M
KJiktal^lK
Zomersport
Trainingscostuums voor groot en Itlein.
WoSlen Zeiltrnien, Keeperstrnien
Sporthuis ÉIJBOEB
HMI20EHI93î
CONENS
CONENS
MEELGERECHTEN
BENES' MEEL
Jee-
en
E L,
IND.
FEU
Wij gaan met
de tijd mee
smeer.
eeren.
e zijn
KREMER's Boekhan., Sappemeer
IRERTH en HAVE P. LAND, MaMenshoeb
68e Jaargang
ZATERDAG 18 April 1936
Oplaag 8000 exemplaren No 16
Zaterdag 11 April '36
't Voornaamste uit de wet op
de vsrvangende dienstplicht van
13 luli 1923.
Een goed Rijwiel koopf men
slechts In een g o e d e zaak.
h Kopje
JçL.- -dot h we/kom
Rackets en Tennisballen etc.
Voor smakelilke
alleen
/an
VCOI&Î0GN5OND VOOR
VÎ3£DE CNl VCLMdD
ocoep RS.
10 artikelen bevat.
In 't kort komt de inhoud
hierop neer.
De gewetensbezwaarde moet
een gemotiveerd verzoekschrift
bij den minister indienen, oin
vrijstelling van militairen dienst
op gewetensgronden.
Men verzende het verzoekschrift
op ongezegeld papier, doch aan-
geteekend.
Aan zijne Excellente
den Minister van Defensie te
's Gravenhage.
Ondergeteekende
Naam envoornaam
Geboren
Wonende
Aangewezen als
(in te vullen regiment, wapen,
rang, enz.) of (indien de be-
zwaren tijdens het vervullen
der dienstplicht zijn opgeko-
men)
Gediend hebbende als
V o o r g e s c h i e d e n i s.
Vooral na het uitbreken van den
wereldoorlog werd steeds met
toenemende kracht het vraagstuk
der gewetensvrijheid inzake den
krijgsraad naar voren gedrongen.
Een comité voor gewetensvrij
heid in zake krijgsdienst werd
opgericht in de pers van aller-
lei richting verschenen talrijke
artikelen over dit ernstig vraag
stuk in adresbewegingen en ma-
nifesten kwam een dringendver-
langen naar verlossing van den
velddwang voor gewetensbe-
zwaarden tôt uiting ook de
krijgsdienstweigering nam gesta-
dig in omvang toe.
Zoo ontstond eerst bij mini-
steriëele beschikking van 9 Nov.
1917 een legerorder, die voor de
ernstig bezwaarden geen oplos-
sing bood, en daarna door sterke
aandrang om deze zaak wettelijk
en op afdoende wijze te regelen
de z.g. Dienstweigeringswet, die
met algemeene stemmen werd
aangenomen en op 13 Juli 1923
in het Staatsblad (no. 357) ver-
scheen. 1 Juni 1924 trad deze
wet (nadat in protestvergaderin-
gen met kracht op die inwer-
kingstelling was aangedrongen)
in werking.
In aansluiting met artikel 183
van de Grondwet van 1922 lui-
dende
„8ij de wet worden de voor-
waarden genoemd, waarop we-
gens ernstige gemoedsbezwaren
vrijstelling van den krijgsdienst
wordt verleend."
Bevat de wet van 13 Juli 1923
o.a. de volgende bepalingen
Art. 1. Hij, die voor inlijving
als dienstplichtige is aangewezen
of de militair, die op grond van
zijn overtuiging, dat hij den
evenmensch niet mag dooden,
ook wanneerdit ingevolge over-
heidsbevel geschiedt, gewetens-
bezwaren heeft tegen de ver-
vulling van militairen dienst.
a. bepaaldelijk gericht op strijd
met de wapenen.
b. van welken aard ook, kan
zich, met een met redenen om-
kleed verzoekschrift, tôt het ver-
krijgen van toepassing van art. 3
wenden tôt onzen Minister van
Oorlog, wanneer hij voor de
landmacht bestemd is of daartoe
behoort; tôt onzen Minister van
Marine, wanneer hij voor de
zeemacht bestemd is of daartoe
behoort.
Voor de toepassing van deze
wet wordt onder militair yer-
staan hij die hetzij als vrijwilli
ger, hetzij als dienstplichtige tôt
de land-of tôt de zeemacht be
hoort, ook gedurende den tijd,
dat hij, met groot verlof is.
Art. 2. De betrokken Minister
beslist op dit verzoekschrift, na
advies van een door ons inge-
stelde commissie.
Deze commissie is verplicht
den verzoeker op te roepen en
hem, bij verschijning, te hooren.
Art. 3 Bij erkenning van de
gewetensbezwaren door den be
trokken Minister wordt
a. hij, die een beroep heeft
gedaan op het gestelde bij art. 1
sub a, belast met militairen dienst
die niet gericht is op strijd met
de wapenen.
b. hij, die een beroep heeft ge
daan op art. 1 sub b. onder vrij
stelling van den militairen dienst
of onder opheffing van het mili
tair verband, te werk gesteld bij.
een anderen tak van Staatsdienst
Onder takken van Staatsdienst
zijn voor de toepassing van deze
wet begrepen de bedrijven onder
beheer van den Staat, wapen-en
munitiefabrieken uitgezonderd.
Art. 4 Voor de onder art. 3
sub a genoemden duurt de in
het geheel te vervullen werkelij-
ken dienst acht maanden langer
dan deze dienst zonder toepas
sing van artikel 3 zou duren. De
onder art. 3 sub b bedoelde te-
werkstelling duurt twaalf maan
den langer dan de werkelijke
dienst van de betrokkene zonder
toepassing van art. 3 zou duren
Bovenstaande artikelen zijn wel
de belangrijkste uit de Dienst-
weigeraarswet. die in 't geheel
verklaart op grond van ern
stige gewetensbezwaren, welke
hieronder nader worden toege-
licht, niet bereid te zijn tôt (of
tôt verdere) vervulling van mili
tairen dienst, en verzoekt der-
halve vrijstelling overeenkomstig
de Wet van 13 Juli 1923 be-
trefiende Dienstweigering.
Datum Handteekening
Een spéciale commissie is be
last met de keuring der gewe
tensbezwaren.
Zijn deze bezwaren geldig be-
vonden, dan wijst de minister
van defensie den tak van dienst
aan, waarbij de bezwaarde wordt
te werk gesteld. (Geregeld bij
Kon. Besl. van 3 Mei 1924,
Staatsblad no. 230.)
Zoolang de beslissing wacht,
behoeft de bezwaarde geen mi-
litairen dienst te doen en wordt
uitstel verleend van eerste oefe-
ning of herhalingsoefening.
Dat de op grond van deze wet
van de oorlogsdiensten vrijge-
stelden nimmer meer voor oor
logsdiensten behooren te worden
opgeroepen, spreekt vanzelf.
Ook de gewetensbezwaarden,
die wegens broederdienst of om
andere redenen (zie Dienst-
plichtwet art. 12) vrijstelling van i
den dienstplicht wordt verleend
wegens
a. broederdienst,
b. kostwinnerschap,
c. persoonlijke onmisbaarheid,
d. het bekleeden van een gods-
dienstig menschlievend arnbt
of opleiding tôt zoodanig
ambt,
e. verdrag,
f. aanwezigheid van een bij-
zonder geval,
vrijgesteld zij van de militie-
plichten, kunnen er tijdig aan-
teekening van verlangen, dat zij
zich als dienstplichtigen zouden
hebben beroepen op de Wet van
13 Juli 1923.
Immers, wanneer zij i n b ij-
zondere gevallen toch
tôt oorlogsdiensten worden op
geroepen, loopen zij groot ge-
vaar, dat van een be
roep op de D.W.wet dan geen
notitie meer zal worden geno-
men.
In 1925 werd een Commissie
van Voorlichting inzake deze
wet opgericht. Deze Commissie
versterkt aan belanghebbenden
gaarne de inlichtingen, welke
zij nog mochten verlangen. Men
wende zich tôt de secretaresse,
mej. mr. C. Enthoven, van Speyk-
straat 46, den Haag, en zende
haar daarbij een afschrift van
het ingezonden verzoekschrift.
Het bestuur der Int. Vr.
v. Vr. en Vr.
Groep Hoogez.-Sappemeer.
INGEZONDEN
M.,
In uw blad van Zaterdag 4
April '36, las ik een artikel,
handelende over. de bedrijfs-
vrijheid der Duitsche boeren.
Een en ander is voor mij de
aanleiding, hierover eenige op-
merkingen te maken, welke
naar ik hoop, ook door U zul-
len worden opgenomen.
Allereerst vind ik het jam-
mer, dat Uw medewerker dit
ailes niet met zijn naam heeft
gedekt. Wanneer ik echter het
geheele artikel nalees, dan ge-
loof ik ook wel een enkele
vrijheid te mogen nemen en
wel deze, dat zoo deze mede
werker, al is hij misschien
geen lid van de libérale par-
tij, zijn ideeën in ailes volko-
men liberaal izijn.
De vrijheid is voor hem het
hoogste goed. Hij noemt dit
een bevoorrechte positie. Ik
twijfel zeer aan dat voorrecht
als de boer met zijn producten
overgeleverd is aan de specu-
latiezucht der wereldmarkt.
Volgens schrijver zou de vrij
heid der boer hier nog veel
grooter zijn als bij onze
Oosterburen. Misschien is het
hem niet bekend, dat de crisis-
wetten in ons land reeds 100
bladzijden meer tellen, als het
geheele Burgerlijk Wetboek,
dat zelfs voorgeschreven is
met welksoorten welk model
blauwe potlood de crisisvar-
kens gemerkt moeten worden.
Hij zou anders niet tôt een
dergelijk oordeel zijn gekomen.
Uw medewerker schrijft dan
verder over de Kreizbauern-
fuhrer. Dat zijn werkzaamhe-
den veel en velerlei zijn Mij
was het liever geweest als in
het artikel eens uiteengezet
was, de belangrijke werkzaam-
heden die deze personen ver- j
richten. Ik meen wel zeker te
weten, dat het verzamelen voor j
de Winterhulp niet de belang- j
rijkste in zijn werkkring is. Dit j
verzamelen voor de winterhulp
is een sociale plicht, welke
iedere functionaris in de N. S.
D. A. P. vanzelfsprekend moet
en wil nakomen. Met zijn
werkzaamheden als zoodanig
hebben ze echter nlets uit te
staan. Dat deze verplichte ga-
ven voor de boeren in de
polders slechts 1 Mark per
H.A. bedragen, toont aan, dat
dit een zeer kleine verplich-
ting is, in vergelijking met de
prijzen, welke voor de ver-
schillende landbouwproducten
worden ontvangen. 1k herinner
Uw medewerker slechts even
aan de prijs der groene erwten
aldaar. Zij, die dan nog be
zwaren hebben om 1 Mark per
H.A. te betalen voor de volks-
genooten, die werkloos zijn
en honger lijden, noem ik on-
sociale elementen en vijanden
der Volksgemeenschap.
Het is mij trouwens bekend.
j dat er in de polders vlak over
de grens zeer vele „boeren"
j zitten, welke alleen om eigen
welzijn en om niets anders
5 denken.
I Uw medewerker schrijft, dat
j die niet van Arisch bloed zijn
j van de winterhulp uitgesloten
S zijn. Ik waag hem dit te be-
twijfelen, daar b. v. Joodsche
ambtenaren, in Duitschland
niet zonder meer op straat
worden gezet, maar behoorlijk
wachtgeld genieten. Ook is mij
bekend dat in verschillende
Duitsche steden de Joden wel
degelijk door de Winterhulp
gesteund worden.
De macht der Kreizbauern-
fiihrer bij koop en verkoop van
grond.
Uw medewerker ziet de
grond nog geheel als handels-
i waar Men moet de vrijheid
hebben dit naar believen te
verkoopen of te koopen, waar
bij dan alleen de handelswaar-
de en niet de gebruikswaarde
j in het geding komt. Deze vrij-
heid bestaat hier in Nederland
zoodat crisiswinstmakers, wel-
varende baconfabrikanten onze
Nederlandsche boerengrond op
knnnen koopen. |Wil de boer
ook grond, dan dient hij een
prijs te betalen ver boven de
gebruikswaarde en dan heeft
hij ook de vrijheid, na eenige
jaren van „hangen en wurgen"
op dat te dure bedrijf te gronde
te gaan. Aan de lezer het oor
deel, wat nu het eerlijkste is,
deze vrijheid hier, of de ge-
bondenheid aan de gebruiks
waarde der bodem, zooals de
ze in Duitschland bestaat.
In het voorbijgaan inerk ik
nog even op, dat er ailes voor
is, dat ook de arbeider weer
voelt, dat hij een evenwaardig
volksgenoot is en zijn ioekomst
alleen kan vinden in eigen land
en op eigen bodem. Dat hij
gelijkgerechtigd is in de groo-
te Volksgemeenschap.
Uit het schrijven merk ik,
dat Uw medewerker het niet
billijk vindt, dat boeren moreel
verplicht zijn, een aantal ge-
trouwde arbeiders per H.A.
te nemen. Ik vind daar ailes
voor. Als men de boer prijzen
garandeert, evenredig aan de
inkomsten der andere bevol-
kingsgroepen, dan mag hem
zeker de moreele verplichting
worden opgelegd, een zeker
aantal arbeiders per zooveel
H. A. te houden.Inhet „vrije'
Nederland, zou men prijzen
garandeeren voor de land
bouwproducten, van de meer-
dere inkomsten zouden de
boeren machines koopen, de
arbeiders thuis laten en ten
koste der gemeenschap naar
de werkkampen sturen, kortom
hen maken tôt uitgestootenen
uit de volksgemeenschap.
U medewerker komt dan tôt
de eindconclusie dat er van
de vrijheid bij onze Oosterbu
ren, voor werkgever als werk-
nemer in het boerenbedrijf,
bitter weinig is overgebleven.
Ja, dat ben ik met hem eens,
de vrijheid die wij hier in
Nederland nog kennen, isdaar
verdwenen.
Daar is niet meer de vrijheid
walvischtraan in te voeren ten
koste van onze boter en onze
boter uit te voeren voor af-
braakprijzen. niet meer de vrij
heid, werkloozen uit hun ge-
zinsverband te rukken en sa-
inen te brengen in werkkampen
lk zal voorloopig niet meer
over deze libérale vrijheid zeg-
gen, die ontaardt in bandeloos-
heid en waarover de geheele
krant wel vol was te schrijven
Neen, dan liever de gebon-
denheid, waarin allen inge-
schakeld worden voor het wel
zijn van het geheele Volk en
dus ook voor het welzijn der
enkeling.
Dit ailes meende ik ook on
der de aandacht Uwer lezers
te moeten brengen, daar dan
aan de plicht van een neutraal
blad is voldaan. Twee tegen-
gestelde zienswijzen, beide ter
kennis van het Volk te brengen.
Met beleefde dank,
R. O. Kruizinga,
Kiel-Windeweer.
Waarom zoudt ge U tevreden stellen met een Rijwiel van
onbekende afkomst, waarvan de „fabriek" slechts in de verbeel-
ding van den verkooper bestaat, en die onder alleilei mooie
namen (en wat is een naam en fantasie merken de „goe"-ge-
meente worden aangeboden, als 't beste van 't beste. Des te minder
bestaat daartoe nu aanleiding waar de producten van erkend
eerste klas fabrieken, op een zoo laag prijs-peil zijn aan-
geland, dat practisch gesproken, geen enkel argument meer
pleit voor de aankoop van een Rijwiel van twljfelachtige her-
komst. Wij offreeren U: „V E E N O" RIJWIELEN
(bekend om hun onverwoestbaar moffellak in prijzen
vanaf f 31.— compleet.
„S I M P L E X" RIJWIELEN
(bekend om hun lichte loop en sierlijke bouw) vanaf
f 37.— compleet.
Voor hen die deze prijzen nog te hoog vinden, brengen wij
een ZELF GEMONTEERD RIJWIEL (onder voile garantie)
voor f 25. Komt zonder verplichting bij ons zien.
Het kan Uw voordeel zijn.
Bovenstaand artikel hebben
wij aan onze medewerker ter
inzage gegeven, die ons ver-
klaarde dat zijn opzet niet was
om een discussie uit te lokken
over de waarde der Nat. Soc.
theorieën en de toepassing
daarvan in de praktijk, doch
uitsluitend om te doen uitko-
men, dat de bedrijfsvrijheid bij
de landbouw- en aanverwante
bedrijven aan gene zijde van
onze oostgrens nog meer is
geknot dan aan deze. Dat ver
schillende dwingende bepalin
gen daar nuttig werken, is niet
bestreden, doch zelfs zie
den laatsten zin erkend.
Maar het gebod van boven af,
dat soms wel niet in naam,
maar dan toch steeds in feite
ailes beheerscht, lijkt ons
Nederlanders niet, ook al heb- j
ben we reeds lang ervaren, j
dat de hooggeprezen vrijheid
ook hier al een aardig pakje j
heeft moeten uittrekken.
Hij verklaarde verder dat het j
hem genoegen deed te verne-
men, dat Joodsche ambtenaren
letwel :ambtenaren\n Duitsch
land riiet zonder meer op straat
worden gezet en dat in ver- j
schillende Duitsche steden
Joden wel degelijk door de
Winterhulp gesteund worden
aile joden, medeburgers, te la
ten doodhongeren zou wel wat
al te ver gaan doch hij wei-
gert deze verzekering aan te
nemen als een bewijs, dat ze
in Duitschland niet als paria's
worden behandeld.
Overigens raadt onze mede
werker den schrijver aan, zoo
hij dit nog niet reeds heeft
gedaan, om eens kennis te ne
men van een artikel in het
Gron. Landbouwblad van 14
Maart van de hand van den
heerH. R. LeemhuisJr. Nieuw-
Beerta, die wel als derzake
kundig kan worden beschouwd
aan welk artikel hij in hoofd-
zaak zijn gegevens heeft ont-
leend.
(Hiermede beschouwen we
dit débat als geeindigd. Red.)
Dépôt van Slazenger.
Hoesjes, Vernis, Klemmen, Schoenen enz.
Hetadres voor Slipovers en Polohemden, schitterende kwalifeiten
Janssen Tilanus
Verder aile Sportkleeding en Sportartikelen,
KIELSTERSTRAAT 43, HOOGEZAND
H H AMATEURS vôôr U
weer FOTO's gaat nemen,
BRENGONS EERST UW
CAMERA Wij kfjken
haar GRATIS vakkundig
na. Al uw kiekjes moe
ten gelukken
DUS EVEN NAAR
HOOGEZAND
Spéciale AFWERK1N-
RICHTING voor Ama
teur Foto's. Groote keuze
in CAMERA's, waaronder
de „TWIN" Miniatuur Ca
méra voor slechts f 1.35
Ons Atelier is weer ge
heel veranderd. Nieuwe
moderne achtergronden
Komt U eens een kijkje
nemen De Foto's ziet
U voor de étalage. Uw
ADRES voor een MOOIE
MODERNE FOTO is en
blijft
FOTO - ATELIER
naast Gem.huis, Hoogezai d
Beide Paaschdagen toi
's avonds 8 uur geopend
Ook aan huis te onlbieden
Kantongerecht Zuidbroek.
Veroordeeld zijn
Wegens in staat van dron-
kenschap op den weg een rij
wiel besturen H. B. K. te Sap-
pemeer en R. T. teSappemeer
tôt f 10 b. of 10 d. h.
Wegens overtreding van de
arbeidswet R. O. te Krops-
wolde tôt f 5 b. of 5 d. h.
Wegens rijden met een
transportrijwiel zonder achter-
licht R. O. te Kropswolde tôt
f5 b. of 5 d. h.
Wegens rijden met een rij
wiel zonder licht G. D. te
Slochteren tôt f 2.50b.of 3 d. h.
>lde,
ur.
:hool met
voorbe-
van Juli
:e eerste
(RINQ.
nnsT.r.nnnnnnq*
i
Tweede blad
vr*
frrirjjrTirt is^îS1' ion - m m - kmm
