(Volksblad) Oost-Goorecht en Omstreken nl | 1927 | 22 oktober 1927 | pagina 1

Kmpcursus.

ModeTakscbool,

HOOGEZAND.

M. III. BRONSENIA,

Bijzondere aanbieding In Heubels,

Veto Machines

contant on in huur.

VELO-
Waschmachine-Mii.

YAN DIJKEN, te Hoogezand.

Vuurvaste KACHELLAK

J. SCHAAPHOK,

Winteropsiag Aardappelen.

GOSSUMPTIE-MBDiPPELEH

M. S. DE BEER Zn

De f egeo des LeYens.

G rat S m Nlouws- on AdvortontlobladOfficieel Orgaan voor Hoogezand, Sappemeer en Slochteren

Begin der lessen 2 November,

HOOGEZAND,

Verlaagds prijzen van Winterkachals vaor 1927.

"te

en geveu CADEAU

Gillatts VBiliglieids-
Sdmesappanat,

50 cent per busje.

Tegen den prys van f 3.45 per
HL. van 70 KG. kunnen wy U
nog van onze zeidzaam beste

franco huis bezorgen.

Bonthnizerbruff, HOOGEZAND. Tel. 104.

W$ gaan door

Overal verkrijy haar

57e Jaargang.

ZATERDAU 22 October 1927

Oplaa* 8000 exemplaren

No* 42

0mkker-TJitgre^

Aangifte zoo spoedig mogelyk.

Met BîEEKLOOG wordt
zo wit als meel

Hoe het groeide.

J. KLIPaiJIS, Hoogezand. Tel. 133.

Weekbericht van P. VAN BIJ KEN,

m

P VAS DIJKIN

in Zwart en in Zilver^

VEKFWAREN - SLOCHTEBSTaAAT.

Telf 259

Gegarandes-rt ziektevry on duurzaain.
PnOBEERT MONSTER

wardt bol. M ht. HQ08EZAK9, UMMm», Kr.«w.W. S.Mt.rtr-.b FnMLSAPPMEER, SLOCHTERE». 8Wd.b.r.», MU», 3.MUW.M., MM

w»rdt nuis aan nuis r«ikwi MnnnaBttâiFK. zysnB^EK. NUNTENDAM, mt

Insonding tbk adv«rtsnti*s Vrçdaganiïddaga 13

W «h»»-» M—«..s»! fa Tttaa S. atod Un»**» .—«.M. M» «MM—— «M. H»»,... MM-

Wjj hebben nog over Woensdagmiddag en Woens-
dagavond te beschikken en stellen daarvoor gehuwde
en meer bejaarde DAMES in de gelegenheid om onze
KNIP- en NAAICURSUS te volgen.

j

Al Is liw wasch ook nog zoo geel

Qnschadelijk en doeltreffsnd

20 Cent per fbsch.

Tel. 143.

J. KRASTER, Stationsstraat.

ii.

Het veen.

Op de plaats, waar nu de
Veenkoloniën liggen met haar
landeryen, wegen en kanalen,
haar huizen, fabrieken en
werven, lag ruim driehonderd
jaar geleden het veen. Nu
wonen er in Sappemeer, Hoo
gezand, Zuidbroek en Munten-
dam, VeendamWildervank,
Stadskanaal en Musse lkanaal,
Oude en Nieuwe Pekela een
kleine honderdduizend men
schen, toen ieeîde er niemand.
G een sterveling waagde zich
op die gevaarlijke wildernis,
Gevaarljjk? Ja, alseengroote
dikke spons lag ze daar, vol
gezogen met zwartbruin veen
■water, en wee den onnoozelen
wandelaar, die zich te ver
waagde. Zoo pas nog op de
veilige zandhoogte, wandelt-ie,
onbekend met het gevaar,
verder. Z'n voetstappen ach-
ter hem vullen zich met water.
Z'n schoenen zinken dieper
weg, het kost hem moeite ze
weer op te tillen. Even staat
hij stil, kykt rond. Achter
zich verheft zich de Slochter
toren. 't Is net, ot ze hem
waarschuwt „Keer terug".
Yerder zakken de voeten. Hij
merkt het gevaar, waarin z'n
roebeloosheid hem bracht.
Wanhopig tracht hij zich te
redden, tevergeefs. Wat 't
veen één keer te pakken heeft,
laat het niet weer los. Telkens
met iederen stap om uit 't
moeras te komen, zinkt hij
dieper weg. En komt er niet
spoedig hulp van een in de
buurt arbeidenden boer, dan
is hij reddeloos verloren en
sterft den dood in 't veen.

Zoo zijn er omgekomen.
Waarschijniijk geen bewoners
van Kropswolde, Kolham,
Slochteren en Noordbroek. Zij
kenden de gevaren. Misschien
eens een jager, die z'n hert
of wolf te ver vervolgde.
Misschien ook een ter dood
veroordeelde, die volgens de
harde wet van zijn tijd le-
vend begraven moest worden.

Woeste zeden, niet waar
Maar heeit de wereldoorlog
ook niet z'n slaehtoffers bij
tijd en wyle onder het opvlie-
gende zand bij een granaat-
treffer begraven De mensch
was wreed en is wreed.

Vluchtende ef verdwaalde
Spaansche soldaten moeten na
den slag by Heiligeflee (1568)
in de venen zijn geraakt en
op deze eliendige wijze zijn
omgekomen.

Lezer, wanneer u in Assen
komt, ga dan 't Muséum van
Oudheden bezoeken. Bekijk
de gelooide lijken, samenge
perst en plat, van de twee
slaehtoffers, door 't veen ge-
maakt. En meerdere slaeht
offers zijn gemaakt, meerdere
menschelijke overblijfselen zijn
gevonden, niet alleen hier,
maar ook in Oostfriesland.

In 1818 ontdekten eenige
turfgravers een soort brug
over 't veen in de buurt van
de Yaltermond. Planken, die
naast elkaar lagen en samen
zoo iets als een weg over 't
veen vormden van de zand-
hoogten in Westerwolde tôt
de Hondsrug. Ze lag ongeveer
een meter onder 'tveen. De
Romeinen moeten er op hun
tochten gebruik van gemaakt
hebben. Romeinen? Kwamen
uit Italië, veroverden een
groot stuk van Europa, eerste
vechtersbazen, prima leger,
zijn hier in Groningerland
geweest, hebben even rond-
gekeken, vonden het niet de
moeite waard om het te ver-
overen. Bleven aan den Rijn
zitten. Niks te halen hier,
bosch en hei, wilde beesten
en wilde menschen, water en
veen. Dank je, zeiden ze, van
die wilden moeten we niks
hebben, blijven lie ver onder
beschaafde lui, zooals wij.

Dat speelde zich at tusschen
de jaren 100 en 400.

Dominée Jansomus op 't eind
van de achttiende eeuw, dus
1775, vertelt nog van een
hoorn en een wagenspoor, die
ze bij 't turfgraven te Veen-
dam gevonden hebben. De
Sitter, lid der nationale ver-
gadering (dus zoo'n beetje

Na aile merkëti te hibben geproinard

z§gt men toch î<en leste
L: SCHQMÂKER's margarine is tach nog

bâter dan de beste

Zoolang nog voorradig lever ik tôt onderstaande zeer lage prijzen

6 sterke Keukenstoelen voor f F1

6 Kamerstoelen o

6 prima Stoelen met Leer

Mooi Garnituur, 4 Stoelen, 1 Fauteuil 2,
4 Stoelen, 2 Fauteuils, rug en

zitting prima moquette - 3'

Groote maat Stijlkasten -

Mooie Eiken Buffetten 4

Tweepersoons Waschtafels

Eénpersoons Matrassen
Enz. Enz.

SPECIAAL ADRE8 voor MATRASSEN en LEDIKANTEN.

Zuidzijde F 10.

fêÎKjÂSSi

Heden geëtaleerd met eene bijzondere mooie col-
lectie „SURDIAC" en andere prima soorten VUL-
HAARDEN, dit jaar 10 20 goedkooper als in 1926.

Een reuzen sorteering prima kwaliteiten VULKA-
CHELS, Belg. en aile andere soorten SALAMANDERS.

Ronde en vierkante CALORIFÈRES, TURF- en
KOLENKACHELS, welke door onze voordeelige in-
koopen, waarbij eene bijna algemeene verlaging aan
de verschillende kachelfabrieken komen wij dit jaar
met zeer lage prijzen.

Groote keuze in aile soorten VULEMMERS, TURF
en KOLENBAKKEN, gegoten en andere KACHEL-
PLATEN enz. enz.

Heden nieuwe aanvoer van aile maten mooie Ge-
polijste en Gegalvaniseerde KACHELPIJPEN en ELLE-
BOGEN, en eene mooie zending echte Vleermuis
STORMLANTAARNS.

Aile Kachels en Haarden worden onder voile
garantie en franco aan huis geleverd.

In den IJzerhandel van

Telefoon 103.

O"'

Kamerlid) en Rentmeester der
Venen, weet in 1796 te praten
over een steenen beitel uit de
Pekel, drie kwart voet lang,
die hem door veenarbeiders
gegeven is.

Van onze Hoogezand—Sap-
pemeerster venen heb ik mets
kunnen vinden in de boeken.
Dominée Biaupot ten Cate
(lid van de Tweede Kamer)
heeft 't in 1854 over een veld-
slag schrik niet te Kol
ham. De verslagen vijand
vluchtte —dat is niks geen
bijzonders zal u zeggen— hij
vluchtte gedeeltelijk naar
't Sappemeer. Daar in dat
moeras zal ie 't wel gezellig
gevonden hebben. 't Sappe
meer oftewel Duivelsmeer
was een woeste, wilde water-
plas, vlak bij het Kleinemeer.
't Spookte er geweldig hek-
sen, geesten, dwaallichten, ga
maar door. Het veen zal de
dapperen wel opgezogen heb
ben, maar de boeken zwijgen
over het treurspel, dat zich
hier in 1499 (Vasco de Gama
had net Indiô ontdekt en Co-
lumbus Amerika) heeft afge-
speeld.

Sappemeer, D. LUTJEBOER.

hij aankoop van 5 Gil-
lettemesjes f 1.25

een Origineele verzil-
verd

en verkoopen een dito
echt Gillette Vei-
ligheids-Scheermes
apparaat zoolang de
/- voorraad strekt met
een mesje als reclame |g|j|

voor 50 cent en een prachtig 2 maal verzilverd
Apparaat met een mesje in mooi etui voor f l.OU.j

IJZERHANDEL HOOGEZAND. TEL, 108.

9)

Hij hield woord. Precies
op den vastgestelden tijd ver-
scheen hy weer in de kleine
villa in de Ahornstrasse en
merkte aan verschillende
kleinigheden, dat mevrouw
von Zettwitz reeds haar be-
lofte met betrekking op het
dienstpersoneel had gehouden.

Ook zijn tweede bezoek
duurde lang. Helene was nog
vriendelijker, nogongedwonge
ner en beviel hem nog beter
als den vorigen dag. Hij ver-
wonderde zich over hare ont-
wikkeling, die uit haar ge-
sprekken bleek, zonder dat ze
dit opvallend toonde. Hijbe-
wonderde de voorname zeker-
heid van haar optreden, waar-
door men zich direct in haar
bijzyn op zijn gemak gevoelde.

Haar geheele wezen impo-
neerde hem onweerstaanbaar
en hij moest zichzelf toegeven,
dat hij reeds een goed eind
op weg was; doodeljjk verliefd
op haar te worden. Hij had
het boek, waarom hij gekomen
was, zeer zeker weer vergeten

als Helene hem er niet aan
îad herinnerd, toen hij op
let punt stond weg te gaan.

Hoofdstuk 7.

Toen Reinhard 'savonds op
zyn kamer alleen was en zich
voor de verveling die zich in
de verschillende door hem
bezochte gezelschappen van
hem had meester gemaakt,
schadeloosstelde door in den
geest zijn geheele gesprekmet
Helene nog eens na te gaan,
dacht hij ook onwillekeurig
aan het boek, dat hij weer
had meegebracht.

Hij sloeg het open las in
spanning het volgende

Het procès, waarover wij
thans spreken, heeft niet al
leen door de daaraan ten
grondslag liggende misdaad
groot opzien verwekt, doch
vooral door de groote ontwik-
keling en de rijkdom van de
medespelers in dit drama. De
beschuldigde is de laatste na-
komeling van een familievan
zeer ouden adel, reeds sedert
eeuwen verwant aan de voor-
naamsten hier te lande, ter wij 1
het slachtoffer uit een regee-
rend vorstenhuis stamt.

De vierentwintig jarige
Graaf Adam Mlodzinski, was

in 1857 met Prinses Pélagie
Pratecka, de doch ter van Vorst
Pratecka, getrouwd. Dit hu-
welijk dat met één doch ter
gezegend werd, schynt lange
jaren zeer gelukkig te zijn
geweest.

Het grafelijke paar woonde
afwisselend op het slot Mlod-
zinij, in Parijs, of in Nice.

Ongelukkig echter kreeg de
gravin in het begia der vijt-
tiger jaren de pokken, welke
ziekte zijn verschrikkelijke
sporen op het eens zoo schoone
geiaat achterliet.

In het jaar 1874 kwam ze-
kere Cecilia Môllinger uit
Tirol, als gouvernante en ge-
Z8lschapsdame voor de zestien-
jarige freule, in het grafelijk
huis.

Cecilia was een buitenge-
woon ontwikkeld en schoon
meisje. Ze verwierf zich in
korten tijd het volste vertrou
wen van de gravin en de
hartelijke vriendschap van
haar leerling. de jonge freule.

Nog meer echter als zijn
vrouw en dochter kwamgraa:'
Adam onder den indruk van
haar schoonheid en werd hart-
stochtelijk verliefd op het
meisje, dat deze liefde onge-
lukkigerwijze beantwoordde.

Weliswaar weerstond ze
een tijdlang de verleiding van
den waanzinnig verliefden man,
maar ten laatste gaf ze toe.

Vanai dat oogenblik kwam
er een verandering in de ver-
houdingen op het slot. Cecilia
beheerschte den graaf volko-
men en dreigde hem steeds,
dat ze het huis zou verlaten.

Ze schreef hem de brief
speelde een groote roi in de
verhandelingendat het haar
onmogelijk was haar schande-
Uik spel onder de oogen der
gravin voort te zetten. Dat
ze haar gevoelens het zwijgen
zou opleggen, ook al zou haar
hart daardoor breken, daar ze
slechts een indringster was en
voor heilige rechten van de
gravin moest wijken.

De graaf begon zoodoende
zijn vrouw, die er tien jaar
ouder uitzag als hijzelf, te
haten, daar zij het was, die
zijn wenschen in den weg
stond. Met een duivelsch ge-
noegen begon hij haar te kren-
ken en te deemoedigen. Slechts
in tegenwoordigheid van zijn
dochter, dwong hij zichzelf
aardig tegen haar te doen,
zoodat deze in haar onschuld
niets vermoedde van de cata
strophe, die hier werd voor

bereid. Nog de avond véôr de
misdaad schreef ze aan haar
nichtje en beste vriendin:
Marna is lydend en Papa
schijnt daarover uit zijn hu
meur te zijn. Het is niet
gezellig op Mlodzinij en als
Cecilia, onze goede engel, niet
hier was, zou ik het hier niet
laDger uithouden."

De gravin leed inderdaad
sedert "begin 1875 aan erge
maagpijnen. De uit de nabij-
gelegen stad geroepen dokter
nam de zaak tamelijk licht op
en schreef deze meestal plot-
seling optredende ziektever-
schijnselen, die hij met on-
schuld ge huismiddeltjes hoop-
te te genezen. In Februari
herhaalden zich deze aanvallen
drie dagen achtereen en den
18en Februari stierf de gravin.

Den 17en werd ze in het
familiegraf bijgezet.

Over de doodsoorzaken ver-
spreidden zich spoedig merk
waardige geruchten, die door
de bedienden, die Cecilia zeer
vijandig gezind waren, bereid-
willig tôt buiten het slot wer-
den gebracht, en door het
zonderlinge gedrag van den
graaf en de gouvernante by,
de begrafenis des te meer
voedsel vonden. Deze geruch

ten werden spoedig zoo voor
waarheid verteld, dat de
overheid zich verplicht gevoel
de in te grijpen. Daar het
bleek, dat zich zeer bezwaren-
de omstandigheden voordedon,
werden Graaf Adam en Cecilia
den 28en Februari in hechtenis
genomen. Het lijk der gravin
werd opgegraven en weten-
schappelijke deskundigen kwa
men tôt de conclusie, dat Gra
vin Pélagie Mlodzinska een
gewelddadigen dood gestorven
was, door middel van een
mineraal vergift, dat, zooals
de chemische analyse aangaf,
in het lijk en de spysverte-
ringsorganen aanwezig was.

Graaf Adam was gevangen
genomen wegens moord met
voorbedachten rade en de
gouvernante, op beschuldiging
van de bedienden, wegens
medeplichtigheid.

Op den dag, voorafgaande
aan den openbare verhande
lingen had de graaf onder den
last der bewijzen een beken-
tenis moeten afleggen en had
zich schuldig verklaard aan
de verschrikkelijke daad; een
daad na rijp beraad, in koelen
bloede bedreven.

De verhandelingen toonden
op een werkelijke aischrikwek-

kende wijze, hoe diep de graaf
moreel reeds was gezonken.

Een rilling van ontzetting
doorliep de zaal, toen de graaf
met ijzige onverschiliigheid
verklaarde, hoe hij zijn onge
lukkig slacht offer tôt den dood
toe had gemarteld hoe hij
zevenmaal tevergeefsch had
geprobeerd zijn vrouw te ver-
giftigen en hoe het hem de
achtsten maal was gelukt.

Gedurende al dien tijd
scheen Cecilia in een soort
van verdooving te verkeeren
en niets te bemerken van het
geen rondom haar gebeurde.

Deskundigen hadden er reeds
aan getwijfeld of haar geestes
toestand wel geschikt was
om bij openbare verhandelin
gen tegenwoordig te zijn. De
tôt haar gerichte vragen be
antwoordde ze met nauw
hoorbare stem en toen de pré
sident, die meende met een
simulante te doen te hebben,
haar op ruwe wijze beval
duidelijker te spreken, kreeg
ze een zenuwtoeval en moest
uit de zaal verwijderd worden.

(Wordt vervolgd

1

I

I

1

-Jɧ#v

00ST-G00RECHT

Dit H1.AO t' ùmiujîm Mima SâATBKDA©

8APPBSPWFK. T«l. 418.

Franc» M' t S0 P« iMr

ina«« r 0

F. M. WE

Haarden en

TMEOOOOUt
e.Mj-

Er is heel wat veranderd in de jaren, die achter
ons liggen. En veel daarvan verjaagt de rûst, welke
vroegere tijden kenmerkte.

1s het dan niet goed te weten, dat er onder- al
hetgeen veranderde en nog dagelijks wisselt, één
ding is dat bleef en het karakter van het verleden in
het heden bewaart?

ROODE-STER-tabak vormt dit rustpunt temidden
van ailes, wat komt en gaat. STER-TABAK was
goed, is goed en zal goed blijven.

Wie daarom waarlijk smakelijk wil rooken, kiest
ROODE-STER, die zichzelf gelijk bleef en dus
waarborg voor de toekomst biedt.

N.V. i) h. THEODORUS NIEMEIJER. Croningen en Rotterdam.

&,h

V«