I mm DWAALLICHTEN 51e Jaargang WOENSDAG 19 TANIJ4IU 1921 No. 5 iri i^ff Bïukker-ïïit^ever T. K. KB.EMEE. Brieven uit Amerika. F EIII h L E 0 N. Gtemengd Ifisam 5a m s «3 wordt geloz«» te HOQGEZAHD, KieS-Windewaer, Kropswelde, Wsstsrbroek, Fexliof, SÂPPESEER, SLOGtïTERE^Sirfâebsrs»HeUuia, SehHdwoSdaKaifeam Faxiaan, Soharmer, Harbstede, Lagalsnd, Oversohlicl, TES 83E8 NOORDDIJK', N00RD8RSES. ZUIRBR9EK, HUNTENDAM, ZUIOLAREN, K89R8LÂREM, HABER «n Dit BLAD verschijnt iederen W0EN8DAG en SATEEDAG. ÂBONNEMENTSPivIJS per drie maanden 60 cent bij voor- uitbeialing. Franco per post 75 cent. v.h. BORGE8IUS ZOON. SA P P 55 SS 15 E K. Tel. 413. AD VEÂTEN'i'IÎËN van ireguia 50 cent, ieder regel meer 10 cent. InzeDding van advertenties Dinsdsgsmidd&gs en Vrijdags- middags voor 12 uur. Yoor het plaatsen van. Âtivertentien betreffende Ilandel en Nyverheîd ia voor de stad Groningen alieen gerechtigd Groningen, Tel. 772. het aîgeraeen Âdvertentiebureau van H. WESTENBORG, Munnekebolm 8, Détroit, December 1920. We hebben kennis gemaakt met den winter in Michigan. 't Begin was lichte sneeu w val. Later kwam een blizzard (sneeuwstorm) van 24 uur, die kuilen en gaten in den grand vulde en in de luwte kleine bergen yormde. Daarna wokenl&ng zacht weer. Met Ksrstf'jest 't mooiste aneeuwlandschap, dat mea zich denken kan. Gedurende uren en uren daalden de fijue vlokjes zachtjea neer, allas met een donzige laag bedekkonde. De tem- peratuur daalde meer en meer (tôt nu toe was 6° F. 't îaagste wat de thermometer saawees) en de sneeuw schitterde en fonkelde in de heldere zon. We merkten op, dat de kinderen hier zich op dezelfde manier varmaken met de sneeuw als in Holland. Kleine peuters baggerden door da sneeuwbergan, rolden zich in 't witte poeder en waren niet voldaan voor hun schoenen doorweekt waren en hun handen gevoelloos door de kou. Jongens maakten gli.jbanen op hoeken van stratan en brachten arinen en beanen van srgelooze voorbijgaugers in gevaar. SIeedje varan, sneeuwbal gooien was aan de orde van den dag. Da hevige kou eehter heeft nu een eind gemaakt aan 't buiten spelen van de kinderen. Verschillende menaohsn belegdea de houten stoep voor hun huis met een fiinke cocoslooper om uitglijden te voor- komeu. In de stad, waar de sneeuw zoo vlug mogelijk werd opgeruimd (reeds bii een aneeuwval van ruim 6 c.M. wordt met dit werk begonnen) gierde de koude wind om de hoeken der atraten, Het autoverkeer waa aanmerkelijk ingo- krompen. Verschillende cars reden voor de veiligheid met kettingen om de bandan langs de gladde straten. Krantejongens, waarvan sommige reeds om vijf uur in den morgen gereed staan om hun klanten te bedienen, warmden zich bij een vuurtje door hun in een pot aangelegd. Mocht de temperatuur nog verder dalen bijv. beneden 0° F. dan wordt het noodig ooreu en gezieht zooveel mogelijk t3 beschermen. Gevallen van bevroren neuzen, ooren en wangen zija hier 's wia- ters geen zeîdzaamheid. Wie het zich kan veroorlooven, draagt buiten dikke kleeren en dubbele schoenen, in huia daarentegan kunnen nog altijd de dunne zomerkleeren dienst doou. De Amerikaanache huizen zijn uitstekend verwarmd, de ouderwetache door reuzen kachela, waarvan sommige van 1 M. in dooranee. De nieuwere gebouwen zijn centraal verwarmd (door heete lucht, heet water of atoom). Onder het eigenlijke vî o on huis is een cementen keider, waarin de verwarming is aangebracht. Verschil lende buizen leiden naar de sfzonderlijke vertrekken. In de boerenhuizen buiten zijn kachols, waarin een boomatam onder- gebracht kan worden. Een temporatuur vsn 80° F. in huis is hier niets buiten- gewoons. Zslfs bij feiis kou vinden Amerikaanache moeders 't noodig hun zuigeîingen te barden. Dik ingepakt in hun waganlje met een wollen sîuier over 't gezieht ziet men de kleintjea nu nog op de veranda'a staau. De winter ia hier als overal de tijd voor de feeatjes. Reeds in October hadden we den Halloweendag (komt overeon met St. Maartendag in Holland). K wade gesstea, zoo heet het, komen dien dag rond en halen stréken uit. De hoks rijdt met haar punthoed rond op een bezom- ateel met deu zwarten kater in haar gevolg. Volwaaaenen on kinderen vertoonen zich op straat verk'oed (sommige als heks) en gemaskerd De kinderen halon sui- kergoed op van buren en winkels. Grooten en kleinen houden Halloween- partijtjes. De kamers versierd met oranje en geel (de Halloweenkleuren). Voor de ramen van winkels en particulieran staat een pop (voorstellende de heks). Hat hoofd wordt gevormd door een uitgeholde or&njekleurige vrucht, een pumpkin (onze kalebas). In de bast zijn gaten gesneden voersteilende oogen, neus ea mtmd, binnen in staat een brandend kaarsje. Een groot vermaak geven ook do hard time parties (feestjas iu moeilijke tijdon). Do genoodigden verschijnen gemaakerd en in lompen. Echte of geschilderde gaten in de kousan. (We hadden gele- genheid een kijkje te nemen bij zoo'n feestje. 't Werd gehouden in de keldar. De muren waran behangen met oranje- kîeurig doek, beplakt met zwarte heksen en katers. De electrisohe lampjes waren gestoken in grijnzende koppen. De pilaren, die het huis dragen, waren gemaskeerd door droge eifceblaren en msisstengels. Lekkernijen werden niet aangoboden. De frsciatie bestond uit aardappelsla, worst, oSiebolieu en koffie. Eon phouograaf zorgae voor d&nsmuziek). Dat Ameriksmen verzot zijn op partijtjes bewijzen de zoogenaanade surprise parties (yerrassingsbszoêken), Ean cïubje vriea- den komt op 't idee een kennis met een bezoek te vereeren. Eik neemt nu een deel van den maaîtijd voor z'a rekening, vloesch of aardappelen, groenten in bïik, koek, koekjes, enz, Belsst en beladen komen de ongenoodigde gasten binnen. Ean buurvrouw kwam voor eenige dagen verschillende dingen bij ons leenen. 't Was haar onmogeSrjk haar 39 niet verwachte bezoakers van ailes te voorzien. Later hoorden we, dat het gezelschap niet eerder vortrokken was, dan na ailes, wat gebruikt was, gareinigd te hebben. De beide voornaamste feestdagen hier zgn thanksgivingday (dankdag) in Kerst- mis. Over de Kerstmisviering hoop ik later te vertelîen. Dankdag is een dag, door de kinderen, die over ver zijn, in 't ouderhnis gevierd. Ouders bezoeken hun getrouwds kinderen zoo dezo niât van huis kunnen. De scholen hebben vacantie. Een voornaam onderdeel van 't pro gramma is het maal. In hun geheel gebraden kalkoenen, ganzen, eenden of kippen prijken op de feesttafel. Hierbij worden gestocfde sure bessen gepresen- teerd. Zelfgebakken koeken, taarten en brooden ontbreken niet. Eigenaardig is, dat de Americaûen aau de dingen, die thuis gemaakt zijn, de voorkeur geven, boven wat in de winkels te koop is. Hoewel de tijdeo. hier thans verre van rooakleurig zijn, zijn met dankdag (einde Octobar) groote massa's kalkoenen san den man gebracht. Een werkmansgezin verorberde met zijn gasten een kalkoen van 14 pond. Er wordt hier veel geklaagd over den moeilijken tijd, niaar dit volk heeft niet zooals da Europaesche volken aan den lijve oadervonden, wat moeielijke tijden zijn. Gedurende den oorlog is hier nog goed verdiend en kon men hoewel teged verhoogden prijs, ailes koopen, wat men noodig had. Sedert dankdng is hier veel werkeioosheid. Men troost zich met de hoop, dat de toestsnd zich na Nieuwjaar herstellen zal. Er gaan geruchten, dat verschillende fabrieken dan hun ontslagen personeel weer zai aanstellen, eehter tegsn een met 25 iugokort loon. Zetir moeilrjk is de ïijd voor werkeioozen, die ia de iaatsie jaren huizen kochten tegea hooge prijzen. Regel is, dat men van de koopsom van een huis een gedeblte diroct betaaït. Verder komen maande- lijksche betaîingen (afbeta'ing en rente van het nog verschuldigde bedrsg). Daar de huizen de laatste jaron zeer hcog waren in prijs, hebben verschillende mensclien, waaronder, die niet vordisnen nu, groote maandeliiksche betaiingen te doen. Bij de wet zijn verschillende bo- paliugen gemaakt om ta voorkomen, dal werkeioozen hun reaht op hun huizen verliezen. Evenals men hier huizen koopt op afbetaliagen, zoo koopt men hier aile mog'lijke en onmogelijke dingen. Een jauge man koopt zijn aanstaande vrouw een ring met een diamant op sfbetaliug. Na, 't huwelijk knnnen ze dikwijls samen ploeteren om het verschuldigd bedrsg bij elkaar te krijgen. Een piano, ean vietrola (een verfijud soort phouograaf) een - sutomobiel, «en complset ameublement, dat ali.es krijgt men thuis door voorloopig een kleia bedrag te storten. Men vertelde ons van winkeljufïrouwen, die een bontmantel kochten en drie vier jaren noodig hadden om het bedrag er voor af te betalen. Verschillende zaken hier brangen de menschen in de verzoeking om meer te koopen dan hunne middelen hun loelaten. Sedert eenigen tijd ziet men in de couranten groote advertenties, die dan lezers mededeelen, dat ze in deze of die ,p kenner zal Uoisden. ifealgeen is pessimlst, opdat men hem voor een memschem- door GEORGE HORN. (NadruJc verboden.) 9.) Regina's wieg had gestaan in een statig huis in een stad van Oost Friesland. Een harer voorvaderen was uit Portugal daar- heen getrokken, maar, behalve den La- tijnschen naam Desancto, bezat Regina niets meer van het zonnige vaderland. Het klimaat in het Noorden, de moeras- sen, het water en de heide, dat ailes had op Regina zijn stempel gedrukt. Ook haar hart vertoonde aan de buiteuwerold niets bijzonders. Doris had zich geen beter vriendin kunnen wenschen. Zij had nooit luimen, was steeda in gelijke stemming en trachtte hst haar op aile manieren naar den zin te maken. Zij ms&ktea tezamen haad- werkjes en daaruit bleek hun onderlinge vorhouding Doris teekende of bedacht de patronen, Regina maakte ze in orde. Toen kwam een nieuwe vriendschap, in de gedaante van den président. Tus- schen hem en de oudere vriendin wss de verhouding steeds uiterst beleefd, maar inaerlijk bleven zij elkaader vraemd. 't Gebeurt wel vaker, dat vrienden van eonzelfde menschenpaar elkander eigen- lyk min of meer wantrouwen. Lidemau en Regina vonden elkaar weinig sympa- thiek. Zij had zoo haar eigea idée's over peraoonlijkheden en dan had ze niet bemerkt neen niota niets! Dat haar scherpe blik ook ailes moest zien Voorloopig stoaden die beid:-n op voet van gewapenden vrede. Een lichte aanvai een schot misschien dan trok ieder zich weer terug maar de een hield de ander in 't oog en dan was het weer ean tijdje rustig. Wij hebben zooiets van fauteuil tôt fauteuil gezien. sEn toch toch moet ik hem niet als vijand beschouwen," sprak Regina in zichzelf, toen ze thuis gekomen, haar kamer op en neer liep. „Naar hetgeen ik geconstaleord heb, moet hij mijn bondgenoot zijn. Wij be- grijpea elkander ook in hetgeen ons ver- bindt, wij voelon beiden don maehtigen drang in ons om ia de nabij- heid van dit menschenpaar te wezen wij ondervindeu datzelfde innerlijke ge- voel, op en neergaand en soms weer met nieuwen moed oplaaïend, 't is voor ons beiden hepeloos ons lachen is daar een leugen en een innerlijke stem van wee is de waarheid. 0, Erick Neen, neen, ik wii die liofde verstikken, zou ik me voor mezeif moeten schamen Als 'k mezelf verachten moest, was ik lie ver dood." ïoen lachte zij in droevig, aîsof de ge- dachte aan den dood haar een voriossing wss. 't Waa nacht om haar heeti. Piotseling meende zij een diep zuchten te hooren. Had zij 't wceklagon, van haar eigen hart vernoaien Was dat de innerlijke stem van die smart, die hoor- baar werd Dat meende ze werkelijk, dcch na een poos weerklonk datzelfde, diepe zuchten weer on in heviger mate, 't Werdt haar angstig te moede. Zjj hield den adem in en luisterde scherp toe. wiukel nu hun Kerstgeschenkon kunnen koopen, terwijl betaliug earst na de feestdagen verlangd wordt. In één van de loculen van een groot warenhuis is een geidschietersksntoor met iifzonderlijke boekb.ouding en waar de kooplustige bezoeker gelegenheid kan vinden om zijn uitgeputte beurs opnieuw te vullen. Tôt sîot van mijn schrijven wii ik nog vertelîen, hoe hier door de overheid voor de veiligheid van 't schoolkind wordt gezorgd. Aïs men met een auto een pîaats nadert, waar een school $taat, wordt men door bordjes aan païen of boornen daarop attent gemaakt en verzoeht langzaam te rijden. Op de plaats, waar een zijstraat, waarin zich een school bevindt, uitkomt ia een hoofdstraat met veel verkeer, staat ean poiitieagent op den tijd, dat de school begint of uitgaat. Ziet de man, dat kindaren da straat moeten oversteken, dan laat hij de naderende auto's stoppen door zijn hand op te steken. De invalide kinderen (kreupele, lamrne, doove of h&tf blinde) worden elken dag met een groote wsgen naar school en later weer nsar huis gebracht. De politie- man met dit werk betast, gaat op een heel aardige manier tira met 't kleine voikje. Dai da arme kinderen in weerwil van deze zorg nog niet veilig zijn, bleek dezer dsgen. De wagen, waarin de kinderen zaten, kwam te glijden en bonsde zoodoende tegen de electrisohe tram. Verschillende van de arme kleinen werden gowond. C. HUGES. la Augustus van het vorig jaar werd het gras aan den Waterlaadschen Zaedijk te Buiksloot gemaaid, om tôt hooi te worden bewerkt. Dezer dagsn is het „hooi" door den huurder binnen gehaald. Het zal alsnog voor vsevoeder dienst dcon, hoewel het natuurlijk in een zeer slechten toeatand verkeert. Op de weekmarkten te Wijk bij Duurstede en in dan omtrek waren deze Week de prijzen der eiersn reeds veel lager. Beateedde men de laatste wc-ken v.m f 10—20 par 100 stuks, thans zijn die prijzon reeds gedasdd tôt/12 en/14. Een bakker ta Middelburg heeft den prijs van het wittebrood gebracht op 25 cents per 8 ons. De Ned. Ver. van Onafhankelijke Typografea meldt W(j hebben tegen Maandag .17 Jan. de staking geprocîameerd bij drukkerij nKlaverb!ad", Brandstr. 72 te Den Hasg, De patrooa Wehrens heeft zich aangesloten bij den patroonsboad en heeft zijn gezaîlen ontslag aangezegd, Weer 't zelfde geluid „Is hier iemand vroeg ze met be- vende stem. Gsen antwoord. Om haar heen heerschte nacht en stilte. Met vaste hand greep zij to9n haar blaker, stak die san, opende haar kamerdeur en keek, of er op den gang iets was. Daar bourde ze duidelijk, dat het geluid van boven kwam. 't Huis dat zij bewoonde, had slechts drie ramen aan de straat, boven haar woonde een eenzame huurder, de klopgeest, zooals zij hem genoemd bad bij de famiîie Rech- ting. Regina overlegdo even. Het geluid drong als hulpgesshrei in haar ooren, ineens, vastberaden liep ze da tr&p op, naar boven en luisterde daar aan de deur. Van binnen klonk een gorochel. Zij klopte aan, maar kreeg gaeu aatwoord 't zuchten werd al erger en erger. Toen deed zij de deur open. Door haar blaker viel er licht in de kleine, nauwe kamer. Zij ontdekte een ouden man, mager, met zoo'n kaal hoofd dat dit haar net de schedel van een doode teeleek, om de km zat een kort, wit stoppelbaardje. De verscbijning maakte op Regina een onaangenamen iadruk, voora!, toen de groenachtig schemerende oogen zich op haar richtten. Hij was slordig gekîeod ea lag op den grond met zijn hoofd tegen den ran.d van de canspo. „Is u zisk vroeg Regina. Hij trachtte zijn hcofd wot op te lieh- tbii om haar beter te kunnen rien. „Ik ik sterfT' steunde hç. Snei zette Regina het licht op de ta.fel en trachtte den ouden man mat haar krachtige arinen op te beuren, op de canapé, 't Gelukte haar. Daar girtg 't licht uit, door de tocht. Eerst nu sag Regina, dat het raatn open stond. De hemel met zijn sterrenpraeht was duide lijk zichtbaar. #Wat acheelt eraan vroeg Regina omdat zij weigerden de Onafh. Typogra- fenorganisatie te verlaten en lid te willen worden van een der gecontracteerde typo- grafenbonden. Het geldt hier dus een prineipieelen strijd tegen het verplichte iidmaatschap. De stakingsleiding berust bij het hoofdbestuur van den onafh. typ. De staking omvaî negen personen. Het N. A. S. zegde reeds moreelen steun toe. Een 20tsl jeugdige srbeider3 van 18 tôt 20jarigen leeftijd, werkzaam aan de Cocosfabriek te Apeidoorn, is wegens slapte in het bedrijf tegen a.s. Donderdag ontslag gogeven. 170 arbeiders blijvon aan het werk, deels ora de voorraden te vergrooten en deels om de weinige ordsrs uit te kunnen voeren. Wegetis slapte in het bedrijf heeft een deel van de knechten, werkzaam op de sloomhoutzagerij van de firma J. Wi- cheraon en Zn. te Steenwijk j.h Zaterdag- avond ontslag gekregen. De bruinkoalontginning „Gfaetheide" te Sittard is stopgezet. Het santal arbeiders was dea l&atsten tijd reeds belangriik verminderd. Zondagmorgen is bij het visachen op den Noordpier te IJmuiden da 15jarige J. IJ. Hartman, wonende te Haariem in de Valk&nstraat, door oubekende oorzaak binnen de pieren te water goraakt en verdronken. Het Iijk is enkeîe oogen- blikken later door militairen van het pantserfert tuaschen de blokken terug- govonden. Zondagnacht is het op den Zaedijk te Amsterdam weer warm toegega&n. Eenige agenten hadden een dronken man gearresteerd en wiîden dien naar het bureau geîeiden. Dat was eehter niet naar den zin van het publiek, dat het den agenten zoo lastig maakte, dat zij genoodzaakt was den arrostant loe te laten. Da politie moest van de wapens gebruik maken om de menigte uiteen te jagen. Iamiddels begonnen de Zsedijkers een aanvai uit do ramen. Met steenen, bloem- potten en andere projr5ctielen werd naar de agenten gsgooid. Deze losten, ter verdediging, eenige rovolverschotén. Aan beide zijden werd evenwel niemand gewond. Iemand uit do Graaf Florisstraat te Amsterdam is het slachtoffer geworden van een zskkenrtlier, die op een tram zijn slag heeft geslsgen. Op een wagen van lijn 9, tusschen het Rembrandtplem en de Plantage Middenlaan is den man een portefeuille ontrold, waarin zaten 29, eenige loterijbriefjes en papieren. Da politie heeft een 31-jarig koop- inan aangehouden, verdacht op den Nie- wendijk te Amsterdam een vrouw te hebben beroofd van een zilveren beursja, ïnhoudende 7.50. opnieuw. „0, ik ik ben vergiftigd door die sigaar die bij me te rooken gaf." „'t B»ste z■il sijn, dat hier een dokter komt," zei ze tegen den zieke. Deze was bij z(jn \roiia bewustzjjn en knikte te- vreden. Daar ging Regina naar haar eigen kamer terug, stak licht op en wekte de hui.sgenooten, opdat één van hen een dokter zou roepen bij dan pstiëtit boven. Dat gebeurde, waarna ze weer naar den ouddn man ging en zijn pois voelde. De polsslagen waren haast niet te vaelen. In den tijd die er was, véôr de komst van den dokter, keek zij 't intérieur van de kamer eens rond. De heele inriehting droeg do sporen van groote armoede. Slechte, ouderwetache moubels, stof en wanorde overivl en in tegenstelling daar- mee was zeker een st&tige rij, keurigge- bonden boeken op een tafeltje op zij lag een cstronomische atlas uitgespreid en in 't open venster, dat buiten een klein houten balcon had, stond een groote, prachtige telescoop, een gevaarte, zooals men dat alleen aanîr&ft in sterrenwachten of laboratoria. „Eer ik sterf nog ééomaa! daar boven zien, o, mocht ik m^jn sterren nog eens zien 1" Met groote inoeite kwamen deze wooi'dsn over de lippsn van den ziek8, doch ze waren goed verstaanbaar. De dokter kwsm spoedig en begon nauwkeurig te onderzooken. sEen piot3elinge bîoeduitstorting, ge- paard gaande met hevige koorts", zei hg, hîilfluid tôt Regina. „Waar was il dezen avond vroeg de arts aan zijn patiënt. BIk waa uit dinaersn", steunde deze. BWaar zoo sBij mijn chef, président Lideman." „Zqo zoo, daar zal 't wel niât aoo'n ge- woon kostje geweest zijn, hseft u mis- 3 schien héél sterke koifis gebruikt »Neen „Of gerookt „Ja hij heeft me een sigaar aango boden en mij vergifiigd." „Zooaîs de dokter 't zei, ging het ook. De aanvai ging voorbij De patiôat moest eenige dagen het bed houden. Toen zoud de dokter hem een paar weken naar buiten, tôt herstel van zijn gezond- heid en d:;arna kwam de oude heer heele- maal weer genezon op zijn hooge kamer terug. Op een dag had Regina ontdekt, dat hij boskhouder was bij de Bankvoreeni- ging, waar Lideman san het hoofd stond, De hear Warbusch, zoo heete haar bovenbnurman, kwam op zekeren dag bij haar aan de deur kloppen om haar ten zoerate te danken voor „haar uitstekende hulp en Christelijke naastenSisfde", zoo als hij het uitdrukte. „Ala ik u misschien ook eens weer kan heîpen, juffrouw We zuiian wel niet hopen, dat u ook zoo'n aanvai krijgt als ik, maar wellicht kon ik u nog wel eens met iets anders van dienst zijn. Zooals ik wel opgemerkt heb, leeft u zoo eenzaam als esn hamster. Als 't u eens te eenzaam wordt in uw karnerîja en u wat intéressants wilt zien, korn dan bij bij mij, dan gaan we aoo'n honderddui- zêïid mijlen van hier. Wat dunkt u dsarvan Dat ss prachtig Op deze wereld gobeurt werkelijk niet veel ba- langrijks 't Is ailes zoo erbarmeïgk Man êet, drinkt, sls&pt en werkt een versehtelLjk bestasn eigenïijk Maar ds«r- boven een paar millioon mrjlen van hier daar moet u de planetea eens gadeslaan, dan gaan u de oogen pas open. Als u dus lust gevoalt, komt u eh daa richt ik mijn telescoop en dan neemt onze reis ean aanvang. Wordt vervolgd.)

Kranten- en periodiekenviewer van het Historisch Archief Midden-Groningen


(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1921 | | pagina 1