IN BOEIEN
51e Jaargang
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1921
No. 69
Al
I I
Brukker-Uitgever T. K, KEEME1
Van week tôt week.
FEUILLETON.
Gemsiigd lisaws.
wordt geiszen ta HOÛGEZMiB, KSai-Windawaer, tërrfjpswsside, Westarbroek, Foxhoi, SAPPEMEER, 3L0CHTEREN, SlddaburanHbUum, âtthlldwolda, KalhaEt fexha», Scharaoïr
Harksteda, Lagaland, Ovaraehdd, TEK! NOORDDRJK, NOORDBROEfC, ZUIDBROEK, MUNTENDAM, ZUIDLAREN, NQORDLAROI, Hmt
Kantongerecht te Zuidbroek.
Zoek levenslust in eigen huis
Wie ze anders zoekt die zoekt
abuis.
I.
STGOORECHT
Officieel Opn voar HOOBEZAHS, SAPPEJNEEB
Dit BLAD verschijnt iedere» WOEN8DAG en ZATERDAG.
ABONNEMENTSPRIJS per drie maanden 60 cent bg voor-
uitbetaling. Franco per poat 75 cent.
v.h, BORGESIUS ZOON.
SAPPEMEE». Tel. 418.
ADVERTENTIÊN van 1—6 regela 50 cent, ieder regel
meer 10 cent.
Insending van advertenties Dinsdagsmiddags en VrijdsgB
middags voor 12 uur.
\3SF
Voor het plaatsen van Advertentlën betreffende Uandel en Nljverheid fs voor de stad Groningen alleen gerechtigd het algemeen Advertentiebureau van H. WESTENBORG, Munnekeholm 8,
Voor Âdvertentiën en Reclames buiten de provincie Groningen is alleen gerechtigd het Advertentlehureau «HOLLANDIA" 's Gravenhage, Tel. H 7614.
EEB8T1 BEAD.
WEEKKALENDER.
Zondag 4 Sept. Maandag 5. Dins-
dag 6. Woendag 7. Donderdag 8.
Vrijdag 9. Zaterdag 10.
Zonsopgang, Zaterdag 10 Sept, te 5.27,
onder te 6.28.
Eerate kwartier, Vrijdag 9 Sept.
't la wel een somber beeld, dat de
Middelenstaat over de maand Juli omtrent
's Rijka inkomsten te sien gaf. Met een
opbrengst vsn f 37.238.158.395 bleef de
se vende maand dea jaars niet minder dan
4.963.457.165 ten achter bg de gelijk-
namige maand van 't vorige jaar. Over
de eerate zeven maanden dea jaara zijn
we niet eens meer ten voile 5 millioen
1920 vooruit.
De uitkomst ia te bedenkelrjker, omdat
o.a. de Inkomatenbelaating nog bijna 3
millioen meer opbracht dan in Juli 1920.
Met de middelen, waaruit meer recht-
streeks de welvaartstoestand van 't oogen-
blik valt af te leidsn, ging het daarentegen
hollande bergafwaarts.
We komen hoe lang zoo meer uit dea
schijntoeatand van welvaart, waarin we
gedurende 1919 en een deel van 1920
hebben geleefd. Straka zullen we nog
acherper de roflex van de ten vorigen
jare ingetreden kentering ondervinden.
Dan zullen ook de belastingbronnen aan-
merkelgk trager gaan vloeien en geraken
we nog meer in de misère.
Men doordringe zich toch goed van de
ontmoedigende gebeurteniaaen, die in ona
bedrijfaleven voorvallen. De ontgoocheiing
komt toch eenmaal. En zij zal te erger
zijn, na&rmate we het oog gealoten houden
voor den grooten ernst van den waren
financieelen en economischen toeatand.
Reed8 meermalen hebben wij er op
gewezen, dat de economische toeatand
van ons land direct verband houdt met
dien van onze naburen.
Welke dan ook de invloed van het
politieke gebeuren in Duitachland op den
economischen toeatand van ona land zal
hebben, is nog niet te voorzien. In
Duitachland ia op 't oogenblik de politieke
toeatand zeer gespannen. De vermoording
van Erzberger heeft daar nieta minder
dan een crisistoestand in 't leven ge-
roepen, waarbg op 't oogenblik aile andere
vragen van belang op den achtergrond
gedrongen zijn.
Het is als een bliksamstraal, die plot-
seling met voile duidelijkheid onthuld
heeft de diepe klova, welke er bests&t in
den boezem van het Duitsche volk
tuaschen de linkache en rechtsc'ae elo-
menten. De miadasd op den oud-miaiator
heeft onder do democraten en socialisten
van alierlei schakeering een stroom van
bitterkeid, verontwaardiging en haat doen
opbruiachen tegen de conservatieve
groepen en met name tegen de Duitach-
nationalen en hun altijd ophitsende pers.
Want ofachoon de dadora, op 't oogen
blik dat wij dit schrijven nog niet gevonden
en de motieven tôt de misdaad nog niet
zuiver blootgelegd zijn, ia de overheer-
schende meening in Duitachland, dat de
misdadigera, sooal geen betaalde huur-
lingen zijn, in elk geval uit de kringen
der Duitsch-nationaien voortgekomen zijn.
lu het «Berliner Tageblatt" wordt ge
wezen op»een brochure, getiteld «Twee
jaar moord", waarin de achrgver een
statistiek geeft van het santal politieke
moorden in de période vsn Januari 1919
tôt Maart 1921. In dien tgd werden 314
tôt de linkerzgde behoorende mannen en
vrouwen vermoord. De moordenaars
werden gedeeîtelgk niet ontdekt en go-
deeltelrjk voor den rechter gebracht.
Door mannen van linka werden 13
leden van de rechterzijdo vermoord in
dienzelfden tgd.
Van deze politieke moordcampagne
begint men eindelijk genoeg te krggen
in de kringen, die zich uit den roea van
het verleden hebben kunnen loamaken en
een storm van verontwaardiging verheft
zich tegen de nationalisten, dat zgn de
monsrchisten, die de republiek en de
démocratie haten mat een vurigen haat
en den Keizer en den ouden toeatand
terug willen.
De moord op Erzberger ia de druppel,
die de emmer misschien zal doen over-
loopen. j
In Frankrijk ziet men dit politiek gedoe
in Duitachland niet ongaarne. Men hoopt
er op een terugslag op 't economiach leven
en 't beneemt een weinig de vreea, dat
de Duitscher wserwraak zal nemen over
de vernedering van Versailles.
Men zou zoo zeggen dat kan niet.
Maar Frankrijk is er toch niet gerust
op. Men maakt daar studie van den
vgand let op al zijn doen en laten en
morkt de levenakracht, de moed en de
.3 S
energie van een groot deel van het Duit
sche volk, dat zich de hoop op een betere
toekomat door nieta ontnemen laat.
Deze dagen brachten een klein, maar
opmerkelgk bewijs.
De Duitsche luchtvaart ligt iam.
De Zeppelins zijn uitgeleverd, de oor-
logs vliegtuigen zijn veruietigd en de
Duitachera mogen geen vliegtuigen met
een motor er in m&ken.
En wat hebben de Duitachera nu kluar-
gespeeld Zg hebben bg het stadje Gers-
feld, aan de helling van den Waaserkuppe
een vliegtuigen wedstrijd georganiseerd,
waar de Franschman met het vredesver-
drag in ds hand nieta tegen kan doen.
Het zijn n.l. zeil- en zweefvliegtuigan,
die glijden en zweven en zich door de
wiuden en luchtatroomingen laten voort-
bewegen.
Natuurlijk bij een motorvliogtuig ver-
geleken kinderapel. Maar toch doen aan
dit „kinderspel" de beroomdate Duitsche
oorlogsvliegers mee.
Dèt is de energie, die 't volk bezieit
en daaraan dpet de Franschman nieta.
Over luchtvaart gesproken.
De verschrikkelijke ramp, die de vorige
week in Engeland en Amerika velen in
rouw heeft gedompeld, zal niet nalaten
zgn invloed te doen gelden op de houding
van de mensehen in 't algemeen ten op-
zichte van de luchtvaart.
IJverig zijn dan ook de pennen in de
weer over het vraagstuk en ijverig wordt
studie gemaakt over de techniache ver vol-
making van de bestuurbare luchtschepen.
Toch stond ook voor het schrikkeigk
ongeluk een groot deel der menschheid
zeer aceptisch tegenover de beheersching
der lucht.
Voor de luchtvaart beteekent de ramp
van de R 38 eehter een tgdelgke stop-
zetting der atudie over het probleem van
de luchtvaart «lichter dan de lucht".
Dit ia jammer, want al ia het oordeal
over de practische bruikbaarheid van het
bestuurbare Iuchtschip op dit oogenblik
nog verdeeld, zoo zoude het toch niet
minder dan een ramp zijn, wanneer niet
verder met kracht werd doorgewerkt aan
dit vraagstuk. 8.
Ter terechtzitting van Woensdag j.l.
zijn de navolgende personen veroordeeld
Wegens als werkgever de loonlijaten
niet geregeld bijhouden P. J. te Sappe-
meer tôt f 80 b. of 30 d. h. en J. B. te
Saheemda tôt 14 b. of 10 d. h.
Wegens kouder de vereisckte verguuuing
aterken drank in het klein verkoopen
D. L. te Kalkwijk tôt f 65 b. of 30 d. h.
en G. vsn I. te Nieuwolda tôt 14 b.
of 10 d. h.
Wegens zonder verlof alcoholhoudenden,
anderen dan aterken drank verkoopen
D. L, te Kalkwijk tôt 15 b. of 10 d. h,
Wegens aan de politie een valschen
naam opgeven H. A. te Loppersum tôt
f 15 b. of 12 d. b.
Wegens in de gemeente Wildervank
met een motorrijtuig sneller rijden dan
25 KM. par uur: L. 8. te Veendsm en
A. J. M, J. le Schiedam ieder tôt f 15 b.
of 10 d. hH. B. te Meeden en J. G. K.
te Gaaselte ieder tôt 10 b. of 7 'd. h.
en F. J. v. d. A. te Munteudam, K. P.
te Veendam en G. R. H. H., G. S. en
A. V. allen te Stadakanaal ieder tôt /7.50
b. of 5 d. h.
Wegens openbare dronkenachap H. B.
te Sappemeer tôt 2 X 10 d. h., L. B. te
Sappemeer tôt 7 d. h., M. O. te Wilder
vank tôt 8 b. of 6 d. h. en E. W. te
Noordbroek, P. D. te Muntandam, P. S.
te Wildervank en G. te Ooatwold
ieder tôt 4 b of 3 d. h.
Wegens een bond ongemuilkorfd laten
loopen M. J. te Sappemeer, B. G. de L
on R. ter B. te Veendam, A. S. t» Ooat
wold. D. S. en E. J. te Termunten en
T. P. te Scharmer ieder tôt f 5 b. of
4 d. h. met verbeurdverklaring van den
hond of betaling der geachatte waarde,
t.w. 20 b. of 10 d. h. voor D. 8.,/15 b.
of 10 d. h. voor B, G. de L., /5 b. of
4 d. h. voor E. J., 2.50 b. of 2 d. h.
voor R. ter B. en M. J., f 1 b. of 1 d. h.
voor T. P. en /0.50 b. of 1 d. h. voor A. S.
Wegens geen nummerplaat op een
motorrijtuig hebben L. M. te Grouingen
tôt f 4 b. of 3 d. h.
Wegens visachen in gealoten tijd R.
v. W. te Foxhol en G. K. en G. IL te
Oude Pekela ieder tôt 4 b. of 3 d. h.
met verbeurdverklariug der in beslag
genomen netten.
Wegens overtreding der IJkwet A. J.
v. D. te Hoogesand en J. D. té Meeden
ieder tôt f 3 b. of 2 d. h., met verbeurd
verklariug der in beslag genomen maten
en gewichten.
Wegens nachtrumoer J. K. te Stads-
kanaal tôt 3 b. of 2 d. h.
Wegens rijden met gekoppelde voer-
tuigen E. B. te Scheemda tôt f 3 b. of
2 d. h. en J. P. te Finaterwolde tôt 2 X
f 1.50 b. of 2 X 1 d- h-
Wegens rijden met een rgwiel zonder
lioht 8. B. en G. v. d. D. te Zuidbroek,
J. B., A. K. en B. M, te Noordbroek,
R. K. eu B. de R. te Sappemeer, H. R.
en J. V. te Hoogezand, E. L. en T. S.
te Muntendam, J. H. F., M. M., G. V.,
D. J., J. V., G. M. en H. W. II. te Veen
dam, A. K. en R. V. ta Wildervank, B.
W. te Slochteren, B. O. ta Oude Pekela,
J. S. te Midwolda, G. K. te Beerta, M.
door K. d. I. Bruyere.
(Nadruk verboden.)
8)
Julius was nog niet terug, maar ze
maakte zich over hem niet bezorgd, ze
dacht nauwelijka aan hem. Eerst toen ze
hem hoorde komen, bepaaldeu zich haar
gedachteu weer bg haar broeder.
„'t Zijn toch niet alleen de mannen,
die egolâtiach zijn", sprak ze, „wij kunnen
't bg geiegenheid ook zijn", en enelde
hem beachaamd tegemoet.
Zeer goed geluimd kw&m hij thuis.
„Denk eens aan, Hana, ik ben weikelijk
in de opéra geweest. Ach, zoo'n genot
rnoet men van tijd tôt tijd eens smaken.
Men wordt zoo waar een ander menach."
„Ik heb je ook wat mee te deelen,"
sprak Johanna na een pauze, terwijl ze
haar broer het avondruaal gereed maakte.
„Iets, dat je aangenaam zult vinden."
„Toe dan maar, zua, ha&st je dan maar."
„Eet maar eerst, later zal ik 't je wel
vertelien."
„Zooals je wiif." Hij sprak weer over
de Tannhauser en over de opvoering.
Dat hg achter de coulissen gaweest was,
zei hg niet, ook niet, dat hij in gezelaehap
van Suze was thuis gekomen.
„Nu, je groot nieuws," sprak hij, toen
hij genoeg h ad en een sigaar ontstsk.
,,Ik kan het me trouwens wel denken.
Anton heeft je zgn liefde verklaard in
optima forma; de mgn scheen tenminste
geladen."
«En?
«En jij hebt hem natuurlijk bedankt.
Of heb je je laten overrompelen Uit-
vorschend zag hij haar san.
Hoe diep griefde hij Johanna, door de
lichtvaardige wjjze, waarop hij haar levena-
geluk behandeide. Nog meer amartte haar
de geringschatting, waarmee hg van Anton
sprak. Neen, deze beide mensehen zouden
nimmer samen kunnen leven. Ze had
goed gedaan, beiden daarvoor te bewaren,
ai waa het dan ook ten koste van haar
eigen geluk.
«Ik heb hem afgewezen," sprak ze zacht.
«Nu, daarmee feliciteer ik je, Hana.
Je kunt zoowaar wel ean andere partjj
doen. Gelukkig dan zijn we eindelijk
van den lastigen makker bevrijd." Hij
rekie zich behaagljjk in zijn leunatoel uit.
«Ik heb hem omjou afgewezen, Juliua".
sprak Johanna met iDgehouden tranen.
«Mgnentwegen O, jg guit. Alsofjij
ook uiet je trots bezat. Wg zijn wel
zeer democratisch, ja, ja, dat Î3 waar, maar
ik heb toch liever een afstammeling van
een graaf dan een ^leermakerszoon,"
«Daarin vergis je ja zeer. Ik ken geen
gravenzoou, maar dezen kleermakerszoon
atel ik boven den besten en jij hebt
ook reden, om het te doen."
«Ik Wel zeker, dat zal ik me laten
gebieden. Ik mag hem niet en ben blg,
dat het eindelgk tôt een verklaring ge
komen ia. Ik vermoedde het zoowat, zie
je en daarom ging ik uit."
Johanna kon zich niet langer goed
houden. Zij nam de tafel af, wenachte
haar broer goeden nacht en ging. Buiten
stond ze een wgl, de handen stijf op het
hart gedrukt. Wa3 het dan mogelgk,
dat Julius zoo harteloos en ongevoeiig
was Neen, neen, slechts bliud was hg
blind, wat een achrgver niet mag zijn.
Hij vermoedde niet, wat haar hart
wenachte, niet, wat offer ze hem gebracht
had. Ala hij er ook maar in 't minst
aan gedacht had, zou hij andera geweest
zgn, wellicht het offer niet aangenomen
hebben, of haar ten miaste vol medege-
voel aan zijn hart hebben gedrukt.
Maar hij zou het niet weten, hoe het
met haar atond. Voor haar bleef het
toch immers volkomen gelijk zoo of
zoo zij was door de heiligate plicht aan
hem geklonken. Nog lang zat ze, in
dergelgke gedachten verdiept, in haar
kamer en staarde in den zwijgenden,
helderen nacht naar buiten.
HOOFDSTUK IV.
Het ontwerp van de teekening was
eindelijk, na lang dralen, door de barones
goedgekeurd en Johanna zat nn, buiten
de uren waarop ze aan het instituut les
moest geven, den ganachen dag, ja soins
zelfs een gedeelte van den nacht, aan
haar borduurraam. Om Julius kon ze
zich slechts in zooverre bekommeren, dat
ze haar huishoudelijke plichten waarn&m.
Hij had er zich aan gewend alleen uit te
gaan soms h&alde hem ook een bekende
voor een wandeling af, of begeleiddo Suze
Champagner hem.
Dit laatste zag Johanna niet gaarne.
Er heerschte tuaschen die beiden een ka-
meraadschappelgke toon, die Johanna niet
recht bevallen wilde. Maar terwille van
die goede waschvrouw duldde ze de komst
van het meiaje ten harent.
Van Anton had ze ean langen af-
scheidsbrief ontvangen, dien ze iederen
avond, voor ze zich ter ruste legde, lezen
ging. 't Was haar ernstigst oogenblik
van den heelen dag, waaraan ze aligd
met een soort van wijding dacht. Anton
had haar aan haar beiofte herinnerd, de
zijne te zullen worden, zoodra haar plicht
als zuster dat niet meer belette. Geloofde
ze niet, dat dit ooit het geval zou worden,
toch was het heei.lijk, te weten, dat er
iemand was, die daarop hoopte, die voor
dezen hoop leefde. Daar stond het im
mers door die lieve hand geachreven en
reeds alleen de woorden deden haar goed.
Ze werd niet moede dien brief weer en
steeds weer te lezen, en zoo met den ver
verwgderden vriend zich bezig houdend,
vlogen de werkuren om als in een droom.
Anton was naar Eiigeland gogaan.
Het borduurwerk naderde zgn voltooi-
Ing. Na drie weken van onvermoeide
vlijt was het eindeijjk zoover, dat ze het
kon afleveren. Op zekeren dag pakte
Johanna, nadat ze uit school gekomen
was, dan ook het werk zorgvuldig in en
begaf zich er andermaal mee naar het
aristocratische huis. Ditmaal werd ze
door de oude kamenier ontvangen en
dadeljjk in de kamer van de barones ge
bracht. Dez8 was leeg, maar in het aan-
grenzende salon hoorde men luid en
levendig spreken. De kamenier opande
eerbiedig de deur en meldde de komst
van Johanna.
«Laat het meisjo haar werk uitpakken,
Maria," hoorde ze de barones zeggen. «De
dames zullen wel zoo goed willen zijn,
het borduurwerk in oogenschouw te
nemen."
Johanna spreidde het doek op een roade
tafel uit, die in het midden van het ver-
trek, onder de gaskroon stond, terwijl de
kamenier in aile onderdanigheid de komst
der dames verwachtte.
Niet lang duurde het of de barones
trad met drie andere dames, met wie ze
luidde een gesprek onderhieid, het ver-
trek binnen. Zonder wan Johann» notitie
te nemen, plaatsten ze zich, deela met
J. M. te Groningen, H. A. te Loppersum
en A. H. bd E. R. te Stedum ieder tôt
3 b. of 2 d. h., A. W. te Muntendam
H. D. te Veendam ieder tôt f 3 b. of
1 week tuchtschool en H. T. te Oostwold
tôt 1 b. of 1 week tuchtschool.
Wegens overtreding der Leerplichtwet
J. D. te Veendam tôt 2 b. of 2 d. h.
Vrggesproken: J. C. 8. te Hoogezand,
terechtgestaan wegens overtreding der
Ongevallenwjt.
Nadruk verboden.
(Art. 15 der Auteurswet).
De bekende uitspanning «Oud Val-
keveen" is voor pl.m. 80.000 overgegaan
in handen van den eigenaar «Hof van
Hollsmd" te Naarden. Aan het strand-
gezicht waren dit jaar voor het eerst
«kleedtentjes" voor «mannen en «vrou
wen" opgoslagen, die door een badmeester
worden verhuurd en waar ook bad-
p&kjes, handdoeken enz. te huur waren.
Ook stond er eenigen tijd een theehuisje,
waarvan de bediening dcor den kooper
van h'èt stuk grond volgend jaar wordt
voortgezet. Tevens zal de exploitant der
tentjes dan 25 houten badkamertjes aan
het strand doen verrrjzen, waarvan het
plan reeda door een architect is ontwor-
pen. Het Gooi krijgl daardoor een aan-
trakkelijkheid te meer.
Te Haaksbergen is Dinsdag de
woning van den winkelier Reinderink
door den bîikaem getroffen en afgebrand.
Te Wageningen is Dinadagnacht door
het inslaan van den blikaem afgebrand
de boerderij bewoond door J. Breekvelt.
Van den inboedel werd zoo goed als niets
gered, eenig vee en een bedrag aan geld
verbrandden mede. Ailes is heel laag
verzekerd. Een berg met hooi van den
heer J. Sienieus ging mede in vlammen op.
Een Rotterdamsch geneeaheer ont-
ving deze dagen een in het Duitsch ge-
stelden brief, afkomsiig uit Madrid, waarin
de schrijver zegt daar in de gev&ngenis
te zitten ter zake v&n bankroet. Hier-
door kan hg zijn kapitsal van 450.0'
francs, in Zwitserland beloiîd, niet losœ„
ken. Als de doktor nu 4500 procès-
kosten naar Madrid overmaakt, krijgt hij
de helft van de Zwitsersche franken,
zoodra de bankroctier uit de gevangenis
is ontslagen. De brief is slechts onder-
teekend H. von H., er wordt echter als
tusschenpersoon in genoemd Jacinto Val-
des Espartiaas Seguado Centro,
Madrid.
Men vermoedt dat de afzender in het^
bezit ia van een geneeskundig jaarboekje.
Allicht zullen dan meerdere doctoren een
soortgelijke uitnoodiging om hun geld
kwijt te rsken, ontvangen.
Maandagnamiddag is te Kerkdriel
(Bommeîerwaard) de 19-jarige v. D. bg
het zweinoien in de Maas verdronken.
lorgnetten gewapend, rondom de tafsl,
om het werk te bezichtigen.
Johanna wist van haar Fransch, dat
ze op school geleerd had; nog wel zoo-
veel om het onderhoud, dat gevoerd werd,
in koofdzaak te kunnen volgen, wgl men
vulgens gewoonte, langzaam sprak. Alleen
één dame, met sterke mannelijke trekken
m een klein snorretje op de boveolip
moest een Fransche zijn, want Johanna
kon vai haar woordenstr. im slechts Jiu
en den een enkele uitdrukking verstaan,
als magnifique, artistique, excessivement
bien fait, enz.
Zb kon er niet aan twjjfelen, dat die
uitdrukkingen haar werk betroffen en
ook uit de gélaatsuitdrukking der anderen
sprak groote tevredenhèid. Slechts de
barones scheen er niet b^jzonder mee in-
genomen. In enkele dingen had, volgens
haar meening, nog meer uitdrukking
moeten liggen. Eindelgk nam de Fransche
dama afsckeid en ook de anderen volgden
haar voorbeeld. Johanna bleef met de
barones alleen.
«Nu, juffrouw Starbeck," sprak deze.
«U heeft er wel veel tijd san beatsed,
maar 't is ook, over 't geheel genomeu,
goed uitgevallen. Enkele dingen echter
had ik wel anders gewenscht. Mademoi
selle de Loii6y gaf me hierin gelijk en
zg heeft smaak als niet één."
Johanna kon niet nalaten te zeggen,
dat ze er wel zoo veel van verBtaan had,
dat die dame toch het werk had geroemd.
De barones antwoordde niets.
«Nu en uw rekoning?" vroeg ze half
ter zgde gewend, aan Johanna.
Deze presanteerde ze.
Oogen en mond half gealoten, bestu-
deerde de barones die met groote op-
merkzaamheid.
(Wordt vervolgd.)
