HET PORTRÊT. 51e Jaargang ZATERDAW 12 NOVEMBER 1921 No. 90 Bnikker-ïïitg'ever T K. KBEMEl Van week tôt week. Yoetbal. Gemengd Mienws. FEUILLETON. wordt o»i®zen ta H0O6EZ4NQ Kiai-WIndewaar, Kropswofde, Weatorbroek, Fexhui, SAPPEMEER, SUÏCH i ERERSi'Hébairan, ftailun, SeltildwaMe, Affina* re*iaw, Soharae^ dt 9 HarksMeLagaland OvmkIM. TEH BOERNOORDDyX, NQORDBR0EKZUIDBROEK, MUNTENDAM, WtBLABEK; MPBRDLABEM, HABER a« Voor het plaatsen van Advertentiën botreffende Handel en Nyverheid la voor* de stad Groningen alleen gereehtigd het algemeen Advertentiebureau van H WBSTENBOKG, Mimnekeholm Gr°^S\dverten2tlën en Reclames buiten de provincie Groningen is alleen gerechtigd het Advertentiebureau „HOLLANDIA» 's Gravenbsge, Tel. H 7614. Officieel Orgaan voor Dit BLÂD versehijnt iederen WOENSDAG en ZATERDAG. ABONNEMENTSPKIJS per drie maanden 60 cent bg voor- uitbetaling. Franco per post 75 cent. v.h. BORGESIUS ZOON. §APFEI»EEB. Tel. 413. àDVERTENTlSK van 1—5 regels 50 cent, ieder regel meer 10 cent. t Inzending van advertentien Dinadagsmiddags en Vrijdagl middaga voor 12 uur. E E B S T E BL1D. WEEKKALENDER. Zondag 13 November. Maandag 14. Dinsdag 15.— Woenadag 16.— Donder- dag 17.— Vrijdag 18.Zaterdag 19. Zonsopgang Zaterdag 19 November te 7,29, onder te 4 2, Voile Maan, Dinsdag 15 November. De Russenbezitters, die zich zoo langen tijd stil gehouden hebben en eerst voor kort zich begonnen te roeren, zijn dezer dagen verblgd met de mededeeling, dat Rusland zij 't ook door den nood gedreven bereid ia de Russische schulden onder bepaalde voorwaarden te erkennen. De mistrooatigheid, die zich van velen hunner den laatsten tijd had meeater gemaskt, is omgeslagen in een hoopvol verwachten van betere tijden. Er komt leven in hun doodsche geîederen. 't Werd trouwens tijd ook. Aile men- aeheu, die een beîang hadden, organi- seerden zich den laatsten tijd. De hand- arbeiders, de hoofdarbeiders, de land- bouwers, de middenatanders, de ambte- naren zg allen plukten dagelijks de vruchten van hun organisatorischen arbeid. En zou het ook voor de Russenbezitters niet goed zgn geweest, als zij direct na de annuleering der schulden door de Sowjet-regeering, hun kracht hadden gezocht in een stevige organisatie Want heusch, het is toch geen kleinig- heid, dat Russenbezit, alleen in ons land En het was toch geen kleinigheid voor de betrokkenen, al die inkomsten maar steeds te moeten derven En (♦ch was er tôt voor kort nog maar steeds geen organisatie en is men er onlangs pas aan begonnen. #Het helpt toch niet", bromde men en msn besefte niet, dat organisatie kan dienen om een publieke opinie te vormen, om de regeiriagen tôt meerdere inspan ning aan te zetten, om in vele kwesties met Rusland het belang der geldbeleggers te doen hooren, enz. Men bleef maar brommen en vertoonde de eigenaardige zorgeloosheid, die bij den Nederlandschen burger veel voorkomt, zelfs wanneer het gaat om zgn eigen onmiddellijke materieele belangen. Inderdaad het was verbluffend. Een buitenstaander vergat bijna, dat Rusland nog altijd schulden heeft, die in Hollandsche guldens uitgedrukt, in de tientallen milliarden loopen en waarbij, behalve regeeringsn en ondernemingen, ook tienduizenden over de heele wereld verspreide particulieren, als houders van Russische fondsen, betrokken zijn. Toen de Sovjet-regeering aan 't bewind kwam, annulesrde zij al deze schulden. Men kon toen wel reeds vooruit zeggen, dat deze annuleering op den duur niet gehand- haafd kon blijven en de een of andere Russische regeering vroeg of laat toch gedwongen zou zijn de schulden te er kennen, maar ook deze zekerheid was niet in staat den moed er bij de Russen bezitters in te houden. 't Is maar gelukkig, dat den laalsten tijd eenige actie is ontwikkeld. Dat de oogen der fondsenhouders geopend zijn en dat mede door den invloed van hun actie aandrang op de Sovjet-regeering is uitgeoefend. Nu kan men verschillen over het al of niet geoorloofde van het middel, dat men te baat heeft genomen we staan eenmaal voor 't feit en de Russenbezitters zullen er misschien in de verre toekomst door worden gebaat. Zooals men zich herinneren zal, heeft de Brusselsche conferentie betreffende steunverleening aan de Russische honger- gebieden, het verleenen van credieten aan Rusland ter bestrijding van den honger, afhankeljjk gemaakt van de er- kenning door da Sovjet-regeering van de schulden der vroegere Russische re- geeringen, Met het oog op den vreeselgken hon- garsnood, welke op 't oogenblik heerscht en de massa's bedreigt, heeft nu dezer dagen de Sovjet-regeering besloten om de tsaristische schulden van vôôr 1914 te erkennen, vooropgesteld, dat de groote mogendheden overeenkomen de Russische sovjet-regeering te erkennen, met elke daad van bedreiging der Russische sovjet- republiek te eindigen, haar souvereine rechten en territoriale intégriteit te eer- biedigen en een definitieven vrede met haar te sluiten, voor welk doel een inter nationale commissie in 't leven geroepen zoude kunnen worden. Nu is 't maar de vraag of Rusland de schulden met geaccumuleerde interest zal kunnen betalen, en of dit land nog vol- doende geld ter beschikking heeft, want andere betaalmiddelen ontbreken geheel en mochten zij er nog zijn, dan zullen m inMiWKnin—r'n zij dringende invoeren moeten dekken. Na de regeling der schadeloosstellings- kweatie met Duitscbland en die van Opper-Silezië, noemt de „Tel." het Rus sische vraagstuk wel het meest urgente en van dien aard, dat een bevredigende oplossing een zeer groote beteekenis voor het economisch leven van Europa zou hebben. En terecht 1 De werkplaataen toch van West- en Midden-Europa wachten slechts op het enorme afzetgebied, dat Rusland hen biedt, niet allaen direct maar ook indirect, doordat bij een regelmatig verkeer met Rusland, de omliggende staten, Poien en de Balkan aan credietwaardigheid zouden winnen. Ook voor Duitschland, dat in de toe komst de aangewezen middelaar tuasehen West-Europa en Ooat-Europa zijn zal, opent het Russische voorstel perspec- tieven. De schulderkenning door de Sowjet- regeering is dan ook niet in de eerst a plaats van belang wegens de directe be teekenis, de betaling der schulden, die nog wel op zich zal laten wachten, doch door de voorwaarden der Sovjet, die Rusland binnen het normtal Europeesche verkeer zouden kunnen betrekken, omdat Rusland een der werkelgke herstel-facto- ren van belang voor Europa is. Toch is het ook voor de Russische schuldeischers te hopen, dat het niet bij een loutere erkenning zal blijven, maar dat het op den duur zal gelukkon op een of andere wgze althans een gedeelte van de vorderingen te redden. Voorloopig is men hiervan echter stellig nog ver ver- wgderd. Want de officieele erkenning zal nog heel wat voeten in de aarde hebben en dan moet Sovjet-Rusland nog overeenstemming zoeken met de nieuwe Randstaten. Want het zal terecht kunnen eischen, dat dezen ook hun deel van >a oude schuld overnemen. Daar echter de fiaancieele toestand in deze landen rnee- rendeels ook al hoogst oDgunstig is (men denke slechts aan Polen, dat voor een hopeloos staatsbankroet staat) is zulk een eisch gemakkelijker te stellen, dan te verwezenlijken. Ook al om deze reden zou er zelfs in het gunsligste geval geen, sprake van kunnen zijD, dat de principieele erkenning der schuld spoedig gevolgd zal worden door een grootere of kleinere rentebe- taling. En zoo sijh er meer redenen, die doen vermoeden, dat het nog zoo vlot niât zal gaan met de schulddelging. De bezitteis van Russische papieren doen daarom goed hun aanvankelijke blijdschapsuitin- gen te temperen. 't Is nog te vroeg Poor hen om zich te verheugen. S. De wedstrijden van Zondag. Als weer en wind ons gunetig zgn is er Zondag een heel programma voor de Noordelijke olubs te verwerken. Beginnen wa met het hoogste, dan zien we, dat aile eerste klassers op 2 na te veld-; trekken. AUereerst de pl&atselijka ont- moeting te Winschoten Upright—W.V.V. waar het wel zal spannen. Moge de wadstrijd een gunstig verloop hebben en vooral het publiek beseffen, dat het zich met leider en spelers in het minst aiet ta bemoeien heeft, iets wat voor elk publiek bij aile wedstrijden hoog en laag galdt. In Veendam is Acnijlas te gast en de Vaenkoloaialen het al te vaak bewezen op eigen ter -dit seizoen tôt;veel in staat te zgn, om zoo maar den Assenaren een of meer punton te laten. In Meppei ontvangt Alcides het zwaar geteistetde G. V Y. Evenœin als indertijd op het Stadspark zal G. V. V. hier het zoet der overwinning mogen smaken. In plaats van den wedstrijd Be Quick—Forward, die niet doorga&t wegens de internationale ohtmoeting te Parijs, komt H. B. 8. uit Den Haag een friendly game tegen de withemden spelen. De zwaarste strijd waoht ongetwijfeld Velocitas in Leeuwarden, te meer daar de groen-witten tegen Frisia nooit hun beste spel spelen. Een gelijk spel lijkt ons niet uitgesloten. In II A ontmoeten elkaar de reserves van beide partijen op het Stadspark. Hier zal misschien Velo citas fyet met klein verschi! kunnen bol- werken. In de B afd. zien wi Atilla I— Groningen I, beiden nog concurrenten van de Hoogezandster krasien in den strgd om 't kampioenschap. Een ver- deeling der punten zou den laatsten misschien het liefst zijn, al is daarmee nog niet gezegd, dat het zal gebsuren. Ook de andere wedstrijd ia deze afdeeîing heeft te Assen plaats, waar W. V. V. II bij Achilles II op bszoek is. Hier geveu we den rood-zwarten, die nog slechis 2 wedstrijden speelden, weinig kans. Da derde klasse staat in het tseken van voor Hoogezand en Sappemeer belangrijke wedstrijden. Te Hoogezand ontvangt, H. S. C. II het pas gepromoyeerde Warffum, dat al veel van zich dead spreken en zelfs voor 14 dagen te Warffum het sterke G. V. A. Y. sloeg. Hier is van den uitslag al heel weinig te zeggen, een mooie strijd ligt wel in de lijn der ver- wachtingen. Sappemeer I heeft de reia naar G. V. V., zooeven al genoemd, te ondornemen en zal daarvan gezien de 4—0 nsderlasg te Sappemeer niet veel pleizier belevdn.' In de le klasse G. V. B. heeft H. S. C .III tijd om na te denken over haar jongste nederlagen, terwijl Sappemeer II Veen dam III in. eigen huis gaat bestoken (10 uur). 0- zg met een overwinning kan terugkeeren is een open vraag. Zij hoede zich echter voor t e stevig spel la de 3s klasse voorzoover bekend al weer een uit-wedstrijd voor Sappemeer III, dat bij het Scheemder Take Care zal wraak willen nemen over de Zondag te Zuidbroek geleden nederlaag en daarvan konden de Sappemeer-menschen de dupe wel eens worden. De jongste II. S. C.ers zullen zich nu dichter b(j met Wildervank I ku ,aen meten, namelijk te Hoogezand. Ook deze wedstrijd vangt om 10 uur aan. Men meldt uit Doetinchem De gioote Novembermarkt alhier is Dinsdsgavond geëindigd met een bloedig familiedrama. Onder den invloed van sterken drank kwam het teu geroîge van een familieveete in de dsnstent van Olthuis tôt oen twist tusschen dé zwagers van Hait en Jan te Kamp, die zoo hoog liep, dat de messen werden gatrokken. Een schoonzuster van beiden, dis geheel buiten de kwestie stond sprong ter voor- koming van erger tusscbénbeide met het noodlottig gevolg dat zij een levensge- vaarlijken steek 8an den hais bekwam Zij is naar het ziekenhuis gebracht, waar zij na eenige uron overleed, De verala- gene, de 23-jarige Gerritja Brugman, huisvrouw van Ko van Dam, is moeder van vijf kinderen. De politie begon terstond na het ge- beurde een uitgebreid ondevzoek, dat leidde tôt de arrestatie van Jan te Kamp als vermoedelijken dader. De arrestatie geschiedde in de woaing der vermoorde vrouw, wasrhaen hij zich begeven had. la afwachtiag van de komat der justitie is beslag op het lijk gelegd. De Hftarlemsche tram kwam Woens- d&gmorgen in de De Clercqstraat te Am sterdam bij de Nassaukade in botsicg met een auto van de Amsterdsmsche Authraciet-Mij. De auto verbrijzeide na- genoeg het geheele voorbalcon. De chauf feur bekwam eenige lichte verwondingen. De politia heeft aangehouden een 28-jarig slager uit de Kleine Wittenbur- gerstraat te Amsterdam die een zijner buren met een broodmes had bedreigd. De laatsge standaardmoien in Fries- land, die bij het dorp Rottevall» stond, dateerde uit 1689 en als historisch monu ment voor eenige jaren door de Vereen. voor Vreemdelingenverkeer te Leeuwarden is aangekocht is door den storm vernield. Het is veel beter, dat uw plichten T u tôt gewoonte worden, dan a S dat g\j uw gewoonte als plichten besekouwt, Uit het Duitsch vertaald naar een novelle van Wilhelm Haut. 14) En hoe weinig is er toe noodig dit lieva wezen te verheugen, haar vroolijk te stemmen 1 Met haar te spreken, een schoon boek met haar te lezen, haar op eene wandeling naar hare lievelingsplekjes te vergezellen, dit is immers ailes wat ze noodig heeft om opgewekt en vrooljjk te zijn. Welk een gelukkig leven kon toch F&ldner in zgn huis hebben, wan neer hij haar nu en dan eenige dezer kleine attenties bewees." De jonge man gevoeide zich overigens, zonder dat hij het zichzelve wilde be- kennen, aangenaam gestemd, gevleid door Jozephe's aanhankelijkheid. Scheen haar niet iederen morgen, iederen avond een nieuw feost te zijn. Wanneer hij naar beneden kw»n> om te ontbijten, had zij reeds alies ketarig netjes ingericht nu eens kooa zij de» zaal, die een heerlijk gezicht op den verren R(jn gaf, dan weer het terras, waar men het landeljjk gezicht op de arbeiders in de velden en op de wjjnbergen voor zich kad, zoo nabij om allés als een getrouw beeld op te nemen, maar ver genoeg om niet in het stille genot v&n den morgen geatoord te worden een volgenden keer had ze een priëel in den tuin uitgezocht, rondom door dichte platanen afgesloten en waar slechts de geurige luchUoegaug had. Zoo verscheen zij steeds in een nieuw en verrassend beeld voor Fiftbens bewonderende blikken en wanneer hij dan binnentrad hoe blijkbaar verbeugd stond zg op om haar gast te begroeten, hoe levendig wist zij het gesprek aan te knoopen of gaande te houden, als hij in haar aanblik verloren ailes om zich heen vergat, en hoe verstond zij de kunst dit of dat te vertellen en door luim en fgno beschouwing ailes, wat zij zeide, eene bijzondere gestalte, eene eigenaardige be- kèorlijkheid te geven. En wanneer zij dan later suel en vaardig haar hare hui- selijke bezigheden verrichtte en hij zijn boek te voorschijn htalde, wanneer zij met den arbeid, dien zij zelden weglegde, tegenover hem plaatsnam en vol ver- wachting tôt hem opzag, dan was het hem dikwijls, alsof ailes, de ganache we reld, voor hem verdween, en hij droomde een kort, zalig oogenblik hij was de gelukkige echtgenoot, en zat hier aan de zij de van eene geliefde gade. Jozephe rees niet weinig in de achting van haar vriend, doordat zij juist den- zelden lievelingadichter had als hg. Wel moest hg haar vaak bg het lezen uit Jaen Pauls heeriijke dichtwerken te hulp komen, om haar deze of gene duiatere vergelijking op t© hôlderen. maar zij was snel van begrip, haar n&tuuriijke taki en haar fijn gevoel, waardoor ze zoo geheel met den dichter meeleefde, liet haar voel raden, voor nog F^ben haar een ver- klaring had gegeven. „Er ligt toch", zeide zij eens, neene wereld van gedachten in dezen Hesperus. Iedere menschelijke gewazrwording bij vreugde en smart, bg lief en leed ligt daar voor ons ontleed. Hij weet ons, terwijl wij den zoeten geur van eene bloem inademeD, hare binnenate deelen, hare teere bladeren, hare fgnste meeldradon te beschrgven, zonder haar te vernielen te ontbladeren. Want dat is immers, geloof ik, het groote geheun van dezen meester, dat hij iedere diepere gewaarwording niet beschrgft, maar alleen aanduidt, en toch ook weer niet vluehtig aanduidt, maar als door het fijne micros coop eener vergelgking ons eenen diepen blik in de menschelgke ziel laat werpen, waar gedachte bij gedachte opdoemt en het oog, verrast, maar in verrukking ge- Kracht over de wondervolle schepping, zich in eenen traan oplost". „Gij hebt", antwoordde haar gast, „naar het mij schijnt, in deze woorden zijn ge- heim werkelijk uitgesproken. Mij stuit niets, ik beken het openlijk, zoo zeer tegen de borst, dan die blgkbare door- zichtige pogingen van de schrijvera of dichters, om den lezer recht helder en duidelijk te maken, wat de held oi heldin of een derde of vierde persoon hier en daar hebben gevoeld en gedacht. Msar onze dichter I Hoe heerlijk, hoe lijk is ook in deze zgn vinding. Wij leven, wij denken, wij weenen onwiliekeurig met Victor, en Chlotilde's bleeke wangen en hare stille droefheid treft ons dieper dan eene omschrijving het kan doen, en in het geluk der minnenden zouden wij wel een atraal der avondzon willen zgn, die in h«t priêel om hunno omarming 3peelt, een nachtegaal, die het vrome feest hun ner zaligheid met zgn heldere stem in- luidt „Het is zonderling", merkte Jozephe op, „de draad van dezen roman, dïon men zijn geraamte noemt, zou ons bij anderen in 't minste niet interesseeren, misschien zelfs gezocht, vervelend voor- komen. Zes verloren, verwisselde, we- dergevonden zonen, waar Welter Scott b.v. gewooniijk slechts één heeft en de schrijver van Walladmor zich zelfs in zijne parodie met twee tevredeh stelt eene jonge dame, die tôt hare kwelling door haar broeder bemind wordt, zelf echter zijn vriend bemint, een psstorie vol ratten en kinderen en adelijk ver- blijf, waar 'n adelaarsgeest en karakter samenwoont, denk u deze zaken in eene zekere volgorde en ge hebt een onzer gewone romans van verloren zonen enz. Maar welk een leven, welk eene wereld wordt er uit deze geschiedenia, wanneer onze dichter haar zgn bloemenmantel omhangt Welke heeriijke lucht, hooger en reiner dan iedere aardsche, komt ons uit de vareerende liefde van Victor en Chlotilde tegemoet, welk een weemoed uit het hopeloose koude leven, wanneer Victor en dat beminnelijke wezen elkaar miskennen, welk eene vreugde eindelijk, wanneer hunne karten zich onde^ den helderen nachteîijken hemel door de smart der scheiding ontsluiten en overvloeien van liefde en geluk." K Ja", riep de jonge man, ,,onze dichter is een groot muzicus. Hij heeft een afgezaagd, oud, lang gehoord thema voor zich, maar terwijl hij den gang van het liedje behoudt, voert hij de gedachten op eene wgze op, die ons zoo verrsst, zoo nieuw achijnt, dat wij het oude thema vergeten en slechts de overgangen hooren, die hij maakt, terwijl hij den hemelladder der tonen als een engel op en neer gaat en ons een geopenden, zaligen hemel in den droom toont, ofschoon wij misschien in wsrkelijkheid evenaîs Jacob een recht harde legerstede hebben. Nu eens is hg week als een luit, doordringend als een hobo, dan vol en roerend als een wald- hoorn in de verte, dan dondert hij als de diepste bassen, majestieus en verheven, dan slechts zacht l»pelend als een aco- iusharp of in weemoed wegsmeltende als de toonen eener viool." „Hoe dankbaar ben ik hem", zeide Jozephe bowogen, ndat hij verzoent, dat hij d'e wonden onzer weemoed heelt. Het had immers in zijne maçht gestaan, Chlo tilde te laten ondergasn door de smart over onbeantwoorde liefde, maar voor haar dood riep haar Victor haar nog toe „Ik bemin u immer bovenr aile", en zij sliep l&chend in. Denk u de vreeselijke smart, de bitterheid over het levenslot, wanneer wij deze menschen hadden zien sterven zonder hoop, zonder troost. Maar dat was immers niet mogelijk geweest Victor kon niet zoolang bemiunen, had zich in de armen van Joachime of van de vorstin geworpen, want de man kan im mers niet lang bemiunen zonder weder- liefde." „Gelooft ge dat werkelijk antwoordde Fiôbon weemoedig glimlachend. nO, hoe slecht kont gij ons, hoe laag moet ge wel van ons denken, dat wij niet eens den moed bezitten ons leven door te bc- minnon, zonder weder bemind te worden." „Ik houd het bij vrouwen voor moge lijk" zeide de schoone vrouw, „liefde zon-- der wederliefde is een groot ougeluk, en vrouwen zijn er meer voor gescbapen d^n gij, om hun levenlaDg in stilte te lijdeDé De man werpt zulk een kommer van zich of hij wordt er door verteerd." „Geen van beiden ik leef immers nog en bemin", zeide FrÔben, verstrooid voor zich heen ziende. „Gij bemint 1" riep Jozephe op zoo'n eigenaardigen toon, dat F** ben verschrikt opzag zij sloeg de oogen peder, toen ze ziju biik ontmoette, een hoog rood be* dekte haar gezicht, dat echter even snel voor eene diepe bleekheid piaats maakte. (Wordt vervolgd.)

Kranten- en periodiekenviewer van het Historisch Archief Midden-Groningen


(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1921 | | pagina 1