhoud daarvan blijft volharden.
De beklaagde blijtt ontkennen het horloge aan
Mulder te hebben ontstolen, zoomede het wegnemen
van iets blinkends bij een der telegraafpalen, nabij
voornoemden herberg alsook het in pand aanbie-
den van het horloge aan Lazarus ter bekoming
van 5. Hiermede is het lange getuigenver-
hoor afgeloopen, zoodat het woord wordt verleend
aan den heer officier van justitie. ZEA. begint
met te zeggen, dat hij in zijn toelichting kort kan
zijn. 't Is gebleken, dat de landbouwer Mulder op
den bewusten dag zijn horloge is kwijt geworden
en dat hij het vermiste voorwerp nog had bij zijn
komst in de herberg van Ter Velde. Dit is ver
klaard door Mulder en den getuige Udema. Verder
hebben de getuigen Lazarus en Boven den be
klaagde bij Mulder gezien, terwijl het tevens be
kend was, dat bekl. geen horloge had, want het
zijne was door zijn vrouw verkocht. Kamphuis
heeft vervolgens opgemerkt, dat de ketting nog
heel was geweest en nu merkt, spreker op, dat in
't proces-verbaal gesproken is van een slimme De
W. en dit niet onrechte. Hij is gewoon iets weg
te nemen, zooals hij herhaalde malen heeft gedaan,
om 't dan zoo spoedig mogelijk van zich te doen
Dit blijkt ook in het procès. Toen De W. het hor
loge in zijn bezit had, is hij over de brug, nabij
bedoeld logement, gegaan om 't gestolene te ver-
bergen, terwijl kort daarop Lazarus en Boven heb
ben gezien, dat de beklaagde iets bij een telegraaf
paal opnam, iets glimmends, 't welk op een horloge
geleek. Ik meen, zegt spreker, dat het wettig en
overtuigend vaststaat, dat de beklaagde het horloge
in zijn bezit had en 't is wel eigenaardig, dat hij
bij de herberg van Dreesman, toen hij zich, na
het zien van politie, niet langer vertrouwde, weer
getracht heeft zich er van te ontdoen om 'tlater
mede te nemen. Blijkbaar heeft hij in de krimp
van den Bakker Hoven te Veendam, het horloge
wederom verstopt gehad, zoodat de politie, die hem
fouilleerde, niets vond. Dank zij het grondig on-
derzoek van den brigadier Jacobs, is er veel, op
dezen diefstal betrekking hebbende, tôt klaarheid
gekomen en wel zoodanig, dat aan beklaagdes
schuld niet meer kan worden getwijfeld. Ik zal
niet meer wijzen op verschillende omstandigheden,
zegt spreker, daar de beklaagde ook eerlang te
Groningen voor dergelijk misdrijf terecht moet
staan, terwijl hij kort te voren, ook wegens ver-
moeden van diefstal, uit de gevangenis is ontslagen,
daar het wettig en overtuigend bewijs daarvan niet
was te leveren. Beklaagde is een man, voor wien
men bevreesd is, dit blijkt doordien de getuige
Lazarus in het hegin niets durfde verklaren.
Dat de bekl. het horloge aan den getuige heeft
vertoond, lijkt onverstandig, doch 't is mij bekend,
zegt ZEA., dat hij meermalen dergelijk brutaal feit
heeft gepleegd, daar niemand tegen hem durft ge
tuigen. Spr. merkt vervolgens op, dat de beklaagde
reeds herhaalde malen wegens diefstal en mishan-
deling is veroordeeld, 't laatsl nog tôt 5 maanden.
JAARBOEKJE voor Geschiedenis, Taal- en Let-
terkunde der provincie Groningen.
Onder redactie van Mr. J. A. Feith, Rijks-
archivaris in Groningen en Mr. J. E. Heeres
commies bij het Rijks-Archief te 's Gravenhage.
Met verschillende platen, en houtsneden in den
tekst.
Prijs bniten inteekeniug f 1.80.
MUITELUGAZUN.
R HUISlAtt Veendam.
Hij was de man, die de markten onveilig maakte,
want die niet handelde volgens zijn zin, die moest
het ontgelden. Spreker zou de rechtbank nog veel
meer kunnen inlichten, omtrent den beklaagde, 't
was eenvoudig een zakkenroller en straatroover en
het zoude goed zijn, zoo deze man langen lijd uit
de maatschappij werd verwijderd. Een strenge
straf acht spreker noodzakelijk, zoodat het requisi-
toir luidt 4 jaren gev. De toegevoegde verde-
diger van den beklaagde de heer mr. H. I. Schôn-
feld, advocaat en procureur te Winschoten, zegt
in zijn verdediging kort te kunnen zijn. 't Is een
onaangename taak, hem opgelegd. Hij heeft geen
sympathie voor zijn cliënt en zal zich in zijn ver
dediging alleen bepalen op enkele zwakke punten.
De heer officier van justitie had reeds gewezen op
de slimheid van den bekldit heeft hij ook be-
wezen in Veendam, toen de politie hem fouilleerde
en niets bij hem aanwezig bevond. Spreker vindt
het vreemd, dat ze toen bij hem het gestolene
voorwerp niet hebben gevonden, alsmede niet in de
krimp bij den Bakker Hoven. Op dit zwakke punt,
zegt de verdediger, heeft hij z. i. de rechtbank
moeten wijzen. Na deze verdediging wordt nog-
maals het woord verleend aan den beklaagde, die
volhoudt onschuldig te zijn aan dezen diefstal en
de straf niet wil aannemen.
Daniel H., 22 jaren, woonachtig te Uiterburen,
gemeente Zuidbroek, heeft in den nacht van 19
op 20 October j.l. de behuizing van den landbouwer
Menzo Starke aldaar in rep en roer gebracht. Hij
had verkeering met de aldaar inwonende dienstmeid
Engeltje Kolk, een blok van een meid, met wangen
zoo frisch als rozen, die thans tegen hem moet
getuigen. De bekl. had dien dag te diep in 't
glaasje gekeken, en in dien toestand, vergezeld van
een kameraad, wilde hij, al was het ook laat, zijn
dulcinea een bezoek brengen. Aan 't venster, waar
de meid sliep, te tikken en te roepen doe open
Engeltje, ik ben er, werd echter geen gehoor ge-
slagen, zijn Engeltje sliep den slaap des rechtvaar-
digen, en ook toen zij wakker was geworden, was
de meid niet te bewegen, uit het warme bed te
stappen, te meer daar zij hoorde, dat Daniel niet
alleen was. Liefde echter zoekt. list, na eenig
kloppen aan de vensters, bezweken een viertal
glasruiten, zoodat de toegang geene hinderpalen
meer aanbood. Hoe het zij, of de beklaagde of
zijn kameraad door het venster is binnengegaan,
de bewoner der behuizing was reeds wakker ge
worden door al dat lawaai, en werd nog bovendien
door de kleine meid in kennis gesteld, dat Daniel
in de keuken aanwezig was, die door te zingen en
te schreeuwen, het geheele huisgezin van Starke in
beweging bracht, zoodat Starke, nog niet van een
ziekte genezen, zich toch uit zijn bed moest be-
geven. Daarop had hij de knechten opgeroepen,
terwijl de kleine meid ondertussehen was uitge-
zonden om Vogelzang te halen, die dan ook al
spoedig was verschenen, en den beklaagde op den
vloer in den keuken had zien liggen. Met vereende
krachten had men toen den beklaagde aangepakt
en in den koegang gebracht, waartegen hij zich
toen had verzet, door den verbalisant Vogelzang te
schoppen en te slaan, terwijl hij bovendien gedreigd
had hem le zullen vermoorden. Om hem tôt be-
daren te brengen en onschadelijk te maken, had
men den beklaagde daarop armen en beenen met
een touw gebonden, terwijl men hem later de
handboeien had aangedaan. Zoo was men te
zamen den woesteling meester geworden en had
men hem voorloopig opgesloten in de algemeene
bewaarplaats, alwaar hij den volgenden morgen te
acht en een hall' uur was ontslagen, na eerst een
verhoor voor den burgemeester te hebben onder
gaan. Door Starke wordt vervolgens medegedeeld,
dat beklaagdes vader, vergezeld van 't zoontje, den
volgenden morgen had aangeboden de schade te
zullen vergoeden, zoo de justitie zich niet verder
met de zaak bemoeide. De beklaagde zegt tôt
zijn verontschuldiging, dat hij erg dronken is ge
weest, en zich 't geval niet meer weet te herinne
ren. De dienstmeid Engeltje Kolk verklaart daarop,
dat zij er geen twee jongens in wilde hebben den
beklaagde had zij wel eens alleen binnengelaten
De heer officier van justitie acht het wettig en
overtuigend bewijs geleverd. ZEA. raadt den
beklaagde aan om in 't vervolg niet weder zulke
nachtelijke standjes te verwekken, daar dan een
veel zwaardere straf zijn deel zoude worden. Eisch
2 maanden gev. De heer mr. D. H. Bosch, ad
vocaat en procureur te Winschoten, bestrijdt daarop
den heer officier, bepleit verschillende verzachtende
omstandigheden en betwijfelt of de politie wel
heeft gehandeld in de rechtmatige uitoelening harer
bediening en concludeert ten slotte tôt ontslag van
rechtsvervolging.
Nog is gedagvaard om zich te verantwoorden
wegens diefstal van aardappels Sies van G., 48
jaren, arbeider te Uiterburen, gemeente Zuidbroek,
zulks gepleegd in den nacht van 13 op 14 Oct. j.l.
De bestolene, zijnde de landbouwer J. H. Clevering
aldaar, werd den volgenden dag opmerkzaam ge-
maakt door den gemeente-veldwachter Johannes
Vogelsang te Zuidbroek, dat in een zijner aardap-
pelgaten zich een gat bevond. Een verder onder-
zoek had geleid, dat men den beklaagde daarvan
verdacht hield, omdat de voetstappen waren na te
gaan vanaf die aardappelgaten tôt aan de behuizing
van den beklaagde. Men had daarop een inspectie
gehouden in beklaagdes woning en bevonden, dat
de onder de bedstede aanwezige aardappels veel
overeenkomst hadden met de gestolene aardappels,
de soort was gelijk aan die, terwijl bovendien nog
werd bevonden, dat ze nog vochtig waren, zoodat
te onderscheiden was, dat ze nog versch uit een
kuil waren gehaald. Bovendien pasten de in be
slag genomene sehoenen volkomen in de achtergela-
tene voetstappen, terwyl een vijftal getuigen, die
in de onmiddellijke nabijheid van den beklaagde
wonen, kunnen constateeren, dat deze niet anders
dan Turke-aardappels op zijn land had verbouwd,
terwijl onder de gestolene aardappels ook Magnum
Bonums en Champions voorkwamen. De heer of
ficier van justitie is van meening, dat uit al deze
aan wij zingen en getuigenverklaringen beklaagdes
schuld wettig en overtuigend is bewezen, ofschoon*
hij blijft ontkennen, zich aan diefstal te hebben
schuldig gemaakt. De eisch tôt zijn veroordeeling
luidt 6 weken gev.
Uitspraak op Vrijdag den 9 December a.s.
Snelpersdruk, Borgesius Zoon, Sappemeer.
