IN BOEIEN 51e Jaargang WOENSDÀU 14 SEPTEMBEK 1921 No. 72 Brukker-Uitgever T. K. EH1MEE Gemengd Nieuws. FEUILLETON. wordî flelszen te HQGSEZANDKlef-WimSeweer, Kropswolde, Weeterbrsek, Foxba!, SAPPEMEER, SLQCHTERE&f, Slddaburen, Hallum, Sehlldwoide, Keilmm Foxham, Scharaer Harkstede, Laoelend, OvsrseblîdTEK BGFR, NSOROO'IK, NOORDSROES. ZU1QBROEK, MUNTENOAM, ZUIDLAREK, MÛORBLAREM, HAREM «nz OOST-GOORECHT Qrgaai vooi HBOGEZANO, SAPPEMEER en SLOGHTEREN. Dit 5LAD versehijnt iedaren WOENSDAG an ZATERDAG. ABONNEMENTSPxil J8 per drie maanden 60 cent bçj voor- uitbetaling. Franco per poat 75 cent. v.h, BORGESIUS ZOON. SiPPElEEB. Tel. 418. ÀDV KB'ÏSNTIËN van i5 regels 50 cent, ieder regel meer 10 cent. Inzending van advertenties Dinsdagsmiddags en Vrgdags middags voor 12 uur. voor de stBd Grosingen alleon gereehtigd het algemeen Adyertentiebareau van H. WE8TENBORG, Munnekeholm 8, Voor het plaatsen van Advertentiën betreffende Handel en Nyverheid Groningen, Tel. 772. Voor Advertentiën en Réclamés bniten de provincie Groningen is alleon gereehtigd het Âdvertentiebureau „HOLLANDIA" 's Gravenhage, Tfitf. H 7614. Kachelontplofflngen. Het Staaistoezicht op de mijnen heeft verleden jaar een uitgebreid onder zoek ingesteld naar de oorz&ken van de veelvuldig plaats gehad hebbende kschel- ontploffingen, veroorzaakt door de aan- wezigheid van ontplofbare sttfien in de huisbrandkolen. Opdat dit onderzoek met vrucht zou kunnen geschieden, was het noodig, dat aile voorkomende ontploffingen van dien aard door de verachillende destijds nog beataande brandstoffencom- missies onmiddellijk aan den dienst van yoormeld ataatstoezicht werden mede- gedeeld. Ds directie der voormalige Riiks- kolendistributie verleende daartoe haar medewerking. Aangaande de reaultaten van het onder zoek, bevat het jaarverslag over 1920 van den hoofdingenieur der mijnen uit- voerige bijzonderheden. Zoo moest aller- eerat worden uitgemaakt, of de huisbrand kolen, wsarin de ontplofbare atoffen, die de ontploffingen veroorzaakt zouden hebben, waren asngetroflen, afkomstig waren van Nederlandache kolenmijnen en, zoo ja, van welke. Inderdaad bleek, dat de kolen steeda van Nederlandache mijnen waren betrokken dan van de eene, en dan weer van een andere mijn. Uit genomen proeven bleek verder ten duidelijkste, dat alleen gevaarlijk jsijc ontplofbare atoffen, voorzien van een slaghoedje, dua zoogenaamde slagpatronen, al of niet voorzien van lont. Bij de mijn- besturen werd in dit verband aangedron- gan op het nemen van maatregelen, ten- einde zooveel mogeiijk te voorkomen, dat dynamiet onopzettelijk in de huiabrand- kolen terecht zou komen. Het bleek echter, dat ook opzettelijk dynamiet in de huisbrandkolen werd gebracht en dat vermoedelgk verachillende ontploffingen hieraan te wijten zijn geweest. lu de maand Augustus 1920 werden namelijk, naar het verslag mededeelt, in twee wagons nootjeskolen, afkomstig van een der Limburgsche mijnen, twaalf ge- heele, volkomen onbeschadigde gelatine- dynamiet-patronen gevonden. Daar deze 2 c.M. dikke en 12 c.M. lange patronen niet zonder beschadigd te worden de kolenzeven zouden hebben kunnen pas- seeren, volgde hieruit, dat ze vermoedelgk opzettelijk, Dk het wasschen en zeven, in de kolen werden ingebracht. Om de daders van dergelijke handelingen te vatten, werden in overleg met de mijn- besturen bijzondere maatregelen getroffen bjj het veratrekken van de in onder- grondsche werken der mijnen benoodigde patronen. Door het Staatstoezicht werd hovendien voorgesteld, le. om het schieten uit- sluitend aan schietmeeaters op te dragen en 2e. om verdachte arbeidera en achiet- meeaters op ongeregelde tijden te laten fouilleeren. Tôt dit laatste werd echter door enkele mijnbestuurders om prinei- pieele redenen voorloopig nog niet over- gegaan. Ook het aanstellen van bepaalde schiet meeaters werd door de beatuurders van een tweetal mijnen niet noodig geacht. Dat zulks echter zeer zeker noodig waa, bleek daaruit, zegt het verslag dat eenigen tijd later in een galerij van een der mynen een ongesloten en onbsheerde schietkist werd aangetrcffen, wasrin zich dynamietpatronen bevonden, waarvan dus iedere kwaadwillige zich kon meeater maken. Behalve mededeeliDgen van kachelont- ploffiogen werden door het Staatstoezicht ook eenige verdachte voorwerpen ont- vangen, die in verachillende deelen van ons land in de kolen gevonden waren. Bij onderzoek bleken deze voorwerpen gewoonlijk afgeschoten veiligheidsont- stekers te zijn, waar nog een klein stukje afgeschoten lont inzat. Na begin Sep- tember 1920 zijn dat jaar geen verdachte voorwerpen meer gevonden, althaas niet meer ontvangeD. Wel werden nog op 14 November 1920, in een woonwagen nabij Hoensbroek tien ongeschonden dynamiet patronen aangetroffen en aan de maréchaussées aldaar ter hand geateld. Vermoedelijk waren deze patronen door een mijnwerker in den wagen veratopt. Eenmaal werd ook een raan er op betrapt, dat hij met dynamiet op visch schoot. Bij verhoor bleek hij op een der mijnen werksaam te zijn en liet bij doorsche- meren, dat hij de dynamiet van een voorman-schietmeeater der mijn gekocht had. Op grond van het arbeidsreglement der betreffende mijn, leidde de tegen deze voorman-schietmeester ingeatelde strafvarvolging tôt vrijspraak. Naar aanleiding van dat geval, werd aan den officier van justifie te Maastricht medewerking verzocht, om ter zake strengere maatregelen ingevoerd tekrijgen, terwijl bij de mijn-directies op herziening van de redactie van 't arbeidsreglement op het betrokken punt werd aangedrongen. Deze aangelegenheden werden intusschen nog tôt oplosaing gebracht. Echter mag volgens het verslag worden vastgesteld, dat ailes gevolg van de ge nomen maatregelen, kachel-onf pleffingen nagenoeg niet meer voorkomen. De Hooge R*ad behandelde heden de aanvrage om revisie van het arrest van het gerechtshof te Arnhem, waarbij iemand, wegens brandstichtingteZutphen, wsardoor de Wijnhuistoren, aldaar, werd aangetast, is veroordeeld tôt acht jaar ge- vangenisstraf. Advocaat-generaal mr. Ledeboer requi- reerde sfwijzing van deze asnvraag. Mr. Th. Muiler Massis, advocaat te Am sterdam, lichtte de aanvrage toe, welke fcierop berustte, dat, in verband met de omstandigheid dat verachillende overbltjf- selen zouden zijn gevonden van voorwer pen, waardoor de brand zou kunnen zijn ontstaan, nieuw licht in de z&ak zou kunnen worden verkregen, en met name wsllicht zou kunuen worden aange- toond, dat het verhaal, indertijd door beklaagde gedaan omirent de vermoodelijke oorzaak van den brand, niet leugenachtig is geweest. Een 19-jarige mijnwerker uit Heerlen, ir Vrijdag in de staatsmijn „Emma" nabij Hoensbroek, doodgevallen. Dezer dagen werd door een reiziger, die met den laatsten trein te Vlissingen aankwam, aan de daar aanwezige politie- agenton medegedeeld, dat de macbinist van den trein dronken was, veel te hard had gereden en dat daardoor de mr chine gloeiend rood stond. De politie kon geen bevestiging van d6ze beschuldiging vinden. van eenig gebruik van aterken drank was bij den macbinist niets te bespeuren. De macbinist diende tegen den reiziger een klacht in wegens las ter. Door den hevigen storm, is aan de tenten en de staDds op het terrein der landbouwtentoonstelling te Vlissingen zeer groote schade aangericht. Ten ontstaan van eene commissie van den Nederlandschen Bond tôt redding van drenkelingen werd Zaterdag voor het eerst te Middelburg het examen in het redden van drsnkeiingen afgenomen, waar bij 9 personen een diploma verwierven sllen met goed of zeer goed. Hierdoor komt Middelburg ook in het besit van een geofganiseerde reddingsbrigade. Door donderbui en atormweer ovar- vallen is op een half uur afstand ten Ooaten van de Lsmsterhaven op de Zuiderzee gezonken de stoomboot „Stad Zutphen", op reis van Zutphen naar Sneek met stukgoederen. De opvarenden zijn door Lsmster visschers gered. De stoomboot is niet, de Uding wel verzekerd. De motorrijdar, die, te Wognum, (bij een overweg), in botsing kwam met de tram, en dadelijk gedood werd, was de 46-jarige heer L. G. de Graaf, opzich- ter van den polder „Wsard en Gro6t", te Winkel (N.-H.). Te Dreven is op het landgoed Ber- kenheuvel een hevige boschbrand uitge- broken. Met groote moeite heeft m en den brand kunnen blusschen eenige H.A. boach zijn verbrand. Zaterdagmiddag omstreeks 2 uur is een zware brand uitgebroken in de ateen- fabriek van de gebroedera J. en G. de Koning aan den Morschweg te Lsiden. De brandweer was spoedig ter plaatse en taatte het vuur met kracht aan, doch de krachtige wind vormde een groot beletsel voor het blusschingswerk. Ongeveer 5 uur stortte onder donderend geraas een groot deel van het dak in. Sieehia een klein des! van de fabriek is behoudsn. Ongeveer een millioen steenen welke in cen oven lagen te bakken zijn door het water vrjjwel waardeloos geworden. Ook een groote massa turf ia verbrand. De schade wordt op 75 k 100.000 geraamd, doch wordt door verzekering gedekt. De oorzaak ia onbekend doch is ver moedelijk te zoeken in het ontsnappen van een vonk. Don geheelen avond moesten de massa's turf, waarvan de vlammen somtijds hoog oplaaiden, worden nat gehouden. Waarschijulijk door vonken uit een dorschmachine, is Zaterdagmiddag de land- bouwerswoning van G. v. Leijenhorst te Terschuur, gemeente Barneveld, totaal afgebrand. Een en ander was siechts laag verzekerd. De heer Hs. Scfcuiling, îandbouwer te Eext, een schot willende lossen op een koppel patrijzen, raakte ter gelegen heid daarvan een koe, 2 psarden en zijn knecht. De knecht bekwam verwoedin- gen in zitvlak, middenlichaam en hoofd. Alhoewel de toestand van den knecht niet gevaarlijk was, moest toch genees- kundige hulp onmiddellijk worden inge- roepen. In de te Groningen gehouden. ver- gadering van het beatuur van den Prov. Gron. Bond van Ziekenkasseu en Zieken- fondsen bleek, dat thans een 77-tai ver- eenigingeu met ruim 11000 leden bij den Bond zijn aangesloten, terwiji nog aan- sluiting door eenige vereenigingen, die daartoe reeds een besluit namen, is te wachten. Méér dan de helft der in deze provincie bestsande vereenigingen zijn nu toege- treden. De vergadering was è'gemeen van oor- deel, dat de ontslagneming wegens ziekte van den heer K. Ellings (Grijpskerk) sis voarzitter, ter zijde moest worden gelegd, in de hoop, dat de heer Elliuga straks herateîd met nieuwen moed zijn functie, die voorloopig bereidwillig door den heer J. W. Jigers (Kloosterburen) waargenomen wordt, opuieuw zal aanvaarden. De stand der actie werd breedvoerig besproken en daarna besloten deel te nemen san het congres voor sociale ver zekering, dat 12 en 13 October a.s. te CJtrecht zal worden gehouden. Ala lid van den Bondsraad ga&t de heer J. de Jong (Groningen). secret.-penningm. van den Prov. Gron. Bond van Ziekeu- kassen en -Fondsen er heen, terwijl ala afgevaardigde van dien Prov. Bond de heer J. H. Smit Dzn. (Winschoten), 2e secr., werd benoemd. In de volgende vergadering zullen nadere besprekingen over de komende Lsnd- en Tuinbouwongevallenwet worden gehouden Met den wensch voor een spoedig her- stel van den voorzitter, werd de verga- dering hierna gesloten. De N. O. meldt Prof. Kokadorus van het Amsterdam- sche Asnstelveld, zijnda de heer Linné- wi«J, heeft de Groninger kermis bezocht, verdraaide koek door middel van een Rad van Avontuur en droeg de helft der netto-winst kl aan de afd. Groningen van hef Centr. Genootschap voor kindervacan- tiekoloniën. De afdracht bleek een mooie som te ztjn. Dit aardige idee, hebben de heeren Zwaan en Velleman, een paar gehaaide marktkooplieden te Groningen, ingeënt op onze vorige w*ek gehouden vier-daag- sche kermis. De heeren wisten niet minder dan 480 netto-winst bij elkaar te draaien. Van dat bedrag is den pen- ningmeester van de vereeniging „Het Groene Kruis" alhier, dezer dagen de helft zijnde f 240 afgedragen, welk bedrag met vreugde yerd genoteerd. Belga meldt uit Ostende, dat in den loop van de vlieg-meetiug daar een viieg- tuig bestuurd door luit. Deplas in zee viel. De aviateur verdronk. Te Louden zijn de dieven van auto's en motoren bijzonder druk in de weer. De autoriteiten zijn van meeniug, dat er een santal benden in de Engelsche hoofd- stad aan 't werk zijn, waarvan de leden de gawoonten der eigenaars nauwkeurig bestudeeren. Den eersten keer, dat zij hun voertuig onbeheerd laten staan, waarop de dieven somi weken lang heb ben gewacht, slaan de*e hua slag. De auto's worden dikwijls gestolen uit de garages, en onder de dieven bevinden zich ta! van heeren, die er uitstekend slag van hebben, met een dure auto weg te rjjden, wanneer de eigena&r zich ma&r even heeft sfgewend. Een van de geliefkoosda trucs is ook, te refleeteeren op een advertentie, waarbij een motorfiets te koop wordt aangeboden en dan een zeker bedrag, b.v. 10 pd. st., als waarborgsom te siorten voor het maken van een prcefrifje. Dat de „proef- rit" dan tôt in het oneindige wordt vourt- gezet, behoeft geen betoog. Soms vraagt de Bkooper" ook, op den duozit een riije met den eigensar te mogen maken. Ailes gaat goed, totdat de keoper zijn pet nverliest" en den eigenaar beleefd v'erzoekt, het hoofddek- sel aven te gaan halen. Wanneer hieraan argeloos gevolg wordt gegeven, is van het motorrijwiel bij den terugkeer van den eigenaar noch siechts een stc kja in de verte zichtbaar. Op de Duitsche kust ia een motor- schip, dat van de Hoiiandsche kust kwam, in beslag genomen. Aan boerd van het schip, dat voor meer dan 100.000 mark met spiritus was geladen, waren 3 man. Naar wordt voorgegeven, wilde het schip naar Eabjerg v&ren er waren echter geen papieren voor de vracht, terwijl het schip sich ook niet op den weg naar Dene* marken bevond. Men spreokt gewoonlgk meer van dengene, dien men haat, dan van dengene, dien men llefheeft. J door K. d. 1. Bruyere. (Nadruk verboden.) 11) „Een beetje meer zolfzucht. Je hebt werkelijk te weinig. Dat is ook een fout. Wij, vrouwen, lijden vaak daaraan en doen er in 't gaheel geen goed mee, vooral niet jegens de mannen. We be- derven ze, V6rbeeld ik me. Je beat zelf bepaald niet zonder schuld, dat uw broe- der zoo weinig aan j9 denkt. Neem het me niet kwalgk, maar ik heb jarenîange ervaring. Als wij ons in ailes voor da mannen opofferen, gewennen zij er zoo aan, dat ze niet anders weteD, of 't hoort zoo. Zij stellen niet zoozeer de persoon op prijs, ala wol 't aangename leven, dat die hun verschaft." Johanna dacht er over na en moest hsar wat Juliua betrof, gelijk geven. Of Anton ook zoo zou zijn Neen, die had bij al zijn mannelijke karaktertrekken het hart van een vrouw meende ze. Haar gedachten dwaalden steeda, steeds weer naar h«m en ze greep elke gslegenheid asn, om zich door vrouw Bsrtels van Amerika en het leven dasr, te laten ver- tellen. Deze gesprekken wekten haar op en gaven haar nieuwen levenamoed. Ze be- gon naar werk om te zien, dat haar weldra van aile kanten toestroomde. Om het jonge paar, dat na enkele dagen van hun reiaje teruggekeerd was, bekom- merda ze zich zoo weinig mogelijk. Ze liet de gslukkigen aan zich zelf over, en vermeed bij haar korte bezoeken nader in huis rond te zien. Naar de wijze, waarmee ze met elkaar omgingen te oor- deelen was bun geluk zoo groot, dat er voor haar geen plaats was. Den raad van vrouw Bartels volgend, begon ze meer en meer aan zich zelf te denken. De hoop en het verlangen naar 'n ver eeniging met Anton traden steeds ster- ker op den voorgrond. Yan dag tôt dag keek ze uit naar een brief, die haar zijn verbljjf meldde. Dan kon za hem tôt zich roepen en het grenzenlooze ver langen etillen, eindeigk aan zijn sterke borst te ruaten, haar liefhebbend hart aan hem ta wijden. Tegen Nieuwjaar kwam het verlangde achrijven. Het waa uit Liverpool ge- schreven en verzonden kort voor het vertrek der boot, die hem naar Amerika zou overbreegen. Hij had de ijzerdistric- ten in EDgeland doorkruist, de groote bedrijven gezieo, ja, zelfa eenigen tijd in een der grootste fabrieken van Birming ham gewerkt. Hij was ala bedwelmd door den ruimen blik, dien hij in aile opzichten nu rondom zich kon werpen, van het nieuwe en grootsche, dat zich bij iedere schrede aan zijn oeg yer- toonde, en hem een heel ander idee van de wereld en het leven gaf. En wie, wie had hem tegen zijn wil de wereid inge- zonden en hem in staat gesteld dit aîlos op te doen? Zijn Johanna had het ge daan en hij dankte er haar duizcndmaal voor. Thans wilde hij sijn dorst naar vermeerdering van kennis nog verder stillen, Amerika in alla richtingen door- kruisen, bjj afwisseling werkend om don kost te verdienen. Twee jaren dscht hg er voor te nemen. Allés, ailes wilde hij zien, vooreerst het wonderwerk van do Pacificbaan. Van zijn verbiijfplaats aan den Stillen Oceaan zou hij haar zijn aan- komst melden. Ontmoedigd liet Johanna het blad vallen. Twee jaar Het scheen haar een eeuwigheid. Maar mecht ze hem nu terugroepen, van hem eischen, dat h\j zich nu, met dien drang naar kennis, met haar tussohen vier enge muren opsloot Hoe lâng zou zulk een geluk duren Neen, ze moeat afwachten, tôt bij zelf het verlangen ernaar niet langer weerstand kon bieden. Tosn ze dezen avond slapen ging, legde ze den brief wel onder baar hoofdkussen zooals ze 't met den eersten gedaan had, maar den moed, om hem weer te lezen, had ze niet. Zo moest om zichzelf lachen, toen ze bij haar nachttoilet in den spiegel zag, dat ze geweend had, dat Anton haar nog met de korte krullen zou zien, die, door het uitvallen van het haar tijdens haar ziekte, zich nu weer vertoonden. In deze stemming ondervond ze het als een weldaad, dat Juiius haar op zeke- ren dag vroeg, hem wat geld te willen leenen. Zijn werk vorderde niet zoo vîug, als hij gewenscht had en Suzo had veel geld noodig. Het was alreeds tôt een scène gekomen, maar zij verstond het bg haar jeugd niet beter, ze moest nog leeren, zuinîg huis te houden. Men moest geduld met haar hebben, en dat te meer, wijl ze zich in bijzondere omstaudigheden bevond. Johanna haalde blij haarspaarpenningen te voorschijn. Zoo had er toch weer iemand bshoefte aan haar en dat nog wel de geliefde broer, en haar werk, haar leven kreeg weer een doel. Voor haar uitset, als zo dien nog eens noodig was, kon ze nog tijdig genoeg sparen. Yan nu af deelde Johanna steeds een gedeelte vau haar inkomsten Juiius mee. Zoo vsrgingen winfcer en zomer Einda Augustus eindelijk zag de verwachte we- reîdburger het levenslicht. 'f Was 'n meisje, en de armen, welke haar 'c eerst droegen, waren die van Johanna. Tôt de jonge moeder gehesl genezen was, was zij haar "Verzorgster. „Hoe je 't wurm nu zoo liefhebben kunt," zei eens Suze tôt haar schoonzus ter, „zoo'n onnoozsl, rood schepseltj BOch kotn, ik denk maar, hoe het later worden zal en bovendien geeft ons zoo'n kind zooveel te denken." ,Ach, jij met jou eeuwig denken," sprak Suze, die behasglijk op de sofa lag. Juiius had thans zijn groote werkkamer als woon- en slaapbamer moeten zien inrichten en zich zelf in het kîeine ka- mertje moeten behelpen. Zij gaf het kind, dat zij op schoot had gehouden, aan vrouw Champagner en ging. Deze had zich bij haar nicht siechts ala hulp in- den zwaren tijd aangeboden, anders zich steeds zeer verre gehouden. Ze was uit het huis vertrokken, om Ju iius niet dag6li)ks ergernis te geven. Thans moest bij haar tegenwoordigheid laten welgevsllen, maar 't deed hem telkens onaangenaam aan, als hij haar in de kamer trof. Nooit sprak hij met haar. Had Suze het reeds vroeger een plaag gevonden, zich, bij de beperkte middelen, met de regeling der huisthoudelijke zaken af te geven, thans, bij het verdubbelde werk en onrust dag en nacht, die het kind verooraaakte, begon ze 't als een ondraaglijken last te bsschouwen. Ze moest tenminste van tijd tôt tjjd wat verstrooiing hebben. Als een dier in een hol leven, zooals zij zich uitdrukte, dat kon ze niet. Daar ze geen geld had, om zich enkele vermaken te veroorloven, wilde ze, door hasr kennissen daartoe in staat gesteld, tenminste de opéra bezoeken. Juiius kon haar dat niet weigeren en zag zelf in, dat het ytfor het jonge yrouwtje een mceilijk leven was. Hij begeieidde haar een enkele keer, doch langr.amerhand kwam zij er vaker en dan alleen, doch steeds achter de coulissen. Omdat Juiius dit niet gaarne zag, verzweeg ze het hem maar. En 's vends, tegen 't eind van April, Johanna was reeds te bed gegaan, werd er op baar deur getikt. BIk ben het, Hans, oeh doe even open," hoorde ze Juiius zeggen. Ilaastig deed. ze wat kleeren aan en opende. Een licht in de hand stond Juiius met veratoord gelaat voor haar. nDenk eens, Suze, is nog niet uit de opéra terug," sprak hij. ,,'t Is twaalf uur. Het kind ia zeer onrustig, ik weet niet, wat er mee aan te vangen. Vrouw Champsgner ia om tien uur weggegaan och wii jij eens even komen kijken Dadelijk, ik zal me even kleeden," was het antwoord. Bsvend stak ze de lump aan, kleedde sich en snelds Juiius na. Haar eerste was, het kleine kind te helpen door het een flesch gereed te maken en het in 't bed te leggen. Juiius liep van 't eene venater naar 't andere, en keek steeda uit. Onbegrijpelijk, onbegrijpelijk, waar ze blijft," mompelde hij onophoudeiijk. "Ze zal met haar bekenden van de opéra in een restaurant zitten en niet weten, dat het reeds zoo laat is. Houd je maar bedaard, ze kan immars ieder oogenkiik komen." (Wordt vervolgd)

Kranten- en periodiekenviewer van het Historisch Archief Midden-Groningen


(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1921 | | pagina 1