Offlcieel Orgaan Yoor HOOGEZAND, SAPPEMEER en SLOCHTEREN.
HET PORTRET.
ià
51e Jaargang
WOENSDAG 14 DECEMBER 1921
V
FEUILLETON.
Yoetbal.
Lezing Mevr. Mr. Bakker-Nort en
den heer E. M. Teenstra.
J prUzeo.
M)
riw
VerschUnt Woensdag» en Zaterdaga.
I>rn b ker-111 tgever T. JK. KBEHEB, Nappeuieer.
Vanwege de Vrgz. Dem. Kiesvereeniging
„Hoogezand" werd Zaterdagavond eene
groote openbare vergadering gehouden
in 't hôtel Faber te Hoogezand, welke
bjjeenkomst zeer goed was bezoeht.
AU spreekster en spreker traden op
Mevr. Mr. BakkerNort uit Qroningen
en de heer M. Teenstra, lid der Tweede
Kamer, te 's Gravenhage.
Tegen acht uur werd de bjjeenkomst
met een woord van welkom geopend door
den voorzitter, den heer Albronda, waarna
het woord was aan Mevr. Bakker
Nort, die tôt onderwerp van hare rede
had gekozen „Rechten en Plichten",
In de allereerste plaats herinnert spr.
aan den jarenlangen strijd, die de vrouw
heeft gestreden om als gelijkwaardig te
worden behandeld met den man wat het
kiesrecht betrelt. Na een strgd van 25
jaar is het gelukt om het algemeen kies
recht, zoowel voor mannen als voor
vrouwen te veroveren. Dit voorrecht
danken de vrouwen allereerst aan het
onvermoeide werken van de Vrgzinnig
Democraten. Nu het kiesrecht eenmaal
is verkregen komen de vrouwen in een
moeilgke positie. Het politiek gevoelen
is nog niet zoo bijzonder ontwikkeld en
in dit opzicht kan er nog heel wat van
de mannen worden geleerd.
Spreekster gaat dan in den breede na
wat de Vrgz.-Democraten zooal willen.
Geen luchtkasteelen zooals bij de Corn-
munisten en Sociaal-Democraten eener-
zgds, geen uitbuiting en verkrachting
der kapitalisten anderzgds. Zij trachten
een schoone harmonie te vinden tusschen
werkgever en werknemer, verzachting
geen verscherping van den klassestrijd.
Eenheid van belangen. Spreekster her
innert aan de bekende Novemberdagen
van 1918, toen zelfs de conservatiefste
partjjen riepen om sociale maatregelen.
Niet alzoo de Vrgz.Democraten ook dezen
stelden een nota op, doch daarin werd
niets anders gevraagd, dan datgene wat
vanaf de oprichting van den Vrijz.Dem.
Bond in 1901 reeds op hun program had
gestaan.
Nu de angstige dagen van 1918 achter
den rug zijn keeren de conservatieven
terug tôt hunne oude liefde, vandaar de
sterke reactie voor den achturendag.
Tegen deze reactie moet worden ge-
waakt. Van aile kanten wordt tegen-
woordig gesproken van bezuiniging. De
Vrijz.-Dem. zijn ook voor bezuiniging,
maar alleen daar waar bezuinigd moet
en kan worden, zooals bg oorlog en
marine, bg het aanstellen van nieuwe
ovartollige ambtenaren, maar niet bg
onderwjjs, ouderdomsverzekering en zoo-
veel nuttige dingen meer. Ons streven
is vermindering van het leger, desnoods
verdwgning daarvan, en daarvoor in de
plaats een goed georganiseerde politie-
macht ter handhaving der orde.
Geen ophefting van het privaat bezit
hetgeen aile particulière initiatief zou
dooden, geen socialiatische maar wel
meerdere onderlinge overteg, zoodat het
miabruik maken van hun maatschappelijke
positie der kapitalisten vervalt. Wij
Vrijz. Dem., zegt mevr. Bakker—Nort,
streven naar een betere oplossing. Thans
is het aan de vrouw om hieraan mee te
kunnen werken. De rechten die zg na
langen strijd heeft veroverd, legt plichten
op haar. Laat zij hiervan dan een zoo
goed mogelgk gebruik maken; helpt ons
de schoone beginselen van de Vrijz. Dem.
verwezelgken, die ook beoogen, dat
degenen, die tôt dusverre van ailes ver-
stoten waren, een goed plekje onder de
zon krjjgen. Met de opwekking aan de
aanwezige dames om zich aan te sluiten
bg de Vrijz. Democraten, eindigde spreek
ster hare met den gloed der overtuiging
uitgesproken rede. Een hartelijk applaus
volgde.
Na eene kleine pauze sprak de heer
Teenstra over het onderwerp „Moeilgke
Tgden".
Spreker begon op te merken, dat waar
de grondbeginselen van de Vrgz. Dem.
op zoo'n magnefieke wijze door Mevr.
BakkerNort in het licht waren gesteld,
het werken en streven van de partg zoo
mooi door haar waren geschilderd, hg
zich alleen zou bepalen tôt de behande-
ling van eenige eoonomische vraagstukken.
Allereerst wil spreker echter consta-
teeren, dat de belangstelling, die hier
heden avond van de zgde van het publiek
aantreft, hem veel plezier doet. De be
langstelling toch in de politiek waar men
ook komt, zelfs bg de Boomsch Katho-
lieken is zeer gering. Belangrijke onder-
werpen, waarvoor men vroeger warm
liep, zooals de Grondwetsherziening etc.,
trekken weinig belangstelling. Men
spreekt over geheel andere dingen. In
de meening dat men in 1918, dat de
beeindiging van den wereldoorlog, ook
beeindiging van de zorgelgke toestanden
zou brengen, heeft men zich vergist.
Spreker wijst op de ellendige toestanden
in Rusland, waar de menschen bg hon-
derden, duizenden, ja wellicht millioenen
omkomen van gebrek. Verder hoe in
Oostenrijk en Duitschland ailes wgst op
een onhoudbare toestand. Gelukkig is
de conferentie te Washington, waar be-
raadslaagd wordt om te geraken tôt ver
mindering van leger en vloot, een licht-
punt in deze donkere dagen. Ook de
eeuwenlange strijd tusschen Engeland en
Ierland schgnt door een vreedzame oplos
sing beSindigd. Niet alleen in het Bui-
tenland echter, maar ook in Nederland
heeft men met groote moeilgkheden te
kampen. De woelige Novemberdagen van
1918 en de overijlde stappen toen door
de Regeering gedaau, laten zich thans
gevoelen. Dat de 8 urendag een bron is
van moeilgkheden behoeft niet te worden
ontkend. Van de Vrgz. Democraten, die
steeds hebben gestreden voor verkorting
van den arbeidsduur kan allerminst
worden verwaoht, dat op intrekking van
de 8 urenwet zal worden aangedrongen.
Jammer is het dat de groote werkeloos-
heid, die er thans heerscht de reactie en
vooral degenen die aandringen op protectie
als middel dient. Spreker staat dan
geruimen tgd stil bij de ellendige toe
stand in de industrie. Hiervoor zijn
versehillende oorzaken aan te wijzen,
doch in hoofdzaak is het toch te wijten
aan de daling der valuta. Een enmiddellijk
gevolg van de mindere verdiensten, zal
met zich brengen een mindere opbrengst
voor de belasting. Hoe de Regeering op
den duur aan geld zal komen, is spreker
een raadsel. De Bagrooting in 1909
geraamd op 2 milloen is voor 1922 ge-
stegen tôt een milliard. In doorsnee
bedraagt de belasting momenteel reeds
86 °/a van het inkomen, maar naar gelang
het inkomen daalt zal dit percentage
natuurlijk stijgen. En wat doet de Re
geering om aan deze onhoudbare toestand
een einde te maken. Bezuinigen Was
't maar waar. Men gaat door om onzinnige
bedragen voor leger en vloot te voteeren.
Pas is het rapport van de daarvoor aan-
gewezen commissie verachonen en is de
nieuwe vlootwet bij de afdeelingen inge-
diend. Deze nieuwe vlootwet zal de
J Veratandig berlgpen la lialf
Uit het Duitsch vertaald naar een uovelle
van Wilhelm Hauff.
„Ach het is toch maar een droom
zeide hij glimlachend tôt zich zelf, ter
wijl hg de oogen weder wilde sluiten
Maar het gevoel ontwaakt te zgn, het
zingen der bladeren van het prieël, het
plassen jvan de fontein was te duidelgk,
dan dat hij daarvan niet volkomen wakker
zou zijn geworden. Het zonderlinge,
levendige droombeeld lag nog in zgn ge-
heugen; hg keek naar den hoek, waar
zij verdwenen was hg zag de plaats,
waar zij gestaan, zich over hem heenge-
bogen had, hg meende de kussen van het
geliefde meisje nog tei,voelen.g,
„Zoover is het dus met mg gekomen",
sprak hg verschrikt, „dat ik zelfs wa-
kende droom, dat ik haar wakende voor
mij zie Tôt welk een waanzin zal mg
dit nog brengen Neen dat men zoo
duidelijk kan droomen, had ik niet gedacht.
Het is een ziekte der hersenen, eene
koorts der fantasie. Ja, het scheclt niet
veel, of ik zou durven beweren dat
droombeelden voetstappen kunnen achter-
laten, want deze sporen in 't zand zgn
tenminste niet van mgn voet."
Zijn blik viel op de bank waarop hij
gelegen had, hij zag een sierlijk gevou-
wen papier en nam het verwonderd in
de hand. Het was zonder adres en had
geheel den vorm van een minnebriefje.
Hij draalde een oogenblik of hg het wel
openen mocht. Maar nieuwsgierig wie
welk op zulk een wijze schrgven zou,
vouwde hg het papier open. Een ring
viel er uit. Hg hield hem in de hand
en vloog den brief door. Hg las ,Dik-
wgls ben ik u nabg, gg mgn weldoener,
mgp redder. Ik omzweef u met mijne
oneindige liefde, die mgne dankbaarheid
aanwakkerde, die zelfs met mijn leven
niet uitdooven zal. Ik weet, uw groot-
moedig hart slaat nog altgd voor mg.
Gg hebt gereisd om mg te zoeken en
te vinden maar vergeefs vermoeit gij u
vergeet een ongelukkig schepsel. Wat
wilt gg ook met mij. AI ligt ook mgn
grootste geluk in de gedachte u geheel
toe te behooren, toch kan dit nooit zoo
worden. Voor altoos, ik zeide het u toen
reeds, voor altoos bemin ik u, maar ons
levenslot wil, dat wij gescheiden blgven
voor immer, dat ik nooit aan uwe zgde
maar slechts in uwe vriendelijke herin-
nering leven mag.
De bedelares van Pont des Arts.
De jonge man geloofde nog te droomen
hg zag wantrouwend om zich, alsofzgne
fantasie hem geheel en al misleidde, alsof
hg in een droomwereld leefde, Maar
aile voorwerpen rondom hem, het wel-
bekende priëel, de bank, de boomen, het
slot in de verte, ailes stond nog als vroe
ger, hij moest zich wel bekennen, dat hg
waakte. En deze regelen waren dus wer-
kelijk geschreven, dus geen droombeeld
zgner fantasie Zou men mij misschien
beet willen nemen vroeg hg zich dan
af ja zeker, het komt ailes van Jozephe,
ook de versehgning was misschien een
masker.
kosten gedurende de eerste zes jaren
voor Nederland brengen op 36 millioen,
voor Indië op 53 millioen, te samen op
eene kleine honderd millioen. Hierbij
komen dan nog de kosten van aanbouw
na 1928 voor versehillende kruisers,
waarvan momenteel nog geene berekening
is te maken.
Overal en door iedereen wordt geroepen
om bezuinigiDg. Treffende staaltjes geeft
de heer Teenstra hoe dit aan de Minis-
teries wordt opgevat. Niettegenstaande
het advies van de staatscommissie om
geen nieuwe ambtenaren meer aan te
stellen, worden door den Minister maar
weer 130 nieuwe aangesteld. Het aantal
ambtenaren, werkzaam bij de departe-
menten, bedraagt 2700. Totaal wordt
aan salarissen uitgekeerd een slordige
f 500.000.
Hieronder zijn ook de salarissen be-
grepen van de ambtenaren over het land
verspreid. Onnoodig te zeggen, dat hieraan
een eind moet komen en evenals het
vorig jaar zal de Vrijz.-Dem. Kamerfractie
aile pogingen aanwenden om hieraan een
eind te maken.
Een ander frappant staaltje deelde de
heer Teenstra mee hoe er met de zoo
moeilgk opgebrachte belastingpenningen
wordt omgesprongen bg het installeeren
van kantoren. Duizenden en duizenden
worden hier op geheel overbodige wgze
verspild. Andere toestanden zullen er
moeten komen, zal het niet op een
Staatsbankroet uitloopen. Zuinigheid zal
moeten worden betracht, gewerkt, hard.
gewerkt zal er moeten worden. Dat de
Vrijz.-Democraten hierin een voorbeeld
Stellen. De taak van de Vrijz.-Democraten
zal zijn op te komen tegen de verspilling
van de belastingpenningen aan zaken die
uit den boose zijn.
Door bezuiniging mag echter de volks-
kracht niet worden verminderd en ver-
zwakt, de energie niet worden vernietigd.
Doch eisch is, dat tegen uitgaven van
oorlog en marine, tegen uitbreiding van
het ambtenarencorps zoo krachtig mogelgk
worde opgekomen. Evenals voorheen zal
ook bij de volgende behandeling van de
begrooting dit de schoone taak zijn van
de Vrijz.-Democraten.
Langdurig applaus.
Van de gelegenheid tôt het stellen van
vragen werd nog gebruik gemaakt door
de heeren ds. Franke en U. D. Reinders.
De eerste over de rede van den heer
Marchant te Groningen, waaruit door
sommigen verkeerde gevolgtrekkingen
waren gemaakt de tweede over het
Zuiderzee-vraagstuk. Beide heeren wer-
den tôt hun voile tevredenheid door
Mevr. BakkerNort en den heer Teenstra
beantwoord.
Met een woord van hartelijken dank
aan spreekster en spreker werd deze uit
stekend geslaagde vergadering gesloten-
Overzicht.
Tôt veler verrassing heeft het Noor-
delijk elftal het in Hamburg leelijk laten
liggen. Een onverwacht groote nederlaag
'51) was het resultaat.
In de eerste klasse ging Forward—
Alcides niet door en werd UprightG.
V. V. gewgzigd in Veendam—Upright,
waarin de zwartjes met 20 in de min-
derheid bleven.
In IIA bleven Friesland en Leeuwarden
respectievelgk de baas oçar Alcides II
en Frisia II. In B verraste W. V. V. II,
al jubileerend, door een 42 overwinning
op Achilles II.
In de Se klasse verhoogde G. V. A. V.
de spanning door Warffum met 40 te
slaan. Alerte toonde zich iats sterker
dan Attila II, 1—2 was hier het resultaat.
G. V. B. H| S. C. III leed een kleine
nederlaag op eigen terrein tegen Veen
dam III. Sappemeer II een dito tegen
Winschoten, terwijl Sappemeer III er
met 51 tegen Wildervank inging.
Stand Noordelijke le klasse
gesp. gew. gel. verl. p. v6ôr-tegen
Be iQuick 6 5 1 11 29—5
W. V. V. 8 6 2 12 22—12
Veendam 9 6 1 2 13 15—7
Vélocités 6 4 2 8 22—12
Achilles 8 2 8 1 7 8—7
Alcides 7 3 1 3 7 17—19
Forward 7 2 2 3 6 10—12
Frisia 7 2 1 4 5 6-12
Upright 9 1 2 6 4 5—19
G. V V. 9 - 1 8 1 6-84
H. S. C. III-Veendam III 0-1.
In een spannenden wedstrgd is het den
zwarten niet gelukt de overwinning te
bohalen. De iets sterkere Veendam-
achierhoede deed ten slotte de schaal
naar de geel-zwarte zgde everslaan. Aïs
om 2 uur scheidsrechter Piek beginnen
Huit, merken we op, dat H. S. C. een
invaller heeft voor Nieborg en Nijboer
in 't doel. De eerste aanvallen zijn voor
de Veenkolonialen en de achH iVuK6 der
zwarthemden kan in deze^-"lT een
buitenspel-goal niet VCOC]1 >ng-
zamerhand werken de ;1ers
zich los en Teuben probeer' jen
paar verre schoten, die ovef
dam heeft niet over ongelivt
als Googert open voor doe^T' ^w tt
kans mist. Eenige hoekacHT Vîmes il
H. S. C. hebben geen resuh ret
Veendam dito's evenmin. ontv*ngt
Nijboer aan den tand gevo^.eac^°ten
bal wordt weggewerkt. Een710^1.0^611
van Wessels en een ren va?# f,an
zijn de laatste vermeldenswa£ga!i 8.8'
beurtenissen van de eerste helft. Fsse î8
Na de hervatting voorkomt de" j'
zekere H. S. C.-goal. Teuben erfî18*?'
schieten beurtelings naast. Als df
veel sterker zgn en de achter^
ver opgedrongen staat een r*P,Pt"
haar gedurenden den geheelen w11!' erf
trouw bleef gaat de Veendaii ?.D
hoede er van door en 't is 0—1. HVcî^
blgft aanvallen, maar de voorwaartsen
zgn al heel ongelukkig met hun schoten.
Een wijziging in de voorhoede geeft ook
niet het gewenschte resultaat. Teuben
mist nog een heel moeilijke kans, nog
een paar hcekschoppen en Veendam heeft
geflatteerd de overwinning behaald. Bij
H. S. C. bloaken Knip en Teuben uit.
Nieboer kan misschien een doelman
worden, hg werkt nu nog te veel met
zgn voeten. Scheidsrechter Piek uit-
stekend.
Z. V. V. I-Bato II 2—1.
Z. V. V. overrompelt de gasten het
spe! is nog maar enkele minuten oud,
als de gastheeren reeds nummer één in
het doel deponeeren. Dan komt, na een
tijdje van gelijk opgaand spel Bsto ver
in de meerdeiheid toch gelukt het de
gasten slechts zelden gevaarlijk te worden,
en de enkele kansen dicht bij doel worden
veeftl hopeloos verknoeid. Z. V. V.
breekt enkele keeren gevaarlgk door,
meestal van de rechterzgde of uit het
midden, maar ook hier zijn de spelers
vlak voor doel d° kluts kwijt. Met 1 —0
wordt gedraaid.
Het spel is van beide zgden aanmer-
kelgk verslapt, en tôt ongeveer een
kwartier voor tijd is er niet veel anders
Terwgl hij het papier weer samen-
vouwde, voelde hij den ring, die in het
briefje ingesloten was geweest, in zijne
hand. Nieuwsgierig bskeek hg hem en
verbleekte. Neen, dat tenmiste was geene
misleiding, het was dezelfde ring, dien
hij het meiaje in dien nacht gegeven had,
toen hg afscheid van haar nam, voor
altijd. Hoezeer hg een oogenblik aan
bovennatuurlgke dingen dacht, dadelgk
begreep hg, dat hij een teeken van het
geliefde wezen ontvangen had, dat zij
hem nabg was, zoodat hij in 't geheel
niet meer aan de woorden van het briefje
dacht en geen oogenblik er aan.twgfelde,
dat hij haar vinden zou. Hg drukte den
ring aan zijne lippen. Hg rende het
priëel uit, den tuin in, en zocht op aile
wegen, in aile boscbjes naar de dierbare
gestalte. Maar hg zocht te vergeefs. Hij
vroeg de arbeiders in den tuin, de knech-
ten in het slot, of zij ook iemand in den
tuin hadden waargenomen, maar men
had niemand gezien. In verwarring, bgna
geen meester van zijne gedachten kwam
hg aan tafel. Vergeefs vorschte Faldner
naar de oorzaak van zgne verstooide
blikken. Hij maakte zich er met ont-
wgkende gezegden af en was voor het
verdere van dien dag voor zgn gezelachap
in zgn afgetrokkenheid ongenistbaar.
Dit zonderlinge toeval en de woorden
van het briefje, die hg wel tienmaal op
een dag overlas, hadden den jongen man
zeer nadenkend gemaakt. Hij dacht er
soms over na, of het mogelgk was, dat
bovenaardsche wezens zich in het leven
der starvelingen mengden. Hoe vaak had
hij om die dweepers geglimlachi, die aan
verschgningen, aan boden uit eene an
dere wereld, aan beschermgeesten, die de
menschen omgeven, geloofden. Hoe dik-
wijls had hij hun de phjrsische onmoge-
lijkheid bewezen, dat onstoffelijke wezens
zichtbaar kunnen verschijnen, dat zg dit
of dat kunnen verriohten. Hij glimlachte
dan ook over zgne eigene dwaasheid om
daar ook maar een enkel oogenblik aan
te denken, maar wat hem zelf weervoer,
hoe zou hg het varklaren
Vaak nam hij zich voor ailes te ver-
geten en er in 't geheel niet meer over
te denken, maar in het volgend oogen
blik was hem dit reeds weer vergeten,
en kwelde hg er zich mee, zich zijne
herinneringen recht duidelgk voor den
geest te roepen. Helderder dan ooit ver-
schenen hem dan hare trekken, hij had
ze immers gezien, toen zg zich bij den
hoek nog eenmaal omkeerde. Hij had
den lieven mond, de bloeiende wangen.
de kin, den slanken hais weder gezien.
Hij haalde de schilderij voor den dag,
vergeleek trek voor trek, dekte de hand
op de oogen en het voorhoofd van de
dame, en het was het bekoorlgke ge-
zichtje zooals het zich onder het half-
masker vet toonde.
Frëben had zich, daar Jozephe het op
zekeren morgen te druk had om (hem ge
zelachap te houden, weder in het priëel
begeven. Hg laa, en onder het lezen
kwam de gedachte bij hem op zou zg mg
heden ook weer verschijnen De hitte
van den middag werkte verdoovend op
hem.
Met moeite hield hg zich wakker. Hg
las ijveriger en meer ingespannen, maar
Iangzamerhand zonk zijn hoofd terug,
het boek ontviel aan zijne handen, hg
sliep.
Bgna op denzelfden tgd als de vorige
maal ontwaakte Frëben, maar geene ge
stalte met een groenen sluier was in den
omtrek te bespeuren. Hij glimlachte
over zichzelf, dat hij haar verwacht had.
(Wordt vervolgd.)
indeî
toej
tlfci
S te
maal in
en toen
e'ijke too-
le vrouw
ar,ger be-
id kookte,
oogen,
Q mantel
«Mijn
hem zal
sd Chris-
Ik steek
een cru-
em om,
imenten
Mij mijn
en door
st zich
'rÎJPen,
m. dat
dezen
'h van
achter
•copia
ie de
al
mgne
•Dend
Brada
hem
t hij
hare