BIM M E K L A M D.
man en G. Maaijes, Garmerw. Pieter, z.
Bolhuis en J. Noorda, Garmerw.; Gerrit, z
Rollema en G. Buunenga, Garmerw.; Jan,
Beukema en H. Gooijert, Ten Post; Aaltji
T. Dijkstra en A. Faber, Wittewierum; E
v. H. Kwant en T. Scheltens, Garmerw.
rika, d. v. J. Post en G. Post, Ten Post Jo
z. v. W. Dreise en H. Kremer.
Ondertrouwd A. Bouwman, 23 j., T.
en K. Frankruijter, 22 j., Garmerw. J. Ge
24 j., Garmerw. en G. Blauw, 25 j Te
J. Waijer, 22 j., Noorddijk en S. Slagte.
S.t Annen; 0. Oosterhuis, 23 j., Wollersu
Dorgeloos, 23 j., Slochteren.
Getrouwd L. Kort, 26 j., Garmerw.
Huttinga, 21 j., Slochteren; J. Dijkema, 25
merw. en A. Elleerie, 19 j., St. Annen J. D
24 j., Ten Boer en G. Hiemstra, 18 j., St.
J. Peihak, 30 j., Ten Post en W. Dijkhuizi
Ten Post; D. Doornbos, 21 j, St. Anner)
Boonstra, 19 j., Sint Annen.
Overleden: H. Boerma, 52 j., echtg.
Honderd, Ten Post; J. F. Storm, 71 j., e
A H, Groenhofl; W. E. Brakema, 3 j., j
Brakema en T. Postma, Thesinge; T. Wo
m., d. v. K. Woltjer en J. Dijk, Wolters
F. Hartmann, 91 j echtg. v. J. R. Jans;
nings, 65 j., echtg. v. W. Hoving.
ANLOO, 1—30 Nov.
Geboren Eltje, d. v. J. Heersping en G
tema; Roelof, z. v. J. Dekens en R. Bakk
cobje, d. v. A. van Rein en H. Jipping; J;
J. Udding en G. Mennega; Berendtje, d. v
dekker; Lammechien, d. v. A. Darwinke
Fransens Albert, z. v. J. Mol en G. Smit
z. v. A. Lanting en J. Essing.
Getrouwd Jacob Geerts, 28 j. en Janti
mens, 25 j.
Overleden: Freerk de Jonge, echtg. van
Rienberg, 63 j. en 1 mnd. Hendrik E
echtg. van Ghristina Mennega, 64 j. en 6
Harmtje Bakker, 17 d.; Alberfje Bakker,
Berendtje Leidekker, 5 d. Jakob Homan,
3 mnd. Aaltje Oostebring, wed. van Jakob
62 j. en 5 mnd.
Levenl. aangeg. kind van 't vrouwelijk
Jantje Leidekker.
Gemeenteraad van Noordbroel
Zitting van Dinsdag 6 Dec. 1892, des r
dags ten 6 ure.
Voorzitter de heer Dijkstra, Burgemeeslei
Aanwezig de h.h. J. Eendhuizen, T. L. Bc
0. Huisman, Eppo Engels, J. E. Zuidhofï.
Afwezig de heeren F. E. Hamster en
Delden.
De voorz opent de vergadering waarna
der vorige bijeenkomst door den secretaris j
voorgelezen, die onveranderd worden goedgé
De lijst der werkzaamheden is als volgt
1. Adres van de schooleommissie over v
ging der onderwijzersjaarwedden.
2. Onderwijzeres in de nutlige handwer!
de school te Stootshorn.
3. Adres van J. Ketelaar e.a. over verbe
van den Dwarsweg en de Langelaan.
4. Benoeming van een lid in het Bur|
Armbestuur (aftredend lid de heer S. T. ten
5. Nieuwjaarsuitdeeling.
6. Ingekomen stukken.
Voorz. Laten we bedoeld adres van de s
commissie eens hooren voorlezen.
Uit het adres blijkt dat de leden der
commissie eenige verhooging wenschelijk
waarvoor zij hoofdzakelijk als redenen opgev
1. Dat de kans om gedurig van person
moeten verwisselen daardoor kleiner wordt
2. Dat in vele omliggende plaatsen het s
hooger is dan te Noordbroek.
3. Dat het behoud van goed onderwijzend
soneel wat in deze gemeente aanwezig is ze
aan te raden.
Voorzitter Wie van de heeren verlangt 't v
naar aanleiding van 't gehoord adres
Boelema Slaat die voorgestelde verhoogin
onze 3 onderwijzeressen en op onderwijzer
Engels Zeker, die komen hier in aamer
Voorz. Op een onzer laatste vergaderi
is deze zaak ook reeds aanhangig geweest,
kunnen, meen ik, wel tôt stemming overgaan
Voor de heeren Engels en Zuidhoff.
Tegen de heeren Boelema, Eendhuizen
Huisman.
Zoodat de voorgestelde verhooging is verwoi
Voorz.: Nu hebben we het 2epuntderage
Onderwijzeres in de nuttige handwerken in
school te Stootshorn. Er is ons bereids gebh
dat mej. A. Zijlstra 150 en mej. Moesker j
geeischt hebben voor de waarneming dier bet
king, terwijl er daar in de buurt der school
meisje is van zekeren Tuin die het bepaald
kleiner salaris zal willen waarnemen.
Boelema Dat meisje van Tuin wil 't wel
minder doen, denkelijk voor 37.50 wat hie:
't dorp ook betaald wordt.
Voorz. In de eerste plaats is de vraag o!
iemand benoemd zal worden.
Huisman Zou het ook verstandig zijn om
ieder geval tijdelijk iemand te benoemen, daar
dan later naar omstandigheden konden bande
als er eens eene onderwijzeres in die school
noemd werd.
Voorz. Huisman wil dus de behandeling
dagen.
Huisman: Neen dat niet maar tijdelijk benoem
Voorz. In ieder geval moeten we den school
ziener kennen bij zoo'n tijdelijke benoeming.
Huisman Dat we iemand benoemen met ai
gaat evenmin buiten den schoolopziener.
Zuidhoff Zal er nu eerst uitgemaakt word
ot er eene benoeming zal plaats hebben?
Voorz. Zeker, en daardoor zou 't voorstel Hu
man kunnen vervallen.
Zuidhoff Overplaatsing van een onzer onde
wijzeressen naar Stootshorn zal ook verzocht moeti
worden.
Boelema Oosterhoff verplaatsen naar 't dor
zou best kunnen gaan, maar of de man te Stoot
horn gemist kan worden, ik geloof van neen, hj
ziet er niet naar uit op 't veen dat we daar mi
eenig goed gevolg een hulponderwijzeres kunne
gebruiken.
Huisman Aan Timmers school is het volstrei
niet te bespeuren dat de kinderen daar onhande)
baarder zijn dan b.v. in Zijlstra's school.
Engels We zouden voor eene eventueele over
plaatsing redenen moeten opgeven.
Huisman Redenen hebben we genoeg. Ooster
hoff wil graag in 't dorp wonen om verschillendi
redenen en de man verdient 't ook wel, daarbi
komt dat we hier onderwijzeressen-personeel il
overvloed hebben, en hoe gemakkelijk kwamen w<
dan met het handwerksonderwijs in 't reine bi
Timmers school.
Voorz. Dat Oosterhoff graag naar 't dorp
is waar.
Boelema Het is een groote schare die van hei
onderricht in de nuttige handwerken gebruik maken
te Stootshorn, ik geloof wel van 30 37.
Eendhuizen Er is dus voor 't handwerkson
derwijs wel goede leerkracht noodig, halve maat-
dat we nu voor den tijd van 3of5 jaar benoemen,
dat de benoemde zich bijv. eens terugtrok.
De heer de Gock: De tijd van drie jaar is te
te kort, dan was het beter voor den tijd van 6
jaren.
De heer Vos: De heer de Vries, die nu op No.
1 der voordracht staat heeft nu eene betrekking,
waaraan 1000 verbonden is. Omdat dit evenwel
eene betrekking was van langer duur, solliciteerde
hij hier. Maar als er nu een termijn van 3 of 5
jaar gesteld wordt, vrees ik, dat hij zich zal terug-
trekken.
De heer Boerma: Ik zou er toch voor zijn, hem
niet voor levenslang te benoemen.
De heer Meihuizen: Daarom heb ik ook een
termijn gesteld van 3 of 5 jaar.
De heer Vos: Mijns inziens zou het beter zijn
de benoeming uit te stellen en dan eerst aan de
sollicitanten te vragen, of zij op deze conditie blij-
ven solliciteeren.
Voorzitter: Dat behoeft niet, zij kunnen immers
voor de benoeming bedanken, wanneer zij er geen
genoegen rnee nemen
De heer Vos: Trok de benoemde zich nu terug,
dan was het toch niet mooi, omdat deze conditie
nu gesteld wordt. We moeten eerst aile bepa-
lingen stellen, en dan de sollicitanten oproepen.
Voorzitter Het voorstel van den heer Meihuizen
is de benoeming te doen voor den tijd van 5 jaar.
De heer van Galcar Hetgeen de heer Voszegt,
daar is veel van aan. Ik zou wel willen voorstellen,
om daarom een tijkvak te nemen van 6 jaar.
De heer Smit: Mij komt het voor, dat als we
een voor den tijd van 5 of 6 jaar benoemen, het
evengoed is er geen te benoemen, want, niemand
zal zoo op die voorwaarden ingaan.
Niemand zal zich er toe willen leenen. Beter
is tiet daarom een tijdvak te nemen van 15 jaar.
De heer Marring Hetgeen de heer Smit zegt,
komt mij zeer doelmatig voor, ik zou er voor zijn.
Hierna wordt het voorstel Meihuizen, om een
veearts te benoemen voor den tijd van 5 jaar in
siemming gebracht en verworpen met 7 tegen 5
stemmen.
Tegen stemden de heeren van Calcar, Homveld,
Marring, Smit, Groenewold, de Gock en Vos.
Voor stemden de heeren Meihuizen, Olden-
ziel, Boerma, Wolthuis en v/d. Goot.
De heer Oldenziel De veearts is immers ook
vrij, hij kan weggaan wanneer hij wil. Er was
dus niets tegen, om den termijn op 5 jaar te stellen.
De heer Vos; In den regel begint toch eerst
de praktijk, als hij er eenigen tijd werkzaam ge
weest is. De tijd van 5 jaar is daarom, dunkt
me, niet lang genoeg.
De heer Meihuizen Als hij hier 5 jaar geweest
is en dan nog geen practijk genoeg heeft, gaat
hij toch weer weg.
De heer Marring Ik ben er voor, den veearts
te benoemen voor den tijd van 15 jaar.
In rondvraag werd nu gebracht het voorstel van
den heer van Calcar, n.l. den termijn vast te stellen op
6 jaar, hetgeen met 8 tegen 4 stemmen werd aan-
genomen.
Tegen stemden de heeren Marring, Smit, Groe
newold en Vos.
De anderen allen voor.
Alsnu volgde er eene stemming over de benoe
ming van den veearts, met den uitslag, dat de heer
H. J. de Vries benoemd werd met 11 van de 12
stemmen. Eén briefje was in blanco.
Voorzitter Ik stel voor om het bepalen van
den tijd van indiensttreding over te laten aan B.
en W. waartoe wordt besloten.
2. Benoeming van een lid v/h. Burg. Armbe
stuur.
Onder voorlezing, dat de heer K. Reinders zich
niet weer benoembaar stelt, wordt voor de a.s.
vacature met 1 Januari 1893 tôt lid van 't Burgerlijk
Armbestuur aanbevolen.
le. K. S. Buurma, grutter, Martenshôek; 2e.
L. Landeweer, Martenshôek, welke voordracht later
aangevuld is (8 Dec.) met H. Wolters, Martenshôek.
Tôt stemming overgegaan zijnde werd met 11
van de 12 stemmen tôt lid van 't Burgerlijk Arm
bestuur benoemd de heer K. S. Buurma. De heer
FI. Wolters verkreeg 1 stem.
3. Benoeming van eenen onderwijzer te Kiel-
Windeweer.
De secretaris leest de voordracht voor, waaruit
blijkt, dat er zich voor de betrekking van onder
wijzer te Kielwindeweer, in de plaats van den heer
K. Klok, slëchts één sollicitant heeft aangemeld,
en wel de heer Abel Robertus, onderwijzer te
Nieuweschans, en dit na herhaalde oproeping. De
sollicitant is in 't bezit van de acte voor vrije- en
ordeoefeningen.
A. Robertus, die reeds een paar keer in deze
gemeente werkzaam geweest is, heeft zich als een
flink onderwijzer doen kennen, getuige mede de
ingezonden berichten van de hoofden der scholen,
de heeren Scharft en Zijl.
De heer Vos vraagt om het advies van den
schoolopziener, hetgeen door den secretaris voor
gelezen wordt.
Hierna volgde stemming, waarbij A. Robertus 11
verkreeg, terwijl één briefje in blanco was.
Voorzitter: Alzoo is A. Robertus met 11 van
de 12 stemmen benoemd, en stel voor den tijd
van infunctietreding over te laten aan B. en W.,
waartoe besloten wordt.
4. Verzoek van de vroedvrouwen om continuatie.
In een ingekomen bericht, van de vroedvrouwen
van Hoogezand geven zij te kennen, dat zij evenals
andere jaren, ook nu weder hare bediening voor
de minvermogenden willen doen, mits zij var. iedere
verlossing 3 krijgen.
De voorzitter stelt voor goedgunstig op het adres
te beschikken, hetgeen aangenomen wordt met
algemeene stemmen.
5. Gratificatiën politiebeambten.
Voorzitter B. en W. stellen aan den Raad voor
om evenals andere jaren aan de veldwachters en
de rijkspolitie eene gratificatie te verleenen van
25, welk voorstel met algemeene stemmen aan
genomen wordt.
6. Ingekomen stukken.
Voorzitter: In de eerste plaats hebben we hier
het verzoek van de schooleommissie om eervol
ontslag. B. en W. stellen voor om aan de school
eommissie het gevraagde eervol ontslag te verleenen,
met dankbetuiging voor de diensten aan het on-
derwijs bewezen.
Ingekomen van heeren Ged. Staten, dato 25
November, houdende ontvangst van de verordeningen
van de samenscholingen.
Ingekomen van heeren Ged. Staten, dato 25
November, houdende goedkeuring van 7 uit den
post onvoorziene uitgaven, betreffende de betaling
aan den heer Van der Linden, landmeter, Groningen.
Ingekomen van heeren Ged. Staten, dato 2 Dec.,
houdende bericht van de reclames van den hoofde-
lijken omslag van Maria Scholtens en Mevrouw Boon.
Ingekomen van R. Staverman te Martenshôek,
een bericht, dat hij tôt nu toe op de gemeente-
gelden betaald heeft 62, zijnde ongeveer de helft
van 't geen hij betalen rnoet. Nu, zegt adressant,
heeft hij gehoord, dat de andere helft oninbaar te
innen kan worden verklaard, redenen waarom hij
aan den Raad verzoekt het nog onbetaalde gedeelte
oninbaar te willen verklaren.
Voorzitter In eene vorige vergadering is adres.
sant met een dergelijk verzoek ter tatel geweest,
welk verzoek toen niet is ingewilligd. Misschien
zijn de leden niet van meening veranderd, weshalve
we voorstellen afwijzend op het verzoek te beschik
ken, welk voorstel aangenomen wordt.
7. Bonthuisterbrug.
De voorzitter deelt mede, dat er een bericht
ingekomen is van Sappemeer, waarin bericht wordt,
dat de Raad genegen is aan het oordeel van Ged.
Staten te onderwerpen hoeveel iedere gemeente
betalen moet in de kosten voor het daarstellen van
eene nieuwe brug, terwijl iedere gemeente de
helft betalen zal in de kosten van onderhoud en
bediening.
B. en W. meenen aan den Raad te moeten ad-
viseeren niet op dit voorstel te kunnen ingaan,
maar stellen voor aan den Raad der gemeente
Sappemeer te berichten niet meer te willen bij-
dragen in de kosten van aanleg, onderhoud en be
diening dan het 2/s deel, terwijl de gemeente Sap
pemeer dan 3/5 voor hare rekening moet nemen.
De heer de Gock spreekt er over de raming der
kosten er bij te voegen.
De heer Smit: Flet komt mij voor, dat, zal
deze brug opgeruimd worden en er een nieuwe
tôt stand worden gebracht, wat zeer noodig is,
moeten we nu juist niet op eenige kleinere of
grooter kosten zien, maar het voorstel van B. en
W. aannemen.
Laat het nu eens 5000 meer kosten, dan
wordt het 2000 voor Hoogezand en 3000
voor Sappemeer. Ik ben er voor het voorstel van
B. en W. aan te nemen, onder bijvoeging dat
Sappemeer zich voor 1 Februari verklaren moet.
De heer de Cock: Dan moet ik toch zeggen
dat ik mij er zoo niet aan onderwerpen durt, te
meer nog, daar er sprake geweest is, dat het Bon-
tehuis ook omver moesf.
De heer Meihuizen Ik ben het met den heer de
Gock eens, en zou er ook voor zijn, dat de kosten
zooveel mogelijk vooraf beraamd werden.
De heer Vos Reeds van 't begin af aan, heeft
er kwestie bestaan, hoeveel iedere gemeente in de
kosten moest betalen. Nu heeft Sappemeer aan
genomen om de kosten van het daarstellen der
brug voor iedere gemeente aan 't oordeel van
heeren Ged. Staten te onderwerpen. Mijns inziens
moest die brug noodig opgeruimd worden. Het
spoedigste nu zou zijn, de kosten van onderhoud
en bediening voor iedere gemeente ook aan 't
oordeel van heeren Ged. Staten te onderwerpen.
Voorzitter: Omdat zij nu ons voorstel zoo uit
elkaar gescheurd hebben, komen we met een
nieuw voorstel voor den dag.
De heer Vos: Het eenigste middel is om het
aan 't oordeel van heeren Ged. Staten te onder
werpen.
De heer de Gock: Wij kunnen het ook zoo
aanbieden, en het is de vraag of Ged. Staten het
willen aannemen.
De heer Marring: Wij moeten het zoo aan den
Raad van Sappemeer aanbieden, als B. en W.
voorstellen, en niet anders.
De heer Meihuizen: Met bijvoeging van de
raming der kosten.
Voorzitter: Maar het komt immers nog eerst
in den Raad terug, die aile uitgaven moet goed
keuren.
De heer Smit: Aile mogelijke uitgaven moeten
door den Raad worden goedgekeurd.
Voorzitter Zeker, het komt altijd in den Raad
terug. Is er ook iemand tegen, dat het voorstel
van B. en W. aangenomen wordt, met bijvoeging
van nadere goedkeuring van bestek en begrooting.
Daar niemand er zich tegen verklaarde, werd
het voorstel aangenomen.
De heer Marring vraagt het woord en zegt, dat
verscheidene ouders geklaagd hebben, dat de mees-
ter in 't middaguur de schoollokalen sloot, en de
arme kinderen buiten moesten omloopen. Dat is
eene harde maatregel, dat is barbaars. Meester
Scharft kan toch wel goed toezicht houden.
Voorzitter: Daar is reeds in voorzien.
Hierna sluiting der vergadering.
Ten overstaan van deurwaarder Agterbos te
Hoogezand, werd maandag j.l. bij den logement
houder Poppens te Martenshôek verkocht Het
bevaren overdekt Tjalkschip, genaamd de »Morgen-
ster," groot 95 tonnen met inventaris.
Kooper: de heer B. Niestern te Martenshôek,
voor 500.
Maandagmorgen, pl.m. 9 uur, ontstond er brand
in de behuizing, bewoond wordende door Uildriks
te Kolham aan de Bovenstreek het perceel behoort
aan Veenhoven te Slochteren en moet niet verze-
kerd zijn.
Zondagmorgen is de eerste tocht per schaats
gedaan van Veendam naar Borgercompagnie. De
ondernemer Jb. Schônfeld Wichers ontving van den
kastelein Van Dijken het gebruikelijk geschenk,
een metworst.
In zake de bekende procédure over het Acht-
voetspad te Hoogezand is het door de gemeente
Groningen ingestelde beroep in cassalie van het
indertijd door ons opgenomen arrest van het ge-
reehtshof te Leeuwarden door den hoogen raad
verworpen.
Door de arrondissements-rechtbank le Winscho-
ten is, ter vervulling van de vacature van kanton-
rechter ahlaar, opgemaakt de volgende alphabeti-
sche lijst van aanbeveling mr. A. J. Carsten, kan-
tonrechter te Zuidbroek mr. A. Potma, idem te
Bergum, en mr. J. W. Schepers, griffîer bij het
kantongerecht te Winschoten.
Zaterdagmorgen had te Garsthuizen een treurig
ongeval plaats. Eene dochter van den kuiper J.
Birza, water willende putten uit eene zoogenaamde
rolput, had het ongeluk voorover daarin te storten
en jammerlijk te verdrinken.
Kiel-Windeweer. Onze landbouwvereeniging
hield den 7 Dec. haar laatste vergadering in 1892.
Tegenwoordig 27 leden en een bij introductie. Na
opening door den voorzitter, voorlezing der notulen
van de vorige vergadering, die onveranderd werden
goedgekeurd.
De agenda bepaalde zich slechts tôt verkiezing
van 2 bestuursleden der spaarbank. De heeren
Hk, Oldenziel en M. Oldenziel, die als zoodanig
moesten aftreden werden met 22 en 21 stemmen
herkozen en lieten zich de herbenoeming welge-
vallen. Daarna werd een half uur pauze gehouden
om de gelden voor de geleverde kainiet in ontvangst
te nemen en na afloop werd de vraagbus geopend.
Deze bevatte een vraag, of het niet goed zoude
zijn aan de firma W. A. Scholten te Groningen te
verzoeken, dat de wissels voor de aan ZEA. gele
verde aardappels wat spoediger werden afgegeven.
Werd besloten daartoe een verzoek in te dienen.
Daar hiermede de agenda was afgeloopen, werd de
gelegenheid aangeboden tôt het doen van vragen
of voorstellen, waarop de heer L. Vos het woord
verzocht en mededeelde, dat hij als lid der commissie
tôt het stichten van een aardappelmeelfabriek had
bedankt, terwijl hij de reden daarvoor nader toe-
jichtte. Daarna hield de secretaris een toespraak
tôt de aanwezige leden naar aanleiding van de
laatste vergadering, die gehouden werd in 1892,
een blik werpende op den haast afgeloopen en op
het begin van een nieuwen jaarkring.
Hierop werd de vergadering gesloten.
Schildwolde, 10 December' 1892. Van wege
het Nutsdepartement Duurswold, had gisteren avond
het café Wijchgelsheim alhier eene volkslezing
plaats. Als spreker trad op de WelEerw. heer
R. H. Drijber, predikant te Leeuwarden. Na in
zijne inleiding er op gewezen te hebben, wat er
reeds vroeger voor het volk was gedaan door het
oprichten van verschillende weldadigheidsinstellingen
van doofstommeninstituten, van diakonie-, gast-,
wees- en ziekenhuizen, de zorg voor algemeene
ontwikkeling door verbeterd volksonderwijs enz. en
het streven en de handelingen der sociaal-demo-
craten bestreden te hebben, gaf de spreker eene
levensbeschrijving van Arnold Toynbee, die den 23
Aug. 1852 te Wimbledon geboren, op mannelijken
leeftijd, vooral in de beruchte buurt Whitechapel
te Londen, waar hij woonde, de levenswijs der
werklieden volgde, aan hun bijeenkomsten deelnam,
al pratende over verschillende dingen zich met hen
onderhield en wiens ideaal het was om allen, rijken
en armen, werkgevers en werklieden te vereenigen.
Daarna maakte spreker zijn auditorium bekend met
de heerlijke vruchten, welke het Toynbee-werk in
Engeland had voortgebracht om er vervolgens op
te wijzen, dat ook hier anders gewerkt moet worden,
dan tôt nu toe is geschied, zal men tôt andere en
wel betere toestanden geraken. Maar niet, zoo
vervolgde spreker, gelijk de sociaal-democraten wil
len, ruw den historischen band verbreken en op
eens een volmaakten staat verlangen, niet zoo als
deze het volk opruien en oproermakers en moor-
denaars verheerlijken, maar er moet iets edelers
dan veel en steeds meer gedaan worden om
betere toestanden in het leven te roepen. Door
onze daden moet het volk zien en ondervinden,
dat wij het betere willen, opdat allen een meer
menschwaardig bestaan op aarde vinden en daartoe
is het noodig, dat verschillende standen tôt elkaar
worden gebracht. De persoonlijke bemoeiingen
van de meer ontwikkelden op de minder ontwik-
kelden kan daarop een grooten invloed uitoefenen.
De verbetering der verstandelijke, zedelijke en stof-
felijke vermogens moet men trachten te bevorderen
de afstand en verwijdering tusschen armen en rij
ken, werklieden en werkgevers, zooals die nog al
te veel plaats heeft, moet verdwijnen. In deze
environs vooral kunnen predikanten, onderwijzers,
geneeskundigen en niet het minst de landbouwers,
maar tevens ook de huisvrouwen daartoe veel, zeer
veel bijdragen, wat door voorbeelden werd aange-
toond. Met kracht en klem werd daarom dan ook
door spreker het Toynbee-werk alhier aanbevolen
en daarvoor nuttige wenken en vingerwijzigingen
gegeven. Met onverdeelde aandacht werd deze
boeiende (met gloed en vuur) (uit voile overtuiging)
op zeer bevattelijke wijze uitgesproken rede aan-
gehoord en daverend applaus kionk aan 't eind
er van door de zaal. Nadat door de heeren A
Borggreve, Dr. M. J. Adriani, Tj. Huisman en F
Fockens eene bijdrage was geleverd, welke heeren
respectievelijk »Als 't graf," »Reis van bootsman
Klabberdos en sergeant-schrijver Hazenhoi om eene
erfenis te halen »Dood van Klaassens" (fragment
uit den 3den zang van Hollandsche Natie) en «Mijne
leidsvrouw" voordroegen, beklom de heer Drijber
nogmaals den eatheder om nog iets ten beste te
geven en wel: »De kracht der deugd," »Jan On-
verschillig" en Varia." Na een zeer gepast
woord van hartelijken dank aan den spreker voor
de uitgesproken zoo van een geest van liefde en
vrede ademende rede, sloot de voorzitter de heer
Dr. Adriani hierop de vergadering.
Voor wij dit verslag eindigen willen wij ook als
onzen wensch te kennen geven, dat deze leerzame
rede niet voor een doovemansoor zal uitgesproken
zijn, maar dat ieder in zijnen stand en kring en
vooral de zoo ruim met aardsche goederen geze
genden het hunne er toe zullen bijdragen om het
vaak zoo treurig lot van den werkman of den min
gegoede te helpen verbeteren, niet met voorspie
geling van schoone illusie's, prachtige idealen of
door" liefklinkende woorden, maar door werkelijk-
heid, door daden. Dan zal deze vergadering van
het nut inderdaad nut en deze zoo van een geest
van liefde en vrede ademende rede werkelijk liefde
en vrede voortbrengen. Liefde, waarachtige liefde
voor zijne natuurgenooten en daardoor vrede tus
schen werkgevers en werklieden geluk in zoo
menig ongelukkig huisgezin; voedsel in zoo menig
hongerige maag; kleeding en deksel voor zoo vele
verkleumde ledematen; gloed en warmte in zoo
menig schamele hut en dankbare harten bij zoovele
buiten hunne schuld verarmde broeders en zusters
Dat worde zoo, vooral nu, nu de aarde met haar
lijkkleed is getooid de strenge winter zijn intocht
heeft geblazen en daardoor bij velen de verdiensten
die den gepasseerden zomer reeds zoo gering zijn
geweest, zijn opgehouden.
Schildwolde, 12 Dec. 1892. Een lief aanvallig
p.m. driejarig knaapje van den landbouwer S. Boer
alhier, was voor een paar dagen druk aan 't spelen.
Door een ongelukkig toeval kwam het zoodanig te
vallen met het mondje ergens tegen aan, dat zijn
beide rijen tandjes door zijn tongetje heendrongen
zoodat een deel daar van bij kans werd afgesneden
Op raad van den docter ging men dadelijk naar
Groningen, waar het ondei behandeling kwam van
Dr. Ranneft. 't Is te hopen, dat het kleine ventje
onder diens behandeling spoedig moge genezen
zonder eenig letsel te behouden.
Toen voor ongeveer 7 jaren het voormalig hoofd
der Openb. lag. school van hier vertrok, werd door
H.H. Kerkvoogden der Herv. gemeente, te Schild
wolde van de kosterijgelden zooveel afgenomen, dat
men in 't vervolg geen kerkelijken omslag, die des-
tijds p.m. 450 bedroeg, meer noodig had. Nu
evenwel, nu het bouwen der nieuwe pastorie, enz.
zooveel geld heeft gekost, zal, te beginnen met 1893,
weer een kleine kerkelijke omslag worden geheven,
ten bedrage van p.m. 160. Alleen de meerge-
goeden onder de leden der Herv. Kerk zullen die
gelden opbrengen. De aanslag is bepaald van 1
tôt 12.
Zaterdag j.l. waren de onderhoudsplichtigen der
Bonthuisterbrug opnieuw weder samengeroepen in
't Bontehuis, ten einde verbetering in den toestand
der brug te krijgen, vooral met 't oog dat de ge
meente Hoogezand in de verg. van den Raad een
som daarvoor had bepaald en achtte men den tijd
nu rijp, om voortgang te maken. Te hopen is het
dat de Raden van Hoogezand en Sappemeer nu
eindelijk eens voor goed de handen in een slaan,
opdat die doorn in 't oog van velen verdwijnt.
Een twintigtal belangstellenden waren ter vergade
ring opgekomen.
Bij loting is uitgemaakt dat het binnen kort te
geven concert der gezamenlijke leden dermannen-
koren te Winschoten en HoogezandSappemeer,
zal plaats hebben in 't hôtel Struvé te Sappemeer.
Ten overstaan van notaris Deel te Slochteren,
ten verzoeke der erven B. P. v. d. Veen en E.
Benninga, werd Vrij dag den 9 December ten huize
van A. Vos te Schildwolde, verkocht Eene behui
zing met beklemming van erf, tuin en grondgroot
14 a. 80 c.a., te Schildwolde, doende jaarlijks tôt
vaste huur 5. Koopers zijn geworden Pieter
Kornelis Bos en echtgenoote te Schildwolde voor
715 en Zaterdag 10 Dec. ten verzoeke van O.
de Vries le Slochteren ten huize van Nanning
aldaar eene boerenbehuizing met erf, tuin en lan-
derijen, te Slochteren, groot 4.66.70 H.A. Koopers
zijn geworden Jacob Slagter en echtgenoote te
Hélium voor 4225.
Het aandeel door ondeistaande gemeenten in de
provincie Groningen te dragen in de lichting der
nationale militie van 1893 is als volgt
Appingedam 12; Bellingwolde 12; Delfzijl 17;
Finsterwolde 10 Haren 9 Hoogezand 27; Lopper-
sum 6; Meeden 6; Midwolda 10; Muntendam 12;
Nieuwe Pekela 16; Nieuwolda 6; Noordbroek 6;
Noorddijk 2; Sappemeer 12; Scheemda 15; Sloch
teren 30; Stedum 5; Ten Boer 12; Veendam 28;
Wildervank 19; Winschoten 21; 't Zandt 6 Zuid
broek 8.
Flet door de volgende gemeenten in de provincie
Drente in de lichting der nationale militie over 1893
te dragen mililie-contingent is bepaald als volgt:
Anlo 8, Rolde 6, Zuidlaren 5, Emmen 40, Odoorn
17, Borger 16, Gasselte 4, Gielen 5.
Maandagmiddag vertrokken leden van de rechterlijke
macht te Winschoten naar Beerla op het bericht,
dat in den afgeloopen nacht groote hoeveelheden van
voor de cartonfabrieken bestemde geperst stroo van
de opslagplaats verwijderd en hier en daarvoor en
in de onmiddellijke nabijheid van landbouwerswo-
ningen weder opgestapeld en in brand gestoken zijn.
Woltersum, 12 Dec. '92. Naar wij vernemen
zal onze Rederijkerskamer »Nut en Genoegen" den
tweeden Kerstavond alhier weer een publieke voor-
stelling geven. Opgevoerd zal worden:
1. de Bruid daarboven. 2. zes dochters en
geen man. Wij twijfelen geenszins of door velen
zullen ze met 'n bezoek worden vereerd. De
jeugdige vereeniging die ten vorigen jare met veel
succès twee voorstellingen gaf zal ook nu zeker
weder ailes in 't werk stellen om het publiek een
aangenamen avond te verschaffen.
Zondagavond te ruim elf uur werd brand onldekt
in een perceel in de Veulsgang op de Rademarkt
te Groningen. Het perceel bestaat uit vier bene-
denwonings en eene bovenwoning.
Op de laatste, bewoond door de 82jarige Maike
Limbeek, schijnt de brand te zijn ontstaan, die
weldra zoo in omvang toenam, dat binnen kort het
geheele perceel aan den grond lag. Het huis was
verzekerd, de inboedels der vijf huisgezinnen niet.
Vrouw Limbeek is in de vlammen omgekomen.
Uit Peize schrijft men aan de Ass. Gt.
Vrijdagvoormiddag werd de heer Jonker, hoofd
der school op de Pol alhier, hevig verschrikt, door-
dien hij in de nabijheid een geweerschot hoorde
knallen, waarvan de hagelkorrels door de ruiten
der school vlogen, met het gevolg, dat een der
leerlingen, een meisje van J. Wilkens, aan het
hoofd verwond werd. Na dadelijk ingesteld onder-
zoek bleek, dat een jongen van zekeren K. Kregel
tegenover de school met een geladen geweer ge-
speeld had en het schot was afgegaan. Men zegt,
dat van het gebeurde aangifte bij de politie is ge
daan en dat de jongen het geweer naar het politie-
bureau heeft gebracht.
Naar men verneemt, is door de arrondissements-
rechtbank te Leeuwarden de uitgever van de door
mr. P. J. Troelstra geredigeerde socialistische Sneeker
Courant, H. J. Poutsma te Sneek verklaard te zijn
in staat van faillissement.
De heer Troelstra is intusschen sinds eenigen
tijd bezig met pogingen om eene Maatschappij op
te richten voor de uitgave van een nieuw sociaal-
democratisch blad, ter vervanging van de Sneeker.
Het nieuwe blad zal driemaal per week moeten
verschijnen, het bureau gevestigcTzijn te Amsterdam
en het directeurschap worden aangeboden aan
Poutsma.
Te Winschoten hebben een aantal werkloozen
zich andermaal tôt den Burgemeester gewend met
verzoek om geld of om werk. Zingende trokken
zij door de straten en wierpen bij vele ingezetenen
o.a. ook bij den Wethouder H. Smit Addens
vensterruiten in. Een der baldadigen, zekere A. K.,
is in hechtenis genomen.
De heer H. P. Hemmes is thans door den heer
burgemeester der gemeente Groningen ontslagen
uit zijne betrekking als hoofdinspecteur bij de
politie aldaar.
Een werkman van de Exploitatie-Maatschappij,
die bezig was met het herstellen van eene brug
over de Schipbeek bij Deventer, is door een spoor-
trein overreden en kort daarna aan de gevolgen
bezweken.
In de zitting van Vrijdag j.l. stonden o.a. voor
de Arrondissements-Rechtbank te Winschoten te-
recht Jacob B., oud 26 jaren, van beroep scheeps-
jager, wonende te Groningen, thans in hechtenis.
Het was op den 22sten October, dat de rijks-
veldwachter brig. tit. P. A. ter Horst van Hoogezand
den persoon van Hielko de Gr. moest overbrengen
naar de strafgevangenis te Winschoten, toen te
Martenshôek zich ook deze B. bevond en zich al
spoedig bij Ter Horst vervoegde de gemeente-
veldwachter IFarm Hulzebos. Toen men nu samen
den openbaren weg te Martenshôek langs ging,
vroeg beklaagde den gevangene De Gr. of men
hem moest overbrengen naar de gevangenis en
toen De Gr. daarop een toestemmend antwoord
gaf, riep B. »snijdt ze G vden
kop af." Wegens dit opruien tôt het plegen van
doodslag moest bekl. zich nu heden verantwoorden.
Hij beweert, dat hij wel gezegd had: »Ik sneed
mij liever den kop af," maar toen was hij ook
reeds op een pas of tien afstand van de veldwachters
geweest. De heer officier van justifie, mr. E.
A. Smidt, acht het ten laste gelegde feit wettig en
overtuigend bewezen. ZEA. wijst er op, dat deze
beklaagde zeer ongunstig bekend staat en op dit
oogenblik gevangen zit te Groningen. ZEA. re-
quireert beklaagdes veroordeeling tôt zes maanden
gevangenisstraf. »Och Heere G hoort
men onder het publiek zeggen. Zulk een requisitoir
had men zeker niet verwacht.
Hendrik W., oud 24 jaren, fabrieksarbeider te
Sappemeer, had zich te verantwoorden wegens
weerspannigheid, mishandeling en beleediging.
Deze jongman had zich in den avond van den 23sten
October nog al vrij woest aangesteld. Dien dag
toch bevond hij zich te Zuidbroek, waar de ge
meente-, tevens onbezoldigd rijksveldwachter Frans
Kruiger op surveillance was. Deze kreeg het druk
met een zich in kennelijken staat van dronkenschap
op den openbaren weg bevindenden persoon, die
hem op zijn herhaalde vragen niet wilde mededeelen
hoe zijn naam was. Maar nu bemoeide zich bekl.
reeds met de zaak, die den veldwachter o.a. toe-
voegde: »Dat gait die nait an snôtneuze" enz.,
enz., waarom Kruiger zich tôt hem wendde met
de waaischuwing, dat hij zich bedaard had te
houden. Daar Kruiger nu den naam van den
beschonkene niet gewaar kon worden, maakte hij
aanstalten om met den persoon in kwestie tôt den
burgemeester, als hulpofûcier van justifie te gaan,
maar hij had buiten de brutaliteit van den bekl.
wi
