ZIJ,
S#
HET PORTRET.
gratis
51e «laargang
ZATERBÂtf 1 OCTOBER 1921
No, 77
Brukker-Uitgevar T. K. KBEMEË
Van week tôt week.
FKUILLKTOM.
wordi geiszen ts HOOGEZAND Kisl-Wlndewear, Kropswolde, fôsstfirtjroak, Foxhol, SAPPEMEER, SLOCHTERSM, Sii^bafass, HaiSass, Seîiiidwolda, Faxhaaa, Sc&iarcîsr
Harkstede, Uaslend, QvsmHId, TE» B0ER, NOORDDIJK, NQORDBROEKZUIDBROEK, MUNTENDAM, ZUIDLAREN, NGORDLAREN, HARE» *m
•♦♦♦♦♦♦♦♦«♦♦❖♦♦♦♦♦f
Kantongerecht te Zuidbroek.
OOST-GOORECHT
Dit BLAi) verachljnt iederen WOENSDAG Z-ÀTERDAG-
ABONNEMENTSPKIJS per drie maanden 60 cent bij voer-
uitbetaling. Franco per post 75 cent.
v.h. BÔRGESIUS ZOON.
SAPPEMEEB. Tel. 418.
ADVERTENTIËïï vau 1- S regels 50 cent, ieder regel
meer 10 cent.
Inzending vau advertanties Dinsdagsmiddaga en Vrijdags
middags voor 12 uur.
Voor het plaatsen van Advertentïën batreffende llandel en Njjverheid te voor de stad Groningen alleen gerechtigd het algemeen Advertentfebureau van H WE8TENBORG, Mimnekeholm
Voor Advertentiën en Reclames buiten de provincie Groningen is alleen gerechtigd hol Advertentiebureau «HOLLANDIA" 's Gravenhage, Tel. H 7614.
<tie zlch iu«t 1 KTov.
a.B. op dit blad abon-
neeren, ontvaugen
de nog voor dieu dntum veracby-
nende uumwers
WEEKKALENDER.
Zondag 2 October. Maandag 8.
Dinsdag 4. Woensdag 5. Donderdag
6. Vrgdag 7. Zaterdag 8.
Zonsopgang, Zaterdag 8 October te
6.14, onder te 5.22.
Eerste kwartier, Zaterdag 8 October.
Jaar-, paarden- m beestenmarkten.
Woenadag 5 Oct. Sloehteren j.
Wie gevoel genoeg bezit om zich eenigs-
zina in den ontzetteuden toeatand te
kunnen en te wilien verplaatsen, waarin
zich de bevolking der door hongersnood
en epidemies getroften gebieden inRualand
bevindt, moet wel het alleruiee8t voelen
met de kinderen, die arme, zwakke, hul-
pelooze atumperds. In tijden van nood
en verdrukking lijden de kinderen meeafal
het ergat, omdat zg nog zoo weinig weer-
atandavermogen hebben.
Het lgden der Russische kinderen ia
groot. Volgens berichten der Russiache
bladen bevinden zich thana te Tsjeljabinsk,
iu het gouvernement Orenburg, 50.000
kinderen, die naar versehillende plaatsen
in Siberië zouden worden gezonden. Ten-
gevolge der onvoldoende spoorwegver-
bindingen kon dit vervoer niet plaata
hebben. Da kinderen verkeeren in deer-
niswaardigen toeatand. Zij zijn voor het
grootate deel ziek, ondervoed en in lompen
gehuld. Te Tajeijabinsk ontbreekt het
aan het allernoodigste voor hun verzorging.
Door middel van de pera richten de
Russiache moedera een kreet om hulp
aan de geheele wereld, om zich het lot
harer kinderen aan te trekken.
«Wg moedera", zoo zeggen zij daarin,
«die voorbeatemd zijn in dezen winter
ten onder te gaan door honger en ziekte,
ameeken de menschheid der geheele
wereld onze kinderen tôt zich te nemen,
opdat zij niet onschuldig ons vreeaelijk
lot moeten deelen.
Onze achuld, hun een leven geaohonken
te hebben, dat erger ia dan de dood,
willen wij inlosaen door een vrijwillig
J De kinderen zjjn niet voor de
4 ouders, maar de ouders zjjn voor
de kinderen.
Uit het Duitsch vertaald naar een novelle
van Wilhelm Hauff.
3)
Er gaan velen voorbij, totdat eindelijk
aan een diegenen de beteekenis duidelijk
wordt, die dan om den diepen zin den
kunstenaar bewondert. Maar zou men
zoo ieta van zulke afbeeldingen kunnen
beweren, als dit portret
De jonge man bloosde. „En waarom
niet vroeg hg glimlachend. «De achoone
vormen van dit gelaat, het edele voor-
hoofd, deze dcnkende oogen, deze lief
tallige mond, heeft de kunstenaar ze niet
met diepen zin begiftigd, licht er niet
ieta zoo aantrekkelgka in deze trekken
dat
«Zeker, zeker", vie! de oude hem in
de rede, «het was eene achoone vrouw,
die voor den kunstenaar heeft gepoaeerd,
de familie heeft achoone vrouweD."
«Hoe? Welke familie? riep FiSlben
verbaasd. Hij twijfelde aan het gezond
verstand van den Spaanschen vreemde-
iing en toch braohten zij ne woorden hem
in sparuning. «Deze schilderg is geheel
fantasie mijnheer, ze is minatens eenigo
eeuwen oud."
sfacheid voor altijd. Gij aile», die kin
deren hebt gnhad en ze verioort, gij allen
die kinderen bezit en vreest hen te ver-
liezen in nasm van de nagedaehterns
uwer gestorven, om der wille van het
leven uwer eigen kinderen roepen wij u
toe blijft niet doof, erbarmt u over onze
kinderen! Verlost ons van het schrik-
beeld te moeten zien, hoe zij te gronde
gaan, zonder dat wij hen kunnen helpen
«Wereld Erbarm u over onze kin
deren Red hen uit het rijk der hel,
dat het onze is, voorzoover zg nog de
kracht bezitten op te groeien, te leven
en te worden ala aile kinderen, die met
blgdschap van hun vadera, moedera en
broers kunnen apreken. Erbarm u over
deze kinderen, die geen enkeie vraugde
kennen en erger er aan toe zijn, dan de
kinderen van den ongelukkigaten bede-
laar in andere, gelukkige landen. Wat
zal er van hen worden, wanneer hun
moedera vroeger nog oœkomen dan zij,
arme weezen
„Denkt niet aan ons Vooi ona is er
geen hulp. Wij hebben aile hoop laten
varen, maar wij zullen gelukkig zijn met
het eanige geluk van een moeder te
weten, dat het haar kind goed gaat. Wij
zullen ona verzadigen aan het stukje
brood, dat wg in gedachten in hun han-
den zullen zien aan de warmte, waarmee
wg hen omgeven weten, zullen wij ona
koeateren. Nieta zullen wg vreezen,
wanneer wij weten, dat onze kinderen in
veiiigheid zijn. Neemt onze kinderen van
ona weg zoo spoedig mogelijk
Zoo alieen kunnen moedera roepen.
Welk een smart, welk een groot, een
diepgevoeld en innig moederleed apreekt
zich uit in dezen roep om hulp. Ont-
zettend hoog moet dan ook de nood zijn
geklommen in de zwaar geteisterde ge
bieden van Rusland, als tienduizenden
moedera ameeken het dierbaarate wat zij
op aarde kennen, van haar af te nemen,
voor altijd deanoods, ja, het ala een
achuld belijden deze kinderen voortge-
bracht te hebben, waardoor zij aan zooveel
ellende prgagegeven zijn.
Zulk een hulpkreet kan zelfa het hardata
hard niet onbewogen laten. Ongetwijfeld
zullen er dan ook in aile landen veîe
vadera en moedera zgn, die bereid zijn
zich opofferingen te getrooaten.
Er zgn zoovele Ooatenrijksche, Hon-
gaarsche, Duitache, Belgiache en Franache
kinderen in ons land gevoed, waarom
zouden ook Hollandsche vadfrs en moe
dera zich niet willen ontfermen over die
Russiache stumperde
Ik weet, dat er zullen zijn, dia meenen,
dat de toeatand van ona land het niet
toelaat nog vreemde kinderen naar hier
te halen om gevoed te worden.
Zij denken aan zoovele arme Hollan-
sche kinderen, die eveneena betere voeding
en kleeding noodig hebben.
Eo, heet het dan, eigen ia toch nog
nader dan vreemd.
't la waar. Maar naast hulpverîeeQing
in eigen omgeving, kan er nog veel meer
gedaan worden. Moet er nog veel meer
gedaan worden, want de nood in Rusland
roept, schreeuwt om leniging.
Daarom harten en beurs open voor het
arme lijdende Ruasische kind
Over den toeatand van eigen land ge-
sproken Troonrede en millioenen-
nota wezen op een weinig roosklsurig
vooruitzicht.
Baide leggen, en terecht, den vollen
nadruk op don eisch tôt bezuiniging.
Da aterke groei der uitgaven in de
lautst verloopen jaren heeft den verras-
secden aanwaa der middelen nog ver
overtroffen, terwijl da laatate thana tôt
staan gekomen ia en teruggaDg reeds
plaata heeft.
Nu zal wellicht iemand denken, dat de
ODgunatige toeatand van 's Rijka financiôn
nog altijd eon gevolg ia van de oorloga-
jaren.
Die veralondan immers geld
Zeker, meer clan twee duizend
millioen.
Maar weet ge, wàt zoo frappand ia
Zeer duidelgk toont minister De Geer
aan, dat de oorlogajaren aan den berooiden
toeatand van 's Lands geldmiddelen géén
achuld hebben.
Dua m. a. w. al was er geen oorlog
en geen criais geweest en we hsdden
overigens precies gelaefd als we 't nu
hebben gedaan, dan zou het tekort en
dus de oatreddersng in de financiën
preeies even groot zijn.
Het tekort is ontataan, omdat we
roekeloos boven onze kracht hebben ge-
leefd. Thans is de afgrond in 't zicht.
En uitkomst kan nog alleen hierin ge-
vonden worden, dat we ons bekeeren van
onzen boozen weg en zuiaig zijn.
Dit zal ons niet meer gemakkelgk
afgasn, want wij zgn het zuinigzijn
ontwend.
„Alzoo gelooft gg het vertelseltje ook
fluisterde Don Pedro. „Onder ona ge-
zegd, ditmaal wordt de scherpe blik der
eigenaars toch bedrogen, ik ken de
dame."
„Om Godswil gij kent haar Waar
is zij thana? Hoe heet zij?" sprak Fiô-
ben heftig, bewogen, terwijl hg de hand
van den SpaDjaard vatte.
„Laat mg liever zeggen, ik heb haar
gekend", antwoordde deze met beveude
stem, en sloeg zijne vochtige oogen naar
de dame op. #Ja, ik heb haar gekend,
in Valencia, voor twintig jaren, een lange
tgd Het ia niemand anders dan Laura
Fortosi."
BTwintig jaren", zuchte Froben. „Twin-
tig jaren, neen zij is het niet
„Zg ia het niet?" voer Don Pedro
heftig uit, «niet, zegt gij Kunt gij dan
gelooven, dat eon schilder uit "t hoofd
deze trekken te zamen gevoegd zou heb
ben Ik wil niet onrechtvaardig zgn,
het waa een ftink man, die haar schil-
derde, want zijne kleuren zijn waar, ge-
trouw en frisch, ala het bloeiende leven.
Maar gelooft ge niet, dat zulk een kunste
naar uit zijne fantasie een geheel ander
beeld achept? Vindt ge Diet, dat deze
dame blgkbaar familietrekken heeft, trek
ken zooala men ze nooit bg beelden der
fantasie, maar alleen op nauwkeurige
portretten vindt? Het ia een portret,
zeg ik u, en geen ander, dan dat van
donna Laura, zooala ik haar voor twintig
jaren gezien heb in het liefelçjke Valencia."
„Mijn waarde heer", antwoordde FiSben,
«er kan overeenkomst zijn, bedriegelijke
overeenkomat, men meent dikwijls het
beeld van een vriend te zien, zelfs in
zonderlinge verouderde kleeding, en wan
neer men vraagt, dan is het eene der
vaderen uit den dertigjarigen oorlog of
aoms ook een geheel onbekende. Ik geef
toe, dat dit beeld zoogenaamde familie-
In de oorlogajaren, toen het gald ons
land binnonatroomde, ging de deugd der
soberhoid hoe langer hco meer verloren
ôn in het publiake èn in het private
leven het acheen of het geld geen waarde
meer had. De oud-Hollandacho zuinigheid
werd niet meer gekend. Steeds hooger
eiachen ging men atellen aan het leven
en, waar men zelf die eischen niet kon
bevredigen, aan do schatkist.
Ailes moest weelderig woi'den ingeiicht.
Zoolang er reuzenwinaten werden ge-
maakt, ging ailes goed.
Maar nu de algemeene depressie is
gekomen en er voorloopig geen licht in
de duisternis schijnt te zullen komen
Financiôn van naam vermoeden, dat een
«Krach" van Duitschland op komst ia en
de immer dalende markenkoers voorspelt
weinig andera nu de inkomaten dalon
en de lasten, welke ons voik, geîijk aile
volken, heeft op te brengen, een onrusl-
barendo hoogte hebben bereikt, is. het
gebiedende plicht, de tering naar de
nering te zetten.
Een particulier zou zich, in zoodgnigâ
positisi gersakt, gaaa bekrimpen. Voor
den siast is geen sndere uitwsg mogelijk.
Laingî dezen weg moet het evenwicht
in 'a lands financiën weer worden herstold.
Soberheid in het publiake 6n particulière
leven bij allen voorui'gang, gebiedende
eisch des oogenblika S.
trekken heeft, dat het miaschien op uw
beminnelgke donna Laura geîgkt, maar
deze schilderij is oud en zooveel weet
men tenminste uit registers en hand-
schriften, dat het reeds sedert honderd
vijftig jaar in de Magdalenakerk te K.
hiDg, niet op beatel, maar door toevallige
schenking in de kerk kwam, en naar
aile waarschijnlgkheid door den Duitschen
schilder Lucas Granach vervaardigd werd."
«Dan halo de duivel mijne oogen
riep Don Pedro geërgerd, «eene mislei
ding is het, zij wil mg in mijne oude
dagen nog eenmaal door deze schilderij
al de doorgestane smart in levendige
herinnering brengen." Tranen stonden
den ouden man in de oogen, toen hij met
haastige, dreunende schreden het gebouw
verliet.
Maar ook nu was hg er niet voor de
laatate maal geweest. Frëben en hij
troffen elkander zeer dikwijls voor de
schilderij aan en de oude man zag Fiëben,
die door zgn bescheiden maar bepaald
oordeel, door zijne beminnelijke openhar-
tigheid, door zijn geheele wezen eene
goede opvoediog, voortreffelijke kennis
en eene voor zijne jaren zeldzame takt
verried, steeds liever. Dan Pedro was
een vreemde in deze stad, hij gevoolde
zich eenzaam en verlangde er naar eena
met iemand te kunnen spreken. Van-
daar dat hij zich langzamerhand bij den
jongen Frëben aansloot. Bovendien trok
deze hem nog aan, doordien hij een
dierbaar gevoel met hem deelde, na-
melijk de liefde tôt die sehilderg.
Zoo gebeurde het, dat Don Pedro den
jongen man gaarne ep zijne wandelingen
vergezelde dat hg hem dikwijls uitnoo-
digde den avond bij hem door te brengen.
Op eanen avond, dat de eetzaal in «de
koning van Engeland" ongewoon vol waa
en de beiden rondom door vreemde gaaten
waren omringd, zoodat ze zich in hun
Ter tsrechtzitting van Woenadag j.l.
zijn de nsvolgende personen veroordeeld
Wegens openbare dronkenschap P. B.
te Muutendam, tôt 21 d. h., C. S. te
Muntendam, tôt 14 d. h., J. B. te Zuid
broek, tôt 7 d. h., M. S. te Muntendam,
H. 8. te Veendam en A. S. te Noord-
broek, ieder tôt f 15 b. of 12. d. h., 8. M.
te Muntendam, tôt 10 b. of 8 d. h.,
J. L. en K. J. te Stadskanaa! (W.) en
W. M. te Groningen, ieder tôt f 6 b. of
6 d. h., en J. S. en J. D. te Stadskanaal
(W.) bder tôt f 4 b. of 3 d. h
Wegens in de gemeente Wildervank
met eon motorrijtuig sneller rçjden dan
25 K.M. per uui Tj. B. te Hoogezand,
J. E. S. te WiuBchoten, P. W. T. te
Ter Apel en J. G. P. te Groningen, ieder
tôt 15 b. of 10 d. h., J. V. te Wilder
vank en A. M. te Gasselte, ieder tôt
f 12.50 b. of 10 d. h. en K. P. te Vaen
dam, P.. v. D. te Assen en W. K. te
Gieten, ieder tôt 7 50 b. of 6 d. h.
Wegens in de gemeente Veendam met
een motorrgtuig eneller rijden dan 20 K.M.
per uur H. S. te Veendam en J. G. P.
te Groningen, ieder tôt f 15 b. of 10
d. h., B. B. te Meeden en J. A. H. te
Delfzijl, ieder tôt f 10 b. of 7 d. h. en
E. J. te Veendam, J. E. R. te Wildervank
en A. T. V. te Groningen, ieder tôt
f 7.60 b. of 5 d. h.
Wegens vee op een anders grond laten
loopen J. S. te Weaterbroek, tôt 10
b. of 7 d. h H. V. te Veendam, tôt /5
b. of 4 d. h., A. H. te Muntendam, tôt
3 b. of 2 d. h., E. B. te W deadorp,
tôt 2 b. of 2 d. h. en A. V. te Ter-
munten, tôt f 1 b. of 1 d. h.
Wogens overtreding der îeerj iehtwet
J. v. d. V. te Veendam, tôt f 10 b. of
8 d. h.
Wegens op een rijwiel zittend een
paard bWuren J. H. D. te Wiùschoten,
tôt f 6 b. of 5 d. h. en E. V. te Veen
dam, H. 8. te Wildervank, F. B. te
Poogezand en J. S. te SlochtereD, ieder
tôt 5 b. of 4 d. h.
Wegens overtreding van de wet op de
hondsdolheid R. N H. H. eu L. I. te
Hoogezand, H. H. te Ssppemeer, R. L. B.
en J. II. te Zuidbroek, K. B. P., H. K.
en H. V. ta Wildervank, P. B. R; Mun
tendam, J. S. te Sloehteren, T. B. te
Groningen, M. B. te Wagenborgea en
W. K. te Nieuwe Pekela, ieder tôt 5
b. of 4 d.. h. met verbeurdverklaring van
de hondsn of betaling der geschatte
waarde, d. i. 5 b. of 4 d. h. voor R L.
B., L. I., K. B. P. en H. V., f 2.50 b.
of 2 d. h. voor M. B., 2 b. of 2 d. h.
voor P. B., 1 b. of 1 d. h. voor T. B.,
W. K. en J. S en 0 50 b. of 1 d. h.
voor R N J. H., H. K. en H. H.
Wegens ta Hoogezand vee over de
voetpaden kiden J. W. te Hoogezand,
H. S, te Muntendam, J. V. te Groningen,
H. V. te Veendam en J. B. te Odoorn,
ieder tôt 5 b. of 4 d. h.
Wegens het verkoopen van ongekeurde
visch T. B. te Muntendam, tôt /6 b.
of 5 d. h.
Wegens het gewicht niet op het rogge-
brood Vfermelden D. v. d. V. te Stads
kanaal, tôt 4 b. of 3 d. h.
Wegens vee langs de bermen van den
weg weiden A. D. te Weaterbroek, tôt
8 b. of 2 d. h.
Wegens in den trein rooken A. Th.
R te Veendam, tôt 5 b. of 2 d. h.
Wegens te Wildervank op een houdekar
zitton G. H., M. M. en E. L. te Mun
tendam, ieder tôt 3 b, of 2 d. h.
Wegens te Wildervank na 8 uur
's avonds een winkel geopend hebben:
F. H. N. te Stadskanaal, tôt/3 b. of 2 d. h.
Wegens te Wildervank op den weg
loopen met een zeis H W. te Wilder
vank, tôt 3 b. of 2 d. h.
Wegens rijden met gekoppelde voer-
tuigen O. S. te S»ppemeer, J. L. te
Nisuwolda, D. S. te Martenshoek, G. H.
te Kropswolde, ieder tôt f 3 b. of 2 d. h,,
J. G. te Midwoîda, tôt 3 b. of 1 week
tuchtschool en G. B. te Wolfabarge, tôt
f 1.50 b. of 1 week tuchtschool.
Wegens een hond niet aan een ketting
vastleggen J. S. te Kropswolde, tôt f 3
b. of 3 d. h.
vertrouwelijk spreken belemmerd ge-
voelden, sprak Don Pedro tôt zgnen jon
gen vriond
«Wanneer ge niet aan een jo. je dame
beloofd hebt vanavond voor haar venater
de luit te bespelen, of wanneer u geene
andere belofte bindt, zoo zou sk u willen
uitnoodigen, een flesch echte Himenes
met mij op te knappen op mijne kamer."
«Gij bewgst mij wel veel eer", ant
woordde FiOben. «Mij bindt geone ba-
lofto, want ik ken hier geene dame, ook
is het hier de gewoonte niet de luit op
straat te bespelen of zich met de geliefde
aan het venster te onderhouden. Met
genoegen zal ik dus uwe uitnoodiging
aannemen."
«Goed, dan moet gij hier eenige reînu-
ten geduld hebben, totdat ik met Diëgo
ailes in ordo gebracht heb ik zal u aan-
stonds laten roepen."
Da Sparjaard had deze uitnoodiging
met eene deftigheid gedaan, die FroSen
opvjel. Eerst nu dacht hg er aan, da_
hg nog nooit op Don Pedro's kamer
geweeat was en dat ze elkander altijd
in de eetzaal vau het hote! hadden aan.
getroffen. Uit ailes meende hij te moeten
besluiten, dat het eene bijzondere hoffs-
lijkheid was, die de Spanjasrd hem wilde
bewijzen. Na een kwartier verscheen
Diëgo met twee zilveren kroonkandelaren,
boog eerbiedig voor den jongen mr-n en
verzocht hem, hem wel te willen vojgen.
Frëben voldeed aan het verzoek, terwijl
de gaaten de hoofden te zamen staken
en h3m nieuwagierig nakeksn. Op de
eerste verdieping opende Diëgo een vleu-
geldeur en wenkte den gast binnea te
tredeu. Verrast bleef deze op den drem-
pal staan. Zijn oude vriend had de frsk
afgelegd, een wambuis met rooden boezem
aangetrokken en een langen degan met
gouden gevest aangegord, een donker-
roodeu mantel hing om zgne schoudera.
**■-
4
Dcftig trad hij hem tegemoet en atak
zijn dorre hand uit de sierîijke nir^ohet
om hem te begroeten «Weea harrt^ljjk
welkom, Don Frôben", sprak hij, «stoot
u niet aan dit weinig sierîijke vertrek,
op reis ia, zooals gg weet, niet ailes gelijk
men 't wel wenschen zou. In mijne
zalen te Lissabon is allos veel fraaior en
fçjûer en mijne divans sijn van echt
Moorsch werk, maar neem gerust naast
mij plaats op dit eenvoudige ding, dat
ze hier sofa noemen, want de wijn van
meester Schwader is echt en goed neem
plaata
Hg bracht den jongen man onder deze
woorden naar eene sofa, de tafel daarvoor
was met eonfituren en wijn bezet Diëgo
schonk in en bracht aigaren «n lucifers,
«Reeds laug", ving Don Pedro aan,
«reeds lang wilde ik gaarne eens recht
veçtrôuweSijk met u spreken, indien ge
tenminste "miju vertrouwen niet gering
achat. Ziet, als wij ons in het rniddag- 0
uur voor Laura's portret bevonden, dan
heb ik u, ala ge in de aanschouwing van
het beeld verzonken waart, opmerkzaam
beschouwd, en vergatf het, mij, dat mguo
oude oogen toen aan de uwe diefstal
pleegden. Ik bemerkte, dat gij in het
voorwerp, door die schilderg voorgesteld,
nog meer belangstelt, dan gij mij tôt nog
toe hebt willen bekennen."
Fi «ben bloosde; de oude zag hem zoo
scherp aan, of hij in het binnenste van
zgne ziel had willen lezen.
«Het is waar", antwoordde hg, «deze
schilderg heeft eene diepe beteekenia
voor mg en gg hebt recht gezien, indien
gij meent, dat het niet zoozeer het kunst-
werk is, dat raij belang inboezemt als
wel het voorwerp van de schilderg zelf.
(Wordt vervolgd.)
