IN BOEIEN 51o Jaargang WOENSDAti 10 AUGUSTES 1021 No. 62 Drukker-Uitgever T, K. KEEMEE BÏÏÏTENLâlD, F E o i L L K r o s. o wordt gelezen te HOOSEZAND, Klel-Windeweer, Kropswalde, Wessterbrsek, Foxhoi, 3AFPEMEER, SLQCHTERE8, Siddsburen, Hélium, Sshlldwolds, Kolham Fexham, Scharmer, Harkstede, Lageland, Oversohlld, TEN BGER, NOORDDIJK, NOORDBRBEK, ZUIBBROEK ^UHTENDAM, ZUIDLAREU, MOORBLARES, KARER sa? Dit BLAD verschijnt iedaren WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENT8PKIJ8 per drie maanden 60 cent bij voor- uitbetaling. Franco per post 75 cent. v.h. BORGE8IUS ZOON. SAPPEMEEB. Tel. 413, ADVERTENTIËN vau 1b regel» 50 cent, ieder regel meer 10 cent. Inzending van advertenties Dinsdagsmiddags en Vrjjdaga middags voor 12 uur. Voor het piaatsen van Advertentiën betreffende Handel en N(j ver heid is voor de stad Groningen alleen gereehtigd Groningen, Tel. 772. Voor Advertentiën en Reclames buiten de provincie Groningen is alleen gereehtigd het Advertentiebureau „UOLLANDIA" het algemeen Advertestiebnrean van H, WESTENBORG, Munnekeholm 8, 's Gravenhage, Tel. H 7614. Vliegdemonstraties te Apeldoorn. OOSTGOORECHT Qfficieel Orgaan voor HQOGEZAND, SAPPEMEEB en SLOCNTEREN. De parachutist Hamer doodgevallen. Zaterdag zijn de vliegdemonstraties, w»ike aie onderdeel van de zomersport- feesten, door de V.V.V. Apeldoorn Voor- uit" voor dit seizoen georganiseerd, dezer dagen gehouden worden door de lucht- vaartmaatschappij „Nociam", aangevangen. Het Apeldoornsch publiek legt voor deze demonstraties veel belangstelling aan den dag, maar duizenden komen niet op het terrein, doch blijven op den weg, omdat de waarnemende commissaris van politie weigert het toegangswegje naar het viieg veld vrij te houden en daardoor het publiek op de aanliggende terreinen en wegen kan komen. Zelfs op de piaatsen, die naar het oorde6l van den luitenant- vlieger uit Soesterberg, die terrein en vliegtuigen onderzocht heeft, vrijgehouden moeten worden met het oog op het gevaar b(j landingen, plokte het publiek in groote drommen bijeen, zonder dat de politie dit verhindert. Als gevolg van de weigerachtigheid der politie tôt medewerking, werden dan ook Zaterdagnamiddag deaangekondigde evolu- tiea en de uitvoering van het voornemen om een luchtgevecht te doen plaats heb- ben, aan welke luchtmanoeuvre met twee tweedekkers, een Fokker-driedekker en een Fokker-j*ger zou worden deelgenomen deor Duitsehe oorlogsaviateurs, niet ge houden. Zondagnamiddag, toen de belangstelling van het publiek ongemeen groot waa, en ook veel ambitie bleek te bestaan voor daelneming aan paasagieravluchten, ateeg de aviateur Straaser met den Fokker- jager op om de verachillende evolutiea sis loopings, rollings, feuilles mortes te maken en hg maakte ook nog eenige loopings en ben rolîing maar spoe- oig moest hij weer dalen, omdat de motor weigerde. In een prachtige glijvlucht streek hij toch op het viiegveld neer. De grootste attractie voor hat publiek waa de sprong met het vaïseherm uit een hoogta van 1000 M., door den 21-jari- gen parachutist Berend Hamer uit Twello. Hamer was als hulp-mecanicien en val- schermspringer aan de „Nociam" verbon- cSeu en had reeds acht maal den sprong in, verschiîleisde piaatsen van ons land gedaan met goed gevolg. De negende sprong, die hij in Apeldoorn deed, werd hem noodlottig. Het vaïseherm weigerde te ontplooien en de ongelukkige siortte met een ontzattende snelheid uit een hoogte van 1000 M. op den grond neer. Om half negen steeg de tweedekker, waaruit de sprong gedaan moest worden, niai den springer en zijn helpsr aan boord ouihoog. lieel dan middag hadden felle rukwinden het viiegen bemoilijkt, maar bij het opstijgen om h*lf negen was de wind juist gaau liggen. De machine word bcstuurd door den ingénieur vliegar Lso- poid Ehrler, die als zeer bekwaam en buitengewoon bezadigd, kalm en voorzich- tig in de vliegwereld bekend st&st. De helper, die mee opgestegen was, had den springer al meermaien uitgelalen. Nadat de machine eenige minuten over het terrein gecirkeîd had, werd op het vooraf bepaalde punt in de lucht op h6t sein van den aviateur de noodlottige sprong gedaan. Toen het publiek, dat in ademîooze spanning den gevaarlijken sprong zag doen, het scherm zich niet zag ontplooien, ging er een kreet van ontzetting en af- grijzen op. Het meest tragische was wel, dat de jonge verloofde van den parachutist en heel zijn f&milie, zijn vader en moeder en zijn zusters en broer op het terrein aanwezig waren en hem voor hun oogen zagen doodvallen. Zijn verloofde viel in onmacht; zijn familieleden stonden even later razend van smart op de plek, waar hij lag. De ongelukkige plofte op den grond niet ver van het vliegterrein af, dat dicht bij het Centraal Israëlitisch krankzinnigengesticht „Het Apeldoorn- sche Bosch", gelegen is. Verpleegsters en verplegers van „Het Apeldoornsche Bosch" en de Roode-Kruis sergeant, die met zijn rijwielbrancard op het viiegveld zich bevond, waren aanstonds op de plaats van het onheil. Zij constateerden, dat hij nog leefde. Hij had nog een vrij sterken pois, waarvan de slag zeer snol was. De geneesheer van „Het Apel doornsche Bosch", dr. Schrijver enmevr. dr. SchrijverHerzberger, die wat later kwamen, constateerden een ernstige sche- delbreuk en inwendige kwetsuren, maar achtten het geval hopeloos. Toen de ongelukkige per rijwielbrancard van het Roode Kruis naar het ziekenhuis vervoerd was, bleek bij bij aankomst aldaar reeds overleden te zijn. De oorzaak van het ongev&l is ver- moedelijk dat de springer gekomen is in een windwerveling, die de uitgetrokken parachute als een parapluie heeft opgerold en daardoor de cntplooiïag van het scherm heeft belet. De parachute wordt, ingepakt door den ingénieur in tegenwoordigheid van den springer, in een zak op den rug gedragea door den parachutist. Als hij iugestegen is, wordt de parachute met een dun touwtje van een paar c.M. lengte bevestigd aan een paar meter lang duimdik touw, dat in de kajuit van het vliegtuig is vastgemaakt. Op een wenk van den aviateur maken springer en helper zich gereed. De helper giijpt den zak, knikt, als hij gereed is, eu dan klimt de val- schermspringsr op den rand van de kajuit. Als ook gereed is, knikt hij ook en, ter- wijl de aviateur een glijvlucht maakt, springt de parachutist naar beneden en laat gelijktijdig de helper dea zak los, Het touw, dat in de kajuit is vaetgemaskt. trekt de parachute uit den zak en als deze geheel uitgehaaid is en met aile touwen gestrekt hangt, breekt het dunne touwtje, waarna het scherm zich kan ontplooieD. Dat ailes was nu ook gebeurd. De springer had zijn vaïseherm ia den voor- avond nog onderzocht en het door den wind laten opbollen, zooals meer gedaan wordt om zich er bij te laten kieken. Het was volgens de regels ingepakr. De wind scheen alleszins gunstig. Ilet touw deed zij a dienst en haalde, de pa rachute uit, maar deze fladderde toege- slagen met den springer omlaag, ver- moedelijk door een wervelwind opgerold, zooals men de parapluie oprolt om den stok. Ds aviateur, die den val zag, daalde onmiddelijk, zonder ééa oogenblik zijn koelbloekigheid te verliesen, op het terrein dat door de politie en maréchaussée niet van het toestroomend publiek was schoon te houdeu, en inspecteerde, toen hij op de onheilsplek aankwam, de parachute en het touwwerk, waaraan niets onge- woons was te zien. De parachute werd door do politie in beslag genomen. De ongelukkige, die volmsakt kaîm als altijd was opgestegen, moet onder zijn val volkomen beseft hebben, dat hij doodviel. Vrijdag nog had hij verteld, dat hij zich tijdens het vatlen, vôôr het scherm zich ontplooit, van allas volkomen helder rekenschap kan geven. En g*k- scherend had hij ous nog toegevoegd Geen idealer dood dan die van den para chutist. Maar de doodensprong van den para chutist heeft niets ideëels en zijn tragisch sterven geen nut. Alg. Hdbl. De tnestand in lerianet. De correspondent van de ^Westminster Gazette" te Dublin msldt, dat zoo de Dail Eireann, die 16 dezer bijeenkomt, van meening blijkt, dat de voorstelien van Lloyd George geen groadslag voor verdere onderhandeliogen vormen, zij aan Lloyd George zullen worden terugge- zonden, hetgeen zou beteekenen, dat de onderhandelingen gaaude worden ge houden. Londen, 7 Aug. Het besluit der re- geering, aile laden van het Sinn Fein- parlement, met uitzondering van Mac Keowunt, vrij te laten, heeft een ernstige toestand in Iorland in het leveu geroepun. Het Sinn Feiu-parlement vergaderde Zaterdag tôt laat in den nacht. Van bevoejîda zijde werd gemslù, dat, tenzij Mac Keowunt in vrijheid wordt gesteid, de mog8lijkheid beataat, dat Sinn Fein den wapenstiistand bijna onmiddellijk zal beëindigen. Reuters bijzondere dienst meldt omtrent Mae Keowunt Hij is wellicht de populairste held van Sinn Fein. Hij is de befaamde „smid van Baliinallee", wiens heidendaden in ballades worden bezongen. In geheel Ieriand is wellicht geen man aan te wijzeo, wiens optreden zoozeer epreekt tôt het gevoel van patriottisme onder het volk als het zijne. Ofschoon hij twee maanden geleden wegen3 moord ter dood werd veroordeeid, bieef het vonnis tôt nu toe onuitgevoerd. De Daily News" meent, dat onnoe- melijk kwaad ia gesticht door wat het blad een bluuder van de.regeering noamt, daar zelfs indieu de blunder wordt hersteld, de atmosfeer voor de bijeenkomst van de „Dsii Eireann" bedorven zal zijn. Het b!ad zagt, dat een epzegging van het bestand vanwege Sinn Fein, indien het dasrtoe komt, niet langer dan 48 uur respijt zou laten. Hugh Martin zegt in een telegram uit Dublin aan de „D«ily News", waarin hij een overzicht geeft van den stand van z&ken, dat hij in het hoofdkwartier der Sinn Feiners de nadrukkelijke verzekering heeft gekregen dat de partij geen „linkervleugel" heeft dat de ksns op een scheuring, zelfs bij zeer langdurige onderhandelingen, niet bestaat dât het verbreken van den wapenstii stand door een of andere groep maleon- teuten, die het niet eens mochten zijn met de politiek van het Dail Eireann- kabinet, zooals zij zich ontwikkeld, on- denkbsar is. Een advies van Smuts aan De Volera. Een drasdloos N.T.A.-telegram meidt, dat voigens de BSunday Times" een van de laatste daden van generaal Smuts vôôr zijn vertrek naar Zuid-Afrika was het echrijven van een brief aan De Yalera, welke een advies vervat houdt. Voîgen8 Smuts vertegeawoordigen de voorwaarden, aan hein aangeboden, den hoogst moge- lijken graad van on&fhankeiijkksid en gaan 'veel verder dan die, gegeven aan de Zuid-Afrikaanache Boeren. Berlijn, 6 Aug. De beraadslaging van het rijkskabinet over de nieuwe belas- tingen is voorloopig geëinûigd. Van de belastingplannen van het rijksdept. van financiën kan het volgende overzicht worden gegeven. De hieronder genoemde wetsontwerprn zijn ingediend lo. Verhooging der suikerbelasting\an 14 toi 100 mark per 100 K G. 2o. Wet op de saccharine. Bo. Verhooging der heffing op tilleerd van 800 tôt ten minste 4000 ui»rk per H.L. 4o. Verhooging van enkele belastiogen op verbruiksartikelen, n.l. verviervoudi- ging der bels.sting op bier en op licht- bronnen verdubbeling van die ep lucifers, enz. on op mineraalwater intrekkiug van de verlaging der tabaksbelasting. 5o, Verhooging der invoerrechten op thee, cacao en chocolade, aismede op een santal weelde-artikelen. 6e. Verhooging der koienbeksting tôt 30 0/o van de wa&rde. 7o. Beiaating op het wedden bij book makers. 8o. Aanzienlijke verhooging der auto- mobielbelasiing, met inbegrip van de vrachtauto's. 9o. Verhooging der verzekeringsbe- lasting. 10. Verdubbeling der belasting op den omzet. Met de bahoeften van den uit- voerhandel zal echter rekening worden gehouden. Verhooging der belasting op pensions, enz., die als weelde-inrichtingen worden beschouwd, waarbij de gemeenten het recht hebben opeanten te htffeD. 11. Heffing van 30 van het belast- bare inkomen der incfu3trieele onder- nemingen. 12. Belasting op de circul&tie van kapitaal. Hierbij moet spêciaal de be lasting va~i do epriebting van nml. ven- nootschappen met 70 worden genoemd. De beursbelasting wordt lot 6 °/c veihoogd. 13. Wijzigiag der vermogensbelasting, o.a. nitbraiding van het denkbeeld van het Reichsnotopfer. 14. Vervanging van de „Besitsteuer" door „Zuwachsst6uer". 15. Heffiug op kapitcalavermeerdering gedurende den tijd na den oorlog ten bedrage van 5 tôt 30 De ontruiming der bezette gebieden. Boedapest, 6 Aug. De minister van buitenl. zaken deelde in de Nat. Verg. mede, dat de geall. booge commissaris Ms.andag naar Barsnya vertrekt ter voor- bereidiug der ontruiming. De ontruiming der westelijke komitaten kan niet plaats hebben, alvorens die van Bsranya (door Zuid-Siavië) is geschied. Generaal Navarro. Madrid, 6 Aug. Generaal Navarro en de troepen in Arruit schijnen er in ge- sîaagd te zijn 't omsingelingscordoa van den vij&ud te doorbreken. Volgans de inboorîingen, aldus melden de bladen, zou generaal Sylvestre niet gedood zijn, maar gevangen worden gehouden. U.- De intern, federatie van metaal-arbeidors. Volgens een B T.A.-bericht is te Zurich bîjeeïigekomen het Centraal Comiîè vc^r de internationaîa, federatie van m-haalar- baiders, die 10 Angustus hasr 9de congres zal houden. De agenda bsvat de herziening der sUtuten, vasteiling van den zatel der federatie, de verkiszing van het uitvoo- rende comité Onder de vele moties is er ook een der Arnerikanen, wnarin aangedroDgen wordt ep «u meer intense pacifistische p.-opag!»nda en op een weigering van h9t fabr.cesren van muni"' i*u geval van een nisuwen oorlog. Méer dan 50 afgc- vàitrdigden zuilon 15 landen vertegen- woordigen. Waar geluk berust niot op uitor- X Ijjke beziltingen, maar op de wjjs. heid, ilie bestaat in kennis en beoefening der deugd. door K. d. 1. Bruyere. (Nadruk verboden.) EERSTE HOOFDSTUK. Een van de straten der stad Leipzig, die zich van het centrum uit, als voel- horens, naar de omliggende piaatsen uit- stiekken, liep op een groot stuk grond uit. Oogenechijnlijk had hier, halfweg tusschen stad en dorp gelegen, een fabriek geataan. De bijgebouwen, voor zoover die nog aanwezig waren, omgaven de luimte aan nagenoeg aile zijden en ook het aan de straat gelegen woonhuis, dat dea beschouwer in die meening scheen te veisterken, verwekte niet den indruk van een stadsgebouw te ziju. Deze bijgebouwen waren tôt woonhuizen ingericht sa dienden velerlei handwerks- iivden tôt woning. De groote bergplaataen werden voor werkplaatsen ingericht, en daarvan had men kamsrs voor de huis- genooten afgenomen. Aan de zijde, tegen- over h6t woonhuis gelegen, zag men door de geopende deur een schrijnwerker schaven, timmeren en zagen. Daarnaast herstelde een stcfifeerder en bthanger lapijten en sofa's en mengde onder zijn paardehaar zoo nu en dan eens enkele spaanders, die voor zijn buurman toch geen wa&rde meer hadden. Rechts naast den ingang en voor een deur, die vroeger tôt den stal toogacg had verleend, stond dag op dag de drie- beenige schamel, van een waachvrouw, waarop een vat met dampend zeepwater en links hamerdea een slotemaker en een bliksiager hun tweestemmig lied in bas en ténor. De bliksiager was de eigenaar van dit ailes. De koopsom had hij in Mexico en in de Vereenigde Staten verworven, van waar hij eerst voor weinige jaren met zijn vrouw, die hem steeds begeleid had, naar zijn vaderstad waa teruggekeerd. Ofschoon hij erg vermogend was en geeo kinderen had, lei hij toch de handen niet ia do schoot. Hij werkte bedasrd door en oefende daarbij tevena het toezicht op de bewoners uit, by wio hot van kinderen wemelde. Bai'tels en vrouw waren goedaardige, vriendelijke menschen, die met hun huur- ders op een goeden voat stonden. Voor de werkplaats van den bliksiager was het nooit leeg. Steeds was er de een of andere der bewoners, die in 't voorbijgaan evsn staan bleef, om met den kleicen man met de verstandigo groote epen oogen een gesprek aan te knoopen, die daarop steed3 gaarne, zonder zijn werk te onderbreken, inging. Of er waren een heole troep kinderen voor d9 deur, met wie hij praatte en schertste, want een eerste kindervriend was hg ook. Even populaie als Bartels wrb ook zijn vrouw. Uiterlijk geheel het tegengeatelde van haar man, for3ch en groot, had zn met hsm in verre streken geleerd, hoe zo op 't best met ds menschen kon omgaan. Voor kort was een der Yoorste woniugen door een broer en zuster betrokkeD, die zich van de overige bewoners, hoofd- zakelijk tôt de lagere voiksklasse be- hooreude, in raenig opzicht onderscheiden. De broer, een slanke jonge man van oageveer twee-en-twintig jsar, zag er zeer îijdend uit en ging een weinig rnank. Hij had veel behoefte aan frisache lucht, een vrij ruim uHzicht en vooinameiijk een rustige omgeving, want hij was, zooals hij zei, schrijver. Onder het vrouwelijk deel der bewoners verwekten deze nieuwe medebewoners vrij wat opgaug. Waar twee vrouwen bij elkaar kwamen, op de trap of in den hof, bleven ze staan en spraken over hen. „Heb je hem reeds gezien O, die heerlçjke blauwe oogen en hoe hij ze opslaat Die zachtheid, die lijdende trek, juist een Christuskop." „En dat goudblonde krulhaar bij het bleeke gelaat. Goede hemel, wat zal hij heerlijke boeken kunnen schrijven 1" B Hoe zou 't komen, dat hij mank gaat Maar om 't even, het maakt hem nog interessanter. 't Hart doet je pijn als je daaraan denkt. Zijn zuster, die evon oud scheen aïs haar broer, doch eenige jaren ouder was, werd door dezen geheel pp den achtergrond gedrongen. Niemand nam notitie van haar, ofschoon za een aardige verschijning was. Ze had dezelfde oogen van haar broer, alleen keken ze verstandig en niet dweepziek de wereld in. Een welgevorinda neus, een kleiue, lieve moud en twee rijen meikwitte tanden v6rhoog- den het aaQtrekkelijke van het gelaat. Het haar, minder weeld;rig dan dat van haar broeder, doch vau dezelfde kteur, dcoeg ze achter en voor hoog opgekamd en tôt een wrong saamgebonden. toilet was zeer eenvoudig. Thuis droeg ze een donkergrijza en ala ze uitging een zwsrte japon, een dergeiijken mantel en een donkereD stroohoed. En elken dag ging ze uit. Ze gaf les in handwerken aan een voom&am psnaionsat, terwijl ze thuis het fraaiste borduurwerk vervasr- digde. Ze heetten Jalius en Johanna Stsrbeek. De naam Starbeck w^s vtor Bsrtols niet geheel en al vrsemd. Toen hij Leipzig verliet, was er aau de markt een groot kleadingmagazijn Starback en Co. Thans was het verdwenen. E^n der firmanten, de vader van zijn nieuwe huurders, had een treurig lot gehad. Op zekeren dag heette 't, dat hij verdweaen was, en vele weken daarna werd zijn lijk bij Grimma aan de Mulde opgehaald. De drsàjds vijftieujarige Johanna werd gevraagd het lijk te zien, om daariu haar verdwenen vader te herkennen. De moeder, een der vrouwen, die imrner kind blgven, ver- kîaarde zich daartoe niet iu staat. Mijnheer Starbeck, de vader, had zich van het leven beroofd, omdat bij niot alleen zijn eigan vermogen, maar ook dat van zijn compagnon, eea kieerraaker, die van den geheelen handel niets verstond, in gewaagde speculatiôa verlorea had. Zoo liefdevol en zorgeljjk als vader, w&s hij ook als koopman geweest. tôt hg da verleiding, sonder werken rijk te worden, niet wearstaan kon. Nadat .hij de eersto groote fout van zijn levea begsan had, beging hij de i.weede, toen hij, ia plaats zooveel als hem mogelgk was, weer gesd te makon, zijn dood in de golven zocht. Zijn vrouw bleef met de beide half- volwassen kinderen, Julius en Johanna, zonder middelen achter. Haar broers die groote geziunen eu geen vermogen hadden, schonken huar tez^meu een kloin j targeld. Dat was slles. Moeder en dochter viei het niet mosilijk zich ontbeîiagen to getrooaten. Ze hadden beidsn weinig behoeften, de eerste uit aangeboren ge- voelloosheid, de tweede uit onverschilhg- heid voor ailes, wat naar waelde zweemde, Maar Julius, de oogappel der familie, was er ook nog, de sedert zijn geboorte zieke- Igke knssp, wion zgn moeder en zuster niets weigerau konden. Zijn sanleg was vrij goed, een ondergesehikte betrekking verkoas hij niet aan te nemen hij moest studeeren. Invloëdrgke vriendeu wisten te bewerken, dat hij een beurs krseg. Dit vrss eon groote verlichting, en langZ'iinerhand begon Johanna ook wat te verdîenen. Ze had, als duizend andsren, muai sonderwgseres kunnen worden, waot ze bezat veel talent en een voor haar jaren bijzondere vlugheid op het kîavier, maar ze vend zich zelf niet begaafd genoeg om onderricht te geven, want haar lessen waren opge- houden, doordat bij den dood haars vaders Ook de vLug«l werd verkocht. Het huis uit te gaan en gouvernante te worden, daaraan kon ze wegens den toestand van moeder en Julius, niet denken. Ze lei zich du3 met de borst toe op het ver* vaardigen van borduurwerk. Daurvoor bezsl ze niet alleen veel aanleg, maar ook de gave eigen werk te lsveren. Haar borduurwerk toch maakte ze niet naar schabfonen, maar Daar teekeningen van eigen vinding, zoodat ze weldra haar werk niet af kon en gedeelten v&n den nacht moest besteden om tijdig gereed te komen. Ze deed ailes sis iets, dat vanzelf sprak, ingelukkig den bemiaden broer een ruimer z^kgeîd te kunnen geyen en hem het voldoen van zijn kîeine liefheSberijsn mogolijk te malien. Visn Julius studie kwam intusschen niots terecht. Nadat hij een jiar op de uuiversiteit geweest was, waar hij zica minder op de wetenechap dan op het schrgven l'ah drama's en romans had toegelsgd, die zijn studiegenooten „geni- aal" noGmdeD, verklaarde bij op zekeren dag de dames, dat hij aanleg tôt dichter had en hierop zijn toekomst wilde bouwen. (Wordt vervolgd).

Kranten- en periodiekenviewer van het Historisch Archief Midden-Groningen


(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1921 | | pagina 1