gm
A
i
"dwaallichten
51e Jaargang
ZATERDAG 2 APRIL 1921
No26
Brukker-ïïitgever T. K. KR&MER
Van week tôt week.
FEUILLETON.
Gemsiigd Nieuws.
'2J
wordt gelezen te HQOGEZAHD, Klel-Windeweer, Kropswolae, Westerbroek, Foxhol, SAPPEMEEB, SLOCHTEREN, Slddeburen, Hélium, SohSIdwcIde, Koibam Fexharci, Seharaier,
Harkstede, Ufieland, Ovembild, TE» BOER. MG9BDB9JK, NOORSBR0EX. ZUIDBROEK, MUNTENDAM, ZUSDLARE&, ROORRLARER, HAREM ans
Dit BLAD verschijnt iederen WOENSDAG eu ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie masnden 60 cent bg voor-
uitbetaling. Franco per post 75 cent.
v.h. BORGESIUS ZOON.
SAPPEMEEB. Tel. 418.
AD VEKTENTIËN vsn 16 regels 50 cent, ieder regel
meer 10 cent.
Inzending van advertentiea Dinadagsmiddags en Vrijdags-
middags voor 12 uur.
Voor het plaatsen van Advertentiën botretfende Handel en Ntfverlieid is voor de stad Groningen alieen gerechtigd het algemeen Âdvertentiebureau van H. WESTENBORG, Munnekeholm 8,
Groningen, Tel. 772.
Voor Advertentiën on Réclamés buifen de provincie Groningen is alleen gerechtigd het Advertentiebureau „HOLLANDIA" 's Gravenhage, Tel. H 7614.
EERSTE BLAD.
WEEKKALENDER.
Zondag 3 April. Maandag 4.
Dinsdag 5. Woensdag 6. Donderdsg
7. Vrijdag 8. Zaterdag 9.
Zonsopgang, Zaterdag 9 April te 5.18,
onder te 6.45.
Nieuwe Maan, Vrijdag 8 April.
Op het Paaschcongres der S. D. A. P.
ia geklaagd over het absenteïame van
kamerleden. Zeer terecht. Deze grief
moest eens naar voren worden gebracht,
omdat het volk van zijn vertegenwoor-
digers in de Kamer mag en moet kunnen
verwachten, dat zij de belangen van het
Nederlandache volk zullen voorataan^ altijd
en overai, waar zrj dreigen in 't gedrang
te koinen.
Wg hebben er leden, die zich zelden
vertoonen en dezen mogen in de verga-
dering hunner kieakringen wel eens ter
spraka worden gebracht.
Het congres der S. D. A. P. deed
daarom good het gaval-Oudegeest ter tafel
te brengen.
Deze heer heeft zeer drukke werkzaam-
heden, is daarbg voor zgu partij een zeer
gewild en bekend arbeidersvertegen-
woordiger, maar zijn gestalte wordt
niet dikwijls in de Kamer gezian. Is hij
er nog eens, dan blijft hij niet gedurende
de heele zitting, maar verdwijnt halver-
wege zonder af te wachten of er belang-
rijke beslisaingen te nemen zijn zooals
b.v. onlangs bg de stemming over den
tabakeaccijns. Het ontwerp ging er 42
tegen 32 dôôr. En maken we uit het
verslag der bewuste kamerzitting onze
berekening, dan blgkt, dat aanname van
het ontwerp had kunnen worden voor-
komen.
„Rechts" telt in de Kamer 52 leden.
De heeren Staalman en v. d. Laar stemden
tegen, waarmee het al 50 om 50 zou
hebben gestaan. Bovendien stemden nog
vier leden van rechts tegen, n.l. de heeren
Arts, Van Rijzewijk, Snoeck Henkemans
en Bakker.
A!s dus de Kamer voltallig opgekomen
was, zou de wet zijn verworpen met 46
tegen 54 stommea. Rechts meende den
minister niet te mogen tegenwerken, hoe
onsympathiek haar het ontwerp ook was.
En de andere zijde stemde tegen, omdat
de wet onsympathiek, nooit populair kan
worden. Stemde tegen met terzijde-zetting
van den persoon van den minister.
Uit dit ailes blijkt, dat de meerderheid
van het volk de door don minister be-
noodigde peuningen uit andere bronnen
wilde zien geput. Maar door het absen
téisme van vele Kamerleden werd het
ontwerp toch aangenomon en zal ook die
meerderheid van ons volk, tegen wil en
dank, de accijus van 10 pet. op tabak en
sigaren en 15 pet. op sigaretten (ailes
van den klejnhandelprijs) moeten aecep-
teeren.
Misschien dat de thans voorgestelde
grondwetsherziening het euvel van het
absentéisme van Kamerleden zal tegen-
gaan. Het honorarium van onze volks-
vertegenwoordigers, de hoogedelgestrenge
heeren, is niet toereikend om er alleen
van te leven. Wanrom dan ook ongeveer
aile heeren het kamerlidmaatschap als
een bijbaantje gingen beschouwen en de
betrekking, die zij bij hun verkiezing
reeds bekleedden, behielden.
De min of meer drukke werkzaamheden
al naar gelang van den aard dier betrek
king, belette hun meermaien, de Kamer-
zittingen bij te wonen. Wat, als er be-
langrijke beslissingen aan de orde zijn,
een euvel is, dat in sommige gevallen kan
worden gekwalificeerd aïs een onvergeef-
lijke fout.
In de voorgestelde grondwetswgziging
wordt voorgesteld (art. 89) de schadeloos-
stelling van de leden der Tweede Kamer
te bepalen op f 5000 's jaars (thans
f 3000). Het wordt redelijk geacht, nu
het Kamerlidmaatschap meer en meer
den mensch in beslag neemt, de moge-
lijkheid te openen, ook aan de nagelaten
betrekkingen pensioen te verzekeren.
Daarom wordt voorgesteld aan art. 89 als
vierde Iid toe te voegen „Aan de
weduwen en weezen van Kamerleden of
geW6zen Kamerleden kan pensioen worden
verleend volgens regels door de wet te
stellen". Verder wordt voorgesteld om
aan aftredende leden der Tweede Kamer
een pensioen te geven van 150 's jaars
(thans f 100 's jaars) voor eîk jaar ge
durende hetwelk zg zoo voor als na de
totstandkoming dezer bepaling lid der
Kamer waren, tôt esn maximum van
f 3000 (thans f 2000).
Men ziet, dat er naar gestreefd wordt
het Kamerlidmaatschap zoo volkomen en
ongedwongen mogelijk te maken. Worden
t Wie wetenschap vergaart en haar X
niet weet aan te wenden, is als X
- de man die het veld beploegt, T
J maar het niet bezaait. a
door GEORGE HORN.
(Nadruk verboden.)
27.)
Om u verder een bewgs te geven, hoe
tevreden ik over u ben, deel ik u mede,
dat u, ook met goedkeuring van den mi
nister van Justifie, benoemd is tôt Amb-
tenaar bij het Openbaar Ministerie."
„Excellentie
„De val van Lideman zal voor u 't
eerste optreden zijn als zoodanig in 't
publiek."
Er ontstond een pauze. Toen de mi
nister de kap van de lamp wat omhoog
aloeg teneinde beter te kunnen zien, wat
de uitwerking zjjner verrassing was bij
den assessor, bemerkte hij in de trekken
van Von Rechting iets van diep gepijns.
Wel, beste Rechting, heeft u in 't
geheel niets te antwoorden daarop
„Ik ben Uwe Excellentie oneindig dank-
baar, zoo'n hooge betrekking 't is ailes,
wat ik maar wenschen kon, maar
„Ma»r voegde de minister op den-
zelfden toon er aan toe.
„Ik heb met den président op vertrou-
welijken voet gestaan en ik zou wel wen-
Bchen, Excellentie, dat me dat optreden
in 't publiek tegenover Lideman bespaard
bleef,"
Wel, u kent hem dus persoonlijk en
wie zou dan beter in staat zijn het slechte
van dien man te beoordeelen dan u
Hier hebt u nu juist een prachtige gele-
geheid om uw objectiviteit te toonen.
Een vertegenwoordiger van het openbaar
Recht moet, waar andere menschen hart-
kloppingen hebben, juist pal staan en 't
wetboek van strafrecht gereed houden.
Ik ksn uit mgn praktijk een ambfenaar
bij het Openbaar Ministerie, die in teedere
oogenblikken tôt zijn vrouw zei „Ach,
kon ik jou toch ook eens aanklagen
Bij deze schertsende woorden kon Erich
een innerlijke ontroering niet tegenhouden.
Hij moest denkeu aan Doris en misschien
aan allerlei verwikkelingen, waarin hij
zich nog moest begoven en dat vergalde
hem het ware genoegen over zgn benoe
ming. Bij het sfscheid varklaarde de
minister neg, dat Rechting er op rekenen
moest, binnen enkele dagon in zijn nieuwe
functie over te gaan.
ELFDE HOOFDSTUK.
Den dag na dit onderhoud was Rechting
reeds ijverig aan den arbeid. Dien mor-
gen had hij zijn vrouw zgn bevordering
medegedeeld, maar de bezwaren, eraan
verbonden, die hem als lcod drukten op
zijn ziel, verzweeg hij. Doris was stil
en in zichzelf gekeerd, maar niet onvrien.
delijk. Zij gaf zich de grootste mceite
om niet te laten zien, wat haar inwendig
hioderde. Toen ze hoorde van Erich's
benoemiDg scheen ze zéér verheugd, omdat
ze wel wist, dat een dierbare wensch
van haar man thans vervult was. Verder
echter bleven de beide echtgenooten zwij-
gen tegenover elkaar. Het woord, dat
geaproken had moeten worden, bleef onuit-
gesproken, ieder verlangde van de ander,
dat die ermee begiunen zou en allebei
zagen ze er zoo vreeselijk tegen op.
deze voorstellen a.mgenomen, dan mag
zeer zeker worden geëischt van onze
voIksvertegenwoordigers,dat zij zich geheel
aan hun taak als volksvertogenwoordiger
zullen gaan wijden en mee zullen werken het
ge wraakte absenteïame te doen verdwijnen.
Want werkelijk, dit moet en mag niet
gevonden worden. Zeer belangrijke vraag-
stukken komen tegenwoordig aan de orde.
Onze minister van financiën heeft verlet
om geld heeft den laatsten tijd veel
moeten voteeren en komt maar met be-
lasting voorstellen.
Nu weer een nieuw. De waardever-
meerderingabelasting. Een ontwerp, dat
eon element bevat, dat het populair zou
kunnen maken bij hen, die er niet aan
behoeven mee te betalen, maar voor de
betrokkenen als onredelijk en onbilljjk
doorgaat, zoo zeifs, dat ik dezer dagen
een oproep aan de iandbouwers las om
voorloopig geen land of huizen te koopen in
ieder geval er rekening mee te houden, dat
nog een extra belasting voor de deur staat.
Ingediend is n.l. een wetsontwerp be-
treffende de heffing eener belasting wegens
waardevermeerdering van onroerende
goederen ten bohoeve van de gemeenten.
Het rijk zal de heffing dezer belasting
25 ten honderd van de waardevermeer
dering op zich nemen, zonder voor
zijn bemoeiïngen in dezen eenige ver-
goeding te vorderen.
De regeering heeft gemeend de waarde
vermeerdering van onroerende goederen
binnen het rijk gelegen of gevastigd,
langa twesërlsi weg te moeten heffen, n.l.
lo. ter gelegenheid van elken e'gen-
domsovergang eener onroerende zaak
derhalve zonder te onderscjbeiden wia haar
verkrijgt of van wien zij wordt verkregen
2o. periodiek te voorzien van rechts-
personen of daarmede gelijk te stellen
commanditaire vennootschappen op aan-
deelen na afloop van elk tienjarig tijdvak.
Ik onthoud mij van eenig oordeel over
dit belastingvoorstel. Ongetwijfeld zullen
er gebreken aan kleven. Zooveel mis
schien wel, dat het moet worden terug-
genomen, De persstemmen, die ik over
het ontwerp las, doen vermoeden, dat de
minister een zware pluk zal hebben aan
de verdediging van dit voorstel. Een der
voornaamste grieven is wel, dat in geen
gevai het huidige oogenblik geschikt is,
om deze belasting in te voeren.
Wjj moeten niet vergeten, dat de nor
male gang van zaken nog niet algemeen
is teruggekeerd. En al zou het denkbaeld
van den minister ons nog zoo eympathiek
zijn, met deze factoren dient ernstig reke
ning te worden gehouden. De schomme-
lende prijzen, de belemmeringen van den
handel, zullen eveneens van invloed zijn.
Al deze zaken mogen wel ernstig onder
oogen worden gezien. Ontwerpen als de
waardevermeerderingsbelasting, moeten
dan ook wel degelijk onderzocht worden.
Daarvoor is studie vereischt en die zal
tijd vragen van onze Kamerleden. Van-
daar dat een verhooging van hun hono
rarium ons niet onsympathiek kan zijn.
Het algemeen belang zal er door worden
geb*at. S.
Yergadering van den Raad der gemeente
NOORDBROEK,
op Dinsdag 29 Maart 1921, 's nam.
7!/a uur.
Allen tegenwoordig. Voorzitter de Bur-
gemeester.
Het rs&dslid, de hser S. van der Veen,
bij raadsbesluit van 10 Maart j.I. toege-
latsn, legt de voorgeschreven beloften af.
Tôt wethouder wordt benoemd de heer
N. S. Huis man (6 stemmen), de heer
Doornboa verkreeg 1 stem. De heer
Huisman verklaart dosgevraagd de benoe-
ming aan te nemen.
Ingekomen stukken
a. bericht van de heeren R. 8. Scbor-
tinghuis, Jac. Boerema, P. Maijer, W. P.
Stratiugh en Eng. Engels Ezn., dat zij
hunne benoeming tôt lid van de school-
commissie aannemen, alsmede van den
heer R. W. Sijpkens, houdende aanneming
zijner benoeming tôt lid van de commissie
tôt wering van schoolverzuim.
b. resoluties Ged. Staten, houdende
goedkeuring van de raadsbesluiten tôt
onderhandsche verhuring van een sirook
grond, van eene woning, tôt af- en over-
schrijving op de begrooting voor 1920 en
tôt wijziging der begrooting voor 1920.
Aan de stichting Départementale Wo-
ningbouw Noordbroek wordt voor den
bouw van 2 dubbele arbeiderswoningen
het aangevraagd bouwvoorschot toegskend,
zoomede een bijdrage van f 177.50 ten
behoeve van de exploitatiekosten dier
woningen.
Het bouwvoorschot ad 43400 aan de
otiebting toegekend bij raadsbesluit van
6 April 1920 voor den bouw van 8
arbeiderswoningen wordt verhoogd met
f 384 75.
Tôt waarnemend eecretaris wordt be
noemd de heer B. Prins, ontvanger dezer
gemeente.
Aan mej. A. Sijpkens wordt overeen-
komstig haar verzoek eervol ontslag
verleend als onderwijzeres aan de Noor-
derechool met ingang van den dag door
Des te ijveriger werkte Erich aan den
hem opgedragen arbeid. Z6ô gebeurde
het, dat, om ailes in de kleinste bijzon-
derheden te weten, hij de hulp moest in-
rcepen van den ouden boekhouder War-
busch. Daarom giug Erich hem opzoeken
in zijn woning, op een tijd, dat de oude
niet meer op zijn kantoor bezig was.
Misschien was Erich dat bezoek wel aan-
genaam, omdat hij dan tevens de gelegen
heid zou hebben Regina even te bezoeken,
want hij had haar, na zjjn reis nog niet
weer gezien en zg had ook heelemaal niets
van zich laten hooren. Hg klopte aan
haar kamerdeur die scheen gesloten en
er kwam ook geen geluid uit de kamer.
Warbusch daarentegen was thuis. Erich
verzocht hem zjjn boeken te mogen
inzien wellicht zou daaruit kunnen blij-
ken, hoe groot de sommen wel waren,
die Lideman ontving van den naburigen
Staat, voor zijn gegeven inlichtingen.
„U begrijpt, mijnheer Warbusch, dat
ik die boeken van de Bankvereeoiging
ambtelijk wensch in te zien en graag
spoedig, opdst er geen tijd verloren ga.
't Doel van mijn komst is u dat te ver-
zoeken."
nAls Warbusch met zijn vingers op
zgn knitën zat te trommelen. was dat
aliijd een teeken, dat hij in verlegenheid
zat. Hij deed zuiks nu en vroeg op lang-
zamen toon -Ambtelijk, mijnheer Yon
Rechting
Ja, u zult dezen avond mijn benoeming
in de krant zien, als Ambtenaar bij het
Openbasr Ministerie."
Warbusch was verraat, er was tevens
iets in zijn houding, dat Erich niet kon
verklaren. De oude zocht uitvluchten en
en zei tegen zijn bezoeker, dat hij zoo
verrast was en verheugd over het feit,
dat een man die benoeming had gekregen,
wien deze van God en rechtswege toe-
kwam. Yerder kon Rechting niets krggen
uit den ouden heer.
Toen hij afscheid nam vroeg hij naar
Regina en zei, dat haar deur op slot zat.
„Ik heb al wel tienmaal aaDgeklopt,
met hetzelfde resultaat als u mijnheer
Vonmijnheer de ambtenaar."
Daarop vertelde Warbusch, dat hij en
de kostjuffrouw ook, juffrouw Regiua
eergisteravond voor het laatst hadden
gezien. Heelemaal in een zwarten mantel
gehuld, met een kap over 't hoofd was
ze 'savonds nog laat uitgegaan, iets wat
nimmer haar gewoonte was en ongewoon
hadden haar woorden „Goeden avond"
de kostjuffrouw in de ooren gekîonken.
Warbusch was bang, dat haar een onge-
luk overkomen was. Rechting daarente
gen schudde 't hoofd „U kent toch uw
vriendin wel ze heeft zoo haar eigen-
aardigheden. Ik zeg u, zs komt even
onverwacht weer ta voorschijn, als ze,
verd wenen is en zal u dan ailes ophelderen."
„Mockt 't zôô gebeuren, al,3 u denkt,
mijnheer Von Rechting Ik moet u echter
eerlijk bekennen, dat ik een namelooze
angst in mij omdraag. Dat komt ervan,
aïs eon oude ezel zoo als ik, zich nog
zôôveel bekommort om een jong meisje,
als u eens wist, hoe ik mijzelf er vaak
over erger. Gelukkig is slechts hij
gelukkig en vrij die zijn hart niet
geeft aan een ander menschelijk wezen.
Ik heb er altoos tegen opgezien een vrouw
te nemen en nu zit ik te piekeren
over juffrouw Regina. Geld voor een
huishouding heb ik wel opgespaard och,
och en nu is al acht en veertig uren
juffrouw Regina weg
Toen Rechting heen giug, lierinnerde
hij den ouden man nog eens aan de
boeken. Even luistsrde bij ook naar Re-
gica's deur, maar ailes bleef stil.
„U zult zien, u zult zien", riep War
busch hem nog na, boven aan de trap.
De oude man was zéér terughoudend
Burgemeester en Wethouders te bepalen.
Nadat een concept-besluit tôt af- en
overschrijvicg op de begrooting voor
1920 is vasrgesteld, sluit de voorzitter de
vergadering.
Te Ilaulerwijk (Fr.) heeft het Maan-
dagmiddag vrij erg geonweerd, vergezeld
van hagel. De bliksem sloeg in de boer-
derij van J. de Boer. Deze brandde ge
heel al. Esn gedeelte van het vee kwam
in het vuur om.
Ter hoogte van de Papelaan op den
Amsterdamschsn straatweg reden Dins-
dagmorgen twee auto's in voile vaart
tegen elkander, doordat de bestuurders
elkander niet konden zien tengevolge van
den rook der juist passeerende Gooische
stoomfram. Een dame uit Hilversum die
zelf stuurde, werd zwaar gewond in een
andere auto naar Muiden gebracht en van
daar na verbonden te zijn naar Hilversum.
Een dame uit de auto uit Amsterdam
kreeg eveneens ernstige kwetsuren aan
het hoofd. De auto's zaten zoo vast in
elkander, dat twee paarden niet in staat
waren ze van elkander te verwijderen.
Takels en blokken moesten er aan te pas
komen.
Te Valkenswaard is door de hoofd-
besturen der betreffende arbeidersbonden
bij de firma Gebr. Bots, sigarenfabrikant,
die weigert den indexbijslag te betalen,
eens werkstaking aangezegd.
Een jong meisje sprong op de brug
over de Wetering bij de Ceintuurbaan
te Amsterdam van een rijdenden motor-
wagen van ïijn 3, hoewel zij was gewaar-
schuwd, dat de tram t6r plaatae, door de
sterke hslling, altijd snel rgdt. Zij viel
en geraakte onder den bgwagen. Een der
beenen werd haar verbrijzeld.
In den nacht van Dinsdag op
Woensdag is ingsbroken in het gebouw
van de afdeeling Militaire Zaken aan de
Nieuwe Markt te 's-Gravenhage. De da-
ders hebben een geldkistje geforceerd
en den inhoud, bestaande uiteen
halven cent, medegenomen. Verder wordt
nists vermist.
Het Britsche s.s. „Racon", hetwelk
opruimingswerk verricht, zal zich, naar
uit Horsea wordt geseind, wederom naar
Loughshinny (Iersche Zee) begeven, om
daar voor den vierden zomer aan het
weer vlot maken van de BLaurentic" te
werken. Dit schip, dat in Januari 1917
bg de kust van Dounegal tôt zinken werd
gebracht, bevatte een groote ladiug goud.
Etk jaar verkeerde bet wrak in meer
vervallen staat, zcodat het zooken naar
de lading moeilijker werd. Toch is reeds
voor meer dan een half millioen aan goud
uit de diepte der zee opgehaald.
geweest in zgn medsdeelingen over Lide
man. Toen de bezoeker verdwenen was,
kwam er groote onrust over hem. Hij
was ianerîijk, zôô ontdaan, dat hij deze
woorden niet kon inhouden „Nu zal
dus de heer Von Rechting, de nieuw bs-
noemde Ambtenaar, zelf dat procès voeren.
Wat een samenloop van omstandigheden
Zal hij ,t werkelgk ten uitvoor brengen,
als bij ziet, dat zijn eigen vrouw En
de boeken moet hg inzien ja en ik
moet er toch ook nog inzetten, wat mgn
patroon voor een paar dagen gelcden nog
tegen me gezegd heeft." Deze aileenspraak
kield de oude boekhouder.
In de loop van den dag, had Lideman
een onderhoud verzocht met den heer
Von Rechting. Onder andere omstandig
heden zou Erich, dat geweigsrd hebben,
maar nu, in ïijn nieuwe fuactie, ging dat
niet. Hoe moeiiijk was voor hem die
gang naar de gevangenis Doch hoswel
Erich er ontzettend tegen opzag, was hij
toch de man niet, om er zich af te maken.
De ontmoeting zou plaats hebben in de
kamer, die de Ambtenaar voor zichzelf
bezat ia het gebouw.
Dat was de eerste moeilijke ure, die
Erich had in zijn nieuwe betrekking. De
man, die bij hem verschijnen zou, was
de man, dien hij verafsehuwde mééc dan
ooit een ander menoeheîijk wezen.
Toen Lideman binnenirad in de zooaven
genoomda kamer, was da indruk, dien
Erich van hem kreeg, bedroevend. De
kalme zekerheid, waarmee de président
steeds plocht op te treden, was ten eene-
maie van hem geweken. Hij zocht naar
woorden kon echter niet spreken.
Rechting vroeg hem, wat hij wenschte.
„Wensch Ik heb maar éên wensch
de dood
(Wordt vervolgd.)
OOST- GO
RECHT
Officieel Orgaan voer HQQBEZAKD, SAPPEMEEB
MmiMII.IIWIIIIIWMI
