DWAALLICHTEN 51e Jaargang ZATERDAG 16 APRIL 1921 No. 30 Ï3r uk ker-ïïitg e ver T. K. KliEMEB Aan week tôt week. Gemengd Nieuws. FEUILLETON. wordt gelezen te HQOGEZAND, Klel-Windeweer, Kropswolde, Westerbroek, Fexhol, SAFFEMEÊR, SLOCHTEREN, SSdfSabsiraaHéliumSehSIdwolde, Koltia® FexSmffl, Sfflbarmer, Harkstede, Lageland, Ovewhlld, TEN BQER N0QROOUK, N00R08R0EK. ZUIS3R0EK, WUNTEMDAM, ZUIDLAREN, NOOROLAREH, HAREii eus Dit BLAD veraehijnt iederen WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPKIJS per drie maanden 60 cent bij voor- uitbetaling. Franco per post 75 cent. v,h. BORGESIUS ZOON. SAPPEMEER. Tel. 413. AD V ERTEN.T1ËN v»n 1-S regeln 50 cent, ieder regel meer 10 cent. Inzending van advsrtentiea Dinsdagamiddags en Vr(jdaga- middaga voor 12 uur. Voor het plaatsen van Âdvertentiën betreffende Handel en N(jverheid Is voor de stad Groningen alleen gerechtigd Groningen, Tel. 772. Voor Advertentiën en Reclames buiten de provlncie Groningen is alleen gerechtigd het Advertentiebureau „HOLLANDIA" het algemeen Advertentiebureau van H. WESTENBORG, Munnekeholm 8, 's Gravenhage, Tel. H 7614. (Slot volgt.) Officieel Orgaan voor IOOGEZAND, SAPPEMEER en SLOCHTEREN. Vorige week had den bloei van de meeste fruitbcomen eenigazins tegengehouden, zeod&t fflea thans nog geenazina mag Bpreken van de Betuwe in bloei. Ver- waeht kan intuaschen worden. dat eind dezer week allea zich in vollen bloesem- tooi zal bevinden, ook de keraenbongerden, die dan wel weer de bewondering van zeer veien tôt zieh zullen trekken. De bloeiende Betuwe mag zich telken iare in uitgebreider toerisme verheugen. Te Haaksbergen is bjj den land- bouwer Rietman Dinedag, waarschijnl(jk door kwaadwilligheid, een achuur en 30.000 turvea verbrand. Te Zssgehuchten, onder Eindhoven, zijn drie boerderjjen afgebrand. Door het optreden van de motorapuit der Eind- hovenache brandweer werden naburige hofateden geapaard. Woensdagnacht heeft het in Twenthe hard gevroren. Er lag een ijalaag in de alooten. Groote achade ia aan den bloei der vruchtboomen toegebracht. Door een viascher te Veenwouden ia een neat met drie jonge viachottera gevonden. Men wil probeeren de jonge dieren op te fokken. In hôtel De Krim te St. Jaéobi Parochie ontatond brand doordat een paard in den atal een lampje omtrapte het hooi vatte onmiddellijk vlam. Het hôtel brandde gehee! uit. De paarden werden gered. Verzekering dekt de achade. Aan de droogte, welke ainda maanden in Zuid-Fiankrijkj heerachte, ia eindeljjk een einde gekomen het atortregent, tôt oneindige vreugde van de landbouwera. Daar hit echter berha&Idelijk geonweerd heeft, ia de tempera! uur zoo afgekoeld, dat thans wear vrees baataat voor vorat. De verwoeBting daardoor te Nice en om- geving aangericht, in den nacht van 15 Dec., ligt nog verach in het geheugen De politie van New York ia thana bij apeciale wit van het congrea van den ataat New York gemachtigd om de fédé rale wet inzake het drankverbod na te leven. Zondag aldua meldt de correspon- dent van de „Daily Telegraph" te New York, kwamen mannen in uniform de restaurants binnen, roken aan de dranken en proefden er zelfa van, op de tafeltjes waaraan men dineerde ten einde aldus spiritualiën te ontdekken. De veront- waardiging der gasten, toen de politieba- ambten zonder verontachuldiging op hun tsfeltje toetraden, was zeer groot en alechta werden in vele gevallen vechtpartijen voorkomen. De politie heeft inatructie gekrsgen om ieder, die drank bjj zich heift, even schuidig te beachouwen alsof bij een piatool of een dolk bij zich had, en in New York, waar negen op de tien menschen de wet op het drankverbod overtreden, wordt de toi stand bsschouwd ala sn^l onduldfcaar te worden. £ËB8T£ BLAD, WEEKKALENDER. Maandag 18 Apriî. Dinsdag 19. Woensdag 20. Donderdag 21. Vrijdag 22. Zaterdag 23. Zonscpgang, Zaterdag 23 April. Voile Maan, Vrijdag 22 April. 't la in de Drentsche venen, waar ik eenige dagen doorbracht, lang niet rustig. Er heerscht groote werkloosheid en hevige ontatemming over de loonsvoorstellen der verveners. Gedurende het laatste jaar waren de loonen der veenarbeidera in evenredigheid met de prgzen der veen- producten opgevoerd. Ze waren hoog in vergelijking met de loonen van menig bekwaam vakman uit onze omgeving en bsdroegen f 40 tôt 55 per dagwerk. Nu wordt er in de venen meest gewerkt met stukloon. De loonkwestie komt er ieder jaar naar voren en 't heeft gewoonlijk heel wat voeten in de aarde om tôt over- eenstemming te geraken. Ook dit jaar. Einde Maart was 't contract afgeloopen en maanden voor dien tijd viel reeda een algemeene onrust te constateeren. Toen de tjjd van samenspreken was gekomen nu ruim drie weken geleden kwamen de verveners met hun voorstellen tôt loonsverlagiDg. Voor Emmercompaa en omgeving be- droeg ze 50 pet. en voor Weerdinge en Valthe 40 pet. Begrijpelijkerwijze wekten deze voor stellen groote ontatemming. Temeer daar sinds Januari weinig of niet in de veen- derijen was gewerkt, omdat de velden nog vol atonden met het product van 1920, waarvoor geen afnemers waren komen opdagen. Voor kort kwamen de fabrieken groote turfvoorraden koopen, maar toen het produkt der veenderijen in waarde steeg tôt ongeveer 130 per dagwerk dus per 45 M3. ongeveer, en de kolenprijzen aanmerkelijk l&ger werden, bleven dazen weg en lieten de verveners met hun voorraden zitten. Dit verdwijnen van de fabrieken van de markt was niet plotseling, omdat aan- vankelijk de kolenprijzen alechta langzaam daalden. Eerst werd dan ook voor het turfprodukt f 3.50 per M3. betaald, maar langzamerhand daalde de prija tôt /2 25, later tôt f 1.50-/ 1.70. Toch vlotte de handsl niet, omdat de verveners alechta schoorvoetend tôt iedere verdere prijsdaling overgingen en 't gevolg was, dat groote, enorm groote voorraden turf en bagger onverkocht bleven eu het heele aeizoen door tôt nu, op de veen derijen bleven staan. Intuaschen waa er voor de avbeidera heel weinig te doen. De veenboaren dachten er niet aan tegen de toen nog hooge loonen hun bedrijf verder te exploi- teeren en zetten de zaak stop, waardoor heel veel volk werkloos werd en elke bron van inkomaten misten. Deze voor hen onzekere toestand wekte verbittering. Hiervan werd blijk gegeven in tal van demonstraties, terwijl enkele ongure elementen daarvan de leiding veroverden. Langzamerhand werd de toestand meer gespannen. Avond aan avond trokken groote groepen arbeidera door de dorpen, luide proteateerend tegen de werkloosheid an roepend om productief werk. Bij het gomeentebeatuur werd aange- drongen op werkverachaffing, waarvoor rijkaateun werd gevraagd en verkregen. Vele arbeidera konden een plaata krijgen bij den wegenaanleg on bij wegverbetering tegen een uurloou van 40 cent. SIechta enkelen maaktea van het aanbod gebruik, maar de overgroote moerderheid wenschte van deze werkverachaffing geen gebruik te maken, omdat het uurloon te gering waa. Zij bleven protesteeren en demon- streeren. Maar meer ook niet. De enkele ongure elementen, die elk verantwoorde- lijkheidsbesef missen zouden voor de rest zorgen. Avond aan avond werden bran- den veroorzaakt en avond aan avond was de lucht rood getint door dien rosaigen gloed, die de brandende turfhoopen ver- spreidden. Niet zonder angst verbeidden de bewonera der veenderijen het oogen- blik, dat de wind zou opsteken en dat deze zou worden benut voor 't in brand steken der veenderijen. Herhaaldelijk werd bij den burgemeester van Emmen aangedrongen op veraterking van de politie en het laten aanrukken van een aantal miiitairen voor 't patrouilleeren door de bedreigda veenderijen. Helaas bleef elke veraterking uit. En Zaterdagnacht atak de wind op en de voorziene gevolgen bleven niet uit. Vau Exloo tôt Valthermond werd allea één vuurzee. Enorme turfvoorraden wer den een prooi der vlammen. Daarbij bleef het echter niet. Samen branden gedurende Zaterdag en Zondag een kleine vijftig woningen op. En geen der dadera werd gevat tôt groote spijt der bevolkicg, die zeer verbitterd jegens de dadera ia. Jammerlijke tooneelen vielen voor. Ge- heele streken werden ontruimd. Mannen, vrouwen en kinderen kon men zien sjouwen met beddegoed. Be rest werd op hoop van zegen achter gslaten. Sommigen hsddeu rjlings een gat in den grond gegraven en daar hun hebben en houden in ge3tort en met zand en nat veen bedekt. Weer anderen stortten wat ze hadden allea pardoea in wijken en monden om het daardoor voor brand te behoeden. Zieken werden op brandeards en per auto'a en karren weggevoerd naar veiliger oorden, naar de randstreken. Op onze route passeerden we een man, die zijn vronw, pas eenige dagen blijde moeder geworden, naar een boerenbehuizing in Wberdinge vervoerde. En dôôr dit ailes joeg een storm do vonkenmaaaa'3 over de veenderijen, schier overal waar maar brandbaar materiaal was, brand stichtend. 't Was een niet spoedig te vergeten tafereol. Tegen Maandag luwde gelukkig de wind en waa men in de gelagenheid een overzicht te krijgen van den brand. Groot was gedurende dien dag de bdangstelling in de nog smeulende veenderijen. Overal zag men groepjea mannen en vrouwen samenschoien, den brand aan een oordeel onderwerpend. Fantastische verhalen deden de ronde over plaata gehad hebbende arrestaties, over de laksche houding der plaatael(jke autoriteiten, over de noodzaak van veraterking van het politiecorps enz. En bij dit allea werd teikena de wenach geuit voor 't komsn van regen. Toch vreeade men voor 't draaien van den wind, omdat dan het nog smeulende vuur weer vlam kon vatten en nogmaals, en nu in tegenovergeatelde richting over de venen zou gaan, vernielend wat Zaterdag en Zondag waa geapaard gebleven. Ook dit zou gabeuren. Diusdagnacht ging de wind om en Woensdagmiddag waaide een hevige atorm uit ^t Noord-Western Wat ver- wacht waa bleef niet uit. Op schier aile plaatsen waar 't vuur nog smeulde, brak weer een hevige brand uit. Enorme turf, en baggervoorraden werden een prooi der vlammen. Van Exloo tut Nieuw-Weerdinge was 't weer één vuur- zae. Enorme rookwolken, met zich voerend vonkenmassa's, laaiden ovsr de reeda zwaar geleisterde streek, de reeda zwaar bsproefde bevolking opnieuw van huis en erf verbannend. Op den weg van Weer- dingermond naar Weerdinge zag men evenala Zaterdag en Zondag de vluchte- lingen trekken. Beddegoed en kleeren op fietaen en karren vervoerend. Huis- mobilia, linnenrekken, vaten, kippehokken, ailes lag wild dooreen in het wster geworpen. Geheele huizenreeksen werden ontruimd en weer werden in de gezamen- lijke Drentsche venen, naar men berichtte, 38 huizen een prooi der vlammen. Tegen den avond waa de lucht hel gekleurd en overal zag men hevige branden. De Oostelijke horizon leek één oven van vuur. Gelukkig ging de wind tegen den avond liggen en verapreidde het vuur zich niet zoo anel meer. De lucht werd donker, waterwolken begonnen te dreigen en tegen 11 uur in den avond vielen de lang verbeidde, eerste regendruppen. Woensdagnacht viel de regen in stroomen neer, het belle vuur der brandende huizen en turfbultcn doovend. Donderdagmorgen ategen nog dikke rookwolken op, masr ala de regen nog eenige dagen aanhcudt zal ook deze veen- brand spoedig tôt 't verleden behooren. 't la te hopen, dat de politie, die met de justitie en de autoriteiten bij den brand aanwezig waa, spoedig de dadera zal weten te vatten en ook dat het loon- conflict zal worden bijgelegd. S. De chauffeur van den heer J. C. L. van der Lande, huize Waalheuvel, te Ubbergen, had Woensdagmorgen halfacht bij het regelen van een motor het ongeluk in brand te geraken. lu zijn angst weg- gaande viel hij brandende van een trap en was onmiddellijk dood. De ongeluk- kige laat vrouw en twee kinderen na. In den nacht van Maandag op Dinsdag ia bij den hôtel- en caféhouder de Gier aan de Arkelpoort te Gorinchem inge- broken. Door oponachuiving van een raam van een opkamer, waarvoor men tegen een muur moest klimmen, ia men in huia gekomen. Uit een secrétaire is gestolen een kiatje bevattendo 3 4000 gulden aan bankpapier en specie, eenige duizenden marken, drie gouden horloges en spaar- bankboekjes der kinderen. Men schrijft uit Elat (Bet.) aan de „Arnh. Crt." Het koude weer van de Men is altjjd geneigd in een 0 ander datgene te verkleinen wat men zelf mist. door GEORGE HORN. (NadruJc verboden.) 31.) Overwsldigd door geluk trok Erich zijn vrouw aan zijn borat en bedekte haar kleine hoofd met zijn bevende handen. Al had Lideman nu ook de zwaarate beachuldigiugen geuit, hij zou kalrn gezogd hebben Je liegt, je liegt duizendmaal Hier uit 't gelaat van zijn vrouw, uit 't beven van haar stem, klonk de waarheid hem tegen, de voile waarheid, zooals ze niet uit materieële bewjjsstukken bewezen worden kan. In het geloof aan zijn vrouw gevoelde Erich zich aterker en zaliger dan ooit. TWAALFDE HOOFDSTUK. Met mevrouw Von Wandelt had een groote verandering plaatsgegrepen. De laatate gebeurtenia had haar heelemaal gebroken. Zij babbeide niet meer, ze was stil geworden en had plan, vaker dan tôt nu toe, naar de kerk te gaan. Er acheen iets te wezen, dat haar verbazend hinderde. Over den président durfde nie- mand met haar spreken. Op een morgen ontviug haar man den vrelbekenden blauwen brief met roode lakken, waarin hem veel dank gezegd werd voor ailes, wat hjj had gedaan en hem den raad werd gegeven, op zijn lauweren te gaan rusten. Hij was stil en bewoog zenuwachtig den blauwen brief tusschen de vingers, angstig gingen zijn oogen naar zijn echtgenoote. Maar de storm, die hij zoo zeer gevreead had, brak niet los. Constance waa zacht en teeder, streelde hem zelfs zij ingevallen wangen en zei, dat hij zich die zaak maar niet te veel moeat aantrekken. De men schen van tegenwoordig begrepen de ouderen niet meer en waardeerden hun verdiensten ook niet langer. Ondanka was ateeda 'a werelds loon geweest en nu kon haar man toch ook eena wat hebben aan zijn leven. Da bibliotheek waa aile dagen open van negen tôt drie uur, behalveop Zondagen, tôt twaalf uur. 'a Winters werd daar lekker gestookt en 's zomars waa het daar erg koel 6n van zijn Club had hij ook weinig geprofîteerd, wôl trouw de contributie betaald en nu kreeg hij tijd om eena kalm een partijlje te whisten. De gazant keok zijn vrouw aan met ver- bazing, hij begreep haar niet meer. In gedachten liep mevrouw de kamer op en neer, toen acheen ze een bealuit genomen te hebben. Zij ging zich kleeden om uit te gaan. Alleen Von Rechtiug ala ik daar voor de rechtbank moet verschijnen, mijn vin gers opsteken om eon eed af te leggen mijn naam in de kranten, o aller vreeaelijkst, ik moet naar Von Rechting", zei ze in zichzelf en ze deelde Elza mee, dat ze uitging. Doch, daar kwam direct niets van, want de heer Warbuach werd aan- gediend. Mevrouw had geen vermoeden zelfa van 't beataan van dien man, maar ze behandelde in den laatsten tijd ieder ala haara gelijken. „Ik ben boekhouder bij de Bank waar- van eena mijnheer Lideman président waa", begon Warbuach. „Ik verzoek u hem niet meer te noe- men die man is voor ons dood." Weet mevrouw ook iets van een bloe- menmand, die hier bezorgd ia," ging Warbuach verder, „op den bodem lag een étui met een koatbaar halaanoer op blauw fluweel. „Ja, ja," zei mevrouw Von Wandelt, niet zonder verlegenheid, terwijl een rooda bloa haar kaken bedekte. „Dat waa een cadeau van den président." „Toch niet mevrouw „Hoe waagt u 't dat te zeggen riep mevrouw Constance, een onmacht nabij en zoekend naar een stoel. „De bediende bracht me toch die mand in huis", ata melde zij, ,,'s avonda, nèt voordat we naar het foest zouden gaan." „Ja zeker 't was een bediende van den président, maar die had u een bood- schap mondeling over te brengen. Toen hij bij u gebeld had, sneed u hem elk woord af en zei vroolijk „Kijk een geachenk van den président. Wat vrien- delijk en aardig van hem De arme kerel waa daar zoo perplex van, dat hij tosliet, dat u hem den korf afnam en hem toen da deur voor den nous dicht- deed." Het zwijgen van mevrouw bevestigde dat feit. „Maar voor wie was dan die mand steunde zij." „Voor wie Dat weet ik niet 't gaai me ook niets aan, maar ik kom hier 't geachenk terug halen, want de waarde ervan behoort aan de Bankvereeniging, de bloemen kunt u houden." In een wip waa Elza'a moeder ver- dwenen in een wip waa ze terug, met het bewuste étui in de hand. „Hier hier i3 't. U neemt me een pak van 't hart, ik kon er 's nachts niet van alapen en wilde net naar mijnheer Von Rechting toegaan om hem te vragen, wat ik ermee moest." Een uurtje later verscheen de heer Von Rechting bij de familie Wandelt. Hij begroette mevrouw Von Wandelt ala zooveel menschen, die een plan ten uitvoer willen brengen en daartoe de eerste de beate gelegenhéid aaogrijpen, die zich bij een gesprek voordoet. Me vrouw begon direct tegenover hem te klagen en te jammeren, dat de heele familie door den président was gteompro- mitteerd. Wie had nu zoo iets ooit van dien man kunnen denken Eigenlijk had ze hem toch nooit geheel vertrouwd. Zij vertelde Erich de geschiedenia van de bloemenraand en zei dat een slang, in de gedaante van een prachtig collier, op den bodem van de mand, had geloerd op haar. Erich paste wel op den woor- denatroom te onderbreken. Hij had nooit weer aan 't geachenk gedacht en toen mevrouw hem ailes vertelde, hoorde hij alechta, wat hijzelf reeda gedacht had, n.l. dat 't présent bij een ander waa bezorgd. Na dat lange verhaal viel het Erich ni6t moeiîijk mevrouw Von Wandelt jte overtuigen van een noodzakelijk engage ment van haar dochter. „Kent u die familie Lichtner vroeg zij aan Rechting. „Dua véél vermogen „Dat meea ik nu niet zoozeer, ala wel de karaktereigenachappen van de familie, hoewel, de oude heer bezit een tamelijk groot kapitaal. Hij heeft een fabriek van verven." Verf Da man heeft toch geen blauwe handen De jonge Lichtner heeft keurige handen, dat heb ik al wel gezien, wanneer hij viool apeelde, maar God"toen met een blik naar 't portret van haar vader die in uniform er kranig uitzag „ala die nu eena moest beleven dat zijn klein- kind een zoon zou hebben van een am- biChtsman, met vuiie handen Mevrouw werd sentimenteel. Zij keek met oogen vol tranen weer omhoog, naar haar vader. a Wat zou hg er van zeggen zuchtte zij. Dat u twee harten voor eeuwig onge- ongelukkig zou maken, ala u neen zei,', antwoordde Rechting. Zij knikte dat beteekende, dat d« jonge Lichtner maar komen moest. Véél plezier had ze echter niet, want Z{j kon nog ateeda niet de scbimmela van den prési dent uit de gedachten zetten. De achim- mels van den président 1 Hoe verschillend zijn toch de monschen 1 Somiuigen blijven voor de puinhoopen van hun geluk staau, evsn kleia en er- barmehjk ala ze ateeda waren. Anderen daarentegen leeren dcor het ongeluk en worden groot 1 Ook sterk en groot door de amart waa er eene, die in haar kamer flverig bozig was de koffer te pakken voor de reia. Dat was Regina Zjj was niet meer dezelfde Regina. die een brief achreef op den avond vôér Erich's huwe- lijk, nog minder dezelfde Regina, die door haar hartstocht gedreven, îrachtte Doris in den afgrond te storten zjj was, ©venais de véél geîukkiger Doris, een ander menscb geworden. Terwijl Regina haar eenvoudiga zaakjea in den koffer pakte, kwam haar onwiilekeurig de avond weer in de gedachten, dat zjj 't huis uit- ,gesneld waa, naar het wat6r toe. 't Waa een hevige wind die de kruinen der boomen deed achudden, zoodat ze bogen en een akelig geluid maakten. Regina had een vast bealuit genomen er moest een eind komen aan haar leven, hoe eer hoe beter. 't Scheen storm te zullen worden, de wind zweepte de golven van 't meer op, alsof het golven waren van de groote zee.

Kranten- en periodiekenviewer van het Historisch Archief Midden-Groningen


(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1921 | | pagina 1