(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1921 | 24 augustus 1921 | pagina 1

I I

IN BOEIEN

II

51e Jaargang

WOENSDAG 24 AUGU8ÏUS 1921

No. 66

Drukker-Uitgevor T. K. KEEMEE

ïhgezonden stnkken,

F E U IL G E T O N.

De Provinciale Waterleiding.

wordt gelezen te HOGSEZA^D, K!e!-Windeweer, Kropswelde, Westeràroak. Fexftol SAFPFUEEK SLîifMTFap-y aiHriah...... u

"ari(8tBde Ug9iand' TE* BOEB, XOORDDjJK, HOOBOBBOEK, ZUIOBBOEK. MUNTENDAM, ZUIOLAREn' ^ORSL

Dit BLAD versekjjnt iederen WOENSDAG ©a ZATEEIîAG.

BUS per drie maanden 60 osât bij voor-

urtbetaling. Franco per post 75 cent.

v.h. BORGESIUS ZOON.
SAPPEMEER. Tel. 413.

Ai) VEElEN l'ÏËN van 5 regels 50 cent, ieder regel
meer 10 cent.

Inzending van advertenties Dinadagsmiddags en Vrijdags
middags voor 12 uur.

Groningen, Tel.P772. AdT0rîl8ntieii ketreffende flaadel 811 Ntiverheid is your de sîsd Groningen alleen gereehtigd het algeineen Advertentieburean van H, WESTENBORG, Munnekeholm 8,
Voor Adyertentiën en Reclames buiten de proyincie Groningen is alleen gerechtigd het Adyertentiebureau «HOLLANDIA." 's Gravenliage, Tel. H 7614.

De hongersnood in Rusland.

ii.

Om de verschrikking eenigszins meester
te worden, zijn ontzaglijke hoeveelheden
yoedsei noodig in Rusland.

Het te Berlijn verschijnend officieuse
orgaan van Lenin, de «Novy Mir" schreef
«Men moet zich geen iilusies maken.
Een philantropische hulp alleon kars niât
van den dood redden. Om een einde te
maken aan ons îijden is noodig een een-
draehtige actie van aile ianden."

In een oproep om hulp, die de Rus-
aische miniater vsn Buitoniandsche Zaken
aan het buitenland richtte, verkiaarde hij,
dat de voedselvoorziening van de platte-
landsbevolking voigens een zoo laag
mogelijk genomen norm, welke evereen-
komt met de helffc van het gewone ver-
bruik, 41 millioen poed koren (een poed
ia circa 16 K G.) vereischt, zonder nog
rekening te houden met het vee, terwijl
voor de bevolking der steden 17 miiiioen
poed noodig is.

Kerensky, de bekende Russische oud-
miniater, die te Pargs vertoeft, verkiaarde
echter, dat de behoeften veel grooter zijn.
Gezien het feit, zeide hg, dat Rusland in
het geheel geen korenreaerves meer heeft
en dat door gebrek aan voldoende transport-
middelen oadoenlijk is, voorraden aan te
voeron uit SiberiS, zal Rusland in iedsr
geval enorm veel meer graan behoeven.
Om in dezen kolossaien nood te voorzien,
zal dus de samenwerking vau aile mogend-
heden meer dan noodig zijn.

Het zal bovendian noodsakelijk zijn, de
transportmiddelea te vorbeteren, brand-
stcffen en crodieten te verstrekken en
zorg te dragen, dat de grond voor den
sanstaanden herfst zal worden bszaaid.
Het geheeie politieke en economische
herstei van dit onmateiijk groote iaud
zal moeten worden nsgeatreefd.

Alie ratnpen, welke in den komenden
herfst en winter Rusiand ten grave zulien
aleepen, zulien nog worden overtroffen
door die, welke in het volgende jaar over
het groote land zulien komen, wanneer
de uitgestrekte vlakten niet zulien zijn
bezaaid en dus geen koren zuilen dragen.
Dan zal zich aan Rusland een onheil vol-
trekken, dat zijn weerga in de wereld-
geschiedenis niet kent.

Hat gewâten der msnschheid kan niet
onverschillig blijven bij zooveel weedom.
Aile volken van Europa moeten onver-

wgld de handen ineenslaan om hulp te
brengen aan de miliioenen, die zonder
hulp gaan sterven tusschen Moskou en
den Woiga.

Gelukkig rekent Rusland bg de be
atrijding van hongersnood, pest en choiera
niet uitsluitend op de hulp van het
buitenland. Iategendeel, het strekt ook
zelf de handen uit de mouw8n. Voigens
de bladen spannen de Russen zelf allé
krachten in, om zoo mogeîiik een uit
broiding der rampen te voorkomen. Zoo
meldt de «Krasnsja Gazeta", dat het
centraal comité van den bond van
samieitspersoneeî voor allé bij dezen bond
aaugesloten organisaties, aîsmeda haar
afdoelingen en plaatseiijke commissies,
den oorlogstoestand heeft afgekondigd.
Het geheeie geneeskundige persotieel
wordt goacht voor den strgd tsgen de
choiera gemobiliseerd te zijn.

Te Bakoe is, naar de «Iswestia" meldt,
onder voorzitterschsp van den bekenden
bacterioloeg Prof. Sjirokogrof, een bij mon
dera wetenschappelgke raad opgericht ter
b6strijding van de choiera, die in eenige
streken van de republiek Azerbeidsjan
bijzonder hevig wordt. Ook zal de raad
zich bszig houden met de bestrgding der
malaria. Er heerscht echter een nijpend
gebrek a?,n kinine en de regeering der
republiek heeft thans besloten een missie
naar Constantinopsl te zenden om aldaar
500 K.G. kinine te koopeu.

Doch niet de choiera baart de regeering
meeste zorg; hoofdzaak is natuurlijk de
bestrijding van den hongersnood. iDge-
volge een voorschrift van de centrale
evscuatie-commissie van het Voîkssecre-
tariaat voor den Arbsid zijn ia den loop
van de maand Juni per spoor en boot
meer dan 90.000 personen uit de honger-
lgdende gouvernamenten naar andore
streken overgebracht.

De voornaamste taak rust in dozen op
de schouders der Alrussische commissie
voor hulpverleening aan de hongerlijden-
den. Deze heeft, naar uit Moskou wordt
gemeld, aan aile boeren en arbeiders der
Russische Radenrepubliek een oproep
gezonden, wasrin er op wordt gewezen
en aangedrongen, dat ieder naar zijn beste
krachten steun zal verleenen aan het deel
der bevolking, dat het slachtoffer is ge-
worden van de mislukking van den oogst.
Een dslegatie van boeren en arbeiders
ait het gouvernement Stavropol heeft
esn wagon levensmiddelen voor de honger-

lgdende kinderen bijeengebracht.

Op de Russische kinderen zelf hebben
de noodlottige gsbeurtenissen, die zich in
hun land afspelen, een diepen indruk
gemaakt.

Voora! de ontzettende hongersnood heeft
hun medelijden gewekt. Het initiatief
in desen is genomen door de kinderen
uit 't weeshuis Balinski, Een 14 jsrige
spreker gaf een uiteenzetting van den
stand van zaken, waarop een derjongens
vooratelde Lsten wij ontbgten zondor
brood en dsn dan bgeengebrachten voor-
raad aan da hocgerlijdende kinderen
zenden. Ook de ham, dis de kinderen
kort geleden hadden gekeegen, forachten
zij voor Ueteelfdd doel bijeen en voorts
besloten zij, iedere maand een deel van
hun rantsoen levensmiddelen af testaan.

Het meesto heil verwacht men van een
doelmatige en intenaievs bobouwing van
den grond. Naast den roep om 58 millioen
poed kor8u ter verzorging der honger-
lijdenden, die klinkt in de nota, die de
Ruesische regeering zond aan aile buiten-
landsche regeering, wordt gehoord de
smeekbede om 15 millioen herfstzaaikoren.

Men ziet, Rusland spant zijn krachten
in, om uit de ellende te geraken.

Hel heeft de bevolking ten strijde
opgerospon, hat heeft de stoomfluit doen
gilien tôt ver over de grenzen, het heeft
een deiegatie uitgezonden naar de om-
ringende landen.

Het noodaignasl is gehoord. Door vriend
en vijand der regeering. En beide hebben
zich bereid vsrkLard te helpen.

De opwekkingen om te helpen, ver-
schijnen in de bladen. Da Tweede Inter
nationale richtte dezer dsgen tôt aile
sociaiistische partgen van alie landen den
dringenden oproep tôt financietle of
materiaeie ondersteuning vsn het Rus
sische vo!k, zoo voiledig a's de eigen
tcestand het toelaat.

't Zjjn echter niet aiieen de sociaiistische
principes, doch ook da menschelgkheids-
idee, die het tôt plicht maken hulp te
bieden.

Wat muurvast staat, is, dat er een
ongekend gebrek en hopelooza ellende is,
die hulpverleening dringend noodzakelgk
maakt. s.

e

Velen schelden op de groote
massa, zonder te bemerken dat Q
zjj er zelf too behooren.

door K. d. 1. Bruyere.

(Nadruk verbodett.)
5)

Toen ze in haar beste toiiet, een zwarte
japon, witte kanten om den hais en de
armen, een zwart stroohoedje op het
blonde haar, gereed stond, wss ze weer
even aanvallig als altgd. Ze bahoorde
tôt die vrouwen, die het eanvoudigste ge-
waad iets van haar eigen aanvaliigheid
meegeven.

De barones Rappenbach woonde in de
nabijheid van de Pieiszenburg, in een oud
gebouw, de Witte Adelaar genaamd.
Breede trappen eu een ruime eorridor
toonden aan, dat men in den bouwtrjd
van dit huis nog niet met de ruimte
behoefde te woekeren.

Johanna mo6st in de w&chtkamer,
waarin ze door een bediende gebracht'
werd, betrekkelijk lang wachten.

Eindelijk verscheen een oude kamenier,
die haar zeide, het aangrenzende vertrek
te willon binnen gaan. Daarin zat een
dame, haar den rug toegakeerd, gverig te
schrijven aan een oud schrgfbureau.

Geruimen tgd achter haar staand, had
Johanna voldoende trjd, haar en haar
omgeving op te nemen. Het trots zijn
grootte docker vertrek was naar ouder-

Vermosdelijk is het reeds van alge-
mesne fcekendheid, dit de Provinciale
Staten dezer proyincie pogingon in het
werk stelien om in de provincie Gro
ningen eene waterleiding aan te leggen;
de nieuwsbladen althans hebben door
hunne pro- en contra-artikelen herhaal-
de'jjk over deze sangaiegenheid gstuigd.

Dat deze pogingen met kracht worden
doorgezet en het plan atseds meer vasten
vorm aanneemt, moge getuigen van het
goed inzicht en de voortvsrendheid onzer
Staten, welke in de meeste omstandig-
iieden da zuinigheid tôt richtsnoer hunner
handeiingen nemen en nu echter van
oordeel zijn, dat de uitgavn vau deze
groote sotn gelds gewenscht, j« zelfs ge
boden is.

Het ligt voor de hand, dat men hier
het eersi bot oog gevestigd heeft op de
bloeienda veenkoloniôn met hare compacte
bevolking.

Hoe zal nu deze waterleiding tôt stand
komen en welke kosten moeten de ge-
mesnten daartoe bijdragen?

Hierop kan men antwoorden, dat er
geen groote opofïeringen van de gemeenten
gt ëischt worden. Het geld voor de tot-
standkoming benoodsgd, wordt door het
Rijk aan de provincie geleend tegen eene
rente vsn 41/2

Vaa de gemeenten zal slechts gevraagd
worden, dat na een jaar exploitatie 50°/
der woaingen, gelegen binnen 50 M. afstand
van een door de provincie te leggan
hoofdbuizennet zich zal sansluiten.

Bij een gemiddeld verwacht gebruik
van 60 M. wster par gezin en per jaar
zal de waterpiijs oageveer 24 per a*,n-
sluiting moeten bedrsgsn.

Na 2 jaar exploitatie z&l de garantie
echter 60 °/Q dier woningen-rco^ten om-
vatten, na 3 ja&r 70 na 4 jaar 80
na 5 jaar 85 en maximaal 90

Het spreskt van zelf, dat men bij os
oversl esn eenigazins vertakt buizennet
zal moeten hebbon. Zoo'n verdûelbuizen-
net kan ds gemeente voor eigen rekening
leggen, om dus gsdeeîîen der gsmeente,
die anders verstoken zouden zrja van
leidingwater, ook daarvsn te kunnen
voorzien. Is zoo'n verdeelbuizennet nood-
zakelijk en begint de gsmeente bij het
aanleggen eerst geld te fourneeron, doch
in ruil daarvoor ontvangt zij eea gioot
gedeelte van de opbrengst van het door
dit net geieverde water terug. Het water
uit de hoofdbuizen wordt gelaverd tegen
produetieprijs; het water uit door Jfie
gemeente aan te Ieggen verdoelbuizen
tegen expeditieprijs. Wanneer de ge-
meente een verdeeibuis aanlegt, wsarop
50 woniagen zijn aangesloten, dan leveren
deze woningen op 50 X 24 watergeld,
waaronder 50 X 18 transportkosten.

Onder zekere voorwaarden zal de pro
vincie aan de gemsente ter bestrgding
van aflossiug en rente voor het aanleg-
kspitaal voor die verdeelbuizen, die 50 X
18 900 per^jaar uitkeeren.

De getniddalde prija voor woningaan-
sïuiting blijft dan onder aile omstandig-
hedsn dezelfde, geraarad op f 24 per jaar.

Voor bijzondere aansiuitingsn, waarbjj
gerekend moet worden op waterclosets,
baden, tuinbosproeiïug en voor stallen
zal natuurlijk meer moeten worden betaald.

Wi.llan de plannen k&ns van slagen
hebben, dan is het noodzakelijk dat de
inwoners zich op groote schaal in beginsel
yoor deelnama vevklaren. Van fcet groote
nut der waterleiding moet een ieder over-
tuigd rijn, voorai nu in da laatste jaren
door do langduî'ige droogte zich het gebrek
aan goed rog.-n- en welwsfer zoo bijzonder
heeft laten gevoelen. Men zou het in
daze lijn zolfs een ongelukkige bestiering
kunnen nosmen, nu ter elfder ure da
hemelsiuizen nog worden opengezet,
waardoor er voorloopig asn het nrjpende
gevaar sen einde werd gemaakt.

Duidelijker was de slechte, ouderwetsche
toestand aan het licht gekomen, indien
het nog een maand absoluut droog ge-
bîeven was en de stad Groningen met
watertanks tegen zeer hoogea prijs ons
bet afgemaien water had moeten toe-
dienen.^ Zooals de toestand nu was, redde
men zich met welwater inplaats van
regenwater, met vijvarwater bg gebrek
aan welwater en met sloot- of diepwater
bij gebrek aan vijvei water en hoewel men
het moge îovea, dat dit noodzakelgk
gebruik van dergelijk onreia wator geen
slsichiofïers heeft g> ëischt, zoo zou toch
het uitbreken van de een of andere
epidemie onder m&nsch of dier zeer b'e-
vorderlijk zijn geweest voor waterieiding-
plannen.

Nu was aiieen de zuinigheid dermate
botracht, dat de zindeiijkheid en de ge-
sondheid in h9t gedrang kwamer w^arbg
raen zich ern&iig voornsm om, wat het
eerste bstreft, dit ter gelegener tgd W6der
in te halen.

Heeft men eenmaal de waterleiding,
dan begrijpt men niet, hoe taen het er
coit zonder gedaan heeft.

Men heeft voor nlfijd goed en gezond
water, lekksr water, althans na eenigeu
tijd garegeid gebruik smaakt het even
goéd als het zoo hoog geroemde welwater
en men heeft ten allentijde voldoende water.

Allen, die van oordeel zijn, dat de
provinciale waterleiding voor onze ge-
maante tôt stand moet komen, gelieven
hiervsn opgave te doen aan den Secretaris
der g.meente.

Het Gemeentebestuur van Zuidbrofk

De Burgemeester,

G. SNEL.

Da Secretaris,
D. FLEDDÉRUS.

wetsthe trant ingericht, waarbij dsn ook
het toiiet der damo volkomon paste: een
japon van donker violette zijde, een breede
halskraag en om de taille een ziiveren
ketting met een daaraan hangenden tasch.

Over de reeds grijaende baren droeg ze
een kanten mutsje.

Thans wierp ze den korten, dikken
pennehouder, waarmee ze had zitten schrij
ven, weg, draaide zich half in haar stoel
om, en wendde Johanna een echt aristo-
craiisch gelaat met dunnen, sterk gebogen
neus toe.

JuffîOuwSSarbeck Msgiku verzoeken,
nader te treden zei de barones kort. Ik
ben juist bezig, de statuten voor een
dierenseyl te ontwerpen. U heeft er
misschien reeds van gehoord In het
a&yl zulien zieke en rondzwervende houden
en onder bepaslde omstandigheden ook
andere huisdieren worden opgenomen en
verpleging vindan. U ziet me zoo ver-
wonderd aan onderbr&k ze, een gouden
lorgnon voor haar groote, waterblauvve
oogen piaatsend, om Johanna nauwkeu-
riger op te nemen. U meent misschian,
dat die zaak ni&ts met uw komst hier te
maken heeft. Dat is toch wei 't geval.
Het botreft rmmelgk", vervolgde ze, ter
wijl za een iang potiood nam en daarraee
voortdurend op bot bureau tikte, „het
betreft het borduren van een kamerscherm,
dat ik wenschte aan te bieden aan de
hooge beschermvrouw van onze vereeni-
ging. 't Moet natuurlgk iets zijn, dat
betrekking heeft op onze vereeniging.
Enkeie ideeën spelen me reed3 door 't
hoofd. Een middenstuk vsn hondenkop-
pen b.v. van allerlei rassen, daarboven
een beschermgodin, die haar handen sis
een beschutsengel over die dierea uit-
strekt, terwijl in de vier hoeken groepen
van andere huisdieren als kaiten, paarden,
enz.. moeten voorkomen. Wat deDkt u
daarvan

„Genadige vrouw", sprak Johanna iet-
wat verbaasd, Bhet is zoo iets bijzonders,
dat ik

#Bijzonders Zoo Nu ziet men w®-
derom, hoe noodzakelgk ons stroven is.
Men spreekt eteeds van humaniteit, is
verootwaardigd, aie een mensch ook maar
een hssr gekrenkt wordt, en die arme
diereh, daar bekommert men zich niet om."

„Pardon, mevrouw," viel Johanna in,
Bik bedoelde Diet het idee dierenbescher-
ming, maar wel het borduurmerk, waarvan
ik me zoo nog geen reehie vcorstolling
kan maken."

BNu, ik zou toch denken, dat men even-
goed fconden en katten als vog6ls en
vlinders borduren kon. 't Zijn immers
aile Goda schepselen."

„Zeker zeker mevrouw. Ik zaî het
probseren, de teekening naar uw idee te
vervaardigen. En in welk materiaai
wenscht u het horduurwerk uilgovosrd

„Wat d&cht u zelf?"

«Atlas als grond, de dierkoppen in
chenille."

«Goed, goed, neom dat maar, doch denk
er aan, m&ak me de rekening niet te hoog.
Wat dunkt u, hoe hoog za! 't bedrag zijn,"

«Dat is vooruit heel niet te zeggen."

«Ja, ja, zoo is 't altgd en nadiendurft
ge ailes vragen?"

«Mevrouw, ik weet niet, wat u met ge
bedo6lt," sprak Johanna baleedigd. „Ik
heb nog niet de eer gehad voor u te
werken, het staat u immers volkomen vrg
u tôt anderen te wenden."

«Ach, nonsens. Wat iichtgerasktheid.
Legt u mij biunenkort het ontwerp voor,
wsnt de zaak heeft haast."

Daarmee wenkte za Johanna heen te
gaan. Deze kwam ala verbgsterd uit het
groote, donkero huis op str&at terug. Hat
was zoo laat geworden, dat ze zieh ten
zeerste haasten moest om het middageten
op tgd gereed te hebben en tijdig ter

schooi zgn.

Toen ze ia de kouken kwam, vesnam
ze in Julius kamer îuid gelach. Verwon-
derd hoorde ze op. Waarachtig, Suze
Champagners stem was het. Ilot meisje
had dus niet op oen uitnoodiging gewacht,
maar was uit "zich zelf gekomen.

Niet juist aangenaam verrast, opende
Johanna de deur en zag het meieje, op
de teenea gaande, de armen gracieus boven
het hoofd gebogen, de kamer ronddansen,
terwgl Julius, op zija stok gesteund, haar
met Uchenden bîik aankeek.

Bij Johanna'a verschijning kwsm Suie
met uitgebreide armen op hsar toe en zou
haar omheisd hebben, ais deze die lief-
iijke begreeting, waarvoor ze tijd noch
stemming bezat, niet zachtjes had afge-
weerd. Ze doed infusachen moeite cm
liiat onvriendelgk te zijn, ta meer nog,
wijl ze Julius zoo vrooiijk gestemd zag.

«Ach, wat is n echoon, juffrouw Star-
beck," bâbbeide 8uze ongestoord verdsr,
«hoe élégant en voornaam, als eea ko-
ningin, on daarbij richtte ze hsar kleine
gestalte hoog op en schreed vooraaam op
en af, om den indruk terug te geveD,
dien Johanna op haar maakte.

Julius klapte vroolgk in de handen en
Johanna zaîf kon een l&cfcje niet be-
dwingen.

«Fameus, fameus riep gene. «Wer-
kelijk, u is yoor het tooase! gebaren.
Stel je voor, Hane, juffrouw Suzs is bg
het ballet, hier in den scfeouwburg.

Suze, die inderdaad bg de waschvrouw
op den hof behoorde, wier nicht ze was,
had gedurends haar morgenbezoek bij den
schrijver, wien haar vroolijkheid bgzonder
beviei, hsar heeie levensg=;schiedenis ver-
haald, en deze was, voor den korten tgd,
die acbter haar lag, belangrijk genoeg.

Johanna had intusschen geen tijd, zieh
die eveneens te iatea verteiien, en nam
Suze met zich in de keuken, wat deze

miader interossant vend, waarom ze zich
weldre verwijderde.

Toen Jtjhanna, uit de namiddagschool,
door poort schreed, bleef ze bij de
waech rouw, die ze tôt heden wei gegroet,
maar nog nooit gesprokea had, stâan, om
meer bgzonderheden over hun nieuwe
kennis op te doen.

«U ia de tante van juffrouw Suze Cnam-
pagner sprak ze de vrouw aan, die
dadelijk met hsar werk ophiald, en, zich
de handen aan haar scho®t drogand,
vrieadeiijk knifcbend naderbij kwam^

«Wij zijn met het meisje in aanrnking
gekomen," voer Johanna voort, «en zoo-
doende ?,oek ik ook met u bekend <8
worden."

Za reikte de vrouw de hand.

«Ach, u is wel vriendelijk," sprak
vrouw Chsrnpagtser, terwgl ze haar voch-
tige hand baboedzaam ia die van Johanna
legde. Hos dankbsar zou ik u zÊju, ais u
zich een weinig met Suze zou willen be-
Bioeinn. 't Is een kruis met dat meisje.
Ze heeft nergens zin in, dan cm zich te
amusoeren. O, lieve deugd, aïs ik daarbij
vergeiiilr, hoe vîijtig u is altgd vroeg
aan 't werk.

«En daarora heeft u den kleinen wild-
zang ala Isariiag bg het ballet gedaan
vroeg Johanna ietwat ironisch.

«Och, juffrouw, wat sou ik met haar
aanvangan aatwoordde deze, de handen
samenklappend. «Dat is nsmelijk zoo ge
komen. Vooreert moet u weten, dat
Suze het achtate kind van mgn zuster
is wij, tweo zusters, hebben nameiçjk
twaa broers Cbaœpagner gehuwd. Nu,
de mgne is reeds I&ng overleden, hg
was een best man en heeft altijd goed
den kost verdiend, en zooiang bij leefde
had ik nooît voor ons onderhoud te zorgen.

(Wordt vervolgd.)

J

OOST- GO

A

RECHT

<i6Bi Brgaaa voor SliEIil, SAPPEiEEâ en